Katalog

14 NİSAN 2001 CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 19 G Ü N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada Üstelik ömeği ekonomiyle doğrudan ilgili demok- ratik bir kurumun önde gidenleri kanıtlıyor. TÜSİAD Başkanı Tuncay Özilhan, CNN Türk'te Yavuz Baydar'ın sorulannı yanıtlarken; özellikle ekonominin sırtındaki kambur kamu bankalannın ekonomiye verdiği zaran yeterince yüksek sesle, il- giliye, kamuoyuna duyurmadıklarını söyledi. TÜSİAD Yüksek Istişare Konseyi Başkanı Mu- harrem Kaytıan, bir iki yıldır gözler önünde olan siyasal tabloyu, ne çare iş işten geçtikten sonra olanca açıklığıyla ifade ediyor: "Kimse kabahati IMF'ye, Merkez Bankası'na ya da Hazine'ye yüklemeye çalışmasın. Kasım ve şubat aylannda yaşanan iki ekonomik krizin de temelinde yönetim zaafıyeti yatmaktadır. Yaşadığımız kriz, aslında bir yönetim krizidir" di- yor. Gecikmiş bir itiraf, ama kuşkusuz doğruyu gös- teriyor. TÜSİAD üyelerinin büyüklerinden Sakıp Saban- cı'nın yaptığı değerlendirme ise; her yıl zaman tü- nelinden geçerek yeni bir siyasal olguymuş gibi başımıza gelenleri doğrudan hedef alıyor. "Bizim meselemiz siyasettir. Sistem çökmüştür" dedikten sonra, bağıra bağıra, (isim vermeden a- ma kimleri amaçladığı apaçık ortada) "Padişahlar, padişahlığa devam edeceğiz dedikleri sürece ye- ni yüzler, yeni fırsatlar gelemez" diyor. TÜSİAD, yönetim krizine geçici bir çözüm üret- ti. "Krize yeni bir kriz eklemek istemediği" gerek- çesiyle hükümette "revizyon" koşulunu öne sürdü. Ecevit, nasılsa kabul etmeyecekleri kanısıyla öneriyi ortaklanna götürdü. Bir zamanlann Ecevit'ini andıran karşı çıkış bu kez MHP lideri Bahçeli'den geldi. "A/e revizyonu?" dedi Bahçeli; "Ya hepten gide- riz ya da bir iki arkadaşı suçlayarak kabine dışına atmayız." Bu mantıkta tam anlamıyla eski Ecevit'i andırma- sı için bir cümle eksik: "Siyaset dışında olanlar dı- şardan, siyaset yapanlann işine kanşmasın!" Ama bu açıklamalar bir sonuç verdi: Yakın günlere degin birbirleriyle iyi geçinmeyi ku- ral edinen iki cephe, -işadamlanyla siyaset- yapay ya da gerçek, aralannda varolan bağı kopardılar. Uyumsuz uyum hükümeti Bu nedenle hükümeti değil, programı destekle- yeceğini ilan eden TÜSİAD, gördüğü her yanlışı dün olduğu gibi artık kapalı kapılar arkasında söy- lemeyeceğini ilan etti. Kriz her yanı öylesine vurdu ki; sorunlar kutu için- de kutu. Birini açıyorsunuz, bir başka sorun karşı- nızda. örneğin, ekonomiden sorumlu bakan olarak Ba- kanlar Kurulu'na giren Kemal Derviş nedir, ne de- ğildir? "Dışardan" bakandır, krizi "içerden" çözmeye çalışıyor. Bir partiye üye değildir, ama "DSP'ye üyeymiş gi- bi partinin tam desteğindedir". ANAP ve MHP, Derviş'in partisiz, grupsuz ama partili ya da grubu olan bir lider gibi görev sürdür- mesinreindiremiyor. Bahçeli, baklayı ağzından çıkardı ve Derviş'in DSP'ye üye olmasını istedi. Görünen o ki, şimdilik günümüz olaylan üzerin- de değerlendirme yapmak istemeyen Ecevit'in dı- şında Mesut Yılmaz ve Devlet Bahçeli; (Hüküme- ti değil, programı destekleyeceğini açıklayan TÜ- SlAD'a benzer bir fomnül ürettiler): "Derviş 'i değil, yeni programı destekliyoıiar". Günlerdir izlediğiniz uygunsuz ve uyumsuz ge- lişmelerden sonra başkentte olanbiteni mi soru- yorsunuz: "Uyum hükümeti hâlâ işbaşında!" Liseler Basketbol şampiyonası İstanbullular zorlanmadı SELAHATTtNŞAHtN Liselerarası Basketbo] Şampiyonası Nevşehir'de devam ediyor. Nevşehir Damat tbrahimpasa Spor Salonu'nda gerçekleştir- ilen şampiyonanın dünkü bölümünde Istanbul'dan kıtılan liselerin üstünlüğü gjrüldü. Erkeklerde tzmir Özel Çakabey Lisesi Cünün icinden Antalya Lisesi'ni 70-65 mağlup ederken, İstanbul Bakırköy Sabn Çalışkan Lisesi de Bursa Çınar Lis- esi'ni 62-56'lık skorla geçmesini bildi. Kızlann mücadeiesi de alkışa değerdi. İstanbul Şişli Özel Boğaziçi Lisesi, Özel Antalya Lisesı'ni çok rahat geçen bir oyundan sonra 42 sayı farkla yen- meyi başardı: 72-30. • NBA'de Hidayet Türkoğlu'nun 6 sayı attiğı ıraçta Sacramento Kings, deplasmanda San Antnonio Spurs'ı ızatmada 107-105 yendi. Diğer sonuçlar: Hornets-Nets: 8-78, Bucks-Jazz: 115-93, Magic-Philadelphia: 101-77, Cnzzlies-Blazers: 87-100, Lakers-Timbenvolves: 119- ]02. V 13. Dünya Gender Hentbol Şampiyonası Grup eleme naçmda bayanlar lsrail' i 41 -19 yenerken, erkekler Fran- sıya 28-21 yenıldi. | FIFA Hakem Kunılu, 17 Haziran-8 Temmuz 2001 ta- rhlen arasında Arjantın'de yapılacak Dûnya Gençler Sampiyonası'nda Orhan Erdemir'e görev verdi. 13. Geieneksel Türk Kalp Vakfı Golf Turnuvası bugün Uasıs Golf-Country Club tesislerinde başlıyor. | Basketbol Federasyonu eski başkarüanndan merhum "xgut Atakol'un eşi Cahide Atakol Istanbul'da vefatet- t Cahide Atakol'un cenazesı yannTeşvikiye Camii'nde tlmacak öğle namazının ardından toprağa verilecek. | İtahan spor basını dün verdiği haberde, Inter'de oyna- \ın Hakan Şükür"ün gelecek sezon Alman FC Bayern İlûnıh takımına gidebıleceğini yazdı. | Turkiye Spor Yazarian Derneği (TSYD), 38. kuruluş ^ıMönümü çerçevesinde kuruculan, genel başkanlan ve tveleri için bugün bir anma yapacak. | Veteranlar Tenis Turnuvası, bugün Tenis Eskrim Dag- <ik Kulübü Tarabya tesislerinde başlıyor. •förinciFutbol Ligi takımlannın oluşturduğu "Kulüp- hrBirliği" dün Ankara'da Futbol Federasyonu yönetici- iryle yaptığı toplantıda, 2001- 2002 sezonuna yönelik aerilerini düe getirdiler. 114. Avrupa Yıldız BayanJar Basketbol Şampiyona- :'nda Türkiye, 2. maçında Fransa'ya 86-44 yenildi. | \ntaJvaspor'da bir süre önce kadro dışı bırakılan Ad- HL Burhan, Nuri ve Kâmıl afFedıldi. I Bayan MiDi Futbol Takmu, 16 Nisan Pazartesi günü Is- trbuİ'da uyum kampına alınacak. | Bursa"da dün koşulan at yanşlan neticesinde 3-1- 1S-7-1 -4 altılı ganyan kombinesini bilenler4 rnilyon 705 tc 500 lira ıkramiye kazandı. Zenginler göreve• Baştarafi 1. Sayfada başkanı ve Başbakan'ın sorum- lu olduğu belirtiliyor. Dûnya Bankası Başkanı James VVDİfensohn'un, Yapısal Değişim Programlanndan Sorumlu Özel Danışmanı ve Kalkınmadan So- rumlu Başkan Yardımcısı Jbsef Rıtzen, Insan Haklan Komisyo- nu toplantılanna katılmak üzere geldiği Cenevre'de Cumhuri- yet'in sorulannı yanıtladı. Kriz 4 aydır bekleniyordıu. Türkiye'de yaşanan krizin sin- yallerinin 4 ay öncesinden alın- dığını ve durumun endişeyle ta- kip edildiğini belirten Ritzen, bu- nun bir 'güven krizi' olduğuna dikkat çekti ve en önemli neden- leri de 'bütün ülkeierde düşen enfJasyonun Türkiye'de hâlâ çok yüksek seyretmesi, bankaahk sektörünfin güveninr görünme- mesi ve küçük yaanmcılann borçlamnalan için uygun koşul- lara sahip olmamalan ile Türid- ye'nin yabancı yaünına çeketne- mesi' olarak gösterdi. Pmgram halkla tartıylmah Ilk etapta Tûrkiye'ye duyulan güvenin artması gerektiğini be- lirten Ritzen, 12 milyar dolar is- tenen IMF, Alman ve diğer ulus- lararası bankalann, paranın geri döneceğinden emin olmak iste- diklerine dikkat çekti ve "Para- mn geri döomesi de sadece büyû- me oranınm artmasıve firanm de- ğerininsabftJenmeshienıûınkûn olabilir. Hükümetin parlamento- ya taşıdığı planlan devreye sok- ması hatinde çok başaniı oiuna- biBr'' dedi. Türkiye'deki gelişmelerin ya- kından takip edildiğini belirten Başkan Yardımcısı Ritzen, uygu- lanacak programlann halkla tar- tışılmasının şart olduğunu, toplu- mun beklentilerinin ve fedakâr- hklannın göz önüne alınması ge- rektiğini vurgulayarak şunlan söyledi: "Potitikaaiaruygulana- cak ekonomik programı halka anlatmabdır ve halkın bütün ay- nntdardan haberdaredfimea kin ber an hazır otanahdır. Bu, hükü- met ve poütikacıiar için çok za- man aba olabilir. Ancak, neyi ne- den >ı apöklannı halka aynnûla- nylaanlatmab, iknaetmeyeçahş- mahdırlar. Şu anda Türkrye'deki insanlann çoğunluğu da bunun yapdmasını istiyor" dedi. Hoüanda Eğitim Bakanı olan ve dünyanın 12 yılla 'en uzun eği- tim bakanı' unvanım da taşıyan J. Ritzen' in bazı sorulara verdiği yanıtlar ise şu şekilde: - Ekonominin jyileşmesi için Dûnya BankasTnın nasd bir kat- kısı olacak, ilk etapta yapüması gerekenkrin neler olduğunu dü- şünüyorsunuz? - Şu anda hükümetin yapacağı- nı duyurduklan, güveni yeniden sağlayacak nitelikte. Devletin, yabancılann gözünde de güven kazanması gerekiyor. Çünkü şu anda IMF ile Alman ve diğer uluslararası bankalardan 12 mil- yar dolarlık borç istiyor. Bu pa- ranın geri döneceğine ilişkin gü- venin oluşması gerekiyor. Para- nın geri dönmesi de sadece büyü- me oranının artması ve liranın değerinin azalmamasıyla müm- kün olabilir. Türkiye parlamento- ya taşıdığı planlan devreye ko- yarsa çok başaniı olabilir. -DünyaBankasıvelMFprog- ramlarnun uvgulanması için sü- rekli fedakâruk beklenen Türk halkı size ve IMF'ye büyük tepki duyuyor. Programlannızı yapar- ken Türktophımunun bekkntik- ri ve onayınj ne kadardikkate ab- yorsunuz? - Eski bir poütikacı da olarak, toplumun kısa dönemli gereksin- melerinin, yüklenecekleri feda- kârhklann kesinlikle dikkate alınması gerekiyor. Çözümler oluşturulurken ve programlar uy- gulanırken en büyük katkıyı zen- ginlerin yapması, fakirlerin zarar görmemesi sağlanmalıdır. Bu noktada politik işleyiş çok önem- li. Diğer bir önemli unsur ise.programlar halk ile tartışıl- mak zorundadır. Banşçı bir dünya yaratmanın yolu diyalog ve tartışmadan ge- çer. Hükümetler ve politikacılar için çok zaman alıcı, ama konu- lan her zaman halkla tartışmaya hazır olmalıdırlar. - IMF ve Dûnya Bankası,Türk yasalannda ve hükümet prog- ramlannda yer almayan köldü değişiklikler yapdmasını empoze ediyor. Bunun demokratik i^eyi- şe müdahale olduğunu dûşûnü- yormusunuz? - Hayır. Ülke stratejilerini be- lirleyecek ve uygulayacak olan her zaman hükümetlerin kendile- ri olmak zorundadır. Türkiye'de bir hafta önce parlamentoya su- nulan 13 yasa önerisiyle gelen ne IMF ne de Dünya Bankası, Türk hükümetidir. Tabii bunlar daha önce Dünya Bankası'nda çalışan birisi tarafindan yapıldığı için öy- le bir izlenim olabilir. Bu bizim seçimimiz değildi. Kemal Der- viş'in bankamızda kalmasmı is- terdik. Bu tamamıyla Türki- ye'nin Cumhurbaşkanı ve Baş- bakanmın sorumluluğunda ger- çekleşti.tkinci konu ise, çoğun- lukla borç almak anlamına gelen uluslararası desteği harekete ge- çirmek ve borcun geri dönüşü için garanti sağlanması, ülke ile diyalog içensınde olunmasını ge- rektiriyor. - Saym Derv^'i Tûıidve've HZ mitavsiveettiniz? - Hayır, onun gitmesini isteme- dik. Onu Washington'da tutmak- tan mutlu olurduk. fdüfrf l rifl ş | y { ç İ ç * dnganbrmı attdar. Fknnnmik krtrfn, BJiKİnraraafinanskurntajhrmm gfıdümfınrfe ııygglanan ri^nnomflt w (VEDATARIK) Decoder'im var Üyeliğim J diyorsanız HEIVIEN ARAYIN! ÖDÜLÜNÜZÜ ALIN! [0212] 355 55 55 G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada reyya Serdengeçti ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Başkanı Akın Izmirlioğlu olacak. Görünümden anlaşılıyor ki, bu program "Derviş ve adamlan önde, hükümet arkada" anlayışıyla uygula- nacak. Iç-dış dünyanın aradığı da şu sorunun yanıbydı: "Hükümet ne ölçüde Derviş'in arkasında?" Duruma bakJİırsa, açıklanırken arkasında değil, ba- kalım uygulanırken olacak mı? Ancak ekleyelim; programın asıl bölümü haftaya, bakalım onun ağırtığı ne kadar olacak? ••• Akaryakrt ürünlerine yapılan son zamla birlikte kriz sürecinin petrol faturası yüzde 56 arttı. Her artışın bir başka anlamı da büyük akaryakıt bayilerinin zam ora- nında para kazanması. Krizin başlangıç aşamasında Merkez Bankası'ndan düşük kurdan 4 milyar dolar satın alanlar da oturduk- lan yerde, ilişkilerini, istihbaratlannı ya da öngörüle- rini kullanarak para kazandılar. Kamuoyunda yaygın hava ilk iki olasılıgın daha güç- lü olduğu yönünde. Atasözüdür Büyük felaketler arkalannda üç ordu bırakır; sakat- lann ordusu, gözü yaşlıiar ordusu, hırsızfar ordusu... Görünen o ki, üçüncüyü kurduk... Bunca işsizliğin, fakirliğin içinde ikincisi de tamam... Dileyelim, birin- cisi olmasın... • • • 11 Nisan'da Ankara'da yapılan esnaf eytemi bera- berinde yasaklan getirdi. Esnaf, eytem deneyimsizli- ğinin, örgütsel bilinçsizliğinin kurbanı oldu. Bunu fır- sat bilenfer de kusmak istedikteri kin için uygun btr zemin yakaladılar. Emek Platformu'nun bugün büyük şehirierde yap- mayı planladığı yürüyüş ve mitingler bu durum baha- ne edilerek yasaklandı. Bu durumda geçen hafta sorduğumuz soru yeni- den güncellik kazanıyor: Planlanan; ulusal kurtuluş mu, ulustan kurtuluş mu? • • • TBMM'de önceki gün yine değişik bir inci vardı. FP Milletvekili Bekir Sobacı kürsuye çıktı, içinden ge- çenleri bir bir döktü. Silahlı kuvvetlerin silahına güve- nerek bir şey yapamayacağından dem vurduktan sonra, ektedi: "Sütûbozuk 28 Şubat..." Oturumu yöneten Murat Sökmenoğkı, Sobaa'yı uyardı: "Siz böyle konuşmaya devam ederseniz 28 Şubat bin yıl devam eder. 28 Şubat cumhuriyettir..." Tartışma uzayınca oturuma ara verildi. Araya FP'li- ler girdi. Az sonra Sobacı'dan açıklama geldi: "Ben Türk Silahlı Kuvvetleri'nden sözetmedim..." Bir FP klasiği... önce at tut, sonra "Onu kastetme- dim" de... Bu parti ve etrafındakilerin mantığı değişmryon Kendini güçlü hissettiğin an kılıcını çek, güçsüz hissettiğin an basını eğl ••• Merkez Bankası'nın eski Başkanı Gazi Erçcrt çır- pındıkça batıyor. 21 Şubat krizi öncesinde, "Kesin- likle söylüyorum, devalüasyon olmayacak" diyen Er- çel'in dolann dalgalanmaya bırakılmasından hemen önce Halk Bankası'ndaki 52 milyar liralık birikiminin dolara çevrildiğı ortaya çıktı. Erçel'e göfe bu durum, yaşamının en talihsiz olayı. Demek ki, 14 ay yönettiği ekonomi programının karaya oturması bu kadartalihsiz değil.' Her neyse bu- nu geçelim, soralım: - Bir ülkenin Merkez Bankası Başkanı ülkesinin pa- ra birimine güvenmezse ne olur? Yanıt basit: Türkiye olur! Erçel şimdi kur farkından doğan 31 milyar liralık ar- tışı nereye vereceğini araştınyor. Çağdaş Yaşamı Des- tekleme Demegi, çağdaş bir tavır sergileyıp bu para- yı "bağış" olarak alamayacağını açıkladı. Bizce Erçel bu parayı Adalet Bakanlığı'na versin... Yargının daha iyi işlemesi için kullanılır! ankcum&ttnetnettr Irtieai unsıırlar gergînlik istiyor ANKARA(Cumhuriyet Bürosu) - Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni antidemokra- tik devletlerin ordulanyla karşılaştırarak 28 Şubat sü- reciyle ilgili olarak "Sutfi bozukfau-" ifadesüü kulla- nan FP'li Bekir Sobaa'yı "nefretie knuryarak" suç duyurusunda bulundu. So- bacı'nın konuşmasından duydugu büyük rahatsızlığı "ülkenin içinde bulunduğn ekonomik ve siyasal koşul- larnedeniyieçokyumıışatıl- mış bir şekilde yapüğT açıklamayla kamuoyuna duyuran Genelkurmay' ın bu tavnnın nedeninin "TSK'nin, kriz ortanuna yeni bir kriz eklemek iste- memesi" olduğu belirtildi. Genelkurmay Başkanlı- ğı 'nca Adalet BakanJığı 'na gönderilen suç duyurusu dilekçesinde Sobacı hak- kmda TürkCezaYasası'nın 159. maddesi uyannca iş- lem yapüması istendi. Genelkurmay Genel Sekreterliği 'ndendün yapı- lan yazılı açıklamada şöyle denüdi: "12 Nisan2001 Per- şetnbe gfinkfi TBMM gö- rüşmelerinde söz alan FP Tokat Mffletvekfli Bekir So- baa,konuylahiçbirflgisio(- madığı halde, Türk Sflahb Kırv-veöeri'niantkkmokra- tik devletkrin ordulanyla mukayeseyeyettenmiş,yfice Mecfcküreûsünevakışına- yacaknadelerdebuhuunuş- tur. Adı geçen milletvekili künüdenyapnğıhakareoe- ri, 'Sütü bozuklar' şekönde i&de ettiği çirkin boyuuara taşnnaya kadar götönnûş- tmf TSK'ninkendisine yö- nelik "seviyesiz ve mesnet- siz" suçlamalan "nefretie kınadıgı" vurgulanan Ge- nelkurmay açıklamasında şu uyanlar yer aldı: "İçinde bulunduğumuz koşuDarda, her zamankinden daha faz- Ja huzur ve istikrara ihtiyaç duyulanbir sradabu tör ki- şflerin davTamşLumı, yüce Türk mflletinin engin sağ- duyusu şüphesiz değerkn- direcektir. Adı geçen kişi hakkmdayasaljşfcmiçinge- rekü gjrişim başlaahnıs bn- huunaktadnf Genelkurmay Başkanlı- ğı, Sobacı hakkında Türk Ceza Yasası'nın 159. mad- desi çerçevesinde soruştur- ma yürütülmesi istemiyle suç duyurusunda bulundu. Dilekçede, Sobacı'nın, "görüsülen gündem konu- sunun tamamen dışnıa çı- kanıkTSK'yi hedef aknğj" ve "Türkiye, sütü bozukbir 28 Şubat sûrecinden sonra geldiği noktada bugün de- befenmektedir, çnpuunak- tadır. Bunu aşmak zorun- dayız" sözleriyle TSK'ye saldırdığı belirtildi. TBMM Başkanı ömer tzgi de dün Bekir Sobacı'yı telefonla arayarak "miDet- vekakrininkişUiğiııeveTB- MM'ye dönük ifadeferûü düzeltmea" yönünde uyan- da bulundu. Bunun üzerine ikinci kez yazılı açıklama yapan Sobacı, "konuşma- $mdamiDetvekilkri,Mecfis, güvenUk kuvvetleri ve T- SK'yi hedef alan bir ifade bulunmadığnu,bununtuta- naklardan anlaştlacağnu" ileri sürdü.