Katalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yaym Yönetmeni: Ibrahim Istihbarat: Cengiz Yıldırım 0 Ekonomı Özlem Yıldız • Yazıişlen Müdürü. SaHm Yüzak • Kültür: Handan Şenköken • Spor Alpaslan O Sorumlu Müdür Abdülkadir Yücelman • Makaleler: Sami Ka- Fikret Ükiz • Haber Merkezı Müdüıü: HakanKara raören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı 0 Bılgı- Belge Edibe Buğra 0 Yurt Haberlep Mehmet Faraç 0 Avrupa Temsılcısı Güray Öz Yaym Kurulu llhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikinet Çetinkay a. Şükran Soner. tbrahim Yıldız, Orhan Bursalı. Mustafa Balbav. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav Atatürk Bulvan No- 125. Kat 4.Bakanhklar-AnkaraTel:4195020(7hat), Faks: 4195027 0 tzmır Temsılcısı Serdar Kıak, H. Zıya Blv. 1352S.23Tel 4411220. Faks: 4419117 0 Adana Tem- sılcısı Çetin Yiğenoğlu, inönüCd. 119 S.No:l Kat:l,Tel. 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Müdürii Erol Erkut 0 Koordınatör Ahmet Korulsan 0 Mu- hasebe Bülent \ ener 0 tdare: Hüseyin Gürer 0 Satış Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetım Kurulu Başkanı - Genel Müdür Cülbin Erduran 0 Koordınaıor Reha Işıtman # Genel MüdurYardımcibi SevdaÇoban Tel 514 07 53 -513 95 80-5138460-61. Faks 5138463 > a>uDİa\an \eBısıa: 't em Gun Haber \jansı. Ba>ın \e \ a\mcıhk A 5 TürLxagıCad !9 41 CdğiloŞlu 34334 lstanbul PK 246 - Sı'rkecı 34435 Istanbul Tel (O2i:)5l2O5O5(2Ohat) Faks 10212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 26HAZIRAN2001 Imsak: 3.23 Güneş: 5.26 Öğle: 13.14 Ikindi: 17.12 Akşam: 20.49 Yatsı: 22.41 G U N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada Neredeee! Demokrasi ülkemize konuk olduğundan ben hemen her gün ya ekonomik ya siyasal, ama ta- rihsel günler yaşıyoruz. Son tarihsel günler, geçen hafta Anayasa Mahkeme- si'nın FP'yi <apatma kararı ile başladı. Bu haftaya yıl- lann eskitemediği "ne olacak bu memleketin hali" so- rusunu hafrf değiştırerek başladık. Medyamız yeni, üstelik çok renkli bir eğlence buldu. FP'deki iç çekişmeleri keyifle karşıdan, ne ki çok dik- katle ızliyor ve sonj olanca heybetiyle pazartesi saba- fiı karşınızda: "Ne olacak Fazilet'in hali?" Bu soruya sağlam yanrtlar verebilecek siyasal bir ımüneccim ya da falcı yok ortalıkta... Kimileri, üç gün ımü desem, üç ay mı diye söze başlayarak Fazilet'teki Ibölünmenin işaretlerini veriyor. Ama kapatma karan çı- (kıncaya dek Yenilikçi diye tarif edilen Faziletli tayfanın ayn parti kuracaklanna ilişkin haberler "şimdilik" may- na. Mayna elbette; çünkü Fazilet'te ilk bakışta birlik ve beraberiiği bozmamak amacıyla Kaleiçi'nden Bilkent Otellen'ne değin uzanan çizgide asıl amaçlan gizleyen çabalar gözleniyor. Basına kapalı toplantılarda içerdekilerin basına vakit yitirmeksizin aktardıkları bilgilere göre; ilk hedef, Recai Kutan'ın artık "eski" diye söze başladığı Fazilet'in ba- ğımsızlaşan eski milletvekillerini bir arada tutmak! Yüz milletvekilinin yüzünü kurulması olası bir parti- nin çatısı altında bir arada barındırmak. Barış çabaları başlayınca ortaya çıkan o "fakat"\\ cümleler yok mu; işte onlardan biri yine sahnede. Fakat, Yenilikçi'lerin en azından 4O'ı Erbakan'ın gü- dümündeki yeni partide kalma niyetinde değil. Onlar -apartopar başkente gelen Recep Tayyip Er- doğan'ın da bastırmasıyla- Fazilet'ten kopmanın ge- rekçesıni hazırlamak için toplantılara katılıyoriar. öyle ha deyince başını alıp gitmek yerine, birlik ve bütünlüğü korumak için elden geleni yapmış olmanın vicdan huzuruyla tüzüğünü, programını aylar günler önce hazır hale getirdikleri yeni bir partiye yelken aç- mayı yeğliyorlar. Fazilet'in sürgiti olması çok olası yeni siyasal oluş- mada yer alabilmek için, ne çare Erbakan'la Erbakancı- lann aslaaa kabul edemeyecekleri ufacık bir koşulları var Yeni partide yönetimin kendilerine teslim edilmesi! Alan da kaçan mı? Elbette "eski" partide horoz olmayı bekleyen Erba- kan tayfasmdan aldıklan veya alacaklan yanrt kısa ve özlü: Olmazzz! Yenilikçi midir, Gelişimci mi yoksa Erdemliler mi her neyseler, onlarda da bir konunun yann fırtınaya dönüş- mesi olasıhğı yok mu? Var! Rahatsız edici boyutlarda- ki sorun: Lider kim? Erdoğan ne kadar artık yasaklı ol- madığını söylerse söylesin, bu konu hâlâ "resmen" ay- dınlığa kavuşmadığı için: Kimi arkadaşlan Erdoğan'a "Yasağınla ilgili dunım netleşene kadar bekle" diyorlarmış. Birlik ve beraberiiği sağlamak için bir ara Tayyip'le bir- likte görünen, nedense sonra hop deyip yine gelenek- çilere dönen Bülent Annç'ın emanetçi genel başkan olup olmayacağı günün sorusu. Oysa (dün dündür bugünse bugün'ün başka mode- li bir söylemle) dün başka bugün başka. örneğin; Ke- mal Derviş'in yaşamöyküsü ayrıntılarıyla yazılmaya başlayınca öğrendik ki, siyasetimizde geçerli olan bu ana kurala uygun bir kurtancı bulmuşuz, ne mutlu bi- ze. Genç Derviş askeri darbeden sonra ülkesini terk e- den lider Andreas Papandreu'ya, Londra'da "Nisan darbesınden Amerika ne olçüde sorumludur" diye so- racak kadar Amerika karşıtı bir solcu. Ama yaşam yollannda mesafe alan Derviş, 24 yıl Amerika'da bir Amerikalı gibi Amerikan ideallerinin htz- metinde... Bu ömekten yola çıkarak sorabiliriz: Faziletlilerden dün söylediklerini bugün doğrulama- yan bir derviş neden çıkmasın? Bizde derviş çoook, halkla hemdert olan yok! lstanbulEmniyeti'nde görev değişiklikleri tstanbul Haber Servi- si - lstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde görevli bazı şube ve ilçe emni- yet müdürlerinin görev yerleri değiştirildi. Alınan bilgiye göre, Yabancılar Şube Müdü- rü Orgun Aksu, Kadı- köy Ilçe Emniyet Mü- dürlüğü'ne; Çevik Kuv- vet'te görevli Emniyet Amiri Ahmet Beyhan, Basın Protokol Şube Müdürlüğü'ne: Bütçe Şube Müdürü F. Serap Baykal, Pasaport Şube Müdürlüğü'ne; Küçük- çekmece Ilçe Emniyet Müdürü H. Ferhad Kır- daş, Ulaştırma Şube Müdürlüğü'ne; Zeytin- burnu Ilçe Emniyet Mü- dürü Necmi Çakar, Fo- to-Film Şube Müdürlü- ğü'ne; Foto-Film Şube Müdürü Hüseyin Polat Zeytinburnu Ilçe Emni- yet Müdürlüğü'ne; U- İaştırma Şube Müdürü Yiınus Öztürk. Küçük- çekmece Ilçe Emniyet Müdürlüğü'ne; Bay- rampaşa Ilçe Emniyet Müdürü Bahri Varü. Kartal Ilçe Emniyet Müdürlüğü'ne; Kartal ilçe Emniyet Müdürü Ufuk Tanju Güven, Bayrampaşa Ilçe Emni- yet Müdürlüğü'ne; Ba- sın Protokol Şube Mü- dürü Nurten Özbalta, Bütçe Şube Müdürlü- ğü'ne; Pasaport Şube Müdürü Erhan Güney, Yabancılar Şube Mü- dürlüğü'ne getirildi. Sonışturma evrakı bakanlığa gönderildi • lstanbul Haber Servisi - Halk Bankası'ndan Yahya Murat Demirerin şirketlerine 159 milyon dolar usulsüz kredi verildiği gerekçesiyle yürütülen soruşturmaya ait evrakın, bankanın eski genel müdürü Yenal Ansen ile yönetim kurulu üyesi Osman Nuri Baştuğ hakkında soruşturma izni alınmak üzere ilgili bakanlığa gönderildiği bildirildi. TaMiyelere devam ediliyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - F tipi cezaevleri ile hastanelerde sürdürülen ölüm oruçlan ve açlık grevleri 251. gününe çözümsüz olarak girerken vücutlannda kalıcı sakathklar ve bilinç kayıplan oluşan eylemcilerin tahliyesi sürüyor. Haklannda verilen doktor raporlan uyannca dün de Kandıra F Tipi Cezaevi"nde tutuklu bulunan 18, Gebze Cezaevi'nden de 1 kişi hakkında, "sağlık durumlan tutukluluk hallerinin devamına uygun olmaması" nedeniyle CMUK uyannca tahliye karan çıktı. TuTuklulann bugün tahliye edilmeleri bekleniyor. AL GÖZÜM SEYREYLE /IŞIL ÖZGENTÜRK Sevgi Erdoğan'ın yanı başında du- ruyorum. Az önce dostlan onun gür, kara saçlannı yıkadılar, isteği üstüne arkadan örüp ucuna da küçük bir kur- dele taktılar. Iri kara gözleri pınl pı- nl. Başucundaki komodinin üstünde bir kâğıt parçası asılı. Kâğıt parçası- nın üstünde "244. Gün" yazıyor. Kaslan tümüyle erimiş, bedeni kü- çük bir çocuk bedeni ama gözleri pı- nl pınl. Kara pelerinli ölüm meleği, az ötede oturmuş onu seyrediyor. 244 gündür birlikteler ve ölüm ilk kez Saygıyla bunca umutsuz, bunca utanç içinde. Sevgi gülümsüyor, gökyüzünden, aşktan ve hayattan söz ediyor. Sözcüklerin, ukalaca akıl vermele- rin, savunmalann hiçbir anlam ifade etmediği bir zaman parçası bu. Az sonra yirmi yaşındaki kızı gelecek, onun gür saçlarını okşayarak "Ne olur ölme anne" diyecek. u Ne olur ölme." * • * 0 212 229 64 47 No'hı telefonu çevir- diğinizde SevgTnin o neşeli sesini du- yacaksınız ve hayata dair kim bilir si- ze neler söyleyecek. 6.5'ten büyük deprem olıııaz • Baştarafi 1. Sayfada tin Amerika ülkelerinde birbiri ardına depremler oluyor, dep- remler artü mı" sorumuza şu yanıtı verdiler: "Dünyada depremlerde büyük bir aröş olduğunu söyleyemeyiz. Depremler belirli bir periyot için- de, örneğin 10 yıl içinde yıldan yüa biraz farkliuk gösterebilir; bir yıl biraz daha az öteki yıl bi- raz daha fazla olabilir... Bizce depremler normal seyirlerini iz- liyorlar. Artan, aslında ülkemiz- de depremlere karşı duyarühk- ür." 1999 yılında Kocaeli gibi, 7.4 büyüklüğündeki depremleri, bir insanın hayatı boyunca belki an- cak bir kez yaşayabileceğine işa- ret eden Barka ve Şaroğlu, Ko- caeli depreminin geniş bir bölge- de, yaklaşık 20 milyon insanı et- kilediğini, Marmara'da deprem olasılığının bulunduğunu ve bu durumun başta Marmara Bölge- si olmak üzere bütün Türkiye'de depremlere karşı büyük bir du- yarlılık yarattığını belirterek şu görüşü ilen sürdüler: "Medya, Marmara depremi öncesi dün- yadaki depremlere de bu kadar ilgi göstermezdi; şimdi ise dep- rem, hayaümızın bir parçası otdu ve kaçınılmaz olarak bütün dep- remlere karşı çok duyarlı bir ha- le geldik»" Aykut Barka, Adana bölgesın- de değil, ancak bu coğraryada Doğu Anadolu Fayı üzerinde bü- yük depremler olabileceğine dikkati çekti. Büyük faylann da- ha güneyde Karasu vadisine doğru Doğu Anadolu Fayı üze- rinde olabileceğini belirttı. Bu fay üzerinde en son 1971 'de Bın- göl depremi. 1986'da Sürgü dep- remlen gerçekleşti. Geçen yüz- yılda Doğu Anadolu Fayı'nın da- ha hareketli olduğuna ve 7'nın üzerinde depremler yaşandığına dikkati çeken Barka "Kamuo- yunda duyarükvar, ancak bu du- yarhbğı snasi kesimde göremiyo- ruz" cümlemize şu yanıtı verdi: "Maalesefdurum böyle. Toplum olarak etkileniyoruz da yönetici- ler etkiknmiyor. Hem 'Deprem Konseyı' olarak hem tek tek bi- lim insanlan olarak bu konuda yoğun çaba harcıyoruz. Deprem Konseyi olarak bir doküman ha- zıriadık. Bunu Başbakarüık'a ve- receğiz. Doküman bir deprem stratejisini içeriyor. Türkiye'nin kısa, orta \e uzun vadede depre- me karşı ne yapması gerektiğini ortaya koyuyor bu doküman. Umanz bundan sonra srvasetin dikkatinivecabasını daha çok çe- kebüeceğiz™" ITÜ Jeofizik Bölümü öğretim üyesı Tuncay Taymaz da "Ada- na'nın bulunduğu Kilikya vadisi içinde Osmaniye'den Mersin'e kadar çok sayıda küçük fay var. Osmanivt- depremi, bu faylârdan birinin üzerinde oldu" dedi. Tay- maz, "Aşağı >ııkan Maraş bölge- si cKannda Doğu Anadolu Fayı, Ölü Deniz Fayı ile birteşiyor, bu büieşmenin uzantısı Kızıldeniz ve Akabe Körfezi'ne kadar gidi- wr. Bununla birtikte KiUkya hav- zası içinde yaşadığımız küçük depremler, 1998 Adana depremi 6J büyüklüğündeydi» Depre- nıin büyüklüğünün 5£ olması Anadolu levhasuun kuzeye doğ- ru hızlandığını, etkinlilderin gü- neyden kuzeye doğru arttığuu gösteriyor" dedi. Depreme duyarh 85 istasyon GÖZDE AKGÜNGÖR Büyük Marmara depreminin ardın- dan Marmara Bölgesi'nde 4 bine yakın depremin meydana geldiği belirlendi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasatha- nesi ve Deprem Araştırmalan Enstitü- sü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıka- ra, 2002 yıh içinde tamamlanması bek- lenen "Türkiye Geniş Banth Deprem ts- tasyonu Şebekesi" ile Türkiye'nin sayı- sal olarak, Avrupa ve Uzakdoğu'dakin- den daha güçlü bir şebekeye sahip ola- cağını söyledi. Prof. Işıkara, şu anda 4O'ı Marmara Bölgesi'nde olmak üze- re Türkiye'de 60'a yakın deprem istas- yonu bulunduğunu ve geniş banth dep- rem istasyonlannın mevcut deprem şe- bekesine entegre olacağını belirtti. Söz konusu şebekenin dijital bir sistem ol- duğunu ve tüm bilim dünyasına açık ol- duğunu vurgulayan Işıkara. "25'eyakm geniş banth deprem istasyonu kurula- cak. Bu istasyonlar, en modern, en yeni teknolojiyle donaûlmış dunımda. Yal- nız Avrupa'da değil tüm bölgede, bu is- tasyonlardan en fazla bulunduran ulke olacağız" diye konuştu. Işıkara, şebeke- nin henüz ıhale aşamasında olduğunu belirtti. 17 Ağustos ve 12 Kasım depremleri- nin ardından 4 bine yakın deprem kay- dedildiğini ifade eden Işıkara, Acıl Mü- dahale ve Erken Uyan Sistemi'nin de deprem sırası ve sonrasında oldukça ya- rarlı olacağına dıkkat çekerek. "Dep- rem hasannın boyutu ve yay guıhğını kı- sa sürede saptarsanız, o zaman müdaha- leniz de ona göre olur. Ağır ve orta ha- sarh binalar bir anda görülecek. Dolayı- sryla acil müdahale ekipleri ona göre ko- ordineedilecek" dedi. Sıstemm Tay\an ve Los Angeles'ta bulunduğunu, Türki- ye'de ise Deprem Mühendısliği Anabı- lim Dalı ve Deprem Kayıt Merkezi'nde izleneceğinı dile getiren Işıkara. "Ne ka- dar hızh takip edüirse can kaybını o ka- dar aza indirirsiniz. Projelerin de esas he- defı budur" dedi. Işıkara, depremin bo- yutu ve yaygınlığını belirleyen sistem sayesinde müdahalenin boyutlan ve yaygınhğının anında gözlemlenebilece- ğini ve müdahalenin de o derece hız ka- zanacağını ifade etti. Depremden korunmak için en önem- li adımın "eghim" olduğunu yıneleyen ve bu anlamda kendi kurumlannda bı- rimler oluşturduklannı anlatan Işıkara. bu konuya yeterince yer venlmediğini belirterek "Bir çaba var ama ben tatmin ohnuş değüim. Daha çok çalışmamız la- zun" dedi. Dünya sarsdmayadevam ediyor HaberMerkea-Dünyanın çeşitli böl- gelerinde doğal afetler devam ediyor. Peru'da pazar günü sabaha karşı meyda- na gelen 7.9 büyüklüğündeki deprem- de ölenlerin sayısı 71 'e, yaralananlann sayısı da 1200'e yükselirken yine aynı günün akşamı Rusya'nın uzakdoğusun- daki Kuril Adalan'nda Richter ölçeği- ne göre 5.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Tayvan ve Çin'i hafta sonunda etkisi altına alan Chebi tayfu- nu ise 82 kişinin ölümüne, 116 kişinin de yaralanmasına yol açtı. Peru Sivil Savunma Ajansı, deprem- de ölenlerin sayısının resmi olarak 71, yaralı sayısının ise 1200 olduğunu, yak- laşık 20 bin kişinin de evsiz kaldığını açıkladı. Peru'da 1970 yılında da 7.9 büyüklü- ğünde bir deprem meydana gelmış ve 70 bin kişinin ölümüne, 600 bin kişinin evsiz kalmasına neden olmuştu. Ingil- tere, Peru'ya 400 bin Euro"luk mali yar- dım yapmayı kararlaştırdı. Rusya'nın uzakdoğusundaki Kuril Adalan'nda da aynı günün akşamı 5.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Kuril Adalan, dünyadaki en aktif dep- rem kuşağında yer alan bölgelerden bi- risi olarak kabul ediliyor. Çin ve Tayvan'da etkilı olan Chebı tayfununda 9'u Tayvan'da olmak üzere toplam 82 kişinin yaşamını yitirdiğı bil- dirildi. Tayvan hükümetı tarafından ya- pılan açıklamada da, ülkedeki ekili alan- lara da zarar veren Chebi tayfununun, 13 milyon 300 bin dolarlık hasara neden olduğubelirtildi. Osmanfye 5.51e sallandı OSMAÎSİYE (Cumhuriyet) - Osmaniye'de dün saat 16.28 sıralannda 5.5 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Deprem sırasında panikle evlerin pencere ve balkonlanndan atlayan 33 kişi yaralanırken, hastaneye başvuranlann sayısının 130 olduğu öğrenildi. Kent merkezindeki birçok ev ile bir belde ve üç köyde 300 ev ve binanın hasar gördüğü açıklandı. Osmaniye'de dün akşam saatlerinde meydana gelen deprem korku ve panik yarattı. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, depremin merkez üssünün Osmaniye, büyüklüğünün ise 5.5 olduğunu açıkladı. Deprem, Adana, Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş'ta da hissedildi. Depremin hissediünesiyle birlikte vatandaşlar, ev ve işyerlerinden çıkarak kendilerini sokaklara attılar. Deprem nedeniyle, Osmaniye ile olan teîefon baglantılannın da kısa bir süre kesildiği öğrenildi. Şehirdeki içme suyu şebekelerinde de hasar oluştuğu bildirildi. 33 kişi yaralandı Osmaniye Vali Vekili AbduSah Aslan, depremin ardından valilikte, kriz masası oluşturduklannı bildirdi. Aslan, yaşanan panik sırasında, evlerinin pencere ve balkonlanndan atlayan 33 kişinin yaralandığını, hayati tehlikeleri olmayan bu kişilerin devlet hastanesinde tedavi altina alındıklannı belirtti. Osmaniye Belediye Başkanı Vlemili Kınkkanat kentteki saat kulesinin büyük bölümünün, camilerin de birçoğunun âlemlerinin yıkıldığını belirterek bazı evlerin kolonlannın büyük hasar gördüğünü, çok sayıda evde ise ciddi çatlaklar oluştuğunu tespit ettiklerini bildirdi. Bir belde ve üç köyde ise 64 ev hasar gördü. Işıkara: Olağan karşüanmah Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara. Osmaniye'deki depreme ilişkin, "Adana-Osmanrye- İskendenın üçgeninde bu HOBC depremler olabüir, olağan karşüamak gereka^ dedi. Türkiye'nin kuzeydoğu ve güneybatı uzantısında faylar olduğunu beürten Işıkara, "'Bu depremin artçılan da olabüir. Onu da normal karşüamak lazun. 55 büyüklüğünde Osmaniye depreminin en büyük artçı şoku 43 büyüldüğünde olur" dedi. Suda 12 ıııilyoıı dolarbk rant ÖZLEM GÜVEMLİ Su sanayicileri ve kaynak suyu üreticile- ri, Sağlık Bakanhğı'nm "Geri Dönüşüm Ambalajh Damacana Sularda Hologram Uygulaması" projesi ile yılda yaklaşık 12 milyon dolarlik rant elde etmeyi planladı- ğını savundu. Su satıcılan, hologram uygulaması için bakanlık bünyesinde sözde bir vakıf kurul- duğunu belirterek "Hologram üretimi yal- nızca bir firma tarafindan ihalesiz olarak yaptırılacağından ve hologramı sadece va- kıf satacağından, rekabet ortamı olmaya- cak ve ilerleyen zamanlarda yükselen fiyat- larla büyük rantlar elde edilecek" dediler. Geri Dönüşüm Ambalajh Kaynak Suyu Üreticılen Derneğı (GEDSUDER) ve Su Sanayicileri Derneğı (SUSADER), Sağlık Bakanlığf nın 16 Mayıs tanhlı genelgesi ile damacana sulara uygulanacak holog- ramların satışını Türk Sağlık ve Eğitim Vakfı'na vermesini "vurgun" olarak nite- ledı. GEDSUDER Başkanı Mehmet Kar- deş, Sağlık Bakanlığı' nın planladığı holog- ram uygulamasını hayata geçirmeyecekle- rini ifade ederek, genelgenin iptali için yar- gıya başvuracaklannı söyledi. Kardeş, Sağlık Bakanhğı'nm kaçak su dolumlannı ve firmalann sahip olduklan su kapasitelerinin üzennde dolum yapmalan- nı önleme gerekçesiyle bu uygulamayı baş- latmak ıstediğinı belirtti. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada den birinde unvanlı görev yapan bir çalışanın fak- sını birlikte okuyalım: "Bizler, maaşı öteki çalışanlara oranla daha iyi ki- şilerdik. Düz memuriara istedikleri maaş zammı ve- rilmedi, bizi ilgilendirmiyordu. Işçilerin durvmu kötü- leştı, bizi ilgilendirmiyordu. Bankamız gündüz gö- züyle soyuldu, çoğumuzu ilgilendirmiyordu. Aramız- da yeri geldikçe konuşuyorduk, bazılanmız bir şey- ler yapmak gerektiğini söylüyordu ama, biz günlük işimize bakıyorduk. Sonunda sıra bize geldi..." Faks mektubu uzayıp gidiyor... Benzer durumu vurgulayan bir başka mesaj da şöyle bitiyordu: "Artık daha bilinçli hareket etmek gerekiyor. Bun- dan sonra sadece bankamızın durumu değil, tütün- cü, işçi, pancar üreticisi de bizi ilgilendiriyor." Ziraat Bankası, Emlak Bankası, Halk Bankası, Va- kıflar Bankası, Türk Ticaret Bankası çalışanlannın di- le getirdiği çok geniş tepki yelpazesindeki renklerden birini de "Sonunda sıra bize geldi" yaklaşımı oluştu- ruyor. Bir başka deyişle ekonomik krizin tüm sancı- lannı yaşayan takım elbiseliler, toplumsal birtakım ol- manın filizlerini veriyorlar. Olabüir mi? Bir bilinç yükselmesinin yaşandığı kesin, ama bu- nun ortak enerjrye dönüşmesi zor görünüyor. Dileğimiz, takım elbiseiilerin takım olup bu zoru ba- şarması. Tabii burada takım elbiseliler tanımı, görev ortamının gerektirdiği giyimdeki kadınları da içinealı- yor... Tek basına kurtuluş yok Kamu bankalannın çalışanları doğaıdan sorumlu oimadıklan bir krize kurban ediliyor. Iktidar kamuoyu- na, "O çalışanlar banka batarken neredeydi? Her 100 liranın 4 7 lirasını batırmışlar" mesajı vererek ban- ka elemanlannı yalnızlaştırmak istiyor. Batan krediler dikkatle incelendiğinde hemen hemen tümünün ge- nel müdürlükçe verildiğini görüyoruz. Genel olarak 5 milyar lirayı geçen kredilerde karar şubenin değil ge- nel müdürlüğündür. ömeğin, Emlak Bankası'nın takipteki alacaklannm (yani alamayacaklannın) yüzde 94.5'ini 50 milyar ve üzerindeki tutarlar oluşturuyor. 1 -5 milyar lira arasın- daki alacaklann oranı ise sadece yüzde 1.4. Yeri gelmışken, kamu bankalannın zor duruma dü$- mesinde başlıca nedenin siyasi iktidann kuşatmaa altındaki genel müdürlükler olduğunu bir kez daha vurgulayalım. Yeniden "takım'a dönersek... Dünya standartları- na göre bir ülkede en düşük ücretle en yüksek ücret arasındaki farkın 6-8 kat olması gerekir. Bu fark Tür- kiye'de 25 kat! Son dönemde yeniden düzenlenen kimi üst düzey bürokratlann maaşı dikkate alınırsa fark 70'e kadar çıkryor. . Halen kamu kesiminde görev yapan, aynı eğitime, aynı hizmet süresine sahip kişilere 37 farklı maaş ödeniyor! Eşitsizlik, emeklilikte de devam ediyor. Uygar ülke standartlannda en az emekli maaşı ile en yüksek emekli maaşı arasında 3 kat fark olması gerekirken, bizde tam 7 kat! Bütün bunlar bizi gelir uçurumunda dünya listesi- nin 5. sırasına yerleştiren gerçekler. Türkiye, gündemindeki ekonomik krizi atlatsa bi- le, bu tabloyu dengeli hale getirmediği sürece top- lumsal banştan söz edilemez. Uçurumun farklı noktalanndakiler yıllarca birbirin- den bağımsız sorunlannın çözümü için pek çok yön- teme başvurdular. Gelinen noktada artık tek basına kurtuluşun da olmadığını görmek gerekiyor. [email protected] Yönetenlere karşı protesto yayılıyor Dış Haberler Servisi - AB ülkeleri devlet ve hü- kümet başkanlannın ka- tıldığı Göteborg kentinde gerçekleştirilen AB Zir- vesi protestolannda yaşa- nan olaylar nedeniyle AB Komisyonu'nun "günde- mineakhğı'' küreselleşme karşıtı gösterilere pazar günü Ispanya'da bir yeni- si daha eklendi. 1-3 Tem- muz tarihleri arasında Salzburg'da yapılacak Doğu Avrupa Dünya Eko- nomik Forumu toplantısı öncesinde, küreselleşme karşıtı gösterilerden kor- kan Avusturya ise 25 Ha- ziran tarihinden itibaren 9 gün süreyle Schengen Anlaşması'nı askıya aldı- ğını açıkladı. 14-16 Haziran tarihleri arasında Isveç'in Göte- borg kentinde zirve bo- yunca devam eden protes- tolara on binlerce gösteri- ci katılmış, polisle göste- riciler arasında önemli ça- tışmalar çıkmış ve yüzler- ce gözaltı olayı yaşanmış- tı. Göteborg polisinin zir- venin bitiminden 2 gün sonra yaptığı açıklamaya göre, olaylarda 86 kişi hastanelerin acil servisle- rine götürülmüş, 565 kişi sorgulanmış, 177 kişi sı- nır dışı edihniş, 373 kişi önlem olarak gözaltına alınmıştı. Küreselleşme karşıtla- nnın eylemleri, zirve gün- demini daha öncekilerden farklı bir biçimde belirle- di, çünkü bu defa polisin göstericilere ateş açması sonucu, ağır yaralanan göstericiler oldu. Bu du- rum bazı Avrupalı lider- leri bir hayli tedirgin etti ve olaylarla ilgili tartış- malar zirvenin ardından da devam etti. Isveç Dışişlen Bakanı Anna Lindn bu durumu, "Maalesef aklı başında göstericiler, şiddet eylem- lerine yönelen küçük bir gnıp yüzünden kendi pro- testolannı yapamadılar" şeklinde nitelerken olay- larla ilgili diğer liderlerin değerlendirmeleri de gün- lerce medyada yer tuttu. Şiddet yanlısı gösteri- cilerle mücadelenin ulus- lararası düzeyde planlan- ması gerektiğini vurgula- yan Schiry. AB ülkeleri içişleri bakanlanna, fut- bol taraftarlanna uygula- nan yasağın şiddet yanlı- sı göstericiler için de uy- gulanıp uygulanamayaca- ğını araştırmalan çağn- sında bulundu. Bu açık- lamalann ardından AB Komisyonu, olaylarla il- gili bir rapor hazırlamayı önüne koydu ve konuyla ilgili değerlendirmelenni bu rapor üzerinden açıkla- yacağını duyurdu. Göteborg olaylannın ardından küreselleşme karşıtı gösteriler pazar gü- nü de Ispanya'nın Barce- lona kentinde sahne aldı. Barcelona'da dün yapıl- ması planlanan. ancak olaylar çıkacağı korku- suyla iptal edilen Dünya Bankası toplantısı nede- niyle pazar günü bir ara- ya gelen göstericilerin bir bölümü yine polisle çatış- tı. Dünya Bankası toplan- tısının iptal edilmesine rağmen protestolannı ger- çekleştiren göstericilerle polis arasında çıkan çatış- malar sonucunda 32 kişi yaralanırken 19 gösterici gözaltına alındı.