Katalog

20 HAZİRAN 2000 SAU CUMHURİYET SAVFA Bilgisayannız hasta olmasın Tahrifat Gırış kodlarında, banka hesapiannda ve e-maö adreslerinde tahnfat yapmak. Zimmetine geçirme IT sıstemlenne gınp para veya kâra dönuştürulebılecek gtzlı bılgılen çalmak. Transfer Pdısten kurtulmak tçın şrfre teknıklerı kullanmak. ilgisayar vi- rüsleri. aslın- da "çahşüğm- da bilgisaya- nnızadeğişik şekillerde zarar verebi- len" bılgisayar program- Iandır. Eğer bu program- lar herhangi bır şekılde çauşnnlırsa, programlan- ma şekline göre bilgisa- yarınıza zarar vermeye başlar. Aynca, tüm virüs kodlan bır sistemde aktif hale geçinldikten sonra çoğalma (bilgisayannız- daki dığer dosyalara ya- yılma, ağ üzerınden di- ğer bilgisayarlara bulaş- ma vb. gibi) özelligıne sa- hıptır. Bilgisayar virüslerinin popüler bulaşma yolla- nndan birisi "virüs kap- mış bilgisayar program- ianT1 dır. Bu durumda, vi- rüs kodu bir bilgisayar programına (söz gelimi, sık kullandığınız bir ke- lime işlemci ya da beğe- nerek oynadığınız bir oyun programı) virüsü yazan (ya da yayan) ki- şi tarafindan eklenir. Böylece, virüslü bu prog- ramları çalıştıran kullanıcılann bilgısayarla- n "potansiyel obrak" virüs kapabilirler. Vi- rüslenmiş program çalıştınldığında bilgisayar virüs kodu da genellikle, bılgısayannızın ha- fizasına yerleşir ve potansıyel olarak zaran- na başlar. Bazı vırüsler, sabit dıskinizin ya da disketlerinizin "boot sector" denilen ve bil- gisayar her açıldıgında ilk bakılan yer olan kıs- mına yerleşir. Bu durumda, bilgisayannız her açıldıgında "virüsleıımiş" olarak açılır. Ben- Siber suçlulann kullandığı yöntemler Suçlu Fınans cennetı Hackerlar bunu niye yapıyor? ü "Güvenli" srtelere girebildiklerini gösteriyorlar. 3 Bir de bu tşi kendilerinin yaptığını gösteren bir işaret btrakıyorlar. Yıkıcıhk Q Vandalizm, kin, yikma isteği a Siyasi veya ideolojik nedenlerden zarar verme. S B O Kredi kart numaralannı buhnak. O Müşteri listelerini çalmak. • Fıyatlan arttrarak veya azaltarak kanşıkhk yaratmak. D Rakiplerin sitesine zarar vermek. zer şekılde, kendiru önetnlı sıstem dosyalan- nın (MSDOS ve windows için COM- MAND.COM gibi) pesine kopyalanan virüs- ler de vardır. Bilgisayar virüslerini, genel olarak 2 grup- ta toplamak mümkün: • Dosyalara bulaşan virüsler. • Bügisayann sistem alanlanna bulaşan vi- rüsler. îlk gruba girenler, genellikle, kullanıcının çalıştırdığı programlara (söz gelimi, dos için .EXE ve.COM) buJaşır. Bazen, başka tür sis- tem dosyalarına da (.OVL, .DLL, Sys gibi) bulaşabılirler. Programlann virüslenmesi iki yolla olur: Ya virüs kodu bügisayann hafıza- sına yerleşmiştir ve her program çalıştınlışta o programa bulaşır; ya da hafızaya yerleşme- den sadece "virüslü program her çahşünbşuı- da" etkisinı gösterebilir. Ancak, virüslerin çoğu kendini bügisayann hafızasına yükler. îkinci gruba giren virüsler ise bügisayann ilk açıldıgında kontrol ettiği özel sistem alanla- nna (boor sector) ve özel sistem dosyalarına (command.com gibi) yerleşirler. Bazı virüsler ıse her iki şekilde de zarar ve- rebilir. Bilgisayar virüsleri, • Ekranınıza can sıkı- cı mesajlar çıkararak ça- lışmanızı bölebilir/engel- leyebilir. • Bilgisayannızın hafi- zasını ve/veya disk alanı- nı kullanarak bu kaynak- lara verimli olarak erişi- minizi engeüeyebilir. • Kullandığuıız dosya- lann içeriklerini bozabi- lir/silebilir. • Kullandığınız bilgisa- yar programlannı boza- bilir, çalışmalannı yavaş- latabilir. • Sabit dıskinizin ta- mamını ya da önemli dos- yalann olduğu kısımlan- nı sılebılır. Bazı virüsler, doğrudan data dosyalannı bozabüir- ler. Birçok virüs, .DAT, OVR, DOC gibi çalıştı- nlabüir olmayan dosya- lan hedef alıp bozabil- mektedir. Ancak bilgi- sayar virüsleri de bir çeşit "bflgisayar programlan" olduğundan, virüsün yayılabilmesi için mutlaka virüs kodunun çahşması lazım. Bu yüzden, söz gelimi bir düz- yazı içeren dosyanın (text) virüs taşıma ihtimali yok. Bilgisayanmza virüs bulaşmışsa, bu durumda bügısayannızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz. Bazı virüsler, isimleri ile ilgili birmesajı ekranınıza getirebüir. Bazüan makinenizin çalışmasını yavaşlatabüir ya da kullanılabilir hafızanızı azaltır. Bu son iki sebep sırf virüs yüzünden olmasa da gene de şüphelenmekte fayda var. Böylesi bir durum- da en iyisi "tnti-virüs" programlandır. Internet sektörü eleman arıyor B l nternet dünyasının lider şirketi Cisco 1 Systems, aralannda Türkiye'nin de yer aldığı I gelişen ekonomilerde "ınternet Alanmda ~*Jİ KafifiyeElenıanEksikliğr üzerine kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdı. Cisco Systems tarafindan bağımsız araştırma grubu IDC'ye (International Data Corporation) yaptınlan ' araştırma, bugün Türkiye*de < 4ntenıetveNetworldııg'' alanında yetişmiş eleman açığının yüzde 3O'a yaklaşnğını ve 2003 yılında bu açığın yüzde 45 'e ulaşacağını ortaya koyuyor. Araştırma sonuçlarına göre; "Yeni Dünya" ekonomisine büyük bir hızla giren Türkiye, bu gelişime uygun donanıma sahip kalifiye eleman ve yönetici eksikliği yaşıyor. 12 ülkeyi kapsayan (Çek Cumhuriyeti, Mısır, Macaristan, Israil, Ürdün, Polonya, Romanya, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri) araştırmada, Türkiye'nin en çok kalifiye eleman açığı yaşayacak ikinci ülke olduğu belirtüiyor. Araştırma sonuçlannı rakamlarla beürtmek gerekirse, Türkiye'de înternet ve "NetHorkkıg" alanında 2000 yılmda yaklaşık 5.500 kişılık yetişmiş eleman sıkıntısı yaşanırken, bu sayı 2003 yılında yaklaşık 20.500 dolayında olacak. Ortadoğu'da karşılaşılan bir diğer zorluk da kalifiye eleman göçü... Ücretlerin daha cazip olması nedeniyle, bölgede yeni yetişen ve var olan Netvvorking profesyonelleri, denizaşın ülkelerde çalışmayı tercih ediyorlar. Araştırmadan elde edilen bir diğer veriye göre 2010 yılında dünyada Internet kullanıcısı sayısı 1 milyann üzerine çıkacak. NetworkingUzmanıEleımnlar-2003'teÜlkeBaaiMİa ArzveTafep: Teknoloji hükmediyor!' [email protected] B. Arap Emirlikleri Çek Cumhuriyeti Güney Afrika Mısır Macaristan Polonya Rusya Suudi Arabistan Tatep A n 6.121 4.008 12.277 85.661 5.255 5.673 17.720 67.475 11.527 Türkiye 4&2S7 Urdün 5.536 Israil 19.162 7.745 32.535 3.632 3.585 10.727 45.978 8.800 24386 3.737 12.228 Açık(%] 2.113 (%35 4.531 53.125 1.624 2.088 6.993 21.497 2.727 20.351 1.799 6.934 %37 %62 %3t %3T) %39 %32 %24 %45 %32 %36 MEHMET SUCU merican Way Magazine dergısinde 6 yıl önce yazdığı yazıda Joe Mullich böyle diyor. Mullich bunun 15 önem- li işaretini yazmış. Bugün de geçerli- liğini koruyan bu 15 işaret şöyle: 1. Boşluk doldurmalı bir form dolduracaksınız. Daktiloyla yazüması gerekiyor, ama evde la- ser pnnter ve bilgisayardan başka bir alet yok. Bu yüzden formu bilgisayara aynen geçiriyorsanız, son- ra da arkadaşlannızı arayıp isterlerse onlara for- mu diskette verebıleceğinîzf söyluyörsanız. ' ' O . Kendi sigorta sicil numarariızı bılmıyorken Bill ^Gates'in e-maıl adresinı biliyorsanız. 3. Tebrik kartlannı imzalarken ımzanın sonuna :-) işareti koyuyorsanız. 4 . Telefonla konuşurken kâğıda:-) gibi şekiller çizip hangisi daha iyi diye düşünüyorsanız, 5 . Verilennizi her gün yedekliyorsanız, hatta nü- fus cüzdanı, ehliyet gibi belgelenn fotokopıle- rini saklıyorsanız, 6. CD denildiğinde akhnıza müzik en son geli- yorsa, ^7. Tatildeyken veya ruvaletteyken elektronik / aletlennızın kullanım küavuzlannı okuyorsa- nız, 8. Ekmek kızartma makineniz veya oturma oda- sı takımınız yokken eve fotokopi makınesi al- dıysanız, 9. Ekran koruyucunuzu saç şeklinizden daha çok değiştiriyorsanız, 1 r\.Kapınızagelenansıklopedisatıcılannıko- 1 v/varken e-maıl ile gelen ya da teleteks izler- ken araya giren reklamlan ilgiyle izliyorsanız, 11 . Internet'teki büyük tartışma gruplanna 1 bayram mesajı atarken babanıza telefon et- meyi unutuyorsanız, 1 ^.Bügisayarcıyagittiğinizdemüşterilerlekc- 1 ^nuşurken yanlış bir şey söyleyen satıcıyı düzeltip önünüzdeki yirmi dakikayı diğer müşte- rilerin sonılanna cevap vermekle geçiriyorsanız, B. Form doldururken adres kısmına e-mail ad- resi yazıyorsanız, I. Bu esprüerin tamaminı anhyorsanız, 141 T . Bu espnlen tanıdığınız insanlara e-mail, 1 ^telefon veya faks Ue ulaştınyorsanız: Tek- noloji, hayatmızı kontrol altına almıştır. Çabuk bir Afrika safarisine çüan ve yanınıza Isviçre çakısından başka bir şey ahnayın! Hekırlan uzaktan gördüm, bi tanesi bonti yiyordu SON KULLANICI Endernet® cumhuriyet.com.tr Gene yeni bi virüs bulmuşlar. En son lav virüsü bi çok insanın ca- nını yakmışt. Bizim Hakan (aynı za- manda habermüdürümüz) bayılı- yo virüslere. Elinden gelse tek tek besliycek hepsini. Lav virüsünü nası da açıp içine bakmıştı. Yaz- mıştım ya... Neyse hatırtayan bi- lirier... Yanında ben korktum val- ia. Gerçi korkacak bı şey yok, en kötü ıhtımal bilgisayarlara zarar veriyo ama ınsan gene de ürküyo. Geçen Hakan kurcalarken, onun arkasına geçerek kendımi güven- ceye almıştım. Saçma biMyom ama napimrefleksişte. SanktmonltcV- den fırlayıp üstüme atlıycak. De- dim ya Hakan elinden gelse bes- leyip büyütcek onlan. (nanmaya- caksınız belki ama bu işi Koray ya- pıyo zaten. Hani herkesin bi kolek- siyonu vardır ya, bırt koleksiyonu, dırt koleksiyonu, işte Koray'ın da virüs koleksiyonu var. Hani genç kızlara "Bana gel de sana pul ko- leksiyonumugösterim" derlerya, Koray olsa şöyte der, "Bana gel de sana virüs koleksiyonumu göste- rim. " Şimdi Ingiltere'ye gitti. Bi kız arkadaşı varmış da. Bana öyle de- di ama ben onun yeni virüsler al- maya gittiğine eminim. Aklı sıra beni kandıracak. Bu virüs yaratıcılannı çok merak edıyorum, yani hekırları. Hakan söyledi, onlar da kendı aralannda ikiye aynlıyorlarmış. lyı hekıriar, kö- tü hekırlar... Hapıs hekırlar.hapis olmayan hekıriar gibi. Hani zehir- li mantar, zehirsiz mantar gıbı... Geçen bi kaç tane bi arada gör- düm. Bana uzaktan gösterdiler. Bazı yerli malı virüsler falan üretı- yorlarmış. Bu arada ilk yerli virü- sün adı ne acaba? Bunu çok me- rak ediyom valla. Dur bunu Ha- kan'a sorayım. Ha, ne diyodum. Uzaktan bak- tım nasıl bi şeye benziyolar diye. Inanmıycaksınız ama aynen bize benzıydardı. Normalleryani. Hep- sinin altında blucin var, biri em- pe3men almış, onu dinliyodu. Hat- ta bi tanesi bonti yiyodu, hani şu hindistancevizli çikolatalar varya... Onlardan... Normalleryani. Ama ne yazık ki genç yaşta hekır ol- muşlar. Bu hekırlık çok revaçta. Geçen abim Önder'e gittim, misafiıieri vardı. Misafirlerden biri abimin oğ- iu Sander'e o klasik "Büyüyünce ne olcan bakalım" sorusunu sor- du. Sander hiç düşünmeden HE- KIIIIR diye bağırdı. Yengem he- men azarladı onu, "Sus edepsiz" diye... Sonra yan mahcup "Hep so- kakta öğreniyo" dedi. Yengem de film kadın ha, o da hekır'ı edepsiz bı şi sanıyo ya. Buyrun işte bastıbacağın özen- dıği şeye bak. O öyle dıyınce abım bu sefer bana bağırmaya başladı. "Hep senin yüzünden, senden ef- kileniyo" diye. Abim beni hekır sa- nıyo. Oysa bi bilse ki ben daha ris- tart aşamasından bi minık adım öteye geçemedim. Ha az kalsın unutuyodum. Ge- çen mekintoşçular bana meyl at- mış; lav virüsü herkese bulaştı, mekintoşçulara bulaşamadı diye. Bi araştırma yaptım ki gerçekten doğru. Hiçbir lav virüsü mekinto- şun semtine bile uğramamış. He- men Koray'a sordum. Dedi ki: "Olum hiç bi aklı başında hekır, bikaç tane bilgisayariçin virüsyaz-^ maz. Emeğine acır. O kadaruğra- şıyo herifier. Emeklehne ziyan ol- maması için on binlerce bilgisaya- nn etkilenmesi lazım. Eeeee. Ner- den bulcan on binlerce mekinto- şu? Onun için boşa kürek çefop sft- yıca azınlıkta mekintoş için virüs yazmazlar. Hakkaten de en gü- venceli bilgisayariarbu bakımdan mekintoş." Üff nerden açtım bu tatsız hekır konusunu. Siz bana yaptığınız srte- leri gönderin de haziran ayının altın mauslannı dağıtıyım ben haftaya. Endernet_2000(Ş yahoo.com DUZYAZI ORHAN BtRGtT Ve, Kurt Dişlerini \ Gösteripse... Uzun bir süredir, hem kendi "eski" tabanı, hem de radikal Islamcılar, Milliyetçi Hareket Partisı .ıe veryansın saldınyorlar. j Sakdın, koalisyona girdiği, özellikle de Ecevit'ın başbakanlığına boyun eğdiği için parti yönetımi- nin kendisini var eden ilkelere sırt çevırip, iharıgt ettiğini söyleyerek tabanı harekete geçirmeyi anıaç^ lıyor. ı Türbanda, YÖK şorununa bakışta, af konusurv da hele özellikle Öcalan hakkındakı mahkeme hükmünü, hemen Meclıs'e gönderip darağacığını kurmamakta, öteki iki ortakla bırlıkte görurımeriirı oylan alıp götürdüğü işleniyor. ] Olanca açıklığı ile söylenmiyor, ama MHP'nin bu koalisyonu bozup Fazilet'in mutlaka içinde bulu- nacağı ve onların yanında da ya ANAP ya da DYP'nin olacağı bir yeni ortaklığın yer alacağı bir oluşumun tohumları atılmak isteniyor. ı Yani Üçüncü Milliyetçi Cephe'nin. ' Buğday taban fiyatlarında çıtayı yukan çekme- mekte direnen hükümetin bütün günah faturasını da, Gıda Tanm ve Hayvancılık Bakanı, MHP kort- tenjanından olduğu için aynı çevreter tarafindan ikırl- ci ortağın bilançosuna işleniyor. Fazilet Partisi'nin, kendi grubu içinde, özellikle başkanvekilleri tara- findan da onaylanmayan gensoru çıkışı, aynı ama- ca dayanıyor. Ama haftasonunda, ülkenin buğday amban Kon- ya ovasında Çumra'da Fazilet Partisi'nce düzen- lenen mitingin, beklenilenin altında bırtopluluk ta- rafindan izlendiği saatlerde, Orta Anadolu'nun bir başka yöresinde Tokat'ta Devtet Bahçeli'nin par- ti örgütü ile yaptığı sohbet toplantısından yalnızca bir gazeteye sızanlar, MHP yönetımının tüm bu eleştırilerın etkisi altında kaldığını da ortaya koyu- yor. Bahçeli, Hürriyet gazetesinın Ankara Bürosu'ndan Süleyman Demirkan'ın haberine göre o toplan- tıda, "llkelenmızden taviz vermeyiz. Ama sabırtı olmakzorundayız. Güvercinin birkurduyedığı ne- rede görülmüş? Masaya yumruk vurmakla sorun- lar çözülmez. Adımlanmızı atarken iyı düşünmek zorundayız. YoksaANAP, DYP ve FP'nin durumu- na düşeriz. RP gibi tepe taklak gideriz" diyor. Satır aralanndan öyle anlaşılıyor ki, Tokatlı par- tilileri, Devlet Bey'e, bu hükümetin bütün artılarını DSP'nin aldığını, eksilerin ise kendi defterierine ya- zıldığını söylemiş olmalılar. Bahçeli, güvercinin bir kurdu yediğine rastlanmadığı örneğini vererek, bu şikâyetler üzerine Tokatlı yandaşlannın yüreklerini ferahlatmayı amaçlıyor. Parti örgütlerinin hangi konuları, nasıl abartarak yönetimden sorumlu olanlara, hele genel başkan- lara aktardıklarını çok iyi bılen birisi için, gelinın kardeşini ya da komşusunu devtet kapısında bord- rolu bir işe sokamayan vatandaşımızın, kimi zaman- lar habbeyi kubbe yaptıklannı da söylemelıyim. MHP Genel Başkanı'nın, şikâyetleri yanıtlarken kışkırtıcılann amaçladığı tansiyonu düşürmek is- temesi elbette gerekli. Ama karşısındakılenn an- lamalan için kullandığı örnek, tek kelitüe /te, talıh- sizdir. MHP'liler, zaman zaman töreden söz ederek ge- riye dönüş yapmaktan kendilerini alamıyoriar. Sa- ntnm liderin "kurt" örneği de o geriye dönüş özle minin birçağnşımı olmalı. MHP'nin "üç hilalli amb- temini ezberteyen bugünkü kuşaklar, özellikle Meh- met Ali Ağca'nın hemen her gün medya aracılığı ile evlerine zorakı konuk olduğu son gunlerde, 1980 öncesini çağrıştıran tehlike kavşakları ile kar- şılaşmak istemeyeceklerdir. Şayet bir dil sürçmesı değilse, Devlet Bey, par- tisine 18 Nisan 1999'da verılen oylarda, kurt izle- rinin hemen hemen bulunmadığını unutmamış ol- malıdır. 2000 yılının Türkiyesi, yeni bir MC serguzeştini taşıyamaz. 1998'in Türkiyesi'nde, tüm stratejisini 1946 mu- halefetinin temposunu kopya etmeye adayan o günkü CHP'nin hazin akıbeti, 18 Nisan seçımlerin- de MHP'ye de fazladan en az 12 mılletvekıli ka- zandırmadı mıydı? Kuşun kurdu yediğinin nerede görüldüğünden söz açıp, kahve peykelerindeki gergin yüzleri rahatla- tacağı varsayımı ile sabır öğütlerseniz, sizi dınle- yenleri sabnn sonunda kurdun kuşu yutacağı düş- leriyle yatağa sokarsınız. Stratejınizi hayvanlar âlemınden örneklerle çiz- meye başladınız mı, bir de bakarsınız ki "an" "kurfu sokmuş, kurt can navliyle "af"/ ısırmış! "Güvercin" ne haliniz varsa görün, kanatlanm sağ olsun deyip bu hengâmeli yoz kavgayı mavi gök- ten izlemeye başlamış. Siyaset, masallar ve misallerie değil, gerçekler- le büyür ve gelişir. Faks: 0212 677 07 62 E-mail: orhan.birgit«do.nettr Arkeolog Nezih Basgelen 'Ecevit, Firothn cennet bahçelerinigöremeyecek' HALFETt (Cumhu- riyet)Arkeolog Nezih Başgden Halfetı'dekı do ğal dokunun sular altm- da kaldığmı vurgulaya- rak Başbakan Bülent Ecevit'in Halfeti gezisı sırasında, 65 parçadan oluşan Roma döncmın- den kalma mozaik ko- leksiyonunu göremeye- ceğini söyledi. Mimariar Odası, Ulus- lararası Anıüarve StTier Konseyi (ICOMOS) Türkiye Komitesi ve Ar- keoloji ve Arkeologlar Demeği'nce Birecik Ba- rajı, Fırat Vadisi'nde baş- latılan gözlem çalışma- lan kapsamında bölgede son durumu inceleyen Nezüı Başgelen,gazete- mize yaptığı değerlen- dirmede, Ecevit'in, bu- gün Halfetı'yı ziyaret edeceğini anımsatarak Halfeti'ye geldiğinde "bomba yemiş bir mej - dan" göreceğıni sö> ledı. Fırat Vadısı'nin en ve- rimlı alanının. Belkıs Ha- rabeleri önünde artık gö- le dönüştüğünü anımsa- tan Arkeolog Başgeleıı, şöyle devam ettı: "Ecevit, Roma \TUa- sı'nda bulunan ka\-aoda- lanndaki birçok eseri de göremeyecek. Eğer kaa aianmıgezerse. ka>a oda- lannı göremejecek. Ze- ugma'nın karşısında köprii başuu tutan Hete- nistik döneme ait Apa- meia kentini de göreme- yecek. Tellmusa, 1 Ubeş, Hornm örüklerini,bölge- nin tüm zenginliğini ve- ren Fırat buj unun cennet gibi bahçelerini de göre- meyecek."