Katalog

23 BAART 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER Ybksul ülkelerdeki tekstil ve deri işçilerinin çalışma ve yaşam koşullan hiç değişmiyor Işçilermyüzydhksorunlarıtstanbul Haber Servisi - Uluslararası Tekstil tşçüeri FederasyomTnun 105 yü önce yapılan genel kurulunda dile geti- rilen işçi sorunlan ile işçüenn bugün- kü gündemınde*yer alan sorunlar ara- sında büyük benzeriık bulunuyor. Ulus- lararası Çalışma Örgütü (ILO) İşçi Et- kinliklen Bürosu "nca küreselleşme ko- nusunda hazırlanan bir raporda da ayru saptamalar yer alıyor. 3 0 civannda üÜceyi giydümek için yanşan yoksul ülkeler arasındaki ucuz emek rekabeti tekstil ve deri işçisinin ücret ve çalışma koşullannı 100 yıl ön- cesinin koşullanna yakın düzeyde tutu- yor. Uluslararası Tekstil, Giyim ve De- ri Işçileri Federasyonu (ITGWF) Genel Sekreteri Nefl Keamey, Tekstil Işçileri Federasyonu'nun 1895 yılında yapılan genel kurulunda konuşulan sorunlarla, tekstil işçisinin bugünkü sorunlan ara- sında büyük benzerlik olduğuna dikkat çekiyor. Sendıkanın yayın organında yayımlanan yazısında Kearney, federa- soynunun 1895 yıünda yapılan ilk ge- nel kunıla sunulan çalışma raporunda dört temel sorunun öne çıktığınıifade edıyor. Keamey bu sorunlann, "Ücret- lerin dûşüklüğü, çahşma şarnarmın kö- TEKSİF Sendikası'nın raporuna göre Türk t e k s t i l iscisi Kadın ve çocuklann büyük kısmı kaçak çalıştınlıyor Sektördeki 2 milyonu aşkın işçiden yakiaşık 1.5 milyonu kaçak çahşürüıyor. Türk sanayiinde çahşan kadın işçnerin yüzde 75'i, çocuk işçflerin yüzde 9O'ı tekstil sektöründe istihdam ediliyor. Sektördeki işçflerin yüzde 40'ını oluşturan kadın işçiler, özeflikle konfeksiyon sektöründe küçük atöhelerde her rûrlü hijvenİk koşullardan ve sosyal güvenceden yoksun olarak çahşünlıyor. Toplam imalat sanayü üretimi içinde yüzde 47 paya sahip tekstil sektöründe çahşan gerçek işçi sayta 2 milyon düzeyinde iken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanbğı istatistiklerine göre 487 bin 860 olarak gözüküyor. Tekstil sektöründe yasal güvence % çahşan işçilerden 320 bin 855'i TEKStF, 78 bin 178M Öziplik-tş ve 55 bin 986'sı da Tekstil Sendikası'na üye olmak üzere, toplam 455 bin 19'u sendikah olarak çabşıyor. tülüğü, çocuk işçi çahşnnlması ve evde çalışnnlanlann sömürüsü" olduğunu belırtiyor ILO raporu ILO İşçi Etkinlikleri Bürosu'nca kü- reselleşme konusunda 1998'de yayım- lanan bir raporda da yüzyıl ve daha ön- cesi dönemlerde serbest ekonomi ve uluslararası ticaretin arttınlmasını sa- vunan ekonomik eğilimlerin bugünkü küreselleşme olgusuyla taşıdığı para- lelüğe dikkat çekiliyor. Ticaret hacmi- nin olağanüstü artmasına karşın işçiler için vaat edilen refah ortamımn sağla- namadığı belirtilen raporda şu görüşler savunuluyor: " Gerçekte 1870 ik 1913 tarihleri ara- sında kalan dönemde, uluslararası tica- retin (ithalat ve ihracat) gayrisafi yurti- çi hasılaya oranı günümüz değerierinin dahi üzerinde seyretmiştir. O dönmede yine 'serbest ekonomi' uygulamalan- nın sunacağı nimetkri göklere çıkaran kampanyalar düzenlenmiş ve gûnümûz- de olduğu gibi çahşan kesimkr için ile- riye dönük beklentiler üretihniştir.O ta- rihfcrde işçilere söylenen şudur: 'Ser- best ticaretle birlikte teknolojik ilerle- meler, çalışma şartlaruun iyileştirilece- ği ve yoksul kesimlerin koşullannda es- kiye oranla çok olumlu gelişmelerin sağlanacagı yeni bir refah çağının baş- langıcını oluşturcaktır'. 19. yüzyüda gerçekten de hızh ekonomik genşmeler kaydedilmiştir. Ne var ki serbest ekono- minin sözü çok edilmiş nimetkri işçile- re bir türlü kısmet ohnamısür." ILO'nun söz konusu raporunda, kü- reselleşmenin işçiler ve işçi örgütleri üzerinde yaratnğı olumsuzluldara vur- gu yapüarak küreseleşme sürecinin sa- nayileşmiş ülkelerde hizmet sektörünü, gelişmekte olan ülkelerde ise kayıt dışı sektörü büyüttüğü vurgulanıyor. Ra- porda bu nedenlerle işgücü göçünün arttığına; kısmi çalışma, çağn üzerine çahştırma, uzaktan çalışnrma gibi yeni çalışma biçimlerinin gelıştiğıne ve hü- kümetlerin sendikalann toplu pazarlık güçleri ile asgari ücret tespit düzeyini düşürme girişimlerine dikkat çekiliyor. 30 milyon işçi 160 ülkenin sadece 30 ülke pazanna ihraç amacıyla tekstil üretiminde bu- lunduğu kaydedilen raporda, bu duru- mun şirketlen ve işçileri, daha önce misli görülmemiş bir rekabete zorladı- ğı, sektörde çalışan 30 milyon işçinin büyük bölümünün düşük ücretlı ve iş güvencesiz çalıştınldığı, yine üretimin önemli bir bölümünün işçi haklannın bulunmadığı serbest bölgelerde gerçek- leştirildiği belirtiliyor. Tekstil sektöründe milyonlarca çocuk işçi çalıştınldığı anımsatılan raporda, "Tekstil sanayfindeki çahşma şartian birçok yönüyle ILO'nun kuruluşunda- Id önceki yıUarda var olan standaraara dönmüş buhınmaktadır" denilıyor. Kazada bir kişi yaşamını yitirdi; yaralı olan 4 kişi ise aramalar sonucunda bulundu Uçaktakileri kar kurtardıLEVENTGENCELLt BURSA - Bursa yakınlannda önceki gece düşen Tepe Havacılık'a ait C - 90 tipi 5 kişilik yolcu uçagı Uludağ yolun- da, Teras Oteli'nin üst kısmmdâki or- manlık alanda bulundu. Kazada. Tepe Market Planlama Müdürü Nuray Birol yaşamını yitirirken uçağın düştüğü ze- minin yumusak olnıası nedeniyle diğer dört kişi mucize eseri kurtuldular. Yara- lılar, 100 kişilik bir ekibin yoğun çaba- sıyla kurtanldı. Yaralılardan Tümay Ka- layaoğlu. kendi olanaklanyla bir eve sı- ğındığını anlattı. ı u Uladag yakınlanndakı Kıreçacakiaa mevkiinde düşen Tepe Havacılık'a ait uçağın pilotlanndan Mahmut Sevimli ile •düırsabah erken saatlerde telefbn bağlan- üsı sağlandı. Sevimli, uçakta bulunan Te- p_e Havacılık Genel Müdürü Behiç Ozek'ın arkadaşı Bursalı işadamı Gattp Sakder ile yaptığı cep telefonu görüşme- sinde, Bursa Havaalanı'nı pas geçtürten 2-3 dakika sonra ormanlık bir alana düş- tüklerini söyledi. Uçağın düştüğü bölge hakkında kesin bilgiler veremeyen Sevimli, "Kariıkbir alandayız. Yardım bekliyoruz. Uçakta yokuluk eden 5 kişi yaralı durumda. Bi- rimizin durumu ağır* 1 dedı. Sakder, Özek'üı arkadaşı olduğunu ve kendisiyle iş görüşmesi yapmak amacıy- la Bursa'ya geldiğini anlatarak "Eğer düşmesevdi. yann ben deaynıuçakla An- kara'ya gideceknm" dıye konuştu. Uça- ğın GPS sinyallerinin son olarak Fran- sa'dan takip edildiği öğrenüirken bu ül- ke yetkilileri taranndan verilen koordi- natlara göre kazanın Armutlu bölgesi ya- kınlannda meydana gelmiş olabileceği belırtildi. Bu arada, Bursa Valisi AB Fu- at Güven, Jandarma Alay Komutanı Kı- demli Albay Bedri Sezenler ve Emniyet Müdürü Aydın Genç'ın koordine ettiği kurtarma çalışmalan kapsamında, Ar- mutlu, Demirtaş ve Uludağ bölgesine ekipler gönderildi. Ancak uçak, Armut- lu bölgesinde aranırken Uludağyolunda- Uludağ'daki ormanhk alana düşen uçaktaki yarahlar, 100 kişilik bir ekibmuzunsürenaramalansayesindebulundular.(AA) ki Teras Oteli'nin üst kısmındaki orman- lık alandabulundu. Kazada yaralanan ve kendi olanaklanyla bir eve sığınan Tü- may Kalaycıoğlu. Bursa Devlet Hastane- si'nde tedavi altına almdı. Kalaycıoğlu, gazetecilere yaptığı açıklamada, uçağm önceki gece saat 23.00 sıralannda düştü- ğünü söyledi. Isınmak amacıyla saat 06.00'ya kadar ateş yaktığını belirten Kalaycıoğlu, "Daha sonra bir saatfik yü- rüyüşle bir eve sığındım. Sadece dişlerim- de lank, bacaklanmda ise ezilıne var. Sağ- hk durumum genel anlamda 1yi" dedı. Kalaycıoğlu'nun sığındığı evin sahibi Yücel Ozata, televizyonda Ankara'dan Bursa'ya gelen biruçağın düştüğü habe- rini duyduğunu belirterek şunlan anlat- tı: "Sabaha karşı çalan kapıyı açınca yü- zü yarah ve bitkin halde Tümay 1 Beyie karşüaşnk. Uçaklannın düştüğünüve ya- rah arkadaşlan olduğunu söyleyerek yar- dım isthordu. İçeri aldık ve hemen pobsi aravarak uçağın yerini bildirdik Tümay Bey'ta el veayaklan donmaküzereydL Sİ- cak su hazuîadık. süt verdik. Kardeşim Tümay Bey'le ilgilenirken ben patika yol- dan enkazın yanına gfttim." Yarahlar kurtanldı Dağdaki diğer 4 yaralıyı almak için de 3 ambulans dün sabah erken saatlerde o- lay yerine hareket etti. Ögle saaüerinde uçağın enkazına ulaşankurtarma ekiple- ri, Tepe Market Planlama Müdürü Nuray BiroFun cesediyle karşılaştılar. Düşme anında koltuk arasuıa sılaşOğı belirlenen Birol'un cesedi UÜ Tıp Fakültesi Hasta- nesi'nin morguna kaldınldı. Uçağın içinde sıkıştıklan öğrenılen ya- ralılardan Behiç Özek ile pilotlar Mah- mut Sevimfi ve tbrahhn Doğan'ı enkaz- dan çıkarankurtarma ekipleri, çok bitkin olduklan göriilen yaralılan şedyelerle Bursa'ya götürdüler. Behiç Özek'e ilk übbi müdahale olay yerinde AKUT eki- bince yapıldı. Yaralılar heükopterlerle Uludağ Universitesi (UÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi'ne sevk edıldiler. Ozek, daha sonra özel helikopterle Istanbul'a götü- rüldü. Tıp Fakültesi İlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Rrfat Tokyay, pilot Ibrahim Doğan'ın genel cerrahi kliniğinde, yardımcı pilot Mah- mut Sevimli'nin de ortopedi ve travma- toloji Kliniği'nde tedavi alhna almdıkla- nnı bildirdi. tki pilotun da dişlerinin kınl- dığını, vücutlannda yutık ve çizikler bıüunduğunu belirten Tokyay, Sevim- li'nin kınklannın daha fazla olduğunu söyledi. Ukrayna Türk bahkçdara ateşaçddı KEEV/tSTANBUL (AA) - Ukrayna Sahil Güvenlik botlannın, Karadeniz'de avianan Türk balıkçı teknelerine ateş açması sonucu bir balıkçının öldüğü, bir balıkçının da yaralandığı bildirildi. Ukrayna Sahil Koruma Başkanı Pavlo Shysholin, Sahil Koruma botlannca ateş açılan Türk balıkçı teknelerinin, Ukrayna karasulannda avlandıklannı öne sürdü. Açılan ateşte 1 kişinin öldüğünü, \ kişimB yaralandığmii teknelerden 1 tanesinın bittığım "* ve 2 teknenin ele geçirildiğlni behrten Shysholin, olayın nerede ve ne zaman meydana geldiğine dair aynntı vermedi. Belirsiz görüntülerin yer aldığı televizyonda, bir yorumcu da, Sahil Koruma'mn basm bültenini okudu. Bültende, Türkiye'den "olayı anlayışla karşılaması'' istendi. Basm açıklamasında, "Ukrayna Devlet Sınır Komitesi, bu olayın, ild ülkenin dostça iUşkikri üzerinde olumsuz etkisi olmayacağuıı ümit edjyor" denildi. Bu arada, Interfaks'ın Sahil Güvenlik görevlilerine dayanarak verdiği haberde, Sahil Güvenlik botlannın balıkçı teknelerine, yakalamak amacıyla ateş açtığı, bu sırada "Yârim Ahmed" adlı teknenin battığı belirtildi. Batan teknedekı 18 kişinin kıyı koruma teknesine ahndığı, diğer balıkçı teknelerinin de ele geçirilerek Ukrayna'ya çekildığı belirtildi. Daha önce, Sivastopol'deki Sahil Güvenük merkezinden yapılan açıklamada, bir Sahil Güvenlik uçağının "yasak böJgede" balık avlayan 4 Türk teknesı tespit ettiği bıldınlmışti. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ •için Vakfı Odülleri Gençlerimiz; maalesef, tanımalan gereken bazı isimleri hiç tanımıyor, hiç duymamışlar. Orneğin, eği- timci ve yazar Emin Türk Eliçin'i tanıyan olup ol- madığını sorduğum birkaç sınıfta, tanıyan hiç kim- se çıkmadı. Olacak ış mi bu? O Emin Türk Eliçin ki, tüm yaşamını bu ülkenin ay- dınlığına hasretmiş; o Emin Türk Eliçin ki, yazdıkla- nyla ve yönetimini üstlendiği dergilerle, bu ülkenin geleceğine ışık tutmuştu. Ve bundan 30-40 yıl önce dile getirdiği her konuda haklı çıkan Eliçin'i, günü- müzün gençleri hiç tanımıyor. Olacak iş mi bu? * • • Emin Türk Eliçin'in oğrencisi de olmuş olan eşi Asiye Eliçin, Emin Türk'ün bayrağını, "Elden yere düşürmemenin" çabası içinde. Sınırli olanaklannı bir vakfa dönüştürmüş ve bu vakrf kanalıyla, yıllardan beri toplumsal konulardaki araştırmalan özendirme- yeçalışıyor. "Herkesevinin önünüsüpürse.." gibi- sinden yanlış yorumlanmaya açık şeyler söyleme- yeceğim, ama herkes üzerine düşen görevi Asiye Eli- çin kadaryerine getirmeye çabasala; sanıyorum, ül- kemizı sarmaya başlayan karanlıklanbirazdağıtma- mız mümkün olur. Fakat Emin Türk Eliçin Vakfı Ödülü'ne başvurular da, beklediğimiz ve umduğumuz kadar çok olmu- yor. Manevi değeri ne olursa olsun; araştırmacılan- mız, parasal odülü yüksek olan ödüllere başvurma- yıtercih edıyorlar. Belki de vakrfkendınıyeterincedu- yuramıyor. Bu yıl, bu konuda daha dikkatli olacağız. ••• Bu yıl Emin Türk Eliçin Vakfı ödülü, Papirus Ya- yınlan tarafindan yayımlanmış bulunan iki eser ara- stnda paylaşıldı. Bu eserierden biri; Haluk Sunat ta- rafindan kalemealınmışolan, "BireySonınsalı"(Ps\- kanaliz ve Eleştirel bir Bakışla Marksızm) Başlıklı ki- tap. Diğer eser edebiyat alanında. Özgen Ergin'in "Gsdatalı Angelos" başlığını taşıyan öyku kıtabı. Farklı alanlarda kalem oynatan, her iki yazan da kutluyoaım. Emin Türk Eliçin Vakfı'nın Türk kültürü- ne desteğinin, uzun yıllar sürmesini diliyorum. Bu arada çok memnuniyetle öğrendiğime göre; Papirus Yayınlan, Emin Türk Eliçin'in tüm çalışma- lannı yeniden yayımlayacakmış. Diğer çalışmalanna ve özellikle çevirilerine haksızlık etmek istemıyorum, ama özellikle "Tarih Boyunca lleri Geri Kavga- s/"ndan, genç yaşlanmda çok şey öğrenmiştim. Umanm günümüz gençlerine de bizim kuşağa oldu- ğu kadar yarariı olur. * • • '- '• Türkiye anlaması ve anlatması çok zor bir ülke. Ba- zı olaylara bakıyorsunuz, ıçıniz karanyor. Neredey- se, "Bizadam olmayız" diyenlere hak veresinız ge- liyor. (Aslında, bu gibi yaklaşımlara, bugüne dek hiç hak vermedim.) Sonra bir bakıyorsunuz; en olum- suz koşullar altında, "kardelenler" gibi çiçek açıyor. Eskiden bu sütunda; okuduğum kimı değerli eser- leri, sizlere tanıtırdım. Ve belki biraz abartılı bulacak- sıruz, ama bundan üç beş yıl öncesıne dek; Türki- ye'de, daha doğrusu büyük kentlerimizde yayımla- ,narv hemen tüm çalışwata£aaöz:attBa fırsatım olur- %>M»MW4>unlann btr kıSrrwr«feWWHanmla pay- i son yıBarda, öylesine patlaması yaşiyoruz ki; çıkan çalışmalan alma soru- num olmasa bile, okuma sorunum oluyor. Inanın ye- tişemiyorum. Bundan bir süre önce; Simug'dan gene kitaplan yüklenip çıkarken sevgili Ibrahim'e, "Aldığım bu ki- taplann tûmünü okusam ne bilgili olurdum" gibi- sinden bir şeyler söylemiştim. Yazdınp imzalattı. Bil- mem artık ne yapacak... Şaka bir yana; gerçekten, çok araştırma yapılıyor ve yayımlanıyor. Gazete okumaktan vazgeçen Türk halkının, bu tür çalışmalan yaşatması, hem şaşırtıcı ve hem de sevinç verici. Bu arada kimı yazarîann, çok ilgiyle karşılanmasından da sevinç duymamız gerekir. Eğer Türkiye'nin okuma açısından kısır or- tamında, kimi kitaplaron binlercesatabiliyorsa, bun- dan neden gocunalım? Hele böyle çok satan kitap- lann bazılannın yazarlannın, kendilerinden kuşku duymasını, anlayabilmem hiç mümkün olmuyor. ••• Kimi renkli, dahadoğrusu boyalı gazeteler, kimi te- levizyon programlanna bakıyorum, "Bizim halhmız bunlara layık degil" diyorum. Sonra başka bazı ge- lişmeleri izliyorum, şaşınyorum. Herhalde hiçbirtop- lumun katmanlan arasında, bu denli "kalite farkı" yoktur. Ama ne diyelim. Bu ülke, bizim ülkemiz. lyisiyle ve kötüsüyle... Kavgamız, aydınlığın kavgası. T.C. BaşbakiVtlık Ozelleştmne İdaresi Haşkanltğı Tiıfıraş hisse senetlerini "balka" an ediyor. I 22 Mart'tan 29 Mart'a kadar Alo Ciaranti'yi aravarak, Internet Şubemizi tıklayarak veya şubelerıtnı/c uğrayarak ön talepte bulunabilirsiniz. 444 0333 www.earanti.com.tr i\ GARANTİ