Katalog

/% âVÜS KESİVTİ8İZ HİZNETr f yf SAATADfiES£tfWPTESt*İ / / 1 SMT ÜYHA KABUJ) A • # r S M r K t n p **«*? ouuuâ i v f sMrnKstnfKtnps/mşı DUedıgmız kıtabın adını kredt kartınızın numaraM ve son kulianma tanhı ıle bırlıkte bıldınn. kıtap eunızde ol^un Adınızı. soyadınızı ve teieton numaranızı da bıldırme>i unuimavın G>e değils^nız dıiersenız üye de oiun ya da uyelığınızı yeıuleyın. HER İŞLEM B>R TELEFONLA:0212 514 01 96 Cumhuri Rady KentOzgürlugün Sesiytz 104.877. YIL SAYI: 27314 / 250.000 TL (KDVıçmdej KURUCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 19 TEMMUZ 2000 ÇARŞAMBA u M H U R I N K U Ü R -i- z M I EDVVARD VVEISBAND İkinci Dünya Savaşı'nda İnönü'nün Dış Politikası - »I _ _ _ Çeviren: M. Ali Kayabal Edvvard VVeisband, "Ikincı Dünya Savaşı'nda İnönü'nün Dış Politikası-IP adlı belgesel çalışmasında, Türk önderierinin savaşa katılıp katılmama konusundaki düşünce ve göruşlerini şöyle değerlendirmıştır. "Turk onderlerı, Churchill'in göruşleri karşısında tam anlamıyla umursamaz kalmıştır. Kuşkusuz, İnönü ve onun Dışişleri Bakanı, İngilizlerin Ruslarla baş edebilmek için en iyi yolun Ittifak'ın tam uyesi olmaları gerektiği görüşünde bir gerçek payı bulunduğunu çok iyi anlamıştı. Almanya'nın savaşı artık yitirdiğini ve Türkiye'nin güvenliğinin Müttefiklerin elinde olduğunu çok iyi göruyorlardı. Turkler, savaşa bir katkıda bulunmazlarsa, savaştan sonra Rusya'ya karşı guvenliğini sağlamaları ıçin İngiltere'den ve Amerika'dan nasıl bir şey bekleyebiIirlerdi? Kahire'de Inonu'nun, savaşa gırmek için olmasa bile hiç değilse savaşa katılıp katılmamaları konusunda Sovyetler Birliği ile bir dıyalog kurmaları ve bunu genışletmeleri üzerine Batılı Muttefiklerden ciddi uyarılar dinlediğı bellıdir." Yakın tarıhimızin bu çok önemli belgesel çalışmasını okurlarımızın ilgiyle karşılayacaklarını umarız. Cuma günü Cumhuriyet 'le birlikte... îşkenceyi Önleme Komitesi Meclis 'te Türkiye yakın izkmeye alındı # Avrupa Konseyi Îşkenceyi Önleme Komitesi Başkanı Silvia Casale ve komite üyeleri Sema Pişkinsüt'ü ziyaret ettiler. Türkiye'nin, insan hakian ihlallerini önleme konusunda önemli ilerlemeler kaydettiğini vurgulayan Casale, ancak henüz her şeyin çözümlenmediğini söyledi. # İnsan Hakian Komisyonu Başkanı Pişkinsüt de cezaevlerindeki olaylann sivil gözlemciler tarafından incelenmesi gerektiğini söyledi. • 19. Sayfada KKTC'de casuslukla suçlanmıştı Levent serbest # Casusluk yaptıklan gerekçesiyle tutuklanan Avrupa gazetesinin sahibı ve Genel Yayın Yönetmeni Şener Levent, Astsubay Mehmet Tütûncü ve eşi Pembe Tütüncü askeri mahkeme tarafından dün serbest bırakıldı. Avrupa gazetesinin genel yayın yönetmenine yurtdışına çıkış yasağı kondu. # Levent'in avukatı, yargının adil bir karar verdiğinı, suçsuz olan müvekkilinin geç de olsa serbest bırakıldığını söyledi. • //. Sayfada Füze bunalımı Türkiye kilit ülke # Türkiye, Iran, Irak ve Suriye'nin uzun menzillı balistik fıizelerine karşı küresel savunma için kilit ülke olmak ıstiyor. 3 sene içinde nükleer bomba geliştirmesi beklenen tran, Şahab- 3'ten sonra 5 bin kilometre menzilli Şahab-4 füzesi üzennde çalışıyor. • 11. Sayfada Başbakan Bülent Ecevit, AGSK konusunda olumlu gelişmeler olduğunu bildirdi AB taslak sunmadı• Ecevit, AB Komiseri Verheugen'in temaslan sırasında hükümete bir taslak sunmadığını belirterek "Sayın Verheugen'le karşılıklı görüş alışverişinde bulunuldu. Eminimki bu görüşmelerin ışığında taslağı yapıcı bir şekilde hazırlayacaktır" dedi. # AGSK ile ilgili önemli gelişmeler olduğunu belirten Ecevit, AB'nin bu konuda tutumunu sürdürmesine karşın Türkiye'nin savunduğu tezin NATO üyeleri arasında giderek daha çok kabul gördüğünü vurguladı. NATO'dan AB'ye tavır Ankara'nın AGSK zaferi 1 Türkiye, NATO'daki müttefiklerini, rahatsız olduğu Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) konusunda AB'ye alınacak tavır konusunda ikna etti. Buna göre, her müttefik, her aşamada kontrol mekanizmasında yer alacak ve AB, NATO'dan her seferinde yetki ve onay isteyecek. • 19. Sayfada Le Figaro 'Türkiye AB'ye uzak' # Fransız Le Figaro gazetesi, Avrupa Birliği Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günther Verheugen'in Türkiye'ye yaptığı ziyaretı değerlendirdi. Gazete, Türkiye'nin ekonomi, insan hakian ve demokratikleşme konulannda AB kriterlerindan uzak olduğunu savundu. • 19. Sayfada AB'nin tarama süreci 4 alt komite kurulacak # AB Dönem Başkanı Fransa'nın, Türkiye'nin tarama sürecini hızlandırmak için 2000 yılı sonuna kadar "bölgesel kalkmma, istihdam ve sosyal politika ile ticaret, sanayi" konulannda alt komiteler oluşturacağı bildirildi. Kasım ayında iki alt komitenin daha kurulacağı belirtildi. • 19. Sayfada ANKARA (CumhuriyetBürosu) -Baş- bakan Bülent Ecevit, AB Komisyonu Ge- nişlemeden Sorumlu Üyesı Günther Vfer- beugen'ın hükümete katılım ortaklığı bel- gesiyle ilgili taslak sunmadığını bildirdi. NATO'da yapılan görüşmeler sırasında Avrupa Gûvenlik ve Savunma Kimli- ği'nde(AGSK) Türktezlerinin kabul gör- meye başladığını belirten Ecevit, Türki- ye'nin AB adayhğı bellı olmadan DGM'yı ıslah ettiğini, ışkence konusunda kamu görevlilenne soruşturma açılabılmesını kolaylaştırdığmı savundu. Ecevit, Başbakaniık MeıkezBinası'nda gazetecilerin sorulannı yanıtladı. Sorular- dan önce kısa bir açıklama yapan Ecevit, ABD Başkanı BiD CKntonın Ermeni lo- bısıne karşın Türkıye'nın insan hakian ve demokratikleşme adımlannı övdüğünü söyledi. Bir başka olumlu gelişmenin de Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimli- ği'nde (AGSK) gerçekleştığmi belirten Ecevit, AB'nin bu konuda tutumunu sür- dürmesıne karşın Türkıye'nin savunduğu tezuı NATO üyelen arasında giderek da- ha çok kabul gördüğünü dile getirdi. Dı- şişleri Bakanhğı yetkilileri de AGSK ile ilgili olarak NATO'da oluşan bu eğılimin AB'ye de yansıması gerektiğini belirtir- ken Türkiye'nın bu konuyu her fırsatta 15'lerin dikkatıne getireceğini bildırdüer. Ecevit, AB Komiseri Verheugen'in te- maslan sırasında hükümete bır taslak su- MArkasıSa. 19,SiL3'te Rektör adaylan listesi hiçbir değişiklik yapılmadan yeniden Cumhurbaşkanı'na sunulacak Sezer: YOK demokrasiye engel> Cumhurbaşkanı Sezer, rektör adaylan listesini iade gerekçesinde "En çok oyu alan iki rektör adayının liste dışı bırakılması, YÖK'ün üniversitelerin demokratikleşmesinin önündeki engel olduğu görüşünü güçlendirmektedir" dedi. YOK Genel Kurulu, Sezer'e "misilleme" olarak aynı listenin Çankaya Köşkü'ne gönderilmesini benimsedi. ANKARA (CumhuriyetBü- rosu)- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ünıversıtelerde- ki seçim sonuçlannı yansıtma- yan rektöradaylan listesini ge- ri çevirirken Yükseköğrenim Kurulu'na (YÖK) uyanlarda bulundu. Cumhurbaşkanı, YÖK Baş- kanlığı'na gönderdiği 2.5 say- falık ıade gerekçesinde, "Bu hareketinb YÖK'ün üniversi- teierin demokratikleşmesinin önündeki engelolduğu görüşü- nü güçlendirmektedîr" dedi. YÖK Genel Kurulu ıse YÖK Yasası'ndan aldığı yetkinin an- latıldığı gerekçeli bir yazıyla "nûsfllenıe'' yaparak aynı lıs- tenın Cankaya Köşkü'ne gön- derilmesini benimsedi. Top- lanödaüyeler, YÖK Genel Ku- rulu'nun yeniden seçim yap- ma yetkisinin bulunmadığı gö- rüşünü , savunarak hukuksal boşluklarm doğmaması için yasal mevzuatın cuma günü yapılacak ikinci toplantıya ka- dar yeniden incelenmesini ka- rarlaştırdılar. YÖK Genel Ku- rulu'nun ünıversitelerdeki se- çim sonuçlanna bağlı kalma- ması üzenne 22 üniversite için hazırlanan listenin tamamını geri çevirerek bır ilke imza atan Cumhurbaşkanı Sezer'in "iade gerekçesT YÖK Yürüt- me Kurulu ve Genel Kuru- lu'nun olağanüstü toplantıla- nnda tartışıldı. Iade gerekçe- sinde "demokratik tavTr" bek- lentisini vurgulayan Cumhur- başkanı, YÖK Yasası'na atıfta bulunarak "Yönteminizekanş- ma hakkım yok, adunlannızı kendiniz betirkyin" dedi. Toplantılarda, Cumhurbaş- kanı'nın rektör adaylan listesı- mArkasıSa.l9,SiL3'te Stomp riizgân esecek Avrupa, Amerika ve Tokyo'da son dörtyüdır kapatagişeoy- nayan, 23 ülkede toplam 6 milyonfcdeyiciönüne çıkan tn- giiiz Stomp topluluğu 20-21 Temmuz tarihlerinde saat 2130"da Cemil Topuziu Açtkhava TTyatrosu'nda yüksek enerjUi bir ritim gösterisi sunacak. (Stomp sözcüğü, avağı- nı hızla vere vurmak, tepinmek anlanuna geiiyor) Cumhurbaşkanı gerekeni yaptı' Köşk'ün karanna destek yağıyor # YÖK'ün rektör adaylan listesini geri çeviren Sezer'e siyasi partiler ve eğitimciler destek verdi. Sezer'in kamuoyundaki tartışmalara son verecek ve üniversiteleri rahatlatacak bır karar aldığnıı söyleyen MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Bahçeli, demokratik teamüllere uymayan YÖK'e yeni bir "şekil verilmesinin faydalı olacağını" bildirdi. • 8. Sayfada YÖK Başkanı Cürüzden Sezer'e yanıt Üniverşitelerdeki seçim sonuçlanna uymadığı için YÖK'e "demokratik sistemi zedelememesi" uyansmda bulunan Sezer'e yanıt veren YÖK Başkanı Prof. Dr. Kemal Gürüz, "Biz kanuna uygun hareket ettik. Seçim, demokrasinin gereği değildir. Öyle olsaydı üniversite rektörlerinin atama ile belirlendiği ABD, Ingiltere ve Anglo- Sakson ülkelerinde demokrasi olmaması gerekirdi" dedi. • 19. Sayfada HÎKMET BÎLA'NIN 'GENÎŞ AÇr YAZISI M 17. Sayfada GUNCEL CUNEYT AKCAYUREK BORSA Dün 12.737 Öncekı 12.8O1 MARK Dun 3OO-5OO Oncekı 301.500 DOLAR Dun 629.2OO Öncekı 629.25O ALTIN Dun 5.720.0O0 Öncekı 5.740.000 Bizde Bu Ense Oldukça AB Genişleme Komisyonu üyesi Günther Verhe- ugen bir Alman. Kuşku yok; Ankara'daki görüşmelerde kendi duy- gu ve görüşleri ile konuşmuyor. Görevini yerine geti- riyor. Avaıpa Bıriiği'nin kapalı hedeflerini yansıtıyor. Günther Verheugen'in hükümetle başlayan Çanka- ya ile noktalanan ikili görüşmelerdeAB'nin Türkiye'ye UArkasıSa.l9,SiLl'de Sendikalarda baraj operasyonu DİSK: Karar SİyaSİ DÎSK'e bağh 6, Türk- tş'e bağlı 2, Hak- İş'e bağlı 1 ve bağımsız 1 sendika yüzde 10 işkolu barajının altma dü- şürüldü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlığı'nm istatistiklerine göre, 45 sendika barajı aşarak toplu iş sözleşmesi yetkisi al- dı. 6 sendikasının barajın altında düşürüüne- sini siyasi olarak nıtelendıren DİSK, emek- çilerin, ekmeğinden sonra örgütlerinin de hedef alındığını belirttı. • 7. Sayfada İstatistiMerle oynanıyor Hükümet, yetki istatistikleri ile istediği gibi oynayarak sendikalann tamamma yakını barajı aşamaz konumda iken sadece 10'unun yetkisini dü- şürdü. Ocak ayı istatistiği uygulamasuıda önce denenip sonra vazgeçilen şantaj ope- rasyonu gerçekleştirildi. Yetkisi en kolay dü- şürülebılecek 'uslu' sendikalara dokunul- mazken, ESK'e katılmayan DÎSK'e darbe vuruldu. ŞÜMUM SONBni yani • 7. Sayfada ZOr dUrumda Işsizliğin giderek yoğunlaştığı Türkiye'de, özel sektörde iş bu- labilen ışçılerin çok ağır koşullarda çalıştı- ğı belirlendi. Yaklaşık 9 milyon çalışan sen- dikasız. Sendikal örgütlülüğü kırmak için aynı tezgâh başında çalışan işçilerin her bi- ri ayn bir işverenin işçisi gibi gösteriliyor. Sendikah işyerlerinde giydiriuniş ücretler 120-240 milyon lira dolaymda bulunuyor. ^K KDHSffmm hahwi • 6. Sayfada