Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 KASIM 2001 CUMARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER olay.gorus@cumhuriyet.com.tr Sononvıldırher 24 Ks^unMa oğ- retmene, oğretmenlık meslegrne ov- guler vagdınhyor Ancajc 10 yıldır oğretmerJenn sorunları eksümıyor, tersıne amyor Bu sure ıçınde • Oğretmenlere toplusözleşmelı. grevlı ^endıka hakkı tanınmadı Buyıl çıkanlan 'tophı gönişmeü' sendıka yasası ışlev sız, etkısız yasak savar gı- bı çücanldı • Canguvenlığısaglanamadı Do- ğu v e Guneydoğu'da teror yuzunden 152 oğretmen canından oldu • Oğretmenlenn aylıklannda ger- Çek (reel) olarak genleme yaşandı Ulkemızde oğretmen aylığı ortalama 250 dolarken Aviupa Bırlıgı ulkele- nnde ortalama aylıîc tutan 2 bın do- lardır • Bırçok ogretmen bu sııre ıçınde ucret azlığından dershanelere, ozel okııllara >a da başka ışlere gıttı, er- ken emeklıye aynldı • Yonetıcılenn seçımınde, eğıtım programlanııın hazuianmasında oğ- retmen söz sahıbı edılmedı • Meslekten olmayanlar oğretmen- lığe atanarak meslek yozlaştınldı • Oğretmenlere baskıyla oirencı- lennden katkı payı adı alünda para top- latıldı • Sendıkal çalışmalanndan dolayı suruldu, Ankara'da, yurdun çeşıtlı yerlennde coplandı, mıllı eğıtım but- çesının azlığını protesto ettı dıye go- zaltına alındı Sendıkal etkınlığı ıçın oğretmenı cezalandırmayan okul mu- durlen ceza aldı • Orgutlen TOB-DER dağıtıldı yonetıcılen haksız yere yıllarca hapıs Öğretmenler Günü'nde Bir Öneri... MllStafa GAZALCI Eğıt-Der GenelBaşkam, CHP PMu\esı >attı Bırçok ogretmen ışınden oldu Yardım sandıklan LLKSAN'ın ıçı bo- şaltıldı • Konut sonınu çozulmedı Ogret- men aldığı aylığının yaklaşık yansı- nı kıraya odedı • Yeterlı hızmet ıçı eğıtım v enlme- dı Bu lıste uzatılabılır On yıl once 24 Kasım Öğretmenler Gunu olarak du- yurulduğunda her yıl bu sorunlardan bın çozulseydı hem sorunlar azalır hem de oğretmene, eğıtıme, topluma daha çok hızmet edılmış olurdu Asıl onemlısı, ulkemız oğretmen- lenrun çağdaş ulkelenn oğretmenle- nnın sahıp olduğu haklara bır turlu sa- hıp olamaması Bu haklann olçusu, altında ımzamız bulunan Bırleşmış Mılletler Eğıtım, Bılım ve Kultur Or- gutu fUNESCO) ıle Uluslararası Ça- lışma Orgutu'nun (TLO) 5 Ekım 1966'da ortaklaşa hazırladıklan 4 Öğ- retmenfcrin Statü Tavshesi" kararla- ndır Oğretmenlenn çalışma koşulla- nnı ıyıleştırmeyı, toplumsal saygın- lıklannın arttınlmasını, en az toplu- sozleşme hakkına sahıp bır orgutlen- me\ ı ongoren bu kararlar uygulanma- dı Tersınebuhaklarıçınsa\aşım\e- ren öğretmenler suruldu, mesleğınden edıldı AB'yeuyumıçınbaştaanaya- sada olmak uzere bırçok yasada de- ğışıklıkler yapıyoruz Bunlar guzel Ama asıl onemlı olan, >asal değışık- lıkler kadar onu uygulamak, yaşama sokmaktır Altına ımza koyarak yu- kumlendığımız ılkelen uygulamaktır Yoksa dostlar alışvenşte gorsun gıbı yapılan değışıklıkler, ımzalar bır an- Iam taşımıyor Sozde yonetıcıler de herkes gıbı eğıtımın, oğretmenlık mesleğınınonemındebırleşıyor Çağ- daş uygarlıkta yer alabılmek ıçın her aşamada nıtelıklı eğıtıme, bunun ıçın de ıyı yetışmış oğretmene gereksı- nım olduğunu soyluyor Ama gereğı- m yapmaya gelınce adım atılmıyor Butçeden eğıtıme yeterlı pay aynl- mıyor Öğretmenlenn çalışma koşul- lan değıştınlrruyor Işte bır 24 Kasım Oğretmenler Gu- nu daha geldı Bızım bır onenmız var Parayla pulla da ılgılı değıl Sım- gesel de olsa bır haksızlığı gıdermek Onenşu 12Eylul'deoğretmenınehn- den alınarak Hazme'ye venlen Tum Oğretmenler Bırleşme \e Dayanış- ma Derneğı'run (TOB-DER) malla- n oğretmenlere gen venlsın Tuzuğu değıştınlerek bakanlığa bağlanan ve soyulan îlkokul Oğretmenlen Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığf nda (ÎLK- SAN) gerekh yasal duzenlemelerya- pılsın, yonetımı yenıden oğretmenle- re bırakılsın Bu konuda > onetıcılenn ıçten adırn atmalan yetecek Zaten bu adım, par- tıler ve sendıkalar ıçın çok onceden atıldı OnJann mallan bır yasayla ge- n venldı Neredeyse bır tek oğret- menlennkı kaldı Bızçokuğraştık,bır turlu olmadı Bakanlara, bundan on- cekı cumhurbaşkanına konuyu aktar- dık, ama sonuç alamadık TOB-DER taşınmazlanndan bın- sının nasıl edınıldığıne tanık oldum Onu anlatmak ıstıyorum 1970'h yıllardaDenızirde TOB- DER şube başkanıyım Sonradan fa- şıstlerce oldunılen v ığıt savcı Doğan Oz, o zaman Denızlı'de gorevlı 0 bı- zı haksız baskılara karşı koruyor Kıra derdınden kurtuhnak, çalış- malanmızı daha rahat yapabılmek ıçmbıryeredınmekıstedık KoyEns- tıtusu çıkışh bır ogretmen Uçancıba- şıMahallesı'ndebırarsabağışladı Ar- sa kentın merkezmde say ılırdı Kol- lan sıvadık Bır mımara plan çızdır- dık Alt katında tuketrm kooperatıfı, onun uzennde genışçe bır salonu, onun uzennde de koyden gelen oğ- retmenlenn yatacağı bır tasanm Pa- ramız yok, ama ısteğımız, coşkumuz çok Bır 17 Nısan gunu temel attık Te- mel atma torenıne sonradan bakanlık da yapan Valı Münir Gdne> de katıl- dı Konuşmamda Cahit Sıda Taran- a'nın 'Memkket Isterim' adlı şıınnı okuduğumu anımsıyorum "Nezen- gin fakir, ne sen ben farkı obua Kış gtinü herkesin evi barkı obun." AST, Dostlar ve başka tıyatrolar Vıctor Hugo '93 adlı romanında krallık yanlısı bır markıyı şoyle konuş- turur "Eğer Voltaıre'/ asmış, Rousse- au'yu kureğe gondermış olsaydık bu- tun bunlar olmayacaktı Ah, buaydın- lar ne bela " 1793 yılında boyleduşunen bır mar- kı, kendı açısından haklıdır elbet! Ama gunumuzde de bu çeşrt duşuncelen aklından geçıren, hatta açıkça yazıp soyleyenler yok mu 9 Voltaıre'ı asmış otealardı, Rousseau'yu kureğe gonder- selerdı Fransız Devrımı olmayacak- mış 1 Oyleyse yazarian, duşunurlen ya- şatmamalı onlara soluk aldırmamalı Vend ee koytu ısyanmm elebaşla- nndan Markı de Lantenac'ın sozlen ılgınç Gerçı onu konuşturan Vıctor Hugo, ama adı geçen markı de her- halde bu turlu sozler soyleyebılırdı "Kâğrtlan karalayan yazar taslakla- n olduğu surece katıller de eksık ol- mayacaktır Dunyada murekkep bu- lundukça leke de olacaktır Insan elı EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Sorumlu Hep Yazarlar mı? kalem tuttukça onemsız ışler yuzun- den korkunç sonuçlardoğacaktır Kı- taplar cınayetlen hazıriıyor ve gerçek- leştınyor Haklar dıye ılen surduğu- nuz şeylehe ne demek ıstıyorsunuz 9 Insan haklan ımış' Mıllet haklan ımış 1 Busozcukler kadarboş değersızşey- ler var mıdır?" Bır soylu kışı boyle konuşur ancak 1 Onlann yalnız kendı haklan vardır Elı kalem tutanlar gerçeklen yığınlara du- yurdukça, gozlennı açtıkça mutlu azın- lığın çıkarları bozulacaktır Bozulunca da "Kıtaplardırcınayetlen hazıriayan" denecek, kıtaplar ve onları yazanlar suçlanacaktır Boyle gelmış, boyle mı gıdecek? Grtmez 1 Gıtmeyecek 1 Ama nıce emek, nıce gozyaşı, nıce ıstırap karşılığında Markı gıbı konuşanlar bugun de yok Hem bunlar ustelık atalanndan kal- ma "haklannı savunan markı gıbı" soy- lularda değıl Onlar, Tann'nın verdığı- nı ınsanlarelımızden alamaz, dıyorlar- dı Ama şu ya da bu yoldan yukunu tutmuş olanlar, halkın oylannı almayı becererek ıktıdara çıkmış olanlar da markı gıbı duşunuyorlar Şu ya da bu yazarı korkutursak, dovdurursek, or- tadan kaldınrsak bu ışler başımıza gel- mezdıyoriar Hepımızın arasından çık- mış bu ınsanlar ıktıdarlannı yıtırme- mek ıçın şu yazan dovdurmekle, şu du- şunuru susturmakla şu gazetecryı şu mılletvekılını ıçen tıktırmakla ken- . dı "haklannı" koruduklannı sanırlar "93" romanının soylu kahraman/ - "Sızbıtmış bır mılletsınız" der Fran- sız ulusuna Nıye? Seçkın soylu- lar mutlu azınlık derebeylen duze- nıne son venidı dıye 1 Oysa Fran- sız ulusu hıç de bıtmış bır ulus olma- yacak, devrım sonrasında daha da gelışecek, uygarhk alanında daha da ılen gıdecektır Bır sorun, daha doğrusu bır soru Rousseau'lar, Voltaıre ler sındınlıp oldurulseydı Fransız Devnmı yıne de olmayacak mıydı? Eskı duzen bugu- ne dek surup gıdecek mıydı? Hayır Er geç yenı yenı Rousseau'lar, Volta- ıre'ler çıkacaktı Belkı bırkaç yıl gecı- kırdı kaçınılmaz sonuç, ama olacak olan, yıne olurdu Yazarlardır, duşunur- lerdır tohumlan ekenler, tanhın akışı- nı hızlandıranlar, bırı olmazsa bın Baskılar, zulumler, korkutmalar değış- tıremez bu akışı. getırdık Kapı kapı bıletlen sattık Hem halk eğıtıldı hem de bınaya pa- ra kaldı Uyelenmızkuçukkuçukba- ğışlar vaptılar Emeklı oğretmenle- nn ınşaat şırketlennden yararlandık TOB-DER Genel Merkezı de bıraz katkı yaptı Ama asıl onemlısı, ıme- ce ıle herkes bır ucundan tutuvordu Kımı para venyor. kımı emek venvor- du Bugun bılekıradaoturan, elınden kıtap ve Cumhunvet gazetesınj duşur- meven yapı oğretmenı Ferman Zen- gin gunlerce vapı ıle uğraştı î\ı nıyetlı kımı arkadaşlar "Yerd bir dernekkurabn,tapuyu o demeğin üze- rine alahm, sonra ne olacağı befli ol- maz" dediler Aramızda tartıştık, ço- ğunluk bu duşuncevı bemmsemedık, TOB-DER'ın uzenne tapuyu çıkart- tık Kısazamandaükıkıkatyapıldı He- men ıçıne taşmdık -Mt kata tuketım kooperatıfımızı açtık Sevıncımızçok surmedı 12 Evlul yonetımı uçuncu katı çıkamadan bınayı elımızden al- dı Yıllarca o bına camlan kınk, sı- valan dokulmuş olarak boş durdu Sonradan alt katına çocuk kutupha- nesı açıldı Bu da ıvı dedık, boş ka- lacağına çocuklar yararlansın 1990'h yıllarda Kultur Bakanı Sa- yın Ercan Karakaş'la Denızlı "ve gı- derken durumu anlattım "Binanın üst bölûmu boş duruvor, bizim oğret- menJer de ver anjor." "Olamaz" de- dı "Oldu." Telefonla Musteşar Em- reKongar'ıaradı 49 yıllığrna bır an- laşmav la oğretmenlere v ermeye ka- rarverdıler Gıdıp bınayı yenndegor- duk Emek veren oğretmenlenn ço- ğuordaydı Valı, daıre mudurlen ba- kana olur dediler Ankara'ya donun- ce Kultur Bakanlığı ıle bır yazılı an- laşmavaptık Ama bakanın yanmda olur dıyen ıl yonetıcılen bıze bınayı teslım etmedıler Gerekçe olarak da asıl sorumlu Kultur Bakanlığı değıl, Malıye Bakanlığı, dediler Bakan da kısa bır sure sonra gorev ınden aynl- dı Sonrakı çırpınmalanmızdan da sonuç alamadık Kendı bınamızı, el- dekı anlaşmay a karşın bıze vermedı- ler Işte Ankara'da, Istanbul'da, Denız- lı"de ve yurdun bırçok yennde bulu- nan TOB-DER taşınmazlan boyle edınıldı Yıllar sonra da olsa bu yer- ler oğretmenlere gen venlırse hak ye- nnı buldu dıye sevınmeye hazınz Oğretmenı sevmek, onun sorunla- nnı çozmek, mesleğını onemsemek, ona kulak vermekle olur Gerçekten yethlıler oğretmenlen sevıyorsa TOB- DER ve tLKSAN konusunda ıpe un sermeden bu adımı ıv edılıkle atsınlar Bız de bır dahakı 24 Kasım Oğretmen- ler Gunu'nde onlan kutlayalım PENCERE Yaşadığımç Hukukun Uygarlık İçeriği?.. Ikı gun once bu koşede sormuştum - Nerede kaldı bu Mede- nı Kanun? Yanıt geldı Yıllardan ben Meclıs çatı- sı altında suruncemede ka- lan Medenı Kanun degışım tasansı yasalaştı Çoğu kışı yapılan ışın an- lam ve onemınden habersız- dı, çunku bu kesım ıçın Cum- hunyet devnmı tu kakadır; ya kasıtlı olarak ya da bılısızce 1923'u azımsamaya çaba- larlar sozum ona demokra- sıyı savunuriar Oysa 1923laıkCumhun- yetı demokratık devnmın ta kendısıdır, en temel taşlann- dan bırısı de 'Medenı Ka- nun'dur, Batı da yaşanan 'Aydınlanma'nm kışılen oz- gurleştıren ve bıreylen eşrtleş- tıren anıtıdır Tum Islam dunyasında on- celıkle ve tek olarak Turkı- ye de hayata geçınlmıştır • llk Medenı Kanun (Code Cıvıl) Fransa'da 1789 Devrı- mı'nde çıkanldı, Aydınlanma Avrupa'yı sardıkça otekı ul- kelerde benımsendı bızım- kı 75 yıldan ben hayatımızı bı- çımlendırıp saptıyor, kışının yaşamında aıle hayatında, mıras hukukunda, çevremız- le ılışkılenmızde ve yukumlu- luklenmızde ozetleyaşamın her kesıtındekı ılke ve kural- lan Medenı Kanun oluşturur, evlenme, boşanma, nışan- lanma, nafaka cınsıyet de- ğıştırme, soyadı kullanma, ev hayatı, evlat edınme, vb Bır Turk yurttaşına sorun - Yaşamını şenat hukukuy- la mı duzenlemek ıstersın? Yoksa Medenı Kanun 'la mP Ne yanıt verır'? Kadınlar, bızım kadınları- mız, annelenmız, hemşırele- nmız, sevgılılenmız, erkeğın kolesı mı olmak ısteyecek- ler? Erkek "Boş ol" dedığı zaman sokak kapısının onu- ne mı konacaklaf? Mırastan yan pay mı alacaklar? Mustafa Kemal Ata- tiırk'un gerçekleştırdığı laık Cumhurıyet'ın Aydınlanma Devnmı ışte budur1 Hayatın ıçerığıdır Yaşamın kendısıdır' • YaAydınlanma1 Yadagı- dersın Taleban'a Suud'a Iran'a Turkıye'de dıncıyle ente- lın ışbırlıkçı sahtecılığını vur- gulayan bır olay yaşanıyor, 75 yıl sonra Medenı Kanun genye değıl, ılenye doğru de- ğıştınlıyor, Adalet Bakanımız Hikmet Sami Türk bu hare- ketın başını çekıyor, turban- lı kızlarımızı unıversıte kapı- larında koçbaşı gıbı kullan- mak ısteyen dıncı polıtıkacı neden susuyor'' Konuşsa ya Dese ya - Ben gâvurun yasasını ıs- temıyorum kadın ıle erkek eşıt değıldır, ben şenat ka- nunu ıstıyorum, kadın mıras- tan daha az pay alacak, er- kek boş ol' dedı mı, bohça- sını toplayıp def olacak, şe- nat ne derse o olacak, kadın yanm ınsan olacak Ya bu ulkenın ılencılen dev- nmcılen sosyal demokrat- lan sosyalıstlen neden susu- yorlar'? Ağızlan neden kapa- lı"? Insan haklan yalnız "sı- yası" mıdır'' "Medenı" de- ğıl mıdır'' Kadınla erkeğın eşıtlenmedığı ulkede ınsan hakkı olur m u ' Aydınlanma Devnmı'nın yaşanmadığı yer- de demokrası olabılır mı? • Ataturk'un 1926'da ger- çekleştırdığı Medenı Ka- nun'un 2001 'de ılenye doğ- ru değıştırılmesı 'Aydınlan- ma Devnmı'nın mayasının tuttuğunu gostenyor Ancak yanıtını vermekten kaçındığımız bır soru da gun- demdedır 28 Şubat olmasaydı, ne olurdu'? 22 EYLUL-17 KASIM 2001 İstanbul teşekkür ediyor Farklı din, dil, ırk ve toplumdan insanlar iki yılda bir ürettiklerimizi paylaşmak için bir araya geliyoruz. Ne güzel. Bıenal Destekçılerı İBRAHİM AKSA Akyak ALİ NİHAT GÖKYİĞİT EĞİTİM SAĞLIK, KULTUR, SANAT VE DOĞAL VARLIKLARI KORUMA VAKFI BAYTUR İN$«AT TAAHHÜT * % BOYNER HOLDING _ « ^ A _ &£$&. Kolcbodur DAJMLERCHRYSLER DOĞAN TEKELİ KIRAÇA A Ş Upetgaz1KORAY l l w ^ . M L O R E A L MEHMET DEVRES MeTan HÜancpaz Ses ve Gonuıtu Sıstemlen MUDO A.Ş.l MIVEA PAKSAN Mogaz PAMUKBANK PHILIPS sanondoğu ilaç shop&miles TALAT HALMAN FOKrFÖY YÖNETİMt TURKISHBANK 1 » O 1 2 O O 1 TÜRKPETROL VAKFI "? ULUSOY VAKKO YAPI^CKREDi YAPINTKREDİ SİGORTA Sanatçı Destekçılerı AstraZeneca^ Bıenal Sponsoru Kurumsal Sponsorlar BÜYÜKŞEHİR •ELEOİVESİ KOÇBANK MARMARA H 0 T E L S & RESIDENCES V RENAULT Bu ılan Cumhurıyet Gazetesı'nın katkılarıyla yayınlanmıştır. Cumhuriyet İSTANBUL MENKUL KIYMfTlM BORSASI