Katalog

13 NİSAN 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Programın açıklanması yanna ertelendi. Derviş, Genelkurmay Başkanlığı'nda bir görüşme yaptı 'ten askere teşekkürANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Ekonomiden sorumlu Devlet Ba- kanı KemalDervis,'ın 11 Nisan Çar- şamba günü yapacağı programaçık- laması, önce perşembeye sonra bu- gûne ertelendi. Derviş, dün deprog- ranun yann sabah açıklanacağını bıldirdi. Bu durum IMF'yle yürütü- len çalışmalarda henüz kesin uzlaş- maya vanlamadığı yorumlanna ne- den oldu. Bakan Derviş, dün Hazi- ne Mûsteşan FaikÖztrak'la birlik- te Genelkurmay Başkanlığı'nda yaptığı görüşmede, hazırlanan eko- nomik programa ilişkin bilgi verir- ken savunma harcamalannın kısıl- raası istemini iletti. Yann açıklanacak metin, progra- mın tamamını içermeyecek. Asıl program açıklaması IMF'nin ona- yından sonra yapılacak. Programa ilişkin taslakta, Türkiye'nin 2001 için açıklanan yüzde 2 küçülme ra- TSK'DE TASARRUF Tank projesi ertelendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tûrk Silahlı Kuvvetleri (TSK), eko- nomikbunalımın aşılmasına yardım- cı olmak amacıyla büyûk projelerin- de ertelemelere ve ilk aşamada üre- tim azaltma yoluna gidiyor. TSK'nin aldığı önlemler sonucu 19.5 milyar dolarlık bir tasarruf sağ- lanacak. Genelkurmay'ın geçen haf- ta yaptığı çalışmalar sonucu şu pro- jeler ertelendi ve üretim sayısı düşü- rüldü: Ana Muharebe Tankı. Genelkur- may bin adet tankın ortak ûretiminin amaçlandığı ve toplam maliyeti 7 milyar dolar olanprojeyi, tasarruf ön- lemleri kapsamında erteledi. Taktik Keşif / Taarruz HeBkopteri (ATAK) Projesi: 145 helikopter ûre- timiplanlananporjenin toplam mali- yeti 4 miryar dolar olarak hesaplan- dı. Tasarruf önlemleri nedeniyle ilk aşamada üretimi 50 adede dûşûrüldü. tstihbaratUydusu: Asgari 200 mil- yon dolar bedelli istıhbarat uydusu da bu kapsamda ertelendi. Havadan Erken thbar ve Kontrol (HtK) UçağıProjesi: Hava Kuvvetle- ri Komutanlıg'nın gereksinmesi kap- samında alınması planlanan 4 adet AWACS erken uyan uçağı projesi de ertelendi. MİLGEM Projesi: Deniz Kuvvet- len Komutanlığrrun 21. yüzyıldaki gereksinmelerini karşılamak amacıy- laplanlanan proje de tasarruf önlem- leri kapsamında ertelendi. Proje ile denizaltı savunma harbi ve keşif ka- rakol gemisi ûretilmesi planlanıyor. YUNANtSTAN ~ Erteleme geniş yankı uyandırdı ATİNA (AA) - Türkiye'nin 32 sa- vunma projesini ertelemesi, Yunan basmında geniş yer aldı. Yunanistan Savunma Bakanı Akis Çohacoputos, "Ankara ile Atina'nm savunma harcamalannı azaltma ka- rarlannmfarkb nedenler içerdiğinir ' öne sürdü. Çohacopulos, Türki- ye'nin savunma projelerini erteleme yoluna gitmesinin, Yunanistan'm bu konuda daha önce almış olduğu ka- rarlahiçbir ilgisi bulunmadığını söy- ledi. "Türkiye'nin savunma harcama- lanndazorunlu olarak kjsıüama yo- luna gittiğini'' öne süren gazeteler, konuya ilişkin haberlerinde Anka- ra'nın bu karannın Atina'nın da "işi- ne varadtğmı" ifade ettiler. Atina'da yayımlanan, hükümet yanlısı To Vima gazetesi, "Türldye 195 Milyar Dolar Tutanndaki32 Si- lahlanma Programmı Kjsıüama Ka- ran Akh" başlıklı habennde, bunun, "Türkiye'de hâkim olan ekonomik manükçerçevesindebeldenOdiğaıi ve orduyu da bu konuda örnek ohnaya zoriadığmı" yazdı. Elefterotıpia gazetesi de "Tûrid- ye'nin ilk kezsilahlanma programla- nnı askıya aknğmı" yazdı. Katimerini gazetesi de "Türld- ye'demahlanmanm Donduruhnası'' • Devlet Bakanı Derviş'in yann açıklanacağını söylediği metnin, programın tamamını içermeyeceği, asıl program açıklamasının IMF'nin onayından sonra yapılacağı bildirildi. Derviş'in açıklamalanna göre 2001 yüına ilişkin ek bütçe hemen çıkanlmayacak, ancak sonbahara da bırakılmayacak. Bütçe çalışmalannda, savunma ve cari harcamalann kısılması üzerinde çalışıhyor. kamı yüzde 4'e çıkanldı. Resmi ola- rakaçıklanmasa dayüzde 45 TÜFE, yüzde 50 TEFE olarak öngörülen yılsonu enflasyon hedefleri de yu- kan çekiliyor. Taslakta, TÜFE'nin yüzde 47.5, TEFE'nin ise yüzde 58 civannda öngörüldüğü, ancak TE- FE'nin biraz daha aşağıya çekilebi- leceği öğrenildi. Dövizde hedef beDi oldu Toplam 12 milyar dolarlık dış yar- dım öngörülen programla, yıl ortası ve yılsonu için dövizde bir hedefbe- lirlendiğı kaydedildi. IMF'yle Tür- kiye arasında soruna neden olan faiz dışı fazlanın da ulusal gelire oranının 2001 yılında yüzde 5 olması üzerin- de durulduğubelirtildi. Program çer- çevesinde KDV oranlannda artış, i- mar affı ve yurtdışı çıkışlardan ek kaynak yaratılmasınuı planlandığı ifade edildi. Program çerçevesinde bu yıl cari işlemler açığı verilmeme- si hedefleniyor. Taslağın 12 milyar dolarlık dış kaynak girişi hesabına dayandığı belirtildi. IMF ve Dünya Bankası yetkilile- riyle programa ilişkin görüşmeler sürdürülürken, dün Derviş, çalışma- larına Özelleştirme îdaresi Başkanı Uğur Bayar'la görüşerek başladı. Özelleştirme hedefi ve çalışmalar konusunda Derviş'e bilgi veren Ba- yar, THY Yönetim Kurulu Başkanı Cem Koztu ve THY Genel Müdürü YüsufBolayırh'yla birlikte ANAP li- den MesutYümaz'la da görüştü. Bu görüşmede, Başbakanhk tarafından THY'yle ilgili başlatılan inceleme- nin gündeme getirildiğı belirtildi. Bayar, Yılmaz'lagörüşmesinin ar- dındân THY ve Telekom özelleştir- meleriyle ilgili soru üzerine "Yann (bugün)programdahepsi görükcek" derken; programın ne zaman açıkla- nacağına ıhşkin soru üzerine de, "Cumartesiye de kalabiur. BUmiyo- rum hangi gün açıklanacak Onu sa- yın bakan biür'' dedi. Bütçeyle ilgili yürütülen çalışma- larda, savunma ve cari harcamalann kısılması üzerinde çalışıhyor. Bu kapsamda Derviş, dün Genel- kurmayBaşkanı Hüseyin Krvnkoğhı ve 2. Başkan Orgeneral Yaşar Büyü- kamt'la görüştü. Hazine Mûsteşan Faik Oztrak'ın dayeraldığı görüşme- ye ilişkin talebin Derviş'ten geldiği, programhakkındabilgi verdiği öğre- nildi. Derviş 19.5 milyar dolarlık 32 ihalenin Genelkurmay tarafından er- telenmesiyle ilgili teşekkür ederken askeri cari harcamalarda kısıtlama yapıknasını istedi. Genelkurmay Başkanlığı'nın da bu isteme soğuk bakmayarak, kendi içlerinde çalışma yapacaklannı söylediği kaydedildi. Derviş'in akşam mesaisi Derviş, dün akşam IMF Türkiye Masası Şefi Cario Cottareui, ma- yısta göreve başlayacak olan Juha Kahkonen, DünyaBankası'nın Tür- kiye Temsilcisi Ajay Chhibber ile Dünya Bankası ve IMF'nin banka- cılık yetkilileriyle bir araya geldi. y başlıklı habennde, Türkiye'nin si- lahlanma harcamalannda 20 milyar dolar kısıtlama yaptığını yazdı. JlnguizThe Independent Türkiye'de protestolar artarken hükümetin "halka yeniden gOvenvermekte yetersiz kakiığınr kkna ettiABD'de yayımlanan New YorkTimes ise istifası istenen hükümetin, umudunu yurtdışuıdaj) gelecek paraya bağladığmı befirtü. Esnaf eylemleri yabancı basında Haber Merkead - Hükümetin ekonomik politikalannı protesto etmek amacıyla Türkiye çapında düzenlenen esnaf mitingleri ya- bancı basında geniş yer buldu. Almanya'da muhafazakâr yapı- sıyla tamnan Allgemenie Zeitung, manşetten verdiği haberde, "Tur- kr/e'de ytğrasftl protesto, Ecevit fc- tifa etroeyireddettT başlığını kul- landı. Göstericilerm TBMM'ye yürömelerinin güçlükle engellen- diğini belirten gazete. arabalann yakıldığını, binaiann taşlandığını vurguladı. Der Spiegel dergisinin intemet sayfalarında da Türki- ye'deki kriz ve kitlesel gösterilere geniş biçimde yer verildi. ABD'de yayımlanan New York Times gazetesi ise istifası istenen hükümetin, umudunu yurtdışın- dan gelecek paraya bağladığmı belirtirken Douglas Frantz imzalı haber yorumda, TBMM'ye yürü- mekisteyenprotestoculan, polisin cop, tazyikli su ve göz yaşartıcı gaz ile durdurmaya çalışması pro- testonun kargaşaya dönüşmesi olarak yorumlandı. Daily Teleg- raph, eylemlerin 1970'lerde yaşa- nan sağ-sol çatışmalanndan son- raki en büyük şiddet olaylan oldu- ğunu öne sürdü. Türkiye'de yaşanan ekonomik krizle ilgili protesto eylemleri, în- giliz basmında da yer buldu. The Independentgazetesi, "Töridyc'de paradeğermi>1tirdikçehalkuısab- n datûkeniyor"başjıklı haberinde 6 yaşmdaki Sıdıka Öz'ün ılaç yok- luğu nedeniyle ara verilen tedavi- sine dikkati çekti. Türkiye'de protestolar artarken hükümetin "halka yenklen gûven vermekte yetersiz kaldığmj" iddia eden gazete, ekonomi yönetimin- den sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derv^'in yeni ekonomik progra- mın ayrmtılannı açıklamayahazır- landığına da işaret etti. The Guar- dian gazetesi ise ekonomi yöneti- minde yapılan hatalar yüzünden ülke çapmda büyük sokak protes- tolannm yaşandığını hatırlatan başhğıyla verdiği haberde, Anka- ra'da yaşanan olaylarda çekihrüş bir fotoğrafı yayırnladı. Fransız gazetelennden Liberati- on, "Türkiye'de küçükpatronlann feyanı" başhğıyla verdiği haberde, ekonomik krizle halkın satın ahna gücünün azalması yüzündenesna- fın derinden etkilendigi ifade edil- di. Le Figaro gazetesinde, "Sokak- lar Ecevit'itebditedivor''başhğıy- laçıkanhaberdeekonomikkriz ne- deniyle Türkiye genelinde yapılan protestolara yer verildi. Amerikan Kongresi'nin 11 senatörü, Başkan George Bush'a mektup gönderdi: Türldye'ye güçlü destek vermeliyiz Haber Merkezi - ABD Kongresi'nin 11 senatörü, Başkan George Bush'a bir mektup göndererek Ame- rikan yönetiminin Türki- ye'nin ekonomik istikrara kavuşma ve Avrupa Birli- ği'ne (AB) tam üyelik ça- balanna güçlü destek ver- mesini istedi. Aralarmda, Cumhuri- yetçi Parti Oregon Senatö- rü GordonSmith, Demok- rat Parti Louisiana Sena- törü Mary Landrieu. Cumhuriyetçi Parti Indi- ana Senatörü Richard Lu- gar, Cumhuriyetçi Parti Alabama Senatörü Rk- hard SheDjy, Cumhuriyet- çi Parti Rhode Island Se- natörüJohnCtaafeeve De- mokrat Parti West Virgi- nia Senatörü Robert Byrd gibi Türkiye'ye yakm isimlerin bulunduğu 11 senatörün imzasını taşıyan mektup, Beyaz Saray'a gönderildi. Mektupta, "Türkiye'de- ki bu ekonomik sdanb sü- recinde, destek ve dostlu- ğumuzu kişisel olarak An- kara'ya ifade etmenizi onaylîyoruz. Türkiye'nin siyasiveekonomikmoder- nizasyon planlanıu karar- b şekikle ileıietme çabala- nna yanfam, ABD'nin stratejik çıkarma olduğu Bir Türk firmasının 'luster bombs' pazarlaması yetkilileri saşırttı îsviçre'de yasakbombahuzursvazluğu BERN / FRANKFURT (Cumhu- riyet) - Türkiye'ye satılması yasak- lanan savaş gereçkn arasında yer alan ve askeri çevrelerde 'tenekeH bomba' (lusterbombs) olarak dabi- Kneopatlayıcılan bir Türkşirketinin pazarladığının ortayaçıkması, îsviç- re'deki üretici şirketi olduğu kadar ilgili makamalan da saşırttı. Ankara merkezUUçmanHavacı- hkve Savunma Limited Şirketi'nin intemet sayfalan üzerinden de pa- zarladığı bombalar, ilgili kamu da- irelerinde de huzursuzluğa neden oldu. Daha önce kamuya ait olan ve özelleşirilen silah şirketiRuag'ın bir iştiraki ola SM Thuntarafından üre- tilenbubombalann,Türkiye'ye gir- mesinin yasak olduğunu kaydeden Ruag Basm Sözcüiüğü^söz konusu silahlannböyle bir pazarîama süre- cine nasıl girdiğinden haberi ohna- dığını belirtti. îsviçreli şirketin girişimiyle de Uçman Havacılık ve Savunma Ltd. Şti'nin intemetteki ilgili sayfasmm kapatıldığı beürlendi. fsviçre 1992yıhndanbuyana Tür- kiye'ye savaş gereçleri satamıyor. 9 yıîdır Türkiye'ye herhangi bir tesli- matta bulunuhiıadığma dikkat çe- ken Ruag yetkililerine göre Uçman ile işbirîiği yapılıyor, ancak ortak si- lah üretimi söz konusu değil. Daha çok EOD alanında çalışıyor. EOD ürünleriThun şirketi mamulüve ma- yın ve benzeri 'kör bombabnn' tas- fiyesinde kullanıyor. Bu nedenle de ne Savaş Malzemeleri Denetim Ya- sası'na, ne Ürün Denetim Yasası'na tabiler. Thun şirketinden yapılan açıkla- malarda, bu ürünlerin savaş malze- tnesı olmadığına dikkat çekildi. Is- viçre'nin önde gelen haftahk gaze- telerinden 'Sonntagszeitung'dakibir haberde, îsviçreli yetkililerin bu tür silahlann ihracma asla izin verme- yeceklerine dedikkatçekildi ve bun- lann Uçman şirketinin intemet say- fasında nasıl sunuma çıkarıldığma bir anlam veremedikleri de kayde- dildi. kesindn-" denildi. G-7 ülkelerinin, enflas- yonu indirmeye yönelik uygun bir plan ile para ve mali politücalann düzen- lenmesine yönehk ekono- mik reform hazırlıklanna verdiği desteği memnuni- yetlekarşüadıklannı belir- ten senatörler, "Anka- ra'nm, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yeni bir iş- birüği ilişkisi kurma çaba- lannayönetiminizindeste- ğinin sünnesini istiyoruz" dediler. Mektupta, Bush'tan, Türkyetkililerle görüşme- lerinde, Amerikan yöneti- minin ABD-Türkiye or- taklığma verdiği değer, Türkhükümetinin ekono- mik istikrar çabalanna Amerikan desteği ve Tür- kiye'nin Avrupa Birli- ği'ne tam üye olmaisteği- ne desteğin ifade edihne- si istendi. Bu arada, Amerika Bir- leşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, Hazar havzası enerji danışmam Büyükel- çi Elizabetb Jones, Bush yönetiminin Bakû-Tiflis- Ceyhan (BTC) projesini güçlü bir şekilde destekle- diğini bildirdi. Cek Bakan Jan Kavan Ekonomik ilişkilerimiz gelişecek ÖZGENACAR ANKARA-Çekve Türk Dışişleri bakan- lan, iki ülke arasında- ki ekonomik ilişkileri daha da geliştirmek amacıyla Ankara'da yaptıklan beş saatlik görüşmelerde bazı önemli kararlar aldı- lar. Çek Başbakan Yarduncısı ve Dışişle- ri Bakanı Jan Kavan, Türk meslektaşına 7 projelik bir paket önerdi. Ülkesinden uzakta 20 yıl sürgün yaşamış Çek muhalefetinin ön- der gençlerinden biri olan konuk bakan Ka- van, tsmafl Cem ile gö- rüşmelerini Cumhuri- yet'e değerlendirdi. Bakan, aynca Başba- kan Bülent Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli ile de görüştü. Türkiye ile Çek Cumhuriyeti arasında- ki yıllık 275 milyon dolarlık ticaret hacmı- nin arttınhnası konu- sunda görüş birliğine vanldığını belirten ko- nuk bakan, mayısta Ankara'da yapılacak ikili ekonomik kurul toplantısında da umut- lu olduğunu söyledi. Jan Kavan, Anka- ra'ya yaptığı proje önerilerini şöyle açık- ladı: 1. Kafkaslar ve Orta Asya'dan Türkiye'ye ve oradan Avrupa'ya uzatılacak boru hatla- nnm yapımına katıl- mak. 2. Soma'da tamam- lanan termik santral ve Yalova'da inşa aşama- sında olan 700 milyon dolarhk ortak termal santral projesinden başka Türkiye'de yeni enerji santrallanmn yapımmı yüklenmek. 3. Ankara-lstanbul Demiryolu projesini gerçekleştirmek. 4. Türkiye'deki ula- şım altyapı projelerine katılmak. 5. Belediyelerin (otobüs, troleybüs ve tramvay gibi) toplu ta- şıma araçlannı karşı- lamak. 6. Hafıf savaş ve eğitim uçaklan ile çe- şitli klasik silahlan sağlamak. 7. Askeri ve sivil amaçh kullamm için Tatra kamyonlan pa- zarlamak. Kavan, bu sırada NATO'nun genişle- mesi ve AB'ye üyelik konusunda işbirliğinin de ele alındığını, ken- di deneyimlerini Tür- kiye'ye aktarabilecek- lerini de söyledi. Geçen hafta Ati- na'da görüşmeler ya- pan, gelecek hafta Gü- ney Kıbns'ı ziyaret edecek plan Çek Ba- kan "Üç başkentin Kıbns sorunu konu- sundakigörüşlerini de- rinüğine dinleme ola- nağı elde edceğun. Bu üç başkenti ziyaretim, Kıbns sorunu ile ilgili herhangiözelbirgörev yüklendiğim anlamına gebnez" dedi. "Aralannda her- hangi bir sorun ohna- dıgıhalde, Çekve Slo- vaklardan ohışanfede- ral Çekolovakya'nın bölünmesine kârşıhk, aralannda düşmanhk olan Türk ve Rumla- nn Kıbns'ta yeniden birleşmeleri için Ba- n'nınısrarcı olmasuun doğru olup obnadığı'' sorusunukonukbakan şöyle yanıtladı: "Yamtlaması ger- çektengüç bir soru.Bi- zim fedcrasyonumu- zun ikiye aynlmasına karşıydım. Bir çeşit konjfederasyon ya da benzeribirö^erkliksis- temi kurulabilirdL Ulusal düzeyde savun- ma ve dış siyasa alanla- nnda ortak bir örgüt- lenmeye gidilebilirdL Kıbns'tan farkb ola- rak 75 yddır iki halkın kühürü ortak, dili or- taktu Birlikte yaşama- nın oluşturduğu eko- nomik ilişkilerde ya- kmhk varcfa. O zaman bir referandum yapd- mış olsaydı çoğunluk aynlma için oy kullan- mayacakb. Bir oldu bitti ile aynhk gerçek- leştL Birsüresoğukinf- ldler yaşadık. Ancak, şimdi çok i>i ilişkileri- miz var. Er geç her ud cumhuriyetdeABüye- si olacak. Önemli olan duygusalhktan uzak- laşmaktır. Çeşitli halklan, Yu- goslavya'da da Sovyet- ler Birliği gibi yapay olarak ya da zoıia bb- araya getirmekgüçtür, bölünme kaçınümaz- dn*.Ancakbölünmede- ki küçük devletierin homojen yapılan, on- lann Ueride bûieşme- • Konuk Bakan Kavan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttuılması konusunda görüş birliğine vanldığını açıkladı. i lerine de yol açabiBr. Genel eğilim bugün küreselleşmedir. Küre- selleşme karşısuıda d>- renümez. Ancak küre- selleşmenin rekabefle- rine karşı daha rutarh birnktelikler, daha güçlü direnmeolanak- lansağlar." Konuk bakan, iki ül- kede gündeme gelen projeler hakkında hız- lı, doğru ve tam bilgi akımı için Türkiye'ye bir protokol îmzala- mayı önerdiğini açık- ladı. Bu arada Türk işadamlanna altı ay süreli çok girişli vize olanaklannm sağlan- masuu ınceleyecekle- rini, bir aylık Türk vi- zesinin kendilerinin uyguladıklan gibi üç aya çıkanlmasını iste- dıklenni söyledi. Aynca Yunan firma- lan ile Balkanlar'da yaptıklan ortak yatı- nrnlann benzerlerini Türkiye ile Balkanlar, Kafkaslar ve Orta As- ya ülkelerinde yapma- lan konusunu Cem ile görüştüklerini söyledi. Bu arada, Skodaaraba- lannın Türkiye'de satı- şmı yapan şirketin bü- rokratık engellere ta- kılmasımn önlenmesi için Cem'den ilgi bek- lediklerinı de ekledi.