Katalog

9 ŞUBAT 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / [email protected] 13 Otomotivde Riracat umudu • BURSA(AA)- Uludağ Taşıt Arâçlan ve Yan Sanayii thracatçılan Birliğı (TAYSİB) Başkanı Erkut Özerman, otomotiv sektörünün yıla iyi başladığını belirterek2001'de ithalat azalırken ihracatın artacağım söyledi. Özerman, taşıt araçlan ve yan sanayı ihracatının ocak aymda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33'lükartışla 266 milyon dolara ulaştığını haürlattı. Türkiye dtş borçta sekizincl • ANKARA (ANKA)- Türkıye, 100 milyar dolan aşan orta-uzun ve kısa vadeli dış borçlanyla gelişmekte olan ülkeler arasında başa güreşiyor. Ancak Türkiye, dış borç stokunun milli gelire oranı açısmdan ise birçok ülkeye göre daha az borçlu gözüküyor. Dünya Bankası tarafından hazırlanan rapora göre, Türkiye, 1998 sonundaki 102.1 milyar dolarlık dış borç stokuyla gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla dış borcu bulunan 8. ülke konumunda. SSK'de özerkljğe Danıştay engdi • ANKARA (ANKA)- Sağlık'Emekçilerî '" Sendikası (SES) Genel Başkanı Ismail Tombul, Danıştay 10'uncu Dairesi'nin, SSK hastanelerinin özerkleştirilmesi amacıyla çıkanlan SSK. Sağlık Işletmeleri Yönetmeliği hakkında yürütmeyi durdurma karan verdiğini bildirdi. Tombul, SES Genel Merkezi'nde düzenlediği toplantıda, yürürlüğü durdurulan yönetmelikle SSK hastanelerinin özelleştirilmesinin hedeflendiğini ıfade etti. Fransız Alcatefe ihale yasağı • ANKARA (ANKA)- Milli Savunma Bakanlığı, Fransız ALCATEL Space Industries ve Matra Marconi Ortak Girişimı'ne askeri ihalelere girme yasağı getirdı. MSB'nin Resmi Gazete'de yayımlanan konuyla ilgılı ilanında, ALCATEL Space ve Matra Marconi grubunun bir yıl süreyle, Milli Savunma Bakanlığı ile yetkisini devrettiği kuvvet komutanlıklan, askeri ihalelere katılamayacağı belirtildi. DTÖ Katar'da toplanıyor • CENEVRE(AA)- ABD'nin Seattle kentinde 1999 yılı sonunda düzenlediği son bakanlar toplantısı kapıtalizm karşıtlannın yoğun protestolan nedeniyle fiyaskoyla sonuçlanan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), bu fiyaskodan sonra bakanlar düzeyinde yapacağı ilk toplantı için 9-13 Kasım 2001 tarihlennı belirledi. Bakanlar toplantısında hükümetler arası yeni ticaret müzakerelerinin başlatılıp başlatılmaması konusunda karar alınması bekleniyor. Liderlerle yapılan zirvede, bankalarla sınai ve tanmsal üretim kesimi karşı karşıya geldi Reel sektör-bankacı kâvgasıANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Li- derlerin, üretim sektörünün sorunlannı masaya yatırması beklenen zirveye, ban- kalarla sanayicilerin kredi - faiz kavgası damgasını vurdu. Odalar ve esnaf örgüt- leri, bankalara olan kredi, vergi ve sosyal güvenlik kuruluşlanna olan prim borçla- rımn ödenmesine kolaylık önerirken TÜ- SİAD ve TlSK iş güvencesi yasasının çı- kanlmamasını istedi. Başbakan ve yardımcılannın katıldığı, yaklaşık 6 saat süren ekonomi zirvesin- de her kesim, sorunlanna ilişkin bir rapor sundu. Başbakan Bülent Ecevit, bugün uzmanlarla toplanarak edindikleri izle- nimleri değerlendireceklerini belirtirken üretim sektörüyle bankacılık sektörü ara- sındaki sorunlar için iki kesimi bir araya getirerek çözüm üretmelerini sağladıkla- nnı kaydetti. TOBB Başkanı Fuat Miras, şu öneriyi getirdi: "Devletbirhavuz,foaohışturmak yoluyla reel sektörün bankalaraolan borç- iannı bir tahviDe fona öder. O fona özel sektör borçlamr ve fona borçlannı 5de- mek suretiyle belli bir süre bir çözüm üre- tUir. Bu fona devlet yüzde 15 özkaynağuu koyar, yüzde 85'ini de dış kredüeıie sağ- tş düm asıyla liderieri buluşturan zirve 5.5 saat sürdü. lar. Bu Türkiye'dedegercekleştirikbilir.'' TÜStAD Başkanı Tuncay Ozühan, eş- güdümdeki eksikliğın faizleri arttırdığı- nı ifade ederek "Kasımda yaşanan kriz- den sonra sadece yabancı sermayenin de- ğfl, Türk sanaykisinin de yatırnn yapmak- tan kaçındığı görülmektedir. Bu noktada AB'ye uyum sürecinin hızlanması büyûk önem kazanmaktadır" dıye konuşru. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfe- derasyonu Başkanı Derviş Günday ise SSK ve Bağ-Kur borçlannın taksite bağ- lanmasını, hayat standardı vergisinin 1 yıl süreyle ertelenmesini istedi. Türkiye Ziraat Odalan Birliği Başkanı FarukYücel de çiftçilere hedef enflasyon kadar fıyat artışı vererek gerçekleşen enf- lasyondan yüzde 14'lük fark oluştuğunu, bu nedenle reel sektöre çiftçilerden 2 mil- yar dolarlık kaynak aktanldığmı söy- leyerek çiftçinin hükümetten 2 milyar dolar alacaklı olduğunu kaydetti. Türkiye Işverenleri Sendikalan Konfe- derasyonu'nun sunduğu raporda, Ekono- mik ve Sosyal Konsey'in toplanması is- tenirken İş Yasası'ndaki para cezalannın artışına ilişkin tasanya karşı çıkıldı. ÎTO Başkanı Mehmet Yıldırım, dün yapılan ekonomi zirvesine çağnlmamasına tavır aldı 'Katledilen ekonominin cenazje töreni9 EkonomiServisi- tstanbul Ti- caret Odası (İTO), dün hüküme- tin reel sektör temsilcileriyle yaptığı zirveye çağnlmayışı kar- şısında "krnama karan" aldı. Dünkü zirveyi "cenaze töreni- ne" benzeten ÎTO Başkanı Meh- roet Yddmm, "Türk ekonomisi katkdiimiştir. Bugün (dün) ya- pdan da onun cenaze törenine ce- maat topJamakür. Biz bu tören- de zaten yer atanak istemezdik" diye konuştu. ÎTO, bu karan son günlerde rastlandığı gibi gazete ılanıyla duyuracak. İTO Başkanı Mehmet Yddı- nm, İTO'nun meclis toplantı- sındaki konuşmasında, "Zfrvede iki eksik var: Biri Dünya Banka- sı, biri de EVtF* sözleriyle ülke ekonomisinin dışa bağımlı ya- pısını vurguladı. Yıldınm, Dün- ya Bankası ve IMF olmaksızın gerçekleştirilen bir zirvenin ka- rar alamayacağmı söyledi. Türkiye'deki ekonomik siste- mi, "kendi içinde rutarsK" ola- rak tanımlayan İTO Başkanı, Başbakanın da 'asker'le görüş- tüğünü vurgulayarak "Kimse be- nim kadar demokrat olamaz. Herkesin demokrasiye ihüyaa var, ama benim biraz daha foz- la" diye konuştu. KARA TABLO SUNULDU Zirvede hteiderANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümete, 1 Temmuz 1999 ve 30 Ka- sım 2000 tarihleri arasında 8 bin 461 işyerinin kapandığı, bunlardan yalnız- ca 2 bin 314'ünün kapanmasıyla 53 bin 883 çalışanın işsiz kaldığma iliş- kin bir tablo sunuldu. Zirvede, sektör temsilcilen adına, vergi, elektrik, su tarifelerinde indirim gibi sayısız istek- lerde bulunuldu. 'Allah belalannı versin' TOBB Başkam Fuat Miras'm, da- hilde işleme rejımiyle bırlikte yaban- cılardan ithal edilen gıda ürünlerinin ambarlarda kaldığıru ve bozulduğu- na ilişkin yakmması üzerine, Türki- ye Ziraat Odalan Birliği Başkam Fa- ruk Yücel'in, "Allah belalannıversm, batsınlar. Domates Türldye'de taıia- da çürürken sen diyorsun ki ben Mek- sika'dan biber getirdim. Bunu ithal edeyim" diye konuştuğu öğrenildi. Zirveye, sektörel bazda iletilen is- temler özetle şöyle: • İhracat: Hazine, Eximbank adına 1 milyar dolarlık özel borçlanma olanağı yaratsın. Kur-enflasyon farkı ihracatçı- ya AR-GE desteğiyle geri verilsin. • Tekstil: Bankalann kredi faizleri, mudilere verilen ortalama faizin 2 ka- tını aşmasın. • DenizdlUc Yatınm kredi fonlan ve yurtdışından bulunan krediler için devlet teminat desteği sağlansm. • Deri: Deli dana nedeniyle deri it- halatının 42 ülkeden yasaklanmasına neden olan mevzuat değiştirilsin. Borçları devleteyüldenerek Erdemir'e devredilen işletmeden Syılda 5 bin çalışan emekli edilecek îşdemir de çarpıközelleştirme kervanınd• Son 3 yıldır yatınm yapılmayan, üstelik bulduğu kredilere garanti vermeyen devlet, şimdi özelleştirdiği tsdemir'in kredilerine garantörlük de yapacak. Borçlan ûstlenilerek satılan Isdemir'de ödenecek kıdem tazminatlan ve bedelsiz devredilecek araziler konusunda belirsizlik sürüyor. YAVUZBARLAS Bakanlar Kurulu karanyla Erdemir'e devredilen tsde- mir'in borçlan devlete kalı- yor. Özelleştirme kapsamında olduğu son 3 yıldır yatınm ya- pıhnayarak zarara zorlanan Is- demır'in kredilerine özelleş- tirmeden sonra devlet garan- törlük yapacak. Savunma sanayii için stra- tejik öneme sahip Isdemir'in yüzde 46'sı halka açık, yüz- de 20 oramndaki hisselerinin ise "yabancüann eline geçbV ği" iddia edilen Erdemir'e devredilmesi eleştirilirken iş- letmeden 5 yıl içinde 5 bin çalışanın işine son verilmesi planlanıyor. Siyasilerin güdümünde ol- duğu gerekçesiyle özelleştiri- len Isdemir'in kredilerine dev- let güvencesinin getirilmesi, Erdemir'e devredilecek tsdemir'de şimdi binlerce işçi geleceğine kaygıyla bakıyor. işletmenin yine siyasilerden kurtulamayacağını ortaya ko- yarken satılan bir kurumun za- rannın devlete yüklenmesi ise uygulamanın bir başka çarpık yüzünü ortaya koyuyor. Isdemir tesislerinin devrin- de ise Özelleştirme Idaresi'yle Erdemir arasında istihdam, üretim ve yatınm konulannda anlaşıldığı, ancak ödenecek kı- dem tazminatlan ve bedelsiz devredilecek araziler konusun- da hâlâ bazı sorunlar yaşandı- ğı belirtiliyor. Çahşan vakfina yüzde 11 Son üç yıldır özelleştirme programında olduğu için hiç- bir yatınmın gerçekleştirilme- diği Isdemir'de plansızlığın fa- turası ise yine çahşana çıkartı- lıyor. 11 bin çalışanı olan işlet- meden beş yıllık bir süre için- de 5 bine yakın işçınin emekli edilmesi planlamyor. Erdemir yönetimi ve sendi- ka yetkilileri arasındaki görüş- melerde ise fabrika hisseleri- nin yalmzca yüzde 11 'lik payı- nın Isdemir Çahşanlan Vak- fı'na devredilmesinin sorun olabileceği belirtiliyor. Özçelik-lş Sendikası Genel Başkam Recai Başkan, Erde- mir'den önce Isdemir'in özel- leştirilmesi gündemdeyken çı- kılan yanlış ihalelerle bugüne kadar, demir çelik sektörünün kangren edildiğini belirtti. Is- demir'in sürekli siyasilerin müdahalesi sonucunda özel- leştirme sürecine sokulduğu- nu söyleyen Başkan, Isde- mir' in bilinçli bir şekilde belir- sizliğe itildiğini kaydetti. İşletmenin Erdemir'e dev- riyle özelleştirilemediğini be- lirten Başkan, ileriki yıllarda devletin elindeki hisseleri de tekrar satışa çıkarmak zorunda kalacağma dikkat çekti. Kasım sonunda başlayan mall dalgalanmanın etklslyle endüstriyel üretim aralık aymda yüzde 4.2 azaldı Reel sektörde bunalım belgelendiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Iç talepteki canlanmanın etkisiyle 2000 yılında iyi bir performans sergileyen sanayi üretimi, mali piyasalarda yaşa- nan kriz, stoklardaki artış ve 10 günlük yılbaşı ve bayram tatili nedeniyle ara- lık ayında azaldı. Aralık ayında yüzde 4.2 azalan sanayi üretimi, yılın tümün- de ise yüzde 5.4'lük artış kaydetti. Devlet Istatistik Enstitüsü'nden (DİE) yapılan açıklamaya göre, aralık ayında madencilik sektörünün üretimi yüzde 10, imalat sanayii sektörünün üretimı yüzde 4.3, elektrik, gaz ve su sektörünün üretimi de yüzde 0.9'luk düşüş gösterdi. Sanayi üretimi, 1999 yılının aralık ayında ise yüzde 3.3'lük büyüme göstermişti. Sanayiden tehlike sinyalleri Faaliyet ko)u Toptam sanayi Madencilik Imatat sanayi Elektrik.gaz.su Arahk 1999 3.3 -4.5 3.6 5.3 2000 -4 2 -10 0 -4.3 -0.9 Kaynak 12 ayiık ortalama 1999 -5.2 -8.6 -5.7 2000 54 -4.5 5.6 4.9 7.3 DİE ayltk üretım endeka Sanayi üretimi, eylülde yüzde 6.4, ekimde yüzde 13.4, kasımda yüzde 11.2 artmıştı. Aralık aymda imalat sa- nayii alt sektörlerinin büyük bölümün- de üretim düşüşü gözlendi. Üretim, büro, muhasebe, bilgi işlem makineleri imalatında yüzde 72.6 geri- leme, diğer ulaşım araçlan kategorisin- • 2000 genelinde yüzde 5.4 artış kaydeden sanayi üretiminin aralık ayında yüzde 4.2 gerilemesi reel sektörün 'kriz' yakınmasını rakamsal olarak destekledi. Düşüşte, krizin yanı sıra 10 günlük tatil de belirleyici oldu. de ise yüzde 585.7'lik üretim artışı gö- rüldü. Aralık ayında meydana gelen gerile- meye rağmen sanayi üretimi on iki ay- lık ortalamaya göre yüzde 5.4 arttı. 1999 yılının tümünde ise sanayi üreti- minde yüzde 5.2 'lik daralma yaşanrmş- tı. On iki aylık ortalamalara göre, ma- dencilik sektörünün üretimi yüzde 4.5 azalırken elektrik, gaz ve su sektörün- de yüzde 7.3, imalat sanayii sektörün- de yüzde 5.6'lık üretim artışı meydana geldi. Ulaşım araçlan üretimi Alt sektörler itibanyla on iki aylık or- talamalara göre büro, muhasebe, bilgi işlem makineleri üretiminde yüzde 54.5, taşıt araçlan ve karoseri imalatın- da yüzde 51 'likartış oluştu. En hızlı ar- tış, yüzde 177.5 'le diğer ulaşım araçla- n imalatında yaşandı. Yıllık ortalamalara göre, metal eşya sanayünin üretimi yüzde 17.5, kok kö- mürü ve rafine edihniş petrol ürünleri imalatı yüzde 9.3 azaldı. Devlet Bakanı Yalova ' Türkiye'ye özgü bir model uyguladık' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Yüksei Yalova, Iskenderun Demir Çelik'le ilgili karann en iyi özelleştirme modeli olmadığını belirterek u Belki de kaçmıimaz.» Tûrldye'ye özgü bir model olarak tarif etmemiz gereken bir karardır n dedi. Isdemir'in Erdemir'e devri konusunda bir basın toplantısı düzenleyen Yalova, îsdemir'e ilişkin karann Türkiye'nin uluslararası demir- çelik sektörü içerisindeki yerine ve geleceğine bakarak Türkiye'de Iskenderun'un geleceğine ve Erdemir'in geleceğine bakarak alınmış karar olduğunu söyledi. Satış bedeü 4 taksitte ödenecek Yalova, Isdemir'i devralacak olan Erdemir'in, ilk 2 yılı ödemesiz olmak üzere, 50 milyon dolar şatış bedelıni 4 eşit taksitte ödemesini kararlaştırdıklannı bildirdi. îsdemir'in kurtanlmasının, bu kuruluşun tüzel kışıliğını sona erdirerek formüle edildiğini behrten Bakan Yalova, Isdemir'in Erdemir'e devrinde vanlan anlaşmaya ilişkin konulan da şöyle açıkladı: "Anlaşma ile asgari 6 bin işçinin, 5 yuTık bir dönem itibarrvla hiç değilse istihdamı için güvence arayışımız hukukileştirikli. Bu, tsdemir AŞ'nin kuruhnası ile hemen indirikcek, tespit edilecek bir rakam olarak anlaşümamalı. Bugün orada toplam 10 bin 700 civannda bir çahşanunız var. Mevcut 5 bin 500'e yakın kadrolu işçimizin, 3 bin 500'e yakını yılsonu itibanyla emeklilik hakkı sahibi oiacak. Bu bilgi birikimi sahibi 3 bin 500'e yakın işçi ile ilgili, hemen emekli edenm, diye bir düşünce kesinükle söz konusu değiL Tam tersine yeni kurulacak şirkette yetkUIIer, sendika ile biıükte, 'İşletmenin geleceği için gerekli olan asli unsurlar ve sayı nedir' sorusunu tespit edecekler. Ve 3.500'e yakın işçimizin bilgi birikiminden de nnıtiaka yararlandacak. Önümüzdeki yıDaraflişkinçahşması gereken kişi sayısı da kademeti olarak o işyerinin gereksinim duyduğu sayıya ulaşıncaya dek karşüüdı nza ile saglanacak."