Katalog

5 EKİM 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 13 Isırtçpeonurunu kurtanl H Ekonomi Servisi - îsviçre hükümetı, ıflasm eşiğine gelen Swissair'e 300 milyon dolar acil yardım yapacağını açıklamasıyla şirket 28 Ekım'e kadar uçuşlanna devam etme karan aldı. Maliye Bakanı Kaspar Villiger, Îsviçre Frankı'nın da düşmesine neden olan Swıssair kriziyle ilgilı açıklamasmda, "İsviçre'nın ımajını sarsabilecek bır dunımla karşı karşıyayız" dedi. Bu arada, geçen yıla oranla yolcu sayılanndaki düşûşü açıklayan United Airlines yüzde 31.5, Delta yüzde 32.4, US Ainvays ise yüzde 33.4 gerileme bildirdi. G-7 zirvesinde hedef terör • Ekonomi Servisi - Hafta sonu Washıngton'da yapılacak olan G-7 ülkeleri maliye bakanlan ve merkez bankası başkanlannın toplantısında, küresel terorizmin finansal ayağı ele alınacak. Ülkelerin yaptığı çalışmalann anlatılacağı zırvede, gelecek dönem ıçin yeni bır strateji oluşturulacak. Şu ana kadar, Ingiltere, Fransa, ltalya, Japonya ve Almanya'da terör bağlantısı olduğu düşünülen sayısız banka hesabı donduruldu; ABD ıse Usame Bin Ladin ve beraberindeki 26 kişinin tüm finansal işlemlerini durdurdu Metro'nun yeni ı: Senevişarabı: • Ekonomi Servisi - Dünya çapında 900'e yakın gıda marketı bulunan Metro Cash & Carry, ürün grubuna Senevi şaraplannı da ekledi. Senevi şaraplannın üreticisi ve Melen şaraplannın sahibı Cem Çetintaş, Türkiye'de üretilen üzümlerin yüzde 2'sinın şarap üretiminde kullanıldığını behrttı. Tekırdağ'da üretim yapan Melen şarapçılık, yılda 250 bin şişe şarap üretıyor ve bunun yaklaşık yüzde 40'ını ihraç edıyor. 15mHyar dotaruçtu • ANKARA (ANKA)- Şubat ayında başlayan krizle birlikte, malı sistemden çıkarak yastık altına giden dövız miktan 2 mılyar dolara yaklaştı. Bu dönemde sermaye hareketleri yoluyla ülkeden gıden dövızle birlikte toplam döviz çıkışı 15 milyar dolan aştı Türkiye, yurtdışına ve yasnk altına giden paranın yansına yakınını IMF kredisı ile karşılarken kalan bölümü de Türkiye rezervlen ve can işlemler dergesindeki fazlayla fimnse etti. İltale usullepi bcUrfenmeir • ANKARA (Cımhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Faruk Bal. ihale usullerinin fazlalığının sapmalara neien olduğunu beırterek "Yolsuzluğu öneyecek şekilde ihale usıllerinin belirlenmesi, hıkümlerin net olması ge~ekmektedir" dedi. Bnm fiyat u^gulamalannın işlerin zananında bıtırilemeyip yılara yayılmasına zenin hazırladığını beırten Bal, bunun da yaınmların uzamasına nelen olduğunu, kamu ka/naklarının etkin kulanılmasını ergellediğını kaydettı. Bıl, "Projelerin marjinal b»r şekilde hayata gıçırilebilmesi için, ötenek sisteminin rrariinal bir hale gîırilmesi şarttır" diye kjıuştu. Ekonomik krizde iğneden ipliğe her şeyin enflasyon altmda ezildiği Türkiye'nin yükselen değerleri: Bir altın,birdolar,birdevekil• Milletvekillerinin maaşı, anayasa değişikliğine göre 'en az' 4.5 milyar liraya ulaşacak. Milletvekilleri, üyelikleri düşse bile Emekli Sandığı ile ilişkilerini sürdürebilecekler. IŞIKKANSU ANKARA - Milletvekillen, maaşla- nnı "sınırsız" belirleyebilecekleri ana- yasa değişikliğı maddesinı büyük ço- ğunlukla kabul ederek anayasa deği- şikliğı ile maaşlanna bugün ıçın "en az" yaklaşık yüzde 40 oranında zam yapmanın yolunu açtılar. Mılletvekil- lennin 3 milyar 200 milyon lira maaşı, değişikliğine göre "en az" 4.5 milyar liraya ulaşacak. Mılletvekili emeklıle- rinın aylıklan "en az" 2 milyar 250 milyon lira düzeyıne çıkabilecek. Milletvekillen, anayasanın "miDet- veldllerinin Ödenek, yolluk, emekliük ve sosyal haklannı" düzenleyen 86. maddesınde kendı yararlanna çok önemli değışiklikler yaptılar. Buna gö- re, milletvekillerinın maaş ve yolluk- larının "en yüksek devlet memunı" olan Başbakanlık Müsteşan ile ilişki- lendınlmesinden vazgeçıldı. Milletve- kili veemeklılennın maaşlan. "en yük- sek Emekli Sandığı iştirakçisi" deyi- miyle, ıçinde "krta tazminatı" da da- hil kimi ek ödemelerle Başbakanlık Müsteşan'ndan daha yüksek maaş alan Genelkurmay Başkanı'nın maaşı ile bağlantılandınldı. Anayasadaki es- ki maddede, milletvekılı maaşının Baş- bakanlık Müsteşan'nın almakta oldu- ğu maaşı "aşamayacağT hükmüne yer verilırken yeni maddeyle milletvekili maaşlannın Genelkurmay Başkanı'nın maaşını da "aşabilmesine" olanak sağ- landı. Anayasa değışıklığinde bu mad- de şöyle düzenlendı: "TBMM üyeierinin ödenek ve yol- luklan ile sosyal haklan, emeklilikleri ve tazminatlan özel kanunda düzenle- nir. Ödeneğin aylık rutarı, en yüksek TC Emekli Sandığı iştirakçisinin gö- revde iken almakta olduğu miktardan, yolluk tutan ödenek miktannınyansın- dan. emekli aylıklan da bunlann top- lamının yansından az olamaz." Uzmanlar, mıllervekili ve mıllerve- kili emeklilerinin maaşlanna eski ana- yasa maddesi ile biı sınır, tavan getiril- mişken yeni anayasa değişikliğinde yer alan "az olamaz" sözcüğü ile bir "ta- ban" oluşturulduğuna, maaş tavanının ise açık tutulduğuna, dolayısıyla mil- letvekili ve milletvekili emeklilerinin maaşlannın tavanına artık bir "sınır" konulamayacağına dikkat çekıyorlar. Neolacak? Anayasa değişikliği ile milletvekil- lerinin, yolluklarla birlikte 3 milyar 200 milyon lira olan maaşı, yine yol- luklarla birlikte (Genelkurmay Başka- nı'mn yaklaşık 3 milyar liralık maaşı ile eşitlenen maaş düzeyi ve bunun ya- nsı olan 1.5 milyar liralık yolluk) "en az" 4.5 milyar hra düzeyine yüksele- cek. Böylece milletvekilleri, anayasa- ya uyum yasasmı çıkardıklan takdirde bugünkü koşullarda maaşlanm yakla- şık tt en az" yüzde 40 oranında arttır- ma olanağına kavuştular. Milletvekilleri, çıkaracaklan "özel yasa" ile maaşlanm daha fazla da art- tırabilecekler. Milletvekili emeklilerinin maaşlan, 25 yıllık hizmeri olan Başbakanlık Müsteşan'nın 1 miryar451 milyon212 bin liralık emekli maaşı ile eşit düzey- de bulunuyor. Anayasa değişikliğı ile bu rakam, yine "en az" 25 yıllık Ge- nelkurmay Başkanı'nın 2 milyar 124 milyon liralık emekli aylığı düzeyinin de üstüne çıkarak 2 milyar 250 milyon liraya ulaşacak. Milletvekili emekli maaşlan için bunlar "taban" rakam olacak, bu maaşlar düzeyleri de "sınır- stz" arttınlabilecek. Anayasanın 86. maddesınde yapılan bir değişiklikle milletvekillerimn emekli olmakoşullanna da "avncank" geririldi. Maddeye eklenen "Uyeliğiso- na erenkrin istekleri halinde Emekli SandığıileiKşkileridevameder" hükmü ile milletvekılliği sona erenlere, hiçbir yerde çalışmasalar dahi "isteğe bağh" Emekli Sandığı primı ödeyerek emek- li olma ayncalığı tamndı. Kıyağa tepki yağdı Milletvekilleri kamuoyundan gelebilecek tepkileri dikkate almaksızm, son anda maaşlannı 4.5 milyar liraya çıkaracak önergeyi imyjılartılar Emeklilerin saghk hizmeti aksayahflirANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hazine'nın sosyal güvenlık kurumlan- na, bütçede belırlenen miktann dışında kaynak aktannaması dunımunda, sağ- lık hizmetlerinin aksayacağı bıldirildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlık Bakanı Ya- şar Okuyan ın. •'Daha tasamıflu dav- ranm" diyen ekonomiden sorumlu Devlet Bakam Kemal Dervişe, SSK ve Bağ-Kur'da gerçekleştırdiklen tasarruf- lan içeren birraporusunmaya hazırlan- dığı bildirildi. SSK ve Bağ-Kur için, istenen 679 tril- yon liralık kaynağın Hazine tarafindan aktanlmaması nedeniyle, emekli maaş- lannda sıkıntı yaşanacağı iddialannı. Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ya- şarOkuyan. "Emekli maaşlanmnöden- memesi diye bir şey kesinHkle olamaz" açıklamasmda yanıtladı. Kaynak aktan- mının olmaması durumunda, sağlık hiz- metlerinde sıkıntı yaşanacağını belirten yetkililer, Hazine'nin yardımının ku- rumsallaştığını da belirttiler. Yetkililer, "Bu yardım vapdmalı. SSK ve Bağ-Kur, ancak 2030 yıhnda kendi ayaklan üzerin- dedurabüir"görüşünüsavundular. Der- vış'ın, "Kaynak istemek yerine, daha çok tasarrufta bulunun" mesajını içe- ren mektubu tüm bakanlıklara gönder- diğini de kaydeden yetkililer, "Hazineis- tenen yardımı yapacaktir" dedıler. Çahşma Bakanı Okuyan'ın da, Der- viş'in tasarruf çağnsına bir raporla ya- nıt vermeye hazırlandığı kaydedildi. Sosyal güvenlik kurumlannda şu ana kadar yapılan çalışmalann anlatılacağı raporda, "Biz elimizden geleni yapük. Ancak,açığıkapatamryoruz.Hazinedes- teğmeihtiyacnmzvar" mesajı ıletilecek. Adınız Geçiyor Kendinizi tüm medyada takip etmek, adınızın geçtiği tüm materyallerî^ araştırmak, edinmek, raporlamak istiyorsunuz!... 6 4 9 2 ulusal ve yerel basın organı, 3 6 televizyon kanalı, 1 4 radyo istasyonu 24 saat elektronik ortamda satır satır saniye saniye sizin için takip ediliyor, derlenip size ulaştırılıyor... w w w PRESS "Medyadaki Gözünüz" a j a n s p r e s s . c o m Emırtıan Caddesı Otopark Çıkmazt No 6 Dıkılıtaj 80700 Bejıkta^lstanbol Te> 0 212 227 92 25 Pbx Faks. 0 212 258 93 34 Enflasyon farkuun memur maaşlanna yansıülmasma karşm ücretkrfiyatartişlannın altmda kahyor. Memura enflasyon farkı yüzde 5.8 BANUSALMAN ANKARA - Enflasyo- nun eylül ayında yüzde 5.9'la tırmanışa geçmesi üzerine, Bütçe Yasası ge- reği memur maaşlanna da 2 puanlık iyileştirme dahıl yüzde 5.8'lik enflasyon farkı yansıtılacak. Enflasyon farklanmn yansırılmasında bile bile- şik hesaplama yöntemiy- le memur maaşlan ger- çekte enflasyonun altında bırakıhyor. Anayasa de- ğişikliğiyle milletvekili maaşının en az ulaşacağı düzey bile, asgari ücret- hyle arasında 36.9 katlık uçurum oluşturacak. Or- talama bir memur, millet- vekili maaşını kazanabil- mek için 1 yıl 8 ay çalış- mak zorunda kalacak. Enflasyonun eylülde yüzde 5.9 çıkması üzeri- ne, 2 puanlık iyileştırme- ye karşın bileşık hesapla- mayla memur maaşlanna yalnızca yüzde 5.8'lik ar- tış yapılacak. Kurullar ve Başbakanlık müsteşan dı- şında, kamudaki en yük- sek ücretı alan 1/4 dere- cesindeki valinin maaşı da. 88 milyon lira artışla 1 milyar 608 milyon hraya çıkacak. Asgari ücretlinin. bir milletvekilinin maaşını kazanabilmek için 36.9 ay yani 3 yıl 2.5 ay çalış- ması gerekecek. Anaya- sadaki değişiklikle en az düzeyde arttınldığında bile milletvekili maaşıy- la asgari ücret arasında 36.9 katlık uçurum olu- şurken, asgan ücretlinin yıllık gelın milletvekili- nin yıllık gelirinin yal- mzca yüzde 2.7'si düze- yinde kalacak. 4L& JtSç! Memur ^ l i>^V| 1Genel müdür (1/4) ( J Şube mudürü (1/4) Memur (9/1) Hizmetli(15/1) Öğretmen (1/4) öğretmen(9/1) II Vaiisi (1/4) Kaymakam (7/1) Hakim1.snf(1/4) Hakım (8/1) Başkomiser (2/6) Polis memuaı (11/1) Uzmandoktor(1/4) Doktor (8/3) Hemşıre(12/3) Mühendis-şantiye (1/4) Teknısyen-büro (12/2) Vaiz (1/4) Avukat (1/4) MaaşÇ EYLÜL 1.286.456 447.851 221.406 210.495 403.630 305.113 1.520.033 550.764 1.483.163 548.006 548.104 425.800 587.797 442.639 273.900 494.590 245.265 346.403 486.371 üzelgesi (bin TL.) EKİM 1.361.070 ' 473.826 234.247 - 222.682 427.040 322.809 1.608.000 582.708 1.569.186 579.790 579.790 450.496 621.889 468.312 289.786 523.276 259.494 366.494 514.580 ti Sezer'e 4 halkoyuna git' çağrısı ANKARA (Cumhuri- yetBürosu)- Mılletvekıl- İerinin, dokunulmazlık zırhlanna "dokunturt- mazken" maaşlanm yük- seltmesi, anayasa deği- şikliği paketıne "gölge düşürdü"". Kamuoyunda "kıyak emeklilik" olarak bilinen düzenlemeye top- lumun çeşitli kesimlenn- den tepki yağarken sıvıl toplum örgütleri bu değı- şikliğin Türkiye'nin ıçin- den geçtiği bu zor dö- nemde adeta toplumu is- yana teşvik ettiğı vurgu- sunu yaptılar. DİSK, Cumhurbaşkanı Abmet Necdet Sezer'den "layak emeklilik" ile ılgılı dü- zenlemeyi halkoyuna sunmasını istedı. Onergenin öncülüğünü ise ANAP'h Erkan Ke- maloğlu v e Ömer Ertaş, DSP'lı Yekta Açıkgöz, MHP'li Turhan Çirkin, DYP'li Hakkı Töre, AKP'lı Irfan Gündüz ve SP'li AK Oğuz yaptı. Eski CHP Genel Sek- reteri Ertuğrul Günay, milletvekili maaşlan ko- nusunda yapılan düzen- lemenin "gereksizveyer- siz" olduğunu söyledi. Aymaziık suçlaması KESK Genel Başkanı Sami Evren, milletvekil- lerini "aymaznlda" suç- ladı. Evren, yapılan dü- zenlemenin, emekçilerin yoksulluk sınınnın altın- da yaşadığı, emeklilerin maaş kuyruklannda can verdiği Türkıye'de, mil- letvekillerinin halka ne kadar yabancılaştığının iyi bir göstergesi olduğu- nu söyledi. DlSK Genel Sekreten Murat Tokmak da Cum- hurbaşkanı Ahmet Nec- det Sezer'e, bu düzenle- meyı referanduma götür- me çağnsında bulundu. Daha önce çeşitli yasa değışikliklerinin arasına gizlenerek çıkanlan ve her seferinde mahkeme- lerden gen dönen bu gı- rişimm anayasaya soku- larak kalıcılaştınlmak is- tendığını kaydeden Tok- mak, bu "ahlaka ve hu- kuka sığmayan" girişı- min ıvedilıkle önlenmesi gerektiğini vurguladı. Tokmak, "Bu madde, sı- nır noktasında yaşayan insanlanmızm sabırlan- nı yeterinden fazla zorla- yan. adete insanlanmızı isyana teşvik eden bir rü- telik taşımaktadır. Bu maddeye destek veren paıtilileri ve oy veren mil- letvekilini ayiphyor, kıru- yoruz" dedi. TMMOB Başkanı Ka- yaGüvenç de, ücretin bır emeğın karşılığı olduğu- nu belırterek. "Şu anda milletvekil leri hiçbir emek sarf etmiyoriar. U- derlerinden, LVlF'den, Dünya Bankası'ndan ve sermayeden gelen direk- rüleri yerine getirmekten başka hiçbir şey yapmı- yorlar. Miillet\ekiîleri bı- rakın bu son arüşt, aldık- lan ücrederi bile hak et- miyoriar" diye konuştu. Üretıme kaynak ayırma- yan bir ıktidann, mıllet- vekıllenne haksız kaynak ayınnasını yadırgadıkla- nnı kaydeden Güvenç. milletvekıllenne yapılan bu artışın bütün çalışan- lara uygulanmasını ıste- di. Yeni Emek-lş Sendika- sı Genel Başkanı Muzaf- fer Ünlü de emekli maaş- lannın ödenemeyeceğı konusu gündemdeyken maaşlanm arttıran mil- letvekillennin halka gi- decek yüzü kalmadığmı söyledi. Vekil savunamadı Milletvekilleri ise öz- lük haklanyla ilgilı dü- zenlemeyi savunmaktan kaçındı. Bazı mılletvekıl- len, çok rahatsız oldukia- nnı söylediler. DSP'den Ali Arabacu .\hmet Ar- kan ve Ertuğrul Kumcu- oğlu'nun maddeye "ha- yır" oyu verdiklen öğre- nildi. Arabacı, "Milletaç- lık ve işsizlikle boğuşur- ken kendi durumumıı/Ja ilgili bir düzenleme > apü- ması bana adil gebnedi" dedi. TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Turhan Tayan, pakete düşen gölge ile ilgilı ra- hatsızlığını şu sözlerle dı- legetirdı: "83. maddenin düsmesi ve buna karşüık ödük haklan ile ilgili bir değişiklik yapüması bu- rukluklar yarattı. Zarif olmadı. MilletvekUleri dokunuunazuklan konu- sunda çok du\ arlı, haksız müdahalelere uğramak- tan çekini\oriar." En düsük aylık 177 milyon lira İşçi emeklisine 10 milyon lira zam ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Işçi emekli- lerinin ekim ayı aylıklan belli oldu. En düşük işçi emekli ayhğı 177 milyon 766 bin 88 liraya, en yük- sek emekli aylığı ise 341 milyon 285 bin 19 liraya yükseldi. DlE tarafindan açıkla- nan yüzde 5.9 oranındaki tüketici fiyatlan endeksi- nın ayhklara yansıtılması sonucunda, ekim ayında en düşük işçi emekli ayh- ğı 168 milyon 123 bin 510 liradan, 9 milyon 642 bin 578 hra artışla (4 milyon 690 bin lira tutanndaki sosyal yardım zammı da- hil), 177 miiyon 766 bin 88 lrraya yükseldi. En yüksek aylık ise 322 mil- yon 532 bin 133 tiradan 18 milyon 752 bin 6801i- rahk artışla (4 milyon 690 bin lira tutanndaki sosyal yardım zammı dahıl), 341 milyon 285 bin 19 liraya yükseldi. Ortalama işçi emekli aylığı ise 187 milyon 599 bin 139 liradan, 10 mil- yon 791 bin 639 liralık ar- tışla (4 milyon 690 bin lı- ra tutanndaki sosyal yar- dım zammı dahil) 198 milyon 390 bin 778 hra- ya yükseldi. Yaklaşık 3 milyon 500 bin dolayındaki işçi emeklisi, dul ve yetimi, ekim ayı ayhklannı SSK Başkanlığı tarafindan önümüzdeki günlerde açıklanacak tarihlerde, il- gili banka şubelerinden alabilecekler.