Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 11 KASIM 2000 CUMARTESİ
HABERLER
DUN^ADA BUGUN
ALtStRMEN
İzmir'in İçinde....
Son günlerin en önemli ve üzerinde duaılmas4
gereken oiayı, ne Katılım Ortaklığı Belgesi'dir, ne
o, ne bu.
Kanımca son günlerin en önemli olayı, Sabah ga- •
zetesinde 8 Kasım 2000 Çarşamba günü yayımla-
nan "Kamuoyuna Duyuru" başlıklı ilandır.
Her biri bol unvanlı ve çok paralı olan zevatı, di-
terseniz teker teker görelim:
Izmir Ticaret Odası Meclis Başkanı Necip Kal-
kart. Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu
Başkanı Atıl Akkan, Ege Ihracatçı Birlikleri Baş-
kanlar Kurulu Başkanı Hasan Çelebioğlu, Ege
Genç Işadamlan Derneği Yönetim Kurulu Başka-
nı Ziya Beşe, Enda Enerji Üretim ve Dağıtım AŞ
Yönetim Kurulu Başkanı Şinasi Ertan, Izmir Tica-
ret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demir-
taş, Izmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı Tuğrul
Yemişçi, Ege Sanayi ve Işadamlan Derneği Yük-
sek Istişare Konsey Başkanı Cem Bakioğlu.EGS
Holding AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tur-
han, Izmir Sanayici ve Işadamlan Derneği Yöne-
tim Kurulu Başkanı Hüseyin Porsuk, Ege Bölge-
si Sanayi Odası Meclis Başkanı Kemal Çolakoğ-
kj, Izmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı
Hasan Özmen, Ege Sanayici ve Işadamlan Der-
neği Yönetim Kurulu Başkanı Oeniz Tâner, Güç-
btrliği Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Kemal
Zoriu, Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı Yönetim
Kurulu Başkanı Uğur Yüce.
Yukanda adı bulunan zevat, yayımladıklan duyu-
ru ile Sabah gazetesi ve devletin el koyduğu Eti-
bank'ın sahibi Dinç Bilgin'e destek veriyoriar.
• • *
Herkes dilediğini destekleyebilir, TCK 312'ye gir-
mediği sürece buna kimsenin bir diyeceği yoktur.
Işin etik yanına da dokunmak istemiyoruz, çün-
kü Türkiye'de etik, etiketi olmayan kişiler için ge-
çeriidir. Bu kadar önemli etiketi olanlar, etiğe aldır-
masalar da kimse ses çıkarmaz.
Hatta aynı zevatın başka bir hemşehrileri, Set-
çuk Yaşar'ın bankası battığında neden onunla da-
yanışmadıklan da bizi ilgilendirmez.
Aynı şekilde, metnin kim tarafından kaleme alın-
dığı, kimin ya da kimlerin hazırladığı, kimlerin son-
radan imzaladığı da bizi ilgilendirmez.
Bizi ilgilendiren, son zamanlarda toplumumuz-
da yaygınlaşan kavramlann içini boşaltma yanşı-
na bu zevatın da katılmış olmasıdır.
"Yolsuzluklardan, soygunlardan, rüşvet ve ta-
landan anndınlmış temiz bir Türkiye "den söz eden-
ler şunu bilmelkjirier ki; gazeteci, kendi meslekta-
sının yolsuzluğunu gördüğü zaman, meslekdaya-
nışması gerekçesiyle, bunu göz ardı etmez.
Gazeteciden bunu talep edenler, söylemleri ne
olursa olsun, aslında temiz toplumdan değil, çe-
şrtli gerekçelerie kimi olaylann örtbas edildiği bir
toplum istiyorlar, demektir.
Bu zevat, önce kendi işlerini doğru dürüst yap-
sın, sonra herkese gazetecilik öğretmeye kalksın.
•••
Söz konusu ilanın bir yerinde, "Sayın Bilgin Eti-
bank'tan şirketleri için kullandığı krediyi, tamamen
ekonomik katkı yaratmak amacıyla değehendir-
miş, sahip olduğu her kuruşun kaynağtnı açıkla-
mıştır" deniyor.
Bırakın tümcedeki Türkçe yanlışını bir yana, a-
ma olayın bu yönünü değerlendirmek ve karara
bağlamak, yargının işidir, o muhterem zevatın de-
91.
Yargınjn el koyduğu bir olayda, kamuoyu yara-
tarak baskı oluşturmanın suç oluşturmasından
korkmayanlar, ülkemizi iyi tanıyanlardır. Çünkü on-
lar bilirler ki ensesi kalınlara her zaman yasa işle-
mez. Ve bu olgudan cesaret alırtar.
Sayın Bilgin'in, ödeme planı yapacağım, deme-
si ise huküken fazla bir anlam ifade etmiyor. Huku-
ken önemli olan, Etibank'ın nasıl boşaltıldığıdır ki
biz bu konuda, yargı karara varana kadar herhan-
gi bir şey söylemek durumunda değiliz.
Ama işin etik yönüne gelirsek, bu ödeme planı
açıklamasının biraz geç kaldığını söylemek müm-
kündür.
llanda adı geçen zevatın "düıiıst tüccar"\ nasıl
tanımladıklarını görmek ise hepimiz için öğretici ol-
muştur.
Türkiye'de temiz toplum, sürekli darbe yiyor. Üç
gün önce dürüst toplumu "İzmir'in içinde vurdu-
lar", temiz toplumu bir kez daha...
Sümerbank sorusturması
40Jdşinin ifodesine
boşvurulocak
İSTANBUL (AA) -
Yönetimi, Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fo-
mı'na (TMSF) devredi-
len Sümerbank'a ilişkin
soruşturmayla ilgili ola-
rak aralannda Malatya
Bağımsız Milletvekili
Ahroet Özal, ışadamlan
Cavit Çağlar, Yavuz Zey-
tinoğiu, Erol Aksoy ve
Atamet Şimşek ın de bu-
lunduğu 40'a yakın kişi-
nin ifadesine başvurula-
cağı öğrenildi.
Sümerbank'ın eski sa-
hibı Hayyam Garipoğlu
ile 10 eski yöneticisinin
tutuklanarak cezaevine
gönderilmesinin ardın-
dan Sümerbank soruş-
hınnası, • Istanbul
DGM'de çok yönlü ola-
rak sürdürülüyor. Soruş-
turma kapsamında
"backto backyöntemiy-
le bankadan kredi aldık-
lan ya da usulsüz kredi
temmettikleri" iddiasıy-
la aralannda Malatya
Bağımsız Milletvekili
Ahmet Özal, îktisat Ban-
kası sahibi Erol Aksoy.
yine yönetimi TMSF'ye
devredilen Interbank'ıri
eski sahibi Cavit Çağlar,
Esbank'ın eski sahibi
Yavuz Zeytinoğlu ve işa-
damı Ahmet Şimşek'in
de ifadesine başvunıla-
cak.
Bunlann dışında, kre-
di alışverişleriyle ilgili
olarak adı geçen banka-
lann eski yöneticilerinin
de aralannda bulunduğu
35'e yakın kişinin de ifa-
desi alınacak. Sümer-
bank'tan bu yolla temin
edilen en düşük kredile-
rin 5 milyon dolar oldu-
ğu ileri sürüldü.
Karabağ gözaltında
Bu arada, Atatürk Ha-
valimanı'nda yurtdışına
çıkmak ûzere olan, Em-
ta şirketi ortaklanndan
Osman Karabağ da Ma-
li Şube Müdürlügü ekip-
leri tarafından yakalana-
rak gözaltına alındı. So-
ruşturma kapsamında
arandığı öğrenılen Kara-
bağ, şubeye getirilerek
sorgusuna başlandı.
42 katrilyon liralık gelirin 31 katrilyon lirasının vergilerden elde sağlanması planlanıyor
Bütçeııiıı yiikü çahşaran sırtmdaANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) -
Maliye Bakanı Sümer Oral; 3 yıllık
ekonomikprogramın faturasını "vergi-
ler, dûşûk maaş arbşryla" sabit gelirli
çalışana yükleyen ve kamu hizmetleri-
ni daraltan 2001 yılı bütçesini TBMM
Plan ve Bütçe Komisyonu'na sundu.
48 katrilyon 360 trilyon liralık gide-
re karşılık 43 katrilyon 127 trilyon lira-
lık gelirle 5 katrilyon 233 trilyon lira
açık öngören bütçede en önemli gelir
kalemini 31 katrilyon lira ile vergiler
oluşturuyor. 2001 yılının ilk 6 ayı için
öngörülen yüzde 10 oranındaki memur
maaş arhşına, "enflasyonunyûkseime-
sd haİmde" ek yapılacağını vurgulayan
Maliye Bakanı'nın hedefine göre me-
murlann tüm yıl için alacaklan artış
yüzde 18'i geçmeyecek. Maliye Baka-
nı OraFın "2001 yıh bütçesi, üç yıllık
ekonomikprogramınikindveen önem-
li bütçesidir" değerlendirmesi, dar ve
orta gelirli kesimler için gelecek yılm
daha zorlu geçeceğinin işaretini verdi.
• Vergi yükünde ağırlık 11 katrilyon liralık gelir vergisi ve 14 katrilyon liralık dolaylı
vergilerle sabit ve dar gelirlinin üzerinde bulunuyor. 2001 yılının ilk altı ayı için memur
maaş artışını yüzde 10 olarak açıklayan Maliye Bakanı Oral, "enflasyonun yükselmesi
halinde artış yapılacağını" vurguladı.
Maliye Bakanı Oral'ın dün plan-bütçe
komisyonuna sunduğu 2001 yılı bütçe-
sinin bazı aynntılan ile 2000 yılına iliş-
kin bazı hedefler şöyle:
OPECtophntısı: 2000 yılının sonun-
da yüzde 4.7 oranında büyüme bekle-
niyor. 3 yıllık ekonomik programın enf-
lasyonla mücadele ayağını tehdit eden
petrol fıyatlan konusunda gözler 12 Ka-
sım'daki OPEC toplantısına çevrildi. O-
ral, "Bugüngelinennoktason 14yıtanen
düşük enflasyon oranıdır" dedi.
Cari açık tehdidi: Bu yıhn ilk sekiz
aymda ıthalattakı yüksek artış sonucu
dış ticaret açığı yüzde 106 oranında ar-
tarak 17 milyar dolara yükseldi. Dıra-
catın ithalatı karşılama oranı yüzde
51 'e geriledi. Hükümetin cari açık he-
defi yıl sonu inbanyla 8.2 milyar dola-
ra yükseldi. Oral, "Bu açık, mevcut re-
zervterimiz de dikkate alındığında en-
dise edikcek bir seviye degfldir" dedi.
Iç-dış borç: Bütçenin fınansmanı
için yılbaşmdan bu yana, programla-
nan miktann üzerinde 7.5 milyar dolar
dış borçlanma gerçekleştirildi. Iç borç
stok 31.4 katrilyon liraya ulaştı. 2001 'de
de 8 milyar dolara yakın dış borçlanma
yapılması bekleniyor.
Gelirde vergi damgası: Eylül ayına
kadar bütçe giderleri geçen yıla göre
yüzde 76 artarak 35 katrilyon lira, ge-
Ürler yüzde 98 artarak 25 katrilyon lira
düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde
17.6 katrilyon lira faiz ödendi. Vergi
gelirleri yüzde 99.4 oranında artarak 19
katrilyon liraya yükseldi. Vergi gelirle-
rinin GSMH içindeki payınm yıl sonu
itibanyla yüzde 21 ile önceki yıllara
oranla en yüksek düzeye ulaşması bek-
leniyor. Bu gelişmede en önemli etke-
ni ek vergi gelirleri oluşturuyor. Ek ver-
giler içinde faiz yüzde 65 paya sahip.
Fonlar Çoğunluğu, iktidardaki par-
tilerin partizan aktanmlan için kullanı-
lan 24 bütçe içi ve 3 bütçe dışı fon, ka-
mu mali yönetiminin iyileştirihnesi
amacıyla kapatıldı.
Yıl sonu: 2000 sonunda giderlerin
46.4 katrilyon lira, gelirlerin 34.8 kat-
rilyon liraolması ve bütçeaçığının 11.6
katrilyon lira ile GSMH'nin yüzde
9.3 'ü düzeyinde gerçekleşeceği tahmin
ediliyor.
Dolarkuru: 2001 yılı için hedeflenen
temel büyüklükler şöyle: GSMH-153
katrilyon 405 trilyon üra. Büyüme ora-
nı yüzde 4.5. GSMH deflatörü yüzde
18. TEFE yıllık ortalama yüzde 15.2.
TEFE yıl sonu yüzde 10. TÜFE yılhk
ortalama yüzde 19.5. TÜFE yıl sonu
yüzde 12. Ortalama dolar kuru 714 bin
lira. thracat 31 milyar dolar. tthalat 54
milyar 500 milyon dolar. Dış ticaret açı-
gı 23 milyar dolar. Giderler48 katrilyon
360 trilyon lira. Gelirler43 katrilyon 127
trilyon lira. Bütçe açığı 5 katrilyon 233
lira. Faiz dışı fazla 11 katrilyon 447 tril-
yon lira. Bütçe giderlerinin GSMH'ye
oranı yüzde 31.5, gelirlerin yüzde 28.1.
Deprem kasası fazia venti: 17Ağus-
tos depreminden itıbaren eylül ayma
kadar kamu kurum ve kuruluşlannca
1 katrilyon 499 trilyon harcandı. Dep-
rem için getirilen vergi düzenlemele-
ri, bedelli askerlik, nakit bağış ve yurt-
dışmdan sağlanan kredilerin toplamı-
nın 1 katrilyon 955 trilyon liraya ulaş-
tığı dikkate alındığında, hükümetin
harcadığından daha fazlasını topladı-
ğı ortaya çıktı.
Nurettin Sezik için ölüm cezası isteniyor
Hizbullah tetikçisinin
bırakıldığı ortaya çıktı
MAHMUTORAL
DİYARBAKIR - Diyarbakır DGM'de
idam istemiyle yargılanan Hizbullah
tetikçisi Nurettin Sezik'in, 17 Ocak'ta
Hüseyin Veüoğhı'nun öldürüldüğü
operasyondan 3 ay sonra Şanlıurfa'da
yakalanmasınm ardından, çıkanldığı
Diyarbakır DGM
Savcılığı'nca hakkında
takipsizlik karan verilerek
serbest bırakıldığı ortaya
çıktı. Sezik, 1992yılında
da Diyarbakır'da kanştığı
bir eylem nedeniyle
gözaltına alınmış, burada
Hizbullahçı olduğunu
söylemesine karşm serbest
bırakılmıştı.
Diyarbakır DGM'de 2 kişiyi öldürdüğü,
1 kişiyi yaraladığı ve PKK'li olduğu
gerekçesiyle Baynun Kanat'ı kaçtrdığı
iddiasıyla ölüm cezası istemiyle
yargılanan Hizbullah'm öğretmen olan
itirafçısı Nurettin Sezik'in daha önceden
iki kere yakalanmasına karşın serbest
bırakıldığı belirlendi. Sezik, örgütün
üderi Hüseyin Veüoğlu'nun 17 Ocak'ta
Beykoz'da öldürülmesinin ardından tüm
yurtta başlatılan operasyonlar
i kez yakalanan
Hizbullah'm
tetikçisi Nurettin
Sezik'in Diyarbakır
DGM'ce serbest
bırakıldığı ortaya
çıktı.
kapsamında mart aymda Şanlıurfa'nın
Ceylanpınar ilçesine bağU Işıklar
köyünde yakalandı. Sezik, hakkında
Hizbullah ile bağlannsı olduğunu
gösteren fezleke
hazırlanarak sorgusunun
tamamlanmasının ardından
Diyarbakn- DGM'ye sevk edildi.
DGM Savcısı
Abdurrahman Yaman,
Sezik'i 9 Mart'ta
sorguladıktan sonra
hakkında takipsizlik karan
vererek serbest bıraktı.
Savcı Yaman karannda
şöyle dedi:
"Sanığm adı geçen örgüt
üyesi olduğuna, örgüt
adına herhangi bir
faaüyette buhınduguna dair dava
açümasmı gerektirecek nitelikte detil ve
emare elde ediiememiş olduğundan
takib^ta yer olmaHığına, itiraa kabil •'!
olmak ûzere CMUK'un 164. maddesi
uyannca karar verildi"
Sezik'in 1992 yıluıda da gözaltına
alındığı ve burada verdiği ıfadede
Hizbullahçı olarak devlete yardımcı
olmalan gerektiğini söylediği ortaya
çıkmıştı.
tĞNELİFIRÇA ZAFERTEMOÇİN
omm&fot
Deprem vergilerini uzatan tasanya, banka birleşmelerine vergi teşvikleri de eklendi
Bankalara geniş yergi muafiyeti
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-Özel işlem, özel iletışim
ve eğitime katkı payının 2002
yılı sonuna kadar alınması, ta-
şıt vergilerinde de Bakanlar
Kurulu'na geniş arttınm yetki-
leri tanıyan tasan, banka bir-
leşme ve devirlerine büyük ver-
gi teşvikleri de eklenerek TB-
MM Plan ve Bütçe Komisyo-
nu'nda kabul edildi.
Bankayı zararlanyla devra-
lacaklann, bu zararlan 5 yıl bo-
yunca kurumlar kazancmdan
indirmelerine ilişkin hüküm,
komisyonda "soyguDİann teş-
viki,zararlann da vergi kaybıy-
la devlete yüklenmesi" tartış-
malanna neden oldu. Tasanya,
Danıştay'ın iptal ettiği yannm
indirimlerinde yüzde 15'lik
stopaj kesintisi yapılmasına
ilişkin hüküm de eklendi.
Maliye Bakanı Sûmer Oral,
Türkiye'nin topladığı vergile-
rin yüzde 88' ini faize ödeyerek
bir yere gidemeyeceğini, 2001
bütçesiyle bu oranı yüzde
52'ye indireceklerini belirtti.
Deprem vergilerinin bir kez
alınmak üzere çıkanldığım
anımsatan Oral, eleştirilere yö-
nelik olarak. "Bugün fmans-
man açığrylakar^ıkarşryasınız,
bunuyapacaksmız.KBarak bu-
nu sağlayacaksakben devanm.
Ama mümkün değiL YıDannr
kayıt dışıyla mücadele var" di-
ye konuştu. Oral, vergilerde
üretime, dar ve orta gelirlilere
fazla yük getirilmemesi düşün-
cesiyle hareket edildiğini belir-
terek "Bu vergilerin çar çur
edilmemesi için azami dikkat
gösteriyoruz. 2001'de daha titiz
uygulama amacmdayız
n
dedi.
Oral, basitliğin sağlanması yö-
nünden özel tüketim vergisi çı-
kanlması için hazırlıklan oldu-
ğunu bildirdi. Oral, Bakanlar
Kurulu'na taşıt vergilerinde
artnnm yetkisi tanıyan hüküm-
leri, "20 kata kadar artnnna,
bûtûn taşrtlar için anlamına gel-
Fonda aslan payı MHP^ye
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- 2001 yılı
bütçe fonlannda aslan payı MHP'li Baymdır-
lık ve îskân Bakanı Koray Ayduı'ın kullanımı-
na aynldı.
37 fona bütçeden 925 trilyon üra aynldı. Baş-
bakanhk bünyesindeki Toplu Konut Fonu'na
48 trilyon lira, Hazine Müsteşarlığı'nın Yatı-
nmlan Teşvik Fonu'na 150 trilyon üra, Destek-
leme ve Fiyat îsrikrar Fonu'na 300 trilyon lira,
Bayındırhk ve tskân Bakanlığı'nm Afetler Fo-
nu'na 10 trilyon üra, Belediyeler Fonu'na 60
trilyon lira ve Mahalli Idareler Fonu'na 3 tril-
yon 750 milyar üra aynldı. Elektrik Enerjisi
Fonu da 40 trih/on lira ile en fazla pay alan ka-
lemlerden oldu. Hükümet; çevTe, kültür, eğitim,
tanm, araştırma-geliştirme gibi bütçeden yete-
rince pay alamayan alanlara fonlardan da yete-
rince kaynak saglamadı.
mez. Bu yetkinin kuDanılacağı
anlamına da geünez" diye sa-
vundu.
Üzerinde yoğun tarüşmala-
nn yaşandığı önergeyle de Ku-
rurnlar Vergisi Yasası'na geçi-
ci madde eklenerek banka bir-
leşme ve devirlerine, 3 yıl sü-
reyle geniş vergi muafıyetleri
tarundı. Bakan Oral'm, "Oner-
ge bizim değil. Verilmiş bir
önerge. Görüşlerimizi aktar-
dık" demesi dikkat çekti. Oral,
mevcut durumda zaten banka-
lann fon bünyesinde olması ne-
deniyle devletin üzerinde bir
yük olduğunu, bu düzenleme-
lerle vergi kaybı oluşmayacağı-
m savundu. FP'li Cevat Ayhan,
banka zararlannı da devletin
ödemesiyle soyguna başka tür-
lü çanak tutuhnuş olacağmı be-
ürterek "Bu, rekabet hukuku-
na da avkmdır" dedi.
Ermeni tasarısı
Sezer:
Esef
verici
ANKARA / MOSKOVA
(Cumhuriyet) - Cumhur-
başkanlığı Özel Kalem
Müdürü ve Dışilişkiler
Başdanışmanı Tacan tl-
dem, Cumhurbaşkanı Ah-
met Necdet Sezer'in, Fran-
sız Senatosu'nca kabul
edilen sözde ermeni soykı-
nmı yasa önerisine ilişkin
görüşlerini aktanrken "e-
sef verici'' olan karann ulu-
sal mecliste yinelenmeme-
si gerektiğini vurguladı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan
dün yapılan açıklamada ise
Ermerustan'ın uluslararası
prensiplere aykın poli-
tikalar izleyerek iki ülke
ilişkilerinin normalleşme-
sini engellediği belirtildi.
Cumhurbaşkanlığı' nda
dün yapılan basın toplantı-
sında konuşan Tacan ll-
dem, gazetecilerin Fransız
Senatosu'ndan geçen söz-
de Ermeni soykınmı yasa
önerisine ilişkin Cumhur-
başkanı Sezer'in görüşünü
sormalan üzerine şunlan
söyledi: "Tarihi gerçekle-
rin çarpûnldığı Ermeni id-
dialannm esas alınarak >a-
sa önerisinin kabul edilmiş
olması esef verici bir geliş-
medir.Türkiye'nintarihin-
de hiçbir zaman işlenmiş
bir soykınm bulunma-
maktadu-. Bu iddialann
kabul edilmesine imkân
yoktur. Güçlü biçimde red-
detmekteyiz. Dfleğimiz bu
karann ulusal mecHs tara-
findan yinelenmemesi ve
sağduyunun galip gebnesi-
dir."
Ermeni lobisi
çalışryor
Ermenistan Dışişleri Ba-
kam Vartan Oskanyan,
Fransa Senatosu'nun söz-
de soykınm ile ilgili kara-
nnın, ABD Temsilciler
Mecüsi'ne örnek olacağı-
nı, ABD'de Ermeni lobisi
tarafından bu yöndeki ça-
hşmanın sürdürüleceğini
söyledi.
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected]
Sabahın köründe Sultanahmet Ad-
liyesi'nin yolunu tutuyoruz. Aydın En-
gin ve Sadullah Usumi'nin davalan
var. Aydın iki davadan, Sadullah Ağa-
bey bir davadan yargılanacak. Sulta-
nahmet Adliyesi'nin koridoıiannda
bekleşiyoruz. Ne çok bekledik mah-
keme kapılarında.
Önce Sadullah Usumi'nin davası
başladı. Usumi, 12 Eylül'ü eleştirdiği
için askere hakaretten yargılanıyordu.
Ne alakası varsa... Bu alakayı, adalet
dağıtmakla görevli Adalet Bakanlı-
ğı'nm Ceza Işleri Genel Müdür Vekili
Tevfik Köksal ve Adalet Bakanı adına
ise Cezaevleri Işleri Genel Müdürü Ni-
hat Turan kurmuş. Yıllardır 12 Eylül
hakkında yazı yazan gazetecilerden bi-
risiyim. 12 Eylül'e çok sert eleştiriler
yönelttim, yöneltmenin de ötesinde,
bu askeri darbenin Türkiye'yi bugün-
lere getiren en büyük neden olduğunu
yazıp söyleyenlerdenim. Usumi hak-
kındaki iddianameyi dinleyince hayret-
ler içinde kaldım. 12 Eylül'ü eleştirme-
yi suç gören bir Adalet Bakanlığı'nı ne-
Üç Mahkeme, Üç Aklanma
reye koyacağız? Adalet Bakanı Hik-
met Sami Türk'ün bu suç duyurula-
nndan haoeri var mı, doğrusu merak
ediyorum...
Neyse ki duruşmaya katılan cumhu-
riyet savcısı da iddianın mantıksızlığını
görmüş olacak ki Usumi'nin aklanma-
sını talep etti. Üstelik aklanmayı, Cum-
hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in,
12 Eylül dönemine ve 1982 Anayasa-
sı'na yönelttiği eleştirilere dayandırdı.
İlk kez bir düşünce özgüriüğü davasın-
da bir cumhurbaşkanının tutumu
olumkı bir gerekçeye temel teşkil etti.
•••
Aydın Engin ise Ankara Ulucanlar
Cezaevi'ndeki katliam üzerine yazdığı
iki yazı nedeniyle yargıç karşısındaydı.
Bu kez yine Adalet Bakanlığı'nm bü-
rokratlannın şikâyetleri söz konusuy-
du. Aydın'ın bu olay nedeniyle "Baka-
nın, başka ülkede o/sa anında istifa et-
mesi gerekir" türünden bir yazısı Ba-
kanlığın hoşuna gitmemişti. Aydın'ın,
"Ulucanlar Cezaevi'nde 10 Cumhuri-
yet yurttaşı bilerek planlanarak yok
edilirken..." sözleri Bakanlığın şikâye-
tine neden olmuştu. Bakanlık şikâyet
edince de Istanbul Cumhuriyet Savcı-
lığı arkası arkasına iki dava birden aç-
mak gereğini duymuştu.
Duruşma salonunda, yıllann gaze-
tecileri Sadullah Usumi ve Aydın En-
gin'i yargılanırken görmek yüreğimi
acıttı. Sadullah Usumi 73 yaşında, en
deneyimli gazeteci arkadaşlanmızdan
birisi. Milletvekilliği yaptı.
Yazısında yalnızca 12 Eylül'ü eleş-
tiriyorve Adalet Bakanlığı'nm bürokrat-
lan böyle bir eleştiriyi askere hakaret
sayıyorlar ve dava açılmasını sağlıyor-
lar. Bızler de bir mahkeme heyetinin
karşısında bunda bir suç yok diyen
Usumi'yi dinliyoruz; acı ve can sıkıcı...
Tek sevindirici yanı, bunca saçmaJı-
ğın içinde savcının ve mahkemenin, işi
uzatmadan bir celsede aklanmayı sağ-
layacak olgunlukta davranmalan.
Aydın Engin'in davasında ise Ulu-
canlar'da yaşanan ve tarihimize kara
leke olarak geçen katliam söz konu-
suydu. Aydın Engin çok haklı olarak,
"Ben bunu yazmasaydım ve bu katli-
ama seyirci kalsaydım kendimi suç iş-
lemiş sayardım" dedi. Hoş da bir ek-
leme yaptı: "Savcılann, bu türkatliam-
lara duyartı olan gazeteciler hakkında
değil, duyarsız kalan gazeteciler hak-
kında iddianame düzenleyeceği bir
Türkiye düşünü sürdürmek istiyorum."
•••
Uzun zamandan beri ilk kez mahke-
meden mutlu aynldık. Çünkü hem Ay-
dın Engin iki davadan, hem Sadullah
Usumi bir davadan beraat ettiler.
Yine de bir burukluk yaşadığımızı
söyleyebilirim. Gazeteciler hâlâ yaz-
dıklan çizdikleri için mahkeme karşı-
sında hesap vermek zorunda kalıyor-
lar. Üstelik, devlet yetkililerinin hesap
vermesi gereken konularda yazı yaz-
dıkları için.
Türkiye, 12 Eylül askeri darbesinin
hesabını hâlâ göremedi, o darbenin
anayasasıyla yönetilmeye devam edi-
yoruz. O darbenin mimarian hâlâ bu ül-
kede itibar görüyoriar.
Ulucanlar'da 10 kişiyi öldüren dev-
let göreviilerinden hesap sormak gere-
kirken bunu dile getiren gazeteciyi
mahkûm etmeye çalışıyoruz.
Bizler de bunun hesabını vermek için
mahkeme mahkeme dolaşmak duru-
munda kalıyoruz. Aydın Engin'in du-
ruşmasından çıkıp asliye ceza hâkim-
liğine gittim. Saglık Bakanı Osman
Durmuş'a yönelttiğim bir eleştiri yazı-
sı yüzünden ifade verdim. Şimdi de
bunun hesabını vermek için mahkeme
kapılannı aşındıracağız.
Bir gün, bir sabah, devleti eleştirdi-
ğimiz için yargılanmadığımız günlere
ulaşacağımızı umut ederek yazmayı
sürdüreceğiz. Başka bir çıkaryolumuz
yok.