Katalog

&AYFA CUMHURfYET 8 MART 2000 ÇARŞAMBA OLAYLAR V E GORUŞLJER olay.goais@cumhuriyetcom.tr Kadınlanmız Gericiliğin Karşısında Neşe DOSTER Yazın Öğretmeni M edenı Kanun'un 74. yılında, Cumhunyet Kadınlan Derne- ğVnce(CKD)düzen- lenen "Yeni Düıwa Düzeni,Kadınvefr- tica" konulu uluslaıarası konferans, 18- 20 Şubat tanhlen arasında Ankara Millı Kütuphane'de gerekleşfi. Tunus, ABD, Cezayır, Sunye, Fılıstın, Hindistan, Af- ganıstan, Pakıstan, Rusya ve KKTC'den de kadmlann katıldığı konferansı baştan sona ızledtm. Üç gün boyunca duyduk- lartm, yer yer bıldıklenmdı. Ancak bırin- cı ağızdan duyduklanmın uyancı, çarpı- cı, sarsıcı etkısinı unutamam. Kadın kıin- lığine yönehk saldınlann boyutlan hak- kında bır kez daha bılgılenirken, daha çok düşünmeye, daha kesın önlemler almaya ve daha çok uluslararası dayanışmaya ge- reksınını duyulduğu bir kez daha ortaya çıktı Sekız ayn oturumda 40'ın üzerindekı yerli ve yabancı katılımcı üç gün boyun- ca, "Kz Kimiz ve Neyiz" sorusuna yanıt aradı. Evet, biz kımdik? Binlerce kültü- rün kucaklaştığı bu topraklarda, yüzler- ce kadın neden bır aradaydık? Günlerdır anlatılanlar, yansıtılanlar, tartışılanlar ne- yin göstergesi, neyin habercısiydi? Dünyanın dört bır yanından gelen on- larca kadın, neden ortak bır kaygıdan ve karanlıktan söz edıyor, "dayantşma veka- rarhük" ortak paydasında buluşuyordu? Evet, bız kimdık? Islam dünyasında dev- nm yapan, kadın haklannm ve aydmlan- manın öncüsü Gazi Mustafa Kemal'in "Kzim dmimiz, hiçbir vakh kaduâarm erkeklenkn geri kalmasını Ulep etme- miştir. Aflah 'ın emrettiği jey, erkek ve ka- duun beraber oiarak bflim ve bflgryik*- zanmasıdır. Kadın ve erkek, bn btKm ve bügrvi aramakvenetedebulurss oraya gfc- n)ek,onunladooanmak7«rundadırT 'söz- lenyle vurguladığı eşıt, bilgdı ve donannn- lı kadın mı? Nâznn Hikmet'in, "_ve dağtara kaçı- npnğrandah^yattığıımz_,anaıııız)av>- radunrz, yfirimiz" dedığı bızım kadınla- nmız mı? 21. yüzyılda namus cınayetle- nnde üst sıralarda olan, aıle meclıslerin- de ölüm karan verilen töre kurbanı Ana- dolu kadını mı? Çocukken evlendırilen, başlık parasıyla, berdelle kocaya verilen, doğururken ölen kırsal kesım kadını mı? Tankat şeyhlermın haremlenndekı paha- h eşarplı, çağdışı kafalı kadınlarmı? Evet, biz kimdık? 21. yüzyda gırdiğimiz bugünlerde ka- dınsız kabinemize, TBMM'dekı temsil oranımıza bakbğimızda biJınen sonınla- runızın, bilınen yanıtlarmdan öteye gide- mediğımizı görüyoruz. Sorumuzun ya- nıtını biraz da ülke dışında arayalım. Biz kimız? Cezayır'de hayat verdığı ıçın öl- dürülen, kötülüğü sımgelediğı varsayıla- rak işkence gören, tecavüze uğrayan ve iki saatlık mnta nıkâhına zorlanan kadın mı? Bangladeş'te erkeklerin aündığı mesleğe alınmayan, karşı çıktığında ıse hakkında ölüm fennanı çıkanlan kadın mı? tran'da tslamı giysı grymediğı içın esnafin mal sat- madığı, babasmın cenazesıne bıle ancak eşinın ıznıyle katılabılen kadın mı? Pakıs- tan'da müzığın, dansın TV'nın ve yaşa- mın tüm renkiennın yasaklandıgı kadın mı? Sudan'da devletin gücüyle örtünme- ye zorlanan, mesleğınden olan ve yanın- da erkek olmadan sokağa çıkamayan ka- dın mı? Afganıstan'da, dünyanın ilk fe- minist anayasasının yapıldığı bu toprak- larda, Taliban'ın gelmesıyle okuma ora- nının yüzde O'a (sıfıra) ındığı, gülmemn, yüksek sesle konuşmanın, topuklu ayak- kabı, ınce çorap gıymenin ve taksiye bin- menin yasaklandıgı kadın mı? Sunye'de aklı olmadığı için reklamlarda ve medya- da kullanıidığı söylenen kadın mı? Filis- tin'de, acıdan ve sürgünden payına düşe- ni fazlasıyla alan, çocugunu ve rolünü korumak için savaşan kadın mı? Rusya'da doğurganlık oranının genlediğı, gelenek- sel değerlenn yerle bır edildığı ülkesını, çocuklanna ve ailesme bakabılmek için terk eden ve her işkolunda çalışan kadın Özgürlüğü Tepen Kadınlar Sayın Gülay Göktürk, Kadınlar Dünyası dergısı Şubat sayı 5 s. 9'da Sabah gazetesındekı yazınızdan alıntıyı okudum. Sizin de AB'den kadınlann başörtüsü içm medet umdugunuzu okuyunca çok şaşırdım doğrusu. Din ve dûnya işlerirun aynlmasını öngören, bu hususta kanunlar çıkaran devletımızin kurumlannda dın kıyafeo ıle çalışamayacağını bılmeniz gerek. Bu hususta aynca bir de kıyafet kanunu var. Başını örtmek ısteyen, sabık başbakarun önerdiği gibi, evinde oturup çocuk doğursun, kocasma destek olsun. Bugüne kadar böyle olanlara kımse kanşmadı. Aydm kafalı kadınlar yetışûnlmek için başlar açıldı. tşin ılgınç yanı, daha kıyafet kanunu çıkmadan önce 1923- 24 yılı Çorum EMVHH Nisvan Okulu üe 1924-25 yılı Bnrsa Bizim Mektep Okulu resimlerinde göreceğinız gibı. O yıllarda bıle okullarda kızlar başlanm örtmüyordu. 75 yıl sonra bunun ortaya çıkması, sizin de bileceğiniz gibı din yoluyla siyasete soyunanlann oyunu ıdı. Ne yazık ki sizin gibı aydın olması gerekii bayanlanmızm bunlara destek vermesi, seriatçılara çanak açmak, onlardan bir yarar beklemek anlamına gehniyor mu? Sumer mabet fahişelerinin simgesi olan kadınlann başörtüsü, Islamıyete ne kazandıracak? En büyük yaran, erkeklerin kadınlar üzenndeki güçlerini kanıtlama kapnsı ile siyasal emellenne güç kazandırmak olacaktiT. Buna boyun eğen ve destekJeyen kadınlar, kendilerine verilen özgürlüğü tepip bindiklen dalı kestiklenni, er geç bir gün anlayacaklardır. Muazzzez Ümiye Çığ mı? Şeriatın ve Avrupa'nın tam ortasın- da dört yaşındakı kız çocugunu uyduruk halıfenin ve şeyhûlislamın baskısından korumaya çalışan grubetçi kadın mı? Örneİden çogaltmaya gerek yok. An- cak büdığımız, hem de çok ıyı bıldığimiz bır şey daha var: Dünden bugüne, kendı- leri değışmese de, söylemlen değışen yö- neücilerimizden hiçbir şey beklemediğı- miz! Laik demokratik cumhurryetin ka- dmlan oUrak doğrulan görmek ve yan- lışlan göstermek zonmdayız. Geldigımiz nokta Ataturk aydınlığından ve kazanım- lanmızdan verdığımız ödünlenn bızı ge- brdigı yerdır. Gencılığın (ırtıcanm) ege- men olduğu yerlerdekı kadmlann yaşa- dıklannı yaşamak istemiyorsak nereden gelırse gelsın, hangi kaynaktan beslenır- se beslensın ürmanışa geçen genciliğe karşı saflanmızı sıklaştırmalıyız. Olke nüfusunun yansını oluşturanlar olarak gücümüzü ulusal büinçle besler, göz ve kulaklanmızı açarsak, yannlan karartılan ülkelerden ohnayız. 1926, Medenı Kanun, 1930 yerel seçımlerde oy verme hak- b, 1934 seçme ve seçilme hakkı... Bir bulunmaz önderin, bır çağdaş lide- rin halkıyla, kadınlanyla buluştuğu ta- rihlerdi. Bu doğru, güzel ve evrensel bu- lusmayı yarun bırakrnayalım, genye dön- dürmeyelim Cumhunyet kadınlannın, devnmcı kararlılığını dosta, dost görü- nene ve düşmana ilan edelim. Evlerimi- zin altmı toplu mezarlarla karartan gûcün, geleceğimızı karartmasını istemiyorsak, "Biz kimiz'' sorusuna onurla ve dımdık "Biz bayuz" dıyelım, dıyebılelım. İE Sahbtt atılart. I N T 6 R N G T T 6 RGKABETE NOKTAYI Her ay S saat Internet erişimi bedava! Ulutl*rv»sı Ctp MUtonunAn m-posta alrr,3 vtp Ömür boyu Internet aboneliği bedava: Yani aylık sabit ücret yok! Kullandıkça ode: İlk 5 saatten sonra 75 saate kadar, saati 38 cent. 75 saat ûzeri erişim bedava! Sabit ücretli sınırsız Intsrnet erişim seçenekleri: 1,3 ve 13 a&ık sınırsız erişim seçenekleri: Oyvr mentcz İ Aynca! Herkese 3 e-posta adresi. I ay O.ssS +KDV 3 ay 39.oo$ +KDV IS ay 99.oo$ +KDSf. ıdsvı AboneMc. 5 Saat Ücretsu KuUtmtn n KulUndAça Ûde" „ rianmak ıçın kredı kartı sahıt» o<ufmw» »rontuduf •Bır ktjı ndaca hu töm 3 « f c y a Atronefck. S Saat Ücrat» Kuflanm w KuNndıkça Ûd«" htuto a t t n M v * a i artlan ve S sastlık öcnraiz aasm hafcfa Tırt Ncrtrtı Hrt ttntmim l •Oıjef M a n ı m kurrfınm web nt»na<l«i s g M TURK*NETB a ğ l a n a c a k s ı n , k o p a m a y a c a k s ı n ! Hemen ara, bedava aboneliğini hemen başlat! 444 OO 77 www.turk.net PENCERE Bugün 8 MartL Erkek milletinde kadına düşmanlığın kaynağı kutsal kitaplardır. Tek sözcükle dindir. Havva olmasaydı, Âdem'e günahı önermesey- di, erkek kadının sunduğu elmayı dişlemeseydi, insan Cennet'ten kovulur muydu?.. Hangi kutsal kitabı açsanız 'kadın' ile 'günah' arasındaki ılişkiler yumağının ipliğiyle örülen ço- rap erkeğin başına geçirilir. Adına kadın denen cadı.. Erkeği baştan çıkanp cehennemlik yaratığa dö- nüştüren büyücü.. Şeytanın suç ortağı.. Yüz yılar boyu, aklını Allah'a emanet edip yal- nız inancına sığınan erkek, kadın karşısında ya is- tavroz çıkardı ya aptes tazeledi; saçı uzun aklı kı- sa eksik eteği köleleştirmekten gayn bir şey dü- şünmedi. Insanı kulluktan kurtanp bireye dönüştüren 'Ay- dınlanma Devrimi' bile kadına haklannı veımek- te zoriandı; 20'nci yüzyıl Avrupası'nın sözüm ona uygar kimi toplumunda kadının siyasal yaşamda adı geçmiyordu; ne seçmendi ne de seçilebilirdi kadın... • Mustafa Kemal, Anadolu'da yaşayan kadını kara yazgısından kurtaran peygamber gibidir. 1923 Devrimi'yle kurulan laik Cumhunyet şaşı- lası bir atılımı gerçekleştirdi. 1926'da 'Yurttaşlar Yasası' (Medeni Kanun) Meclis'te onaylandı; Avrupa'da benimsenen en ite- ri kadın hukuku Türkiye'de "kabul" edildi. Yetermi?.. 1 Eylül 1926'da "Medeni nikâh zonınluluğu" hayata geçirildi; evlilik, erkeğin iki dudağı arasın- dan kurtanlıyor, kadının hayatı kocasının avuçlan içinden alınıp yasaya emanet ediliyordu. 8 Aralık 1934'te Anadolu kadınına seçme ve se- çilme hakkı tanındı. 1935'ın ocak ayında kadın ilk kez seçme ve se- çilme hakkını kullandı; Meclis'e 18 kadın milletve- kili girdi; o tarihte bu hak Avrupa'nın kimi ülkesin- de kadınlara tanınmamıştı. • Soruyoriar - Okuması yazması kıtbiryoksul toplumda, ka- dın haklannı yukandan aşağıya tepeden ınme ta- nımak, demokratik midir?.. Ne geri zekâlılıktır bu!.. Demokrasi yalnız çogunluğun oyu değildir, ilke- leri ve kurallan saptanmış birtoplumsal kurumdur, bir tarihsel olgudur; bir yaşam kültürüdür. Bir tHkedeseçifcnişlerdemokrasi küttüründen yok- sun olurlarsa anti demokratik yaşamın bekçileri- ne dönüşürierse işin içinden nasıl çıkılır?.. Bugün dünya coğrafyasının her köşesinde se- çim yapılıyon ama demokrasiyı yaşayan toplum- lar bir avuçluk haritayı oluşturuyor. • Türkiye'de günce) demokrasi tarbşmast ne emek- çinin hakkı üstüne yapılıyor.. Ne de kadın özgürlüğü üstüne.. 'Etnikçilik' ve 'dincilik' kavgasıyla sınııianmış bir demokrasi tatavasının kısır güdüsünde birbi- rimize düşmanlaşıyoruz. Güneydoğu'da etnik so- run var; ama, Güneydoğu'da kadının köteliği so- oın değil mi?. Kimseyi ilgilendiriyor mu?.. oL ÇAÛOAŞ ^ f c YAYMLM1I Mehmet Faraç TORE KISKACINDA KADIN TÖRE KISKACINDA KADIN Bu kıtap "kadın haklan yoktur" diyenlere bir tokattır. DUYGUASENA Töre Kıskacmda Kadın "sevdanın direnişini" anlatıyor. HİKMET ÇETÎNKAYA Çağ Pazariama A.Ş. Türkocağı Cad No.39/41 ^ kitapkulubû (34334)Cağaloğlu-lstanbul Tel. (212)514 01 96 ADIYAMAN ASLtYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN DosyaNo 1999 466 Davacı Hasan Genç vekılı tarafindan Dursun Genç aleyhı- ne açılan boşanma davasınuı yapılan açık yargılaması sonun- da davalının adına çıkartılan davetıyenın tebhğ edılemedıgı. teblıgata yarar açık adresı tespıt edılemedığınden dava dılek- çesıyle duruşma gününun danen teblığıne karar venlmış ol- makla; Işbu ılanın yayımlandığı tarthten ıtıbaren dava dılekçesi- nın Sağlık Ocağı Caddesı Baltacı Sok No 17 Adıyaman ad- resınde ıkarnet eden davalı Dursun Genç'e yukanda numara- sı yaalı dosyanın duruşması olan 1.5 2000 günü saat 10 OO'da mahkememızde yapılacak dunışmasuıda kendısının veya bır vekıhnın hazır bulunması gerektığı, aksı halde yar- gılamaya yokluğunda devam olunarak karar venleceğı husu- su dava dılekçesı yenne kaım olmak üzere ılanen tebhğ olu- nur. Basın 10928 GtRESUN ASLtYE 1. HUKÜKİŞ MAHKEMESİ'NDEN 1998/514 1999/452 Giresun Ashye 1 Hukuk Iş Mahkemesı'nden davacı SSK Genel Müdurlüğü vekılı Av. Meral Özgurol tarafindan dava- lılar Zeynep Akbulut ve Ferhat Erdem aleyhıne açılan rücu- en tazmınat davasuun yapılan açık dunışması sonunda Da- vacı kurum zaran 232. 662 718 Iıranın tahsıs onay tanhı olan 12 6.1998 tanhı ıtıbanyla ışleyecek yasal faıa ıle davalılar- dan tahsıhne daır venlen 29 12 1999 tanh 1998/514- 1999/452 sayıh karann, adresı meçhul davahlardan Ferhat Erdem'e teblığıne, ılanın yayın tanhınden ıtıbaren 8 gün ıçersınde temyız edılmedığı takdırde kesınleşeceğı ılanen tebhğ olunur Basın 10496