Katalog

13NİSAN2001CUMA CUMHURİYET SAYFA / ekonomi(Şcumhuriyet.com.tr 13 IHY'nhyenf flyat sistemi • ANKARA (ANKA)- THY, uçak bilet tarifelerini serbestçe belirleme olanağına kavuştuktan sonra bilet ücretlerinde 'değişken fiyat sistemi' uygulamasına geçecek. Buna göre pik saatlerde daha pahalı olacak biletler, diğer saatlere göre daha ucuz fıyatlarla satılacak. THY Genel Müdür Yardımcısı Sertaç Haybat, yapılacak zamlann ardından Ankara-lstanbul bilet fiyatlannın 100 dolar ile 60 dolar arasında çeşitlenebileceğini kaydetti. Katorifer yakıtı zamlandı • ANKARA (AA)- Kalorifer yakıtının perakende satış fiyatı ortalama yüzde 20 oranında zamlandı. Petrolcüler Derneği'nden yapılan açıklamaya göre Ankara'da daha önce litresi 337 bin 600 lira olan kalonfer yakıtı dünden itibaren yüzde 20.2 oranında zamlanarak 405 bin 700 liradan satılmaya başladı. Vergibopcuna • ANKARA (AA)- Maliye Bakanlığı, vergi borçlulanna yönelik getirilen erteleme ve taksitlendirmeden yararlanmak için başvuruda bulunan, ancak ilk taksidi yatıramayan mükellefîere bu ay sonuna kadar ek süre verdi. Bu durumdaki mükelleflerin, borçlannın ilk taksidini, nisan için aylık yüzde 6 tecil faizi işletilerek bu ay sonuna kadar ödemeleri halinde, ödeme kolayhğı tebliğinden yararianmaya devam edecekleri belirtildi. va'da |MOSKOVA(AA)- Şişecam, Rusya'nm başkenti Moskova'nın kuzeyindeki Vladimir bölgesınde 24 milyon dolarlık yatınm ile fabrika kuracak. Yatınm anlaşması dün Moskova'da, Şişecam Genel Müdürü Doğan Ankan ve Moskova Vilayet Hükümeti'nin yabancı yaünmlardan sorumlu bakanı Josef Orjenikidze arasında ımzalandı. Şişecam Genel Müdürü Ankan, Rusya'nm geniş doğal kaynaklan, iyi düzenlenmiş altyapısı ve özellikle de yetişkın insan gücüyİe gelişme potansiyelleri olan değerli bir komşu olduğunu belirtti. Petrol talebi azalıyor • LONDRA(AA)- Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Amerikan ekonomisindeki yavaşlamanm, 'yükselen piyasalar' denilen ülkelere olumsuz etkisi nedeniyle global petrol talebi tahminıni yine düşürdü. IEA, toplam petrol talebi tahminini böylece beşinci kez düşürmüş oldu. IEA'nm petrol piyasalanna ilişkin aylık raporunda, bu yılki global günlük petrol talebindeki artış tahmini 85 bin varil daha kısılıp 1 milyon 325 bin varile indirildi. îşadamları, yeni bir hükümet talebiyle çıkıp başka krize yol açmak istemediklerini açıkladılar Tİ Sİ\J> 'revizyon9 dedi• 22 yıl önce verdiği ilanlarla Ecevit hükümetini düşüren TÜSİAD bu kez Ecevit'in bakanlanna bayrak açtı. Muharrem Kayhan, TÜStAD'ın, sunulan programa destek karan alsa bile, bundan böyle eleştirilerini kamuoyu önünde yapacağını açıklayarak "TÜSlAD'ın bir destegi olacaksa bu, bir programın desteklenmesi olacaktır, mevcut hükümetin değil" dedi. Ekonocni Servisi - Türkıye Sana- yici ve Işadamlan Derneği (TÜSİ- AD) Yüksek Istışare Konseyi (YtK) üyesi işadamlan. hüküme- tin istifası yerine kabinede bir de- ğişıklik yapılarak yönetıme "taze kan" getirilmesinı istedi. Krizin, dış mali destekten çok, hükümetin kamuoyuna güven verecek karar- lılığıyla aşılabileceğını vurgulayan sanayiciler, hükümetin başansının da programa bağlı olduğunu dile getirdıler. TÜSlAD'ın tarihinde ikinci kez gerçekleştırdiği Olağanüstü YlK toplantısında, krizin nedenleri ve çıkış yollanna ilişkin görüşler tar- tışıldı. TÜSİAD YlK Başkanı Mu- harrem Kayhan. "Bu hükümet gh- sin, başkası gelsin" düşüncesiyle hareket etmediklerini belirterek bugün için hükümetin istifası tale- biyle ortaya çıkıp krizlere yeni bir kriz eklemek istemediklerini bıl- dirdi. Kabinede bir revızyon yapıl- madan, bir kan değişimı ile ortaya çıkmadan, içeride ve dışanda inan- dıncı olunamayacağını ıfade eden Kayhan, "TÜSİAD'ın bir desteği söz konusu olacaksa bu, bir prog- ram desteği olacaktır; hükümet desteği değil. Programa verilecek destek de ne sınırsız olabüir, ne ko- şulsuz, ne de vadesiz" dıye konuş- tu. Krizin temelinde, yönetim za- afiyeti yattığına işaret eden Kay- han, "Ülkedekiyangınısöndürecek olan, açıklanacak program değil, tSTEKLER 13 MADDE ALTINDA SIRALANDI Işadamlanndan öncelikler listesi TÜSİAD üyeleri hükümetin istifasını isteyerek yeni bir kriz yaratmak niyetinde olmadıklannı beürrtiler. (AA) hükümetin kararüuğıdır" dedi. TÜStAD Yönetim Kurulu Baş- kanı Tuncay Özühan da TÜSlAD olarak bu aşamada hükümetin is- tifasının ülkeyi ekonomik, siyasal ve sosyal açıdan kargaşaya sürük- leyeceğini düşündüklerini bildire- rek "Ancak hükümetortaklan, sü- kinip kendilerine gehnez ve karar- h bir şekilde harekete gecmezlerse, Türki\e"nin fabrikalannın, banka- lannın. ricari işletmelerinin yok pa- hasına yabancılara saülnıasına ne- den olacaklardır" diye konuşfu. Özilhan. "Bu krizde va kahraman ya da mefta onınacak" dedi. TÜSlAD Yönetim Kurulu eski Başkanı Erkut Yücaoğhı da "Bu krizin çıkmasuıa neden olanlann aiallanm başına topiayıp meseieyi düzehmesi gerekiyor. Olan olmuş- tur zaten, kayıplanmız büyüktür; ancak hükümetin seçime taham- mülü yoktur" dedi. Gölge kabine TÜSlAD'ın içerisinde bir mini kabine kurulması teklıfinde bulun- duğunu anlatan TÜSlAD üyesi Se- dat Aioğhı. "Ingiltere'de böyie bir model var. Ama İngütere'de muha- lefet yaptı. Bir gölge kabine kuru- labilir. Bu gölge kabine tamamen Hükümetin bu sıkışık zamanında daha iyi çahşması için önerfler gö- türebiİir" dedi. Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Koç "Bu revızyon, kriz başlar başlamaz hemen yapıl- saydı bence bu tansntm çok çabuk düşerdi" derken Sakıp Sabancı da özelleştırmelerin gerçekleştirihnesi, Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Ya- sası'nın çıkanlması halinde dolann 1 milyon liraya ineceğini söyledi. Ekonomi Servisi - TÜSlAD'ın "Türkiye'de Demokratikleşme Perspektifleri" ve "Türkiye'de Demokratik Standartlann Yükseitilmesi. Tarüşma ve Son GetişmekT" başlıklı raporunda, 13 maddelik "önceKkh* talepter listesi" yer alıyor. Işadamlannın talepler listesinde dikkat çeken bazı maddeler şöyle: • Yasama sorumsuzhığu ve milkrvekili dokunuhnazhğı yeniden düzenknmefi. • Bütün parti üyelerinin katılımına dayalı ön seçim usulü zorunlu hale getirilmeli. • Miffi Güvenük Kurulu, anayasal organ ohnaktan çıkardmaİL • Türkiye'de ölüm cezalannın savaş ve benzeri durumlar dışında kaldınlması için yeni ceza yasasının çıkmasını beklemek şart değil. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi'ne ek 6 No'lu protokolün kabulü ve mevzuattaki ölüm cezalannın neye dönüştürüldüğünü Hatalı bakanlann ismi yok TÜSİAD YlK toplannsına katılan üyeler, ısrarla üzerinde durduklan kabine revizyonu konusunda isim vermekten kaçmdılar. "Hata yapan bakanlar" ifadesini kullanmakla yetinen değişim yanlısı üyeler, "yeni yüz" ve u taze kan" arayışlannı her fırsatta dile getirdiler. Basına kapalı süren konsey toplanhsmdan çıkan TÜSİAD üyesi Yıkhrun Aktürk, toplantı sırasında söylediği sözler üzerine Turgut Yıtanaz'ın, kendisini, kışkırtıcılık ve siyaset yapmakla eleştırdiğini belirtti. "Memleketi yandığr için çok heyecanh olduğunu söyleyen Aktürk. Yılmaz'm durumu çarpıttığını öne sürdü. Yılmaz ise kimseyle arasında bir polemik ğeçmediğini ifade ederek "Saym Aktürk'ün benimle arasında ""* benim bümediğim bir polemik geçmiş oUbflir" dıye konuştu. açıklayan bir yasanın çıkanlması meseieyi çözmeye yetecek. • Düşünce açıklamalannın suç ohnaktan çıkanhnası için gereken işlerin, özellikle iki hüküm açısuıdan büyük önem taşıdığı betirtüen bu bölümde, Terörle Mücadele Kanunu'nun 8. maddesinin kaldınlmasında hiçbir sakınca yok. TCK'nin 312. maddesinin ilk fikrası kaldınlmah. • Anayasanm geçici 15. maddesinin son fikrası yürürlükten kaldınlarak 12 Eylül dönemi işlemlerine karşı anayasa yargısı yolu açılmah. • İmam hatip Kselerinin sayısı ihtryaçla bağlantıh olarak suuriandınlmah. • Avnıpa İnsan Haklan Mahkemesi kararlannın, yargılamanın yenilenmesi ya da karar düzeltihîıesi yollannı açması sağlanmah. • Yargı orgaıuyla ilgüi düzenlemelerde adh koDuk örgürünün kurulmasi, CMlfK güvenceleriııin DGM sanıklanna da teşmili, yargı bağunsızhğını sağlayacak anayasa değişikliklerinin yapılması, önceUkü sorunlar arasmdadır. • Dernekler Kanunu ile ilgili mevcut yasanın radikal tarzda gözden geçirilmesi gerek. Daha isabetli bir çözüm ise yeni bir Dernekler Kanunu Tasansı'nın hazırlanması olacaktır. • Toplanü ve gösteri yüriiyüşleri özgürlüğünü düzenkyen yasanm değiştirUmesi yohındaki yasama girişimi sonuçlandınbnah. İnterbank'ın zaran sağlık bütçesini aştı Ekonomi Servisi - Batık bankalardan sadece lnterbank'uı zaran 2000 yılı bütçesınden sağh- ğa aynlan payı aşıyor. Geçen yıl 783 trilyon lıra zarar eden interbank'ın bu yıl ise toplam birik- miş zaran 1 katrilyon 172.5 trilyon lirayı buldu. 2000 yılı bütçesinde Sağlık BakanlıgTna ay- nlan pay 1 katrilyon 59 trilyon lirada kalmıştı. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kap- samındaki interbank'ın eski sahibi Cavit Çağ- lar'ın şirketlerinden olan ve "tahsil edilemez'' duruma geldiği kabul edilen batık kredilerinin miktan ise 445.3 trilyon liraya ulaştı. Fon kap- samındaki 13 bankanm 1 günlük işlem maliye- tinın 10 tnlyon lirayı aştığı göz önünde bulundurulduğunda. her geçen gün zaran katla- narak büyüyen bu bankala- nn devlete mali yükü ise el- den çıkanlamaması nede- niyle engellenemiyor. interbank'ın 2000 yılı faaliyetleri ile ilgili olarak DRT denetım şirketı tarafindan hazırla- nan raporda, bankanın, eski ortaklannın dolay- h veya doğrudan sahibi olduklan Nergis Gru- bu şirketlerine geçmiş dönemlerde kullandırdı- ğı kredilerin bakiyesinın 2000 sonu iribanyla 361.4 trilyonu nakit, 28.7 trilyonu da gayri nak- di ohnak üzere toplam 390 trilyon lira olduğu belirtildi. 9 Ocak 1999'da gerçekleşen TMSF'ye de- virden sonra bankanın yeni yönetiminin, tahsil edilemez duruma gehniş kredilerin tamamını tasfiye olacak alacaklar hesabında izlemeye başladığı kaydedildi. Nergis Grubu'ndan olan bu alacaklarla ilgili takip ve davalann da devam ettiğine dikkat çekildi. İTO Başkanı hem hüki'ımetehem de TÜStAD y açatiı Ekonomi Servisi - Hafta başı hükü- meti istifaya çağıran ve dünkü toplan- tıda bu çağnyı yineleyen Istanbul Tica- ret Odası (ITO) Başkanı Mehmet Yıl- duım, hükümetin istifası yerine reviz- yon isteyen TÜSlAD'ı, "yanm kıvırt- makla" suçladı. Istanbul Ticaret Odası 'nın (ITO) dün yapılan meclis toplantısında konuşan ITO Başkanı Yıldınm, hükümetle bir- likte TÜSlAD'a da çattı. Hükümeti istifaya çağıran Yıldınm. kabinede yalnız revizyon isteyen TÜ- SİAD yönetimi için, "TÜStAD,sağol- sun yanm krvTrtü. Bir önceki başkan- lan, yapılan programı çok beğenmiş, 10 yılhk önümüzü görüyoruz demiştL Oysaüç gün sonra bankalara elkondu" dedi. Hükümeti, ilk altı ayında revız- yon yapmamakla ve dolan aylık dalga- • Hükümetin alternatifsiz olmadığını, Meclis'ten 10 hükümet 100 başbakan çıkabileceğini söyleyen Istanbul Ticaret Odası Başkanı Mehmet Yıldınm, bu hükümetin gidici olduğunu vurguladı. lanmaya bırakmamakla suçlayan Yıl- dınm, görüşlerini, "Eğer böyle yapıl- saydı, dolar bugün en çok 900 bin lira olûrdu. Oysa bugün 1 milyon 300 bin lira. Bu kadar ihanet olmaz" sözleny- le dile getirdi. Hükümetin alternatifsiz olmadığını, Meclis'ten 10 hükümet 100 başbakan çıkabileceğini söyleyen Yıldınm, bu hükümetin gidici olduğunu vurguladı. Devlet Bakanı KemalDerviş'e önce destek verdilden halde sonra bu des- teği çektiklerini de hatırlatan Yıldınm, gerekçe olarak, Bakan Derviş'in ha- zırladığı programın ulusal olmadığmı, görüşmek istedikleri halde bir rürlü kendisiyle görüşme olanağı bulama- dddanm, dolayısıyla 350 odanın, için- de ohnadığı bir programın ulusal ola- mayacağmı anlattı. 'Villadan yalnız acı reçete çıkıyor' Asaf Savaş Akat için "gövdesiyle dö- nen adam" tabirini kullanan Yıldınm, onun villasmda yapılan toplantıdan kendileri için yahıız acı reçete çıktığı- TOBB Başkanı Miras'tan Ecevit'e yanıt ANKARA (AA) -Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Fuat Miras, Odalar Birliği'nin, yeni hü- kümet arayışlan konusunda siyasi- lere yol göstermelerinin yanlış ola- cağını söyledi. Miras, "YenJ hükü- met oluşumu için halkm iradesi ile seçümiş millervekillerinıiz kendileri flüşünecekler, kendileri bunun çare- sini bulacaklar. Bizim, şöyle olsun böyfcolsun diye herhangi birşeysöy- lememiz\'anhşolur''dedi. Başbakan Bülent Ecevit'in, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) hükü- meti istifaya çağırması üzerine "koltuğuna çakıh olmadığı ve istifa isteyenlerin yem bir afternatifı de or- taya koymalan'' gerektiğine ilişkin sözlerine Odalar Birliği Başkanı Fuat Miras'tan yanıt geldi. Miras, Başbakan Bülen Ecevit'in w ahernatif hükümet ortaya koyma- lan'' gerektiğine ilişkin sözlerine cevabının 10 Nisan'daki toplantıda- ki konuşmasında yer aldığım söyle- di. Miras, dün basında yer alan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel'e ITO Başkanı Mehmet Yıldı- ran'ın önerisi üzerine "SayınDemi- rei'in Odalar Birliği'ne damşman olarak ahnması diye bir düşünce ve görüşme de yok" diye konuştu. nı da dile getirdi. Ecevit 'i de eleştiren ITO Başkanı Yıldınm, Ecevit'in dürüstlüğünden şüphe etmediklerini, ancak yapılan yolsuzluklan araştırmakta yetersiz kal- dığım ifade etti. Ozelleştirmelerin bir an önce durdu- rulması gerektiğini de söyleyen Yıldı- nm, hiçbir müteşebbiste, özelleştirme- ye girecek güç kahnadığını, havayolu, Telekom gibi önemli kuruluşlann ya- bancılara gitmemesi için hükümetin, özelleştirmeleri durdurması isteğini yineledi. Avrupa'da 200 milyar mark ve 75 bin işyeri kapasiteli bir Türk potansiyeli olduğuna değinen Yıldmm, özelleşti- rilecek kurumlarda, bu potansiyelin değerlendirihnesini önerdi. Sokaklarda yürümekle bir şey kaza- nılmayacağını da söyleyen Mehmet Yıldınm. 14 Nisan'da Emek Platformu tarafindan yapılacak mitingın de des- teklenmemesi gerektiğıni sözlerine ek- ledi. 'Yalaka' sozûnde ısrarfa Meclis Başkanı Ömer tzgü'nün kendisini mahkemeye verme konusu- na da değinen Yıldınm, Meclis'teki- ler hakkında söylediği sözün arkasm- da durduğunu söyledi. İTO Başkanı Mehmet Yıldınm, mahkemede hâ- kimden bilirkişi isteyeceğini ve bu durumun tespitini onlardan talep ede- ceğini de ifade etti. Yargıtay, esMMerkezBanhası Başkanı 'yla ilgili iddialar için hareketegeçti ErçePe soruşturma yolu açıldı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başbakan Bülent Ecevit, eski Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel'in kişısel parasını dalgalı kur öncesi dolara çevır- diği ve bankalara 4 milyar do- lan eski kur üzerinden sattığı iddiasıyla ilgili olarak ön ince- leme izni verdi. Başbakan Yar- dımcısı Hüsamettin Ozkan da Merkez Bankasfna talımat mektubu yazarak devalüasyon öncesi bankadan çekılen yüklü miktardaki dö\izin kımler tara- findan ahndığının bildiriknesi- ni istedi. Yargıtay Cumhuriyet Başsav- cısı Sabih Kanadoğlu, Başba- kanlık'a bir yazı göndererek edinilen bilgi ve ihbara göre, Gazi Erçel'in görevi başında iken 22 Şubat 2001 'de dövizde dalgalı kura geçiş uygulaması- na başlanmasından önce (20-21 Şubat 2001) tarihlerinde daha önceden istemde bulunan ban- kalara yaklaşık 4 milyar dolan eski kur üzennden sattığının be- lirlendiğini bildirdi. Kanadoğ- lu, Erçel'in, 19 Şubat 2001'de Halk Bankası'ndaki kişisel bi- rikimi olan 52 milyar Türk Li- rası'nı dolara çevirttiği, yakın- lannı da bilgilendinniş olduğu, gizli devlet bilgilerini açıklaya- rak kendi çıkanna kullandığı, böylece görevini suiistimal et- tiğinin öğrenildiğini kaydetti. Kanadoğlu, Erçel hakkmda ön inceleme yapılarak son so- ruşturma iznı verilmesine ya da verilmemesine ilişkin karann gönderilmesini istedi. Yazının Başbakanlık'a ulaşmasuun ar- duıdan Başbakan Bülent Ece- vit'in Başsavcı'nın istemi üze- rine ön inceleme izni verdiği bildirildi. Başbakanlık'tan ya- pılan açıklamada, Gazi Erçel hakkındaki iddialarla ilgili ön inceleme için Başbakanhk mü- fettişlerinin görevlendirildiği kaydedildi. ANAP Izmir Milletvekili Su- ha Tanık da, Erçel hakkmda suç duyurusunda bulundu. Gazi Erçel Erçel bağışladı ÇYDD reddetti Ekonomi Servisi - Eski Merkez Bankası Başkanı Gazi ErçeL Halk Bankası'nda bulunan 52 milyar liralık hesabının dövize çevrihnesi sonucunda ortaya çıkan 31 milyar lirayı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'ne bağışladı. Erçel, yaptığı yazılı açıklamada, "Türkiye Halk Bankası'nda bulunan hesabamn dövize çevrihnesi sonucunda ortaya çıkan ve bankaca hesaplanan 31 milyar Türk LJrası, tarafimdan ÇYDD'ye bağtşlanmtşör" dedi. Erçel, olayın kendisi için ^taKhsizKk" olduğu görüşünü tekrarladı. ÇYDD Genel Başkanı Türkan Saylan, ise yaptığı yazılı açıklamada "Bize gelecek böyfe bir parayı ahnamayı kararlaşdrdık" dedi. Saylan, "Kara para olarak nhenelen bu konuyla ÇYDD'nin saygm adı birarada olamaz" şeklınde görüş belirtti.