Katalog

5 KASIM 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA M\\ JI j | \j _|\ kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Sonuçlar, Suriye'deki tarihi Halep Kalesi'nde bugün yapılacak ödül töreniyle açıklanıyor Mimarlıkta 6 Ağa Han Günü'3KTAY EKİNCİ Ağa Han Mimarlık Ödülü, İslam toplumla- anda gereksinmelere ve amaçlara başanyla ; anıt veren yapı kavramJarını "tanımlamak" ^e "özendirmek" amacıyla 1977 yılında Ağa Ban Kültür Vakfinca kuruldu. Bu yıl verilen 8. dönem ödüllen için "427 sday- tasanm" üzennden seçim yapıldı. Uluslararası Asıl Seçici Kurul, bu adaylar izerinden dokuzunu; "yaşam koşullannı zen- ginJeştirdiği varsayılan mimarüğın örnek tem- slcilerT olarak behrlerken, değerlendirme öl- çütleri de "çevresel sürdürülebUirlik, sosyal ejitlik, kültürel ve tarihi miras ve kûnMk ve in- san onuru.." şeklınde özetlenıyor. Aralannda TürJdye'den mimar Cengiz Bek- tış'ın tasanmı "Olbia Sosyal MerkezT' nin de bulunduğu 9 projenin yanı sıra, Sri Lankalı mimar Geoffrey Bawaya venlen özel "Baş- kanlık Ödülü "nün gerekçesi ıse "mimarhk alanına yaşamı boyunca >aptığı katkılar.." ola- rak açıklandı. Gazetemiz yazan ve mimar Doğan HasoPla bırlıkte, değişik ülkelerden 9 kişiden oluşan Bağımsız Seçici Kurul "un değerlendirmeleri özetle şöyle: • tran'da Eski Yapüarİçin YeniYaşam: îran'da tarihi kent merkezlenndeki eski ya- pılann ve geleneksel dokulann terk edilmiş- îikten ve yıpranmışlıktan kurtanlmalan için. buralara yeni ışlevler tasarlanarak "yeniden yaşam'" kazandırmayı hedefleven. Serajeidin Kazerouni yönetimindeki proje için, seçicıler kurulu raporunda şunlar söylenıyor: "Bu projenin başansı, tüm İslam dünyasın- daki kırsal topluluklara bir umut taşıyacak ve bölge halkuun kendi hayatlannı hileşrjrmede- ki kararühklannı güçlendirecek bir örnek oluş- rurmasında yatmaktadır..." • Fas'ta Ait İktel' dayanışması Atlas dağlanndakı göç vermiş yoksul bir köyün (Ait İktel) eski sahipleri ara- sında kurulan 'dayanışma' ile yeniden çağdaş yaşama kavuşturulmasını sağla- yan projenin miman Ali Arnahan... Jüri diyor ki;' larsal topluluklar için bir umut projesi...' • Hindistan'da 'YahnayakMimarlar'... Köy topluluklannm geçmişte geliştirdikle- ri bilgi bırikimlerini canlandınp değerlendi- ren, resmi bir mimarlık eğitimı almamış "Ya- lınayak Mimarlar tarafindan" gerçekleştiril- mış kolej bınası için seçicıler kurulu raporun- da deniyor ki: "Yaünayak Koleji, kırsal halkı yerel sosyal yardım programlannı uygulama- da çahştıran, özgün bir deneyim olmuştur. (...) Bu çalışma programı. bölgenin geleneksel mi- marisini destekleyip ön plana çıkardığı; kırsal geBşmeye yardımcı olacak şekilde toplumsaL, Hindistan'da Yahnayak Mimarlar'ın tasaıiadıklan 'Yalınavak Koleji' imar Cengiz Bektaş 'ın Antalya- Akdeniz Üniversitesi kampusımdaki Olbia Sosyal Merkezi projesi, bu yıl 8. kez verilen Ağa Han Mimarlık Ödülleri 'ni kazanan 9 projeden biri oldu. Ödüller, bugün Sııriye de, Tarihi Halep Kalesi 'nde düzenlenen bir îörenle Ağa Han tarafından kazananlara veriliyor... ekolojik, kültürel ve eğhimsel öğeleri bir araya getirdiği için ödüUendirilmiştir." • Gine'de - Kümes Hayvanlan Okuiu Okula adını veren EilaKrvekasın Fınlandı- ya mimarlığına özgü strüktürel fikırleri yerel zanaat koşullanna uyarladıklan için yeğledi- ği. Finlandiyalı mimarlık şirketi Heikkinen- Komones tarafindan gerçekleştirilen proje, ye- rel yapı tekniklerinin "taknt" edilmeden, an- cak rasyonel bir kurgu içinde kullanılması ne- deniyle ödüle değer bulunmuş. • Mısır'da - Nubia Müzesi Mimar Mahmoud E^ Hâkim'in tasarladığı projeyle ve UNESCO'nun yanı su-a ICOM'un (Uluslararası Müzeler Konseyi) da desteğiyle yapımı gerçekleştirilen ve Assuan Barajı su- lan altında kalan "Nubia" bölgesine ait obje ve eserlen banndıran müze binası, jünnin de- yimıyle; "geçmiş, bugün ve geleceği bütünleş- rirmedeki başansından ötürü" ödüllendirildi. • Ürdün'de-SOSÇocuklarKöyü _ Mimar Jakar Tukan ve yardımcılarının, "ye- timçocuklar için bir cennetyaratma'" amacıy- la tasarladıklan ve çocuklann kendilerini "ev- lerüıde hissetmeleri" hedefıni başanyla yaka- layan projelerini, seçiciler kurulu şöyle değer- lendiriyor: "Ölçüler, çocuklann gereksinmelerine göre muthıhık verici ve çekki bir çevre yaratmış... Yetimlere, büvük ve kişiliksiz kurumlar vermek yerine aile evleri için- de sevgi sağlamayı amaçhyor~ Bu mekânlar. sıcak-kuru çöl ortanıı içerisinde hoş bir vaha oluşturuyor.»" • Iran'da - Tahran 'Firdevsi Parkı' "Baft-e-Shahr Consulting Architects and Lrban Plan- ners" grubunun Fathali Far- had Abozzia yönetimınde gerçekleştirdiği proje, Elbruz Dağlan'nın dik yamaçlann- da, doğal topoğrafyayla bü- tünleşen kente bakış noktala- n sağlayan bir dızı taş kaplı patikada Iran'dakı Azeri, Kürt, Türkmen ve Zagros etnik gruplannı sim- geleyen dört "kültür evT ıle bırlıkte oturma, dinlenme, eğlen- ce alanlan ve îran'ın gelenek- sel "cennet" bahçelerinın başlıca öğesi "su"dan oluşu- yor. • Malezya'da - Datai Oteli Malezyanın turistık bir ada- sında, Avustur- yalı mimar Ker- ry Hill'in tasan- mıyla ınşa edılen "Datai OtelT, mimari özellik- len ve doğaya göstenlen duyarhhk nedeniyle şöyle övülüyor: "Bu proje, mimariden oldu- ğu kadar doğadan da alınacak zevid teş^ik ede- rek iç ve dışuı > aşa> an biriikteligini sunmakta- dır._" • Ve Onur Ödülü - Geoffrey Bawa'ya... _..i,977"den buyana, 8 dönemde üçüncü kez ve- rilen Özel Başkanlık Ödülü'nun manevı değeri çok büyük. Mimarlık alanındaki "yaşam boyu başan" ve tslam ülkelenndeb mimarlığa "ya- şam boyu katkı''nın onursal armaganı olan ödü- le, Sri Lankalı Bawa ne yazık kı teşekkür ede- meyecek. Çünkü I998'de 79 yaşındayken geçır- diği felçten ötürü artık konuşamıyor. Agoralar, Forumlar, Doğu Çarşılan ve Olbia Sosyal Merkezi... Cengiz Bektaş'a ödülü kazanchran 6 süreklilik...'Bu dönem Türkiye'den Cengiz Bektaş' ın .Ajıtal- ya- .\kdeniz Universıte- si'nin öğrenci merkezi olarak tasarladığı Olbia Sosyal Merkezi yapısıyla kazandığı Ağa Han Mi- marlık Ödülleri'nin ödül töreni Suriye'de tanhi Ha- lep kalesinde yapılacak. Bu ödüller için düzen- lenen törenler. her yıl başka bir ülkede yapılıy- or. 1983 te NailÇaJorhan ile yapı ustalan AJi Ehını ve Cafer Karacanın Muğla-Akyaka'daki ge- leneksel tarladaki konut uygulamalanyla ödüllen- dirildikleri tören ise, ts- tanbul da. Topkapı Sara- yı'nda yapılmıştı. İnsani ölçek.. ~ Cengiz Bektaş'ın Ol- bia Sosyal Merkezi yapı- sı için Seçici Kurul şu önemli ve çarpıcı değer- lendirmeyi yapıyor: "Bu projeye ödüL insa- ni ölçeği, üniversitedeki yapılarda görülen birçok farklı mimari tarzla üni- versitenin farklı bölgeleri arasında köprü işle\i gör- düğü ve çağdaş mimari öğeleri yerel malzemeler- le \ araücı bir şekilde kay- naşûrabildiği için veril- miştir.'' Raporda, bu yapı gru- bunun öğretim üyeleriyle öğrencilerin tanışıp fikir alışverişı yapabilecekleri "çekici" bir yer oluştur- duğuna dikkat çekilerek şu vurgulamalar da yapı- lıyor: "Mekânlann kendileri de değişik perspektifler GELENEKTENGELECEĞE 'BULUŞMALAR' İÇİN - Öğrendler, oğretim üvelert konuklar, tüm ünhersite çabşanlan ve AntaKablar. o gün Akdeniz Ünrversitesi'nde iseler. Olbia'nın bu mekânlannda mutlaka birlikte oluriar... yaratacak biçimde bir araya gelip birbirlerine doğru aknwriar._ Suve di- ğer sembolik tarihsel ve kültürel elemanlann kul- lanmu da, bu anflann yal- nızca eskiyi takht etmek- ten çok, geçmişle yeni iüş- kiler kurulabilnıesine ola- nak verdiğinden dola\ı dikkat çekici." Projenin öyküsü Ağa Han Ödülleri sek- retaryasınca dağıtılan açıklama belgelerine gö- re, mimar Cengiz Bektaş, 1977 yılında Akdeniz Ümversitesi'ndekı bir ko- nuşmasında, ünıversite ile Antalya kentinin tarih- sel kimliği arasında bir uyum olmamasını tartış- maya açar... Ertesi yıl üniversite yö- netimi, kampustaki fark- lı birimleri birbirine bağ- layabılecek yeni bir sos- yal merkez tasarlama işi- ni aynı konuşmasındaki yaklaşunlan gözeterek Cengiz Bektaş'a verir. Bektaş'ın tasanmdaki temel hareket noktası, ödül dosyasındakı açık- lamada şöyle özetleniyor "Eski kende inşkileri ol- mayan ve hiçbir bireysel karakter sergilemeyen ünhersite yapüan arasın- da yeni bir merkez fikri, mimann, toplumun olu- şumuyla ilgili bir inancına dayanrvor... Ona göre bir toplum düşüncesi. ancak farklı disiplinlerden in- sanlann, Yunan Agorasu Roma Forumu > a da Do- ğu Çarşılan gibi bir ortak mekânda râslanosal ola- rak karşüaşabilmesi ve bövlece de rastlanrısal olarak öğrenmenin müm- kün olabilnıesiyle ortaya çıkabilir..." Adı, halk oylamasıyla, "Olbia" (kent anlamında eski bir sözcük) olarak behrlenen merkezin do- ğu kesimindeki 1200 ki- şilık açık amfitiyatro sa- dece öğrencılere değil, Antalya halkına da açık. Aynca, bu uygulamada yerli usta ve zanaatkârla- ruı yöresel tekniklen kul- lanmalannın desteklen- mesi ve hem form, hem kütle büyüklüklen. hem de malzeme seçimleriyle "yereUiğm" bugünün ya- şamına uygun yorumlan- ması, projenin ödül ka- zanmasuıda pa>ı olan di- ğer özelliklen arasında... • Iranlı usta yönetmenin son filmi tüm Kuzey Amerika'da gösterime girdi. Bir metafor bildirisi olarak tanımlanan film îslam dayatmacılığının kadına yönelik acımasız kurallanna ışık tutuyor. Makhmalbaf ın yeni filmi: Kandahar Afgan kadınının yazgısını irdeliyor ENGtV AŞKEV TORONTO - Iranlı usta yönetmen Muhsin Makhmalbaf ın. tüm Kuzey Amerika'da gösterime giren yeni fihni "Kandahar", İslam dayatmacılığının kadına yönelik acımasız kurallanna projektör tutan, bir metafor bildirisi olarak değerlendirildi. Kendi yaşadığı ve üriin \erdiğı topluma da gönderme- ler yapan yönetmen, Afganistan konu- munda, görsellikle örtüşen boyutsal bir öyküyü anlatıyor. Toronto Uluslarara- sı Film Şenliği'nde, "Ayuı Ardmdaki Güneş" adıyla sunulan "Kandahar", cehenneme dönüştürülmüş bir yaşam kesitınin fanatizm ve kördüşünüyle bü- tünleşen iç kurgusunu ırdeliyor. Şimdi Ötta\va'da yaşayan Afgan sı- ğınmacı NilüferPazira'nın, Kâbil adlı bir karanlık kuytuda saklanarak yaşam süren kız arkadaşı De>^na'yı kurtar- ma girişimlerini öyküleyen film, orta- çağdan sarkan çağdışı bir görünümün tüm aynntılarını sergiliyor bize. Afgan kadınının umarsız yazgısını dillendi- ren "Kandahar"da tslamın kara giysi- si çarşafın, çadorun ve burkanın sim- geselliğinden. şiddet ve bilinçsizliğin özetini sunan yönetmen, ayıp-günah kültürünü tepeden tırnağa sorguluyor ve bunu ödünsüzce yapıyor. Toronto Fihn Şenliği'nde "Taleban" için, "Çağcılhğa karşı her biri aşüanmış yo- baz bunlar" diyen Muhsin Makhmal- baf, Iran topraklan içindeki bir Afgan sığınmacı kampında çevırdiği fılrninin bir gösterge olmasını dilerken şu uya- nyı yapmadan da edemiyor: "Kökten- dinci barbarhk herhangi bir İslam top- lumunda, bir daha asla geri gitmemek üzere, erk gücünü ele geçirebiHr." Fılmde başrolü oynayan Nilüfer Pazira 28 yaşındaki bu^ Afgan aydı- m. 1989 başlannda Pakistan yoluy- la, ölümcül engebeleri aşarak Kana- da'ya ulaşan Pazira, fihn yıldızlığm- dan çok kıvançlı ama "Benim ger- çektutkum sinema değil" diyor. Ka- nada TV'si CBC'de serbest gazeteci- lik yapan ve Concordia Cniversite- si'nde antropoloji dalmda "mastu-" derecesi için uğraş veren genç kadın, şimdi Kâbil'in ıssız bir sokağındakı evinde tutsak yaşayan arkadaşı De- yana'yı düşünüp duruyor. Daha ön- ceki başansız girişimlerine karşın bir kardeş gibi sevdiği arkadaşını, Af- ganistan'dan gizlice kaçırmak için yeni tasanmlara hazırlanıyor. Film önümüzdeki haftalarda Türkiye'de de gösterime girecek. Akbank Oda Orkestrası yeni mekânda Kültür Servisi - Akbank Oda OrkestrasL yeni se- zonda altı programla ilk kez Sabancı Center yerine Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda dinleyicileriy- le buluşacak. Orkestra. Anadolu yakasında Kadıköy Halk Eğitım Merkezi'ndeki konserlerini ise bu se- zon da sürdürecek. .Akbank Oda Orkestrası, 'Barok Aranjmanlar', "Latin Rüzgân' ve •Romantizmin Suuıiannda' gibi bellı temalar çe\Tesinde oluştu- rulan dünyaca ünlü solistleri de ağırlıyor. Geçen yıl başlatılan ve dinleyıcilerınden büyük ılgi gören konser öncesı 'sohbet'ler de, yıne her konserden 45 dakika önce başlayacak ve CemMan- sur, orkestranrn programı, çalışması, besteciler ve yonımcularla ilgili bilgılen ve anekdotlan dınleyi- cilenyle paylaşmaya devam edecek. Akbank Oda Orkestrası "nın açılış konseri, 14 Kasım'da Kadıköy Halk Eğitim Merkezi "nde ve 15 Kasım'da CCR'de gerçekleşecek. Rus müziğınin romantık dehası Çaykovski ve klasik dönemin en üretken bestecisi Haydn'ı bir araya getiren açılış konserinde, solist olarak ünlü vi- yolonsel sanatçısı Junan Lloyd \Vebber'i ağrrlıyor. Açılış konseri programında yer alan ılk eserde Ale- xandre Raskatm. Çayko\ ski'nin 'Me\'simler'ini bir yandan yaylı ve \iarmali sazlar orkestrasına uyar- larken, diğer yandan düşündürücü ve eğlendirici bir şekilde günümüz merceğinden geçiriyor. Sahnedekı CD çalar ve şarkı söyleyen orkestra, eserin ilk akla gelen 'normaJ dışı' özellikleri. Ayn- ca, Cayko\skınin 'Andante CantabUe'i ve Haydn'ın 104 senfonisi arasında en alışılmamış olanlanndan bın olan Senfoni no 22 Mi bemol ma- jor "Filozoru dinleyıcılere sunulacak. Bestecinin Do major \i>olonsel konçertosunu ise Julıan Lloyd Webber seslendıriyor. Speep'in yapüğı bina müze oldu • NÜRNBERG (AFP) - Almanya Cumhurbaşkanı Johannes Rau, pazar günü Nürnberg'de eski Nazi Partisi dönemıni yeniden canlandırmak amacıyla kurulan bır müzerun açılışında Ahnan halkmı Nazı geçmışıyle yüzleşmeye çağırdı. Rau. "Bu temel değerler yüzünden terorızmle dünya çapında kararltlıkla mücadele etmeliyiz" dedı. Müzede " Fascınatınon and Violence" adlı sürekli bir sergi yer alacak. Rau, Amerika'ya yapılan 11 Eylül terönst saldınsının bu temaya yeni bir anlam >'üklediğini söyledi. Nazi döneminde kongre salonu olarak kullanılması planlanan bına, Roma Katedrah'nden esinlenilerek mimar Albert Speer tarafuıdan dizayn edihnişti. Kuzey kanadında Hitler Parti Kongresi Doküman Merkezi bulunan bınanın orijinal yapısınnı korunmasına dikkat edıldiği belirtildi. BUGUN • BİLGİ ÜNİVERSİTESİ KUŞTEPE KAMPUSU'nda saat 19.00'da k Bir Ustaıun Amsına: R. VV. Fassbinder' başlığı altında R. W. Fassbinder'ın yönettıği 'Maria Braun'un EvüKği' adlı filmı ızlenebilır. (293 50 10) • ATATliRKKİTAPLIĞrnda saat 19.00 da Erdoğan TokaÜırun yönettiği 'Son Kuşlar' adlı film göstenlecek. (0 212 317 77 00) M CEMAL REŞİT REY KONSER SALONUnda saat 19.30'da 'Tataristan Mistik Müzik Topluluğu'nun gösterileri yer alıyor. (454 15 55) • YAPI KREDİ Kİ'LTİrR SANATta saat 18.30 da Cahit Uçuk Salı ToplantBina katılacakYO 212 252 47 00) • VELİ BAR'da saat 20.30'da küçük İskenderin konuklan Ahmet Telli, Mehnıet Çetin, Abdülkadir Budak ve Namık Kuyumcu olacakY25i 18 93) TÜYAP KİTAP FUARINDA BUCÜN A SALONU • 13J0-15J0 'İpek Ongun ve Gençlik' Konuşmacılar: İpek Ongun, Erdal Atabek. Düzenleyen: Altın Kitaplar. • 1530-17.00 'Melankoli' Yöneten: Zeki Coşkun. Konuşmacılar: Serol Teber, Ahmet İnam. Ahmet Okta\, Ünsal Oskay. Düzenleyen: Say Ya>ınlan. • 17.00-18JO 'Can Yüeel ile Anılar ve Şür Dinletisi'. Konuşmacılar Talat Halman, küçük İskender. Düzenleyen: Doğan Kitapçıuk. • 18J0-20.00 'Edebiyatta Yeni Akunlann ve Y'eni Adlann Çıkmasuıda Dergilerin İşlevleri'. Yöneten: Hami Çağdaş. Konuşmacılar: küçük İskender, SeKm İlerl, Zeki Coşkun. Düzenleyen: Hürriyet Gösteri. B SALONU • 1230-14.00 -Oykünün Hayatunızdaki Yeri'. Yöneten: Çetin Öner. Konuşmacılar: Cenıil KaMikçu. HaJil Gökhan, Özcan Karabulut, İnci AraJ, Aysu Erden. M. Sadık Aslankara. Düzenleyen: Edebiyatçüar Derneği. • 1530-17.00 'Anadolu'da İnançlar ve Uygarnklar'. Konuşmacılar: Adil Ali Atalay, Lütfi Kaleti. Düzenleyen: Can YavınJan- Adil Ali Atalay. • 17.00-1830 'Toplumcu Edebiyatın Dünü ve Bugünü'. Yöneten: Hayri Erdoğan. Konuşmacılar: Şükran KurdakuL Kemal Özer, SennurSezer. Düzenleyen: EvTensel Basım Yaym. • 1830-20.00 'KüreseUeşme Süreci ve İslamın EvTenseDigi'. Konuşmacı: Mehmet Aydın. Düzenleyen: Ufuk Yayuıcıtak