Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8 TEMMUZ 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Bakan Mumcu
Mmanya'da
• Istanbul Haber Servisi -
Turizm Bakanı Erkan
Mumcu, Hannover'de 1
Ha-zırarfda başlayan
EXPO-2000 Fuan'nda yer
alan Türkiye Pa\yonu"nun
açılış resepsiyonuna
katılmak üzere
Almanya'ya gitti. Mumcu,
EXPO-2000 Fuan'nda,
dünya basınmın büyük
ılgısinı çeken Türkiye
Pavyonu"nun en çok
ziyaretçi kabul eden
standlar arasında yer
aldığmısöyledi.
Kataakonut
• KONYA(AA)-Konya
Valiliği'nce başlatılan
kampanya çerçevesinde,
Sakarya'da depremzedeler
için yaptınlması planlanan
bin konutluk Konya
Mahallesinin 300
konutluk bölümûnün
ıhalesi yeniden yapıldı.
Özel ldare Toplantı
Salonu'nda açık eksiltme
yoluyla yapılan ıhaleye 9
firma katıldı. 3 trilyon 600
milyar lira keşif bedelli
konutlann yapımını, 2
trilyon 700 milyar lira ile
Ok-Kan lnşaat Ltd. Şti.
kazandı
Eğfflm-Sen'in
yenkuralu
• Istanbul Haber Servisi -
Eğitim-Sen, Istanbul 6
No'lu Üniversiteler Şubesi
it. Olağan Genel
Kurulu'nda seçılenler
arasında görev dağılunı
yapo. MSÜ'den Cemal
Altınsoy'un şube başkanı
seçildiği kurulda; Emine
Tahsin (IÜ) şube sekreteri,
Kamber Yılmaz (BÜ) mali
sekreter, Ayşe Sönmez
(IÜ) örgütlerune sekreteri,
Muharrem Güler (YTÜ)
basın yayın sekreteri,
ÇiçekÇavdar(lTÜ)
eğitim sekreteri, Songül
Selçuk(MÜ)ise
toplusözleşme hukuk
sekreteri göre\ ini üstlendi
Kıdem tazminatı
uyansı
• ANKARA(ANKA)-
Türk-lş, Türkiye tşveren
Sendikalan
Konfederasyonu'nun
(TlSK) iş güvencesinin
yasalaşması için kıdem
tazminatlannin A\Tupa
ülkeleri seviyesine
indirilmesi önerisine sert
tepki gösterdi. Türk-Iş
Genel Sekreteri Hasan
Hüseyin Karakoç, "Kıdem
tazminatlannin bir gününe
bile dokunamazlar"
derken "O zaman greve
gideriz. Geldiğimiz gibi de
gitmeyiz" diye uyardı.
BVN'daıF tipi
uyarısi
• ANKARA(ANKA)-
Elektnk Mühendisleri
Odası (EMO) Yönetim
Kurulu, yazılı bır açıklama
yaparak F tipi
cezaevlerinin CIA'mn
talimatıyla kurulduğunu
ve siyasi mahkümlann
kişiliksizleştirilmeye
çalışıldığını savundu.
EMO. "Alaattin Çakıcı'ya
engel olmak istemeyen
devlet, hâkimiyetini siyasi
mahkıîmları sindırerek
göstermeye çalışıyor"
dedi.
Sergiye engeli
B İstanbul Halwr Servisi -
F tipi cezaevleriyle ilgili
olarak Basın Müzesi'nde
acılan serginin polis
engelıne takıldığı
bildirildi Bir gnıp rutuklu
yakını. polısın sergi açılışı
sırasında 1 kişiyi gözaltına
aldığını ve performans
olarak gerçekleştırilen
sergideki tel örgü v e
dikenli tellerle alay ettığini
belırtti.
Adalar açıklannda meydana gelen 4.2 büyüklüğündeki deprem panik yarattı
Istanbul depremle uyandıtstanbul Haber Servisi - Adalar açık-
lannda dün sabah saat 03.15'te meyda-
na gelen 4.2 büyüklüğündeki deprem
panik yarattı. 17 Ağustos depremin-
den bağımsız olduğu belirtilen deprem
sırasında kalp krizi geçiren bir kadın
yaşamını yitirdi, pencere ve balkonlar-
dan atlayarak yaralanan 40'ı aşkın ki-
şi de çeşitli hastanelerde tedavi altına
alındı. Maddi hasara yol açmayan dep-
remin ardmdan artçı sarsıntılar kayde-
dildi.
• Gebze'de deprem sırasında kalp krizi geçiren bir kadın yaşamını
yitirdi, pencere ve balkonlardan atlayarak yaralanan
4O'ı aşkın kişi de çeşitli hastanelere kaldınldı. Kandilli'den
35 kilometre uzaklıkta meydana gelen depremin, bağımsız bir
deprem olduğu belirtildi.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Ra- sü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işı-
sathanesi ve Deprem Araştırma Ensti-
tüsü, dün saat 03.15'te meydana gelen
Adalar merkezli depremin büyüklüğü-
nü 4.2 olarak açıkladı. Kandilli Rasat-
hanesi ve Deprem Araştırma Enstitü-
kara. Kandilli'den 35 kilometre mesa-
fede meydana gelen depremin, 17
Ağustos ve 12 Kasım depremlerinin
artçı sarsınrısı olmadığını, bağımsız bir
deprem olduğunu söyledi. Kamuoyun-
Deprem sırasında paniğe kapdan bazı yurttaşlar balkonlardan aşağı atiarken sokaklarda tedirgin bir beldeyiş vardL (Fotoğraflar: AA)
17 Ağustos depreminden sonra psikolojik îedavi görenlerin sayısı arttı
Ruh sağhğımızbozıddu
daki yaygın inanışın aksine sıcaklarla
deprem arasında da bağlantı kurulama-
yacağını kaydeden Prof. Işıkara, "42 bü-
yûklüğûndeki deprem bağınısızdır" de-
di. Işıkara ve diğer yetkililer, depremin
öncü olup olmadıgı konusunda ise şu
an için bir şey söyleyecek durumda ol-
madıklanru ifade etti.
Deprem, 17 Ağustos depreminin psi-
kolojisini henüz üstlennden atamayan
ve Marmara'da büyük bir deprem bek-
lentisi içinde olan yurttaşlann panik
yaşamasına neden oldu.
Deprem sırasında
Gebze Osmangazi Ma-
hallesi'nde oturan 31 ya-
şındaki VTIayet Tutar ad-
lı kadın, geçirdiği kalp
krizi sonucu yaşamını yi-
tirdi. Çoğunluğu Kar-
tal'da olmak üzere pani-
ğe kapılarak bınalardan
atlayan yaklaşık 40 kişi
çeşitli hastanelere kaldı-
nldı. Deprem sonrasında
ise halk arasında, daha
önceki depremlerde gö-
rülen büyük çaplı bir pa-
nik yaşanmadı.
Ancak, tstanbul'dabir-
çok yurttaş ikinci bir
deprem beklentisi korku-
suyla geceyi sokakta ge-
çirdi. Yetkililer, vatan-
daşlann kısa sûreli birte-
dirginlik ve panik yaşa-
dıklannı belirterek şu an-
da Adalar ve kent gene-
linde durumun sakin ol-
duğunu bildirdiler.
Sakin olun'
GAMZE DEMİRDAĞ
Bakırköy Ruh ve Sinir Hasta-
lıklan Hastanesi Başhekimi Prof.
Dr. Arif Verimfi, depremden kay-
naklanan stres bozukluklannı,
toplumun önemli bir bölümûnün
kendi başına yendiğini belırtti.
Avcılar Ruhsal Danışma Polikli-
niği doktoru Bahadır Bakım ise
halen günde 10-15 hastanın teda-
vi gördüğünü söyledi.
17 Ağustos depreminin ardın-
dan evlerini, yakınlannı kaybet-
miş, fıziki ve ruhsal olarak zarar
görmüş yurttaşlara psikolojik
destek ve tedavi için Bakırköy
Ruh ve Sinir Hastalıklan Hasta-
nesi bünyesinde "Göfcûk", "Ada-
pazan", "Yatova" ve "Istan-
buTda "Deprem PoBklmiğr, Is-
tanbul II Sağlık Müdürlüğü tara-
fından da "Avcüar"da "Ruhsal
Danışma PonkliniğT kuruldu. 17
Ağustos depreminden sonra Av-
cılar Ruhsal Danışma Poliklini-
• Muhtemel tehlikeyi beklemenin kişileri
kaçınılmaz olarak etkileyeceğini belirten Prof Dr. Arif
Verimli, depremden sonra en fazla görülen psikolojik
rahatsızhğm, 'Akut Stres Bozukluğu' olduğunu söyledi.
ği 'ne 2 bin 682, Bakırköy Ruh ve
Sinir Hastalıklan Hastanesi Dep-
rem Polikliniği'ne 1464 yurttaş,
psikolojik destek ve tedavi için
başvurdu.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hasta-
lıklan Hastanesi Başhekimi Arif
Verimli, depremi takip eden 1
hafta içinde kişilerde en fazla gö-
rülen psikolojik rahatsızhğm, ge-
nelde bir ay süren "Akut Stres Bo-
zukluğu'' olduğunu söyledi.
Verimli, bu hastalığın ileri du-
rumu olarak nitelendirilecek,
"Travma Sonrası Stres Bozukru-
ğu"nun yeni yaşama uyum çaba-
sı ile yaşam değişikliğinın kişide
başlattığı bir rahatsızlık olduğu-
nu ve bunun yıllarca sürebilece-
ğini belirtti. Verimli, muhtemel
tehlikeyi beklemenin kişileri ka-
çınılmaz olarak etkileyeceğini,
ancak insanlann doğal afetlerin
olabileceğini bilmesi gerektiğini
vurguladı.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hasta-
lıklan Hastanesi 2. Nevroz Biri-
mi Deprem Polikliniği doktoru
Nuray Türksoy, depremden ruh-
sal olarak etkilenen bazı kişilerin
yıllarca iyileşemediğini, profes-
yonel yardım alması gerektiğini
vurgulayarak "Bu insanlann du-
rumlanna, depresy on da ekltndi-
ğinde kişi kendiliğinden tedavi ta-
lebinde bulunmaz. Çevredeki in-
sanlann mutlakyardımı gerekrr"
dedı.
Avcılar Ruhsal Danışma Polik-
liniği doktoru Bahadır Bakım ise
Avcılar'da 20 bin kişilik nüfusun
tarandığını ve bu kadar büyük öl-
çekli bir ruh sağlığı araşhrması-
nın dünyada ılk kez yapıldığım
belirtti.
Akut Stres Bozukluğu'nun ola-
yın ardından yaşanan bir tür şok
olduğuna dikkat çeken Bakım,
çarpıntı, olayı hatırlayamama ya
da tekrar yaşama, ilgi eksikiiği,
irkilme gibi belirtilerinin olabile-
ceğini söyledi.
Travma Sonrası Stres Bozuklu-
ğu'nda ise yaşlara göre farklı şi-
kâyetler aldıklannı söyleyen Ba-
kım, çocuklarda okul başansız-
lıklan, dikkarini verememe gibi
belirtilerin olduğunu kaydetti.
Bakım, erişkinlerde, Travma
Sonrası Stres bozukluğu belirtile-
rinin, işten çıkma, alkole yönel-
me, aile içi anlaşmazhklar, umut-
suzluk, kaçınma davranışlan ol-
duğunu anlattı. Bakım, merkezle-
rine başvuran kişilere ilaç tedavi-
si yapıldığım, rahatsızlıklannın
hormona! ve yaşantısal olduğu
bilgisinin verildiğini belirtti.
Afet Yönetim Merke-
zi'nden sorumlu Istanbul
Vali Yardımcısı Cafer
Akyüz, hiçbir bölgede
maddi hasar tespit etme-
diklerini söyledi.
Kartal'da paniğe kapı-
larak balkon ve pencere-
lerden atlayan 33 yurtta-
şın yaralandığını, hasta-
neye kaldınlan bu kişi-
lerden birinin durumu-
nun ağır olduğunu anla-
tan Akyüz, telefonlann
kılitlenmesi sonucu Afet
Yönetim Merkezi olarak,
Kandilli ile bir süre ileti-
şim kuramadıklanm, bu
süre içinde faksla haber-
leştiklerini kaydetti. Afet
FM'in dün konuyla ilgi-
li herhangı bir yaym yap-
madığmı vurgulayan Ak-
yüz, yurttaşlara paniğe
kapılmamalan çağnsm-
da bulundu. Kartal Eği-
tim ve Araştırma Hasta-
nesi'ne başvuran 5 kişi,
yatarak tedavi görüyor.
Ö l ç ü m l e r . i n c e l e n m e k ü z e r e J a p o n y a y a g ö n d e r i l e c e k
Marmara Denizi takibe alınıyorIstanbul Haber Servisi- Bo-
ğaziçi Üniversitesi Kandilli
Rasathanesi ve Deprem Araş-
tırma Enstitüsü Müdürü Prof.
Ahmet Mete Işıkara, Adalar
açıklannda saat 03.15 'te mey-
dana gelen 4.2 büyüklüğünde-
ki depremin "bağunsız bir dep-
rem" olduğunu söyledi. Dün
sabah meydana gelen depre-
min, son 9 ayda Adalar'daki
üçüncü deprem olduğu belir-
tildi. Adalar'ın güneyinde ge-
çen yıl 21 Ekim'de 4.4 ve 7
Arahk'ta 3.6 büyüklügünde or-
ta şiddette depremier meydana
gelmiştı. Son deprem ise Ada-
lar'ın doğusunda gerçekleşti.
TÜBlTAK Marmara Araş-
tırma Merkezi (MAM) Başka-
nı Prof. NaciGörûr, söz konu-
su depreme ilişkin "Marmara
Bölgesi'nde, Marmara Deni-
zi'nde bir stres birikimi olduğu
biüniyor" derken IÜ Jeoloji
Mühendisliği Bölümü Öğre-
tim Üyesi Prof. ŞenerÜşümez-
soy, Adalar'daki fay rejiminin
büyük deprem üretmeyeceğini
ileri sürdü.
Prof. Görür, TÜBtTAK ola-
rak deprem konusunda yürüt-
tükleri çalışmalan özetleyerek
halen denizin altına yerleşrir-
dikleri aletlerin sarsmtılarla il-
gili ölçümleri kaydettiğini, bir
kısım kayıtlan da çıkarttıklan-
m anlattı. Yakında bu kayıt ve
verilerin İTÜ'de ve Japonya'da
aynnhlı şekilde incelemeye ta-
bi tutulacağını bildiren Prof.
Görür, 7 Eylülde de TÜBİ-
TAK'ın koordinatörlüğünde
ve Fransız-Türk işbirliğiyle bir
araştuma gemisinin Marmara
Denizi'ne geleceğini söyledi.
Görür, araştırmalann 2001 e
kadar süreceğini ifade etti.
Prof. Görür, aynı yllın başın-
da bir denizaltının da Marma-
ra Denizi'nde inceleme ve
araştırmalara başlayacağını
Araşürmalar
yoğunlaştırıldı
tstanbul Haber Servisi - Marmara Denizi içinde-
ki fay sıstemini belirlemeye yönelik araştumalar
sürüyor. TÜBlTAK Deniz Araştırmalan Koordina-
törü Prof. Dr. Naci GÖrûr'ün verdiği bilgiye göre
süren ve önümüzdeki günlerde başlayacak çahşma-
lar şöyle:
# Geçen aylarda Japonlarla işbirliği halinde,
Marmara'nın çeşitli bölgelerine ve deniz diplerine
yerleştirilen cihazlarla, mikro depremler kaydedi-
liyor ve bunlann dağüımlan saptanmaya çalışılıyor.
0 Marmara Denizi'ndeki faylar üzerinde Türk
ve Fransız bilim adamlan Prof. Celal Şengör ve
Prof. Le Pichon başkanlığında 11 Eylül de ortak ça-
lışma başlatacak. Suroit adlı araştırma gemisiyle
yapılacak çalışma ile Saros Körfezi'nden, tzmit
Körfezi'ne kadar uzandığı varsayılan 175 km.
uzunluğundaki fay bölgesi 6 bölge halinde tarana-
cak. Fay varsayunlannı test edecek donanıma sa-
hip Suriot gemisi hem derinlik ölçecek, hem batı-
metri yapacak hem de sismik profıller alacak. Fran-
sız grup içinde bulunan bir Alman grup da gaz çı-
kışlan gibi yerin kimyasal anaüzlerini yapacak. Ay-
nca. 'batiskaT adı verilen Cyane araştırma denizal-
tası ile deniz dibi gözlenecek.
# Ocakta Amerikan-ltalyan-Türk bilim adam-
lan Urania gemisiyle 25 gün yerfiziksel ve yerbi-
limsel çalışmalar yapacak. Çalışma kapsamında
deniz dibinden sondaj örnekleri toplanacak, tarih-
sel faylann aktiviteleri, sıklıklan ve son 10 bin yü-
daki depremler hakkında bilgi toplanacak.
Laos Kalknıdırma DerneğL "Türk-Fransız \naokulu" yapımı için harekete geçti.
Türk-Fransız dayanışması
tstanbul HaberServisi - Büyük Mar-
mara depreminden sonra Türkiye'de-
ki depremzedelere 2 mflyon Fransız
Frangı'na yakın bağış toplayan Fran-
sız Laos Kalkındırma Derneği. Avcı-
lar'da "Türk-Fransız AnaokuhT yapı-
mı için harekete geçti.
Fransız Laos Kalkındırma Derneği
Genel Başkanı Alen Şirin, Türk- Fran-
sız kültürleri arasında yakınlaşma sağ-
lamak amacıyla Avcılar'da bir anaoku-
lu kurmak, burada çocuklara Fransız-
ca öğrenim vermek isteğiyle. dernek
adma Türkiye'ye gelerek çalışmalara
başladı. Şirin, Avcılar Belediye Başka-
nı Mustafa Değirmenci ile görüşerek
bu isteğini dile getirdi. Projenin kabul
ediirse, Avcılar Belediyesi'nin ayıra-
cağı alan üzerinde yapılacak binada, 6
derslik yer alacak. Kira getirmesi ama-
cıyla yapılacak dairelerden elde edile-
cek gelir, Türk \e Fransız üyelerin
oluşturacağı bır vakfa ait olacak. Ana-
okulunda Türk ve Fransız eğitmenler
tarafından dil dersleri verilecek.
Türk asıllı Şirin, Paris'e bağlı Asni-
eres Belediyesi ile Avcılar Belediye-
si nin "kardeş belediye" ilan edilme-
si fikrinin Fransızlann da desteğini al-
dığını vurguladı.
kaydederek yine TÜBlTAK-
Colombia Üniversitesi-ltalya
işbirliğiyle bir geminin daha
araştırma filosuna katılacağını
bildirdi. Görür, "Marmara
Bölgesi'nde, Marmara Deni-
zi'nde bir stresriağıhmı,biriki-
mi olduğu büiniyor. Burada bu
tür doğal olaylan bekMyoruz"
dedi. Görür, "Bugüne kadar
bulgulanmız umutludur. So-
runlan çözebîlecek şekilde bul-
gulanmız var. 2001 yıb içinde
daha net ve bilinçli şeyler söy-
leyebfleceğiz" dedi.
Prof. Şener Üşümezsoy,
Adalar'daki son depremi şöyle
değerlendirdi: "17Ağustosta-
ki deprem sırasında fay üzerin-
de meydana gelen yırtümayla
Kapıdağ Yanmadası 4-5 metre
batiya ankfa. Buradaki hareket-
lenme Çmarcık çukurundaki
tabanı sıkışnrdığı için de Ada-
lar fayında bindirmeier oluşu-
yor ve fayda yeniden yırülma-
lar gerçekleşiyor. Bu deprem-
ler Adalar fayının Kuzey Ana-
dolu fayınm bir kohı olarak yır-
tılmasuıdan değiL Çınarcık fa-
yma bağh olarak gelişen yan
faylar nedeniy le meydana geü-
yor. Bu açıdan öncü depremler
şekünde değeriendirilemez."
Jeofizik Mühendisleri Oda-
sı Istanbul Şube Başkanı Doç.
Oğuz Gûndoğdu da Adalar
açıklannda meydana gelen 4.2
büyüklüğündeki depremin ön-
cü bir sarsıntı olduğunu san-
madığını ifade etti. Butürdep-
remlerin "beklenmeyen bir şey
olmadığmı" ifade eden Doç.
Gûndoğdu. "Burrendüzlemek
lazun" şeklınde konuştu.
Jeoloji Mühendisleri Odası
tstanbul Şube Başkanı Turgut
Oztaş da bu tür depremlerin
sürpriz olmadığını belirtti.
CUMARTESİ
YAZILARI
ATAOL BEHRAMOĞLU
Komedyenin Öliimii
Ismail Dümbüllü'yle ilgili bir anımdan daha ön-
ce bir başka yazımda söz etmiştim. Onu çocukluk
yıllanmda Nasrettin Hoca vb.filmleriyietanryor ve
seviyordum. Sonra Ankara'da, biroyununu izledim.
Oyunun bitiminde, dışarda biryerde, Dümbüllü'nün
çıkmasını bekledim. Kendisine hayrartlığımı söyle-
mek istiyordum. Uzunca bir süre sonra, Posta Cad-
desi'nde olduğunu anımsadığım bu tiyatronun ka-
pısından, yaşlı, yorgun, yapayalnız bir adam ayak-
İannı sürüyerek çıktı. Bu, bir süre önce salondakile-
ri gülmekten kınp geçiren büyük komedyen Düm-
büllü müydü? Anlattığım olay 50'li yıllann sonlann-
da, ya da 60 başlanndaydı. Lise sonlarda ya da üni-
versiteöğrencisiydim. Dümbüllü'yü beklediğimyer-
de kımıldamaksızın kaldım. Onun, ayaklannı sürü-
ye sürüye akşamın alacakaranlığına kanşıp grtme-
sini izledim. Sözcüğün tam anlamıyla "şoke" olmuş-
tum. "Büyük Larousse'un Dümbüllü'yle ilgili bölü-
münde şöyle deniyor: "1917'de, zamanın büyük tu-
luat ustası olarak tanınan 'Kel Hasan'/n çırağı oldu.
Kıdemli ustalanndan sonra, hem değişen tiyatro
anlaytşına hem de seyirci kitlesine karşı bu halk sa-
natınt uzun yıllar tek başına sürdûrdü. Ses tonu, saf
görünüşü, en olmadık nükteleri savurup geçişi, mi-
miklen ve seyirciyle bütünleşebilmesi gibi özellikle-
rinden ötürü tutuldu."
•••
Beni şaşırtan ikinci "mizahçı" Aziz Nesin otmuş-
tur. Okuduğum ilk kitabı "BirSürgününAnılan", gül-
dürmek yerine ağlatmıştı. Gülmekle ağlamak arasın-
daki bıçak sırtı sının belki de ilk kez böylece sezin-
lemıştim. Sonraki yıllarda yakından tanıdığım Aziz
Nesin, her şeyden önce "ciddi" bir insandı. Elbette
günlük yaşamında da şakacıydı: mizaha dönük ze-
kâsının ürünlerini günlük yaşamında da paylaşmak-
tan geri kalmazdı. Fakat onun sululuk olsun diye
"espn" yaptığına hiç tanık olmadım. Aziz Nesin'in
günlük yaşamdaki mizahı da duyguyla ve çoğu kez
öfkeyle bir aradaydı... Mizahın sululuk olmadığını,
ciddi bir şey olduğunu, hem bizim kuşağımıza hem
bütün Türkiye'ye, yapıtlanyla ve yaşamıyla, sanıyo-
rum ki herkesten daha çok Aziz Nesin öğretti.
• • •
Yıtirdiğimiz Kemal Sunal, yukarda andığım ör-
neklere karşın, ilk karşılaşmamızda beni yine de şa-
şırtmıştı... Demek ki önyargılardan kolay kurtuluna-
mıyor. Bizlerin hayatında tartışılmaz bir yeri olan Çi-
çek Bar'da, sinemacı arkadaşlann oturduğu masa-
da, sakin, ciddi bir yüzle, eğilip bükülmeksizin, ne-
redeyse kıpırtısızca oturan bir Kemal Sunal... Sesi-
nin yandaki masalara bir tek kez bile taştığına tanık
olmadım... Birkaç kez gözucuyla, başlanmızla ha-
frfçe selamlaştık. Tanışıklığımız ne yazık ki bu kadar-
la kaldı. Buna şimdi hayrflanıyorum. 4 Temmuz ta-
rihli 'Cumhuriyet' Kültür Sayfası'nda özetlenen, halk
sanatına, kendi sanat anlayışına ilişkin düşuncele-
rini, onunla yüz yüze de paylaşabilmek isterdim...
•••
Kemal Sunal'ın filmleri, herkes gibi, beni de kah-
kahalaıia güldürdü. Bundan sonra da, buruk bir hü^
zünle kanşık da olsa, güldürmeyt sürdürecek...
Ama sanıyorum ki, bu buruk hüzün, onun bütün tip-
lemelerinde şu ya da bu ölçüde hep vardır... Bu hü-
zün, mizahındaki bu göz yaşartıcılık nereden geli-
yor? Ne kadar yakından tanımıyor olsam da, ben-
ce Kemal Sunal'ın kendi karakterinden... Onun
oyunculuğuna da kaçınılmaz olarak yansıyan kişilik
özelliklerinden... Hayata safça, denebilir ki "naiT bir
iyimserlıkle, lyi yüreklilıkle bağlı oluşundan... Kemal
Sunal mizahı, kaba görtinüşü arkasında, saf, iyi yü-
rekli bir mizahtır... Toplumsal koşullann acımascdH
ğına, insan yaşamının geneldeki katılıklanna karşı;
saflığın, iyi yürekliliğin, kötücül olmayan bir kumaz-
lığın ve her şeye karşın iyimserliğin meydan okuma-
sıdır... Ve sanıyorum ki Kemal Sunal'ın gerçek an-
lamda halk sanatçısı olmasının "gizem"\ de mizah»-
nın daha çok bu temel özelliğindedir...
• • •
Kemal Sunal'ın kendi filmleri üstüne bir "yüksek
lisans" tezi yapmış olması aynca anlamlı ve düşün-
dürücü. Kendi göbeğini kendi kesiyor. Çünkü ülke-
mizde bunu başkalannın yapmayacağını biliyor. A-
ziz Nesin yaşamaktayken ya da ölümünden sonra,
yapıtlan üstüne, kitabı bir yana bırakalım, makale bo-
yuiunda kaç değerlendirme yapıldı? Dümbüllü için,
Türk mizahı için (sınırlı sayıdafe birkaç çalışma dı-
şında) makale ya da kitap boyutunda kaç değerlen-
dirme var? Bu yazı için düşünürken kitaplığımdan
Bergson'un "Gûlme" (Komikin Anlamı Üstüne De-
neme) adlı kitabını bulup çıkardım.. Elimdeki kitap,
Fransız düşünürünün ünlü yapıtının 1958 yılında ya-
pılmış yüzyirmiüçüncü basımı... Bergson, ilk basımı
1899'da yapılan kitabının 1924teki yirmiüçüncü ba-
sımına yazdığı önsöze bir de kaynakça eklemiş.
Fransız, Ingiliz ve Alman dilterinde baş döndürücü
bir başvuru hazinesi... (Bergson'un yapıtının, yanlış
anımsamıyorsam eğer, dilimize Yaşar Avunç tara-
fından yapıtmış bır çevirisi var. Okumamış olan okur-
lanma, bu kitabı edinip okumalannı öneririm.)
•••
Kemal Sunal'ın "yûAse/c//sans"tezi umuyorum ki
okura bir an önce kitap olarak ulaşacaktır. Yazımı,
Bergson'un andığım yapıtından bir cümleyle brür-
mek istiyorum: "Tam anlamıyla insan! olan dtşında
komik yoktur.'
e-mail ckk@ixir.com
12 kişi yaşamını yitirdi
Nikaragua
5.9'la sallandı
MANAGUA(AA)-
Nikaragua'da meydana
gelen 5.9 büyüklüğündeki
depremde ilk
belirlemelere göre 12 kişi
öldü. Ispanyol haber
ajansı EFE'nin
bildirdiğine göre, yardım
çahşmalanna öncülûk
eden Devlet Başkan
Yardımcısı Enriqoe
Botanos, 2 çocugun
cesedıni gördüğünü
söyledi. Bolanos,
evlerinde duvann
üstlerine yıkılması
sonucu ölenlerden birinin
11 yaşında bir kız
çocuğu, diğerinin ise 4
yaşında bir erkek çocuğu
olduğunu belirtti. Merkez
üssü başkent
Managua'nın
doğusundakı Granada
eyaletinın Laguna de
Apoyo köyü olan
depremde 31 kişinin de
yaralandığı bildirildi.
Çok sayıda evin yerle bir
olduğu belirtilirken,
toprak kaymasının yollan
büyük ölçüde kapatması
nedeniyle henüz tam
hasar tespıtı yapılamadı.