Katalog

16 TEMMUZ 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EGİTİM ROBOTEK TURHAN SELÇUK DURUSî K L B İ A Î U İSTANBU1 EFENDİSİ ABDİfLCANBAZ IN HARİKUIÂDE MACERALAEI KlSlM TEKMİLİ BİRDEN Devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim üyeleri yoksulluk sınınnda yaşıyor Yüksek sefaletevlet üniversitelerindeki öğretim elemanlannda bıçak kemiğe dayandı. Araştırma görevlileri 300 milyon, doçentler 500 milyon, profesörler 740 milyon lira maaş alıyor. Ekonomik krizden önce bir profesörün maaşı 1200 dolar karşılığı Türk Lirası'ydı. Bugün bu rakam 550 dolara düştü. 1996-1997 yıllannda ise profesörlerin maaşı, yaklaşık iki bin dolar karşılığı Türk Lirası'ydı. FtGEN ATALAY SELEN BAYCAN Devlet ünıversitelerinde görev ya- pan öğretim elemanlan, yoksulluk sınınnda yaşıyor. Ev kiralannı öde- mekte ve geçinmekte zorlanan öğ- retim elemanlan, bilimsel yayımla- n izleyemiyor. kitap, gazete almak- ta zorlanıyor. Geçim sıkıntısından bunalan öğretim elemanlan, çareyi vakıf üniversitelerine ve özel şırket- lere geçmekte buluyor. ABD'deki devlet üniversitelerinde ortalama 70 bin dolar veriliyor Yıırtdışındaki maaşlar ABD'deki devlet üniversitelerinde görevli rektör ve öğretim üyelerinin yıllık ortalama maaşlan 70 bin dolar. Bu rakam, özel üniversitelerde yıllık 90 bin dolara çıkıyor. ABD'nin en iyi ücret veren üniversitesi ise Harvard. Bu üniversitede görevli öğretim üyeleri yıliık ortalama 107 bin dolar maaş alıyorlar. îkinci iyi maaş veren Princeton Cniversitesi öğretim üyeleri yıllık 101 bin, Yale Üniversitesi öğretim üyeleri ise yılda ortalama 100 bin dolar maaş alıyor. Devlet üniversitelennde rektörler yaklaşık 1 milyar lira, profesörler 634-741 milyon lira. doçentler 507 milyon lira, yardımcı doçentler 434 milyon lira. araştırma görevlileri ise 303 milyon maaş alıyor. Bu rakam- lar vakıf üniversitelerinde neredey- se beş katına çıkıyor. Başvurular azaldı ABD'deki devlet üniversitelerin- de görev yapan öğretim elemanlan- nın yıllık ortalama maaşlan ise ^"0 bin dolar. Harvard Üniversitesi' nde bu rakam 107 bin dolara çıkıyor. Türkiye'deki devlet üniversitele- rinde alınan maaşların düşüklüğü yüzünden araştırma görevliliği iç.n başvunı sayısı son yıllarda çok dûj- tü. Özveriyle çalışan öğretim ele- manlan, geçim sıkıntıları arttıkca vakıf ünıversitelennin çekici teklif- lerine karşı koymakta zorlanıyor. Öğretim Elemanlan Sendikası Is- tanbul Şubesı Başkanı Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, öğretim üyelıği yaptığı Istanbul Üniversitesi Veteri- nerlık Fakültesı'nden yalnızca son bir yıl içinde beş öğretim elemanı- nın ekonomik nedenlerle aynldığı- na dikkat çekti. Yükseköğretimde tasarruf olmaz Üniversıtelerin tarihin en kötü dö- neminı yaşadıklarını \ urgulayan Prof. Yeşildere, "Eğitimin kalitesiz- Öğrrim elemanian aldıklan düşük ücretleri birçok kez sokakta vapüklan gösterilerle protesto ettiler. Bu eylemlere karştn maaşlarda bir iyüeşme sağtanamadı. Açıköğretim başvurulan 18 Temmuz'da bitiyor A.NKARA (AA) - Milli Eğitim Bakanhğı Açık llköğretim Oaıhı'na 2001-2002 öğretim •lı için kayıt başvuruları, 18 Tenmuz Çarşamba günü sona erecek. Açık ılköğretım, çeşitli nedenlerle temel eğıtimini yanda bırakmış, okula gûememiş ya da temel eğitim süresinin 8 yıla çıkanlması iolayısıyla 'ilkokul mezunıT durımunda olanlara, ılköğretım nezunu olma fırsatı sağlıyor. içık llköğretim Okulu'na şu cırumdakiler başvurabiliyor: - llkokul mezunu olanlar, - Ortaokulun 1, 2 ve 3. sınıflanndan aynlanlar. - Ilköğretım okullannın 5. sınıfını bitirip 6, 7 ve 8. sınıflanndan aynlanlar, - Ortaokul dışardan bıtirme sınavlanndan aynlanlar. - Yetişkınler II. kademe eğıtımını bıtirenler. - Yetiştırıcı ve tamamlayıcı temel eğitim B kursunu bitirenler, - Yurtdışında öğrenim görüp ilköğretim okullannın 6, 7 ve 8. smıflanna denklik yaptıranlar. Bedensel engelliler, tutuklu veya hükümlüler, askerliğinı yapmakta olanlar, çalışanlar ve e\ hanımları da bu koşullardan birini taşıyorlarsa Açık Ilköğretım Okulu'na başvurabilecekler. Açık ilköğretime başMirabilmek için 15 yaşından gün almış olmak gerekıyor. Ercan Arıcan aldıklan paraya isyan etti Masraflara yetmiyor îstanbul Üniversitesi Araştırma Görevlileri Temsilci Başkanı Araştırma Görevlisi Ercan Ancan aldığı maaşın tamamının yol masraflan, öğle yemeği ve ev kirasma harcandığını söyledi. Üniversitelerde öğretim elemanı olarak kalmak isteyenlerin maddi hiçbir beklenti içinde olmamalan gerektiğini belirten Arıcan şöyle konuştu: "Giyecek, mutfak masraflan ve faruralan maaşlanmızla ödeyemiyoruz. Tiyarro, sinemaya gjtnıek çok zor. KendimM geliştirki yayınlann sadece en önemlilerini okul sağlıyor. Uluslararası bilimsel toplantılara bile -yılda sadece bir kere- cepten ödeyerek kaülabiliyoruz." Üniversite Öâretiııı 3 Yıllık Maaş Pıof. Doktor (4 yıl ûzenl Prof. Doktor(4>ıiaİD( Doçent Doktor Yatduncı Doçent Araştınna GöteUisi 1999 , 384.726000 4 381000.000 j . 272.710000 1 227 286000 173.740000 Elenıanlaraıın TaMosu 2W9 2001 531^5-) 000 -41940000 46S.931 000 634 000.000 .Tî«uWrt)0 50^000 000 " 1 > : " i ' 434000000 23"rK.OUO 303 000 000 leşmesini özellikle istiyoriar. Devlet, istikrarü bir şeldide kendi üniversi- telerini yok ediyor. Gelecek 5-10 yıl Türkiye için çok karanhk görünû- yor" dedi. Üniversite Öğretim Üyeleri Der- neğfnden Prof. Dr. Kadir Erdin, ünıv ersıtenin herhangi bir kamu da- iresi olmadığını, öğretim görevlisi- nin de herhangi bir devlet memuru gibi algılanmaması gerektiğini vur- guladı. Prof. Erdin, "Çünkü devlet dairesinde bir müdür giderse yerine bir başkası gelir. Üniversitede böyle olmaz. Yükseköğretimden tasarruf yapmak ashnda israftır" dedı. Yönetlmsel baskı Prof. Erdin, şunlan söyledi: "Yıllannı kamu üniversitelerine vermiş. bilim insanlan, kamu üniver- sitelerindeki üretkenliğe kapalı araş- ürma koşullan, ekonomik yetmez- lik, yönetunsel baskı > e dışlanma ko- şullanyüzünden kararlannı gözden geçirme noktasma geldiler ve bu ka- raıiann giderek vakrf üniversiteleri tercihi doğrultusunda olduğu bir gerçektir. Binlerce öğretim üyesinden birkaç tanesüıin vakıf üniversitelerine geç- mesi hiç de önemli değüdir, şeklinde- ki değeriendirmeleri tamamen yan- uşür. Zira bir kamu ünhersitesinin bir biriminde, uluslararası düzeyde araştırma yapan ild bilim adamı var- sa ve bunlardan biri aynhyorsa bu- rada kayıp bir dcğü, yüzde 50*dir. İki- si birlikte üniversiteden a> rılırsa ka- yıp >ine iki değil, >üzde 100'dür." Araştırma görevlilığınin tüm çekı- ciliğini yıtırdiğını belirten Prof. Er- din. "350 milyon lira ücret herhangi bir kamu personelinin ücreti olarak tartışnıava açıktır. Ancak bir akade- mis>en adayı için dün>anın hiçbirye- rinde rastlanmayan bir cezalandır- ma ücretidir" dedı. Ev kirası kadar maa; Yıldız Teknik Ünhersıtesi Rektö- rü Prof. Dr. Ayhan Alkış. öğretim üyelerinin maaşlan konusunda umutsuz bir bekleyiş olduğunu vur- gulayarak, w Bu konuda umutlar sön- müş durumda. Vaatler gerçekieşse bile, umulduğu gibi olmayacağı ol- dukça net" dedı. Üniversite öğretım görevlilerinın. maaşlanyla ev kirası ve fatura öde- mekten başka bir şey yapamadıkla- nnı belirten Prof. Alkış, devletin. gerçekten bilgi ve teknoloji üreten bir üniversiteye destek olma konu- sunda isteksiz olduğunu da sözleri- ne ekledi. 120 bin dolar gelir Marmara Üniversitesi Rektör Yar- dımcısı Prof. Dr. Ümit Atanıan. öğ- retim görevlilerinin ücretlerinin art- tınlmaması halinde vakıf üniversite- lerine geçişin artacağına dikkat çek- ti. Geçen yıl Marmara Üniversite- si'nden 300 öğretim elemanının ders başına bin dolar bağış karşılığı va- kıf üniversitelerinde görevlendınl- diğini ve bu şekılde toplam 120 bin dolar bağış alındığını söyleyen Prof. Ataman, bu paranın araştırmalar için kaynak olarak kullanıldığını be- lirtti. Prof. Ataman, bu şekilde öğ- retim elemanlanna da ek gelir sağ- landığını, ancak aşın ders yükü ne- deniyle sıkmtı yaşandığını söyledi. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ UPF'yi İlgilendirmeyen Bir Yasa Uluslararası Para Fonu ile zıtlaşmanın yarattığı karamsarlık ortamında bütün dikkatler krize odak- landığı için önemli bir gelişmenin üzerinde duran pek olmadı. Osmanlı döneminden kalma "Memurlann Yar- gılanmalan Hakkında Geçici Yasa" 1913 yılında yürüriüğe girmişti. Bu nedenle "Sadrazam"dan başlayan bir idare hıyerarşisi izlıyor, maddelerin çoğu da bugünkü unvanlara kıyasla uygulanıyor- du. Yasayı değiştirme yolunda ilk girişim 1998 yı- lı Nisanı'nda ANAP ıle DSP'nin koalisyonu döne- minde hazııianan tasan ıle gerçekleşmiş ve Baş- bakan Mesırt Yılmaz'ın imzasıyla TBMM'ye su- nulmuştu. Araya seçim girince kadük oldu. DSP, MHP, ANAP koalisyonunda bu kez Başbakan Bülent Ecevit'in imzasıyla ve 1999 yılının Haziranı'nda "yenilendiği" TBMM Başkanlığı'na bildirildi. Ada- let Komisyonu'nda alt komisyon aşaması da ge- çirerek genel kurula sunuldu ve "Memurlar ve Di- ğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Yasa" adıyla kabul edildi. 4483 yasa numarası ile 4 Aralık 1999 günu Resmı Gazete'de yayımlana- rakyürüıiüğegırdı. Iktidar, âdet olduğu üzere yasayı bir "devrim" olarak kamuoyuna tanıttı. Ancak, iktidar her "devrim "gibi bunu da begen- medi. Haklannda şikâyet bulunan memurlarla kamu görevlileri için izlenecekyol, aynntıları ile belirleni- yordu. Eski yasadaki "Padışah adına görev yapan kul- lan koruma amacına" dayalı engeller büyük ölçü- de kaldınldı. Devreye Cumhunyet Başsavcılan da sokuldu. Yıne ön soruşturmayı, şikâyet edilenin statüsü- negöre belirlenen yönetim katları yapıyordu ama, "yargılanmasına gerek olmadığı" kararları için Cumhunyet Başsavcılarına, idari yargı katlarına iti- raz etme hakkı da tanınıyordu. Son dönemdeki ge- lişmelerden rahatsızlık duyan koalisyon partilerı, sorunu çözmeyi yasayı değiştırmekte buldutar. Yürürlükteki yasayı değiştiren yasa 27 Hazi- ran 2001 günü 4696 sayıyla kabul edilerek Cumhurbaşkanlığı'na gönderildi. Yasa, Cumhurbaşkanı tarafından 5 Temmuz gü- nü yeniden goruşulmek üzere iade edildi. Geri gönderme gerekçesinde öncelikle dikkati çeken paragraflar var. "4483 sayılı yasanın 4. maddesinin binnci fık- rasının sonundaki 'göndererek soruşturma izni is- terler' ibaresi 4692 sayılı yasanın 2. maddesiyle 'gönderirler' biçimiyle değiştirilmiştir. Yasa kapsamına gıren suçu öğrenen Cumhuri- yet Başsavcılannın, tüm kanıtlan toplama yerine, görevi nedeniyle suç işlediği ileri sürülen memur ve diğer kamu görevlileri hakkında ıvedilikle top- laması gerekli ve kaybolma olasılığı bulunan ka- nıtlan saptamaktan başka hiçbir işlem yapmaya- rak, belgeleri ilgili idari makamagöndermelen, ki- mi suçlann ve suçlulann ortaya çıkanlmamasına yol açabilecektir." "Takipsizlik karanna bağlanmış konulann yeni bilgi ve belgelerin elde edilmesı durumunda Cum- hunyet Başsavcılıklannca soruşturma konusuya- pılması zorunlu iken ve Hukuk Muhakemeleri Usu- lü Yasası'nın 445 ve Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nın 327 ve 330. maddelerinde kesınleşen yargı karaıianna bile olağanüstü yargı yolu öngö- rülmüşken, idari makamlann yönetsel karahannın kesin hukuksal gerçeklik değerine yükseltilmesi, hukuka açık aykınlık oluşturmaktadır." "4696 sayılı yasa değişıklıkleri ile Cumhuriyet Başsavcılıklannın görev ve yetki alanına giren konularda idare makamlanna yetki verilmesi, yürütmenin yargı alanına el atması ve yürütmenin yargı erkine üstün konuma geçirilmesi anlamına gelmektedir ki, bu durum anayasanın güçler ay- nlığı ilkesi ve 9. maddesi ile bağdaşmamaktadır." Tütün Yasası'nın geri gönderilmesine "aynen yasalaştınlacak" yanıtını veren iktidar, bu konuda açık- seçik bir tepki göstermedi. Belki de Ulus- lararası Para Fonu'nu ilgilendirmediği için acele et- memiştir. oerinc(g cumhuriyet.com.tr 2 milyon öğrenci smav sonucunu bekliyor ANKARA(ANKA)- Üniversite adaylan ile fen ve Anadolu liselerine girmek isteyen adaylann sınav sonucu heyecanı. temmuz ayının son haftasında bitecek. ÖSS'ye kaülan 1 milyon 473 bin 906 adaydan 318 bin 775'ı üniversitelerin örgün programlanna girebilecek, Ortaöğretim Kurumlan Öğrenci Seçme ve Yerleşnrme Sınavı'na (OKÖSYS) giren 568 bin 415 adaydan da 94 bin 355'i Anadolu unvanlı liseler ile fen liselerine yerleştirilecek. ÖSS ve OKÖSYS sonuçlan temmuz ayının son haftasında açıklanacak. ÖSS sonuçlan, ınternet gönderilecek. ÖSS'de 105 puanı aşan adaylar, ÖSS"yi kazanmış sayılacak \ e bu adaylar tercih başvurusunda bulunabilecek. ÖSS'de 105 barajını aşanlar, örgün önlisans ve açıköğretim programlanm, 120 barajını aşan adaylar ise örgün lisans programlannı tercih edebilecek. Adaylar 1- 10Ağustos2001 dönemınde tercıhlerini yapacak. ÖSS'de önceki yıllarda 105'i aşma oranı yüzde 70- 73 düzeyinde bulunurken aynı başan oranının tekrarlanması durumunda yaklaşık bir milyon aday ÖSS'yi kazanacak, yaklaşık 450 bin aday ise elenecek. Yaklaşık üzerinde, 900'lü hatlar bir milyon adaydan ise ve sınav sonuç 318 bin 775' i örgün gazetesi ile ilan eğitim veren lisans ve edilecek. Aynca ön lisans öğrencılere sınav programlanna sonuç belgesi girebilecek.