Katalog

17 EKİM 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Doğu'ya madeni yağ faörikası • VAN (AA) - Doğu Anadolu Bölgesi'nin i]k madeni yağ fabrikası olan Özerşah Madeni Yağ ve Antıfhz Fabrikası'ndan, başta Türk cumhuriyetleri olmak üzere Dubai ve Afganistan'a madeni yağ ihraç edileceği bıldirildi. Özerşah Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Arvas, Van'da 10bin555 metrekare arsa üzerine kurulan 5 bin 400 metrekare kapalı alanlı fabrikanın toplam 2 milyon dolara mal olduğunu söyledi. Sosyal güveniik açığı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Çalışma ve Sosyal Güveniik Bakanı Yaşar Okuyan, sosyal güveniik kuruluşlannın, 2002 yılı tahmini bütçesinin 7.4 katrilyon lira olduğunu söyledi. Sosyal güveniik kuruluşlanmn 2001 yılındaki açığuıın da yıl sonunda 5.5 katrilyon lirayı aşmış olacağını söyleyen Okuyan, 2002 yılında SSK ve Bağ-Kur için 1.7'şer katrilyon, Emekli Sandığı için de 4 katrilyon lira ödenek planlandığuu kaydetti. AB'de bektenmiyor • LÜKSEMBURG (AA) - Avrupa Konseyi'nin parasal işlerden sorumlu üyesi Pedro Solbes, Avrupa Birliği ekonomisi hakkında bu yıl için yapılan yüzde 2'lik büyüme tahmininin son olaylardan sonra gerçekçi olmayacağını, ancak her şeye rağmen bu oranın yüzde 1 'in üzerinde olacağını söyledi. Gelecek yıl için de benzer bir büyüme oranının tutturulmasının beklendiğini belirten Solbes, Avrupa'da ekonomik durgunluk tehlikesinin olmadığını ifade etti. Hazine 71 parça arazi satacak • ANKARA (AA) - Hazine arazilerinin sahşının hızlandınlmasına ilişkin düzenleme çerçevesinde, ilk partide satışa sunulacak 71 parça araziye, enaz 165.6 trilyon lira değer biçildi. Kamu hizmeti için gerekli olmayan veya kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla kamu kuruluşlanna tahsisli olup da tahsis amacuıda kullanılmayan Hazine'ye ait taşınmaz mallann satılarak ekonomiye kazandınlması işlemine devam ediliyor. Selçuk Yaşap'a fahri doktora • ISPARTA (AA) - Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Yaşar'a, et ve süt hayvancılığının gelişmesi ve gıda alanında gerçekJeştirdiği yatırımlardan dolayı, Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Senatosu tarafından "Gıda Mühendisliği Dalında Fahri Doktora" payesi verildi. SDÜ Kültür Merkezi'nde düzenlenen törende konuşan Yaşar, "Sektörün ekonomiye katkısı ve sağlıklı nesiller yeriştirmekteki yeri önemlidir." dedi. Şirket, devlete olan toplam 63 milyon dolarlık borcımu takas yoluyla ödemeyi hedefliyor Kardemir raylara umut bağladı• 200riniikaltıayında 61 trilyon liralık zaranyla dikkat çeken Kardemir AŞ, Devlet Demiryollan'na vereceği raylar karşıhğında nefes almayı hedefliyor. Uzun süredir finansman sıkıntısı çeken şirketin 63 milyon dolan kamuya olmak üzere toplam 108 milyon dolar borcu bulunuyor. YAVUZ BARLAS Kardemir, devlete olan bor- cunu Devlet Demiryolları'nuı 200 bin tonluk ray ihtiyacını kar- şılayarak ödeyecek. Devlet Planlama Teşkilan'nın kredi sağlayamaması nedeniyle Demiryollan'nın son 4 yıldır bir türlü yenileyemediği raylan Kar- demirAŞ, devlete olan 63 milyon dolarlık borcuyla takas edecek. 2001 'in ilk altı ayında 61 tril- yonluk zaranyla dikkat çeken Kardemir AŞ söz konusu anlaş- marun sağjanmasıyla nefes alma- yı hedefliyor. Devletin yıllardır ithal ettiği 36 metrelik tren ray- lann seri üretimine hazır olduk- lannı belirten Karabük Demir ve Çelik Fabrikalan AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sencer Imer ya- Anlaşmayla hem Kardemir yeni bir pazar yarat- mış olacak hem deTürkije'nin ray gereksinim- de dışa bağımlılığı ortadan kalkacak. pılacak anlaşmayla hem Karde- mir'in yeni bir pazar yaratmış olacağını hem deTürkiye'nin ray gereksinimde dışa bağımlılığının ortadan kalkacağuıı söylüyor. Devlete olan borçlannın vade- lendirilmesi halinde şirketin ra- hatlayacağını kaydeden Imer, uluslararası piyasaya göre ray sa- tışında indirim yapılabileceğını söylüyor. Sencer Imer aynca Iran, Irak ve Suriye gibi raylı teme uzak olan ülkelerden tek- lifler geldiğini de belirtiyor. Devlet Demiryollan (TCDD) Genel Müdürii Vedat Bügin an- laşmanın en geç aralık sonu iti- banyla tamamlanabileceğini be- lırterek anlaşmayla devletin ilk etapta 100 milyon dolarlık döviz kaybından kurtulacağına dikkat çekiyor. Kardemir'in tren teker- lekleri üzerine çalışmalarabaşla- dığuıı kaydeden Bilgin, ancak öncelikle demiryolu ağının yüz- de 30'unun acilen değişmesi ge- rektiğini söylüyor. Borç yfikû 108 milyon $ Mali sıkıntıda bulunan ve TCDD ile yapacağı anlaşmayla çıkış yolu bulmaya çalışan Kar- demir'in iç ve dış olmak üzere 108 milyon dolar borcu bulunu- yor. Diğer kamu kurumlanna olan borçlannı da takas yolu ile çözmeyi düşünen şirketin Zon- guldak'tan alınan kömür, Sıvas Divriği'den aldığı cevher ve Tür- kiye Elektrik Kurumu'na elekt- rik, ve Maliye Bakanlığı'na ver- gi borcu bulunuyor. Şirketin devlete toplam borcu 63 milyon dolar. UZAKDOĞU'DA TEKSTÎL ÜRETÎMİ GERİLERKEN TÜRK ÎHRACATÇISININ PAZAR PAYI BÜYÜYOR Asya'daki savaş ıdski tekstile yaradı BURSA (AA) - Afganıstan'daki savaş nedeniyle tekstilde söz sahibi Asya ülkelerinde riskin artması üzerine, Türkiye'nin büyük avantaj yakaladığı bıldirildi. Zorlu Holduıg'e bağh Korteks Mensucat Sanayii ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Zorlu, Afganistan'a yapılan müdahalenin ardından, tekstil üretiminin durma aşamasına geldiği Pakistan'da, Avrupa ülkelerinden gelen taleplerin karşüanamadığını söyledi. Zorlu, geçmişte Pakistan gibi ucuz ışgücüne sahip Asya ülkelerini tercih eden Batılı ihracatçılann, şimdi güvenli pazarlara yöneldiğıni kaydederek " Pakistan'dan bize yöneltilen 300 bin merrekarelik siparişi linen fabrikamız karşılayacak. Lüleburgaz'daki bu fabrikamızın günlük • Geçmişte Pakistan gibi ucuz işgücüne sahip Asya ülkelerini tercih eden Batılı ihracatçı, şimdi güvenli pazarlara yöneliyor. kapasitesi 500 bin metrekare. Kâr marjlannı fazla yüksek rutmadan taiebin devamını sağlamaüyız" dedi. Uludağ thracatçı Bırlıkleri (UlB) Başkanlar Kurulu Başkanı Orhao Yıldınmçakar da Pakistan'ın Türkiye'yle daha çok ev tekstih konusunda rekabet erhğinı belırterek "Pakistan'ın tekstil ve konfeksivon ibracatı yılda 5-6 milyar dolardır. Bu rakamın en az beşte birinin son gelişmeler nedeniyle bölgeden kaçacağını tahmin ediyorum. Sadece Pakistan 'dan 1 milyar dolarlık talep Türkiye'ye gelebilir" dedi. Pakistan'ın yanı sıra Hindistan, Çin ve Endonezya'nın da sıcak bölge ile birlikte anıldığuîa işaret eden Yüdmmçakar, bu ülkelerde genleyen taiebin de Türkiye'ye akabıleceğini kaydetti. •ta görüşmeleri iden başladı ANKARA (AA) - Dış Ticaret Müsteşarhğı (DTM), ABD ile yapılanticarette en büyük sıkın- tı olan hazırgiyim ve tekstil ko- talan konusunda, "Kotalar ArasıAktanm ve Kota Görüş- meleri" için ABD Ticaret Tem- silciliği'ne (USTR) başvuruda bulundu. Türkiye'ninAvrupa'ya,Avnı- pa'nın da ABD'ye kotasız satış yaptığını hahrlatan yetküiler, bu nedenleTürkiye'nindeABD'ye kotasız mal satması gerektıgine dikkat çektiler. Kota konusun- daki mücadelesindeTürkiye'nin haklı olduğunu kaydeden yetki- liler, Türkiye'nin öneminin daha daartnğı birplatformda, aynı şe- kilde mücadelenin devam etnri- leceğini bildirdiler. ÇALIŞANLARA AYDA 1 HAFTA ÜCRETStZ İZİN THY yüzde 20 küçülüyor tSTANBUL (AA) - Türk Hava Yollan (THY), havacılık sektöründe yaşanan krize önlem olarak birta- kun kararian alma arifesinde bulu- nuyor. THY yetkililerinden alı- nan bilgiye göre, 11 Eylül'de ABD'de meydana gelen te- rör olaylanndan sonra rezer- vasyon iptalleri ve yolcu ta- lebinin azalması nedeniyle büyük gelir kaybına uğrayan THY, içine düştüğü darboğazdan kurtulmak amacıyla hedeflerini yeniden göz- den geçirecek. Yetküiler, alınacak önlemler paketinin Türk Hava Yol- lan'run bu hafta içinde yapılacak yönetim kurulu toplantısından son- ranetlik kazanacağını belir- tirken, THY'nin yüzde 20'lik bir küçülmeye gide- ceği ve bu amaçla emeklüi- ği gehniş yaklaşık 1000 per- sonelin birkısmının işten çı- kanlacağı kaydedildi. Aynca, THY çalışanlanna her ay bir hafta ücret- siz izin verilmesi de düşünülen ön- lemler arasında yer alıyor. BiLGt 11 EYLÜL SALDIRILARININ ETKİSt IMF yeni bir şans vermeli Ekonomi Servisi - Financial Ti- mes gazetesi, Türkiye'nin, borçla- nnı ödeme gücüne erişeceğini, Uluslararası Para Fonu' (IMF)nun bu konuda Türkiye'ye bir şans da- ™ " FINANCIALTIMES belirtti. Gazetenin dünkü sayısmda yer alan bir yorumda, Türkiye'nin ya- pısal reformlar konusunda önemli mesafe aldığı kaydedilerek IMF'nin Türkiye'ye yapacağı yar- dımın ekonomik temehnin bulun- duğu savunuldu. 11 Eylül saldın- smdan, gelişen ülkelerin kötü etki- lendiğini belirten Ingiliz gazetesi Financial Times, Türkiye'nin gele- cek yıl bü- yüme süre- cine geçme şansına sahip olduğunu vurguladı. Gazetede yayımlanan yorumda IMF Başkanı Horst Köhler'in Rusya ziyaretindeki demeçlerinede yer verildi. 100 MlLYON DOLAR TCDD G.Afiika'dan bile ray alıyor Yurtiçindeki fabrikalardan ihtiyacmı karşılayamayan Türkiye, yıllardır başta Almanya olmak üzere Romanya, Avusturya ve Güney Afrika'dan ray ithal ediyor. Devlet yıllardır milyonlarca dolan yurtdışmdaki firmalara ödüyor. Kaynak sıkıntısı nedeniyle yenilenemeyen ray ıhtiyacının son 4 yılda <• 200 bin tona ulaştığı bildiriliyor. 36 metrelik raylann tonuna 500 dolar veren Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollan (TCDD), her yıl Devlet Planlama Teşkilatı'ndan 25 milyon dolar talep ediyor. Demiryollaruun tekerlek ihtiyacırun yanı sıra sadece raylannın yenilenmesi için 100 milyon dolarlık kaynağa ihtiyaç oldugu belirtiliyor. Türk-isten genel grev uyarısı Kazanılmış hakka dokunmayın ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Türk- lş Genel Başkanı Bay- ram Meral, çalışanlann ikramiye ve kıdem taz- minatına göz diken hü- kümete,"genel grev" uyansında bulundu. Meral, kazanılmış hak- lara yönelik bir müda- halenin, "genel grev" çağnsı anlamına gele- ceğini söyledi. 2002 yılı bütçesinin işsizlik ve yoksulluk bütçesi olduğunu belir- ten Meral, "Bütçe, gerçekçi olmaktan uzak" dıye konuştu. Meral, seçim ve siyasi partiler yasalannm de- ğiştirilerek erken seçi- me gidilmesini de iste- di. Türk-lş Başkanlar Kurulu, hükümetin kı- dem tazminatı ve ikra- miye hakkının kaldınl- masına dönük girişim- lerini değerlendirmek için dün toplandı. 'Işsiz ordusunu büyütmeyin' Toplantının açılış ko- nuşmasını yapan Türk- lş Genel Başkanı Me- ral, hükümetin işsizliğe çözüm üretmek yerine, işsiz ve yoksullar ordu- sunu büyütmeyi planla- dığını söyledi. Kıdem tazminatı ve ikramiye gibi temel haklara yönelik bir ça- lışmanm, genel grev çağnsı anlamına gele- ceğini belirten Meral, "Bunun doğuracağı sorumluluk, çağrıyı yapanlara aittir" dıye konuştu. Türk-lş Genel Başka- nı Bayram Meral'in, Başabakan Bülent Ecevit'e son ekonomik gelişmeler gündemiyle, Ekonomik ve Sosyal Konsey'in toplantıya çağnlması için bir mektup yazdığı da bil- dırildı. Ankara'da büyük miting kozu Toplantı sonrası ya- pılan açıklamada ise kı- dem tazminatı ve ben- zeri haklann tartışma konusu yapıhnası duru- munda genel greve çı- kılacağı behrtildi. Hükümetin EMF'nin talepleri doğrultusunda hareket etmesi duru- munda, Ankara'da bü- yük bir miting düzenle- neceği belirtilen açık- lamada, Seçim ve Siya- si Partiler Yasası'mn değiştirilerek erken ge- nel seçime gidibnesi is- tendi. Ekonomik ve Sosyal Konsey'in top- lantıya çağnldığı açık- lamada, 9 Kasım tari- hinde Ulusulararası Hür Işçi Sendikalar Konfederasyonu'nun düzenleyeceği etkinlik- lere Türk-lş'in de katı- lacağı belirtildi. Açık- lamada, iş güvencesi yasa tasansınm da ön- celikli olarak yasalaştı- nhnası da istendi. TOPLUMUNA DOGRU/OZLEMYUZAK ozlemyu@yahoo.com Savaş, te- rör derken rüzgâra kapıldık gi- diyoruz. Ya içimizdeki yangın? Yolsuzluklar, yüksek enflasyon, 25 milyon insanın açlık sınırında yaşam sürmesi, milletvekillerinin ortamdan istifade maaşlannı yük- seltme aymazlıkları?.. Ya Dünya Bankası Başkan Yar- dımcılığı görevinden bando mızıka ile Devlet Bakanlığı'na getirilen Ke- mal Derviş'e 'şımdilerde' çalınma- ya başlanan izmır Marşı?.. Ya çifte standartlar, ikiyüzlülük- ler?.. Üretim yok, istihdam yok, güven ise hiç yok... Sürüklenip gidiyor, her zaman yaptığımız gibi günah keçiliğini yi- ne birilerinin sırtına yüklemeye ça- lışıyoruz. 'Her tercih bir vazgeçiştir' ger- çeğini göz ardı etmeyi sürdürerek sürükıenip gidiyoruz. Planlı üretim, çağdaş eğitim politikalan, insana Her Tercih yatırım ve doğruluktan vazgeçip tercihimizi, ya bize dayatılmaya ça- lışılan düzenin dalkavukluğu yö- nünde kullanmayı, ya tepkisiz kal- mayı ya da arternatifler yaratma- dan isyan ederek... Peki, farklı bir yöntem yok mu? Ben, mutlaka olduğuna inanıyo- rum. Çok değer verdiğim bir dos- tumun, birbüyüğümün "ütopik'ta- nımlamalarına karşın... Gelin, örneği, suya sabuna do- kunmadan, bizden çok çok uzak- ta olan bir ülkeden verelim. Küre- selleşme karşıtlan ile küreselleşme yanlılarının (ikincisinin sesi tartış- masız daha gür çıksa da), dünyayı dörtte bir kutba böldükleri bir or- tamdan, minik bir örnek. Türki- ye'nin kapısında dilendiği IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası fi- nans kurumlarını yanına bile yak- laştırmayan, buna karşın var olan küresel ekonomi gerçeğini kendi lehinde kullanmasını başarabilen bir ülkeden söz edelim. Ülkenin adı Çin. 11 Eylül'de ABD'ye düzenle- nen saldınnın ardından bütün ha- vayolu şirketleri peş peşe krize gir- diği, girmeyenlerin bile yatınmlan- nı askıya aldığı bir dönemde Bo- eing firması ile yaptığı bir anlaşma sonucu filosunu büyütme atağı ile gündeme geldi. Ardından önceki gün Financial Times'da ünlü finans spekülatörü George Soros'un Çin'de özel bir üniversite kuracağı haben yeraldı. Bugün, Çin dünya- da en fazla yabancı yatınm çeken ülkelerin başında geliyor. Peki bu başansını neye borçlu? Birleşmiş Milletler'in UNCTAD 2001 Dünya Yatınm Raporu'nda, Çin hükümetinin ABD'nin teleko- münikasyon devi Motorola ile na- sıl bir işbiriiği geliştirdiği anlatılıyor. Motorola, Çin Devlet Planlama ve Kalkınma Komisyonu ile yaptığı anlaşma doğrultusunda kurduğu 'Mükemmel Girişimcilik Merke- zi'nde Çin şirketlerine eğitim prog- ramı uyguluyor. Telekomünikasyon devinin amacı Motorola'nın en önemli tedarik üssü olan Çin fir- malarının kalite, üretim ve verimli- lik seviyelerini yükseltmek. Böyle- likle hem daha sağlıklı üretim plan- laması yapmak hem de maliyetle- ri düşürmek. Hükümetin hedefi ise Motorola'nın deneyimlerini Çin şir- ketleri ile paylaşması ve teknoloji transferi. Program 1998 yılından beri yürütülüyor. Bugüne kadar 23 eyalette 449 işletme, 1500 üst dü- zey yönetici ve binlerce teknisyen programdan yararlandı. Ancak işin ilgi çekici bir diğer yönü daha var. Yıllar önce başkent Pekin'de baş- layan eğitim programlannın Çin'in iç kesimlerindeki kentlere doğru kaydırılması. Zira yoksul kentler- deki Çin şirketlerinin de programa dahil olması hükümetin 'dengeli büyüme hedefi' ile örtüşüyor. So- nuçta her ıki taraf da kazançlı. Bu- gün Motorola üretim portföyünün yüzde 65'ini Çinli şirketler ile yürü- tüyor... Çin-Motorola ilişkısi 'bilinçli'ya- bancı yatırım çekme örneklerin- den yainızca bin. Plansız ekonomi- yi baş tacı ederek, liberalleşme rüzgânnda savrularak, IMF kapı- sında dilenerek Türkiye'nin düze çıkamayacağı çoktan göründü. Neleri tercih ederek nelerden vaz- geçıldiği de...