Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 MART 2000 ÇARŞAMBA HABERLER 8 Mart nedeniyle tüm dünyadayoksutluğa,şiddete vebashya karşı yürünecek * * • * - • Dünyada 150'yeyakın ülkeden 2600 kadın grubunun katılacağı "2000 Yılı Dünya Kadın Yürüyüşü" etkinlikleri ülkelere göre farklı biçimlerde gerçekleştirilecek. Dünya yürüyüşü "17 Ekim Uluslararası Yoksulluğun Ortadan Kaldınlması Günü"nde, değişik ülkelerin halklarını sembolik olarak birleştirerek ABD'nin New York kentindeki BM Genel Merkezi önünde büyük bir mitingle sona erecek. Haber.\lerkezi-"Eşfthakveesitola- nak" ısteyen dünya kadınlan, bugün "yoksulluğa, şiddete, baskrya" karşı ve yenı bın yılın başında dünyayı değiştir- me kararlılığını göstennek için bugûn yürijyecek. Ankaralı kadınlar ise dün- ya kadınlanna destek olarak Sıncanlı kadınlarla yürüyecek. Ankara Kadın Kuruluşlan Birliğı Üyesi Şenal San- han, "Ulkemiz kadınlan, Sincan"da ya- pacaklan yürüyüş ve şölenle kadın hak- larmın ancakdemokratik velaik bir top- lumda gerçekieşebileceğini ifade ederek haklar kadar görev ve sorumluluklan da pa> laşacak bilinçte olduklannı ifade etmeye çauşacaklardır" dedı. Dünyada 150'ye yakın ülkeden 2 bin 600 kadın grubunun katılacağı "2000 Yıh Dünya Kadın yürüyüşö"nün etkin- likleri ülkelere göre farklı biçimlerde gerçekleştirilecek. Kaduılann ıstemle- riyle ilgıli kitlesel desteğini göstennek amacıyla destek kartlan imzalanacak, yoksulluk ve kadına yönelik şıddet te- malannda dünya çapında gösteri ve mi- tnıgler düzenlenecek. Dünyayı değiştirmek Yürüyüşün hedefleri özetle şöyle sı- ralanıyor: "Kadın gruplannın dayanışmasryla oiuşacak büyük bir hareketi canlandir- mak, kadınlarla erkekier arasmda esit- üği ileriye taşunak, kaduılann yasam koşullannın iyüeştirilmesi için gerekii değişüdiklerin yapdması ve destekten- mesiiçin hükümeüerve uluslararası ku- ruluşlara baskj yapmak. yeni bin yılın başında kadmlann dünyayı değiştirme kararhbğuu göstennek." Dünya yürüyüşü " 17 Ekün Uluslara- rası Yoksulluğun Ortadan kaldınlması Günü"nde. değışık ülkelerin halklannı sembolik olarak birleştirerek ABD'nin New York kentindeki BM Genel Mer- kezi önünde büyük bır mitingle sona erecek. Kamu Çalışanlan Emekçileri Sendi- kalan Konfederasyonu'nun (KESK) yırmivi aşkm kadm grubuyla oluştur- Ankara Kadm Kuruluşlan BirBği, dfinya kariınbnım destek ohnak amaaybı berkesi Sincan'daki yfirûyûşe davet etti. duğu "200Ö Yıhnda Dünya Kadın Yü- rüyüşü Türkiye Koordinasyonu" nun düzenledığı eylem bugün îstanbuJ'da saat 12.00'de Perpa önünden başlaya- cak. DİSK, ÖDP, HADEP, İHD, Banş Anneleri, Halkevleri, Emekçı Kadmlar Biriiği, Can Kadmlar Derneği, Femi- nist Kadın Çevresı, gibi bazı parti ve de- mokratik kıtle örgütlerinin destekledı- ği yürüyüş Şişlı Abidei Hürnyet Mey- danı'ndakı mıtmgle sona erecek. Depremzede kadınlar Türk-lş, 8 Mart Dünya Emekçi Ka- dmlarGünü'nü tzmit'te düzenlenen pa- nelle kutlayacak. Kocaeli Fuan ıçınde- ki Çağlayan Restoran'da düzenlenecek panelin açılışında, Genel Eğitim Sekre- teri Satih Kıhç, Bölge Temsilcısı Faruk Bövükkacak, Selüloz-tş Sendıkası Ge- nel Başkanı ve Türk-tş îl Temsılcisi Er- gin Alşan bırer konuşma yapacaklar. Izmıt Kent Kurultayı Kadın Platfor- mu'nun düzenledığı bir dizi etkmlık de, bugün saat 11.00'de ortak basın açıkla- masıyla başlayacak. Cephanelik Çadır- kentındekı toplantıda depremzede ka- dınlarla söyleşiye katılacak olan plat- fonn üyeleri, îzmit'ın 1971 yıbnda kay- bettığı kadm Beledıye Başkanı Leyta Atakan'ın mezannı ziyaret edecek, da- ha sonra, DİSK ve KESK Kadm Ko- misyonu'nun Cumhuriyet Parkj'ndakı basın açıklamasına katılacak. Haraççı beldesmde yaşayan 2 bin ev kaduıı 8 Mart Dünya Emekçı Kadınlar Günü'nde Düzce Çadırkentı'nde dep- remzede kadmlarla bırlikte olacak. Ev kadınlan çadırlara çıçek bırakacaklar. •• Adana'daiseMimarSinanKülrürSi- tesı önünde toplananlann yürüyüşüyle başlayacak ve Uğur Mumcu Alanı'nda- kı mitingle sona erecek olan 8 Mart et- kinliklennı düzenleyen Kadm Platfor- mu üyeleri dün de mahalleleri araçlar- la gezerek bıldın dağıttılar ve halkı mı- tinge davet ettıler DlSK'ten yapılan açıklamada. "Yoksulluğa, taciz ve teca- vüze, baskı ve işkenceye karşı bugün yû- riryoruz, VTİriryecegJz" demldi. 'Sorunlar hâlâ çözûlmedT ÇYDD Başkanı Nuran Işık, yaptığı açıklamada, Dünya Kadmlar Gü- nü'nün, BM'nin karanyla 1975'ten bu yana Türkiye'de de kutlanmasına kar- şm Atatürk Türkiyesi'nde kadm sorun- lannm hâlâ çözüme kavuşturulamadı- ğuıı vurgulayarak şunlan söyledı: '•Cumhuriyet kaduu, Atatürk dev- 8 M a r t 1 9 1 0 y ı l ı n d a n b e r i k u t l a n ı y o r 154 kadının öldürüldüğü gün 143 yıl önce, ABD'nin \ew York kenti bir başkal- «fcnya tanık otöu. 8 Mart 1857'de, 40 bin dokuma işçisi kadm, ağır iş koşullan, 12 saatten fazla gün- tfiik mesai ve düşük ücrete karşı direntş bayrağuıı açü. Amerikan poüsi ile kadmlar arasmda çattşma çtkü. CMaylar snrasında çıkan yangında 154 doku- ma işçisi kadm vaşamım kaybetti. 1910 yılında AJ- manSosyalDemokratParti'ninönderierindcnCla- raZetkin Danimarka'nmKopcnhagkentindedü- zeflknen II. Entemasyonal'de 40 bin dokuma işçi- si kadının anısma 8 Mart'm 'Dünya Emekçi Ka- dmlar Günü' olarak kutlanmasını önerdi 1957 y>- fanda ise Birieşmiş Milletler, 8 Mart'ı "Kadm Hak- lan tçin BM Günü" olarak kabul ettL Işte 8 Mart böylesi bir sürecin ardından tüm dünya kadınlan- nın kutladığı bir güne dönüştü. rimlerinin kendisinetanıdbğı haktara sa- hip çıkmak için daha fazla mücadele et- mesigerektiğini öğrenmiştir.İşte8Mart, kaduılann kendilerine tanınan ya da kendi savaşınüanyia kazandıldan hak- lann neresinde olduklannı sorguladık- lan, akıllı. egitimlL ülkesinin ve dünya- nın geleceği üstünde düşünen kadm kn- şaklan yetiştirmek için neler yapmala- n gerektiğini düşündüren gün ohnab- «hr." ADD Tarsus Şubesi, 8 Mart'ı Yenice beldesinde geniş birprogramla kutlaya- cak. Saat 13.40'ta M. U'den Yrd. Doç. Dr. Nüket Adıyeke'nın "76 YUda Türk Kadını'' konulu konferasından sonra Tarsus Türk Halk Müziği Derneği ele- manlan "Türkü Dinktisi" sunacak. Sa- at 19.30'da ise Mersm Akademı Bilim Sanat Derneği oyunculan "Avratiar Kö- yö" adlı oyunu sahneleyecek. Kadınlara çiçek Ford-Otosan geleneksel hale getirdi- ğı çiçek dağıtmayı bu yıl da sürdürüyor. Ford Doğu Akdeniz Bölge Müdürlü- p'nden yapılan açıklamada, 8 Mart Dünya KadınlarGünü'nde Mersin, An- takya ve Kayseri'de olduğu gibi Ada- na'mn cadde ve sokaklaruıda da kon- voylarla gezileceği ve kadınlara çiçek verileceği açıklandı. Önce Huzurevı sa- kinlennın zıyaret edileceğı belirtilen açıklamada, kentin dağıtılacak "sevgj- nin sembohl" 20 bin kırmızı gülle çiçek bahçesine dönüşturüleceğı vurgulandı. Sincan'da yürüyüş Ankara Kadın Kuruluşlan Biriiği, kadm haklanmn ancak demokratik ve laik bir toplumda gerçekleşeceğıne inandıklannı bildirerek, bu ülküye ma- nan kadm ve erkeklen Sıncan'da yapı- lacak 8 Mart Dünya Kadmlar Günü yü- rüyüşüne katılmaya çağırdı. Ankara Kadm Kuruluşlan Biriiği adına açıkla- ma yapan Avukat Şenal Sannan ve Ni- lüfer fibey, kadına yönelik şıddetin ve yoksulluğun ardmda gericılığm ve bü- yük uluslann para kazanma hırslanmn olduğunu belırterek "Ülkemizkadnüs- n,Sincan'dayapacaklan yürüyüş veşö- lenle, kadın haklanmn ancak demokra- tik ve laik bir toplumda gerçekkşebile- ceğini ifade ederek, haklar kadar, görev ve sonımluluklan da payiaşacak bilinç- te olduklannı bildirecekkr" dedıler. Bu ülküye inanan herkesi bugün saat 10.00'da Anıtkabir'de buluşmaya davet eden Sanhan ve Ubey, Anıtkabır'dekı törenin ardmdan buradan kaldınlacak araçlarla Sıncan'a gidileceğini söyledi- ler. Ankara Kadm Kuruluşlan Biriiği, Saat 11.30'da başlayacak yürüyüşün ar- dmdan Sıncan'da Kadının Statüsü ve Sorunlan Genel Müdürlüğü'nün katkı- lan ile gerçekleşnnlecek şölene kaülı- yor. Cumhurbaskanı Sükyman Demi- rd'in de davetlı olduğu şölene Devlet Bakanı Hasan Gemki, kadm kuruluş- lan ve sivil toplum örgütlerinin temsil- cileri katılacak. Sivil örgütler ve siyasi partilerin kutlaması Istanbul'da Dünya Kadın Günü etkinlikleri istanbulHaberServisi- 8 Mart Dün- ya Kadınlar Günü, îstanbul'da sivil top- lum kuruluşlan, belediyeler ve siyasi par- tilerce bugün gerçekleştirilecek çok sa- yıda etkinlikle kutlanıyor 1Ü Kadm Sorunlan Araşürma ve Uy- gulama Merkezi Kadm Araştınnalan Derneği'nce, Atatürk Kültür Merke- zi'ndesaat 11.00'de düzenlenecek etkin- lik Prof. Dr. Necla Arat'ın açüış konuş- masıyla başlayacak. Tiyatro sanatçısı Fü- sun Kostak'ın seslendireceği saydam gösterisinin ardından "Kadma Yönelik Lrtka" konulu bir panel düzenlenecek. CHP Istanbul Ü Merkezi'nde saat 14.00'te, Şükran Soner, Nevin Ateş ve Ayten Mutlu'nun konuşmacı olarak ka- tıîacağı panel gerçekleştirilecek. DSP Istanbul II Örgütü'nce Avcılar Diyarbakır'da miting HADEP'e izin yok DtYARBAKm(Cıımhuriyet) - 8 Mart Dünya Emekçi Kadmlar Günü'nü Diyarbaktrb kadırüar alanlarda kutlamaya hazırlanıyor. 8 Mart Diyar- bakır Kadm Platformu öncülüğünde bugün saat 12.30'da Dağkapı Meydanı'ndaki Dalokay Yeral- tı Çarşısı üzerinde kitlesel bir basın toplanhsj dü- zenlenecek. Aynca Dağkapı ve Ofis semtlerinde gerçekleştirilecek yürüyüşlere kentte örgütlü sen- dikalar ile sivil toplum örgütlerinden ve siyasi partılerden katılım olması bekleniyor. HADEP'in, 8 Mart'ı kutlamak için araçlardan anons yapüması, kent içinde yurttaşlarla birlik- te yürüyüş ve miting için valiÛğe yaptığı başvu- ru reddedıldı. HADEP ll Başkanı AB Ürkiit, baş- vurunun reddedılmesı nedeniyle yapüğı açıkla- mada, yasaklamanın keyfı bir karar olduğunu be- lirtti. Bu arada 8 Mart nedeniyle bugün Diyarba- kır Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu'nda belediye tiyatro oyunculan tarafmdan "Öhun ve Kız" adlı bir oyun sahnelenecek. Banş Manço Kültür Merkezi'nde saat 19.00'da gerçekleştirilecek toplantıya Kültür Bakanı tstemihan Talay, DSP mil- letvekili Tayyibe Gükk ve Kosova'dan savaş mağduru Mürvet Şengülova konuş- macı olarak katılacak.' Cumhuriyet Kadınlan Derneği, saat 19.00'da Kadıköy Evlendirme Daire- si 'nde "Kadm, trtica, Tarikatiar ve Yeni DünyaDüzeni" konulu panel düzenliyor. Panele Necla Arat. Mehmet Faraç, Gül- seven Yaşar, Halide Pek konuşmacı ola- rak katılacak.Özel Kalamış Eğitim Ku- rumlan'nca saat 14.00'te Erenköy'deki Özel Kalamış Okullan'nda gerçekleşti- rilecek konferansta, yazar Neşe Doster, tt Çağdaş Kadmın Hak ve SorumJuhıkla- n Neterdir?'' sorusunun yamtuu araya- cak. Kadm örgütleri temsilcileri, yasak- lanan kitabı nedeniyle yargıla- nan Nadire Materin bugunkü duruşmasmı izleyecek. Anne Çocuk Eğitim Vakfi (AÇEV), günün anlammı beür- ten mimoza dallan dağıtacak. Carusel, Akmerkez, Reasurans, Capitol, Carrefour, Marks Spercer ŞaşlonbakkaJ alışveriş merkezlenndesaat 12.00-15.00 arası yapılacak kutlamalara tüm kadınlar davet edildi. Bahçelievler Kültür Merke- zin'nde, saat 11.00'de Snna Ta- naltay, Doç. Dr. Arif Verimfi ve Sokak Çocuklan Demeği ku- rucusu Yusuf Kulca'nm katıla- cağı "2000'deTürkiye'de Kadı- nın Yeri" konulu panel gerçek- leştirilecek. Yedıtepe Üniversi- tesı, açılış konuşmasmı Cum- hurbaşkam Süleyman Demi- rel'in yapacağı bu- toplantı dü- zenleyecek. Taksim'deki Cum- huriyet Kitap Kulübü'nde saat 18.30'da Fügen Krvücımer'in oynadığı "5 Yazardan 5 Kadın Kahraman" adında bir oyun sahnelenecek. TAKSIM TOPLANTILARI ALTAN OYMEN CHP GENEL BAŞKANI CHP'DE YENİDEN YAPILANMA www.ntv.com.tr BU AKŞAM 21: ARADA BIR Prof. Dr. NECLA ARAT 8 Mart 2000e Beştirel Bakış Dünya kadınlannın karşılaştıklan eşitsizlik ve ay- nmcılıklann ortadan kaldınlması, toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanarak kadmlann iteriemesi ve güçlen- dirilmesi için 20. yüzyılın son çeyreğinde dört bü- yük Dünya Kadın Konferansı gerçekleştirildi. Birin- cisi 1975 yılında Meksiko City'de; ikincisi 1980'de Kopenhag'ta; üçüncüsü 1985'te Naırobı'de ve so- nuncusu 1995'te Pekın'de (Beijing) yapılan bu kon- feranslann hepsinde amaç: Eşitlik, Kalkınma ve Ba- nşa ulaşmaktı. Söz konusu amaca ulaşmakta "top- lumda eşitlik anlayışının yerieşmesinin, kadmlann güç kazanmalannın, karar verme ve yetki odaklan- na katılmalannın öncelikli önkoşullar olduğu" bu dört konferansta da vurgulandı; aynca "Kadın hak- lan, insan haklandır" görüşü onaylandı. Dördüncü Dünya Kadın Konferansı, uluslararası toplumun 2000'li yıllara ilişkin program ve bekJen- tilerini içeren umut verici vizyonunu yansıtan Pekin BildirgesFni ve Eylem Platfonvu'nu oluşturdu. Ey- lem Platformu ise kadmlann güçlendirilmesini sağ- layacak gündemi belirledi. Bu gündemde öncelik, "kadmlann ekonomik, toplumsal, kültürel ve siya- sal karar verme süreçlerinde tam ve eşit paya sa- hip olmalannı sağlayarak, toplumun ve özel yaşa- mın bûtûn alanlanna etkin katılımlannı önleyen en- gelleri ortadan kaldırmaktı." Yetki ve sorumluluk, kadın-erkek arasmda evde, işyerinde, ulusal ve uluslararası topluluklarda top- lumsal adaletin vazgeçilemez bir koşulu olarakpay- laşılmalıydı. Kadın ve erkek arasmda eşitliğin temel ilke oldu- ğu bir ortaklık gerçekleştirilmeli; böylece 21. yüzyıl, kadınla erkek arasındaki ilişkının tamve eşit bir or- taklığa dönüştüğü yepyeni bır dönem olmalıydı. Çünkü, hakça ve kalkınmış yenı bir toplum kurma- nın tek yolu buydu. Türkiye Cumhuriyeti Pekin BildirgesPni ve Eylem Planı'rv çekince koymadan imzaladı. Hükümetimiz bu imza ile 2000 yılına kadar Kadınlara Karşı Her Tûrtü Aynmcılığın önlenmesi Sözleşmesi'ne koy- duğu çekinceleri kaldıracağını; kadın okur-yazarlık oranını yüzde 100'e çıkaracağını; zorunlu ilköğreti- mi 8 yıl yapacağını; kadın ve çocuk ölüm oranlannı yüzde 50 azaltmak üzere önlemler alacağını; ulusal mekanizmalannı arttınp geliştireceğini; devlet ku- rumlannda "Kadm Birimleri" oluşturacağını; kadm bakış açısınm egemen olacağı bir çerçeve Eşitlik Ya- sası çıkaracağını; bütün düzeylerdeki okullarda cin- sel eğitim vereceğinı; gerekii yasal düzenlemeleri yaparak aile içi sorumluluk ve yetkinın kadın ve er- kek arasmda eşit paylaşımını sağlayacağını ve er- ken yaşta evlilikleri önleyeceğını; Kota sistemi uy- gulayarak sıyasal partilenn her düzeydeki karar ve yürütme organına kadın katılımının arttınlacağını; siyasal partilerin Kadm Komisyonlan kurmaiannı sağlayacak yasal değişikliklerin programlanacağı- nı; şiddete uğrayan kadınlar için başvuru ve sığın- ma evlennin sayısının arttınlacağını; tüm kadınlan kapsayacak bir Sosyal Güvenlik Sistemi oluşturu-.i lacağmı ve daha pek çok sözü art arda verdi. 8 Mart 2000 tanhınde, venlen bu sözlerden ne ka- dannın yerine getinldığine baktığımızda ilk elde-Ay- nmcılık SözleşmesPne daha önce konmuş olan çe- kincelerin kaldınidığını; zorunlu ilköğretimin 8 yıla çı- kanldığını; bazı valilikJer bünyesinde kadın birimle- ri kurukjuğunu; bazı pilot okullarda cinsel eğitim verilmeye başlandığını; aile içişiddeti önlemek ama- cıyla "Ailenin Korunmasma Dair Kanun'un yürür- lüğe sokulduğunu görüyoruz. (4320 sayılı bu kanun, 14.01.1998'de TBMM'de kabul edilmiş, 17.01.1998'de Resmi Gazete'de yayımianarak yü- rürlüğe grimiştir.) Bütün bunlar, kuşkusuz olumlu gelişmeler. Ama verilen bunca söz arasmda ancak küçük bir bölü- mü oluşturmakta. Temel konularda ise hâlâ somut adımlann atılamadığını gözlemlıyoruz. Bu temel ko- nulardan bıri, aileyi eşitliğin odakta olduğu bir or- taklık olarak gören Medeni Kanun (Türk Yurttaşlar Yasası) değişıkliği... Medeni Kanun Değişiklik Tasansı, kadın örgütle- rinin yoğun istek ve desteğine karşın Meclis Adalet Komisyonu'nda bekletilmekte... Uyutulan ya da unutulan bir başka konu da kota sisteminı, olumlu aynmcılık yöntemlerini ve kadın komisyonlannı içe- recek yeni bir Siyasi Partiler Yasası hazırlığının ya- pılması.. Öte yandan, tüm kadınlan kapsayacak bir Sos- yal Güvenlik Sistemi oluşturulması, çok uzak bir düş olarak görünmekte. Şiddete uğrayanlar için Ka- dın Sığınma Evterfnin sayısının arttınlmasına gelin- ce, var olanlar bile korunup yaşatılamamakta... Okur-yazarlık oranı, kadınlarda hâlâ yüzde 72'lerde olup her 100 kadınımızdan 28'i okuma-yazma bil- miyor. Bütün dünyada okuma-yazma bilmeyen 960 milyon yetişkınin üçte ıkısinden fazlası kadın.. Ne ya- zık ki bu üçte ikinin içinde bizim yüzde 28'imiz de yeralıyorl. Kızçocuklanmız, ilkokul sonrası eğitimin her düzeyinde erkek çocuklarrn gerisinde. ömeğin, ortaokula geçiş oranı kızlarda yüzde 51.1 iken, er- keklerde yüzde 76.1... Kadınlanmızsağlıkhizmetlerine ulaşmada da ge- lişmiş ülke kadınlanndan daha şanssız.. ömeğin, anne ölüm hızı, her 100.000 canlı doğumda 54.2. Anne ölümlerinin kadın ölümleri içindeki payı, yüz- de 5.2. Gelişmiş ülkelerde bu oran, yüzde 1 'i aşma- makta. Istihdamagelince, 12yaş veûzerikadın nü- fusumuzun ancakyüzde 25.2'si işgucüne katılabil- mekte. Bu oran, aynı yaş dilimindeki erkekler için yüzde 69.9. Işgücüne kadın katılımında kırsal-kentsel farkı da oldukça büyük. Kırsal kesimde kadınlann işgucüne katılım oranlan yüzde 36.9 iken, bu oran kentlerde yüzde 16.1 'e düşüyor. Kısacası, 8 Mart 2000'de de kadınlanmızia ilgili veriler, yaşamın bütün alanlanna etkin katılımlannı ve eşit paya sahip olmalannı önleyen engellerin he- nüz ortadan kalkmadığını göstermekte. Yani, hükü- metlerimizin ve kadın örgütlerimizin, 2000'li yıllan kadınlar açısından gerçekten yepyeni ve hakça bir dönem kılmak; kadmlann haklannı belgelerden çı- kanp yasama yansıtmak üzere önümüzdeki onyıl- larda büyük bir istenç, karartılık ve çaba gösterme- leri gerekiyor. I MOSKOV\ (AA) - Rusya'da yapılan bir kamuoyu yoklaması, halkın yüzde 46.5'min kadının çalışmaması gerektiğini düşündüğünü ortaya çıkardı. Mnenie adlı kamuoyu araştırma kuruluşu tarafından yapılan araştırmaya katılanlann yüzde 37.2'si bu görüşe karşı çıkarken yüzde 16.3'lük bir kesim kararsız kaldı.