Katalog

5 ŞUBAT 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Firmaıun davayı kazanması halinde devletin 300 milyon dolar tazminat ödeyeceği ileri sürüldü Eurogold'da tazminat oyunu• Bakanlar Kurulu'na verilen brifıngde Eurogold'a izin verilmemesi durumunda Türkiye'nin fîrmaya 300 milyon dolar tazminat ödeyeceği söylenerek korkutulan hükümet, gerekli izinleri tamamlamaya çabşıyor. Eurogold Yönetim Kunüu üyesi Oriıan Gûçkan, "Toplam 110 milyon dolarlık yatınm yaptık. Tazminat peşinde değiliz" diyor. MİYASE tLKNUR Bergamah köylülerin 11 yıldır yürûttüğü mücadeleyi kırarak Ova- cık köyü yakınlanndakı altın made- nıni işletmeye çalışan Eurogold şir- keti son olarak Sağlık Bakanh- AUmcüarBergama 1dan sonra Salihtt'de Ege Bölgesi'ndeki zengin maden yataklannın işletmeye açılması, yöre halkını ve maden arama izni aian şirketleri karşı karşıya getiriyor. Bergama'nın Ovacık köyü yakınlanndaki altın madenini işletmek için izin bekleyen Eurogold fırmasıyla yöre halkının hukuk mücadelesi süreıken ikinci bir Bergama olayı gündeme geldi. Manisa'nın Salihli ilçesi sırurlan içinde yer alan tarihi Sart Harabeleri yakınında maden arama izni alan Tomza firması çalışmalanna başladı. Kanada orijinli Eldorado fırmasının da ortaklan arasmda bulunduğu Tomza şirketi bölgeye şantiye binalannı kurup şirket tabelasını asınca bölge halkı alarma geçti. Bu gelişmeler özerine çevreciler ve yöre halkıyla birlikte yıllardan beri Bergamah köylülerin hukuk mücadelesini yürüten avukat Senih Özay'ın da katıldığı bir toplantı yapıldı. Şirketin çalışmalan hakkında bilgi toplamaya başlayan Salihliler, tarihi Sart Harabeleri'nin zarar görmesinden endişe ediyor. ğı'ndan da aldığı izin belgesiyle üretime geçmeye hazırlanıyor. Başbakan BülentEcevit geçen yıl Davos'ta 15 yabancı işadamıyla yaptığı toplantıdan sonra Türki- ye'ye yatmm yapacak yabancı ser- mayenin önündeki bürokratik ve ya- sal engelleri kaldırmak için hareke- te geçti. Bu amaçla Tahkim Yasa- sı'nı çıkaran hükümet, ikinci adım olarak da endüstri bölgeleri hakkın- da yenı bir kanun tasansı hazırlık- lanna girişti. Yabancı sermayeyi teşvik etmek için altm olayına da el atan hükü- met, bu konuda bir brifing düzenle- di. Başbakanlık Müsteşar Yardımcı- sı Füsun Köroğlu, 4 Ocak 2001 ta- rihinde Bakanlar Kurulu'na verdiği brifingde Eurogold'un açtığı dava- nın sürdüğünü ve mahkemenin Eu- ESKÎ BAKANYÂRGIÖ1VÜNDE Fransa yolsuzluk skandaüanyla çalkalantyor • Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün dünya yolsuzluk sıralamasmda 21. sıraya oturttuğu Fransa'da eski Dışişleri Bakanı Roland Dumas'mn yargılandığı yolsuzluk davası sürüyor. Sevgilisiyle birlikte yargılanan Dumas, yargıçlan tehdit etti. Ekonomi Servia - Fransa son ,$;u „ j dönemde peş peşe yolsuzluk ,, I3iv£( skandallanyla çalkalanıyor. Fransa'da, petrol firması ELF bünyesindeki yolsuzluklarla ilgili sürdürülen dava çerçevesinde yargılanan Mitterrand döneminin eski Dışişleri Bakanı Roland Dumas, duruşma sırasında sinirlerine hâkim olamayarak yargıçlan tehdit etti. Uzun süre avukathk yapan Dumas, duruşma sonunda hatasını anladı ve yargıçlardan özür diledi. Mahkûm edilmek için aleyhinde küçük-büyük her türlü asılsız iddianın gündeme getirildiğini ileri süren Dumas, "Baa yargıçlaria fleride bizzat kendim uğraşacağun" dedi. Bir dönem anayasa mahkemesi başkanı olarak da görev yapan Dumas, Paris Mahkemesi'nde, Dumas'mn eski sevgilisi Christian Deviers-Joncour ve ELF'in eski beş yönetıcısı ıle birlikte yargılanıyor. Sevgilisine 10 milyon dolar Deviers-Joncour, Paris'te yapılan duruşmalarda, ELF şirketinden haksız yere 10 milyon dolar aldığını itiraf ederek bu paralarla Dumas'ya lüks hediyeler aldığını açıklamıştı. Dumas, metresi Deviers-Joncour adına ELF firmasına haksız yere değişik kanallardan yardımda bulunmakla suçlanıyor. Thomson firmasının Deviers-Joncour'a, Tayvan'a 6 firkateyn satılması konusunda dışişleri bakanlığı döneminde Dumas'ya telkinde bulunması için haksız yere ödediği paralarla ilgili ayn bir dava daha bulunuyor. Uluslararası ŞefFaflık Örgütü dünya yolsuzluk sıralamasmda Fransa'yı 90 ülke arasında 21. sıraya oturtmuştu. Mitterrand'm ogju da suçlanmışü Devlet yönetimlerinin üst kademelerine kadar sıçrayan yolsuzluk soruşturmalannda bugüne kadar eski Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın oğlu, Angola'ya yasal olmayan yollardan silah satmakla suçlamrken Paris Belediye Başkanı Jean Tiberi, eşinin haksız yollardan elde ettiği kazançlar yüzünden 24 yıl hizmet ettiği partisinden ihraç edildi. Fransa Merkez Bankası yöneticilerinden Jean Claude Trichet ve eski IMF Başkam Jacques de Croisiere de Credit Lyonais adlı kamu bankasında ortaya çıkan yolsuzluk skandah ile ilgili hakkında soruşturma açılan üst düzey bürokratlar. Pisûerkarcı doydu Yanyıl tatiSnin başlamasıyla Türkiye'nin önernli kış rurizm merkezlerinden Kartalkaya'da oteUer doldu. Yoğun kar yağışıyla birlikte kar kahnlığı 75 santimetreye ulaşü ve pistler kayak yapmaya uygun hale geldi. Kar sıkınüsı çekilen Erdyes'te de 3 günden bu yana aralıklarla yağan kar kayakseverleri sevindirdi. Kar kahnhğınm 50 santimetreye çıkmasıyla birlikte yurdun dört bir tarafindan gelen kayakseverier Erdyes'i de doldurdu. Devlet Meteoroloji Işleri Genel Müdüriüğü'nden alman bilgiye göre. bugün Doğu Karadeniz ile Doğu ve Ğüneydoğu Anadohı'nun doğusunda yağış bekleniyor. Yağışlar, Doğu Karadeniz kıyılaruıda yağmur, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun doğusunda kar şeklinde olacak. Yurdun diğer bölgeleri ise az bulutlu ve açık geçecek. Marmara, lç Ege ve Göller yöresi ile tç Anadohı'da sabah saatlerinde sis bekleniyor. Bu arada hava sıcakhklan yurdun güney ve batı kesimlerinde artarak mevsün normaDeri civarında olacak. (Fotoğraf: AA) Naklen yayın ihalesini kazanan iki firmanın da izni yok RTÜK hukuk savaşı başlatb ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Radyo ve Televızyon Üst Ku- rulu (RTÜK) Başkanı Nuri Kayış, Bırinci Futbol Ligi maçlannın naklen yaym ihalesini alan Digi- türk-Atlas Yayıncıhk ortaklığının "korsan yaym" yaptığını belirte- rek konunun çarşamba günü üst kurul toplantısında ele alınacağı- nı bildirdi. Alınan bilgiye göre, MHP'ye yakınlığıyla bilinen Işık TV'nin de sahibi olan Atlas Yayıncıhk, kendi adına geçen yıl ocak ayın- da Kablo TV'den yayın yapmak üzere RTÜK'e lisans başvurusun- da bulundu. Işık TV'nin de yayın izni yok Şirketin lisans almasına karşın, henüz RTÜK'ten yayın izni ala- madığı bildirildi. Bu durum, Fut- boi Federasyonu 'nun Atlas Yayın- cılık ve Digitürk ortaklığına her i- ki kuruluşun da yayın izni olma- masına karşın verdiği ihalenin hu- kuki boyutunu da tartışmaya açtı. RTÜK'ün Digitürk'e yayın iz- ni vermediğıni anımsatan üst ku- • Futbol Federasyonu'nu Digitürk'ü ihaleye almamalan konusunda uyardıklannı söyleyen RTÜK Başkanı Nuri Kayış, hukukçulann konu üzerinde çalıştıklannı söyledi. rul başkanı Kayış, bu kuruluşun korsan yaym yaptığını belirtti. Kayış, "Futbol Federasyonu'nu, bu kuruhışu ihaleye abnaması için uyarnuş, yayıncı olarak kabul et- mediğimiz bu kuruluşun ihaleye girmesuıin hukuki sorun doğura- cağmı söylemiştik. Ancak bu uya- nmız dikkate ahnmadı"' diye ko- nuştu. İzin almadan korsan yayın yap- tığı gerekçesiyle Digitürk hakkın- da savcıhğa suç duyurusunda bu- lunduklanna işaret eden Kayış, bunun üzerine açılan davanın ha- len sürdüğünü söyledi. Ancak or- tada fıili bir durum bulunduğunu belirten Kayış şunlan dedı: "Hu- kukçulanmız da konu üzerinde çahşıvor. Bu dunımda maç vayın- lannı da banda kaydederek mah- kemeye ek detal olarak sunacağız. Aynca, bu konu çarşamba günü toplanacak olan üst kurul günde- minde ilk madde olarak ele ahna- cak." KTUK yayını durduramryor Nuri Kayış, RTÜK'ün maç ya- yını durdurma gibı yetkisi bulun- madığına da dikkat çekti. RTÜK'ün çarşamba günü gerçek- leştireceği toplantıda, Cine 5 tele- vizyonunun, maç yayını hakkının "sayısaluyduplatformuişletmeci- si kuruhışlara" verilemeyeceği- nin tespiti amacıyla Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığı dava da gündeme gelecek. YunusDoğan ve Atlas Holding AŞ vekili, avukat Mahmut Ac- erce ise yaptığı açıklamada, naklen yaym ihalesinin me- dyanın ve Türk halknıın gözleri önünde şeffaflığı hiç tartışıl- mayacak şekilde yapıldığını be- lirterek "Türknıtbohuıakatkıda bulunacak bu projenin başansı bizim önceliğimizdir" dedi. rogold lehine karar vermesi duru- munda Türkiye'nin tazminat öde- mek zorunda kalacağını bildirdi. Tazminat miktannın Eurogold fir- masının yaptığı yatınm kadar olaca- ğnıı belirten Köroğlu, Eurogold'un şimdiye kadar 300 milyon dolar ci- vannda yatınmı bulunduğunu açık- ladı. Tazminat maddesi yok Oysa Eurogold'un sözleşmesin- de tazminat maddesi bulunmuyor. Ayrtca şirketin şu ana kadar yaptığı yatırım tutan 110 milyon dolan geç- miyor. Başbakanlık Müsteşar Yar- dımcısı Köroğlu'nun hangi hesap- lamayla 300 milyon dolara ulaştığı anlaşılamadı. Bergamah köylülerin yıllardan ben verdiği hukuk müca- delesinde avukatlığım yürüten Se- nih Ozay, 300 milyon dolarlık taz- minatın ancak yargı engeli nedeniy- le üretime geçemeyen şirketin kâr- dan mahrumiyeti göz önüne alın- dığında ortaya atılabileceğini be- lirtiyor. 'Yatinmlar neden sfirdfi?' Özay, Damştay'ın ÇED rapo- runu iptal ettiği tarihtejeoloji mü- hendisi Prof. Dr. îsmail Du- man'ın yaptığı inceleme sonu- cunda Eurogold şirketinin harca- masmm 3 milyon dolar olduğu- nun tespit edildiğini belirterek şunlan söyledi: "Damştay'ın Eu- rogold'un almış olduğu ÇED ra- porunu iptal ettiğindeyapüan top- lam yaürun tutan 3 milyon dolar- dL Prof. Dr. Îsmail Duman. yaptı- ğı inceleme sonucunda bunu açık- ladı. Danıştay'm bu karanyla Eu- rogold şirketi, Ticaret Kanu- nu'nun 21. maddesi uyannca mü- debber işadamı konumuna düş- müştür. Yasamn bu tarifine göre şirketin o tarihe kadar yapüğı ya- onnun üzerine bir kuruş dahi ila- ve etmemesi gerekirdL O ana ka- dar harcanan 3 mflyon dolann da smiıieri bozulan ve yollara dökû- lüp işini gücûnü aksatan müvek- killerimin uğradiğı zarara sayıl- ması gerekir. Yargı karanndan sonra şirket neye güvenerek yarj- nmlannısürdûrüyor? Şu ana ka- dar yapügıyatınm 130 milyon do- lan geçmiyor. Kanunlanmıza gö- re bir >argı karan çıküğı için şir- ketin kesinlikle tazminat hakkı bulunmuyor." Devreye Demirel girdi Yargı karanndan sonra devre- ye dönemin Cumhurbaşkam Sü- leyman Demirel'in gırdiğıni ve Başbakan Ecevit'e şirketin önün- deki engellenn kaldınlmasını is- teyen bir uyanyazısı gönderdiği- ni anımsatan Ozay, Ecevit'in de kendisine bağlı TÜBlTAK'ı ha- rekete geçirdiğini ve gerekli uya- nyı alan TÜBÎTAK'm riskin sı- fırlandığmı bildiren o ünlü rapo- ru yazdığım öne sürdü. Bu izinden sonra ilgili bakan- lıklara başvurulannı yineleyen şirkete gerekli izin belgelerinin verilmeye başlandığına dikkat çeken avukat Semih Özay, bu izin belgeleri için yürütmeyi dur- durma davalan açtıklanm açık- ladı. 'Tazminat beklentimiz yok' Bakanlıklardan izin belgelen- nin büyük bir kısmını aldıklannı ve son olarak da Sağlık Bakanlı- ğı'ndan "bir yıi müddetk hazır- hk ve deneme ürerimi yapma iz- ni" aldıklannı belirten Eurogold Yönetim Kurulu üyesi Orhan Gûçkan ise tazminat konusuna değinmektenkaçmdı. Sözleşme- de tazminat maddesi olup olma- dığım arumsamadığını söyleyen Gûçkan, "Tazminat beklentimiz yok, akhmıza bOe getirmedik" di- yor. Damştay'ın şirketleri aleyhine 1977 yılmda almış olduğu kara- nn bir sonraki yılın ortalannda yayımlanmış olduğuna dikkat çeken Gûçkan, aynca bu karann yürütmeyi durdurma karan değil sadece Çevre Bakanhğı'nın ÇED raporu aleyhine alınmış karar ol- duğunu ileri sürdü. Yargı kara- nndan sonra eksikliklerini gider- diklerini ve 1.5 yıl önce Çevre Bakanlığı'na müracaat ettikleri- ni açıklayan Gûçkan, "Bakanhk da Başbakanhk'a sordu ve TÜBİ- TAK'm incelemesi uygun görûl- dü. TÜBİTAK ohımiu rapor ve- rince izinlerimizin kaldığı yerden tekemmülü yoluna gidildi. Son olarak Sağhk Bakanhğı'ndan izin aknk. Eğer izin verilmeseydi Tür- kiye'nin aranlannı işletmesi 200 yıl gecikecekti" dedi. AYDINLANMA EMRE KONGAR Hortumun Çapı Belli, Ucu Nerede Insanın çevresine alışma yeteneği çok yüksek. Bu özellik, insanın, binlerce yıldır dünya üzerin- de varlığını korumasına yol açan "uyum yetene- ği" ile ilgili. Hiç kuşku yok ki toplum olarak "iyi şeylere" ça- buk âlışmalı ve hemen "daha iyisini" istemeliyiz. Ama ne yazık ki, son yıllarda toplumumuzda or- taya çıkan "kötü şeyler" daha çabuk alışkanlık yapmaya başladı. Hemen herkes, bir an önce "Nasıl olursa olsun zengin olmak", moda deyimle "köşeyi dönmek" istiyor. Gençler arasında, para getiren alanlar olarak, toplumu ileriye götürecek olan meslekler değil, kolay yoldan şöhret ve para kazandıracak "siya- set" gibi, "spor" gibi, "sanatçılık!" gibı etkinlikler ön plana çıkıyor. Mimarlık gibi, mühendislik gibi, hekimlik gibi, gerçek sanatçılık gibi alanlar gitgide itibardan dü- şüyor. Yerlerini "siyaset" ve "medya" alanlannda ge- çerli olan meslekler alıyor. Geçenlerde Yıldız Universitesi Işletme Bölü- mü'ndeki en parlak öğrencilerimden biri gelip "Mezun olduktan sonra spikeriik yapmak istiyo- rum, bana yardımcı olur musunuz?" dedi. Pek çok yetenekli ve çalışkan öğrencim, birçok zor sınavı geçerek "hortumlanan bankalarda" işe başlamayı (haklı olarak) yaşamlanndaki büyuk ba- şanlardan biri sayıyor. Yolsuzluk ve yozlaşma, her tarafımızı sannca, gençler ne yapsınlar ki? Ben bu yazımda, yolsuzluğun boyutlanna işa- ret etmek ve temiz topluma doğru yöneliş atılımı- nın özünde yatan bir soruyu vurgulamak istiyorum bugün. "Temizlik" süreci yalnızca "polisiye" operasyon- laria olmaz. Toplumun çok daha derinliğine kendini sorgu- laması gerekir. Yazımın sonundaki soruyla bu noktayı da dik- katlerinize getirmek istiyorum. Bakın att alta sıralanınca, 2000 yılındaki "yolsuz- luk" olaylannın sadece parasal maliyeti bile nere- lere vanyor: Paraşüt Operasyonu: 500 trilyon TL. Hayal Operasyonu: 100 trilyon TL Serhat Operasyonu: 5 trilyon TL. Kartal Operasyonu: 6 trilyon TL Balina Operasyonu: 100 trilyon TL. Kasırga 1 Operasyonu: 750 trilyon TL. Kasırga 2 Operasyonu: 75 trilyon TL. Kasırga 3 Operasyonu: 400 trilyon TL. Buffalo Operasyonu: 500 trilyon TL. Sis Operasyonu: 10 tntyon TL. Toplam: 2 katrilyon 446 trilyon TL. Bugünün Amerikan Dolan değerini 680.000 TL kahul ederek bir hesap yaparsanız, bu rgiktannyu- variak hesap 3.5 milyar dolar dolayında oldu- ğunu görürsünüz. Bu miktar, sadece polisiye operasyonlann or- taya çıkardıklan yolsuzlukların değendir. iktisatçılar, bankalardakı hortumun ekonomi- ye getirdiği genel yükıin 8 mifyar doiar dolayın- da olduğunu belirtiyoriar. Türkiye'yi, 2000 yılının sonunda içine düştüğü mali bunalımdan çıkarmak için dış kaynaklann IMF aracılığı ile ülkeye 10 milyar dolar dolayında bir acil nakit yardımı sözü verdiği ve bu yardımın bir bö- lümünün de hemen ekonomiye şınnga edildiği dü- şünülürse, bu hesabın oldukça gerçekçi olduğu anlaşılır. 1980 yılmda 12 Eylül askeri darbesi yapıldığı zaman, Türkiye'nin toplam dış borcu 15 milyar dolardı. Bugün 100 milyar dolan aşmış durumda. Yıllık ulusal gelirimiz ise kabaca 200 milyar do- lar. Yani milli gelirimizin yansı kadar dış borcu- muz var. 2000 yılındaki operasyonlarla açtğa çıkanlan hır- sızlığın çapı 3.5 milyar dolar, bankalardaki hor- tumla birlikte bu miktar yaklaşık 10 milyar dolar- lık bir büyüklüğe erişiyor. Şimdi soru ş_u: Yirmı yıl içinde. askeri darbe- den sonra ve Özal dönemini takiben 85 milyar dolar artan dış borcumuz nerede? Hangi yatınmlarda ya da kımlenn cebinde? Yani hortumun çapı belli. Hortumun bir ucunun nerede olduğunu da bili- yoruz: Halkın ciğerinde. Peki öteki ucu nerede bu meretin? Sadece polisin yakaladıklannın cebinde mi? www.kongar.org Doluluk oranı yüzde 12 Barajlar sııya hasret kaldı ANKARA (AA) - Enerjı amaçlı barajlar- da,l998yılındal03ki- lometreküp düzeyinde- ki su miktannın 2000 yılında 74 kilometrekü- pe düştüğü ve bu baraj- lann sadece yüzde I2'sinin dolu olduğu bildirildi. Ekim 2000-Ocak 2001 arasındaki son 4 aylık dönemde bütün su havzalanmızda su gelirleri uzun yıllar or- talamalannuı altmda gerçekleşti. Özellikle Fırat havzasmda bu dö- nem su gelirleri ortala- malann yüzde 55'ı ka- dar oldu. Ocak ayı sonu itibanyla enerji amaçh rezervuarlardaki top- lam 6.2 milyar metre- küp kullanılabilir su bulunuyor. Bu, barajlann toplam aktif depolama mikta- nnın 50.9 milyar met- reküp olduğu dikkate alındığında söz konusu barajlann sadece yüz- de I2'sinin dolu olduğu anlamına geliyor. Yüzde 88'i boş olan enerji amaçh barajlann suyu geçen yıl büyük ölçüde eneni üretimi için kullanıldığuıdan bu barajlardaki su mik- tanndakı düşme eğili- minin birkaç ay daha devam etmesi bekleni- yor. Toplam boş hac- min üçte ikisı ise. Fırat havzasındaki önemli enerji barajlanndan olan Keban, Karakaya ve Atatürk barajlannda bulunuyor.