Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 8 KASIM 2000 SAU CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13
©tomoüilde hasat
• BURSA(AA)-Taşıt
.Alım Vergisi'nde
öngörülen artışın yılbaşı
i-tıbanyla yürürlüğe
girecek olmasının,
otomobil satışlannı
auttırdığı bildirildi. Her yıl
kasım aralık aylanuda
»tomobil satışlarında
yüzde 20-30 arasında
tieğişen oranlarda bir artış
yaşandığına dikkat çeken
yetkililer, buna taşıt araç
vergisınin yıl başında
artacak olmasının neden
olduğunu belirttiler.
Yetkililer, bu dönemi
" otomotiv sektöründe
huasat zamanı" olarak
nitelendırerek yurttaşlann
diğer yatırım araçlanna
itgi göstermediğini
söylediler.
Hazine ve MB
piyasalan
rahatlattı
ANKARA (AA)-Hazine
ve Merkez Bankası, dün
gerçekleştırdikleri
ihalelerle piyasalan
likidite açısından
rahatlattı. Hazine'nin 18
Temmuz2001 vadelı
kıymetlerin "geri alım"
ihalesiyle, piyasaya net
220 trilyon lira girdi.
Hazine, geri alımı, sadece
piyasa yapıcısı bankalann
elindeki kâğıtlardan
gerçekleştirdi. Merkez
Bankası da, dün
"doğrudan alım" ihalesi
açarak net 191 trılyon lira
civannda fonlama yaptı.
Gümrük
tarifelerinde
intfpim
• ANKARA (ANKA) -
Ekonomık lşbırliği
Teşkilatı'na (ElT) üye
ülkeler gümrük
tarifelerinde kademeli bir
indirim gerçekleştirme
karan aldı. Ankara'da 22-
23 Kasım'da yapılan ElT
Tarife ve Tarife Dışı
Engeller Yüksek Düzeyli
Uzmanlar Grubu
Toplantısı'nın kapanış
bildirisi yayımlandı.
Bildıride, bölge
ülkelerinin uyguladığı
gümrük tarifelerinde
kademeli bir indirim
yapılması ve söz konusu
indirimin ileride yapılacak
toplantılarda belirlenecek
bir takvim çerçevesinde
gerçekleştirilmesinin
kararlaştınldığı belırtildi.
ÖnaCm Japonya
temaslan
• TOKYO(AA)-
Ekonomiden sorumlu
Devlet Bakanı Recep
Önal, Türk-Japon Iş
Konseyt'nin 12. dönem
ortak toplantısına
katılmak üzere gittiği
Tokyo'da çeşitli
temaslarda bulundu.
Dünya Bankası'nın
Türkıye'ye vereceği mali
sektör kredisi
çerçevesinde, Japonya
tarafindan verilecek
kredınin. 30 Kasım
Perşembe günü Önal'm
gerçekleştireceği temaslar
sırasında ele ahnması
bekleniyor.
Mandajmada
verimH yıl
• RİZE(AA)-Rizeve
yöresinde son yıllarda
yeniden önem kazanmaya
başlayan ünlü çekirdeksiz
Rize mandalınasında bu
yıl en verimli
dönemlerden biri
yaşamyor. Mandalinanın
kilosu 150-200 bin liradan
satılırkenbu yıl 131
mandalina ağacından 3
bin ton dolayında ürün
ahnması bekleniyor.
Besi
hayvancıltğma
destek
• ANKARA (AA) - Tarım
ve Köyişleri Bakanı Hüs-
nü Yusuf Gökalp, Hay-
vancılığm Geliştirilmesi
ve Desteklenmesi Projesi
çerçevesinde, "besi hay-
vancıhğınuı" desteklemek
kapsamına alındığını
bildırdi. Gökalp sığır besi-
ciliği yapan yetiştiricilerin
birdefaya mahsusolmak
üzere hayvan başına yem
karşılığı doğrudan destek
yapılacağını belirtti.
'70 trilyon lira zarar' ettiği açıklanan kurum, geçen yıl 217 trilyon liralık yatınm yaptı
THYMe gerçelder çarjaühv or
• 'En fazla döviz
girdisi sağlayanlar'
sıralamasında her yıl
en az 800 milyon
dolarla birinci sırada
yer alan THY'nin mali
durumu, yatınmlan,
verimliliği
özelleştirme
gerekçelerinin tümünü
çürütüyor.
FATMAKOŞAR
Kamu yaran, kuruluşlann performan-
sı ve stratejik önemı göz ardı edilerek sür-
dürülen özelleştirme uygulamalanndaki
"gerçekleri gizkme veçarprtma" polıtıka-
sından THY de payına düşeni alıyor. Ge-
çen yıl toplam 217 trilyon 400 milyar li-
ra yatınm gerçekleştiren THY'nin buna
karşın mali durumu "70trilyon lira zarar"
olarak açıklandı. 1990 yıhnda özelleştir-
me kapsamına alınan ve siyasi irade tara-
findan her firsatta elden çıkanlması ge-
rektiği vurgulanan THY, son 5 yılda ya-
tınmlannı büyük oranda arttırdı.
1994 yılından bu yana tstanbul Ticaret
Odası'nca yapılan "en fazla döviz girdisi
sağlayan kunıluşlar" sıralamasında yılda
THY'nda yıllara göre kâr
THY'nda yatırımlar (gerçeideşen)
-70.330.409
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 19981990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
en az 800 milyon dolarlabirinci sırada yer
alan THY'nin mali durumu, yatınmlan,
personel başına düşen ücretli yolcu sayı-
sı bakımından verimliliği ve uçaklannın
doluluk oranı, özelleştirme gerekçeleri-
nin tümünü çürütüyor.
Hava-Iş Sendikası'nın verilerine göre,
1998 yıhnda 5.5 trilyon lira kâr açıklayan
THY, 78 trilyon lira yatınm yaptı. Uçak
başına düşen personel sayısı, kurumun
özelleştirme kapsamına alındığı son 10
yılda yüzde 96 oranında azaltılan THY,
Türkiye'nin sivil havacıhk sektöründe be-
lirleyici konumda yer alıyor. Bunu göz
önünde bulunduran Hava-lş Sendikası,
kurumun özelleştirme kapsamından çı-
kanlmasını öneren ve bunun temel yak-
laşmılannı sunan raporunda, birçok geliş-
miş ülkede ve gelişmekte olan ülkelerde
ulusal sivil havacıhk politikalannın yeni-
den gözden geçirildiğini belirtti. Küre-
selleşmenin sektörü derinden etkilediği-
ne dikkat çekilen Hava-tş'in THY rapo-
runda, Türkiye'nin savunma ve turizm
açısından da çok önemli olan sivil hava-
cılığının yeniden yapılandınlması, siyasi
baskılardan anndırüması gerektiği vur-
gulandı.
özerk bir havacılık otoritesinin oluştu-
rulmasının zorunlu olduğu anlatılan ra-
porda, liberal ekonominin bayraktan
ABD'nin bile bugün iç hatlannda bir tek
yabancı havayolunun uçmasına izin ver-
mediğı dile getirildi. Hava-tş raporda, si-
vil havacılığın gelişimi açısından sektör-
de özel yarınmlann da önünün açılması-
nın gerektiği görüşünü dile ge-
tirerek "Ancak teşvilderi alarak
kurulan 'derme çatma" şirketie-
rin batınlması ve burada ulusal
kaynaklann yok edilmesinin
önûnegecilmeli. Bunun için yap-
brımı olan, denetim için fiziîd
olanaklan bulunan bir shil ha-
vacıhk otoritesi oluşturuhnah"
önerisini dile getirdi.
Hava-Iş'in raporuna göre,
THY'de son 10 yılda yaşananla-
n ve kurumun performansını
yansıtan göstergeler özetle şöyle:
• THY nin son 10 yılda filodaki uçak
sayısı yüzde 120 oranında artarak 34'ten
75'e çıkanldı. 1989'da 67 olan uçuş nok-
talan 108'e yüksekii. Personel başına dü-
şen ücretli yolcu sayısında yûzde 212 ora-
nında arûş sağlandı.
• Istihdam ise son 10 yılda sadece yüz-
de 12.6 oranında arttı. Bu, verimh'liğin
kat kat arttınldığını gösterirken uçuş gü-
venliği için eğitilmiş nitelikli personel
önemli. Bu ihtiyaç bugün part-time ve
geçici sözleşmeli personelle ya da taşe-
ron firmalara iş yaptırarak giderihyor.
• THY'de yönetselsıkıntılar yaşamyor,
son 10 yılda 4 genel müdür veyönetim ku-
rullan değişikliği yaşandı. Özelleştirme
ldaresi Başkanhğı'nın yönetim üzerinde-
ki tasarrufu istikrarsızhk getiriyor.
JjLUS ÖTESİDEVLER IŞBtRLlĞl YAP1YOR
Havada küresel tekelleşme
Hava-lş'in raporunda, ABD ve
Avrupa ülkelerinde denetimlerin
kaldınlmasının ardından
tekelleşmenin yaşandığına ömekler
verilerek dikkat çekildi.
ABD'h Nortwest şirketinin,
Minneapohs-St Paul pazannın yüzde
80'inden fazlasını;
Delta Havayollan'nın,
Atlanta Merkezi
Havaalanı'nın yüzde
89'unu; American ve
United Havayollan'nın,
Chicago O'Hara Havaalanı'nın yüzde
84'ünü kontrol ettiği vurgulandı.
1992 yılı itibanyla ABD pazannın
yüzde 70'imn 4 şırketin elınde
bulundttğa'anımsatılan raporda,
ABD'nin baskısıyla ülkeler arasında
da denetimlerin kaldınlmasına
yönelik 'Açık Gökler' anlaşmasının
dayatıldığt ve uygulanmaya
başlamasuun ardından olağanüstü
hızla tekelleşme yaşandığı anlatıldı.
Raporda, Fransız Havayollan Başkaru
Bernard AttaH'nin, durumu özetleyen
'Yamyamhk stratejik modei oMn'
değerlendırmesine yer verildi.
Raporda, gelişmiş ülkelerin kendi iç
pazannda yaşadığı yoğun
tekelleşmeyi dünya geneline
yayarak pazan kontrol etme ısteğı
bulunduğu ifade
edilerek değişik
kıtalardan büyük
tekellerin çızdiği
pohtikalar çerçevesinde
'kfiresd havayoJu ittifaktan' oluştuğu
ve dev şirketlerin temel alanlarda
işbirhğıne gittiği ıfade edildi. Sivil
havacılık sendikalanna göre
şirketlerin işbirliğı şu sonuçlan
doğurdu:
- Maliyet indırimı nedeniyle güvenlik
sorunu arttı.
- Bilet fiyatlan istikrarsızlaştı.
- Hizmet kalitesi düştü, yolcunun
mahkûm olduğu dev tekeller oluştu.
- Büyük iş kayıplan yaşandı.
- Çalışma koşullan ağırlaştı.
JİAVA-IŞ YANLIŞLARI SORULARLA ORTAYA KOYDU"
THY elden çıkanlmamalı'
Hava-lş, 10 yıldır özelleştirme
kapsamındaki THY'nin uçak
filosu gelistirme projelerinin her
gelen yönetimce değiştirildiğini,
şırketin büyük finansal sıkıntılara
sokulduğunu, siyasi baskılar
nedeniyle altyapısı olmayan
havaalanlanna zaranna
uçuş planlandığını
anlatarak bütün bu
olumsuzluklara
karşın olağanüstü
performans gösterildiği
dile getirildi. Hava-lş,
temel talebinin.THY'nin özelleştirme
kapsamından çıkanlması
olduğunu vurgulayarak "Basına
yansıyan ciddivetsizlik ve acıkça
saübnak istenen kisi ya da firmalann
bakan ağzmdan telaffuzu daha
şimdiden birçok şaibeyi gündeme
getinnektedir'' dedı. Hava-Iş,
ozelleştirmeyle ilgili ön çalışmalann
kamuoyundan gizlenerek
özelleştirme ihalelerini TV
ekranlanndan yayınlamamn
"şeflafhk" değıl, "kurnazhk''
olduğunu belirterek özelleştirme
çalışmalanyla ilgili olarak da şu
sorulan gündeme getirdi:
• THY'nin özeUestirilnıesinin
yöntemi ne olacakfjr, belirtenen
yöntemin avantajhn
ne oiacaktır?
• THY'nin değer
tespiti hangi
yöntemle hangi
kuruluşyada
kuruluşlarla yapılmaktadır?
• tmtiyazh hisseler hangi
şartlarda oluşturulacaktır?
Tahkim yasası fle bu imtiyazh
hisseninflişkisine oiacaktır?
• Uçuş hatlan haklan nasıl
değerlendirilecektir?
• Yerli sermaye oranı ne
oiacaktır? THY'yi alabüecek
sermayedariar arasında hangtsinin
uluslararası sermayeyle iliskisi
yoktur?
Şirketlerin aldığı 350 milyon dolarlık kredinin başka alanlarda kullanıldığı ileri sürülüyor
Armatörler kredfleıi 6
deııize' gömdü
• Emlak Bankası
garantisiyle alınan
kredileri, kimi
annatörlerin 'tavuk
çiftliği, mermer fabrikası'
gibi yatınmlar yaparak
kullandıklan
belirtiliyor.
NİLÜFERŞENSÖZ
Armatörlerin Emlak Bankası
ve Alman Landesbank'tan aldık-
lan 350 milyon dolar krediyi, de-
nizcilik sektöründe kullanma-
dıkları ileri sürülüyor.
Kapatılan tersaneler, özelleş-
tirilen Deniz Nakliyat ve son
olarak da armatörlerin devlete
yıkmaya çalıştığı 350 milyon
dolarlık kredi borcu, üç yam de-
nizlerle çevrili Türkiye'de deniz-
cılik sektörünü iyice batağa sü-
rüklüyor. Denizciler Sendikası
Başkanı Turhan Uzun, Emlak
Bankası garantisiyle alınan kre-
dileri kimi armatörlenn "tavuk
çiftliği, mermer fabrikası" gibi
yatınmlar yaparak kullandıkla-
nm söyledi.
Gemi Sicil Yasası'nın çıkma-
sıyla annatörlerin gelir vergisin-
den muaf hale geldiklerini belir-
ten Uzun, "tki yüdan beri zorda
olan sektöre, Gemi Sicil Yasa-
sı'nm çıkmasıyla gereken kolay-
hklar sağlandı. Buna karşın ba-
Tersaneleıin
ka;>atı]nıasına tepidier
büyürken Tiirkhe'nin
aluslararaM areııada
FekabetgOcûüü
yitirdij>iiH; dikkat çekikiL
ük bankalan nrsat bilen arma-
törler, kredi borçlannı devlete
yıkmaya çahşıyor" dedı. Bu ara-
da, Deniz Nakliyat'ı satm alan
özel sektörün henüz ödeme yap-
madığı dikkat çekerken armatör-
lerin fondaki bankalara talip ol-
ması da endışelere yol açıyor.
'İş bedavaya getirüiyor'
Gemi Mühendisleri Odası
Başkanı Tansel Timur, özel sek-
törün Türk denızcüiğini daha da
kötüye götüreceğini belirterek
armatörlerin ödeyemedikleri
kredileri devletin sırtma yükle-
melenni "işi bedavaya getirmek"
olarak nitelendirdi.
Timur, devletin bir yandan ba-
tan bankalan kurtarmak için ko-
misyonlar kurduğuna, bir yan-
dan da tersaneleri kapattığına
işaret ederek "Türk filosu eski
ve yaşh gemDerle doldu. Tersa-
neler ise kapanhyor. Uluslarara-
sı arenada rekabet gûcümüzü
kaybettik'' açıklamasmı yaptı.
Yurtdışında kredi verildiğinde
bunlann koşullarımn tarif edil-
diğini belirten Timur şöyle ko-
nuştu: "Tûrkiye'de ise biçbir ko-
şul yok. Bu kredileıie "yenı gemi
alın ya da gemiyi Tûrkiye'de in-
şa edın' denihniyor. GeneDikle 2.
el gemiler alıruyor. Bunlar da yaş-
lamyor ve yeniden kredi almak
gerekiyor." Timur, çoğu ülkede
armatörlerden çok denizcilik
sektörünün bir bütün olarak dü-
şünülüp teşvik edildiğini söyle-
yerek "Amaç sadece armatörün
gemi alıp kazanması değiL Tersa-
nelerinizde gemi inşa etmek. ma-
tiyetleri kontrol etmek ve yeni is-
tihdam sağlamak." dedi.
'Deli dana'da Fransa'ya yasak geliyor
LONDRA/KİEL/PARİS(AA)-Delidanahas-
talığının Almanya'da da ortaya çıktığı doğrula-
nırken Ingiltere, Fransız sığır etine yasak koya-
bileceğıni açıkladı.
Almanya"nın Kuzey eyaletlerinden Schles-
wig- Holsteın'ın Başbakanı Hekk Simonis. fe-
deral sağlık yetkihleri tarafindan yapılan ikıncı
testin, önceki günaçıklanantest sonuçlannı doğ-
ruladığını, ülkede deli dana hastahğının kanıtlan-
dığını söyledi. Alman yetkililer, önceki gün yap-
tıklan açıklamada, 1996'da dünyaya gelen ve
BSE vırüsünü taşıyan bir ineğin 22 Kasım'da öl-
dürüldügünü belirtmişlerdi. Söz konusu hayva-
nın 160 hayvandan oluşan sürüye dahil olduğu-
nu ve hepsımn öldürüleceğini belirten yetkililer,
ülkenin doğusundakı Saxony-Anhalt eyaletın-
den Portekiz'in Azor Adalan'na ihraç edilen dı-
ğerbir inekte de BSE virüsüne rastlandığını kay-
detmişlerdi.
Fransa'yı köşeye sıkışürmaya çalışan ve geçen
aylarda kendi sığır eu üzeraıdekı bütün ihracat
kısıtlamalan kaldınlan Ingiltere, Fransa'da birkaç
deli dana vakasına rastlanmasınınardındanbu ül-
kenin sığır etine boykot uygulama olasdığı üze-
rinde duruyor. Tanm Bakanı Nick Brown, Gıda
Standartlan Dairesı uzmanlanndan bir grubun
Fransa'ya göndenldıklennı ve bu grubun Fran-
sız sığır eti üzerinde yaptıklan incelemenın so-
nucuna göre yasaklamanın gündeme gelebilece-
ğini behrtti.
Öte yandan, hayvan yemlerinde et ve kemik
kullanımının yasaklanmasının, AB'ye ağır ma-
li yük getıreceği bildinldi.
Filo yaşlı
Rakamlaria
denizcilik
• Türk denizcilik
fDosunda 1249 gemi
bulunuyor.
• Türk ticaret
fılosunun tonajı
son iki yılda
14 milyon 750 bin
tondan 4 milyon 750
bin tona düştü.
Yunanistan'da ise bu
rakam 250 milyon ton.
• Filonun yaş
ortalaması 20. Diğer
ülkelerin filolanyla
karşılaşünldığında eski
olan filonun yaşımn
15'e çekümesi
hedefleniyor.
• Türkiye
.dünyada 18. sırada
yer alıyor. Panama
birinci, Liberya
ikinci, Yunanistan ise
üçüncü sırada
bulunuyor.
• Türk denizcilik
filosunun yüzde 64'ü
döknıe, yüzde 14'ü
kuru yük gemisL
Yüzde 8'i ise tanker.
• Dünyada yılda
ortalama 700 milyon
DWT yük dolaşıyor.
Türkiye bu pastadan,
ancak binde 7 pay
alabiliyor.
İŞÇtNİN EVRE3NİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Döner Döner Yine Okur
Muğla iline bağlı Yatağan-Yeniköy ve Kemerköy ter-
mik santrallan ile Yatağan-Yeniköy ve Hüssamlar kö-
mur ocaklannın işletme haklannın 20 yıllığına devri adı
altında özelleştınlmelenne ilişkin uygulama sözieşme-
si anlasma aşamasına gelmiş bulunuyor.
Tes-lş Sendikası ile Maden-lş Sendikası'nın Yatağan
şube başkanlan Erol Soğana ile Murat Bekem'in im-
zalannı taşıyan bir ortak çağnda, devir çalışmalannın
durdurulması için bizlerden destek istentyor. Medya-
mızda bu turden direnişlere bilinen sansür nedeniyle
4000 işçi ile çevrecilerin, yöredeki örgüttenmeterin des-
teğinde gerçekleştirilen ortak direniş ve eylemleri ka-
muoyuna yansımıyor.
llginizi çekmese de "ülkemiz, ulusumuz, devteüVnH
zin çıkarian açısından kabul edilmesi mûmkûn olma-
yan hükümler içeren devir çalışmalan" hakkında iki
sendika ve uzmanlann hazırlamış olduğu raporun içe-
riğinden alınmış kimi bilgilere bir göz atmanızda yarar
var
"* Santrallann ve kömûrişletmelerinin kömürrezer-
vi, bina, araç gereçlerie toplam değeri yaklaşık 5 mil-
yar dolardır. Uç santralın ve kömür işletmelerinin 20
yıllık işletme bedeli 410 milyon dolar.(Konsorsiyum
h/sse/eri Ingiliz National Povver yüzde 42.5, Bayındır
yüzde 42.5, North American Coal yüzde 10, Mimag
yüzde 5 olarak dağılmış bulunuyor.) Yapım bedellen
Yatağan için 950 milyon, Yeniköy 650 milyon, Kemer-
köy 1 milyar, baca gazı antma tesisteri bedeiteri 250
milyon dolardır.
* Devir aşamasındaki santrallara ve tesisferine son
bir yıl içinde aşın bir harcama yapılmaya devam edil-
mektedir. Gerek santrallar, gerekse kömür işletmeleri-
nin araç, yedekparça, makine parkı, iş makineleri, sos-
yal tesisler ve lojmanlan devre tabidir. Malzeme ve ye-
dek pârça, iş makinesi, araç gereç alımı diğer yıllara
göre çok yüksekmiktariardadır. Bu işlemleriyapan yet-
kililer alıcı şirketlerin çıkariannı gözetmekte ve daha
sonra bu şirketlerde görev almayı ummaktadıriar. Sos-
yal sitelerde bile trilyonlar tutan boya ve tamirat mas-
rafı yapılmıştır.
' Bu devirsözleşmelerinin altında imzası bulunan bû-
rokratlar devirden sonra Çayırhan ömeğinde olduğu
üzere TEAŞ'tan aynlıp alıcı firmalarda yöneüci düze-
yinde görev almaktadıriar. Kamu kaynaklan gizlice so-
yulmaktadır.
' Her üç santral için de bugüne kadar gerçekleşti-
rebildikleri üst üretim kapasitesinin çok üstünde üre-
tim konsorsiyum tarafindan taahhüt edjlmektedir.
Santrallann teknolojikyapısı nedeniyle bu üretimin ya-
pılması mümkün değildir. Santrallan alacak olan kon-
sorsiyuma kapasite bedeli ve üretim bedeli olarak iki
tür ödeme yapılacaktır. Şirket üretim yapmadığı za-
manlarda kapasite bedeli üzerinden kwh başına 2.093
sent TEAŞ'tan para alacaktır. Şirket üretim yapmadı-
ğı zaman 3 santral için TEAŞ'tan 225 milyon dolar ala-
caktır.
'Otomasyon ve diğeryapılacak yaklaşık lOOmilyon
dolarlıkyatınmlar TEAŞ tarafından karşılanacaktır. TE-
AŞ'ın talebiyle üniteler devre dışı bırakıldığında her
devreye alış için 10 bin dolarşirkete ödeme yapılacak-
tır. Kömürmadenlerinin iştetilmesı ile ilgiliyatınm vegi-
derier TEAŞ tarafindan karşılanacaktır. Şirket hiçbir
riske sokulmamaktadır. TEAŞ borcunu aylık ödeye-
cek, alacağını ise birsonrakiyılın ilk ay faturasından dü-
şecektir.
' Yatağan'da zehirienme nedeniyle çok sık yaşanan
zorunlu nedenle üretimin durdurulması gibi durumlar-
da da sorumluluk TEAŞ'a ait olacak, kapasite bedeli
üzerinden şirkete ödemeyapılacaktır. Yangın, sel, dep-
rem, toplumsal olaylar, kazalar, grevler, savaş hallerizo-
runlu nedenlerden sayılmakta olup, üretim yapılama-
ması hallerinde kapasite bedelinden ödeme öngörül-
mektedir. Şirketçe alınacak tüm kredilerHazine garan-
tisi altındadır. Uyuşmazlık halinde tahkim nedeniyle
sorun Isviçre mahkemesinde sonuçlandınlacaktır. Şir-
ketin kusuru nedeniyle fesih halinde bile şirketi ödûl-
lendirecek hükümler mevcuttur..."
"Son aylar, son yıllarda kamunun yağmalanması,
vergi ile karşılıklan bizden alındığına göre bizim soyul-
mamıza ilişkin duyduklanmız yanında bu da ne ki" cfr-
ye bir tepki verebilirsiniz. Batık bankalar, sistemi çök-
türme aşamasına geldiğı için ortaya çıkmıştı. Özelteş-
tirmelerdeki vurgunlar, medyatik beyin yıkarna sayestrv-
de hak, helal kabul edilebilir noktasında. öyiesine et-
kin bir beyin yıkanması yaşandı ki değerinin çok atün-
da, zaranna, üzerine para verilerek özelleştirmeler, top-
lumsal onay görüyor.
"özelleştirmenin hertüriüsû, herkoşulda, nasıl olur-
sa olsun, yeter ki özelleştirme olsun" sloganı ile yola
çıkıldığında, özelleştirmelerde vurgun, yağma, soygun
tümden denetimden çıkryor. Hesap vermeriskisıfıria-
nınca da özelleştirmelerde vurgun, soygun, rüşvet eği-
limleri artıyor. Birkaç kendini koruyabilmiş, namuslu ka-
labilmiş bürokratın, müfettişin, uzmanın uyanlan, ra-
porlan hasıraltı edilryor. özelleştirmelerdeki haksızlıklar,
vurgunlar, yasadtşılıklar ciddi anlamda bir tek birkaç
namuslu aydının, uzmanın emek verdiği sendikalann or-
tak kuruluşu KİGEM'in bilimsel raporlannda doğru dü-
rüst yer alıyor.
Medya, hükümet, KİGEM'İ ancak yasalara, hukuka
aykın özelleştirme davalannda taraf olup davalan ka-
zandıkça ciddiye almak zorunda kalıyor. Hoş hükümet,
artık özelleştiımelerin yasadışı, hukuk dışılık nedeniyle
durdurulmasına ilişkin yargı kararlannın çoğuna da uy-
muyor, pervasız yargı kararlannı, hukuku çiğniyoriar.
Türkiye her geçen gün daha ağır bir kirtenrnenin, kı-
sırdöngünün batağında döne döne dolanıyor. Suç or-
taklığı en yukandan, aşağılara uzanıyor..
sukransoner@yahoo.com
Türk - is'in arastırması
Yoksulluk suıırı
520 milyon lira
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - Türk-Iş
Araştırma Merkezi tara-
findan her ay düzenli ola-
rak yapılan gıda harca-
ması çahşmasının Kasım
2000 sonuçlanna göre
çağdaş yaşamın gerekli
kıldığı en az harcama
olan yoksulluk sının 520
milyon lira olarak hesap-
landı. Aynı araştırmaya
göre dört kişilik bir aile-
nin asgan gıda harcama
tutan ise 171 milyon lira
olarak belirlendi.
Net asgari ücret mikta-
nmn 86 milyon 923 bin
lira olduğu TüTkiye'de,
insanlann rahat yaşaya-
bilmeleri ve çağdaş ya-
şamın gereklerini yerine
getirebümeleri için 6 as-
gari ücret tutannda ücret
almalan gerekiyor.
Türk-Iş'in yaptığı
araştırmanın sonuçlan,
Ankara'da dört kişilik
bir ailenin sağlıklı besie-
nebilmesi için yapması
gereken asgari harcama
tutarmın bir önceki aya
göre yüzde 2.5 oranında
artışla 170 milyon 856
bin liraya çıktığını, gıda
harcamalannın ise son
bir yıl içinde yüzde 44.2
oranında arttığını ortaya
koydu. Buna göre gıda
için bir önceki yılın ay-
nı dönemine göre yapıl-
ması gereken ek harca-
ma tutan 52 milyon lira-
yı aştı.