Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12TEMMUZ2001 PERŞEME HABERLER DUNYADA BUGUIV ALİ SİRMEN Ayıp Oluyor Biilent Bey Kriz var, krizcik var. Krizcikler birleşip büyük krizi oluşturuyorlar, sonra da nice zahmetle aşı- lıyoriar. Telekom krizinde olduğu gibi... Ama büyük ekonomik-sosyal kriz, bu krizcik- lerin birleşiminden ve aşılmasından bağımsız olarak da kendi yapısal durumu gereği süruyor. Artık birçok kişi ve kuruluş, krizin aşılmasın- dan umudu kesmiş görünüyor, işin garibi, eko- nomik programın miman IMF de bunlara dahil. Ama bu gerçeği görmemekte direnenler, su- çu krizciklere yüklemeye çalışıyorlar. Şu anda gündemde olan Tütün Yasası da bunlardan bıri. Cumhurbaşkanı Sezer'in, gerekçesiylebirlik- te bir kez daha gönJşülmesi ıçin Tütün Yasası'nı parlamentoya geri göndermesi, hükümet kana- dında hoş olmayan imalarla karşılandı. Önce, entelektüel yapısına, sanatçı yönüne duyduğumuz saygıyı ne yazık ki, politikacılığı- na besleyemediğimiz Yılmaz Karakoyunlu çıktı ortaya ve "Sayın Cumhurbaşkanı'nın ve- to gerekçelerinin hukuki olmaktan çok sosyal olduğunu" ileri sürdü. Bu aslında, Cumhurbaşkanı yetkilerini aşıyor imasını taşıyan usta bir manevraydı. Karakoyunlu dün yaptığı basın toplantısında ise Cumhurbaşkanı'nın geri gönderme gerek- çelerini titizlikle inceleyeceklerini söylüyordu. ••• Ama görünen o ki, 57. Hükümet, yasanın bir kez daha olduğu gibi geçmesi için elinden ge- leni yapacak. Zaten Başbakan'ın açıklamaları da bu yönde. Bülent Ecevit, Sezer'in vetosunun siyasi ol- duğunu söylüyor ve ekliyordu: "Cumhurbaşkanı kendi siyasal anlayışına gö- re yasalan geri çevirmeye devam ederse par- tiler üstü bir konuma gelmiş olur." Bülent Bey biraz ayıp ediyor. Nitekim cumhurbaşkanının yeminini düzen- leyen Aanayasanın 103. maddesi ant metnini verirken kanunların anayasanın üstünlüğünün korunacağını da belirtiyor. TC Anayasası'nın 2. maddesi, TC'nin aynı za- manda bir sosyal devlet olduğunu belirtiyor, 45. maddesi ise tarım, hayvancılık ve üretim alan- lannda çalışanların korunmasından söz ediyor. Tabii ki Cumhurbaşkanı, 104. maddede ön- görülen kanunları tekrar görüşülmek üzere Tür- kiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderirken bütün bu hususları göz önünde bulunduracaktır. Cumhurbaşkanı bir yargı organı değil devle- tin başıdır. Ancak yargı organının yasayı ince- lerken hukuki uygunluk ile sınırlı olduğu bir ger- çektir. r -, . ••• Konuyu, değerli anayasa hukuku profesörü Süheyl Batum'a soruyoruz. O da aynı doğrultuda görüş belirtiyor. Cum- hurbaşkanlığının bir yargı organı olmadığını, bu sınırlamanın yalnızca yargı için geçerli olduğu- nu belirttikten sonra, Cumhurbaşkanı'nın ge- rekli gördüğü hallerde yasanın bir defa daha görüşülmesıni isteme hakkı olduğunu söyleye- rek onun devletın başı olduğunu yineliyor. Sayın Batum, başka bir değerli anayasa hu- kuku profesöru, Erdoğan Teziç'in, Demirerin cumhurbaşkanlığı sırasında veto ettiği 'Af Ya- sas/'nda da Başbakan'ın 'içime sindiremedim' deyişinin gerekçe oluşturabileceği görüşünü ileri sürdüğünü anımsatıyor. Kısacası, cumhurbaşkanına 104. maddede tanınan ve günlük dilde veto diye anılan yetki- nin yalnız hukuki gerekçelerie sınırlı olmadığı ortadadır. Şimdi Bülent Bey acaba ne yapmak istiyor? Büyük bunalımın sorumluluğunu Çankaya'ya atma manevrasının bir benzerini de Tütün Ya- sası krizciğinde mi uygulama peşinde? Yaşamı doların düzeyini tutmaya yetmeyen Bülent Bey, gerçeklerie uğraşacağı yerde yapay krizcikler yaratıp sorumluluğu hep başkalannın sırtına atmaya çalışırken biraz ayıp ediyor. Anayasa Mahkemesi Bumin: 6 ayda 400 başvuru yapıldı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Anaya- sa Mahkemesi Başka- nı Mustafa Buınin. mahkemeye gelen yıl- lık dava sayısının orta- lama 70 olduğunu, bu yıl açılan dava sayısı- nm ise 400'e yakJaştı- ğını bildırdi. Bunun Avrupa anayasa mah- kemelerinde görülme- miş bir oran olduğunu kaydeden Bumın, bu davalardan 239'unun af yasasının uygulan- masından kaynaklanan başvurular olduğunu belirtti. Makedonya Adalet Bakanı Icet Memetti ve beraberındeki he- yet, dün Bumin'i ma- kamında ziyaret ettı. Bumin, Türkiye Ana- yasa Mahkemesi'nin, Avrupa'nın üçüncü es- ki mahkemesi olduğu- na işaret ederek "Ana- yasa Mahkemesi 39 yd- lık geçnıişijle anayasa yargısının gelişmesin- de, anayasal hak ve öz- güıiüklerin gelişmesin- de önemli katkılarda bulunmustur" dedi. Anayasa Mahkeme- si Başkanı Bumin, mahkemeye yılda or- talama 70 dava açıldı- ğını kaydederek şun- lan söyledi: "Kimi zamanlar bu sayı çok artar. Örne- ğin bu >TJ bugün itiba- ny la açılan dava sayısı 400'e yaklaşmışür. Bu, anayasa mahkemele- rinde görülmemiş. bir miktardır. 239' u sade- ce 4616 sayüı Şartla Sahverilmeye, Dava ve Cezalann Ertelenme- sine İlişkin Yasa'mn uygulanmasından kaynaklanan başvu- rulardır. Parlamento- nun bu süre içinde çok hızlı çalışması ve bir- çok yasa çıkarnus oi- ması ve bu yasalara karşı yapdan başvuru- lar nedeniyle dava miktan artnuştir." Sezer'in onayladığı Kamu Görevlileri Sendikalan Yasası'nda toplusözleşme ve grev hakkı öngörülmüyo Grevsiz sendikaya onayAJVKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet NecdetSezer, grev ve toplusöz- leşme hakkı içermemesi nede- niyle çalışanlardan büyük tep- ki alan Kamu Görevlıleri Sen- dikalan Yasası ile yurtdışınaçı- kan yurttaşlardan 50 dolar harç alınmasına ilişkin yasayı onay- ladı. Sezer, Hazine'ye ait taşın- mazlann satışı ve yapı denetimi- ne ilişkin yasalar üzerin- deki incelemesini ise sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Se- zer'in, 15 günlük yasal inceleme süresinin dol- • Yurtdışına çıkan yurttaşlardan 50 dolar harç alınmasına ilişkin yasayı da onaylayan Cumhurbaşkanı Sezer, Hazine'ye ait taşınmazların satışı ve yapı denetimine ilişkin yasalar üzerindeki incelemesini sürdürüyor. masına 1 gün kala onayladığı Kamu Görevlileri Sendikalan Yasası ile top- lusözleşme ve grev hakkı öngörülmez- ken yaptırımsız bir toplu görüşme sü- reci kabul edilıyor. 450 bin kamu çalı- şanını kapsam dışı bırakan yasa, 500 üyesi olmayan sendika şubelerinin de kapanmasını hükme bağhyor. Düzenle- melerin Yargı-Sen ve Asim-Sen'ın ka- pahlmasına yol açacağı belirtiliyor. Ya- sadaki, gerekli görülen durumlarda il valilerinin izniyle sendikalann kapan- masını öngören madde de büyük tepkı cekiyor. Cumhurbaşkanı Sezer aynca yurtdı- şına çıkan yurttaşlardan 50 ABD Dola- n karşılığı Türk Lirası tutannda harç alınması ile vadeli mevduat ve vadeli döviz tevdiat hesabı ile özel finans ku- rumlannca açılan katılma hesabı sahip- lerine her vade sonunda her bir hesap için 1 milyon lira Özel Işlem Vergisi uygulanmasına ilişkin yasayı da onay ladı. Orman sınırlan dışına çıkanlan ara zilerde dahil Hazine'ye aittaşınmazla ve tanm arazilerinin satılmasına ilişki yasalar da Sezer'in incelemesinde bu lunuyor. Sezer, yapı denetim kuruluşla n oluşturulmasına yönelik yasayı da hu kukçulanna inceletiyor. Sendikalar tepkili Cumhurbaşkanrnın sendikalar yasa sını onaylaması, sendikalarca tepkiyl karşılandı. KESK, mücadelelerinın sü receğini belirtirken Memur-Sen yasa nın örgütlenme özgürlüğünü kaldırdığı na dikkat çekti. Yargıç ve savcılara, kitap satışlannda dikkatli ve özenli olmalan uyansı Türk: Aracısız yazftşmaymANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, savcıların adlı ve idari işlemlerdebaşsavcılıklan, diğer yazışmalarda da bakanh- ğı aracı kılmaksızın doğrudan yazışma yapmamalan konıı- sunda uyardı. Türk, doğrudan yazışmalann yanlış anlamalara neden olduğunu belirtti. Türk. savcılann, kıtap satışı konusun- da dikkatli ve özenli olmalannı ıstedi. Adalet Bakanı Türk imzasıy- Ia başsavcılıklara gönderilen genelgede, bazı savcıların ba- kanlığa gönderdıkleri yazılann resmı yazışma kurallanna uy- madığı, Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Başbakanlık ve bakan- lıklarla Adalet Bakanlığf nı ara- cı kılmadan doğrudan yazışma yapıldığı belırtildı. Bu konunun kamuoyunda yanlış anlamalara yol açtığı kaydedilen genelge- de, bu keyfiyetin bir kez daha teşkilata duyurulmasında yarar görüldüğü bildirildi. Genelgede savcılann, yöne- timle ilgili görevlerini yerine Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Sincan Adüye Sarayı'nın açıhşını yapo. (Fotoğraf: AA) getirmeleri sırasında hızmetin hukuka uygun, düzenli ve uyumlu, işbirliği içinde yürü- tülmesini sağlamalan gerektiği vurgulandı. 'Ölüm oruçlan insan kaybı' Adalet Bakanı Türk, Sincan Adüye Sarayı'nın açılışında yaptığı konuşmada, ölüm oru- cu ve açlık grevi yapan siyasi tutukJu ve hükümlülerin F ti- pi cezaevlerinin, DGM'lerin ve TMY 'nin kaldınlmasuu" iste- diklerini, bu istemlerin kabul edilmez olduğunu söyledi. Türk, ölüm oruçlannın anlam- sız bir eylem olduğunu savuna- rak "Hiçbir anlamı ve kabulü nıümkün olmayan, birtakım koşullarla sürdürülen ölüm oruçlannın, sadece insan haya- tuun kaybuıdan başka bir ise yaramayacağını söyleyebilirim. Istekler arasuıda bazı insani ni- telikte olanlar var. Örneğin, aç- lık grevi ve ölüm orucunda sağ- hğuıı kaybeden, tutukJuluk ha- linin yaşamsal tehlike oluşrura- cağı insanlar var. Bu eylemde olanlarla bakanlık olarak sü- rekli cezaevlerinin işle>işi ve karşılaşılan aksaklıklar konu- sunda her zaman diyaloğumuz vardır" dedi. F tipine karşı ölüm orucu eylemleri, Küçükarmutlu'daki evlerde sürüyor 'Sessiz ölüm' mahallesiALPERTURGUT Tecride karşı ölüm orucu ey- lemini F tipı cezaev lerinde sür- dürenlerin bir kısmı tahliye edil- dikten sonra eylemlerini bitirir- ken DHKP-C davası tutuklu ve hükümlüleri serbest kaldıktan sonra dahi ölüm orucuna devam ediyorlar. Bugüne dek 4 tutuk- lu yakınının yaşarrunı yitirdiği Küçükarmutlu'daki eylem evle- rine her geçen gün bir başka e\ ekleniyor. Mahallede 7'si tutuk- lu yakinı, 12'si de geçici sürey- le tahliye edilen hükümlüler ol- mak üzere tam 19 kişi, 4 ayn evde eylemlerini sürdürürken son tahliyelerle birlıkte yeni ye- • Mahallede genci yaşlısı tam 19 kişi, 4 ayn evde eylemlerini sürdürürken son tahliyelerle birlikte yeni yeni evlerin açılması planlanıyor. ni evlerin açılması planlanıyor. Ölüm orucundaki Dursun Ali Tekin ve SernatErtürk'ün Kor- sakoff hastalığına yakalandık- lan için eylemlerini sonlandır- dıklan ancak sağlıklanna kavu- şunca tekrar eyleme başladıkla- n belirtildi. Kamuoyu, yoksul insanlann yaşadığı Küçükarmutlu'yu, 1980'li yıllann sonuyla 9O'lı yıllann başmda yaşanan gece- kondu direnişleriyle ve çocuk parkında oynayan 7 yaşındaki Sevcan'ın panzer tarafından ezilmesiyle tanıdı. Küçükar- mutlu bugün ölüm orucunu dı- şardan sürdüren turuklu yakın- ları ve tahliye olmalarına karşın eylemlerine devam eden eylem- cilere ev sahipliği yapıyor. Bir bardak suyla yaşam Ölüm orucu 1. ekıbinde olan ve geçen günlerde tahliye edilen Yıldız Gemicioğlu, eylemi 26O'lı günlerde olmasına karşın 25 kiloluk bedeniyle sürekli gü- lümsüyor. Bir aydır yataktan kalkamayan Gemicioğlu, günde sadece birkaç bardak su alabili- yor. Gemicioğlu, "Biz çok şey istemiyoruz. Cezaevlerinde in- sanca yaşanabilecek kosuüar dı- şuıda talebimiz yok" dıyor. Ölüm orucu 1. ekibindeki Os- man Osmanağaoğlu. bu ekibın. Edirne F Tipi Cezaevi'nde ya- tan Hasan Pınar'la birlikte ka- lan son iki erkek tutuklusundan biri. Bizi 21 kiloluk bedeniyle gülerek karşılıyor ve "Bu ikin- d röportaj. Röportaj ücreti ab- yoruz. Paralan hazırlayalım ar- kadaşlar. Ama siz fakirsinizdir. Fotoğraf makineniz para ederse çıkısta makinelerinizi bu*akm ve gidin" dıyerek espri yapıyor. Bayrampaşa'daki operasyonun tanığı avukat Hasan Demir, F tipini anlattı: Tecridî bîr kartopu deldi Demir, F tipini 'kujnya' benzetti. tPEK YEZDANt Bayrampaşa Cezaevi'ndeki 12 kişinin Öldüğü, 55 kişinin de yaralandığı "Hayata Dönüş" operasyonunun ardından Edirne F Tipi Cezaevi'ne sevk edilen avukat Hasan Demir, hücrede yaşadıklarıyla F tipi gerçeğini gözler önüne seriyor. Tecrit altında yaşarken "İlk kez bir kartopuyla insanlarla te- mas kurabildiğini*" anlatan De- mir, "tecridin kınldjğı en insani noktayı" 1 şöyle anlatıyor: "Sü- rekli yan bloka bağınyordum, a- ma ses gelmiyordu. Birden bir- kaç kartopu geldi, biz de onlara kartopu atak. O bile sizin için bir se\inç kaynağL O kartopu tecri- di deldi geçti işte." Demir, konulduğu tek kişilik hücrede ilk iş olarak "bir insan sesi" aramak olduğunu söylüyor. Demir. hücredeki günlerini şöy- le anlatıyor: "Hücrenin kapısmda 10'a 15 santimetre bov unda bir pencere vardı, oradan 'Başka insan var mı, kimse var mı' diye yanm sa- at bov unca bağırdım. Daracık bir yer, ses yok, sağa-sola balap ses duymaya çahşıyorsun. Bu SH rada operasyondaki gaz bomba- lanndan dolayı sürekli sivah bir şeyler, kurum tükürüyordum. Ses alamayınca bitkin düşüp uyudum. Ûyandığunda yatak- yastık simsiyaho." Bir hafta boyunca yemek ge- tiren gardiyan dışmda insan yü- zü görmediğini, açlık grevinde olduğundan dolayı yemekleri de yemediğini belirten Demir şöy- le devam etti: "Bir hafta sonunda beni du- varlan 9 metre yüksekliğindeki havalandırmaya çıkardılar, ade- ta bir kuvudasınız. İki veya üç hücrenin kapısı aynı havalandır- maya açüıyordu. Orada kaldığı- nız sürece bu üç kişinin dısında bir yemek dağıtaa, bir de say mı yapan gardiyanın yüzünü göre- bUiyorsunuz. Günün 16 saati tek başmasuuz. Haftada bir kez ya- nm saatgörüş hakknuzvar, dya- retçinizin yanuıa götürülüp geti- rilirken tesadüfen birini gördü- ğünüzde 'Merhaba' demek bile yasak. Eğer derseniz, hemen si- ze müdahale edifiyor, gerekirse dövTİlüyorsunuz.*' Sanıklar lehine bozulmustu Gazi davası sil baştan • 17 kişinin ölümüyle sonuçlanan Gazi Mahallesi olaylan ile ilgili dava güvenlik nedeniyle il il dolaştıktan beş yıl sonra karara bağlanmıştı. Yargıtay'ın mahkeme karannı sanıklar lehine bozması nedeniyle dava bugün yeniden ele ahnacak. tstanbul Haber Dava sonucu polis- Servisi - Gazi Ma- Ierdenl8'iberaatet- hallesi olaylan da- ti. 4 kişiyi öldür- vası, Trabzon'dabu- mekle suçlanan ve gün yeniden başla- hakkında toplam 96 yacak. Dava, 5 yıl yıl ceza istenen A- İcent kent gezdikten dem Albayrak'a. 6 sonra sanık polisler yıl 8 ay hapıs cezası lehine Yargıtay'ca verildi. 2 kişiyi öl- bozulmuştu. dürmekle yargılanan Gazi Mahalle- ve hakkında 48 yıl si'nde karanlık güç- hapıs cezası istenen lerin, 12 Mart 1995 Mehmet Gündoğan günü kahvehaneleri ise 3 yıl 4 ay hapis taramasıyla başla- cezası aldı. yan olaylar, tam üç Müdahil vekille- gün boyunca asker- riyle, sanık vekille- ler duruma el koya- rinin ayn ayn temyiz na dek sürmüş, bazı başvurusunda bu- polislerin topluluğa lunduğu Yargıtay, hedefgözetmeksizin Trabzon Ağır Ceza ateş açması sonucu Mahkemesi'nin ver- 17 mahalleli hayatı- diği beraat karan ile nı kaybetmişti. Albayrak ile Gündo- Ümraniye'ye sıç- ğan'a verilen mah rayan olaylarda ise 6 kûmiyet karannı sa- kişi yaşamını yitir- nıkların lehine boz- mişti. du. Bu nedenle bu- Olen mahalleliler- gün Trabzon Ağır den 7'si için 20 poli- Ceza Mahkeme- se dava açıldı, 10 ki- si'nde yargılama ye- şinin faili ise meçhul niden başlayacak. kaldı. Eyüp Adliye- Gazi-Ümranıye Hu- si, Trabzon Ağır Ce- kuk Komisyonu za Mahkemesi, Rize üyeleri de müdahil Ağır Ceza Mahke- vekilleri olarak katı- mesi ve Yargıtay ara- lacaklan mahkeme- sında gidip gelen da- de görüş ve taleple- va tam 5 yıl sürdü. rini dile getirecek. Anayasa Mahkemesi Afgörüşmeleri devam ediyor • Mahkeme, affın iptali istemli görüşmelerde yasanın niteliğine ilişkin görüş belirlemeye çalışıyor. Mahkeme Başkanı Bumin, görüşmelerde ilk karann gelecek hafta çıkabileceğini söyledi. ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Anayasa Mahkeme- si, af yasasının bazı madde ve hükümle- rinin iptali istemli başvurulann esastan görüşmesini dün de sürdürürken niteliği- ne ilişkin görüş oluş- turmaya çalışıyor. Mahkeme heyeti, yasanın niteliğine ilişkin oluşturacağı görüşe göre madde- lere yönelik incele- mesini yapacak. Yüksek mahkeme heyeti, toplantıda 3 raportör tarafından hazırlanan yaklaşık 200 sayfalık raporu okumayı sürdürdü. Anayasa Mahke- raesi, Yeniden Do- ğuş Partisi'nin (YDP) eski genel başkanı Hasan Celal GüzeFaı parti üyeli- ğinden çıkanknama- sı üzerine partiye ih- tar verilmesi istemi- ni öncelikli karara bağlayacak. Mahkeme heyeti, işkence, zimmet, rüşvet, dolandmcı- hk, sahtecilik gibi suçlann da aralann- da bulunduğu mad- delerin af yasası kap- samı dışmda bırakıl- ması nedeniyle yapı- lan iptal istemli baş- vurulan görüşecek. Anayasa Mahke- mesi Başkam Mus- tafa Bumin, yasanın kapsam dışmda bı- raktığı maddelerin iptal istemli görüş- melerde ilk karann gelecek hafta çıkabi- leceğini söylemişti.