Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 AĞUSTOS 2000 PAZARTESİ Mehmet@cumhuriyeLcom.tr enter MEHıMET SUCU Fare vemerikah bilim adamlan, bilgi- sayarda fare ve klayyeyi tarine kanştıracak bir proje üzennde çalıştıklarını açıkladılar. ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından desteklenen proje, insanlar arasında kulla- nılan çeşitli iletişim yöntemlerinden anla- yabilen bilgisayan gerçekleştirmeyi amaç- lıyor. Rutgers Universitesi bilim adamlan- nın, düşünülen bilgisayann MTM adı veri- len donanun kısmı üe, Fusion Agent adı ye- rilen yazılım kısmını gerçekleştırdikleri ve işaretleri saptayan bir detektörün patentini aldıklan açıklandı. Hazırlanan cinaz, dok- torlar tarafından kan ömekleri analizinde, röntgen fümleri ile MRI testlerinin okun- de tarih olacakmasında denendi. Dahadageliştirilmeyeça- lışılan bilgisayann, kullanıcının göz, kaş ve el hareketlerinden anlayabileceği ve sesli komut alabileceği bildırildi. însan ve bil- gisayar işbirliğini sağlayacak olan ve adına "stimulate" denilen projeyle, insan gibi dü- şünebilen bügisayar yapma konusunda ilk önemli adımın atılmış olduğu açıklandı. Düşûnûlen bilgisayann, tıp ve askeri alan- larda da kullanılabıleceği, sakat ınsanlara bil- gisayar kullanmalan ve çeşitli işlerini gör- meleri konusunda büyûk kolayhk sağlaya- cağı bildırildi. Kullanılacak olan yazılım, kullanıcı odanın içinde dolaşırken bile se- sinden komutlan alabilecek ve dudak işaret- lerini anlayabilecek. Online demokrasi olabilir mi?nternetin, yurttaşlann demokra- sıye katüımını arttıran "gidi bir gû- cûnün" olduğu sık sık vurgulanı- yor. Ama bunun gündelik yaşam- daki yansımalannı yakalayabilmek, pek de ko- lay değil. (*) Intemet'in en önemli özelliği demokratik kaülımı arttıran "sistemü bir grup çahşmas" için gereken ortamı yaratmasıdır. Gûnlük yaşantımızda hem internet, hem de demokrasiyle sürekli etkıleşım içindeyiz. înternette pek çok konuda araştırma yapıla- bileceği bilinen bir gerçek ama benim inter- netteki en büyük keşfim," birey" oldu. tntemetin en büyûk yararının, insanlann örgütlenmelerini ve iletişim kurmalannı sağ- laması olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle farklı politik görûşleri savunan, farklı coğra- fi bölgelerde yaşayan ınsanlan bir araya ge- tirmeyi amaçlıyonım. Yurttaşlann birbirle- rinden koptuklan ve özel çıkar gruplan ara- cılığıyla hükümete aşın derecede bağlandığı gûnümüz toplumlannda, internet, birbirine daha sıkı kenetlenmiş çıkar gruplan yaratıl- ması yolunda hükümetleri etkileyebilir mi? Temsili demokrasilerde yurttaşlann büincini arttırmak için "onüne" ne yapılabilir? internet, yurttaşlann ortak çıkarlan için tekrar bir araya gelmelerini sağlayabilir mi? Son 5 yılda hükûmetler, parlamentolar, poli- tikacılar, siyasi partiler ve diğer politik kuru- luşlar fazlasıyla iç içe geçtiler. Birçok bilgi de bu iç içe geçmiş hükümetlerden yurttaş- lara aktanlıyor. Yurttaşlann birbirinden son derece kopuk olduğuna yukanda değinmiş- tim. Acaba parlamento ve diğer kamu kuru- luşlannın web siteleri, aynı sayfayı ziyaret eden insanlar arasında bir iletişim ortamı ya- ratmıyor mu? Bu noktada teknolojinin hızla gelişmesine rağmen, iletişimi oluşturan parçalann bütün- lükten yoksun olduğunu söylemek yanlış ol- maz. tnternet kullanan yurttaşlar, gûn geçtik- çe daha çok birbirleriyle etkileşimde bulunu- yorlar, ama bu etkileşimin daha çok hobiler ve yaşam tarzlarından kaynaklandığını özel- Ukle vurgulamak gerek. Başka bir deyişle, internette "yereldeınok- raa" bağlamında iletişim kuranlann sayısı oldukça az. Bunun en önemli nedenini bele- diye meclisleri ve ulusal meclislerin, interne- te sıradan bir "teknolojik geüşme" yaftasıru yapıştırmalannda görmek mümkün. Bu nok- tada, yurttaşlann birbirine kenetlendiğini, bir- lik olduğunu dûşünelim: Evden ınternete bağlanmanın bedelinin ucuzlaması, internet kullanıcılan tarafından heyecanla karşılanıyor. Bu "kenetienmişyurttaş" tahmini, her şey- den önce, birey, hükümet ve kar amacı gözet- meyen aktiviteler ile ticari etkinliklerin bir bileşıminin internete yansımasında ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda akla şöyle bir soru gelebilir: Kenetlenmemiş bir yurttaş kitlesinin ve iç içe geçmemiş bir hûkümetin varlığında eksik olan ne? Bu sorunun cevabını, "analogdemok- rasjde" bulmak mümkün. Bu noktada akla ge- lebilecek bir başka soru da internetin analog demokrasi için ne yapabileceği şeklinde. On- line bir açıdan bakarsak, kenetlenmiş, örül- müş, tt ağb" bir demokrasiye ihtiyacımız var. Ya da bunu demokrasinin bütün bölümle- rinin bir manivela gibi uyum içinde çalışma- smı sağlayanbir "AgonOnJtoe" olarak da ad- landırabiliriz. Kâr amacı gütmeyen ya da gö- nûllü kuruluşlar, medya ve özel sektör kuru- luşlan, 'Demokrasi Online'ın vazgeçilmez parçalandır. »Stevea CHft Minnesota örneği İAAAAAI filYI tr Avrupa Triatlon Şampiyonası'nın son ayağmın Alanya'da yapıldığını LUI \j.U b i | i v o r m u v d u n u z ? ^^^^triathton.ofq.triştebuoraanizasvonun İnter- net adresi. Yüzme, bisiklet ve uzun mesafe koşu gibi 3 spor dalının iç içe yaptklığı triatlon hakkında he- men her şeyibulabile<^inizlxjsftedeaytrayanş^ Gezginin not defterihttp://www.thecounter.coni Bu siteden alacağınız kodu sitenize yerleştirerek ziyaretçileriniz hakkında aynntılı bilgi edinebilirsiniz. Toplam ziyaretçi sayısını sayfanızdan öğrenebi- leceğiniz gibi, siteye bağlanarak aynn- tılı raporunuza da ulaşmanız mümkün. http://www.ask.com Işte size bir başka web robotu. Bu si- te bir nevi arama motoru. Diğer arama motorlanndan farkı aradığınızı cümle olarak yazıyorsunuz. Bu cümleyi Ingi- lizce olarak grimeniz gerekiyor. Bir son- raki sayfada sorunuzla ilgili birçok so- ru seçeneğini seçerek cevaplannıza ulaş- manız çok kısa sürüyor."What is the we- aJher üke in Ankara"," What are the best Universities of America", siz sorun o söylesin... http://www.response-o-matic.com Web sitelerini yararlı kılan en büyük özelliklerden bir tanesi de ziyaretçile- rinizin doldurduklan ve size e-mail ile ulaşan formlar. Bu formlan yaratmak için bugüne kadar gerekli olan programcı- lık yeteneğine artık gerek yok. Bu site- deki linkleri ve açıklamalan takip ede- rek oluşturacagınız formu web sayfanı- za yerleştiriyor ve deniyorsunuz. Oluş- turmuş olduğunuz form ile oynayarak istediğiniz sayı ve özellikte form yara- tıp sayfanıza eklemeniz mümkün. http:/www.gator.com internette o kadar çok şey bedava ki bazen hepsine sahip olasımız geliyor. Kimbilir başvuru formunu doldururken aynı sorulan kaç kere aynı şekilde ce- vaplamışızdır. Gator şirketi, Internet kullanıcılannm bu zahmetten kurtul- malan için bir program yaratü. Bu prog- ram da bedava. Bilgilerinizi başlangıçta giriyorsunuz ve bir daha form doldururken tek yap- manız gereken o alandaki cevabmızı Gator'un formundan çekmek ve form- daki boşluğa yerleştirmek. Öte yandan bazı büyük siteler, şimdiden Gator'la anlaşmasını yapmış. Bu siteler sizin Gator kullanıcısı ol- duğunuzu hemen fark ediyor. Size açık olan Gator formunuzdan "Fill ln" (Boş- luklan Doldur) demek kalıyor. Bu şir- ketler arasında "ebay", "racite'', "ama- zon", "netscape" ve daha niceleri var. Kredi kartı bilgilerinizi girmek seçene- ğe bağlı. Gator sizle ilgili hiçbir bilgi- yi deşifre etmeyeceğinin garantisini ver- miş. 994'te bir grup gönüllü tarafın- dan oluşrurulan Minnesota Onli- ne E-Demokrasi dünyanın se- çimlere yönelik ilk web site- si. 1996'da Minnesota E-De- mokrası vergıden muhaf tu- tuldu ve bu sayede resmi ama- cı olan demokrasiye katılım etkirdiklerini, bilgi ağlan ara- cılığıyla daha fazla geliştirdi. 1994'teki mucızevı başannın devam etmesi, MN-Politika- lan'run da tartışılmasını sağ- ladı. Herkesin ortak paylaşım içerisinde bulunduğu bu on- line etküeşım, interaete "yurt- taş" katılımınının artacağına inananlann büyük dersler çı- karmasını sağlayacak rutelik- te. Intemetteki politik tartış- malann yüzde 99'unun birbi- rinden kopuk olması, tartış- malanmızın da o derece an- lamsız olduğunu mu göste- rir? Sanınm asıl mucize, in- ternet'teki her politik tartış- manın da az çok bir değeri- nin olmasıdır. Daha önceki deneylerimizden hareket ede- rek, yerel bir model oluştur- maya karar verdik. 1998'de Minneapolis Konulan For- mu'nu (MPLSISSUES) baş- latık. MPLS-ISSUES'un res- mi hedeflerini şöyle sırala- yabiliriz: MPLS - ISSUES, Minneapolis'te e-mail aracı- lığıyla ortaya çıkan bir duyu- ru ve tarrışma platformudur. Tartışma konulannı, günde- lik konulann yanı sıra, Min- neapolis Kent Meclisi'ni ilgi- lendiren sonınlar oluşturmak- tadu-. MPLS, e-mail listesiy- le çalışmaktadır. E-mail listesi nasıl işliyor? Oncelikle E-mail listesine üye olanlar, beürli vaatleri yerine getirmeyi kabul etmek duru- mundalar. örneğin intemete hergirdiklerinde, web sitesi- ni ziyaret etmek zorundalar. Küçük, yerel birkuruluş için, insanlann internete her gudik- lerinde aynı sayfayı düzenli olarak ziyaret etmelerini sağ- lamak oldukça güç. E-ma- il'in stratejik kullanımının ya- nı sıra, yaymcılığı da e-ma- il'in en küçük ortak paydası haline getirmeyi hedefliyo- ruz. Web sayfalan aracılığıy- la, başkalannın mülklenni zi- yaret etmiş oluyoruz, e-mail aracılığıyla ise, insanlann "yurttış'' olarak evlerimize konuk olmalanna izin veriyo- ruz. tfcl ana kural Minnesota E-Demokra- si'nin sponsorluğunu yaptığı tartışma listesinde, insanlar- dan iki ana kurala uymalan is- teniyor: Kimse bir günde iki defadan fazla mesaj yollaya- maz. Aynca, bütün mesajlar- da, mesajı yollayan bireyin gerçek adı ve yaşadığı şehir beUrtümek zorunda. Bu ku- rallar, daha fazla kişinin, ko- nuyla ilgili tarüşmaya katıl- masını sağlamayı hedefliyor. tnsanlann online tartışma- lara katıhnasıyla, yeni kay- naklar yerel gazetecilerin kul- lanımına açıknakta, bu saye- de de gizli kapaklı kalan bir- çok konu gün ışığına çıkmak- tadır. Tartışmalann, yerel konu- lara ağırlık vermesi, toplu- mun daha geniş bir kesitini il- gilendiren bir boyut kazan- masını sağlıyor. Bu nedenle internetin, hükümetlerin "ka- rar verme" mekanizmasını etkileyeceği yorumunu yap- mak, bir gerçeği dile getir- mek anlamını taşıyor. Son za- manlarda e-mail servisleri- nin çoğahnası, E-Gruplar'uı ortaya çıkması, hem bireyle- rin, hem de kuruluşlann or- tak ilgi alanlanna sahip tar- üşmaplatformlan oluşturma- lannm yolunu açmaktadır. Giderek kitleselleşen bir tar- üşma ortamı ortaya çıkarken, bunun hem bireyler, hem de hükûmetler üzennde etkili olacagı yadsınamaz bir ger- çektir. Bilgisayar Atasözleri SON KULLANICI Endernet@cumhuriyetcom.tr editepe Universitesi IİBF ve MBA öğretim Görevlisi Aygül Özkaragöz diyor ki: Sevgili Ender Net: Türk Telekom Türkiye'yi 8 bölgeye ayırmış. Istanbul'dan internet servisine abone olmuşsanız, farklı bölgeye bağlı bir yerde internete bağlanamıyorsunuz. Aynca bağtantı tetefon numarası almanız gerekiyor. Eğer internet servisinizde bu numaralar yoksa seyahatte olduğunuz sürece taşınır bilgisayarınızı yanınızda götürseniz de ağ iletişiminiz kopuyor. Bütün bunlan hem tatil hem çalışma yapmak üzere getdiğim Bodrum'da yaşadığım için öğrenmiş bulunuyorum. Bodrum'dan her isteğinizde şehirlerarası telefon açamıyorsunuz. Bu soruna cep telefonları da dahil. Böylece uzun uzun telefon nöbetleri tutmalar, servis taşıyıcım fornetteki sevimli gençlere tekrar tekrar sorun izah etmelerte Muğla bölgesi telefonlannı kullanma hakkına, internete ve e-postama eriştim. Türk Telekom'un niye böyle bir uygulama başlattığını anlayamadtm. Aygüt abinin dile getirdiği sorunu böyle ben de bi kez daha yetkililerin dikkatine sunuyorum. Onlan başka bi yere davetli diillerse göreve davet ediyorum. Bu hafta ikinci konumuz Tonguç Akarca'nın Web Sitesi. Adres: httpy/www.geocities.com/ tonguç-akarca/indew.htm Bu güzel siteden bir küçük ömek... Bilgisayar atasözleri FlAM'sız Windows oynamaz. Sabreden derviş Windows'u çalıştırmış. Kılavuzu animatör olanın burnu 3D'den kurtulmaz. Sakınan diskte bad çıkar. Vırüsünü temizlemeyen diskini temizler. Ufgrade'i an tomavidayı eline al. PC'ciye MAC vermişler ahhh Windows'um demiş. Sakla rutini gelir zamanı. DOS işler Windows övünür. Bana bir bilgisayar verin interneti göçüreyim. Ak antivirüs karagün içindir. DOS kocayınca Windows'un maskarası olur. Hatasız program olmaz. PC'ci Microsoft'a küsmüş, Microsoft'un haberi olmamış. Bana bilgisayannın modelini söyle sana kim olduğunu söyleyeyim. Patch'ı çıkmamış programdan ümit kesilmez. Nick'ini söylemeyen chat arkadaşı bulamaz. Yaz virüsü formatlasın diskini. Kimine Adlib saz, kimine SB Live az. Programcıyla yatan animatör kalkar. Vırüsler ilk hedefiniz internettir ileri. VVindovvs 98'e attın semer de giydirsen yine VVindovvs 95tir. Windows'dan ağzı yanan Linux'u üfleyerek kurar. endernet_2000@yahoo.com GORUŞ Y. Doç. Dr. FARUK GUÇLU AbantlBÜÖgr. Üyesi 17 Ağustos Depremi'nden Sonra Ne Yapıldı? Geçen yıl 17 Ağustos tarihinde ülkemiz büyük bir Marmara Depremi ile sarsıldı. Trilyonlarca li- ralık maddi hasar ve binlerce can kaybına neden olan deprem sonrasında aynen inşaatlann çü- rüklüğü ve müteahhitlerin sorumsuzluklan tartı- şıldı. 17 Ağustos Depremi'ni 12 Kasım Depremi iz- ledi. Yani geçen yıl ülkemiz iki kez derinden sar- sıldı. Halen deprem bölgelerinde yaşayan binler- ce insan, depremin doğurduğu psikolojiktravma- yı yaşamaya devam ediyor. Depremden hemen sonra, her zaman olduğu gibi devlet büyüklerimiz büyük nutuklar attılar. 9. Cumhurt>aşkanımız "devletin büyük olduğunu, ya- ralann en kısa zamanda sanlacağını" ifade etti. Dünya uluslanndan, ülkenin dört bir yanından yardımlar geldi. Devlet bununla da yetinmedi, deprem vergisi olarak bilinen bir vergiyi de uygu- lamaya soktu. Aradan bir yıl gibi büyük bir zaman dilimi geç- ti, geçici barakalardışında devletin bölgede göz- le görülen bir hizmetine rastlanmıyor. Bir ay, iki ay gibi bir süre için yapılan "geçici" konutlar ne ya- zık ki ktşın soğuğuna ve yazın sıcağına karşın de- vamlı konut haline geldi. Kalıcı konutlann ihale- leri bile yeni yeni yapılıyor. Konut yapmak isteyen özel girişimcitere arsa tahsisinin bile bir yılda ya- pıldığı, gazetetere yansıyan haberler arasında. Toplanan yardımlarla ve salınan vergilerle aca- ba bir yılda yıkılan konutlann tamamı, hatta da- ha güzeli yapılamaz mıydı? Bu sorunun yanrtı kuşkusuz evet olacaktır. Ancak ne yazık ki bürok- rasinin ağır işlemesi, insanlann umursamazlığı sayesinde bu ideal yakalanamamıştır. Peki çürük inşaat yapan müteahhitleri veya teknik sorumlu- lan denetim altına alan, bir daha çürük yapı yap- malannı önleyecek bir önlem alınmış mıdır? Ne yazık ki bu soruya da hayır demek durumunda- yız. Görünen o ki ne 17 Ağustos Depremi, ne 12 Ka- sım sarsıntısı bizi yeterince uyarmışa benzemiyor. Canlı yayınlarda Sayın Ahmet Mete Işıkara'ya bağlanıp ondan adeta nakarat haline gelen "Dep- remleyaşamaya alışmalıyız" sözünü duymakla iş- ler çözülmüyor. Her iki depremde binlerce çürük bina yıkıldı. Biz- den daha geri kalmış ülkelerde daha büyük sar- sıntılar olduğu halde yıkılmayan binalar, ne yazık ki bizde kâğrt gibi çöktü. Peki kimdi bu binalan yapanlar, buna izin verenler? Sadece Veli Göçer m'ıydi tüm bu yapılann sorumlusu? Neden açık- ça bir cinayet olan bu işlemleri yapanlar gün ışı- ğına çıkartılmadı? Fay hattı olduğunu bile bile üzerine ülkenin en büyük rafınerisini kuranlar, ülke sanayisini birinci derecede deprem bölgesine yönlendirenler hiç mi suçlu değillerdi? -~ Suçlulan koruya koruya bugünlere geldik. 17 Ağustosta, 12 Kasım'da yaşamını yitirenlerin anı- sına saygısızlık etmemek için hiç değilse bundan sonra çürük yapı yapılmasına izin vermesek ol- maz mı? Internet'te bu kez de insan avı Ekonomi Servisi - In- temeti ticari çıkarlan için kullananlara her gün bir yenisi ekleniyor. Son ola- rak Almanya'da bir grup genç girişimci, internet- ten para kazanmak kay- gısıyla "sanal ortamdan gerçek yaşam yönlendiri- lerekinsan avtanan" bir si- tekurdu. *wwwreaKtvnuLcom" adlı sitede Berlin kentin- de bugün 24 saat boyun- ca-Roger-adlıHoUanda- h bir genç, 28 yaşındakı avcı "Jack Black" tara- fından kovalanacak. Bu siteye girenler sanal or- tamdan Berlin'deki kova- lamacayı yönlendırecek- ler. Siteyi kuran Extra-Mi- le şirketinin sözcüsü Jens- CMver\bss, sitenin insan- lan eğlendirmeyı amaç- ladığını ileri sürerek, öl- dürmeyi ve cinayeti özen- dirmediklerini savundu. Dünyanın her tarafın- dan insanlar, elektronik posta göndererek avcı Jack Black'in kaçan Roger'ı yakalaması için önenler- de bulunurken, Roger'ı bulmanın hediyesinin 10 bin dolar olduğu belirtili- yor. Kaçan Roger'ın üze- rinde bir hoparlör olduğu ve bunun da onu izleyen- lerin neler söylediğini duymasını sağladığı ıfade ediliyor. Reklamcdann yeni araçlan Tican kaygılarla kuru- lan sitedeki kovalamaca, dev şirketlerinreklam yap- masını sağlıyor. Sitede, kovalanan Roger'ın gün içinde bazı yerlere uğra- ması gerektıği belirtiliyor. Örneğın kentteki bir McDonalds'tan yiyecek sipariş etmesi gerekiyor. Extra-Mile'ın sözcüsü Voss, siteyi 600 bin kişi- nin ziyaret ettiğini söy- lerken, kovalamacanın sa- dece Berlin kentiyle sı- nırh kalmayacağını, Vi- yana, Amsterdam, San Franscisco ve New York'ta da gerçekleştirileceğini ifade ediyor. ANIYORUZ Onurlu aile reisi, örnek insan, emeğin yılmaz savunucusu, ka- ra taşıtmacıhk ile genel hizmet- ler işkollannın unutulmaz örgüt- leyicisi, etik ve demokratik de- ğerlerin özümseyicisi eşsiz Ge- nel Başkan HÜSEYÎN PALA'yı rahmet, sevgi ve özlemle anıyoruz. REFtYEPALA ISMAİL SAYGIU Kirlenen Dünyamızı Fidan Dikerek Antalım OKVIAN BAKANUĞI AĞAÇLANDBRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ