Katalog

24 MAYIS 2001 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA J İ i J v U i l U l f l J . / ekonomi(« cumhuriyet.com.tr 13 ŞİRKETLERDEN • MSSAıN,X-Terra modelinde tasarruf sağlayan yeni yakrt hücre teknolojisini denedL Direkt hidrojen yakrtla, emisyonu minimuma indirmeyi ve verimliliği amaçlayan bu deneme California Sacramento'da gerçekleştirikli. • UND Uluslararası Nakliyeciler Derneği, bugün Ankara'da gerçekleştireceği 'Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Ulusal îşbirliği Zirvesi' ile ekonomik kriz ortamında, sektörde îşbirliği önerilerini tartışmaya açıyor • PINAR yeni iirünü 'Hindi Rosto'yu tüketkilerin beğenisine sundu. Hindi Rosto, kendine has baharatian ve süt kremasıyla işlendikten sonra özel filelere doldurularak üretiliyor. • BURGER KING , iki boy patates kızartması ve iki boy Coca-Cola'h Dublex Menü ile lezzetseverlere duble fırsat sunuyor. Dublex Menüler özel Georgia yeşili Coca-Cola cam bardak hediyeli. • tDAŞ, kuruluşunun 35. yıhnda. mayıs ayında başlattığı yeni reklam kampanyası ile kaliteü, ekonomik ve kullanım kolay lığına sahip ürünlerini Türk tüketkisine sunuyor. Art Grup tarafindan kreatif çalışmaları hazuianan, çekunleri Tuz Gölü'nde yapılan reklam filminin yönetmenliğini Ömer Faruk Sorak üstlendi. • VIBEL. fonksiyonel yapısı, kolay montaj imkânı ve ekonomik fiyatlanyla 'Pret a Vivre' adlı fonksiyonel bebek ürün grubunu satışa sundu. Pret a Vivre, çocuk büyüdükçe yenilenme olanağı sağlıyor. • BORUSAN OTOMOTİV ve Sigara ile Savaşanlar Vakfi'nın ortaklaşa düzenlediği ve sigara alışkanhğını önlemeyi hedefleyen 'Çocuklar Sigaraya Başlamasın' kampanyası hızla süriiyor. Özel olarak eğitilmiş ekipler 50 ilköğretim okulunu ziyaret ederek yaklaşık lİbinöğrenciye sigaraya başlamamalan için tiyatro oyunuyla eğitim verdi. • BEYMEN CLUB, sezonu City, Pastel. Sahara ve Sport ile Etno olmak üzere 4 farklı temayla karşılıyor. Pastel renkli. çıçek desenli kumaşlar Beymen Club koleksiyonlanna renk katıyor. • ADANA HtLTONSAtoplanti salonlan Hilton merkez ofısten gelen denetleme heyetinden tam puan alarak 'Hilton Meetings Sertifikalan'nı aldı. Küreselleşme karşıtlannın tepkisine karşın ticaretin serbestleşmesi turlan yeniden başlıyor Zengînler yine w iş başında'• Uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine dair birinci tur anlaşmasının olumsuz, hatta bazen yıkıcı dereceye varan etkilerinden "ağzı yanan" Üçüncü Dünya ve diğer kalkınmakta olan ülkeler de yeni görüşme turuna yanaşmıyor. Ekonomi Senisi - Zengin- ler. küresel ticaretin serbest- leştirilmesi görüşmelerine ye- niden başlanması için baskı kurarken Üçüncü Dünya ül- keleri duruma şüpheyle ve en- dişeyle yaklaşıyor. 1999 yıhnda ABD'ninSe- attle kentinde küreselleşme karşıtlannın zaferiyle dızgin- lenen Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çerçevesinde yürütü- len "küresel ticaretin serbest- leştirilmesi" görüşmeleri, ABD. Avrupa Bırliği ve diğer zengin ülkeler tarafindan "canlandınlmaya" çahşılıyor. Uluslararası ticaretin ser- bestleştirilmesuıe dair birinci tur anlaşmasının olumsuz, hatta bazen yıkıcı dereceye varan etkilerinden "ağzı ya- nan" Üçüncü Dünya \e diğer kalkınmakta olan ülkeler de yeni görüşme turuna yanaş- mıyor. Azgelişmişleri ikna DTÖ ve AB, Birleşmiş Mil- letler'in en azgelişmiş ülkeler konulu konferansında, kal- kınmakta olan ülkeleri, kaygı- lannın yeni görüşme turunda ele alınıp çözüm bulunacağı vaadiyle iknaya çalıştı. DTÖ Genel Direktörü Mi- ke Moore, kalkınmdkta olan ülkelerden, DTÖ'nün kasım ayında Katar'daki toplantısın- da, yeni tur global ticaretin serbestleştirilmesi görüşme- lerinin başlatılmasına destek vermelerini istedi. Üçüncü Dünya'yı temsilen basma açıklamada bulunan Tanzanya Ticaret Bakanı Id- di Simba, gelişmiş ülkelerin bu konudaki lobi çabalannı, "ezici, baskKL, hatta, bazı ba- knnlardan tehditkâr" dıye nı- telendirdi. Azgelişmiş ülkelerin Katar toplantısına hazırlık için za- mana ıhtıyaç duyduklannı be- lirten Simba, "Öyle görünü- yor ki, gelişmiş dünya karan- nı vermiş, yeni bir tur istiyor- lar, onlann müzakere pozisyo- nu saptamak için yeterince za- manlan var, bizim yok" dedı. Mike Moore, DTÖ'nün oy- birliğiyle karar alması nede- Dünya Bankası, toplanüsını iptaletti ENGİN AŞKBS TORONTO - Kanadahlar Konseyi adlı eylem örgütü, "Dünya Bankası'nın, gelecek ay Barcelona'da yapacağı "Yoksulluk Konferansı'm, eylemcilerin protesto kaygısından iptal ettiğhü" bildirdi. ABD. Kanada. Güney Amerika, Asya ve Avrupalı eylemcilerin. anti-global tepkilerinden korkan Dünya Bankasfnm, Yoksulluk Konferansı'na katılacak olan dünya akademisyenlerini tehlikeye atmamak için iptal karan aldığı belirtiliyor. Dünya Bankası Sözcüsü Caroline Anstey, "Yoksulluğu konu seçen bir konferansm banşçıl bir atmosfere gereksindiğini" vurgulayarak "tehcnt ve şiddete karşı bir tavır sergilemenin zamanı geldF yorumunu yaptı. Barcelona'da eyleme hazırlanan grubun sözcüsü, iptal karannı zafer olarak nitelerken Dünya Bankası yetkilileri, "200 akademisyeni 4 bin polisle koruyacaktık, yenilgi ve çöküş söz konusu değü" yorumunu yaptı. Tarihinde ilk kez toplantı iptal eden Dünya Bankası, Yoksulluk Konferansı'ru internet-video bağlantılı bir yöntemle yapmaya hazırlandığını açıkladı. Dünya Bankası yetkilileri, "Yoksulluğu tartışacak bir konferansa karşı çıkantarm herkesi şaşırtûğnu" öne sürdü. niyle, 140 üyenin her birinin veto hakkına sahip olduğunu hatırlatarak "En azgelişmiş ül- keler (LDC'ler) ve kalkın- makta olan ülkelerden bu gü- cü müzakereleri durdurmada değil, başlatmada kullanma- larmı istiyorum" dedi. Dünya Ticaret Örgütü'nün üyelerinın yüzde 80'inin kal- kınmakta olan ülkelerden oluştuğunu kaydeden Genel Direktör Mike Moore, "LD- C'ler ve kalkınmakta olan ül- kelerin çıkarlanna hitap edi- lip çözümlenmediği sürece, hiçbir yeni görüşme ruru baş- latılamaz" diye ekledi. Kalkınmakta olan ülkelerin temsilcileri, yeni tur görüş- melerin daha fazla yükümlü- lük, yoksulluktan kurtulmaya pek az katkı getireceğinden endişeli. Küresel ticaret yavaşladı Bu arada Dünya Ticaret Ör- gütü'nün yıllık raporuna gö- re. 2000 yıhnda yüzde 12.5 oranında artan dünya" ticaret hacminin, 2001 yıhnda yüzde 7'ye gerilediği öngörülüyor. ABD ekonomisinde yaşa- nan duraklamanın dünya tica- ret hacmıni olumsuz etkiledi- ği vurgulanan raporda. bu du- rumun en çok Kanada ve Meksika'yı vurduğu ifade edildi. Raporda, ABD ekono- mısındeki gelişmeler nede- niyle otomobil, telekomüni- kasyon aletleri ihraç eden ül- kelerin en çok sorunu yaşaya- cağına dikkat çekildi. Bu arada, 2000 yılında yüz- de 12.5 oranında artan dünya ticaret hacminin 6.2 tnlyon ol- duğu belirtildi. Dünyanın en büyük ihracatçısının, yüzde 12.3'le ABD olduğu ıfade edilirken ABD'yi yüzde 8.7 oranıyla Almanya, yüzde 4.7'yle Fransa ve yüzde 4.4 ile Ingiltere takip etti. 563 milyon lira olan ortalama ücret, reel olarak dönem sonunda 399 milyon liraya geriletilecek îşçi ücretlerine yüzde 30 tırpan BANU SALMAN / HACER BOYACIOĞLU ANKARA - Hükümet ile Türk-lş arasında IMF gölge- sınde uzlaşmaya \anlan top- lusözleşme protokolüyle, Temmuz 2000-Arahk 2002 dönemi sonunda ışçı ücretle- ri yüzde 29 alım gücü kaybı- na uğramış olacak. Böylece 563 milyon lira olan ortalama işçi ücreti, reel olarak toplu- sözleşme dönemi sonunda 399 milyon liraya geriletile- cek. IMF'ye sunulan niyet mek- tubuyla öngörülen yüzde 21 'lik artışın aşıldığı mutaba- kata göre. verilen artışlar yıl- lık ortalamada görünürde yüzde 38.5'lik artış getırecek. Ancak, yüzde 18"hk Temmuz 2000'den Ocak200l'e kadar geçen dönemdekı kayıp dik- kate alınmasa bile, ışçılerin ücretlen 2 yıllık süre sonun- da reel olarak 470.8 milyon li- raya düşüyor. Toplusözleşme görüsmele- rinde uzlaşmaya vanlan pro- tokolle, işçilerin enflasyon karşısındaki kayıpları karşı- lanmazken. reel olarak genle- me öngörüldü. Ortalama 563 milyon lira olan işçi ücreti, 2000 yılının ikinci 6 aylık döneminde yüz- de 18 kayba uğradı. Bu ka- yıpla reel olarak 477 milyon liraya inen ortalama ücret, 2001 yılının ilk 6 ayında ya- şanacak yüzde 37.5'lik enf- lasyon karşısında da 347 mil- yon liraya inecek. Bu düşük düzey üzerinden önce ilk 6 aya ilişkin yüzde 15, sonra da ikinci 6 aya iliş- kin yüzde 15 artış yapılmış oluvor. Bunun sonucunda ise ortalama işçi ücreti ancak 459 milyon liraya çıkarak 2001 yılı başındaki 477 milyon li- ralık düzeye bile ulaşamıyor. Üstelik ilk 6 aya ilişkin fark- lann da Ocak 2002 sonuna bı- rakılmasıyla ilk 6 ay için fi- ilen sıfır zam uygulanmış oluyor. Protokole göre, 2002'nin ilk 6 ayı ve son 6 ayında yüz- de 10'luk artış yapılacak. An- cak. 2001'in son 6 ayında yüzde 15 gerılemeyle 399 milyon liraya düşen ortalama ücret, 2002 yılındaki yüzde 20'lik enflasyon karşısında dondurulması nedeniyle yak- laşık yüzde 30 kayba uğratı- lıyor. Enflasyon farta Bukayıp, 2001'inilk6ayı için 0 enflasyon farkı, ikinci 6 ayı ve 2002'nin ilk 6 ayı için de enflasyon farkının yüzde 80'inin ödenmesi uygulama- sıyla daha da derinleşebile- cek. Hükümetin enflasyon farklarının tamamı yerine yüzde 80'inin ödenmesinde- ki ısran ise belirlenen hedef- lerin çok üzerinde enflasyo- nun gerçekleşeceği kaygısını doğurdu. Gerçekleşen enflasyon ra- kamlan işçi ücretlerindeki kaybın ne kadar büyük olaca- ğını da belirleyecek. KESK Gebze'den ayrüdı Yeni çıkan Sendika Yasası'nı protesto etmek için tstanbul'dan Ankara'ya hareket eden KESK'liler, önceki gün geldikleri Gebze'den Ankara'ya hareket ettiler. Önceki geceyi Gehzc"dcki sendikahların misafiri olarak geçiren KESK'liler dün sabah otobüslere binerek tzmit'e hareket ettiler. KESK'lilere yürüyüşleri sırasında CHP İlçe Başkanı Selahattin Kaya ve Gebze'deki Sendikalar Buiiği de destek verdi (Fotoğraf: HATİCE TUNCER) ABD Hazine Bakanı O'Neill, Türkiye'ye uygulanan 'önce reform, sonra para' tezine destek çıktı IMF'nin önceliği krizleri önlemek olmalı Heyet, 8 Haziran'da Türkiye'de Ekonomi Servisi - IMF Türkiye Masası şefliğine getirilecek olan Juha Kahkonen'm başkanlığındaki heyetin, 8"inci gözden geçirme için 8 Haziran'da Türkiye'ye gelmesi bekleniyor. IMF heyetinin, performans kriterlerinin yerine getirilip getirihnediğine bakacağı ve bu kriterlerin tutturuhnası durumunda, 1.5 milyar dolarhk diğer bir kredi düiminin 25 Haziran'dan sonra serbest bırakılmasını talep edeceği belirtiliyor. Bu arada, Carlo Cottarefli'nin, IMF Avrupa Bölümü başkan yardımcılığına getirileceği ve aralannda Türkiye'nin de bulunduğu ülkelerden sorumlu olacağı öğrenildi. WASHENGTON (A.4) - ABD Hazine Bakanı Paul O'Neill, Uluslararası Para Fo- nu'nun (IMF), zorda bulunan ülkelerden gerekli reformlan gerçekleştirenlere yardım et- mesi gerektiğini belirterek Türkiye'ye sağlanan IMF kre- dilerine destek verdı. O'Neill, Temsilciler Mecli- si"nin finans komitesinde yap- tığı konuşmada, IMF ve Dün- ya Bankası'nın kendi içlerinde reform yaparak bundan sonra ağırhğı knzlerin önlenmesine vermelenni istedi. O'Neill. "EVIF programlannuı başlatı- lacağı ülkelerde hükümetlerin gerekli adımlan atnıalan prog- ramdan önce gelmeli" diyerek 'önce reform, sonra para' tezi- ne destek verdı. Bush yönetimi destekliyor O'Neill, Türkiye'nin gere- ken reformlar yönünde adım- lar attığına dikkat çekerek Baskan George W. Bush yöne- timinin bu krediye destek ver- diğine işaret etti. Öte yandan Dünya Banka- sı'nın Baş Ekonomisti Nicho- las Stern, Washington'daki bir toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye'de kamu bankalannın özelleştirilmesinin. ekonomik programın başansı açısından belirleyici rol oynayacağını söyledi. Stern, "Türkiye'de bankacıhk sektörünün ıslahı en fazla önem verdiğiıniz ko- nulann başında" diyerek mev- cut krizin başlıca nedeninin bankacıhk sektöründekı zayıf- lıklar olduğuna dikkat çektı. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Küme Değişikliği Türkiye'de küme değiştiren sadece Diyarba- kırspor değil ki. Öncelikle insanlanmızın yaşam düzeylerinde, temel ilişkilerimizde, Türkiye'nin ko- numunda küme değişikliği sürecı yaşanıyor. Kimi alanlarda küme çıkılacak mı, düşülecek mı henüz belli değilse de görünen o ki çoğunluk için, hem de bırkaç küme birden düşmek kaçınılmaz oluyor. Kendi yaşam düzeyindeki küme düşmesinin derdine düşmüş vatandaş, işçi, köylü, esnaf, iş- letmeci.. RTÜK tartışmalarına uzaktan bakıyorlar. Medyanın "Hileli yollardan sahiplik yasallaşsın, kuralsızdüzen kurallı olsun" propagandasının et- kisınde çıkacak yasaya aldıran yok. Çoğunluk ku- ralsız, hileli yollarla tekelleşmiş, siyaseti avucu- nun içine almış medyanın bugünkünden daha et- kili nasıl olabileceğini düşünemiyor bile. Toplum çıkarlanna, demokratik gelişmeye aykırı, doğru bilgilenme hakkını elinden alma anlamında daha tehlikeli güç oluşturabileceğıne akıl ermiyor. Varlık nedenlerini bilinen medya patronları ile çıkar irtifakına borçlu siyasilerimiz, ancak çıkar sağlayamadıklan, iktidar gücünü yitirdikleri nok- talarda "/carte/medyas/" diye sızlanmayı akıl eder- ler. Yine de bilinen medya patronlarının, hortum- lanan bankalar, kirli özelleştirmeler bağlantılı yıp- randıklan, fire verdikleri bir süreçte, daha güçlü gö- ründükleri dönemlerde çıkaramadıkları yasayı çı- kartabilecek gücü, nerede ise durup dururken el- de etmeleri şaşırtıcı. Sınırsız tekelleşmeye, sayısız televizyon, gaze- te, radyoyu birden sahiplenmeye, bu büyük ürkü- tücü güç ellerinde iken, ihalelere girme, bankala- ra. işletmelere ortak olma hakkı ile donatılmaya izin veren yasa yıllardır çıkarılmak istenmiş, başanla- mamıştı. Şimdi medya patronları daha dağınık, güç, prestij kaybetmişken bu iş nasıl kotanlıyor? Yanıtı elbette iktidann her zamankinden daha derınleşmış zaaflarında, ayıplarında, açıklannda. Medya sallanan ıktıdarın düşmesı için üflemeye- cek, aksıne operasyonlarla gizlenemez olmuş ayıplarını kapatacak, gerçekleri örtbas, tersyüz etmenin karşılığında, dünyada, demokrasilerde örneği olmayan birtekelleşme hakkını yasalarta el- de edecek. Operasyonların geri püskürtülme süreci, med- yanın yasadışı, kuralsız tekelleşmesinin yasallaş- tırılması süreci ile çakışıyor. RTÜK Yasası medya- nın yapılanması, medya - siyaset, medya - top- lum ilişkilerini kökten değiştiriyor. Kümeler deği- şiyor. Küme atlayacaklar sanayici sermayenin, toplumsal siyasetin karşısında bugünkü çok olum- suz kullanılan güçlerini yasallaştıran medya pat- ronları olacak. Toplumdan yana gazetecılik, siya- set, üretıme dayalı sanayı, kıtlelerin doğru bilgilen- dirilmesı hakları.. haksız rekabetten, kimbilir kaç küme birden daha düşecekler. Pek çok insan, gerilimtırmanırken kamu sözleş- melerınde anlaşmanın olmasının şaşkınlığını ya- şıyor. Kamuoyunun önünde aylarca sürdürülen gergin pazarlık sürecınde, şöyle bir değinmenin ötesinde, bağımsız yazı konusu yapmak bile içim- den gelmemişti. Dikkatli okurlar anımsayacaklar- dır. En uyuşmaz görülen tartışmalar aşamasında bile, aslında kamu sözleşmeleri pazarlığının, işçi- ler aleyhıne bıtmış, kımi ayrıntı noktalarda bir şey- ler koparılabilmesi aşamasında sürdürüldüğünü anlatmaya çalışmıştım. Hükümet kamu işçilerini, sendikalannı, Türk- Iş'ı knzin arkasından, bir de "zorunlu emeklilik" şantajı ile vurmuştu. Özelleştirmelerde kesin iş- ten atılmadan kurtarma, uygun olabilecekleri baş- ka kamu işyerlerıne yerleştirme vaadi bir parmak bal oldu. Türk-lş'in, kendi deyışı ile "sıfırzammı" kabul etmesi, işçilerin, sendikal haklarda art ar- da, uzun süreçli birçok küme aşağıya düşmeleri- nın son halkası oldu. Elbette kamuoyunda yıldı- rıcı örnek olarak bütün diğer çalışanlann ücretle- ri ve haklan üzerinde olumsuz, küme düşürücü et- ki yapacak. Türkiye'de küme düşen düşene, kümelerden düşme süreci yaşanıyor. Diyarbakırsporlular, ya- şamlarının hemen hemen her alanında küme üs- tüne küme düşer, yoksulluklarına, çaresizliklenne yoksulluk, çaresizlik katarken tuttukları takım kü- me atlayınca nasıl çıldırmasınlar ki... sukransoner(« yahoo.com Lastik değişiminin Ford'a maliyeti • Ekonomi Servisi - Güvenlik kaygılanyla spor modellerindeki 13 milyon Firestone marka lastiği değiştirme karan alan Ford otomotiv şirketine bu işlemin pahahya mal olacağı bildirildi. Değiştirme işleminin en eski lastiklerden başlayarak birkaç aylık bir sürede tamamlanacağı, işlemin vergi sonrası maliyetinin 2.1 mılyar dolara ulaşacağının tahmin edildiği belirtildi. Yalova'ya 'silikon vadisi' projesi • YALOVA (AA) - Yalova Beledıye Başkanı Yakup Koçal, kente 'Bilgisayar Yazılım Organize Sanayi Bölgesi' kurulması için çahşmalann sürdüğunü belirterek. projenin Sanayi ve Ticaret Bakanlığf ndan da kabul gördüğünü kaydetti. Koçal, Kazımiye ve Elmalık köyleri arasında kalan 200 dönümlük arazide kurulması planlanan 'Bilgasayar Yazılım Bölgesi'nin kenti canlandıracağı ve Yalova Meslek Yüksekokulu'nda düzenlenecek kurslarla teknik elemanlar yetiştirileceğini söyledi. Yalıtım sektöründe online ihale • İSTANBUL (AA) - Türkiye"de yalıtım sektöründe ilk kez gerçekleştırilen uluslararası online ihaleyı Izocam Ticaret ve Sanayi kazandı. Türkiye'de yalıtım sektöründe ilk kez internet üzerinden düzenlenen ihale Intergen-Enka Doğalgaz Çevrim Santrallan projesinde gerçekleştirildi. Free Markets adlı online ihale şirketi tarafindan altyapısı oluşturulan organizasyon için ihaleye katılan firmalara ihale öncesi özel bir eğitim verildi. aonominin üçte biri Marmara'da • ANKARA (AA) -Devlet Istatistik Enstitüsü (DlE), 1999 yıhnda bölgeler itibariyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYÎH) en yüksek katkıyı, yüzde 36.5 ile Marmara Bölgesi'nin sağladığını açıkladı. Iller sıralamasında Istanbul başı çekerken kişi başına en düşük gelir ise 802 dolarla Muş'ta yaratıldı.