Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı. Orhan Erinç
# Genel Yayın Koordınatörü Hikmet
Çetinkaya • Yazıışlen Müdürii tbrahim
Yıldız • Sorumlu Mudür Fikret tlkiz
9 Haber Merkezı Müdürii: Hakan
Kara • Görsel Yönetmen. Fikret Eser
lstıhbarat Cengiz Yıldınm • [îkonorru Özlem
Yüzak • Kultür. Handan Şenköken • Spor.
Abdiilkadir Yücelman • Makaleler: Sami
Karaören • Duzeltme Abdnllab Yazıcı •
Fotoğraf: Erdoğan Köseoğln • Bılaı-Belge-
Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Yayın Kıırulu. tlhan Selçnk
(Başkan), Orhan Erinç,
Hikmet Çetinkaya, Şükran
Soner, îbrahim Yıldız, Orhan
BnrsaİL, Mastafa Balbay,
Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı. Mustafa Balbay Atatüık Bulvan No
125,Kat.4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks-
4195027 • tzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H. Zıya Blv
1352S.2/3Tel 4411220, Faks:4419117«AdanaTansücıa:
Çetin Yiğenoğta, Inönü Cd. 119 S. No:l Kat:l, Tel: 363
12 11, Faks. 363 12 15
Müessese Müdürü: Üstün
Akmen • Koordınatör
Ahmet Korulsan •
Muhasebe Bülent Yener
# ldare: Hûseyin Görer
• Satış FazUetKuza
MEDYA C: • Yonetım Kuralu
Başkanı - Genel Miıdûr Gfilbin
Erduran 9 Koordmatör Reha
Işıtman # Gene! MüdürYardımcısı:
SevdaÇoban Tel: 514 07 53 -
513 95 80 - 5138460-61, Faks-5138463
Yayımlayaa ve Basan: Yent Gûn Haber Ajansı. Basın ve Yayincıhk A Ş
Tüıkocajı C«t 3941 Cagaloğtu 34334îsıanbul PK 246 - Sırkecı34435 Isonbuf
Tel (0,212(51205 0-i (20 hat)
Faks (01212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 2ŞUBAT2000 Imsak: 5.39 Güneş: 7.08 Öğle: 12.25 Htindi: 15.03 Akşam: 17.28 Yatsı: 18.51
Osmanb eserteri
ABDyoJcusu
• ANKARA (AA) - Kültür
Bakanı Istemihan Talay,
mart ayında Osmanlı
eserierinin sergileneceği
iki büyük sergi için iki ayn
kıtaya yolculuk
edecek.VVashington'daki
ünlü Corcoran Sanat
Galerisi'nde 1 Mart'ta
Amerikalılann beğenisine
sunulacak olan Topkapı
Hazıneleri sergisi için
ABD'ye gidecek olan
Talay, 14 Mart'ta da
Avrupa'nın en önemli
sanat müzelerinden birisi
olan Fransa'daki Louvre
Müzesi'nde Sabancı'nın
hat ve ünlü Türk
ressamlannın eserlerinden
oluşan sergısınin açıhşına
katılacak.
TUS başvunian
7-18Şubarta
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Tıpta uzmanlık
eğitımi gönnek üzere
Sağlık Bakanlığı eğiöm
hastaneleri, üniversitelerin
Op fakülteleri ve Gülhane
Askeri Tıp Fakûltesi'ne
alınacak adaylar için 2000
Nisan dönemi Tıpta
Uzmanlık Eğitimi Giriş
Sınavı (TUS) 15-16 Nisan
günlerinde Ankara'da
yapılacak. TUS başvurulan
7-18 Şubat günlerinde
gerçekleştirilecek. Adaylar,
sınav kılavuzu ve başvuru
belgesini Sağlık Bakanlığı
il müdürlüklennden 2
milyon lira ödeyerek
alabilecekler.
Sigara tüketim
tua ürkütüyor
• tSTANBUL (ANKA) -
Erken ölümlere ve kanser
başta olmak üzere pek çok
hastalığa neden olan sigara
tüketiminın boyutlan her
geçen yü artıyor. 2000
yılında Türkiye'delci sigara
tüketimınin 6.5 milyar
paketı bulacağı tahmin
ediliyor. Sigara ile
Savaşanlar Vakfi'nın
araşurmalanna göre ABD,
Kanada, Avustralya,
Fransa, Almanya gibi
filkelerde sigara tüketimi
yılda ortalama 2.5
oranında gerilerken
gelişmekte olan ülkelerde
sigara tüketimi yüzde 2
oranında artıyor.
ADS çocuHan
vunıyor
• tSTANBUL (AıNKA)-
Daha çok yetişkin insanlar
için risk faktörü olarak
görülen HIV/AJDS
yüzünden 15 yaşından
küçük 510 bin çocuk
yaşamım yitirdi.
UNICEF'in "Dünya
Çocuklannın Dunımu
2000" yayınındaki verilere
göre, dünyada HTV
enfeksiyonu kapan 11
miryonu aşkıninsan
bulunuyor.
En büyük
letfşimcflcp
• VVASHINGTON (AA) •
ABD'de yayımlanan
PRVVeek dergisi, dünyadaki
iki büyük dinin
peygamberleri Hazreti Isa
ve Hazren Muhammed'i,
'tüm zamanlann en büyük
iletişimcıleri' lıstesinde
birinci ve ikınci sıraya
yerleştirdı. Deıginin
sıralamasında, ABD'de
siyah ırkın beyazlaria eşit
haklara sahip olması için
savaşun veren Martin
Luther King ıse üçüncü
sırada yer aldı. PRWeek
deıgisinin editörü Adam
Leyland, "Sadece fürir
sahibi olmak yetmez.
Halkın ılgisinı çekecek
şekilde nasıl ıletişım
kurmak gerektiğıni bılmek
zorundasınız.
Hazniadığımız listedeki
pek çok kişi muhtemelen
halkla ilişkiler terimini hiç
bümiyordu. Ancak
bilmeden uyguladıklan
halkla ilişkiler yöntemleri
nüfuz sahibi olmalannda
önemli rol oynadı" dedi.
Yeni bir kuş türü
• SAMSUN(AA)-En
önemli sulak alanlar
arasında sayılan Kızılırmak
Deltası'nda yeni bir kuş
türü daha tespit edildi.
Doğal Hayatı Koruma ve
Samsun Doğayı Koruma
derneklennin ortaklaşa
yürüttüğü çalışmalar
sonucunda belirlenen
'Hazar Cılıbıü' adlı kuşla
birlikte deltada kuş türü
sayısı 315'eçıktı.
Zararsız uyuşturucular sınıfına sokularak reklamı yapılan kokain, ölüme yol açabiliyor
Kokainkalbe• Son yıllarda kokainin bağımlılık yaratmadığı ve zararlannın kalıcı olmadığı kanısı
yaygın. Oysa gerçek bunun tam tersi. Kokainin paranoyaya yol açtığı bugûn bilimsel
olarak kanıtlannnş dunımda.
Çeviri Servisi - tngütere'de
gençleri hedef alan bir kamuoyu
araşnrması, gençlerin kokainin
zararlan konusunda yeterinca
bilgüendirihnediğini ortaya çı-
karttı. Araştırmaya göre, eroin
ve tiner bağımlılığı konusun-
daki süreklı uyanlara karşın,
kokain kullanımında ortaya çı-
kabilecek olası tehlikelere kar-
şı kamuoyu yeterince uyanlmı-
yor. Sinema, müzik ve spor dün-
yasının ünlü isimlerinin koka-
in kullanması da aynca gençler
arasında özendirici etki yaratı-
yor.
Ciddi bilim dergisi New Sci-
entıst'de yer alan yazıya göre
kokainin yalnızca keyif veren,
cinsel hayTi arttıran bir madde
olarak algılanması son on yılda
talebi arttıran en önemli etken.
1980'li yıllarda popülaritesı aza-
lan kokain, 1990'lı yıllarda siya-
si yönetimlerin hoşgörüsü ve
uluslararası kokain ticaretinin
hız kazanması sonucu elde edil-
mesi kolay bir uyuşturucu hali-
ne geldi.
Son yıllarda kokainin bağım-
lılık yaratmadığı ve zararlannın
kalıcı olmadığı kanısı yaygın.
Oysa gerçek bunun tam tersi.
Kokainin paranoyaya yol açtığı
bugün bilimsel olarak kanıtlan-
mış durumda. Aynca kokain ba-
ğımlılannnı karşısındaki diğer bir bü-
yük tehlike de erken yaşta kalp krizi
geçırme riski. Bu da kokainin ölüme
yol açabilecek güçte tehükeli bir uyuş-
turucu olduğu anlamına geliyor. Kal-
dı ki kokain damarlarda spazma yoi
açıyor.
Şiddetli göğüs ağnsı ile hastanele-
nn acil servislenne yetiştirilen koka-
in bağımlılannın sayısınnıdaki artış,
kokainin ne denli tehlikeli bir uyuş-
Kokaln spor dürryasında adını Arjantinli futbol-
cu Maradona ile duyurdu, (L'stte). Kokainin
gençler arasında kullanımı artryor. (Aitta)
turucu olduğunu açıkça göstenyor.
Kokainin son yıllarda bir başka
olumsuz yönü daha ortaya çıktı. Ko-
kain kullananlarda bağışıklık sistemı
sağlıklı kalp dokusuna önemli ölçü-
de hasar verebılıyor. Michıgan Ünrver-
sıtesı araştırmacılan, ancak yaşlılar-
da görülebılecek türden kalp hasta-
lıklannın genç kokain bağımlılannda
da ortaya çıkmasım bu etmene bağlı-
yorlar.
Michigan Üniversitesi îmü-
noloji Servisi doktorlannın yü-
rüttüğüçalışma, kokainin "komp-
leman kaskadı" adı verilen ba-
ğışıklık savunmasını harekete
geçırdiğini ortaya çıkartn. Çoğun-
lukla vücuda giren yabancı mik-
ro-organizmalann tetiklediği bu
sistem, hücre zan üzerinde pro-
tein kompleksleri oluşturarak
hücrelere büyük zarar veriyor.
Tavşan kalbı üzerinde araştır-
malannı sürdüren bilim adamla-
n, kokainin kompleman protein-
lerinin üretimini hızlandırdığı-
nı, kalp kası hücrelerinde ve kalp
damarlannın iç yüzeyindeki en-
dotel hücrelerinde büyük hasar
oluşturduğunu keşfetti. Şundi,
Michigan Üniversitesi ekibi, aşı-
n doz alarak komaya gıren has-
talannı, kompleman kaskadını
bloke ederek tedavi etmenin yol-
larmı anyor.
Londra'daki St. George Has-
tanesi doktorlanndan Mkhaei
Davies, Michigan Üniversitesi
araşnrma ekibınin kokainin bu-
güne dek gözden kaçan bır yö-
nünü ortaya çıkarmasımn ne
denli önemli bir keşif olduğu-
na değinerek "Yetkfliler koka-
ininkalpsağbğıüzerindekioium-
suz etkfleri kamuoyuna duyurul-
man, bu konuda etidn bir kam-
panya başlatmah" dıyor.
Dallas'takı Baylor Tıp Merkezi dok-
torlanndan Larry Alesander, son yıl-
larda göğüs ağnsı ile hastanelenne
başvuran genç hasta sayısında büyük
artış olduğuna dikkat çekerek kısa bir
muayene sonucunda bu hastalann kalp
knzi geçirmediklerinin anlaşıldığını
belirtiyor. Ancak Alexander, bazı ba-
ğınıhlarda bu ağnlann şiddetli seyret-
tığini ve kalp krizine yol açabildiği-
ne işaret ediyor.
Kampanya sürüyor
'KardeşAüe' için
3 bin başvuru
tstanbul Haber Servisi
- Çahşma ve Sosyal Gü-
venlik Bakanı Yaşar Oku-
yantarafindan deprem böl-
gesındekı aılelereyardım
amacıyla basjatılan "Kar-
deş.Aile Kampan\aa"na 3
bine yakın aıle başvurdu.
Çalışma ve Sosyal Gü-
venlik Bakanlığı Kardeş
Aile Projesi sonımlusu Fî-
liz Arman Önekü, kam-
panyanın çeşıtlı bınmler-
de sürdüğünü söyledi.
Önekli, ilkzamanlarda 12
alternatiflı olarak başlatı-
lan kampanyanın şimdi
çoğunlukla nakit para ağır-
lıklı sürdüğünü belırttı.
Önekli, kampanya hak-
kında şu bilgilen verdi:
"Insanlann daba çok
paraya ihtrvaçlan var. Bu
nedenkparadaha önpian-
da tutuhıyor. Kampanya-
da kisilere verilen forro-
larda hangi konuda yar-
dım yapmak istedikJeriso-
ruhıyor. Eşkştirme bigisa-
yarda yapüryor. Örneğin
egitimvanlımı yapmak is-
teyen gönüllü, aynı yanb-
nııalmakistevenleeşleşti-
riByoıf Kardeş Aile Kam-
panyası'na kahhnak iste-
yenlerin başvurabüecekle-
ri telefonlar şöyle:
Sivflkoordiıasyon:212-
2527054,212-2455603-
03, fax 252 77 85.
Bakanhk: 312-215 07
05, fax 212 52 39.
Boğaziçi Üniversitesi
Mezunlan: 212-287 02
32,212-257 35 68
ODTÜ Mezunlar Der-
neği:212-2654235,212-
265 33 82
e-posta: tan @ prizma. net tr
6
Mayıs Sıkıntısı'50. Berlin Film
Festivali'nde iddialı
fılmler yer alıyor
Altnı Ayı için yarışacak
GÜNERYÜREKLİK
BERLtN - 9 Şubat'ta başlayacak
50. Uluslararası Berün Fihn Festiva-
li'nin Yanşma Bölümü'nde bu yıl
Nuri B8ge Ceybn'ın "IVlayıs Sıkm-
öa" adlı fıhni de gösterilecek. Meb-
metEminCeyfan. MuzafferOzdemir
ve FatmaCeylan ın başrollennı pay-
laşoklan "MavBSüanbsı", ABD ile
Avrupa ve Asya ülkelerinden seçilen
21 yanşma (Wettbewerb) fıhni ara-
sma girmeyi başardı. Nun Bılge Cey-
lan'ın daha önce de "Kasaba" adlı
fihni festivalde gösterürnışti.
"Mayıs Sıkıntısı"nm yanşacağı
filmler arasuıda festıvalin açılış fıl-
mı MeJ Gibson ile Bono'nun başrol-
leri paylaştıklan Wim VVenders'uı
«The Mflüon DoDar Hotel". Oliver
Stone'un "Any GKen Sunda>", Danm
Boyte'un "The Beach". Norman Je-
wison'ın "The Hurricane", Milos
Fonnan'ın "Man on the Moon" ve
Vblka-ScMöodorfun "DieStüenadı
dem Schuss" (Ateşten Sonra Sessiz-
lik) adlı yapıtlan bulunuyor.
"Mayıs Sıkmteı''mjı yanı sıra Si-
nema Okulu'nda eğitim gören Ber-
hnli genç yönetmen Nur^' Şahin'ın
"Die letzte Patnme" (Son Fışek) ad-
h 6 dakikalık fihni de yanşmanın
Kjsa Metrajlı Filmler bölümünde
gösterilecek. Altm ve Gümüş Ayı
ödüllerinin dağıtılacağı bu bölümde
de 11 fihn yanşacak.
9 kişılik Uluslararası Seçici Ku-
rul'un başına ise bu yıl Çinli sinema
oyuncusuGongLigetirildi. 1965 do-
ğumlu Gong Lı, Zhang Yimou'nun
«KnrfMısırTarlalan''(198% ile ilk
kez dikkati çekmiş, 1991 'de çevirdi-
ğı "Kcıl Fenerfer"dekı başanh rolüy-
le uluslararası üne kavuşmustu. Bu
yılki jüri üyeleri arasında Polonyalı
yönetmen Andrej VVajda ile "Cent-
ral de Brazil'' adlı filmıyle iki yıl ön-
Ünlü Fransız oyııncu Jeanne More-
au'ya (üstte) dünya sinemasııu kat-
kılanndan dolayı Atan Ayı ödülü ve-
rilecek. Jüri başkanlığına bu yıl Çin-
li sinema oyuncusu Gong U getirildL
ce Altın Ayı ödülü kazanan Brezil-
yalı yönetmen VVaKer Salles, Kana-
dalı eleştinnen Jean Lefebvre, Al-
man oyuncu Maria Schrader de bu-
lunuyor. "Wettbewerb", "Panora-
nıa". "Uhıslararası Genç Fibnler Fo-
nunu", "Çocuk Filmleri ŞenHği'',
"YeniAhnanFihııleri''. "Retrospek-
nT", "Hommage" ve "Avrupa Film
Marketi" gıbı bölümlerden oluşan
Daha önce 'Kasaba' adh fihni festivalde yer alan Nuri Bilge Ce>lan'ın "Mayıs Sıkıntısı''
ABD ile Avrupa ve Asya ülkelerinden seçilen 21 yanşma fihni arasına gjrmeyi başardı.
Uluslararası Berlin Film Festivali'nde
bu yıl da 600'ün üzerinde film gös-
terilecek. 50. yıldönümü ile birlikte
Sony, Mercedes gibi Fırmalann gök-
delenlennin insa edıldığı ve son de-
rece modern sinemalartn yer aldığı,
bilım-kurgu fümlerindeki görüntüle-
n çağnşüran yeni bir mekâna, ünlü
PostdamerPlatz'a taşınan Bertinale'de
fıhnler 20'ye yakuı suıemada göste-
rime sunulacak.
"RetrospektiT' bölümü bu yıl
'Frankestein', 'Robocop', 'Termina-
tör' gibi 'yapay insan' fılmlerine ay-
nldı. "Hommage"de ıse JeanneMo-
reau ile Robert De Niro'nun fıhnle-
ri gösterilecek. Aynca ünlü Fransız
oyuncu Jeanne Moreau'ya dünya si-
nemasına katkılanndan dolayı Altın
Ayı ödülü venlecek. Robert de Niro
da bir düzıneye yakın 4
sıradt^' fılm-
derol aldığı içinAltın Ayı kariyer ödü-
lü alacak.
Jeanne Moreau ile Robert De Ni-
ro 'nun yanı sıra yönetmenlerden Nor-
man Jewison, Stanley Kwan, Akira
Ogata, Ohver Stone ve Zhang Yi-
mou 'nun, oyunculardan da Md Gfl>-
son, LeoaardoDiCaprio, AnneBroc-
het Anna Thomson ve Denzel Was-
hington gibi dünyaca tanınmış film
yıldızlannın Berün'e gehneleri bek-
lenıyor.
Bu yıl Berlin'de yine ABD yapı-
mı filmleT gövde gösterisi yapmaya
hazırlanıyor. Festivaün en dikkat çe-
kici konuğu Leonardo Di Caprio ola-
cak, Danny Boyle'ın kayıp cenneti an-
lattığı "The Beach" fıhninin dünya
prömiyenne katılacak. Milos For-
man' ın Danny de Vito, Courtney Lo-
ve ve festivale katılamayacak Jim
Carrey ile çektiği "Man on the Mo-
on" ile Antnony Mingheua'nın Matt
Dimon. Jude Law, Gywenth Palt-
row'lu "Mr. Ripley" iddiah yapım-
lar arasında.
David O'Russd' ın yö-
nettiği ve başrolde Ge-
orge Clooney'in yer aldı-
ğı "Three Kings" adlı
fihn Körfez Savaşı'na
Amerikan televizyonla-
nnın getırdiği bakışın dı-
şında bir yorumla yakla-
şarak, 'düşman'm da gö-
rüşünü yansıtarak festiva-
lin olay filmı olmaya
aday.
9 Şubat'ta Wenders'ın
"The Mflbon DoUar Ho-
tel" fıhnuıin dünya prö-
miyeri ilebaşlayacak olan
festival, 20 Şubat'ta ödül-
lerin dağıtımı ve yanş-
ma dısı bir fıhnm göste-
rimi ile sona erecek.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Öğretim, Ideolojik' Değil mi?
Tanzimat Osmanlı'sında Eğitim ve öğretim, ya-
msdı bohça'dır. 'Medrese' var, 'Maaıif'var, Ec-
nebi' var, arafannda ne 'ilke birtiğı" mevcut, ne 'ko-
ordinasyon'; tam tersine, 'amaç've 'çıkar' karşıtlı-
ğı; herkes yorganı kendi üstüne çekiyor; çünkü,
Medrese, bir manada Halrfe'dir, yâni Padişah,
açıkçası MuÖakJyet (MonarşO; Maarif, Bâbıâli'dir,
yâni Meşrutiyet; oysa Ecnebi öğretim, tam art-
lamıyla Komprador, yâni hem Sömürgeciliğin,
hem de Küftür Emperyalizmi'nin uzantısı! Bu üç
başlı öğretim ve eğitimde, durumun ne mertebe va-
him olduğunu anlatabilmek için, o rakamlan tekrar
verebilir miyim? 1890'la 1900 arasında, sadece
Amerikalılann Srvas'ta 20, Amasya'da 10, Har-
put'ta 9, Dersim'de 2, Diyarbekir'de 3, Ergani'de
2, Mardin'de 3, Brtlis'te 2, Muş'ta 1, Siirt'te 3,
Van'da iki okulu vardı. Hesaba Ingiiiz, Fransız, Ital-
yan okullannı da kattınız mı; Devlet-i AlryyeVi 'ba-
tıran' o müthiş 'kafa kanşıklığı'nm, temel sebeple-
rinden birisi ortaya çıkmış olur.
Cumhuriyet, siyasetteki 'kafa kanşıklığını'nasıl Mi-
sâk-ı Millî ile tasfiye ettiyse; Sa'y Misâk-ı MillTsi
ile ekonomidekı, Maarif Misâk-ı Millfsı ile de eği-
tim ve öğretimdeki 'kafa kanşıklığını^' tasfiye etmiş-
tir - ki bunun adı Tevhid-i Tedrisat (Öğretimde Bir-
lik) Kanunu'dur. Cumhuriyet Maarifi, 'yurttaş' ye-
tiştirmek maksadıyla örgütlenmişti; 'yurttaş
1
, yurt
ve millet yâni tarih bilincine sahip birey demek-
tir ki, 'bireyselliğini', kendinden başkasını umur-
samayan, bencil (egoist) bir 'çıkarcılık' olarak de-
ğil; tam tersine, ulusal ve toplumsal bir çerçeve
içinde oluşturun 'yurttaş't, ne Dolar'la satın alabi-
lirsin, ne Steıiing'le, ne de Mark'la! Halbuki, Tanzi-
mat Osmanirsındaki tebaadan, haysiyetini bu 'hay-
siyetşiken' borsadasatışa çıkarmış, az mı 'aydın' çık-
mıştı: kimisi Medrese'den (Sait Molla), kimisi Ec-
nebi'den (Emmanuel Karasu/Carasso), kimisi
Tanzimat Maarifi'nden ('Maiiyeci' Cavtt bey, ya da
Fıtozof Rıza Tevfik!).
Türkiye'de Cumhuriyet kültürünü ve ahlâkını
'delmenin' yolu, elbette 'Tevhid-i Tedrisatı"cte/-
mekten geçecekti'.
öyle yaptılar.
Daha dakötü blr yerde...
Pek çok şeyde olduğu gibi, bu 'gerilemenin' de
'esbab-ı mucibesi', 'Soğuk Savaş'taki Komü-
nizm 'paranoya'st olmuştur. En büyük Tevkifatı'nda
150 Komünist çıkaramayan, 'Inönü Cumhuriyeti',
'Kızıl 7eW//fey/'önleyebilmek için, 'Yeşil Tehlıke'den
medet ummuştu: bunun, 'Sistem'in ünlü 'Yeşil Ku-
şak' operasyonu ile ilgisi, daha sonra anlaşılacaktır,
yanı iş işten geçtikten sonra! Imam/Hatjp Okulla-
n açılmış, Kur'an Kurslan prtrak gibi çoğalmış-
tı; llâhiyat Öğretimi örgütleniyordu. Aslında bu,
Osmanlı'yı 'batıran' Eğitim ve Öğretim kargaşa-
sına, geri dönüşün başlangıcıdır; orada kalma-
dı ki, Tanzimattan miras 'ecnebi' okullan yetmez-
miş gibi, bu defa hem özel kolejlerde ecnebi dil-
le öğretJme izin çıktı; hem de, devlet, Türkîye bir
sömürge imiş gibi, kendi okullannda ecnebi dil-
le eğitim ve öğrenime geçti. Sonuç: üç çeyrek
yûzyıl sonra, Osmanlı'da 'bitirici' olan, 'kafa ka-
nşıklığının' ana sebebi 'parçalı' eğitim ve öğre-
tim, yeniden oluştu: 'MHHEğitim'-ki, 'milliliğini'gün
günden yitirmektedir; 'Dinî Eğitim'- ki ucunun ne-
reye vardığını dehşetlegörüyoriar, 'EcnebiEğitim'
ki, 'yurttaş'yerine, yurduna 'yabancılaşmış'öğren-
ciyetiştirir, en azından, gayesi budur.
Artık bu aşamada mıyız? Hayır, daha kötü biryer-
de: 'Sistem' nasıl Media'yı 'ulusal've 'tambağım-
sız' işlevsellıgınden saptırmış; onu, 'liberallik' düze-
yinde 'ideolojik' bir işlevsellikle görevlendirmiş ise;
aynı şeyi, Eğitim ve öğretim alanında da ıstemekte
ve yapmaktadır. 'Ulus devtet' elini ayağını, nasıl
'ulusal ahVyapı'dan çekecekse; aynen öyle, 'ulu-
sal üst/yapı'dan da çekecektir; eğitim ve öğre-
tim hizmetleri, ki bu üst/yapıdadır; bunlann da,
hem 'özelteştjrilmesi' zorunludur, hem de 'küre-
selleştirilmesi'; bu da, mahiyetJeri ve niyetleri
'câlib-i şüphe' birtakım 'sivil toplum kuruluşla-
n'na, belki vakıflara, belki kültür meraklısı hol-
dinglere, 'yurttaş'ı arzu ettikleri 'ideolojik' bir
formasyona' yönlendirmek imkânını verir kole-
ji, ya da üniversitesiyi tesis eder', 'mûfredatını' baş-
tan ayağa 'ideolojik' olarak düzenleyebilirsiniz:
ABD'den, Ingiltere'den, Post/Modemisme züp-
pesi, ultra/liberal 'akjl'hocalan getırtir; Cumhuriyef in
çpcukJannı, 'enayi tûketiciler'; daha da kötüsü, 'ena-
yi tûketiciler' yetiştirecek, 'yerii' taşeronlar olarak
yetiştirirsiniz; bu da, zaten 'evcilleştirilmiş' Media ta-
rafindan, en işe yarar 'çağdaşlık' olarak tanımlanır
ve takdim edilir; olur biteri
O gazeteler ve televizyonlar da, aynı 'sivil toplum
kuruluşu' vakıflar ya da holdingler tarafindan yöne-
tilmiyorlar mı?
Bırakın Allah aşkına!
Durumun 'vahametini', en çılgın liberal, en sağcı,
en ülkücü kafalara anlatabilmek için, sanınm en
iyisi, son derece somut bir örnek verip, onun üze-
rinde düşünmelerini sağlamak!
Çok değil, on beş yıl kadar, önce Törkiye Cum-
huriyeti'nde Media'nın -TV ve basının- sabah ak-
şam, 'Dünyanın Bûtün Işçileri, Birieşiniz!' diye
bağırdığını, düşününüz! Cumhuriyet gazetesinin
Rude Pravo, Milliyet'ın l'Humanrte, Hürriyet'in
Krasnaya Zvezda gibi yayınlandığını! Yayınevleri,
hanl hanl, Doğu Bloku klâsiklerini; oralarda ilgi gö-
ren best-seller'leri yayınlamaya başlamış. Sinema-
lar, birbiri ardına, Sovyet filmlerini göstenyor. Bu da
birşey mi, okullann ve ünıversıteterin 'müfredâtı', Sov-
yet ya da Çin 'Marksizmi'nı esas almıştır; sendi-
kalann kurduğu 'özgür' vakrflar, tesis ettikleri -kol-
lektrf ekonomiyi benimsemış- 'sivil' kolejler ve üni-
versrtelerde, öğrencileri 'yeni dünya düzeni'ne elve-
rişli yetiştirebılmek ıçın; artık Moskova'dan mı olur,
Pekin'den mi olur, 'ideolojik' foımasyonlan 'müsel-
lem', profesörteryadakonferansçılargetiriyorlar ki-
misine KGB ajanı filan deniyor ama, günahlan boy-
nuna!
Ne dersiniz, sizce 'bu ahval ve şerait içindeki'
Türkiye'nin Eğitim ve Öğretimi, ecnebi bir ideoloji-
nin 'tutsaklığına'girmişmidir, girmemişmidir?Bu-
na kalkışan Eğitim ve Öğretim kuruluşlan -vakıflar,
demekler, benzer kuruluşlar- 'ecnebi' bir 'ideoloji-
nin', ülkemizdeki 'gö/iü//ü'uygulayıcıları, sayılırmı,
sayılmaz mı? Böyle bir 'hacalet'e, Cumhuriyet'in ya-
salan izin verir mi, vermez mi? O zaman, asıl vahim
soru şu: aradaki fark nedir 'ideoloji'nin, Sovyet-
ler*den ya da Çin'den değil, ABD tarafindan 'da-
yatjlmış' olması mı?
Bırakın Allah aşkına!
http^/www.prizma.nett-/AILHAN
http-j'/www.bilg ryayinevi.com.tr/ailhan
Faks/0-212/26019 88