Katalog

2 7 KASIM 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER YÖK, altyapısı oluşturulmadan ûniversite kurulmasının önüne geçebilmek amacıyla 9 ölçüt belirledi Tabela iiniversitelere frenANKARA (ANKA) - YÖK, siyasi- lerin talepleriyle gûndeme gelen tabe- la iiniversitelere geçit vermeyecek. YÖK, altyapısı oluşturulmadan üni- versite kurulmasını önlemek amacıy- la yeni kurulacak üniversiteler için 9 ölçüt belirlerken bu ölçütlerin geçer- li kılınmasına yönelik olarak yasal dü- zenleme yapılmasını istedi. Edinılen bılgiye göre, Milli Eğitim Bakanlığı ve YOK, yükseköğretimin Türkıye düzeyinde dengeli bir şekil- de dağılımının sağlanması, bölgelenn ihtiyaç ve kaynaklan doğrultusunda yeni üniversitelerin kurulabilmesi için yeni koşullar belirledi. Yeni üniversite ve fakültelerin ku- rulacağı yerlerin belirlenmesinde, bölgelenn stratejik önemi, bölgenin ihtiyaçlan ile öğrenci potansiyeli te- mel ölçütlerden olacak. Belirlenen öl- • Fiziki altyapısı, yeterli öğrenci potansiyeli ve istihdam alanı olmayan, öğretim üyeleri için lojmanı bulunmayan bölgelerde yeni üniversite ve fakülte kurulamayacak. çütleri taşımayan bölgelerde, yeni üniversite veya fakülte kurulmasına ızin verilmeyecek. Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK'ün yeni üniversite için belirlediği ölçüt- ler şöyle: "- Üniversite kurulması önerilen iKn kalkınnıa planındaki önceliği veya stratejik önemi, - O ilde veya çevrelerde başka üni- versite bulunup bulunmadığı, üniver- site bulunması durumunda. yeni üni- versitenin özellikle ağırlık vereceği alanlann hangikri olacağu buna bağ- h olarak kaynaklann rasyonel kulla- nımım sağlamak amacıyla önerilen üniversitenin çevredeki ünrversiteler- le yapacağı olası işbirtiği planlan, - Yeni ünK ersitedeyer alacak fakül- te ve yüksekokullann, ilin, yörenin ve ûlkenin ihtiyaçlannı nasıl karşılaya- cağı konusundaki plaıu, - Kurulacak üniversitenin akade- mik, idari ve sosyal rüm birimlerini aynı kampusta banndıracak olanak- lann olup olmaması, - Ünivershede yer alacak fakülte ve yüksekokullar belirlenirken mezun edeceği gençlerin istihdam durumla- nnın dikkate alımp ahnmadığL, - Üniversite kurulması önerilen ilde hakn öğrenim gören en az 3 bin yük- seköğretim öğrencisinin bulunması, - Kurulması önerilen üniversitenin optimum kapasitesinin 10 bin öğren- ci olarak hedeflenmesi ve bu çerçeve- de yerel yönetimin katkısı, - tlk kuruluşunda 1500 öğrencüik olmak üzere 5 bin öğrenciyi banndn racak yurt kapasitesinin oluşturulma- - 25 öğrenciye bir öğretim elemanı baz ahnarak 400 öğretim elemanı için lojman kapasitesinin yaranlmasL" Yönetmelik değişikliği Yüksek Öğretim Kurulu Teşkilan ve Çalışma Usulleri Yönetmeliği'nde değişiklik yapıldı. Resmi Gazete'de yayımlanarak yü- rürlüğe giren değişiİdikle, Yüksek Öğretim Kurulu Teşkilatı ve Çalışma Usulleri Yönetmeliği'nde rektör adaylannı belirleme komisyonunun nasıl oluşturulacağına ilişkin 42. maddesinin (a) fıkrası yeniden düzen- lendi. Böylece, daha önce ıptal edilen Milli Eğitim Bakanlığı üyeliğine iliş- kin mahkeme karan yönetmeliğe ak- tanldı. Buna göre YÖK, Üniversitelerara- sı Kurul'ca seçilen üyeler arasından 2, cumhurbaşkanınca doğrudan seçilen üyeler arasından 1, Bakanlar Kurulu ve Genelkurmay Başkanlığı tarafin- dan seçilen üyeler arasından 2 olmak üzere 5 üyeyi gızh oyla seçerek Rek- tör Adaylannı Belirleme Komisyo- nu'nu oluşturacak. MEB Eğhimde AB'ye uyum • Milli Eğitim Bakanlığı, AB'ye uyum sürecinde gerekli çalışmalan yapmak üzere hazırlıklara başladı. Proje kapsamında, Türk eğitim sisteminde gerekli düzenlemeler yapılacağı bildirildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Milli Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ilköğretim sıstemi ile Türk eğitim sistemini karşılaştınnak üzere araştırma başlattı. Almanya, Âvusturya ve tngiltere'deki ilköğretim okullannın yönlendirme sürecinin de inceleneceği çalışma çerçevesinde, yeni bir yönlendirme modeli gerçekleştirilecek. öğrencüer, mesleklerini AB ölçütlerindeki yönlendirmeye göre belirleyecek. Türkiye'nin AB ile ilişkileri katılım ortaklığı belgesi üzerindeki görüş aynlıklan nedeniyle kritik dönemden geçerken Milli Eğitim Bakanlığı, AB'ye uyum sürecinde gerekli çalışmalan yapmak üzere hazırlıklara başladı. Bakanlık bünyesinde kurulan AB masası, bu ülkelerin eğitim sistemlerini incelemeye aldı. Zorunlu eğitim süresi, ders saatleri, ders sayılan, ders kitaplannın hazırlanması, okul tür ve kademeleri, başlama ve tamamlama yaşlan, üniversiteye giriş sistemi, öğretmen yetiştirilmesi ve atanması konulannın araşhnlacağı proje kapsamında, Türk eğitim sisteminde de gerekli düzenlemeler yapılacak. tlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerine kendilerini tanıma, ilgi ve yeteneklerini belirleme, meslekleri tanıma, mesleklerin gerektirdiği nitelikleri belirleyebilme ve bu niteliklere ilişkin öğretim kurumlannı belirleyebilme alanlannda rehberlik yapılacak. Bakanlık, AB kapsamındaki amaçlannı şöyle belirledi: - AB ülkeleri ve Türkiye arasında eğitim alanında bilgi ahşverişi sağlanacak, -ABile yükseköğretimde işbırliği sağlanacak. - Yabancı dil öğretimi etkin bir şekilde yapılacak. - Tüm eğitim kurumlanna girişte eşitlik sağlanacak. Cumhuriyet matıaUelUerbuluştıı tstanbul Haber Servisi - Cumhuriyet Mahallcsı • --> hizmet birimletttcapsarrunda kurulan "Okur Çevre Kültür ve tşktme Kooperatifi"nın ortaklan ve mahalle sakinleri Armada Otel'de öncekı akşam düzenlenen Dostluk ve Dayamşma Yemeği'nde bir araya geldi. Toplantırun açılış konuşmasuıı yapan gazetemiz Yaym Kurulu Başkanı İlhan Selçuk. Cumhuriyet Mahallesi'nde mutlu olabılmenin, yeryüzündeki yoksul ve mazlum halklann yürek atışlannın duyumsanmasıyla olabileceğini söyledi. "Bu gerçekİeşmediği zaman hep diken üstünde ve vicdan azabı içinde yaşayacağız' 1 diye konuşan Selçuk, Amenka'nın dayattığı, borsalardan, bankalardan, çek ve senetlerden oluşan küreselleşmenin antıtezi bir küreselleşme hareketinin başlatılması gerektiğini vurguladı. Selçuk, "Ama nasıl bir küreseDeşme olabüir" sorusuna şu karşılığı verdı: "Işte onu Mustafa Kemal Atatürk, Ulusal Kurtuhış Savaşı'na başlarken dile getirdi.' Bugün nasıl güneşin doğduğunu, doğmadan öngörüyorsam, yann bütün mazlum halklann ve uluslann da aynı şekilde günümüzde doğacağı ve dünyanın güzel geleceğini kapsayacağuıı, güneşin doğuşu gibi göriiyorum' derniştL İşte Cumburiyet otayını vurgulayan budur. Biz mazlum bir haltaz, başkakhnyoruz. Yann dünyadaki bütün maTinm halklar, insanhklannı duyumsamak için baskaküracaklardır ve dünya güzelleşecektir. Biz bu kapsam içinde şimdi Cumhuriyet okurtan ve 1923 Cumhuriyeti'nin sevgilileri ile birlikte bir şeyler düşünüyoruz. Ama düşündüğümüz şey, ne Cumhuriyet gazetesinde, ne Cumhuriyet Mahallesi'nde, ne Türkrye'de kalır. Bu bütün iraanhgi kapsayan bir mantıgm ve feisefenin içmdeki bir özkmdir. O özlem de gerçekteşecektir." Coşkulu geçen gecede sanatçı Cem Karaca, sevilen ezgüerini seslendirirken şair Ataol Behramoğhı da şiirler okudu. Sanatçı HalukÇetm'm, sözleri Ataol Behramoğlu'na ait şarkılan seslendirdiği etkinlikte Şengül Yaşar, Ebru Aygün, Cenk Çakıeı'dan oluşan halk müziği topluluğu, Rembetiko ve fasıl heyeti de sahne aldı. Geceye DSP Mületvekili Erdoğan Toprak. eski Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen de katıldı. OECD ülkelerinde nüfusım yüzde 8.7'si üniversite mezunu iken bu oran Türkiye'de yüzde 6.1 Eğitimde OECD'nin gerisindeyiz EBRUTOKTAR ANKARA-Türkiye, zorunlu ilköğre- tim süresini 8 yıla çıkarmasına karşın eğitimde Ekonomik Işbirliği ve Kalkın- ma Orgütü (OECD) ortalamalannı yaka- layamadı. OECD ülkelerinde nüfusun çok küçük dilimini oluşturan ilköğretim mezunlan, Türkiye'de yüzde 82.3 'lük oranla en büyük kesimı oluşturuyor. Bu- nu yüzde 11.6'yla lise, yüzde 6. l'le yük- seköğretim mezunlan ızliyor. 8 yıllık kesintisiz temel eğitime karşın Türkiye, eğitimli insan gücü ve eğitime aynlan kaynaklar açısından OECD orta- lamalannın çok gerisinde kaldı. Nüfus artışı nedeniyle 5-14 yaş grubu öğrenci sayısı her gün artarken eğitim • 8 yıllık kesintisiz temel eğitime karşın Türkiye, eğitimli insan gücü ve eğitime aynlan kaynaklar açısından OECD ortalamalannın çok gerisinde kaldı. hedeflerinde de sapmalarmeydana geli- yor. Nüfusunu belli düzeyde tutan geliş- miş Batı ülkelerinde ise az sayıda bulu- nan 5-14 yaş grubu öğrencilerine nitelik- li eğitim sunuluyor. 5-14 yaş grubu öğrencileri; Alman- ya'da nüfusun yüzde ll'ini, ABD'de yüzde 14'ünü, Avusturya'dayüzde 12'si- ni, Fransa'da ve Ingiltere'de yüzde 13'ünü, Italya'da yüzde 10'unu, Japon- ya'da yüzde ll'ini, Meksika'da yüzde 23'ünü, Yunanistan'da yüzde ll'ini oluştururken Türkiye'de yüzde 21 "ini oluşturuyor. OECD ülkeleri ile Türkiye'nin karşı- laştırmalı eğitim tablosu şöyle: -Almanya'da nüfusun yüzde 16.2'si il- köğretim, yüzde 60.7'si lise, yüzde 23'ü yükseköğretim; ABDde yüzde 13.6'sı ilköğretim, yüzde 51.6'sı lise, yüzde 34.9"u yükseköğretım; Avusturya'da yüzde 26.7'si ilköğretim, yüzde 62.7'si li- se, yüzde 10.7'si yükseköğretim; Fran- sa'da yüzde 39.3'ü ilköğretim, yüzde 40.2'si lise, yüzde 20.6'sı yükseköğre- tim; tngiltere'de yüzde 19.2'si ilköğre- tim, yüzde 57.3 'ü lise, yüzde 23.6'sı yük- seköğretim; Italya'da yüzde 56.4'ü il- köğretim. yüzde 34.9'u lise, yüzde 8.7'si yükseköğretim; Japonya'da yüzde 20. l'i ilköğretim, yüzde 49.5'i lise, yüzde 30.4'ü yükseköğretim; Meksika'da yüz- de 78.8'i ilköğretim, yüzde 7.7'si lise, yüzde 13.4'ü yükseköğretim; Yunanis- tan'da yüzde 54.4'ü ilköğretim, yüzde 30'u lise, yüzde 15.5'i yükseköğretim; Türkiye'de yüzde 82.3'ü ilköğretim, yüzde 11.6'sı lise, yüzde 6.1 'i yükseköğ- retim mezunlanndan oluşuyor. - 9 OECD ülkesinden 7'sinde eğitime yapılan kamu ve özel harcamalann ol- dukça arttığı gözlemlenmekte, eğitim harcamalan milli servetteki artıştan da- ha hızlı ilerlemektedir. Bakanlık, hazırladığı yönetmelikle çağdışı ders kitaplannın okullara girişini engelliyor Ders kitapları sisteminde reformANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Milli Eğitim Bakanlığı, uzun süredir üzerinde çalıştığı Ders Kitaplan Yönetmeliği'ni tamamladı. Talim Terbiye Ku- rulu'nda görüşühneye başlanan yönetmelikle, ilköğretim öğren- cilerine parasız ve ödünç ders kitabı dağıtılacak. Sistemde re- form niteliği taşıyan yönetme- lik, ulusal ekonomiye de büyük katkı sağlayacak. Bakanlık, korsan kitap bası- mım ve ders kitaplanndakı kar- gaşayı önlemek, Atatürk ilke ve devrimleriyle bağdaşmayan çağdışı kitaplann onaylanması- nı kökünden kesmek üzere 1.5 yıldan beri çalışma yürütüyor. "Ders Kitaplan Yönetmeİiği, Eğitim araçlannı inceleme yö- nergesi, Ders kitaplannın nite- likleri ve bu niteliklere ilişkin in- celeme yönergesi, Tavsiye kftap- lar ve eğitim araçlan fihristinin basımı ve dağıtum, Seçilen ders kitaplan ve eğitim araçlaruun eğhinı veöğretim kurumlannda yerinden gözetimT konusunda- ki çalışmalar tamamlanma aşa- masına geldi. Yönetmeliklerin kabulü, ders kitaplan sisteminde köklü de- ğişiklikler yaratırken çağdışı ki- taplann okullara ginşi de engel- lenecek.Bakanlığın sisteme ge- tireceği yenilikler şöyle: Ders Kitaplan Yönetmeİiği: Ders kitaplannm bilimsel içeri- ğüıin güncelleştirilmesi, kalite- sinin arttınlması, öğrencilenn ilgi ve yeteneklerine hitap eder duruma getirilmesi, ders kitabı hazırlama ve incelemede ekip oluşturulması, inceleme ve de- ğerlendirmenin objektif ölçüt- lere dayandınlması, yayınevle- rinin ders kitabı hazırlamada uzmanlaştınlmaya yöneltilme- si, ilköğretim öğrencilerine pa- rasız ve ödünç ders kitabı veril- mesi planlanıyor. Eğitim araçlannıincelemeyö- nergesi: Eğitim araçlan ve bıl- gisayar yazılımlan, objektif ola- rak incelenecek, inceleyenlere çalışma karşılığında uygun üc- ret ödenecek, inceleme süresi kısalacak. Çağdaş düşünceyi engelleyen eğitim araçlannın sisteme girmesi önlenecek. Ders kitaplannın nitelikleri ve bu niteliklere ilişkin incelemeyö- nergesi: Ders kitaplannın, ya- salara, Türkçe dil ve anlatıma, cumhuriyetin temel ilkeleriyle Atatürk ilke ve devrimlerine uy- gunluk, reklam mahiyetinde ve ideolojik içerik taşrmamak hu- suslanndaki niteliklere açıklık kazandınlacak. Seçilen ders kitaplan ve eği- tim araçlaruun eğitim öğretim kurumlannda ve yerinde göze- timi: Bakanlık görevlileri, çe- şitli pilot bölgeler seçerek o böl- gede okutulan kitaplann ve eği- tim araçlannın uygunluk karar- lannın olup olmadığını yerinde belirleyecek. AYDINLANMA EMRE KONGAR 'Kölelerin Onuru Olmaz1 Sevgili okurianm, size bir değişiklik olsun diye, bugün şöyle keyifli bir siyaset yazısı yazayım de- dim. Sinemalarda çok hoş bir macera fılmi oynuyon Türkçe ismi "Şanghayiı Kovboy". Ingilizce adı ise Gary Cooper'ın unutulmaz fil- mi "Kahraman Şerifin orijinal ismı olan "High Noon"a kafiyeli bir gönderme yapan "Shanghai Noon". Zaten film, "western" denilen "kovboy filmi" meraklılan için gerek konu gerekse özel ısimler açısından pek çok gönderme üzerine kurulmuş. John Wayne, Wyatt Earp, Lee Van Clrff, hep böyle bir espri anlayışı içinde kullanılan gönder- melerdeki özel isimler: Başrolde Jackie Chan. Her zamanki, kungfu- tekvando kanşımı "savaş sanatlan" üzerine ku- rulu akrobatik gösterileriyle sürüklüyor filmi. Yanında, tam bir Robert Redford benzeri ve taklidi olan Owen Wilson oynuyor. Robert Red- ford'un daha genci ve daha kötüsü. Ama Red- ford'a çok benzediğini ve çok iyi taklit ettigini ka- bul etmek gerek. Filmin baş kadın oyuncusu, Çinli Prenses rolün- de, Lucy Liu. Lucy Liu, yine bu aralar sinemada gösterilmekte olan "Çarii'nin Melekleri" filminin üç kadın başrol oyuncusundan biri. Film aslında ilginç bir öykü üzenne kurulu. Sakın merak etmeyin sevgili okurlanm, bundan sonra anlatacaklanm, filmin seyir keyfini kaçırma- yacak, çünkü filmin öyküsünü bilmek, izlenme zevkini azaltmıyor. Film 1880'li yıllarda Çin'de başlıyor ve Amen- ka'nın batısında devam edıyor. lmparatoriuk muhafız kıtasında görevli bir asker Jackie Chan. Gizliden gizliye imparatorluğun prensesine âşık. Tabii, imparatorluk düzeninde umutsuz bir aşk bu. Imparator, prensesi evlendirmek üzere, fakat damat, prensese Ingilizce öğreten Amerikalının okuduğu "Kurbağa Prens" öyküsündeki kurba- ğaya benzeyen çok çirkin biri. Prenses, bu çirkin damat adayıyla evlenmemek için Ingilizce öğretmenınin yardımıyla Amerika'ya kaçıyor. Ama öğretmen, prensesi Amerika'ya kaçınp ba- basından yüz bin altın fidye isteyen bir başka "ha- in" Çinlinin adamı. Imparator, prensesi kurtarmak için, bir tercü- man başkanlığında üç muhafızı, altınlaria birlikte Amerika'ya yolluyor. Jackie Chan, tercümanın akrabası ve hamalı olarak bu kafileye katılıyor. Derken Amerika'da, bizim Çinlileri ve altınları ta- şıyan tren, soyguncular tarafından saldınya uğru- yor. Robert Redford benzeri Owen VVilliams çe- tenin reisi. Baskın sırasında, Jackie Chan'ın amcası, man- yak bir çete mensubu tarafından öldürülüyor. Bu arada, aynı manyak, çete reisine de ihanet ediyor. Bir dizi komik olaydan sonra, aslında altınlann peşinde olan çete reisi ile prensesi kurtarmak is- teyen Jackie Chan, arkadaş oluyoriar ve hirlikte kötü adamtarla savaşıyoriar. Fiimde düşman Kızılderililerle Jackie Chan'ın kavgalan çok keyifli sahneler. Kızılderililer sadece düşman değil fiimde. Dost olanlar da var. Dost Kızılderili kabilesinde evlendirilen Çinlinin "Kızılderili kansı", çok hoş sahnelerin kaynağı oluyor. Bu arada, Amerika'daki Çinlileri demiryolu ya- pımında kullanan ve prensesi fidye için Ameri- ka'ya kaçırtan hain Çinli, tam kavga ederken pren- sesi görünce onun önünde kavgayı bırakıp yere kapanan Jackie Chan için, Amerikalı çete reisı- ne, "Bak arkadaşını gördün mü, seni en kritik anda yalnız bırakıyor" anlamında "Kölelerin onuru olmaz" diyor. Filmdeki güldürü unsurlanndan biri de "özgür beyaz Amerikalı" ile "köle Çinli" arasında Impa- rator ve Prenses hakkında geçen değerlendirme tartışmalan. Sonunda, bizim köle Çinli de "özgür iradesi- ni" kullanmayı öğreniyor. Tabii en sonra da "mut- lu son". "Bu makalenin siyasal yanı nerede" derse- niz, bunun iki yanıtı var: Isterseniz iç politikada "liderlerine bağımlılık- lanyla övünen polrb'kacılanmızı", ısterseniz, dış politikada "Türkiye-AB ilişkilerinin son günler- deki durumunu" düşünebilirsiniz. Milli eğitim müdürleri uyarıldı Suııftekrannda veligörüşü ahnacak ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Milli Eği- tim Bakanlığı (MEB), ıl milli eğitim müdürlük- lerine uyan yazısı gön- dererek ilköğretim okul- lannda başansız öğren- cilenn sınıfta kalıp kal- mamalan konusunda ve- lilerin de görüşü alına- rak karar verilmesini is- tedi. Türkiye genelinde 300 bınin üzerindeki öğ- rencınin sınıfta kalması ve velilerden gelen şikâ- yetler üzerine bakanlık, il milli eğitim müdürlük- lerini uyardı. Yazıda, Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumlan Yönetmeİiği'nin sınıf geçme konusunu düzen- leyen 48. maddesıne dikkat çekildi. Ilköğre- timde öğrenciyi kendı yaş grubu içinde bir bü- tün olarak yetiştirmenin önemine işaret edilen yazıda, "ilköğretiınin. öğrencinin herhangi bir dersten başansızhğuıa bakılarak eleneceği bir dönem değil, programda öngörülen bütün dersle- rin, ders dışı eğitici çalış- malann ortak katkısı> la ilgive yeteneğj ölçüsünde yeriştirileceği bir dönem olduğu" vurgulandı. Yazıda, yönetmelik uyannca sınıf seviyesı- ne göre yetersızlikleri görülen öğrencılerin ah- nacak önlemlerle özel olarak yetıştırileceğı be- lirtildi. Alınan önlemle- re karşın bır üst sınıfta güçlüklerle karşılaşacak öğrencılerin sınıf geç- melerine veya tekrar yapmalanna \elilerin de görüşü alınarak okul müdürii ya da müdür yardımcısınm başkanlı- ğında toplanacak branş öğretmenleri veya şube öğretmenler kurulu tara- fından karar verileceği kavdedildı.