Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 KASIM 2001 CUMARTESİ
HABERLER
DÜIVYADA BUGUN
ALİ StRMEIV
'Paydos'
CevatFehmı Başkut, uzunyıllarCumhunyet'te
yaznşien mudurluğu (o zamanlar genel yayın mu-
duriuğu kurumu yoktu) d e yapmış o)an değerlı bır
gazetecıydı Amasanınm kulturtanhımıze daha çok
oyun yazan kımlığıyle geçmıştır
Cumhurıyet ın kınlma noktasını yakalayan pı-
yeslenyle toplumsal sorunlanmızı halka hoş ge-
len duru bır dılle ve komedı turu ıçınde verırdı
Cevat Fehmı Bey 195O'lı yıllarda yazdığı "Pay-
dos" ıle rekodar kırmış, Turk tıyatro tanhınde ılk
kez bır oyun 1000 kezden fazla oynamıştı
Ilk sahneye konuşunda, bugun artık olmayan Te-
pebaşı Komedı Tıyatnosu'nda oyunu, oğretmen olan
annemle ızledığımde çocuktum.
Oyku, oğretmenın toplumdakı seçkın yennı kay-
bettığı donemde, kendını oğrencılenneadam/ş bır
eğrtım nefennı anlatır
Hamervahlar, koşe donuculer, gencıler, sındık-
len yerlerden çıkmaya, spekulasyonla, rantla, vur-
gunla eide ettıklen kazançlanyla toplumun ust ba-
samaklarına doğru tırmanmaya başlamış ve edın-
dıklenyle gorgusuzce ovunurlerken bunlann ıftıra-
sına uğrayıp meslekten aynlma durumunda kalan
oğretmen bakkallık yapmaktadır
Son sahnede, gece ınmeye başlarken boşalan
dukkânında bakkal, hâlâ ıçınden bır turlu atama-
dığı oğretmenlık tutkusuyla, çocuklanna hayalı bır
ders venr ve "Paydos çocuklar, paydos" sozlen
uzenne perde ıner
Oyun brttığınde dolu salonda herkes gozyaşla-
n ıçındeydı ve çılgınca alkışlıyordu Bır oğretme-
nın yaşam savaşı dolayısıyla bakkallık yapması o
zaman ıçın korkunç bır toplumsal dramdı
• • •
Boyle şeyler bugun urnuru adıyeden oldu
Geçen gun Cıhangır'den bındığım taksının şo-
foruyle sohbet edıyorduk Aslında oğretmen oldu-
ğunu, akşamlan taksıcılık yaptığın/ soyledı
Sonra da yakındı
- Ne kıtap alabılıyorum ne gazete tıyatroya fa-
lan gıtmek olanağım yok
Aklımdan geçenlen okumuş gıbı ekledı
- Çok uzuluyorum, oğrenımın kalıtesı de duşu-
yor, oğrencılenme yetennce yararlı olamadığımı sa-
nıyorum
Tekıl bır o/ay değıldı soz konusu olan, okul sa-
atlennden sonra taksıcılık, semt pazaıiannda seb-
ze meyve, çorap satmak artık oğretmenlenn zo-
runlu olarak yaptıklan ıkıncı ış
Oğretmenın durumu, dershanelenn ve araç ge-
reçlenn yetersızlığı, çağdaş eğıtıme olanak sağla-
mıyor, eğıtımde kalıte sureklı duşuyor
Ben 1949 50,51 yıllannda, tanh, coğrafya ders-
lennın her bırımızın sıralanna konan teksır edılmış
sorularia yapıldığını, kıtaplanmıza ve başvuru kı-
taplanna bakarak konulan, ılkokul 3, 4 ve 5 sınıf
duzeyının uzennde hazırladığımızı anımsıyorum
Bugun unıversıtede bıle bulamadığımız araştır-
macı bır yontemle yetıştınldık
Hem olanaklar vardı, hem de Necdet Kut ve Eş-
ref Bey gıbı kendını ışe adamış mustesna oğret-
menlerımız
Onlar o zaman da çok para kazanmazlardı, ama
mesaı saatlen dışında şofortuk yapmak zorunda
da kalmazlardı
• • •
Atatürk, Cumhunyefte her şeyden once eğıtı-
mın geldığının bılıncınde buyuk bır eğrtım sefer-
berlığını başlatmıştı
Bugunku Cumhunyet Devletı ıse Osmanlı'nın
son donemının de gensıne duşmuştur
IttıhatTerakkı Donemı'nın rakamlanna bakalım
1908 yılında eğıtım butçesı 200 bın lıra, bu rakam
1909'da 660, 1910'da 940 bıne, savaşın ılk yılı
1914'te ıse 1 237 000 lıraya çıkmıştır Bu rakam-
lann ne ıfade ettığını anlamak ıçın, 1910 yılında ta-
nm ve sanayıye aynlan payın 373 bın lıra olduğu-
nu belırteyım
Savaş surerken buyuk asker ıhtıyacına karşın sı-
lah altına çağnlma yaşında olan ogretmenler, as-
kerlık gorevınden muaf tutulmuşlardır Halk eğıtı-
mı buyuk bır coşkuyla yurutulmuştur
Halıfeyı Ruyı Zemın sıfatını da taşıyan Osmanlı
padışahlan ve onlann sadrazamlan, ımparatorlu-
ğun çok guç geçen son donemlennde, laık okul-
lar açıyorlardı
Onlar bızı, Cumhunyet'e ulaştırdılar
Laık Cumhurıyet ın son 55 yılında ıse cumhur-
başkanları ve başbakanlar, ımam hatıp okulları
açtılar
Onlar da bızı bugunlere getırdıler
Şımdı kımsede, kalkıp Oğretmenler Gunu'nu
kutlayacak yuz kafdı mı
?
Evet, "Paydos çocuklar, paydos' "
Alfred Nobel'in akrabalari:
Sahte NobelEkonomi
Ödülü kaldınhın
GÜRHA.N ÜÇKAN
STOCKHOLM - h-
veçlı bılrm adamı AMred
Nobel'ın vasıyetı uzen-
ne 1901'den ben \enl-
mekte olan Nobel fizyo-
lojı tıp, kımya, fizık, ede-
bıyat v e banş odullenne,
Isveç Merkez Bankası
tarafindan 1968'de ekle-
nen \e \asıyette yer al-
mayan ekonomi ödulu-
nunkaJdınlması ıstendı
Bu çağn, çocuk sahı-
bı olmadan olen AKred
Nobd'ın kardeşı Ludvig
Nobel'in dort torunu ta-
rafindan yapıldı Prof
Anders Ahkjvist, Johan
Ahkjvist. JohnHylton ve
Doç DrPMer!Sobd,21
Kasım tanhlı ls\ eç gaze-
tesı SvenskaDagMadet'te
ortakbıryazı yayımlaya-
rak "Nobel adrâa verfl-
mekte olan sahte ekono-
mi ödülününderhal dur-
duruhnasmrıstedı Ya-
zıda, Is\ eç Merkez Ban-
kası'nın 300 yıldonu-
munukutladığı 1968'de,
Ludv ıg Nobel'ın hayat-
takı tek çocuğu Marta
Notel-Ofeinikoffufl "Alf-
redNobeTinamsına eko-
nomi ödülü" adı altında
bır odul daha konulma-
sına ıkna edıldığı \e ödu-
lûn asla "Nobel Ekono-
mi Ödülü" adı altında
anılmayacağının vaat
edıldığı behrhlıyor Alf-
red Nobel'ın olduğu gun
olan 10 Aralık'ta, hem
de odüllenn 100 yıldö-
numununkutlanacağıtö-
renler oncesı dıle getın-
len bu tepkı, îs\ eç'te bu-
yuk yankı yaptı Banş
odulu dışındala oduller
aynı gun Stockholm'de,
banş odulu de Oslo'da
sahıplenne venlmekte
Ecevit'in itirazma karşın SPY ve Seçim Yasası değişiklik önerilerini Uzlaşma Komisyonu'na verdi
ANAR Başbakan'ı dinlemedi• ANAP Grup Başkanvekılı Beyhan Aslan, yapılacak
değışıklıklerle partılenn seçımlerden once kjmınje ıttıfak
yapacağını, seçım sonrasında kımınle koahsyon
oluşturabıleceğını açıklamasına olanak tanınacağını behrttı
ANKARA (Cumhumet Bıirosu)
- Başbakan Bıilent Ecevifın ıtıraz-
lanna karşın ANAP, Sıyası Partıler
Yasası (SPY) ve Seçım Yasası 'nın 2
ay ıçensınde değıştınlmesım ıstedı
ANAP Gnıp Başkanvekıh Beyhan
Aslan, ıkı yasada yapılmasını ıste-
dıklen değışıklıklerle ılgılı onenyı
TBMM Partılerarası Lzlaşma Ko-
mısyonu'naverdıklennıbıldırdı Bu-
gune kadar yapılan 50 defışıldığın
hep seçımlere bır ıkı ay kalagerçek-
leştmldığını beürten Aslan, seçım do-
nemıne gınneksızın yapılacak de-
ğışıklığın hem partılenn ortak pay-
dasından oluşacağmı hem de sağ-
lıklı bıryapıya ka\ıaşacağuıı savoın-
du Aslan, yapılacak değışıklıklerle
partılenn onceden kımınle ıttıfak
yapacağını, seçım sonrasında kımın-
le koahsyon oluşturabıleceğını açık-
lamasına olanak tanınmasını oner-
dıkJennı anlattı Buna gore, ulke ba-
rajı seçıme ıttıfakla katılan partıle-
nn toplam oyu ıçın geçerlı olacak,
herpartı kendı oy oranında550mıl-
lervekıllığınden pay alacak
Hukumetın kuçuk ortağı ANAP,
SPY \e Seçım Yasası'nda yapılma-
sını ıstedıklen değişiklik onenlen-
nı Uzlaşma Komisyonu'na \erdı
TBMM'de basın toplanrısı duzenle-
yen AKAP Grup Başkanvekılı As-
lan, şımdıye kadar 50 kez bu yasa-
lann değışünldığını, bu değışıklık-
lenn tamamının seçıme gıdılmeden
once yapıldığını soyledı
Aslan. "Henüz ufukta seçim >ok-
ken SP ve Seçim kanunlannı ele al-
manvTZ. Konuvıı tartışmak ve çözü-
me ulaşmak için en u\ gun zamandır.
Bütün partikri kesin bir kararüflğa
davetedivoruz" dedı
Aslan," DYP Genel Başkanı Tan-
su ÇüTer'ın bu yasalann değıştınl-
mesı ıle ıigılı propaganda yaptığını
savunarak "Salon salon, meydan
mevdan doiaşarak siyasi partiler ve
seçim yasalanndan bahsedip sonuç
ancı davranışlarda buiunmak pro-
pagandava vönelik bir gösteridir.
Türkhe'nin gösteriye, şova değil, si-
vasi partiler ve seçim yasalanna ih-
tfvıacı vardn"" dıye konuştu
Aslan: Ecevit'in çekincesi yersiz
Aslan, Başbakan Ecevıt'ın "Seçimi
haürlatacağı" gerekçesıyle ıtıraz et-
tığnıın anımsatılması uzenne, bu ıs-
teklenn seçımle bır ılgısı olmadıgını
soyledı Aslan, değışıklıkonenlennın
sorulması uzenne şunlan anlattı
• Uye kayıtlannın ılçe seçım ku-
rullannca tutulması, bu kurullann
geçıcı değıl sureklı kurum olarak
\ arlığını surdurmesı Ilçekongrele-
nnın partı uyelennın katılımıyla ya-
püması koşulu Boylece yonetıcıle-
nn kendılenne gore delege yazım-
lan ortadan kalkar
Türkel Minibas:
Karar gücü
olmadan
Avrupa'da
var olunamaz
Istanbul Haber Servisi - Sos-
yal Demokrası Vakfi (SODEV)
Başkanı ErcanKarakaş, demok-
rasının değışen bır kavram ol-
duğunu, ıçenğının süreklı geh-
şıp zengınleşrığını behrterek Tur-
kıye'nın AB'ye gırmek ıstıyor-
sa, AB'nın değerlennı benımse-
mek zorunda olduğunu soyledı
Karakaş, "Turkiye ile AB ara-
sında, 40 y ıldır süren, inişli çüaş-
h bir itişki var. 200yılhk Batınlaş-
ma, çağdaşlaşma serirvenimiz bi-
zizaten Avrupa'yagortirenbiryoL
Bu adunlann en buyüğünü de
Atatürk veCumhııriyet'Je birfik-
te atük" dedı
Takıyye yapOranlar utansın
Istanbul Kultur ve Sanat Vak-
fi'nın desteğıyle Kultur Gınşı-
mı'nce duzenlenen "KnJtûrelAçı-
dan Avrupa Büüği'ne Vaklaşuıı
Sempozyomu" suruyor Sempoz-
yumun dünku bolumunde konu-
şan Bılgı Unıversıtesı Oğretım
Uyesı Prof Dr NryaaÖktemıle-
ncılenn, sosyal demokratlann,
Islamıyetın lıberal, ozgurlukçu
yorumuyla ılgılenmemesınden
yakınarak "Bir ülkede takryye
varsa, takıyye yapbranlann de-
mokrasiaçtsmdan utanmalange-
rekir. İslamın özgurhıkçü, n'beral
yorumunu, \nadohı'dakiİslamı
tanıtmabyiz. Dinin sosyal bir ol-
gu okhığunu, diyalog kunnanm
şart olduğunu unutmamahyTz"
dedı Istanbul Unıv ersıtesı oğre-
tım üyesı ve gazetemız yazan
Prof Dr Tûrkel Minibaş ıse Av-
rupa'nın sıyası. ekonomık v e kül-
turel değeriennın değıştığıne dık-
kat çektı Mınıbaş."Biz, karar
mekanizmalannda yer almadan
Avrupa'da var olmaya kalkışı-
yoruz. Bunun olanaksız olduğu-
nu,neJereimza aroğmuaAB'nin
nereyegittiğini gönnemizgereki-
\Tor" dıye konuştu
Laik eğitimden ödün verildi
Marmara Unıversıtesı Guzel
SanatlarFakultesı Dekanı Prof Dr
Hüsamettin Koçman ıse bıreyın
oluşması ve kendını gelıştırmesı
ıçın gereklı ortamın hazırlanma-
sının onemıne değındı Eğıtımcı-
ler Derneğı Genel Başkanı Mus-
tafe Gazalcı da çok partılı ya-
şamla başlayan sureçte laık, bılûn-
sel eğitimden odunlervenlmeye
başlandığını vurguladı
ÎĞNELİ FIRÇA ZAFERTEMOÇİN
Oğlu Sinan Cemgil, 1971 yılında Nurhak Dağı'nda öldürülmüştü
Adnan Cemgfl toprağa verildi
tstanbul Haber Servisi- Çevırmen.
eğıtımcı. eskı TlP yonetıcılennden
Adnan Cemgil, Nurhak Dağı'nda,
1971 yılında guv enlık guçlennce ol-
durulen oğlu Sinan Cemgil'ın Kara-
caahmet Mezarhğı ndakı kabnnın
yanında toprağa venldı Adnan Cem-
gil ıçın 3 Hazıran 1971'de oğlunun
cenazesının kaldınldığı Erenkoy Ga-
lıppaşa Camn'nde oğle vaktı cena-
ze namazı kılındı Dun gerçekleştı-
nlen cenaze torenıne oğlu Dumrul
CemgiL Sinan Cemgıl'uı oğlu Tay-
lan Cemgil, yazar Şükran Kurdakui,
Eşber yağmurdereli, Alp Selek, Ser-
ver TaniUi, Mehdi Başpınar, EMEP
Genel Başkanı A.LeventTü2eI'ın de
aralannda bulunduğu çok sayıda dos-
tu katıldı Sınan Cemgıl'ın cenaze-
sım Adıyamandan bırlıkte getırdık-
OĞLITVUN Y4.NEV4 GOMULDU - Baba Cemgil, 1971 yılında oldurulen oğlu Sinan Cemgil'in
Karacaahmet Mezarhğı
1
ndakı kabnnin yanında toprağa verildL (Fotoğraf ALPER ÎZBUL)
len arkadaşı Orhan İyiler, Adnan
Cemgil' ın antıemperyalıst mucade-
lenın on saflannda yer aldığıru belır-
terek "Adnan Cemgil, inandığuıı de-
ğiştirmey en ama kendisini ve düşün-
celerini eieştirmekten çekinmeyen bir
yoktaşnnızdı" dedı
Adnan Cemgil kimdir?
1909 Farıh Zeyrek doğumlu olan
Adnan Cemgil, Edebıyat Fa-
kultesı Felsefe Bolumu'nden
mezun olduktan sonra Yem
Adam dergısnıı çıkardı
Kazandığı bn^ bursla Pa-
ns'te doktora yapan Cemgil,
Ankara Erkek Sanat Oku-
lu, Ankara Musıkı Oğret-
men Okulu ve Ankara Ata-
türk Lısesı'nde oğretmen-
lık yaptı
Eşı NazifeCemgil de ken-
dısı gıbı oğretmen olan Cem-
gil, 194rdeBehkeBoran'la
Yurt ve Dunya dergısım çı-
kardı Kuruculuğunu yaptı-
ğı Turk Banşseverler Cemı-
yetı'nın yayunJadığı bırbıl-
dın nedenıyle 7 ay cezaevın-
dekaldı EvrenYaymlan'm
kuran Cemgil, 1962 yılında
TÎP'e gırerek genel yonetun
kurulunda yer aldı
• Partı genel başkanlannın daha
çok delege tarafindan seçılmesı ıçın
Ankara delegelennın sayısı arttınl-
malı, partılenn harcamalanna açıklık
getırmek ıçın duzenleme yapLİmalı
Buyuk kentlerde yaşayanlar kendı seç-
tıklen mıllerv ekıllennı tanımıyor, bu-
nun ıçın seçım bolgelen daraltırmah
• Seçımde partılenn ıttıfak yapma-
suıa olanak tanınmalı Partıler, se-
çımlerden sonra kımınle koahsyon
yapabıleceklennı de onceden deİda-
re etmelı Partılenn kendı amblemle-
n ve adaylan ıle ıttıfak oluşturulma-
sını ongoren Fransız sepet modelı ya-
pılmalı Buna gore yuzde 10 ulke ba-
rajı, ıttıfak yapan partılenn aldıklan
toplam oy ıçın geçerlı olacak, partı-
ler aldıklan oy oranında 550 mıllet-
vekıllığınden pay alacak
Emeklilik
Kademeli
geçiş
hükümleri
iptal edildi
ANKARA (Cumhuriyet Bûro-
su) - Anayasa Vlahkemesı, emek-
lılıkte kademeli geçışı duzenleyen
hukumlen,
u
adü,nıakulveölçüiü"
olmadığı gerekçesıyle ıptal ettığı-
nı bıldırdı Yapılan kademelendır-
meler arasında adıl olmayan geçış-
ler yapıldığını kaydeden mahke-
me, sıgortalılık suresı 10 yıldan az
olan kadın veya 15 yıldan az olan
erkek çalışanrn, 1 gunluk sıgorta-
lıyla eşıt turulduğuna dıkkat çektt
Mahkeme, 58-60 yaş duzenleme-
sını ıse Turkıye'dekı yaş ortalama-
suıın yukselmesını gerekçe goste-
rerek anayasaya uygun buldu
4447 sayılı fşsızlık Sıgortası Ya-
sası'nın emeklılıkte kademeli ge-
çışı duzenleyen hukumlennı ıptal
eden Anayasa Mahkemesı 'nın ge-
rekçeh karan dunkü Resmı Gaze-
te'de yayımlanarak yururluğe gır-
dı Hukümet ıçın ısme yem yasal
duzenleme yapması ıçın tanınan 6
aylık sureç başladı
Emekülik yaşında
haksız koşuflar yaratJdı
Kademeli geçış uygulamasıyla,
38-43 olarak uygulanan emeklilik
yaşının, 52-56 yaşa kadar uzanan
gemş bır arahğa taşındığı vurgu-
lanan kararda, soz konusu duzen-
lemede sıgortalılık suresının dık-
kate aluımasının yarattığı haksız
koşullar da şu omeklerle anlatıl-
dı "Aynı işyerinde ay nı tarihte işe
başlayan 2 erkek sigortalıdan biri-
si 18 yıl öncesine ait bir günlük si-
gortahhğı bulunması durumunda
43 yaşmda, diğeri ise 56 yaşında
emekliolabOeceknr. Yada 20yıl sü-
rekH çahşnuş 7 bin 200 gün prim
ödemiş bir sigortah 50 yaşında
emekliolabilecek iken,23yılsigor-
talıhk süresi olan ancak 14 yıl ça-
hşnuş birsigortalı 43yaşında emek-
li olabileeektüv
Sigortahbk süresi
yönûnden adil bulunmadı
Sıgortalılık suresı yonunden ya-
pılan kademekndırmelerde de "adil
ohnayan" geçışler yapıldığı belır-
tılen gerekçelı kararda, "Sigortab-
hk sürest 1 gunlük farkla altkade-
meye indirildiğinde, yaşhbk ayiığı-
na hakkazanabümek için, 2 yıl da-
ha bekleme zorunluhığu doğmak-
tadn-" saptamasında bulunuldu
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcaltslar@yahoo.com
Tuncelı'nın guzel doğasını bılınz
Dağları vadılerı, gozelerı ayrı bırer
doğa hankasıdır Tuncelı dekı dağ ke-
çılennı ve onlann son donemde yok
olma tehlıkesıyle yuz yuze olduğunu
da bılıyor musunuz? Tuncelılı doktor
Özgür Sinan Demir, dağ keçılenne
yonelık son donemlerde artan toplu
oldurmelere dıkkat çekıyor Doğayı
çok seven Tuncelı halkının, avcılık
adına yapılan bu kıyımı durdurması-
nı dıhyoruz Tuncelı'nın ve Turkıye'nın
bunca derdı arasında dağ keçılen de
nereden çıktı dıyebılırsınız Ne duşu-
nursenız duşunun, yıne de doktor De-
mır'ın çağnsına bır kez olsun kulak ve-
nn
"Sayın Oral Çalışlar, ben Tunce-
lı'degorev yapan bır doktorum 6yıl-
lık unıversıte oğrenımım dışında bu-
tun hayatım burada geçtı Turkıye ve
dunyanın buyoğun gundemı arasın-
da benım ıçın en az bunlar kadar
onemlı bır konuyu sızınle paylaşmak
ıstıyorum
Çocukluğumdan ben bu yorede
Tunceli'de Dağ Keçisi Katliamı
dağ keçılerının olduğunu duyardım
Onlann çok urkek, mahzun ve guzel
hayvanlar olduğunu duşunurdum
Nıhayet onlarla geçen sene tanış-
tım
Acıdır kı ılk gorduğum dağ keç/sı,
gezmek ve fotoğraf çekmek amacıy-
la gıttığım bır koyde bızzat bır koylu-
nun vurduğu olu bır dağ keçısıydı Bu
olaydan sonra bunlara olan duyarlı-
gım daha da arttı Aslında bu koylu
yıne de ınsaflıydı En masum sayıla-
bılecekavcılardandı Çunkudışılen ve
yavrulan avlamıyordu (Tuncelı'dekı bır
ınanışa göre dağ keçısı avlamak, he-
le de dışı ve yavruyu vurmakgunah-
tır Bu ınanış dag keçılennın bugune
kadar yok olmasını engelleyen en
buyuk neden sayılabılır)
Dağ keçısını vuran koylu bu kultu-
run etkısıyle yavru ve dış/lere yonel-
mıyor Tuncelı'dekı butun avcılar boy-
le değıl Yuzlerce avcıyavru, dışıayır-
madan heryıl yuzlercesını haz duya-
rak katledıyor Özellıkle son ıkı yılda
ortamınyumuşamasıyla, bu ortamı fır-
sat bılen sılahşor avcılar sılahlannı
kuşandılar ve burada sılah seslen bır
yonuyle sadece form değıştırmış ol-
du
Özellıkle karların yağmasıyla bır-
lıkte yuksek dağlardan yıyecek bul-
mak amacıyla daha aşağılara ınen
dag keçılennden bızım hesaplama-
lanmıza gore her yıl yaklaşık 500 ta-
nesı bır daha o sarp ve yalçın dağla-
ra gen donemıyor "
Doktor Demır, ustelık dağ keçıleny-
le ılgılı koruma kararının bulunduğu-
nu ve bu nedenle bu avın yasak ol-
duğunu da belırtıyor "Bu olayın bır
dıger çarpıcı yanı da dağ keçısı avı-
nın dort mevsımyasak olması Işın acı
yanı bu dağ keçılennın bırçoğunun,
koruma altında bulunan Munzur Va-
dısı Mıllı Parkı 'nda katledılıyorolma-
lan Guvenlık önlemlennın ust du-
zeyde olduğu bır ılde bu kadar çok
kaçakavlananın bulunması ganp de-
ğıl mP"
Demır, hemşenlerıne de bır çağn-
da bulunuyor "Benım amacım bu
hayvan katlıamına karışan 'bızım ın-
sanlarımızı' sızın onemlı olacağına
ınandığım katkınızla ıkna etmek ve
yurttaşlan daha duyariı olmaya çağır-
mak
Dersım gıbı buyuk acılar yaşamış,
doğası, ınsanı ve kulturuyle yıllardır
tahnbata uğramış bır yorede, bızzat
bu yorenın ınsanının bu doğa katlı-
amına ortak olmasını kabul edemıyo-
rum Duyariı arkadaşlar var ama so-
mut bıradım atamıyoruz
Sıze yazmamın nedenı Tuncelı'de
gemş bır kıtle tarafindan okunuyor
olmanız Eğer koşenızde yer venr-
senız henuz kış yenı başlamışken bır
kamuoyu oluşturabılınz ve boylece sı-
zınle bırlıkte ılk somut adımı da atmış
olunız Bu kış 100 tanesını bıle kur-
tarabılırsek bence onemlı
Bu yoreyı tanıyan bın olarak sızın
de kırmızı beneklı alabalığın tukendı-
ğı, sarp kayalıklannda dağ keçılennın
dolaşmadığı, keklıklerın otmedığı,
asııiık meşe ağaçlannın yok olduğu
bır Munzur'a kayıtsız kalmayacağı-
nızı düşunüyorvm Duyarlığınız ıçın
şımdıden teşekkuher Doktor Oz-
gur Sınan Demır, Tuncelı "
Tuncelılılenn doğa konusundakı du-
yariığını bılıyorum Munzur Vadısı'nı
yok etmeye yonelık barajlara karşı
yıllardır mucadele edıyorlar Mun-
zur'un guzell/ğının yok olmaması ıçın
Turkıye'de ve dunyanın dort bır yo-
resındekı Tuncelıler komıteler kuruyor-
lar, çaba sarf edıyorlar
Dağ keçılerı de Munzur'un ve Der-
sım Dağlan'nın bırguzellığı Bu konu-
da duyariı olmak, aslında genel ınsan
duyarlığının bır parçası Umarım, bu
kış dağ keçılerı avcılann hedefı ol-
maz