Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 TEMMUZ 2001 CUMARTEi GelenekçileHeyenilikçilerin mücadelesi, MNP kapattlıpMSP kurulduğunda başladı Irbllan ayırankarar M NP, MSP döneminde Özal kardeşlerin tohumunu attığı Yenilikçi akımı oldukça zayıf iken, RP döneminde Tayyip Erdoğan, Melih Gökçek gibi popüler isimler sayesinde güçlenmeye başlamıştı. FP döneminde ise hem parti içinde hem de parti tabanında Gelenekçilerden daha güçlü hale gelmişlerdi.Tabamn çoğu Yenilikçiydi ama Yenilikçilerin esas oy tabanı kendi partilerinin dışındaki çevrelerden geliyordu. M ıllı Göriiş hareketinin son partisi Fazilet Partisi, 22 Ha- zıran 200i Cuma günü kapatıldı. Ancak bu kapatılma olayı, Anayasa Mahkemesi'nin kapatma şekli ile de partililerin gösterdiği tepki biçimi yönüyle de diğerlennden fark- lıydı. Anayasa Mahkemesı, sankj çok ınce hesap etmişçesine ka- patmıştı FP'yi. RP'nin devammdan değıl, odak olma eylemin- den kapatma karan almakla, sanki partı kapatmamış gibı olmuş- tu. Zira sadece iki mılletvekılinin siyasi yasağı gibi az bır hasar almıştı FP. Bütûn bunlan yaparken, bazı zorlamalargöze çarpıyordu. Maksat partiyi kapatmak değil, partiyi sivri bir-iki is- minden daha kurtarmak \e FP'yi daha sisteme kazanma uğraşı vermek gibi bir niyet sezili- yordu. Sonuçta parti kapatılıyordu ama bu önemli degildi, iki kişinin haricınde di- ğer milletvekilleri çok rahat yenı bır veya iki parti kurma şansına sahip- ri. Bir başka ınce hesap, sanki bır- birlerinden aynlamayan Yenilik- çi ve Gelenekçılenn, artık ra- hatça aynlma ortamını hazırla- mak gibiydi. Öyle kı özellikle ,. Yenilikçilerin bu parti kapat- t ma karanyla yollannm açıl- - dığı düşünülüyordu. Tabiı bunun dışında bu davaya öz- gü bazı zorlamalarda göze batıyordu. Sözgelimi FP'nin işine yarayacak bir maddenin iptal edilmesi, "Karar, • acıklandığı gün yürürlü- ğegirer* denılerek gerek- çeli karan beklememe gi- bi bir ilkin yaşanması, "Ekononükkrizeyol aç- masın. borsa düşme- sn,dolarfirfamasuT düşüncesiyle cuma günü mesainin bi- riminden hemen sonra karann açıklanması gi- bi.. Rahatlatan karar Partililerin ka- patma karanna tepkisı yönüyle de farkhydı bu dava. Daha bır önceki kapatma davasında, bütün RP'liler drama- tik sahneler ser- FAZÎLET'ÎN ÎKÎ KOLÜ T ü nı ay Tii renç Necmettin Erbakan ile Recep Tayyip Erdoğan. Bir zamanlar aynı safta mücadele eden ikili şimdi ayrı oluşumlarda yer aJıyor. gjler, gözyaşlan döker, partililer her yerde öfkelı tepkıler göste- rirken, FP kapatıldığında bu tür sahneler yaşanmadı. FP'liler ka- ran ögrendikten sonra rahatlamış görünüyorlardı. Çoğu yerde, "Üzerimizden büyük bir yük kalktT yorumlan yapıldı. Karann açıklanmasından sonra FP'lilen üzülecek, tepki gös- terecek diye bekleyenler, onlann neredeyse sevındıklerini gör- düler. Öyle ki sanki partileri kapatılmış gibı değil de ıktıdara gel- miş kadar sevinçliydi kimi FP'liler.. Şüphesiz ki sevinen FP'li- ler, FP'nin yerulikçi kanadına mensuprular. Zıra bu kapatma da- vasıyla kendilerinin yolunun açıldığını. Tayyip Erdoğan'ın mi- marlığını yaptığı yeni oluşumun gerçekleşme startının venldiği- ni düşünüyorlardı. Ama Gelenekçilerden de sevinenler vardı. Hatta çok üzülmesı gereken bu kesimin genelde fazla bir üzün- tü göstermedığı de söylenebilir. Çünkü onlar da, 'fizerierinden bir yük kalknuş' gibi hissediyorlardı bir bakıma. Pemokles'ln talıcı Başından beri kapatma davasmın 'Demokles'in kıhcı gibi" baş- lannda sallandığından şikâyet eden FP'liler, bu sefer 'Demok- fcs'in kıha'ndan memnun görünüyorlardı. MNP, MSP ve RP'de bu DemokJes'in kıhcı yollanm kesmiş, engel teşkil etmişti ama şimdi aynı kılıç FP'de yollannı açıyor, engelleri kaldınyordu. As- lında ta MNP'den bu yana süren Gelenekçi- Yenilikçi savaşın fi- naline gelinmişti ve artık yollann aynlma vakti gelmiş çatmıştı. Kendiliğinden aynlamıyorlardı. zira kapatma davası varken ay- nlmak, tabandan 'vefasız, sadakatsiz, çıkara, hain' tepkilerinin görülmesine, Yenilikçilerin hareketini başmdan zedelemeye yol açabilirdi. MNP. MSP döneminde Ozal kardeşlerin tohumunu at- tığı Yenilikçi akımı oldukça zayıfiken. RP döneminde TayyipEr- doğan, Melih Gökçek gibi popüler isimler sayesinde güçlenme- ye başlamıştı. FP döneminde ise hem parti içinde, hem de parti tabanında Gelenekçiierden daha güçlü hale gelmişlerdi. ürgütlenme Tabanın çoğu Yenilikçiydi ama Yenilikçilerin esas oy tabanı kendi partilerinin dışındaki çevrelerden geliyordu. Bu bilinme- sine rağmen, zamansız aynlmak tabanda çoğunluğu teşkil eden Yenilikçilerin tekrar Gelenekçilere yönelmesi ihtimalini ortaya çıkarabilirdı ve dışardakı oy oranı ne kadar çok olursa olsun, FP tabanındakilerin örgütlenmedeki başanlan Yenilikçiler için her şeyden çok gerekliydi. Yumuşak davranarak, yeni bir imaj ge- rektiğini kabul ettırerek her partiden daha birbirine sıkıca bağlı olan Milli Görüş tabanının çoğunluğunu yanlanna çekmişlerken. onlan en küçük bir hata kendilerinden uzaklaşnrabılırdi \ e FP'nin Yenilıkçileri bunu göze alamazlardı. Erbakan \ e Recai Kutan'ın bütün tabanı şaşkına çeviren ve kazanma ihtimalı yüksek oldu- ğu halde FP'nin seçimi kaybetmesine yol açan en büyük hatası 'Kfiskünkr harekeri' ile ikincı büyük hatalan FP kongresindeki baskıcı tutumlan, Yenilikçilerin aynlması için en büyük kozdu. FP'den ayrılamadılar Ama ilkinde seçim yüzünden, ikincisinde BtiientAnnç'm ken- dilerini de bağlayan bir sözü yüzünden Yenilikçiler çok ısteme- lerine rağmen FP'den ayrılamadılar. Oysa partı ıçindeki taban- dan olsun, parti dışındaki semparizanlardan olsun ısrarla FP'den hemen aynlmalan ve bir an önce yenı parti kurmalan için yoğun baskılar geliyordu. Yine de Yenilikçiler, zamansız aynlma kor- kusundan cesaret edemiyorlardı. Tek çıkaryollan vardı: FP'nin kapatılması. FP kapatıldıktan sonra gelen aynlığa hiç kimsenin birdiyeceği olamazdı. FP'deki iki grubun zoraki birliği. Gelenekçiler içinde sıkıntılı geçiyordu. Çünkü Yenilikçiler, kalenin içindeydiler \e kalenın içini ele geçirmeye çalışıyorlardı. Ne kadar kamuoyundan saklı düşmanlık gösterileri yapılsa da, teşkilatlardan dışlansa da Yeni- likçiler, ayru bünyenin içinde olmanın avantajıyla tabanı etkile- yebiliyorlardı. Köylere kasabalara vanncaya İcadar kavgalar ya- şanıyordu. Aynlık Yenilikçilen güçlendırse, Gelenekçilen zayıf- latsa da en azından iki düşman kesimin birbiriyle yaşama zorun- luluğunu ortadan kaldıracaktı. Bundan sonra ne olacaksa o ola- caktı artık ve her iki tarafda kendi işine bakacaktı. Gelenekçi- ler, en az Yenilikçiler kadar bu durumdan bıkmışlardı. Bu yüz- den FP'nin kapatılması. onlan da seundırmişti. 0 zamana kadar şikâyet ettikleri 'Demoklesin küıcı' zorbır dü- ğümü çözmüştü bu sefer. iki tarafda kendilerinin çözemeyece- ğı bu zor düğümün çözülmesinden memnundu. Bu aynı zaman- da, kılıçlann çekilmesi anlamına geliyordu. Çeşitlı nedenlerle kı- hçlannı kınından çıkaramayan ikı taraf için, kılıçlannı çekmek için aradıklan firsat bulunmuştu. Sinsl savaş Bugünlerin en belirgin ve en çok sözü edilen konusu Yenilik- çiler ile Gelenekçilerin mücadelesi, son birkaç yılın ürünüymüş F azilet Partisi'ndeki iki grubun zoraki birliği, Gelenekçiler içinde sıkmtılı geçiyordu. Çünkü Yenilikçiler, kalenin içindeydiler ve kalenin içini ele geçirmeye çalışıyorlardı. Ne kadar kamuoyundan saklı düşmanlık gösterileri yapılsa da teşkilatlardan dışlansa da Yenilikçiler, aynı bünyenin içinde olmanın avantajıyla tabanı etkileyebiliyorlardı. Köylere, kasabalara vanncaya kadar kavgalar yaşanıyordu. gibı algılanıyor ama aslında bu mücadele ta eskilere dayanıyor- du. MNP kapatılıp MSP kurulduğunda başlayan bır mücadeley- di bu. MNP'de başlayan mücadele Hatta MNP döneminde bile cılız da olsa, bugünkü Yeni- likçilen andıran bır hareket vardı. Fakat o dönemde bu hareket Nurcular ile ilgiliydi. Nur- cuların bütün kesımlerini kapsayan bır kucak açılması is- teğinden ıbarettı. Fakat MNP'nın kucak açmaması kadar, Nurculann da MNP'v ı 'sağı bölüyor, CHP'ye ve komüniz- me karşı sağı zayıflatıyor' katılığı ve Erbakan'ı CHP'den daha tehlikeli görmeleri söz konusu olduğu için bu ılk kıvılcım cılız veetkısızdi. Ancak MSP'nin ikincı dö- nemi sayılan CHP ile koalisyon sonrasında partı ıçi muhalefet biraz sesini duyurabildi. CHP ile koalisyon öncesıne kadar, bir iki şahsi muhalefetin dışında Erbakan'a kar- şı bir itiraz söz konusu değildi. Ancak koalisyon kurulunca ve ardından ge- nel af ilan edilince etkilı bir muha- lefet başladı. Nurcu MSP'liler par- tiden aynlırken, partıde kalan muhalefet, KorkutÖzal önder- liğınde Erbakan'a karşı örgüt- lenmeye girdı. Korkut Özal'ın yanında Turgut Özal v e Tayyip Erdoğan da vardı. Necmettin Erbakan bu muhalefetin hakkın- dan kolayca geldi. Ancak Erbakan, Özal kardeşle- ri de henüz genç bir par- tili olan Tayyip Erdo- ğan'ı da o günlerden bu yana affetmedi. Erdoğan'ın çıkışı Fakat 12 Eylülson- rası RP'nin kurulu- şunda MSP'lilerin ço- ğu Turgut Özal'ın ANAP'ına geçince, o dönem için çok da ta- nınmamış bir isim oian Tayyip Erdo- ğan'ın lstanbul il teş- kilatında görev alma- sını engellemedi. Ay- rıca Tayyip Erdoğan bır zaman işbirliği yaptığı Özal kardeşler ile birlikte hareket et- memış, Erbakan'a ta- bi olmuş ve zor dö- nemde RP'de görev almıştı. Üstelık RP lstanbul teşkilatı, Tayyip Erdoğan sayesinde en iyi çalışan teşkilat haline gelmişti. Tayyip Erdoğan ve ekibi. o zamana dek uygulanmamış bir stratejıyi yü- rürlüğe koyarak. dışandaki insanlara yönelmiş. genelevlere, mey- hanelere bile giderek partinin propagandasını yapmıştı. Erdoğan'ı görevden alma çabası Daha sonraki süreçte lstanbul II Başkanı olan Tayyip Erdoğan, partinin Istanbul'dakı grafiğinı yükseltmeye başlamıştı. Istan- bul'daki ilk dört beledıyenin alınmasında da Tayyip Erdoğan ve ekıbının büyük başansı \ardı. Erbakan, öne çıkmaya başlayan Tayyip Erdoğan'ı. lstanbul II Başkanlığı görevinden alma teşeb- büslennde bulundu ama lstanbul teşkilatı Tayyip Erdoğan'a sa- hip çıktığı için başaramadı. Beyoğlu Beledıye Başkanlığı 'nı kıl payı kaçıran Tayyip Erdo- ğan, partili tabanın çok tanıdığı, sevdiğı, benımsediği bir isim ha- line geliyordu. Oğuzhan Asfltürk, Şevket Kazan, Ahmet Tekdal gibı isimler, Tayyip Erdoğan'ın kendi şahsiyetıni öne çıkardığı- na dair şikâyetlerde bulunuyorlardı Erbakan'a. Fakat o zamana dek görülmemiş bir başarıyı sağlayan Tayyip Erdoğan'ı görev- den almak. parti tabanında ve lstanbul teşkilatında ciddi tartış- malara yol açacağı için Erbakan yine bır şey yapamadı. Şimdi bu tür problemlerin sırası değildi, partinin birlik ve dirlik içinde güçlenmesi gerekiyordu. Erdoğan-Baş küskünlüğü lstanbul milletvekilliğini de kıl payı kaybeden Tayyip Erdo- ğan, Mustafa Baş'ın fedakârhk etmemesi yüzünden milletveki- li olamamıştı. Tercıh sistemi nedeniyle ilk sırada bulunan Mus- tafa Baş, fedakârlıkta bulunup çekilmış olsaydı, ıkinci sıradaki Tayyip Erdoğan milleUekıli olabılecekti. Başta çok ısrar etme- lerine rağmen, Erbakan'm ısran yüzünden çekilmeyen Mustafa Baş, lstanbul teşkilatının baskısı ve gözdağlan neticesinde feda- kârhk etti ama bu sefer Yüksek Seçim Kurulu kabul etmedi. Fakat bu olayda partinin Mustafa Baş'tan yana tavır alması, kendisini istemediğinı hıssettirmesi. Tay>'ip Erdoğan'uı yeni bir yol çizmesine, Erbakan'a karşı mücadele karan ahnasına yol aç- tı. AvTica Tay>ip Erdoğan, tercihle birinci seçilen Mustafa Baş'a yıllarca dargın kaldı. Yarın: Erdoğan'ın beklemedlği dava CUMARTESİ YAZILARI ATAOL BEHRAMOĞLU Okuma Önepileri Yaz, sanırım çoğumuz için olduğu gibi benim içir de roman okuma mevsimidir. Bunda, tatillerin sağ- ladığı zaman olanağı kadar yaza özgü bir kışkırtı- cılığın da etken olduğunu düşünüyorum... Orhan Veli'nin küçük memurunu "mahveden" havalar, ilkbahar havalandır... llkbahar, aşkı ve şiiri kışkırtır. Yazın kışkırtıcılığı daha derinliğinedir. llkbahar gün- leri bir şiirin dızelen gibi hızlı ve etkisi bir anda du- yulur türdense; yaz günleri, tıpkı bir romanın say- faları gibi, olay örgüsünün akışına bağlı olarak, ağır işleyişli ve giderek kuşatıcıdır... Yaz, uzak ya üa ya- kın geçmişimizle hesaplaştığımız, uzak ya da ya- kın geleceğimizin planlarını yaptığımız mevsim- dir... İyi romanlar, tıpkı yaz mevsimi gibi, hayatımız üstüne düşünmemizi sağlayacak bir düşünce ve duygu ortamı oluşturur... Ya da, böyle olduklan için iyi roman nitelemesini hak ederler... • • • Okurlanma yaz günlerine yaraşır bir okuma için önereceğim ilk yapıt Ahmet Altan'ın "Isyan Gün- lerinde Aşk"ı olacak. Kahramanlannın (çogunluk- la) inandırıcılığı, birkaç koldan ilerleyen olay örgü- sünün düşünsel duygusal tutarlılığı ve sıkı dokun- muşluğu, bu olaylann yerleştirildiği "tarihsel" or- tamın olaylara ve kahramanlanna aynca kazandır- dığı bir sahicilik, yer yer fazlaca uzun olsa da me- kân betimlerindeki aynntı zenginliği, her yapıt gibi eleştirilebilecek yönlerine karşın Ahmet Altan'ın yaklaşık beş yüz sayfalık romanına bizim edebiya- tımızda az rastlanırbirgeniş solukluluk, gerçek bir roman tadı kazandınyor... • • • Ikinci önerim, Oya Baydar'ın, yazanna Orhan Kemal Roman Ödülü'nü kazandıran, "Sıcak Kûl- leri Kaldı" adlı romanı olacak. Yayımlandığı geçen yıl okumadıysanız eğer, 60'lı-80'li yıllar Türkiye- si'nden hüzünlü bir kesit sunan bu önemli yapıtı okumayı daha fazla ertelemeyin. Oya Baydar da, Ahmet Altan gibi, kahramanlanna elle tutulurcası- na bir sahicilik kazandırmayı başaran, olaylann yerleştirildiği düşünsel-duygusal-tarihsel ortamı başanyla kurgulayan bir romancımız. • • • Zülfü üvaneli'nin "Bir Adam, Bir Kedi, Bir Ölüm"û, romandan çok, Batılılann "novel" (Rus- lann "povest") dedikleri türden bir yapıt, bir uzun anlatı. Arkadaşlan Livaneli'nin edebiyat tutkunlu- ğunu ilkgençlikyıllanndan bilirfer. Bu tutkunun ya- prtlara dönüşmeye başlaması gerçekten sevindi- rici. "Bir Kedi, BirAdam, Bir Ölüm"de yabancı bir ülkenin (Isveç'in) betimlenişini ve başka ülkelerden sürgün portrelerini özellikle başanlı buldum. Üva- neli'nin kendi sürgün yaşantılanndan, öznel, oto- biyografik bir ürün yerine, böylesine nesnel bir ya- zınsal yapıt çıkarması aynca kutlanmaya değer. Geniş kültür birikimi ve deneyimleriyle Zülfü Liva- neli'nin, oylum olarak da olay örgüsü ve kahraman- lanyla da, daha büyük soluklu yapıtlann hazıriığın- da olduğunu tahmin etmek güç değil.. u ^<rt «i • • • Yaz, roman okuma mevsimidir dedim. Ama bir şiir antolojisi de tıpkı bir romanmış gibi okunabi- lir... Sizlereyaz okumalan için önereceğim bir baş- ka yaprt Yılmaz Odabaşı'nın hazırfadığı "Son Çey- rek Yüzyıl ŞiirAntolojisi" olacak. 6O'lı yıllardan gü- nümüze çağdaş şiirimizin gökkuşağında gezin- mek isterseniz, tatile çıkarken yanınıza Odaba- şı'nın antolojisini de alın. Yaz mevsiminin ve ro- manların kışkırtıcılığının, hesaplaşma ve alıp başı- nı gitme duygularının, şiire özgü imge zenginliği ve sözcük ekonomisiyle azalıp eksilmediğini, ama dengelendiğini göreceksiniz... Not: "Cumartesi Yazılan"rr\a iki hafta ara veri- yorum. Ağustosun 3. haftasında yeniden buluş- mak umuduyla. - • e-posta: ataolb ı cumhuriyetcom.tr Faks: 0212 513 85 95 / 513 90 98 Erbakan'm doktoru da ayrılıyor Saadet Partisi'nin halkalan kopuyor BÜLENTSARIOĞLU ANKARA - Siyasi yasaklı Necmettin Er- bakan, Milli Görüş si- yasetinin uzantısı ola- rak kurdurduğu Saadet Partisi'ndeki yeni bö- lünmeleri önleyemiyor. Erdoğan: Partikısa zanıanda kımdacak tstanbuJ Haber Scrvisi - Anayasa Mahkemesi'nce kapatılan FP'den kopan yenilikçile- rin lideri Recep Tayyq> Erdoğan, hazâriıklan süren partinin kısa za- man içinde kurula- cağını söyledi. Tayyip Erdoğan, ANAP kongresini bekledikleri şek- lindeki yonımJara karşı çıkarak ANAP kongresiy- le bağlantıh olma- dıklannı, çalışma- laruı bitmesini faeldediklerini ifa- deetti. Erbakan'ın doktoru, Adana Millervekili AB Gören de isrifanın eşi- ğine geldi. Necmettin Erbakan, SP'nin bir haftalık si- yasi yaşamında, en ya- kınmdaki isimlerden darbe yedi. Aynlan son isimlerin, MSP dava- smdan Erbakan'm avu- katı ve FP'nin kurulu- şunda "emanetçisi" Bolu Millervekili Is- maii Alptekin ile eski bakanı Sabri Teldr ol- ması dikkat çekti. Geç- miş günlerde istifa e- den Kahramanmaraş Millervekili Avni Do- ğan da FP Grup Baş- kanvekili olduğu dö- nemde "müthiş bir be- yin" diyerek Erbakan'a övgüler yağdırmıştı. Kufcuı: Akdi bozdular SP Genel Başkam Recai Kutan, aynlanla- n "Onlar akdi bozdu" sözleriyle eleştirdi. Ku- tan, Erbakan'm SP'yi siyasete atlama taşı ola- rak kullanma planını ise doğruladı. Kutan, Avrupa Insan Haklan Mahkemesi'nin karan- na göre Erbakan'm si- yasi yasağının kalkabi- leceğini savundu.