Katalog

1 /VĞUSTOS 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JCJJ\-I_fll\_J1Y1JL / ekonomi(ocumhuriyet.com.tr 13 r: i - Î f £\' '• i••• 1 1 i i - P V j ı I = l rr-t Alt aylık kârlar açıklandı • ANKARA (ANKA)- Pek çok şirket altı aylık bilançolannı açıkladı. Koç Holding. bu yılın ilk altı ayında 29.3 trilyon lira kâr etti. Global Yatınm Ortakhğı'nın geçen yılın ilk altı ayında 946 milyar 988 milyon lira olan kârı bu yıl yüzde 75.8 oranında azahrken Evren Yatınm Ortaklığf nın geçen yılın ilk altı ayında 1 trilyon 237 milyar lira olan kân. bu yıl aynı dönemde 352 milyar 343 milyon liraya düştü. Atlas Yatınm Ortaklığı ise bu yılın ilk altı ayında 312 milyar 745 mil>on lira kâr etti. Ihracat beş sektörün elinde • ANKARA (ANKA)- Ihracatta oldukça zengin bir ürün yelpazesine sahip olan Türkiye'nin toplam dışsatımının yaklaşık yarısı başlıca beş sektörden gerçekleşiyor. DtE'nin ocak-mayıs dönemine ilişkin verilerine göre. 12 milyar 666.5 milyon dolarltk ihracatm yüzde 48 oranındaki 6 milyar 52.1 milvon dolarlık bölümünü. giyim eşyası. otomotiv ürünleri, elektrikli makinelerve demir-çelik ile kazan, makine ve mekanik cihazlar oluşturdu. 50 dolar harç bugün başlıyor • ANKARA (AA) - Yurtdışına çıkış yapan Türk \ atandaşlarından, yarından itibaren çıkış başına 50 ABD Dolan harç tahsil olunacak ve harç, pasaporta "Yurtdışı Çıkış Harç Pulu" yapıştınlması suretiyle ödenecek. Pul bedeli için 50 ABD Doları. pulun satıldığı tarihteki Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak. Hacca ilk kez gidenler. KKTC'ye seyahat edenler. yurtdışında öğrenim gören öğrenciler ve 7 yaşındaki çocuklarla bazı özel görevli kişiler harç ödemeyecek. Lübnanın kredi notu düştü • NEVVYORK(AA)- Moody's kredi derecelendirme kuruluşu. Liibnan'ın Eurobond tahvillerinin kredi notunu B2'den Bl"e. yerli para cinsinden tahvillerin notunu da iki puan indirip Bl'den B3'e çekti. Moody's merkezinden yapılan yazılı açıklamaya göre, Lübnan'ın döviz cinsinden bankalardaki mevduat hesaplannın kredi notu değiştirilmeden B2'de kaldı. Moody's. kredi notunun düşeceği sinyalinı 2000 yılı eylül ayında vermişti. Yaşar'ıniO şirketi ilk 500'de • İZMİR(AA)-İSO tarafından açıklanan Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında Yaşar Holding'in 10 işletmesinin yer aldığı bildirildi. Holdingin yazılı açıklamasında, topluluk şirketlerinden 10'unun Türkiye'nin en bü>ük 500 sanayi kuruluşu arasında bulunduğu belirtilerek. önceki yıllara göre . sıralamadaki yerlerini yükselttiği kaydedıldi. Hükümet turu yapan ve üretim raporu sunan Odalar ve Borsalar Birliği, isteklerini özetledi: am masaya yabrılsmANKARA(Cumhuri>«tBürosu)-Türki- ye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yö- netim Kurulu, Başbakan. başbakan yar- dımcılan ile ekonomiden sorumlu bakan- larla üretim sektörünün sorunlannı görüş- tü. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, or- tak sektör kurullannın toplanmasının ka- rarlaştınldığını açıkladı. TOBB'nin hükümete sunduğu raporda, ekonomık programın tam bir siyasi taraf- sızlık içinde geniş bir uzmanlar platfor- munda tartışılarak değerlendirilmesi isten- di. Dışsatımda beklenen artışın gerçekleş- mediği ve finansman olanaklan sağlana- mazsa da gerçekleşmeyeceği vurgulanan raporda, üretim sektörünü kurtarma fonu- nun TOBB'nin de içinde yer alacağı, işle- yecek bir sistem olarak getirilmesi istendi. TOBB. sunduğu raporla hükümete, güven • Dışsatımın beklenen düzeyde artmadığını dile getiren TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Başbakan ve yardımcılanna "Güven ortamı için üzerimize düşeni yapanz" mesajı verdi. • TOBB'nin hükümete sunduğu raporda, güven ortamının sağlanmasıyla sıkıntılann aşılabileceği, bunun için de hükümetin kararh davranması gerektiği kaydedildi. ortamının sağlanması için üzerlerine dü- şen görevi yerine getireceklerini bildirdi. Hisarcıkhoğlu ve TOBB Yönetim Ku- rulu üyeleri, dün Başbakan Bülent Ecevit. başbakan yardımcılan HüsamettinÖzkan. Devlet Bahçeli ve Mesut Yümaz'm yanı sı- ra Devlet Bakanı Kemal Derviş, Maliye Ba- kanı Sömer Oral, Sanayi ve Ticaret Baka- nı Ahmet Kenan Tannkuhı'yla görüştü. TOBB'nin hükümete sunduğu raporda. güven ortamının sağlanmasıyla sıkıntıla- nn aşılabileceği, bunun için de hükümetin kararh davranması gerektiği kaydedildi. Hükümetin güveni sağlamadaki çalışma ve icraatının kamuoyuna iyi anlatılması ve be- raberlik mesajının zamanmda verilmesinin önemine dikkat çekilen raporda, "TOBB bu ortamın sağlanmasında üzcrine düşen her görevi sonuna kadar yerine getirecek- tir" denildi. Raporda, ekonomi yönetimi- nin borsa-faiz-döviz üçgeninde sıkışıp kal- dığı belirtilerek üretim sektörünün önünün açılması gerektiği kaydedildi. Raporda, yüksek istihdam sağlayan yatınmcılar için vergi, SSK ve enerji maliyetlerinin düşü- rülmesi istendi. Kurdaki dalgalanma sorun Kurun aşın dalgalanmasmın üretim sek- törünün borçlanması ve rekabet koşulla- nnda sıkıntı yarattığı anlatılan raporda, kurdaki dalgalanmanın spekülasyona alet edilmemesine çalışılması istenildi. Görüşmelerin ardındanbasınaaçıklama yapan Hisarcıkhoğlu, 355 oda ve borsadan aldıklan görüş, 81 odaya yaptıklan geziler- le ilgili izlenimlerini kısa bir not olarak Derviş'e aktardıklannı belirtirken "Esas olan mesele, çozüm noktasında reel sektö- rün dertlerini dinleme ve bunlara çözüm bulma noktasında, Sayın Derviş'le sektör- krimizle beraber ortaktoplantı yapmakko- nusunda mutabık kaktık" dedı.Hisarcıkh- oğlu. TOBB'nin Eximbank'a 100 milyon dolar aktarması ile ilgili pürüzlerin gelecek hafta çözümleneceğini bildirdi. Maliye Bakanı Oral ise kamu maliyesi- nin ve bütçenin iyiye gittığmi belirtirken "Güven ortamı ne kadar erken oluşursa, so- runlann çözümü deo kadar kola\laşır" de- di. Sanayi ve Ticaret Bakanı Tanrıkulu da bakanhğının üretim kesıminin hükümet içindeki temsilcisi olduğunu, ancak gelinen noktada ticaret ve sanayi kesiminin çözü- mü başka kapılarda aramak durumunda kaldığını söyledi. ANIŞTAY10. DAÎRE 'DE Aktaş davasında sona doğru ANKARA (ANKA) - Elektrik Mühendisleri Odası'mn (EMO) açtığı davada. Danıştay Dava Daireleri Genel Kuru- lu' nun Aktaş Elektrik'in imtiyaz sözleşmesinin iptali yönünde ver- diği karar. Aktaş Elektrik'e tebliğ edildi. Karar yeniden Danıştay 10'uncu Daire- si'nde görüşülecek. Aktaş'tan yapılan yazılı açıklamada. 2 Aralık 1997 tarihinde imzalanan imtiyaz sözleşmesinin iptali istemiyle EMO'nun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanhğı ile TEDAŞ ve TEAŞ hakkında açtığı davada Danıştay 10'uncu Dairesi'nin davayı red- dettiği anımsatıldı. Danıştay ldari Dava Daireleri Genel Kurulu'nca, 10'uncu Da- ire'nin verdiği karann bozulduğuna işaret edilen açıklamada. "Söz konusu bozma karanna karşı davalüar TE AŞ ve TEDAŞ ile müdahü olarak tarafırruzdan yapılan karar düzeltme" başvurusu Danıştay İda- ri Dava Daireleri Genel Kurulu tarann- dan 12 Temmuz 2001 günlü kararla red- dedilmiş olup; karar 30 Temmuz 2001 gü- nü şirketimize tebliğ edilmiştir" denildi. Açıklamada. dava konusu olan "imtiyaz sözleşmesiyle" ilgili yargı aşamasının de- vam ettiği vurgulandı. Bu arada Elektrik Mühendisleri Odası'nın avukatı Hayati Küçük, 10'uncu Daıre'nin. Dava Dairele- ri Genel Kurulu'nun verdiği iptal karan- na uyarak sözleşmenin iptali yönünde ka- rar vermesini beklediklerini bildirdi. 140? 4160 1675 16460 ??20 6590 454Q •• •• 44 0 * 7 -.- 510 * • 260 • 110 - 39İ ıx «üi* KXT? n&r, *%& r m:^ ntm 944 930 1401 9080 3990 • 2416 3010 V 1ILM!J»İÜLJML- 68 - SrtO - : 240 * :• fO - 2W 4n7 *Ht1* : , •^5850 ?W0 450 • Îİf 4 0 "••':*•••* Asya 'dayine tehlike sinyalleri Ekonomi Servia -1997 krizinin yaralannı sarmayı ancak başarabilen Asya'da, ekonomik durum yeniden tehlike sinyalleri vermeye başladı. Japonya'da ekonomik durgunluk tehlike arz edecek boyutlara vanrken Tayvan'da da mali durumun 1997'dekinden daha kötü olduğu belirtiliyor. Japonya'da yeni açıklanan ekonomik verilere göre, işsizlik yüzde 4.9Tuk oranı ve 3.38 milyon kişi ile rekor düzeye ulaştı. Japonya'da tüketim harcamalan ve endüstriyel üretimde de gerileme sürüyor. Uzmanlar önümüzdeki günlerde durumun daha da kötüleşeceği görüşünde birleşiyorlar. Yeni açıklanan verilerin etkisiyle son 16 yılın en düşük dûzeyine gerileyen Tokyo Borsası Nikkei Endeksi ise dün tepki alımlanyla yüzde 2.4 oranında yükseldi. Ote yandan, Tayvan'da yerel mali kriz tehlikesi, zaten zayvf durumda olan bankacılık sektörünü tehdit ediyor. Finansal analistler, ülkede durumun 1997 krizindekinden daha da kötü olduğunu ve ekonomideki yavaşlama nedeniyle durumun giderek bozulacağını vurguluyorlar. Yerel bankalann batık kredileri oranının giderek yükseldiği Tayvan'da menkul kıymetler borsası da uzun bir süredir gerileme eğiliminde ve son 7 yılın en düşük düzeylerinde. Standard and Poor's geçen hafta bir yıldır ilk defa ülkenin uzun vadeli kredi notunu düşürmüştü. tL GEÜ ÜRETÎCİBANKASINIÎSTİYOR Tarişbank'a destek mitingı YTJSUFÖZKAN tZMİR- Ege'de Tariş'in 120 bin üretici ortağına hizmet veren Tarişbank'ın. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) karanyla 10 Temmuz'da Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilmesinin ardından, devrin iptali için Danıştay'a başvuran Tariş yöneticileri, 3 Ağustos Cuma günü tzmir'de "Tarişbank'ı Geri İstiyorum" sloganıyla miting düzenleyecekler. Tarış yöneticileri, Ege Bölgesi'ndeki tüm üreticilerin yanı sıra ulusal çıkarlann korunması için duyarh kesimleri. demokratik kitle örgütleri temsilcilerini ve siyasi parti yöneticilerini mitinge destek vermeye çağırdılar. 'eçen ay r fona devredilen Tarişbank'ı geri isteyen üreticiler, 3 Ağustos Cuma günü tzmir'de geniş katıhmlı bir miting düzenlevecek. Temsilcilerden tepki Mitingi desteklediklerini belirten Tariş Genel Müdürü Ayhan Özer. uygulamayı "Diinya Bankası ve IMF, sertnaye yapunızı güçlendirmemize izin vermedi" biçiminde yorumlarken devrin iptali için tzmir Nöbetçi ldare Mahkemesi eliyle Danıştay'a başvurduklannı ve mücadelelerini sonuna kadar sürdüreceklerini vurguladı. Tariş Pamuk Birliği Başkanı Mehmet Bakanoğlu. her fırsatta IMF'nin baskısıyla devrin gerçekleştiğinı \urgulayarak "Biz 120binortağa hizmet veriyoruz. Kararlann amacı, tannu bitirmektir. Hükümet üretkiji Dünya Bankası ve IMF'ye satma> a çalışıyor, ama biz mücaddemizi sonuna kadar sürdüreceğiz r> diye konuştu. Eti Holding özelleştirme kapsamından çıkarıldı Devalüasyonun yol açtığı koşullar nedeniyle yeni ödeme planı istiyor ÇBS bankalara teklif götürecek ANKARA (ANKA)-ÇBS Boya Kim- ya Sanayii ile ÇBS Printaş Baskı Mü- rekkepleri, bankalara olan ve daha ön- ce protokole bağlanmış borçlan için ye- ni bir geri ödeme planı oluşturulması amacıyla bankalara teklif götürecek. ÇBS Boya Kimya Sanayii ile ÇBS Printaş Baskı Mürekkepleri'nden yapı- lan açıklamada Kasım 2000 ve Şubat 2001 aylannda yaşanan krizler sonun- da Türkiye'nin içerisine girdiği olağa- nüstü piyasa koşullanmn reel sektörû çok olumsuz etkilediği belirtildi. Düşen satmalma gûcünün toplam ta- lebi olumsuz etkileyip satışlan azaltır- ken devalüasyonun özellikle üretimde kullamlan hammaddelerin ithalatından ve bankalara döviz bazmda yapılan pro- tokol ödemelerindan kaynaklanan na- kitçîkjşlannı öngörülemeyen ölçülerde arttırdığı kaydedildi. Hükümeten reel sektörün desteklen- mesi yolunda verdiği mesajlar doğrul- tusunda BDDK'nin Bankalarca Karşı- lık Aynlacak Kredilerin ve Diğer Ala- caklann Niteliklerinin Belirlenmesi ve Aynlacak Karşıhklara ilişkin Esas ve Usuller Hakkmdaki Yönetmelikte yap- tığı bir düzenleme ile kredilerin yeniden yapılandınlmasına olanak tanındığı be- lirtildi. ÇBS Boya Kimya Sanayii A.Ş. ile ÇBS Printaş Baskı Mürekkepleri A.Ş. yönetim kurullannın yeni bir geri ödeme planı oluşturulması ve bankala- ra bu yönde teklifte bulunulmasını ka- rarlaştırdığı bildirildi. ANKARA (AA) - Eti Holding, Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararı ile özelleştirme kapsamından çıkanldı. Edinilen bilgiye göre 16 Temmuz tarihli ÖYK karan ile birlikte Eti Holding eski statüsüne iade edildi. Karar ile Eti Holding bünyesindeki Eti Bor ve Seydişehir Alüminyum da özelleştirme kapsamından çıkanlmış oldu. Özelleştirme Yüksek • Karar ile Eti Holding bünyesindeki Eti Bor ve Seydişehir Alüminyum da özelleştirme kapsamından çıkanlmış oldu. Kurulu karan ile özelleştirme kapsamdaki kuruluş sayısı da 39'a indi. Bu arada, Eti Krom, Eti Elektrometalurji, Eti Gümüş ve Eti Bakır anonim şirket haline getirilmeleri nedeniyle halen özelleştirme kapsamında yer ahyor. Dünyanm en zengin bor cevherlerıne sahip olan Türkiye'nin bor madenlerini özelleştirme kapsamına almasının stratejik olarak sakıncah olduğu çok sayıda kuruluş ve akademisyen tarafından dile geürilmişti. Seydişehir Alüminyum'un özelleştirilmesine karşı da çok sayıda eylem düzenlenmişti. - •' İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK ozlemyufa yahoo.com Bir yanda kriz ve belini doğrulta- mayan üretim sektörü, öte yanda zorlayıcı uluslararası rekabet."önce finans sektörü yeniden yapılandmlacak. Reel sektör sonra..." diye bastıran IMF Birinci Başkan Yardımcısı Stanley Fischer'in İs- tanbul çıkarmasından sonra, Türkiye gün- demini dün de TOBB'nin hükümet üyele- rini ziyaret ederek "bizi dinleyin" feryatla- n kapladı. Tüm bunlann "kesişme noktasında" ise karşımıza "Bizim desteğimizden yarahanan fırmalar arasında kriz döneminde zarar gö- ren olmadı" diyen Türkiye Teknoloji Geliştir- me Vakfı (TTGV) çtktt. Hem TTGV'nin Des- teknoloji kampanyasını hem de iş dünyasın- dan kuruma yönelik kimi eleştirileri konuş- mak istiyorduk. Bu son gelişmelerin ardın- dan TTGV Teknoloji Gelıştirme Projeleri Grup Koordinatörü Şirin Elçi ile söyleştik. Teknoloji Gelıştirme Projelert'nden yarar- lanan fırmalann yüzde 75'inin KOBİ (Küçük ve Orta Boy Işletmeler) olduğunu belirten El- çi "Bu firmalar hem teknoloji geliştirmenin bilincinikavradıklan hem de tamamen içpi- Kesişme Noktası ve TTGV yasaya bağlı olmadıklan için krizden zarar görmediier" dedi. Ancak Elçi bir noktanın daha altını çizdi: Onca tanrtım kampanyalanna karşın KOBİ başvurularınınyetersizliği. TTGV bu gerçek- ten yola çıkarak bir yıl sürecek yeni bir kam- panyaya başladı. Desteknolojı adlı bu kam- panya özellikle kriz ortamında KOBl'lerin kendilerini toparlayabilmeleri açısından önemli. "Danışmanlık ve eğitim hizmetleri" konulannda desteği amaçlayan kampanya 200 ve altında çalışani olan, bir holdinge bağ- lı olmayan imalatçılan veyazılım alanındafa- aliyet gösteren firmalan kapsıyor. Proje kap- samında KOBİ'lere 3 milyon dolar finansal destek sağlanacak, burada TTGV'nin finan- sı üstlenme payı dayüzde 50'den yüzde 75'e çıkanlacak. Kampanya, KOBl'lerin verimlili- ğinin arttırılması, teknoloji kaynağının temi- ni, siparişlen karşılama sürecinin lyıleştiril- mesi, standartlara uyum sertifikasının veril- mesi ve benzer konularda danışmanlık hiz- metterini içeriyor. Hoş, öyle yoğun başvuru yok amayine de küresel rekabet kapsamında KOBİ'lere yö- nelik bu tür destekler yeterli mi? Sorunun yanıtını bir örnekle verelim: Hol- landa'nın bizim TTGV gibi çalışan kurumu SENTER'ine hükümetin ayırdığı kaynak yıl- da 500 milyon dolar. TTGV'nin kurulduğu 1991 yılından taa bugüne kadar geçen 10 yıl- da kullandırdığı toplam kaynak yalnızca 110 milyon dolar. Yani Hollanda'nın yılda 500 mil- yon dolarına karşılıkTürkiye'nin yılda 11 mil- yon doları. Şimdi de gelin Türkiye'de gerek kamunun gerekse özel sektörün AR-GE'ye ne kadar pay ayırdığına göz atalım. DİE bu konudakı en son araştırmasını 1999 yılında yaptığı için bu senenin verilerinden bahsetmek zorun- dayız. 1997 yılına kıyasla artış göstermiş ol- masına karşın 1999 yılında GSYİH içinde AR-GE harcamalarının payı yalnızca binde 6.3. Bu binde 6.3'lük oranın yüzde 35'i özel sektörden. AR-GE harcamalannda 'gelişmişlik gös- tergesi' en az yüzde 1 ve üzeri. Bu bağlam- da yine birkaç örnek verirsek, Italya ve Avus- turya'nın AR-GE'ye ayırdıklan payın yüzde 1.5, ABD'nin yüzde 2.77, Ispanya ve Porte- kiz'in ise binde 8 dolayında olduğunu söy- leyebiliriz. Peki KOBİ'lere AR-GE ve verimlilik proje- lerini benimsetmek için ne yapılmalı? Ve ne- den proje ile TTGV'ye başvuranfirmalarbü- rokratik güçlüklerden yakmıyorlar? Bu ko- nuda Şirin Elçi, şu bilgileri verdi: "Genellikle KOBİ'lerde proje hazırtamak ve doküman- tasyon toplamak gibi bir kültür fazla ge//ş- miş değil. Sanınm onun için birazzotianıyor- lar. Projenin bütçesi, altyapısı, ne kadar bir süre içinde tamamlanacağı, firma içinde kimlerin bu konuya sahip çıkacağı gibi ko- nularda tam bir hazırlıkyapılması gerekiyor. Biz bu konuda gönüllü olarak danışmanlık hizmeti veriyoruz. Projelerini tamamlayan firmalar daha sonra bir araya geldiğimizde bu hazırlık sürecinin onlann gelişimi açısın- dan da yararlı olduğunu kabul ettiler. Dedi- ğim gibi bu birkültür. Sonunda başan da ka- zançda finmanın." Sonuç olarak Elçi'ye göre KOBİ'lerde bu tür projelerin yaygınlaşabilmesi için herşey- den önce ulusal bir programın vaıiığı şart ve ne yazık ki Türkiye'de bu yetersiz. îtalyanlar Türjkiye'de Ekonomi Servisi - ttalya'mn üre- timden sorumlu Devlet Bakanı An- tonk» Marzano. 6 Ağustos'ta Türki- ye'ye gelecek. Bakan Marzano'nun, Mavi Akım Projesi çerçevesinde Karadeniz ge- çişini oluşturan boru hattını döşeye- cek EN1 firmasına ait Saipem 7000 gemisinin Istanbul Boğaa' ndan ge- çişi nedeniyle Istanbul'a geleceği bildirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeld Çakan. îtalya'mn An- kara Büyükelçisi Mttoro Sunio'yla iki ülke arasında enerji alanındaki işbirîiğini görüştü. Görüşmede, Tür- kiye ile Italya arasında enerji alanın- daki işbirliği konulanrun ele alındı- ğı ıfade edildi.