Katalog

28 AĞUSTOS 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA cumhuriyet.com.tr EKONOMİ / ekonomitd Açlık sınırı 227 milyon lira • AINKARA(AINKA)"Açlık sınırı" olarak da Uıııımlanan zorunlu gıda lıarcanıalannın aylık lııtarı 227 ınılyon liraya ulaştı. I ürklş'ten yapılan açıklamaya göre, dört kışilık bır ailenin yeterli beslenebilmesı ıçın bır ay boyunca yapması gereken asgarı gıda harcaması tutarı ağustos ayında 226 ınılyon 667 bin lıra olarak gerçekleştı. Aylık /orurılu gıda harcaması tutarında, bir önceki aya göre yiizde 1.9'luk arlış meydana gcldi 13 REFAH YOL'un denk bütçe hayaliyle yaptığı işler milyonlarca dolarlık vergi kaybına yol açtı Enerjide KDV vurgunu Enerji sektörü İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER KiPlenmeden Yaşamak... Üniversıte diploması ıle yetinmemiş, televizyon programcılığı üzerinde yurtdışında eğitim yapmış, birkaç kanalda şansını denemışti. Anne ve babasının yanında anlatacak kadar öfkeli, "Bırakınız eğitiminize uygun ışı, yardımcılık görevlerı ıçın bıle, kilit noktalardaki birılerinın yatak odasından geçmeniz ya da manken olmanız gerekiyor. Çalışkan, işinizi iyi yapabiliyor olmak avantaj değil, dezavantaı" diyordu. Çok güzel, kendıne guvenli, zekâbilgikültür sentezini yansıtan görünümü ile dikkat çeken bir genç kızın mesleğini yapabılme konusunda bu boyutta umutsuz, karamsar olması için başından neler geçmiş olmalı ki.. çok sevdiği mesleğini yapamayacağında karar kılmış, yenıden baba evıne sığınmış, yakın alanlarda da iş bulma umutları suya düşmüş olarak, kendini, başka alanlarda yetiştirmek, zamanı boşa tüketmemek üzere eğıtime vermış. "Kendime saygımı yitirmeden, kirlenmeden çalışmak, yaşamak istiyorum. Şimdilik bir çıkış yolu bulamıyorum.." derkenki ses tonu, yüz anlatımı aktarılacak gibi değil. Insanın içine oturuyor. • •• Türkiye'nin alanında iddialı universitesini bitirdikten sonra, yıllarla, yurtıçi, yurtdışı şantiyelerde uygulamanın içınde deneyim kazanmıştı. Biriktirdığı para ıle hem bedelli askerliğinı yapmış, hem de yurtdışında uzman bir üniversitede master, kimi sertifikalarla bilgi donanımını arttırmıştı. Böylesine özverilı çalışma yıllarının ardından çalışarak, onurlu bir yaşamın kapılarının kendisine açılacağını ummuştu. Hem maddi hem de manevi anlamda olumsuz koşullarda bir işi ancak bulabilmiştı. Krizde pek çok insan işsiz kalırken, fazlaca yakınmaya hakkı olmadığını düşünebilirsınız. Genç insanı sarsan, en büyük işletmelerde büyük bir bağlılık ve özveri ile yıllarını vermiş olanların nasıl istiskal edildiklerine tanıklık yapmak. Ondan ağırolanı da, mesleğini yaparak geçinmeyi umarken kirli işlere, ilişkilere bulaştırılmak. "İnsan kirlenmeden, kendisine olan saygısını yitırmeden bu ülkedeyaşayamazrnı?" dıye isyan ediyor. Bu içten çığlığına yanıt gelmedığinin bilincine vardıkça da, aklının ucundan geçirmek istemediği bir karara yöneliyor. Kendisini kirletmeden, mesleğini yapabileceği bir ulkeye göç etmek istiyor. En kutsal mesleklerden birini, insan sağlığına hizmeti seçmiştı. Kanser tedavisınde yetkın, sorumlu göreve gelmişti. Yanıt vermeyen hastalarda, hastanın direncini de kıran çok pahalı tedavinin yapılmaması gerektığınin bılıncınde ıdı. Ama kürsüde çok buyük kavgalar çıkıyordu. "Nasılsa parası sigortalar tarafından ödeniyor" savı ile, hiçbir yararı olmayan ve çok pahalıya mal olan tedavılerın surdürülmesınde dıretılıyor, sonuç vermeyen ilaçlar için imza isteniyordu. llaç firmalarından, kürsü başkanlarından gelen baskılar ürkütücü, üniversiteden ayrılmayı zorlayıcı boyutlardaydı. Kirlenmeden insana hızmet gün gün zorlaşıyordu.. • ••*• Okullarda zorunlu bağış alınmayacak duyurularının her gün yinelendiğı günlerde okul kayıtlarında yaşananlara bir kulak kabartsak... 6070 öğrencı ortalamalı sınıflar yanında 30 öğrenci ortalamalı deneme okulları ailelerin düşlerıne giriyor. Biraz daha nitelikli eğitim uğruna, kurayla öğrencı alınan bu okullara çocuklarını sokabilmek için seferberolmuşlar. Okul müdürü pervasız ortalıkta dolaşıyor. Okulun olanaklarını arttıracak bağışların önemlı olduğunu soylüyor. "Mesela bir buzdolabı" diye söze giriyor... Yukarıdaki örneklerin hiçbiri öykü değil. Birinci elden tanıklıkların yumuşatılmış aktarımları. Bakanlıklara yolsuzluklara bağlı baskınların yapıldığı, ama siyasal hesaplaşmajarın ön plana çıkması ile de toplumun asla temız eller operasyonunun yapıldığına ınanamadığı bir sureçte. Kırliliğin en üst düzeylerde geçerlilik kazandığı bir düzende, kirlenmeden yaşamak isteyenler, kirlenmek jstemeyen gençler ne yapacaklar? Yetişmiş genç insanların yurtdışına kaçış arayışlarında yine bir patlama yaşanıyor. Bu bir zamanlar ışçı olarak gidenlerden de farkı bir gelişme. Hatta siyasi nedenlerle 12 Mart, 12 Eylül süreçlerinde kaçırdıklarımıza da hıç benzemıyorlar. Adı konmadan yetişmiş beyın göçü süreci yaşanıyor. En iyiler, bu ülkeye en gerekliler, hazıra satın alınıyorlar. Üstelik bu kez gidenler sadece daha iyi ücret, daha iyi yaşam koşulları için değil, mesleklerini yapabilmek, kirlenmemek için gitme kararı alıyorlar. Türkiye krizle ödedıği bedellerın en ağırını onuru ile çalışmak, kirlenmemek için kaçanlarla ödüyor. sukransonerc/ yahoo.com FATMAKOŞAR REFAHYOL. dönemınde bütçeyı denkleştırmek amacıyla devır bedelleri, 'mal ve hızmet satışı değil, Hazine'ye verilecek kredı' olarak elealındı. F.nerjı Bakanlığı, şırketlere, devir bedelleri üzerınden KDV alınmayaeağını taahhüt ettı. REFAHYOL'ım gerçekleşnıe olanağı bulmayan "denk bütçe hayali" enerji santrallan ile dağıtım tcsislerının ışletme hakkı devırlerınde yaklaşık 600 milyon dolarlık vergı kaybına yol açıyoı. TMMÜB Hlektrık Miihendısleri Odası (EMO) kamunun biiyük maddi zararına yol açan KDV mııafiyetıne dava açmaya hazırlanıyor. Kapatılan Refah Partisı ılc DYP koalisyonu döneminde bütçeyi denkleştırmek amacıyla söz konusu devır bedellen, "mal ve hizmet satışı ya da devir olarak değil, Hazine'yc verilecek bir krcdi" olarak ele alındı. F.nerjı Bakanlığı da bıı doğrultııda hazırlanan şartnamede şırketlere devır bedellen iizerınden KDV alınmayaeağını taahhüt ettı. Uzıın süre kamuoyunda tartışmalara ve tepkilere neden olan bıı mııafıyct KDV Yasası'na aykırı olduğıı halde, o dönemde Malıye Bakanlığı "olur" dedi. Böylece Başbakan Necmettin Rrbakan Projelere ABD'den yakın ilgi ANKARA (ANKA) ABD'nın, Türkiye'nin enerji gereksiniminin karşılanabilmesi amacıyla yabancı yatırımcılara daha iyi bir ortam yaratılması için enerji şirketleriyle Dünya Bankası arasında diyaloğu teşvık ettiği bildirildi. Bush yönetiminin, ba/ı enerji projelerinin iptalini önlemek ve Hazine'nin garanti vermesini sağlamak için devreye gırdiğine ilişkin haberleri değerlendiren bir ABD yetkilisi, ABD Büyükelçılıği yetkilılerının Dünya Bankası ve enerji şirketleriyle ağustos ayının başında bir toplantı yaptığını belirterek "Şirketlerin kaygıiarını Türk hükümetine aktarmalannı teşvik erfigimiz gibi Dünya Baııkası'na da aktarmalarmıteşvikcdiyoruz" şeklinde konuştu. IMF'nin Türkiye'deki amaçlanndan bınnin yabancı yatınmlar için ıyıleştırilmiş bir ortam olduğuna işaret eden yetkili, "Biz, Türkiye'nin enerji ihtiyaçlannı karşılayacak yabancı yatırımlan teşvik eden bir çözüm istiyoruz" dedi. Vergi numarası hatırlatıldı • ANKARA (AN KA)I ürkıye Bankalar Birlığı (TBB), 1 Eylül'den ıtıbaren tüm bankacılık işjcmlerınde beyanı zorunlu olacak vergı kimlık nıımaralarını bır an önce almaları konusunda yurttaşlan ııyardı TBB'den yapılan duyuruda, I liyliil'den ıtıbaren bankalar larafından yapılacak tüm ışlemler ile verilecek hızmetlerde vergı kımlik numarası göstenlmesmın zorunlu olacağı belirtildi. Enerji tcsislerinin işletme hakkı devirlerinde 600 milyon dolarlık kayıp oluştu. ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'ın hiikümeti REFAHYOL, "hukuken karşılığı olmayan bir fornıülle" devırlerın, "mal ve hizmet satışı degil, kredi" olarak tanımlanmasını sağladı. Amaçları ıse özelleştirme olarak ele alınmadığı için KDV muafiyetine tabi olmayan bıı alandan sağlanacak gelinn bütçeyi denkleştırmede kullanılmasıydı. 581 milyon dolarlık fatura Daha sonraki yıllarda Malıye'ye gelen yeni bürokratlar santrallann ve dağıtım tesislennın işletme hakkını kazanan enerji şirketlerinin "imtiyaz şirketleri" olduğunu belirtcrek bu firmaların kredi kullandırmasının söz konusu olamayacağını, bulunan formülle de KDV muafiyeti tanınamayacağını savundu. Böylehkle KDV muafiyeti kamuoyuna yansıyarak tepkilere yol açtı. Bunıın üzerine ınısiyatıf kullanan Bakanlar Kurulu, 2 Ağustos 2001 tarihlı Resmi Gazete'de yayımlanan bir kararla şirketlerden KDV alınmasını kararlaştırdı. Ancak alınan kararda, şirketlerden yüzde 18 değıl, sadece yüzde 1 oranında KDV alınmasını öngördü. Bütün bu gelişmelerın bugün kamuya faturası tam 581 milyon dolar. Elektrik Dağıtım Hizmetlen Derneğı (ELDER) yetkilileri, işletme hakkı devırleri bedellerinınbiranlamda I lazıne'ye kullandırılan kredı, borç olarak ele alınması gerektiğını savunurken EMO'nun avukatı Cökhan Candoğan, ışlemın muafiyetlere gırmedığını anlattı. KDV'ler açıklansın Candoğan, devirlerın 2 Ağustos'ta yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında, KDV Yasası sının 28. maddesinde yer alan 1. ışlemler listesine eklendığinı belirtcrek 30 Haziran 2000'de Park Holdıng'e devredilcn Çayırhan Termık Santralı'nın işlemlerinde şirketin ne kadar KDV ödediğinin açıklanması gerektiğini ifade ettı. Hazine bono ihalesi bugiin •Ekoııomi Servisi llazıne Müsteşarlığı, bugiin ve 29 Ağustos (,'arşamba günü halka ar/ yolıı ıle 99 gün vadeli bono satışı yapacak. Açıklamaya göre, senetlcrin dönem faizi yiizdc 18.00, yıllık basit f'aızi yüzde 66.18 ve yıllık bıleşık faizı yüzde 83.78 olacak. Halka ar/a 42 banka ve 8 aracı kurum aracılık odecvk. • •• VERGİRKFORMU YAP1LMAL1 İhracattaki sorun ve öneriler adlı raporda sorunlar ve öneriler şöyle sıralandı: • İhracat devlet politikası haline getirilmeli • Bankacılık sektöründe yasanan sorunlar giderilmeli. Özel bankalar topladıkları mevduatin belli bir hölümünü kredi olarak vermeli. • \ crgi reformu yapılmalıdır. Kayıt dışı ve kayıtlı arasındaki esitsizliği ortadun kaldırmak için SSK, istihdam, KDV, KKDF ve enerji vergilerinde indirimler yapılmalı. • Kısa vudede Eximhank'« acil kaynak uktarılmalı. KDV Derviş, Türkiye Ihracatçılar Meclisi üyeleriyle bir araya geldi. Toplannya Eximiudeleri ve teminat mektubu bank (îenel Miidiirii Ahmet Kılıçoğlıı, thracat Ccnel Müdürü Soner Maşa ve sorıınu çözülmeli Devlet Bakanı Derviş'in danı^ıııanı Oya (nlüdckatıldı. (I otoörat A A) Endüstri Bölgeleri Tasarısı 'Uzanlar'ınborcu sorun' Yabancüara her şey serbest ANKARA (Cuınhuriyet Bünısu) Yabancı sermayeye dayandırılan "Cüçlü Ekonomiyc Geçiş Programr kapsaınında, yastık altı birikimlerin ekonomiye kazandınlması veyabancıların yatırım yapmaları ıçın ülke bağımsızlığından vazgeçılmesı olarak nıtelendırılen hndüstri Bölgeleri Tasansı yenıden gündeme getırıldı. Hesabını, dövızın her gün yükselmesıyle ucuzlayan Türkıye'dekı varhkları pazarlamaya dayandıran hükümetin, yabancı yatınm ve yastık altı hesabı şöyle: • llazıne arazileri satışına yurtdışındakı yurttaşlann ılgı göstermesı ıçın düzenlemeler yapılacak. • Yürürlükteki mevzuata göre 2002 gelırleri için yürürlüğe gırmesi gereken mali milat, yastık altı olarak tanımlanan kayıtdışındaki paralara yönelık olarak ya yenıden ertelenccek ya da "af" öngörecek bir düzenlemeyle birlıkte yürürlüğe sokulacak • Dünya Bankası'nın yan kuruluşu olan Yabancı Yatırım Danışmanlık Kurumu'nun (FIAS) hazırladığı raporlar doğrultusunda yabancı yatırımların önündekı bürokratik engellerkaldınlacak. • Tepkiler üzerine I'BMM'den geçırılmeyen, şımdı ıse yenıden hazırlıklarına başlanan "Endüstri Bölgeleri Yasa Tasansryla, bölgelere yapılan yatırımlara imar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Korunıa, Çevre, Maden ve Beledıye yasalannın hıçbirının uygulanmaması öngörülüyor. • Yabancıların endüstri bölgesi olarak seçeceklerı yerlerdekı özel mülkiyetler Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nce ivedi olarak kamulaştırılacak. • Bölgelerde yatırım yapacak yabancıların işlemlerinde diğer kurumlar tamamen devre dışı bırakılarak, yalnızca 1 lazine Yabancı Sermaye Genel Müdürliiğü muhatap olacak. • NKWYORK/ " '•'>' ANKARA (ANKA)ABD basınında, "Uzanlar'ın Motorola'ya olan borcunu üdememesının l'ürkıye'nın dış yatırımcılara güven verme ve krizden çıkış çabalarını baltaladığı" yorumları yapılıyor New York l'imes gazetesınde yer alan bir haberde, "Analizciler, özel ticari anlaşmazlıklarda, ITırkiye'yı Motorola ve Nokia gibi yabancı yatırımcıları koruyamaması durumunda, Türkiye'nin krizden kurtulma çabalarının zarar görebilcccği konusunda uyanyorlar" itadesıne yer verildı. Derviş, ekonominin dışsatımla düzeleceğini vurguladı Buııalıııı ihracatLa asılacak Kkonomi Servisi Ihracatçılarla bır araya gelerek sektöriin soı unları ve çözümü konusunda göriiş alışverışınde bulunan Devlet Bakanı Kemal LXırviş, ağır ekonomık krizden çıkışın biiyük ölçiide ihracat artışına bağlı olduğunu dıle getırdı. Derviş, Türkiye Ihracatçılar Meclısı (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı ve lcra Kurulu üyeleriyle bır araya geldı. Derviş, dışsatımın iyi olduğu dönemlerde ekonominin sağlıklı yürüdüğünü, ancak aksadığı zaman ıse bütün ekonominin sıkıntıya girdiğinı belırttı. İJretimı yalnızca ıç pıyasaya sunmanın yeterlı olmadığını belırten Derviş, "Dışsatım sadece döviz kazanma süreci değildir. İJretimi, istihdamı geliştirme sürecidir. Dolayısıyla üerçekten dışsabm reel ekonominin önciisü olmak zorundadır. Türkiye ekonomisinin şubatta yediği ağır ekonomik darbenin cıkışı büyük ölçüde dışsatımla ilgilidir"dedi. Bazı Doğu Asya ülkelerindc ihracatın negatif olduğuna dikkat çeken Derviş, Türkiye'nin başanlı olduğunu, ancak bu başannın büyütülmesi gerektiğini dile getirdi. Bu yıl yüzde I5'lik artış hedefini tutturmayı planladıklarını da söyleyen Derviş, Türkiye'nin Arjantin, Brezilya, Tayvan gıbı ülkelerlc rekabet etmesı gerektiğini vurguladı. Derviş belli dengelerın sağlanması halınde altı ay tle 12 ay arasında ihracat açısından güçlü bir Türkiye yaratılabıleceğını de sözlerine ekledi. Türkiye'nin çtkışının ihracatın artmasından geçmesi gerektiğini söyleyen Satıcı da, reel sektörde öncelığın üretım ve buna bağlı olarak ihracatın arttınlması olduğunu anlattı. Satıcı, vergi indirimi de istedi. Toplantının ardından, Derviş de Satıcı da karşılıklı olarak bırbirlerinden çok olumlu enerji aldıkları açıklamasını yaptı. KOSGEB'de kUPUİ hazıplığı • ANKARA (AA)Kiiçiik ve Orta Olçekli Sanayı (jeliştirme ve Destekleme Idaresi Başkanlığı'nın (KOSGEB) 19 Cienel Kıırulu, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçelı'nın başkanlığmda bugün Ankara'da toplanıyor. KOSCİF.B'den yapılan açıklamaya göre genel kurul, ÜDTUKOSGEB Teknoloıı (ieliştırme Merkez Müdürliiğü Konferans Salonu'nda gerçekleştırılecek. „ Durgun ekonomiye karşı Maastricht kriterlerine düzenleme gündemde Avrupa'da dönüşüm hazırlığı Kkonomi Servisi Küıesel ekonominin yavaşlamasının yansımaları Avrupa Birliği'nde de hissediliyor. Fransa'da yayımlanan Le Monde gazetesının haberıne göre küresel duıgunluk ve AB'de"Euror'kullanımına geçen ülkelerin büyüme hızlarının yavaşlaması Maastricht knterlennın yeniden düzenlenmesını de gündeme getirdi. 1991 yılında ım/alanan ve AB'nın ekonomik krıterlerinın belirlendiğı Maaslricht krıtcrlcri kamu harcamalarının bütçenin belli bır oranında kısılmasını öngöriiyor. Geçen günlerde bıı konuda açıklamada bulunarak tartışma açan Alman Maliye Eğer sıkışırsak daha hızlı ilerleyebilirtr\f, Çf\ nının yüzde 3'ü geçmemesi konusundaki sertlığin küresel ekonominin yavaşlaması nedeniylc yumuşatılması gerektıği belirtildi. Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, ekonomik bir bunalım yaşanabileceği konusunda endişelerının olduğunu açıklayarak geçen sene yüzde 3 olan "büyüme"nin bu sene işsizliğın tekrardan yükselişe geçmesı nedenı ıle yüzde l'ı dahı geçemeyeceğınin altını çizdi. Tek parabirimine geçişin zorluğunu yaşayan AB'de Euro'ya geçen ülkeler grubunda yapılan bir anlaşma ıle "büyüme" ve "sağlamlık" hedefleniyor. TOFASFIAT'TAN YENİ FORMÜL: FIAT PALIO'LAR AYDA Kablo TVkan kaybediyor. • ANKARA (ANKA)Tiirk Telekom, teknık ve yönetsel sorunları aşamaması yüzünden kablo televi/yon sıstemınmın yayın ıçerığını ızleyıcılerın beğenisıne uygun hale getirememesı nedenıyle son aylarda hızlı biçimde abone kaybı yaşıyor. Türk Telekom'un kablo televızyon sıstemınde, yerlı ulusalyerel ve uluslararası toplam 49 IV kanalı bulunuyor. RIZSAVA ( \ Bakanı llans EicheL, kamu gıderlen üzerine eğılnıenin bütçe açığının ındirilmesinden dahaendi şe verici olduğunu belirtti. Maastricht kriterlerindeki bütçe açığının üye ülkelerin GSYİH'yeora LARIMIZA BIKLİYORUZI