Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARI ve CUMHURİYET KİTAPLARINDA %50'YE VARAN İNDİRİM e-posta adresımız ckk6ıxırcom tr Ç^ Pazartama A Ş Turkocağı Cad No 39/41 (34334)Cağaloğlu-lstanbul Tet (212)514 01 96 Cu m hur iye Radvo Ken 7 7 . YIL SAYI: 27295 / 250.000 TL (KDVıçınde) KURUCUSU- YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 30 HAZİRAN 2000 CUMA H E R . H MAHMUT ESAT BOZKURT I K î K ATATURK IHTILALI -III- Mahmut Esat Bozkurt'un bu önemli bilimsel çalışmasını okurlarımıza sunmayı tarihsel bir görev sayarız... Bugün Cumhuriyet'le birlikte... I | * N «TOLF fRANCE PENGUENLER ADASI II ANATOLE FRANCE PENGUENLER ADASI -II- Çeviren: Bekir Karaoğlu 19. yüzyıl sonu - 20. yüzyıl başı Fransız yazınında Diderot - Voltaire geleneğini sürdüren Anatole France'ın en güzel yapıtlarından... Salı günü Cumhuriyet 'le birlikte... BM, çokuluslu şirketler ile IMF ve DTÖ 'yü sorumluluğa davet etti msankmda düşünün' # Küreselleşme ulusal ve uluslararası düzeyde gelir dağıhmı alanında uçurumu büyüttü. Dünyanın en zengin 200 kişisinin toplam geliri 1 trilyon dolan geçiyor. En yoksul 43 ülkede yaşayan 582 milyon insanın toplam geliri ise sadece 146 milyar dolar. ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)-Bırleşmış Mılletler Kalkınma Programı (UNDP) 2000 Yıh Insanı Gelişme Ra- poru'nda çokuluslu şirketler, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dûnya Tıcaret Orgütü'ne (DTÖ) uyanlara da yer venl- di. Çokuluslu şirketler ıle uluslararası örgütlenn tek amaçlannın daha fazla kâr ol- maması gerektığı belırtılerek küreselleşme ıle ınsan hakla- n konusunda artan sorumlu- luk altına girdıklennın bılın- cıne varmalan ıstendı UNDP 2000 Yıh Insanı Gehşme Raporu dun açıklan- dı Rapora gore Türkıye, 174 ûlke arasında ınsanı gelışmış- lık sıralamasında 85. oldu Türkıye'de her 6 kışıden bın- run yoksulluk sınırı altında yaşadığını ortaya koyan ra- porda, Türkıye nüfusunun en zenguı yüzde 20'lik bölümü- nün toplam ulusal gelınn yüzde 47.4'ünü aldığına ışa- retedıldı Türkıye'deen yok- sul yüzde 20'lık nüfusun, ulu- sal gelınn yalruz yüzde 5 8'ı ıle yetınmek zorunda bırakıl- dığı vurgulandı Çokuluslu şirketler, IMF ve DTÖ'yü ınsan haklan ala- nında sorumluluklannı yen- ne getırmeye davet eden UNDP, ınsan haklannın sıya- sı haklarla sınırlı olmadığı, "insanca yaşam standartian- na, sağhk ve eğrtim olanakla- nna erişim ve insani şartiar- da iş edinebiune" haklannın temel haklardan olduğunu vurgulayarak tanımın bu ku- ruluşlarca da kabul edılmesı- ni istedı Insanı gelışım ve kalkın- manın, ınsan haklan korun- madan gerçekleşemeyeceğı vurgulanan raporda, "DTO de dahil olmak üzere, ulusla- rarası kuruluşlann; kararla- rmdainsan haklan prensiple- rinin ve yükümlülüklerinin ışığında. kapsayıcı ve adfl bir küresel ekooomik sistem ya- ratma amacına uygun olarak vönlendirilmeleri gerekmek- tedir" goruşune yer venldı. UNDP'nın raporu küresel- leşme sürecınde son on yılda gelır dağılımında ulusal ve uluslararası düzeyde uçuru- mun arttığını, yoksulluğun de- nnleştığinı ortaya koydu UNDP'nın çalışmasına gö- re, dünyanın en zengin 200 kı- şısının toplam geliri 1 tnlyon dolan geçiyor. En yoksul 43 ülkede yaşayan 582 milyon ın- sanın toplam gelın ıse yalnız f 146 milyar dolar UNDP'nın çalışmasında yer venlen sap- • Arkası Sa. 8, Sû. 1 'de TÜRKİYE, OECD SONUNCUSU • 12. Sayfada 'Dahili ve harici bedhahlar çok' Celasin de hiica odaklcmnı uyanh # Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla Ateş'in ardından Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ergin Celasin de yurtiçindeki irtica savunuculan ve onlann yurtdışındakı destekçılenne sert uyanlarda bulundu. Türk Hava Kuvvetleri pilotlannı, Atatürk'ün açtığı çağdaş yolda parlak ışığını onun ilke ve devrimlerinden alan seçkin personel olarak niteleyen Orgeneral Celasin, yurdun "laf üreterek sevilmeyeceğıne" ışaret etti. # Orgeneral Celasin, Hava Kuvvetleri personeline "Sizler, laik ve demokratik cumhuriyetin temellerine, gerek yazılan gerek sözleri gerekse hareketlen ile dınamıt koymaya çahşan harici ve dahili bedhahlara karşı en büyük güvencelerimizden birisiniz" dıye seslendi. • 5. Sayfada Sezer, Türkiye'nin reformlara anayasadan başlaması gerektiğini söyledi asa• Türk Demokrasi Vakfı ile Konrad Adenauer Vakfi'nca düzenlenen "Türkiye'de Anayasa Reformu-tlkeler ve Sonuçlar" konulu kongrenin açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 1982 Anayasası'nrn "hukuksal kararlılık ve hukukun üstünlüğünü bozduğunu" belirtti. Cumhurbaşkanı Sezer, AB'ye girme sürecinde Türkiye'nin eksıklıklenru tamamlayabilmesi içın kapsamlı bir reforma gereksinımi olduğunu söyledi. ı Reformlara yeni bir anayasa ıle başlanması gerektiğini belirten Sezer, "Bir anayasa reformundan söz edilebilmesi için göz önüne alınması gereken temel düşünce, özgürlükçü demokrasilenn koyduğu ilkelere anayasada yer verilerek bunlann her alanda yaşama geçirihnesidir" dedi. Kongrede, TBMM Başkanı Akbulut, Adalet Bakanı Türk ve Anayasa Korrusyonu Başkanı Yalçınbayır AB'ye uyum sürecınde anayasa değişikliği önerilerini dile getirdiler. Cumhurbaşkanı çağa uymadığını Sezer, anayasanın sövledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhur- başkanı AhmetNecdet Sezer, "insanındevletiçin değiL, devletin insan için var olduğunu" vurgula- yarak Türkiye'nin ınsan hak ve özgürlüklennı evrensel standartlara uydurması gerektiğini söy- ledi. Uluslararası sözleşmeler karşısında anaya- sanın yenıden gözden geçınlmesi gerektiğini an- latan Sezer,"Bir anayasa reformundan bahsedi- lebihnesi için göz önüne ahnması gereken temel düşünce, özgürlükçü demokrasilenn koy duğu il- kelere anayasada yer verilerek bunlann her alan- da yaşama geçirihnesidir' 1 dedı Türk Demokrasi Vakfi ıle Konrad Adenauer Vakfi'nca düzenlenen "Türldye'de AnayasaRe- formu-Ükeier ve Sonuçlar" konulu kongre dün TBMM'de başladı. Ilk bölümünde devlet ve hü- kümet yetkililerirun konuştuğu kongrede genel olarak "yeni anayasa" gereksırumınde hedefler ve ıstemler dıle getınldı Kongrenın açılışma katılan Cumhurbaşkanı Sezer, TBMM Başkanı Yıknrun Akbulut, Ada- let Bakanı Hikmet Sami Türk ıle TBMM Ana- yasa Korrusyonu Başkanı Ertugrul Yalçmbayır, AB'ye uyum sürecinde anayasa değışıklığı öne- nlennı dıle getirdiler 1961 Anayasasf nı överek 1982 Anayasası'nın "htıkuksal kararhlık. hukukun üstünhlğü ve gü- venliği bozduğunu^ beluten Cumhurbaşkanı Ah- met Necdet Sezer, "anayasa refonnu" konusun- da şu ıstemlerinı dıle getırdı: • Türkıye Cumhunyetı'nın değiştırilemez te- mel ılkelen, laık, demokratik, sosyal bir hukuk devletı olmasıdır. Cumhunyetımız, dınamik ya- pısı sayesınde çağdaş ve demokratik açılımlan özümsemıştir. Toplumsal örgütlenmemn çeşıth aşamalardan sonra ulaştığı en ılen ve çağdaş dü- zey, çoğulcu, demokratik hukuk devletıdır Çağ- daş yönetimlerde demokrasınm temelı kabul edı- len hukuk devletı ılkesı, devletin hukuka bağlı- lığını, yasama ve yürütme erklenmn bagımsız yargı tarafindan denetunmı ve temel hak ve öz- gürlüklenn korunmasını ^erektınr. Boylece kı- şılenn hukuk güvenlığı sağlanmış olur. • Laıklık, Türkıye Cumhunyetı'run kuruluş felsefesinden gelen bu- ılkedır. Bu ılkenın cum- hunyetin mtelıklen arasında sayılması, her şey- MArkasıSa.8,Sü.3te Fırat'ın, Nazlı Ilıcak'ı 'ajanprovokatörlükie suçlamasıyla başlayan tartışma sürüyor FP'de sonıştıırma kavgasıSuçlamalara cevabı taban verecek* Soruşturma komisyonlanna katılmadığı için eleştirilen Mehmet Mir Dengır Fırat ile Nazlı Ilıcak, birbirlerini suçlamayı sürdürüyorlar. Ilıcak "Mazlumun, mağdurun oyunu aldık, yolsuzluklann takıpçisi olacağımızı vaat ettik. Merve Kavakçı'nın isteğı üzerine, onunla birlikte Meclis Genel Kurul salonuna girmemi ajan provokatörlük sayanlara en ıyı cevabı parti tabanı verecektir" dedi. Firat yine hedef aldl Fırat "Bazı hatalar yapıldı, düzelmesı lazım. Birilerinin daha evvel söylemesi lazımdı" sözlenyle Ilıcak'ı hedef almayı sürdürdü. Fırat, komısyonlann siyasallaştınldığını vurgulayarak "Birileri Mehmet Ağar'ı aklıyor, ama çetenm adamlanyla görüşmüş diye başkalannı suçluyorsa çelişkı var demektir. Aralannda 17-18 katil zanlısı var. Önce içlerini temızlesinler" diyerek MHP'yi de eleştirdi. • 4. Sayfada Hükümet Atatürk'e şikâyet edildi Hükümetin uyguladığı tarun potttikasuu protesto etmek için Tekirdağ'da düzenlenen nütinge 15 bin kişi kaoldL Türkrve Ziraat Odalan Büüği'nce düzenlenen, çiftçilerin "Hak Arama Mıtingi n nde hükümet istifaya çağnhrken "Atam kalk. Efendinin halini gör" pankartlan taşınarak poütikacılar protesto edildi. Türkrve Ziraat Odalan Birüği Başkanı Faruk Yücel "Atatürk'ün efendisini köle yapanlar, Atatürkçü olamazlar. Bu hükümet ghmezse Türkiye'de tarun kalmajacak" 1 dedi. Mhmge, Türk- İş'e ve DİSK'e bağh sendikalar. ziraat mühendisleri odalan, Özgürlük ve Dayanışma Partisi, Işçi Partisi ve Emeğin Partisi de destek verdL (HATlCE TUNCER) 8 komisyon raporu görüsüldü DYP ile ANAP'ın aklama uzlaşması • TBMM Genel Kurulu'nda geçen hafta görüşülen 7 soruşturma komisyonu raporundan sonra, dün de 8 raporun görüşülmesiyle "soruşturmalar defteri" kapandı. Meclis, ANAP lideri Yıhnaz'ın GSM ihalesinden, DYP lideri Çiller'in de örtülü ödenekten Yüce Divan'a gitmesine gerek olmadığına karar verdi. ANAPtan DYP lideri çillere destek DYP'liler oylamaya katıhnayarak Yıknaz'a dolaylı destek verdi. ANAP'lılar ise daha doğrudan bir destek sergiledi ve 32 milletvekili DYP liderinin Yüce Divan'a gitmemesi yönünde oy kullandı. ANAP'h bir milletvekilinin bile Çiller aleyhine oy kullanmaması dikkat çekti. Basbakan Ecevit hayır1 oyu kullandı Ecevit, Yılmaz ve Çiller için 'hayır' oyu kullanırken Bahçeli oylamaya katılmadı. DYP lideri Çiller hakkındaki 'örtülü' raporuna 145 kabul oyuna karşılık 123 ret çıkarken Yılmaz hakkındaki GSM raporuna 151 kabul, 190 ret oyu verildi. • 8. Sayfada BORSA 1 Dun 14.4O5 öncekı 14.79O DOLAR I Dun 618.3OO Öncekı 621.500 MARK ODun 3O1.OOO öncekı 3OO.2OO ALTIN oDun 5.800.000 Öncekı 5.760.000 Hollanda'yı penaltılarla yenerek finale çıktı Tîaîyanlardan mucîze ~ # 11. Avrupa Futbol Şampiyonası'nda ev sahibi Hollanda'yı penaltı atışlan sonucu 3-1 yenen îtalya, finale yükseldi. Amsterdam'ın Arena Stadı'nda oynanan maçın normal süresinde 2 penaltı atışından yararlanamayan Hollanda, îtalya'nın başanlı file bekçisi Toldo'yu geçemedi. Maçm büyük bölümünde savunmada kalan îtalya, penaltı atışlanyla finale uzanırken binlerce Hollandalı futbolsever, üzüntü içinde tnbünleri terk etti. Final, Fransa ile îtalya arasında 2 Temmuz akşamı Rotterdam'ın De Kuip Stadı'nda oynanacak. • Spor'da İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreterliği GUNDEM Araplann îstediğfoidu # İslam Konferansı Örgütü (ÎKÖ) Genel Sekreterliği için günlerdir süren mücadelenin sonunda Arap ülkelerinin istediği oldu. Konferansın uzmanlar komıtesi, genel sekreterliğe bir dönem daha Arap grubundan bir ülkenin adayının seçirmesini önerdi. Bunun üzenne Türkiye ve Bangladeş adaylannı geri çektı. Böylece genel sekreterliğe Fas'ın adayı getınldı. ÎKÖ'nün kapanış oturumunda, KKTC ve Batı Trakya Türk azınhğı durumuna ilışkin Türkiye'yi memnun edecek karar tasanlannın kabul edilmesi bekleniyor. • 11. Sayfada -MÜSTAFA BALBAY jnsan Gelişiyor İnsanlık Geriliyor... Bırleşmış Mılletler'ın 2000 yılı insani gelişme rapo- ru, dün dünyanın pek çok kentinde kamuoyuna du- yuruldu. Başkent Ankara'da da bir basın toplantısıy- la rakamlar konuşturuldu. - Günlerdir, ınsanoglu ıçın en önemli başanlardan bı- • Arkası Sa. 8, Sü. 8'de