Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 HAZİRAN 2001 PAZARTESİ ROPORTAJ Kastamonu'nun Kasaba köyünde 14. yüçytldan kalma Candaroğlu Mahmut Bey Camisi HllUV Kasaba köyü halkı tarihi camhi gözü gibi korınon. Sadece Cuma \e Baj raın nanıaztan kılıni}or... 14. yüzyıJdan beri caminin statik yapısında bir milimetre değişiklik bile vok... Çivisiz çatılantavan c'andaroğlu Adil Bey'in küçük oğlu Emir Mahrnut'un 1366 yılında yaptırdığı caminin tavan ve mahfilindeki tahtalar çivi çakılmadan birbirine geçme ve bindirme yöntemiyle tutturulmuş... Tavanı sekiz metre yuksekliğinde dört direk taşıyor... Ahşaptaki renkli boya ve nakış işi süslemeler ise başlı başma bir eser... -w- "^"astamonu'da oturmuş, ko- t ^ r naklardan konuşurken ya- M£ km köylerden bırinde bir m ^ L camiden söz ettiler... Ah- _m_ ^^. şap işçiliğinin 'güntekârT olduğunu söylediler... Nedir diye sorun- ca. tavandaki tahtalann birbinne geçme \e bindirme yöntemi ile çatıldığını an- lattılar... Nasıl diye üsteleyınce, "Çivi kullarulmadan" dediler... Neden çivisiz deyınce. "Ustahktan" dediler... Ne za- man yapılmış diye meraklanınca. "14. yüzyıîda" dediler... "Cami nerede?" di- ye sorunca Kasaba köyünde olduğunu anlattıiar... Kım yaptırmış sorusuna, "Candaroğlu Adil Bey'in oğlu Emir Mahmut" yanıtını verdiler... "Gidip göretim mi?" deyince "Gide- Hm" dediler... Kastamonu'nun on sekiz kilometre ötesinde 30 hanelı bir köydeyiz... Bah- çelenn arasında duvarla çevrilmiş her- hangi bir bahçenin ıçinde, dikdörtgen planda dört duvardan oluşan, san boya- lı. \atık çatılı. çatısı kiremit döşeli, tek mınareli ve tek şerefelı, minaresi olma- sa ince bir ev görünümünde sıradan bir camı... Biraz düş kınklığı ıçinde. "Burası mı?" deyınce "Evet" dediler... Biz Istanbul'da ne camiler gördük de- meden. "Hele bir içini görün" dediler... Yan bahçede iki köylü kadın oturuyor- du. "Kaçgöç yoktur, onlara merhaba de- meüsiniz" dediler... Merhaba deyince ka- dınlar gülümseyerek "HoşgeJdiniz" de- diler... Caminin imamına haber saldılar... Anahtan istediler... Anadolu'nun beyllklerinden Kabartma motiflerle süslü ahşap kapı- nın üstündeki küçük tabelada, aslının Kastamonu Etnografya Müzesi'nde ser- gilendiği yazıyordu... Niye ki deyince. yıllar önce kapının çahndığını anlattıiar: "Eski eser hırsızlan kapıyı satamayın- ca, kilidini ve iki tokmağını alıp Mani- sa'da bir okulun bahçesine bırakmışlar- dı. Kapu hırsızhğa karşı müzeye abndı, yerine aynısı yapdıp takıldı." Kapının üstündeki kitabede 'Mescitfcr Allah'a aittir. Orada Allah'tan başkası- na tapümaz. Bu kutsal mescidin yapıl- masını 768yıtının Ramazan ayuıda mer- hum Adil Bey'inoğlu Büyük Emir Mah- mut Bey emretti. Allah onun yatüğı top- rağı güzel etsin' yazıyordu... Tabii ki Arapça... Takvimi miladiye çevirince 1366 yılı çıkıyor... Osmanlı henüz bir beylik. ama Edir- ne'ye kadar ilerlemiş, Murat Hüdaven- digâr, Balkanlar'ı zorluyor. Bızans, es- ki gücünde olmasa da yine bir ımpara- torluk... Anadolu, dağılan Selçuklu'dan sonra beylıklerin egemenliğinde; Saru- han, Aydın. Menteşe, Hamit, Germiyan, Teke, Karaman, Ertana, Dulkadir, Ca- nık ve Candaroğullan. Candaroğullan'nın merkezi Kastamo- nu... Candaroğlu Adil Bey'in ölümün- den sonra beyliğin başına oğlu Celaled- dinBeyazrtgeçmiş... Celaleddın. 'Kötü- rümBayezrt'diyeanılıyor.. Adil Bey'in öteki oğlu Mahmut. askerin başında ve ağabeyinin yanında... Be\likler bırbın- ne diş biliyor... Köye dönüşen Kasaba Mahmut Bey. beylik merkezınin yakı- nında, bir söylentiye göre 700 haneİi, fa- kat vakıf kayıtlannda Ilısu adıyla anılan kasabaya bir cami yaptınyor... Gel za- man git zaman Ilısu büyüyeceğine küçü- lüyor; kasaba köye, köyün adı da 'Kasa- ba'yadönüşüyor... "İmamgddi" dediler... tmam. kapının kilidini çevirirken "tçerideflaşlafotoğ- raf çekmekyasakür" dedi... Ahşap üze- nndekı boyalar zarar görüyormuş... Hak- lı... Lakın. bu camı yazılacaksa fotoğra- fi da gerek... Nasıl ki bilımsel çalışma- lara belge olsun diye fotoğraf çekiliyor... Gazetecilik de bir bakıma belgelemek olduğuna göre o zaman içeri girmeyelım deyince, araya girip bir kereliğine özel izin aldılar... Fakat flaşın gücü içerinin görkemi karşısında yetersiz kaldı, fotoğ- raflar soluk kaldı... Bu sayfadaki fotoğ- raflar, Kastamonu Turizm Müdürü sanat tarihçisi Zührü Yaman'ın kıtabından alındı... Camiye girmeden önce... Ustanın adı, sonradan yapılan kapıya da işlenmış: Nakkaş Mahmut oğlu işçi Abdullah. "Gireiim" dediler... tki kat halinde on kadar pencereden süzülen gün ışığı iç mekânı aydınlah- yor... Loş ışıkta göz kamaşıyor... Çünkü caminin tavanı. gınşten mihrap duvan- na kadar sekiz metre yuksekliğinde dört ağaç direğin taşıdığı tahtalarla bezenmiş bir ustalık harikası... Her bir parça çivi çakılmadan, birbirine geçmiş ve bindi- rilmiş... Ahşap, renkli boya ve kalem işı ile bezenmiş... Zaman soldursa da pem- be kendıni gösteriyor... Pencerelerden Caminin tavanı gibi mahfıli de ağaç işçiliğinde bir ustalık eseri... Çanndıktan sonra bulunan kapı ise artik müzede sergileniyor.. giren ışık almış başını gidiyor; kiriş, ke- mer, pervaz, tonoz, direk ve konsollarda gölge oyunu oynuyor... Yaprak biçimin- de kesilmiş tahtalar... Tahtalann köşele- ri kesilerek yaratılmış yıldızlar... Tarihi camiyi korumak için sadece cu- ma ve bayram namazlannda secde edi- len halıya sırtüstü uzanası geliyor insa- nın... Yere boylu boyunca yatınca, tavan hem kendine hem de bir rüya âleminin içine çekıyor insanı... Sütunceler çalısıyor Tavanın görkemini, girişin üstünde, yine aynı ışçiliğin eseri iki katlı mahfil pekiştiriyor... Dar ve dik merdivenlerle en üst kata çıkıldığında tavanla yüz yü- ze geliyor ve ahşabın tarihi kokusunu soluyor insan... "Bakuı" dediler... Geometrik ve bitki- sel motiflerle süslenmiş alçı mihrabın i- ki yanında silindir biçimindeki taşlan gösterdiler. "Sütunce'' dediler... Haznesindeki silindirleri parmak ucuyla itip çevirdiler... Sütuncelerin dön- mesi, binanın statik yapısınuı 1366'dan beri bir milimetre bile değişmediğini gösterdi... Çıkışta minareyi gösterdiler... 1943 depreminde hasar gören minare kesme taştan 1960 yılında yeniden yapılmış; iyi yapılamadığı için 15 yıldırkayıyormuş... Minare, binadan aynlmış gidiyor... Köyden aynlacağız, bırakmadılar... Kadınlar bir koşu eve gitmiş, köy ekme- ğini dilımlemiş, yoğurdu sulandınp ay- ran yapmış, ikramdabulunuyor... "Buy- run" dediler... Sorunca, turistlerin geldiğini söyledi- ler... Yabancı... Sabahtan iki araba gel- mişler... Aynlık zamanı geldiğinde "Hoşçaka- hn" deyince "Gûle gük" dediler... Kastamonu'nun Kasaba köyündeki Candaroğlu Mahmut Bey Camisi, Ana- dolu'nun herhangi bir yerinde karşımı- za çıkacak benzersiz birkaç örnekten bi- ri olarak geride kahrken arkamızdan ses- lendiler: - Yazıverin de, yıkılmadan minareyi yapıversinler! ENTERNET MEHMET STJCU mehmet(a cumhunyet.com.tr Korsan Yazılımlar Lisanssız yazılım, yani korsan yazı- lım bilgisayar ve internet dünyasının en büyük sorunlanndan birısı. Gerçek anlamda fıkir ve sanat eseri hırsızlığı sayılabilecek korsan yazılım kullanma- nın önüne geçmek çok zor. Sevgili mil- letvekillerimiz RTÜK görüşmelerinin içine interneti yasaklara boğan mad- deleri koyarken sanırım bu olguyu gözden kaçırmışlar(!) Şöyle düşünün aylarca uğraşıp say- falarca bilgisayar kodunu bir araya ge- tirip bir bilgisayar programı yazıyorsu- nuz. Ve bunu bir şirketle anlaşıp piya- saya sunuyorsunuz. Amacınız yıllarca eğitimini aldığınız veya yıllarca kendi başına öğrendiğiniz, emek verdiğiniz konudan ekmek paranızı kazanmaktır. Sonunda emeginizin ürünü piyasa- ya sunulur. Ağzınız kulağınıza vanyor- dur. Işte emeginizin karşılığı bir CD ola- rak elinizdedir. Bunun sizin açınızdan bir kitaptan, bir müzik kasedinden, bir tablodan veya birfilm kasedinden pek farkı yoktur. Ancak 2 hafta sonra bunca değer verdiğiniz eserinizin izinsiz kopyalan- dığı ve piyasa fiyatının altında satıldı- ğını görürsünüz. Işte emek hırsızlığı. Aslında kullanıcılann korsan yazılım kullanmalannın biraz haklı nedenleri de var. üsanslı yazılımlar nedense pa- halı oluyor. Belki bu konuda bir orta yol bulunsa sorun çözülecek. Korsan yazılım kullanma oranları Türkiye'de yavaş yavaş geriliyor. 1999'da %74 olan korsan yazılım kul- lanma oranı BSA'nın araştırmasına gö- re bir sene içinde %69'a düşmüş. Türkiye'nin de dahil olduğu Ortado- ğu ve Afrika Bolgesı, lisanssız yazılım kullanma oranları liginde, %55'lik oranla bölgesel sıralamada üçüncü sı- rada yer alıyor. Bu bölgedeki ülkelere tek tek bakıl- dığında en yüksek lisanssız yazılım kullanma oranının Lübnan'da olduğu görülüyor. Lübnan'da lisanssız yazılım kullanma oranı %83 olarak gerçekleş- ti. Oranlar, Katar'da %81, Bahreyn ve Kuveyt'te ise %80 düzeyinde oldu. Ortadoğu ve Afrika'daki en büyük üç ekonomik güç olan Türkiye, israil ve Suudi Arabistan'da, lisanssız yazılım kullanma oranlarında gerileme kayde- dıldi. 2000 yılında lisanssız yazılım kul- lanma oranlarının artış kaydettiği tek bölgeAsya-Pasifikbölgesioldu. 1999 yılında %47 olan lisanssız yazılım kul- lanma oranı geçen sene itibanyla 4 pu- anlık bir artış kaydetti ve %51 'e yük- seldi. vletnam, %97'lik oranla en yük- sek lisanssız yazılım kullanma oranının gerçekleştiği ülke oldu. Doğu Âvrupa, en yuksek lisanssız yazılım kullanma oranının gerçekleşti- ği bölge olmaya devam etti. Bu bölge- de lisanssız yazılım kullanma oranı %63 olarak gerçekleşti. Ukrayna, %89'luk oranla bölgenin korsanlık şampiyonu oldu. Batı Avrupa, lisanssız yazılım kullan- ma oranlannın en duşuk olduğu ikinci bölge. Burada lisanssız yazılım kullan- ma oranı %34 oldu. En yüksek lisanssız yazılım kullan- ma oranlannın gerçekleştiği ülkeler ise şöyle sıralandı: Yunanistan - %66 ispanya - %51 Italya - %46 Latin Amerıka, %58'lik lisanssız yazılım kullanma oranıyla Or- tadoğu'nun bir puan üzerinde yer al- dı. Bolivya'da oran %81 olarak ger- çekleşti. Şili ise %49'luk oranla en az lisanssız yazılım kullanılan ülke oldu. Kuzey Amerika, dünyanın en az lisanssız yazılım kullanılan bölgesi ol- du. ABD'de bu oran %24, Kanada'da %38 düzeyinde gerçekleşti. ABD, dünyada en az lisanssız yazılım kul- lanılan bölge. Son altı senede Kuzey Amerika'dakı yazılım korsanlığının parasal ifadesi ise 22 milyar dolara u- iaştı. tki kere düşünün Bir şeye karar vermeden ön- ce 2 defa düşünün! özürlü sekiz çocuğu olan ve frengi hastası hamile bir kadına rastlasaydınız, ona kürtaj olma- sını tavsiye eder miydiniz? Bu sorunun yanıtını vemrıe- den önce lütfen aşağıdaki so- ruyu okuyun. Şimdi bir dünya lideri seçim zamanı ve sizin oyunuz da so- nucu etkileyecek. Işte üç aday hakkındaki gerçekler: 1. aday: Sahtekâr siyasetçi- lerfe işbirliği içinde ve falcılara danışıyor. İki metresi olmuş. Pa- ket paket sigara ve günde 8 ile 10 bardak martini içiyor. 2. aday: İki kere işten atılmış, öğtene kadar uyur. Üniversite- deyken uyuşturucu kullanmış ve her gece 1 litre viski içiyor. 3. aday: Madalya almış bir sa- vaş kahramanı, vejetaryen, si- gara içmyor. Nadiren bira içer ve evlilik dışı hiçbir ilişkisi olma- mış. Tercihiniz bu adaylardan han- gisi olurdu? Önce karar verin, kopya çek- mek yok, daha sonra aşağıda- ki yanıta bakın lütfen! 1. aday: Franklin D. Roo- sevelt 2. aday: Winston Churchill 3. aday: Adolf Hitler ve bu arada... Kürtaj sorusuna eğer evet dediyseniz, Beethoven'i öldür- dünüz!!! www.hoppala.com Arama motorları adresleri Alta Vlsta: www.altavista.com Any Who: www.anywho.com Yahoo: www.yhaoo.com GoTo: www.goto.com Hot Bot: www.hotbot.com Deja.Com: www.deja.com InfoSeek: www.infoseek.com Excite: www.excite.com Lycos: www.lycos.com Net Find: \vww.netfind.aol.com WebCrawler: www.webcraw- ler.com Findit.Com: www.findHt.com ITools!: www.itools.com DOGPILE: www.dogpile.com Search.Com: www.se- arch.com Ask Jeeves: www.aj.com Cuma'ya gittim gelicem 22 Marı> Cummttmi U71 Cumhuriyet iyasi partiler Refalı kapatıldı iuriyet,|,X de kapatıldı MiIH Nizam Partisi MilK Selamet PartisL Refah Partisi ve Fazüet Partisi de aynı gûn Cuma günü kapatıldı Genç beyinlere destek Türkiye Bilişim Derneği, Girişim- ci Genç Beyinleri Destekleme Grubu kurma karan aldı. Türkiye Bilişim Derneği'nden Erkan Ba- rut grubun bilişim sektörü ve in- ternet dünyasında faaliyet göste- ren girişimci ruha sahip genç be- yinlerin kaynak temini ve destek bulmalanna yönelik çalışmalar ya- pacağını söyledi. Grubun hedefle- ri özetle şöyle: - Bilişim sektörü ve internet dünyasında faaliyet gösteren giri- şimci genç beyinlere sahip çık- mak, teşvik etmek - Ihtiyaç duyduklan bilgi, tekno- loji, organizasyon ve finansman kaynaklarına ulaşabilmelerine il- gili kurum ve kuruluşlarla ortak ça- lışmalar yaparak destek olmak, - Ve böylece sektörel potansiyel ve üretimin artmasına ve yeni ekonomiye geçiş sürecinde üretilen ürün ve hizmetlerin ülke yararına kullanılmasına katkı sağ- lamaktır.