Katalog

1 KASM 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA [email protected] 11 Cumhuriyetçiler, Demokratlan yenilgiyi kabul etmeye çağınrken Demokratlar, 'Seçim henüz bitmedi' diyor ABD seçimi hıatlaşmaya dönüştü• Florida'daki oylann yeniden sayımından çıkan resmi olmayan sonuçlar Bush'un 327 oy farkla ka2andığını gösteriyor. Ancak resmi sonuçların en erken gelecek hafta açıklanması bekleniyor. Diş Haberler Servisi - Çıkma- za sürüklenen ABD başkanlık seçimlerinin kaderini belirleme- si umulan Florida'daki oylann yeniden sayımında resmi olma- yan sonuçlar Cumhuriyetçi Par- ti adayı George Bush'un kazan- dığını göstenrken Demokrat Par- ti, "Seçimler henüz bitmedi" de- di. Florida'nın 67 bölgesindeki oylann yeniden sayımının ta- mamlanmasına karşın resmi so- nuçlann en erken gelecek hafta açıklanması bekleniyor. Başka eyaletlerde de oylann yeniden sayılması gündeme gelirken yeni baş- kanın belirlenmesi için belki de aylar- ca beklemek gerekebilecek, Amerikan halkının huzursuzluğu giderek artıyor. Cumhuriyetçilerin adayı Bushtarafı, Florida eyaletindeki oylann yeniden sa- yımının Bush'un seçünleri kaandığı- nı doğruladığını öne sûrdü. Bush'un danışmanı KarenHughes, 67 bölgenin tamamında yenıdm sayılan oylann resmi olmayan nıhai snuçlan- na göre, Bush'un 327 oyla örde gittiği yolundaki haberlerin ardındaı bir açık- lama yaptı. Huges, "Salı gecsi oylann sayımı Florida'daki seçimi Bısh'un ka- zandığını göstermişti ve oylarn yeniden sayunı onun zaferini doğrulaA" dedi. Hughes, yalnızca denızaşn ülkeler- den gelen oylann sayılmadıjını ve bun- lann da geçmişte Cumhuri'etçi adayla- KEVOTE Seçim sürecindeki beorsiznk ve yolsuzluk sö> lentiieri Amerikan halkuu öfkeiendiriyor. Dûn bir grup gösterici, seçimlerin yenilenmesi isteğiyle gösteriyapo. (Fotoğraf: REUTERS) ra gittiğinin bilindığini söyledi. Cumhuriyetçiler, yenilgiyi kabul et- meleri yönûnde Demokratlara baskı ya- parken Demokratlann başkan adayı Go- re'un seçim kampanyası sorumlusu WD- iiam Daley ise seçimlerin henûz bitme- diğini bildirdi. "Halkın, gerçek ve doğ- ru isteğinin gah'p gehnesiniistiyoruz. Bu da, yasal sistemin işiemesine izin ver- mek anlanuna geliyor" diyen Daley, Bush'un kazanması halinde, bu sonu- ca saygı göstereceklerini sözlerine ek- ledi. Resmi sonuçlann, en erken gele- cek hafta açıklanması bekleniyor. ABD başkanlık yanşında, ikı partinin birbirine bu derece yakın oy alması ve sonucun Florida'daki oylara kilitlenme- sı, seçimi, adaylar arasında sıyasi bir yanşa dönüştûrürken Amerikan halkın- da kuşku ve huzursuzluğa neden oldu. Siyasi gözlemcilere göre, oylann iki eşit parçaya bölûnmesi yüzünden bazı- lannın "Amerika Bölûnmüş Devletfe- ri" olarak nitelediği ABD'de, başkanlı- ğı bu noktadan sonra kim kazanırsa ka- zansın, meşruiyeti tartışmalı olacak. Seçimin kilitlendiği Florida'da, ikin- ci sayımda ortaya çıkan oy durumunun bir tûrlü sonuca ulaştınlmaması ve bel- li bölgelerde, 7 Kasım seçim gecesi or- taya çıkan sonuçlann epey farklı olma- sı şüphe yarattı. Oylann eBe sayunı istenecek Demokrat Partili başkan adayı Al Go- re kampanyası, Florida'da çıkan sonuç- tan memnun olmadığı takdirde, yani Gore kazanamazsa. Palm Beach başta olmak ûzere dört bölgede oylann elle sa- yılmasını talep edeceğini açıkladı. Go- re'un, Palm Beach'te seçimin yenilen- mesini talep edebileceği belirtiliyor. Bu- radaki beklenti ise 97 bin oy alan Yeşil- ler Partisi başkan adayı Raİph Nader'a verilen oylann bir kısmınm, Gore'un lehine çevrilebilecek olması. Gore kampanyası, Florida'da 75 kişi- yı oy sayunı konusunu izlemek ûzere gö- revlendırdi. Reform Partisi başkan ada- yı Pat Buchanan'a verilen oylann bir kıs- mının, Palm Beach'te aslında Gore'un oylan olduğu. ancak oy pusulasındakı şaşırtma yüzünden Buchanan'a gittiği de ıddia ediliyor. Demokratlar bu çer- çevede baa vatandaşlan örgütleyerek ad- li yollara başvuracaklar. Demokratlar, Palm Beach'teki oy pu- sulası kanşıklığı yüzünden 19 bin oyun geçersiz sayıldığıru iddia etmekle birlik- te, bu rakama nasıl ulaştıklan konusunu yanıtsız bırakıyorlar. Gözlemcilere göre, Arizona'da postayla gelecek 168 bin oy bekleniyor. Bu rakam Washington'da 570 ve en çok seçici oyu bulunan Kalıforni- ya'da ise 1 milyon civannda bulunuyor. New Mexico, lowa ve Wisconsin, Bush kampanyasının yeniden sayım yapılma- smı istediğı, Gore'un az farkla kazandı- ğı eyaletler arasında bulunuyor. 10 gûn içinde dava açılabiür Bush Florida'nın galibi ilan edilirse, Demokratlann on gün içinde seçim yet- kililenne oylann elle sayunı ıçin başvu- rabileceği belirtiliyor. Gore kampanya- sı ya da bireysel olarak seçmenler, Flo- rida eyalet mahkemesinde on gün için- de dava da açabilir. Böylece, bu konu- nun Yüksek Mahkeme'ye kadar çı- kabüeceği belirtiliyor. SEÇÎMLERÎN GÎDEREK BÎR SKANDALA DÖNÜŞMESÎ DÜNYA TARAFINDAN ŞAŞKINLIKLA İZLENİYOR 'ÜlkeyiMiki Fareğibiyönetiyorlar' haberinin başhğında, "Gore kirK savaş yürütüyor'' diyerek "Çare- siz Gore, başkanlığı kapmak için knü savaşyürütmeye başladı" yo- rumunu yaptı. Independent gaze- tesi, ABD'deki seçim sistemuıin tamamen değiştirilmesi gerekti- ğini vurguladı. Malezyah Bakan Reis Yatim, seçim skandalının ardından ABD'nin artık başka ülkeleri eleş- tirecek hali kalmadığını söyledi. Yatim, "Başkan adaylansonuçla- n beğenmeyip bir de mahkemeye giderlerse o zaman iyice gükce- ğiz" dedi. Yatim, Washington yö- netiminin her sistemde zayıflıklar olabileceğini kabul etmesi ve dün- yaya banş getireceği iddıasıyla dünyajandarması gibi davranma- yı bırakması gerektiğini söyledi. • Çinliler, Çiı'in, kendilerine hep demokrasi dersi veren ABD'd«ı artık pek bir şey öğrenecek durumda olmadığını dişünüyor. Dış Haberler iervisi - ABD'de 7 Kasım'da yaplan başkanlık se- çünlerinm yılo hikâyesine dö- nüşmesı dünyan eğlendirmeye ve şaşırtmaya deam ediyor. Avustralya /enel olarak Demok- rat AlGore'îkarşı, Cumhuriyet- çi George V^Bush'u destekliyor. Ancak, seçm kampanyası sıra- sında Bushün kırdığı potlar, yap- tığı gaflar « sözcûkleri birbirine karytırmaı, ülke basırunda ge- niş yer budu. Avustralya'da son güderde >n çok yapılan şaka şu: •Duydumnu, Texas Valisi Bush, IQdüze> 61 olan bir mahkûmun idam cezsmı onaylanuş r "Övle mi, kendisi gfoflere snt çevinnesi ne ka- dar kötC" Yeşıller Partılı Senatör Bob Bmvn, Bush'u "korkunç". Gore'uise "korkunç bir hayal kı- rıkhğı' olarak nitelendirdi. ABJ'nin yülardu- Cin'e demok- rasi dcsleri verdiğini belirten Çin- liler is son olaylar göz önünde bu- lundırulduğunda Çin'ul demok- rasi lonusunda ABD'den öğrene- ceğipek bir şey olmadığını düşü- nüy«1ar. Birbankada çalışan Man Weıge, daha önce ABD'yi de- mobasinin beşiği olarak gördüğü- nû,ancak bu görüşünün artık de- ğişigini söylüyor. ' Sistemde boşluklar var' vlan, "ABD'nin seçim sistemi demokratikdeğil.Demokratikbir scçimde böyle sorunlar çıkmaz. tld taraf da büyük olasüıkla, ken- dflerine oy vermeleri için seçmen- lere para verdL Bush, Florida'da kuBanılan seçim pusulasuu özettık- le anlaşıhnası güç yapnrdı" dıyoc ABD seçim sistemine göre, hak oylanrunbeürleyicı olmaması, s> aucu seçici delegelerin sayısuun belırlemesi de Çinlilerin kafasun kanştınyor. lşadamı ÇengCiafu. "Sistemde boşluklar var. Amerikan poftika- adedikJeri kadar demokntikol- s»dıDemokratAl Gore'uckazan- nojsı gerekirdi, çünkü hakm ço- ğonhığu ona oy verdi" d'di. Ingiltere basırunda da lginç yo- rumlar yer alıyor. Daib Mail ga- zetesınde, "Ülkeyi Mili Fare gibi yöneriyoriar. Bütûn dinya arbk ABD'yegülüyor" denldi. Bush'a destek veren Sun gaztesi manşet JDush 'cularla Gore'cular karşı karşıya Başkanhk konusunun mahkemeye dûşmesimn ise halk üzerinde bezdirici bir etki yaratmasından endişe ediliyor. Demokratlann bu tür bir hak arayışma girmesi hafinde, Cumhuriyetçi kamp da fazla farkb davranmayacağnun işaretini verdL (Fotoğraf: REUTERS) 1800 yılından bu yana ABD başkanlannm evi olan konut, devletin de simgesi Beyaz Saray'm iki yüzüncü yıh kutlandı Dış Haberler Servisi - Başkanlık se- çimlerinde yaşanan belirsizlikler ve yol- suzluk söylentileriyle çalkalanan ABD'de dün bir yandan da, devletin simgesi olan Beyaz Saray'ın 200. ku- ruluş yıldönümü kutlandı. Beyaz Saray'da yapılan kutlamalara Başkan Bill CKnton ve eski baş- kanlardan 87 yaşındaki Gerald Ford, 76 yaşuıdaki Jimmy Car- ter, 76 yaşmdaki George Bush ve eşleri katıldı. 87 yaşmdaki eski başkan Ro- nald Reagan ise alzheimer has- tası olduğu için kutlamaya ka- tılamadı. Eski başkanlardan Lyndon Johnson'm dul eşi 87 yaşmdaki Lady Bird Johnson da törene katıldı. Beyaz Saray'a gelen eski baş- kanlar ve eşleri, Clinton ve New York senatörlüğüne seçilen eşi Hiflary Clinton tarafından kapı- da karşüandı. Başkanlar, Beyaz Saray'da bir tur atöktan sonra di- ğer İconuklarla birlıkte yemek yediler. Beyaz Saray'da 8 yılını geçi- ren Başkan Clinton, törende yaptığı konuşmada, "Hiçbirbaşkan Be- yaz Saray'm sahibi obnadı. Be> az Sara> her zaman bepimize ait olacak" dedi. Clinton. seçun sürecinde yaşanan be- lirsizliklerle ilgili olarak "Bu durum uhısumuzun bölündüğünûn göstergesi değildir. Fikir mücadelemizin canuhğı- nıo simgcsidir. Ve anayasamız ile yasa- lanmıza göre çözülecektir" dedi. Clinton, "Bay ve Bayan Bush'un ne kadar gurur duyduğunu bihyoruz, duy- makta da hakhlar. Ve biz Amerikahlar bu yanşın bu kadar başa baş gttmesin- den gurur duymahyız" diye konuştu. ABD yönetiminin simgesi olan Beyaz Sara> daki kutlama törenine George Bush, Bill Clinton, Gerald Ford ve Jimnry Carter (soMan sağa) eşleriyle birükte kanldL (Fotoğraf: AP) Eski Cumhuriyetçi Başkan George Bush da, Beyaz Saray'm yeni sahibi kim olursa olsun, siyasi görüşlerine bakmadan bütün Amerikalılann birli- ği için çalışacağından kuşkusu ounadı- ğmı vurguladı. Demokrat Carter da, ABD Anayasa- sı'na ve ülkeyi yöneten yasala- ra saygısımn ve inancının son- suz olduğunu söyledi. Yapunına 1792'de başiandı ABD yönetiminin simgesi ve başkanlarm evi olan başkent Washington'daki Beyaz Saray'm yapımına Başkan John Adams döneminde, 1792 yılımn Ekim ayında başiandı. Adams, eşi Abigafl ile birlikte 1800 yılın- da Beyaz Saray'a taşınan ilk başkan oldu. 1801 'de başkan olan Thomas Jefferson Beyaz Saray'ı halka açtı. Saray, savaş dönemleri dışuı- da her zaman halkın ziyaretine açık tutuldu. Beyaz Saray'da bir komuta merkezi, başkan için yaşama alanlan ve bir müze bu- lunuyor. Yatırımcılar rahatsız Borsalar da başkan bekliyor • Avrupa borsalanndaki dûşüş, ABD piyasalanndaki gerilemenin yansıması olarak görûlüyor. Ekonomi Servisi - ABD başkanının belirlenmesinde yaşanan sıkuıtılar, dünya borsalannı da etkisi altına aldı. ABD, Avrupa ve Uzakdoğu borsalannda çeşıtli oranlarda gerilemeler kaydedilirken bu durum menkul kıymet piyasası uzmanlannca 'sıkmö verici' olarak niteleniyor. önceki gün New York Borsası Dow Jones endeksi gün içinde 290 puan, Nasdaq ise 144 puanlık diişüş yaşadı. Avrupa'nm başhca borsalannda da işlemci ve yatuımcılar gergin saatler geçirdi. Londra Borsası önceki günü 35 puan, Paris Borsası 65 puan, Frankfurt Borsası 21 puan geride tamamlarken düşüşler dünkü seanslarda da devam etti. Euro bölgesindeki 11 ülkenin içinde yer aldığı Euro Stoxx 50 endeksinde de yüzde 0.8'lik bir kayıp görüldü. Avrupa borsalannda yaşanan düşüşün, ABD piyasalanndaki gerilemenin yansıması olarak görüldüğüne dikkat çekildı. Onde gelen yatınm damşmanlık şirketlerinden Morgan Stanley Dean Witter'in baş ekonomisti Byron Wîen, "Bu belirsizlik, piyasa için hiç de iyi değfl" görüşünü dile getu-di. Tokyo Borsası da haftanın son işlem gününü yüzde 0.5*lik düşüşle tamamladı. Borsada işlem gerçekleştiren görevliler, yatınmcılann ABD başkanının belirlenememesinden ötürü pozisyon ahnakta isteksiz davrandıklarmı dile getiriyorlar. Küba Dısisleri Bakanı 'Seçimlere gözlemci gönderelim' Dış Haberler Servisi - Küba, hâlâ belirsizliğini koruyan ABD başkanlık seçimlennde yeniden sayunlann yapıldığı Florida eyâletinde seçimlerin yenilenmesinin "makol bir çözûm" olacağmı bildirdi ve oylamada şeffaflık sağlanması için seçimlere gözlemci göndermeyi önerdi. Birleşmiş MiUetler (BM) Genel Kurulu'ndaki oylama için New York'ta bulunan Küba Dışişleri Bakanı Felipe Perez Roque, "diğer ülkderdeki seçimlerin yargra ohnaya çahşan" ABD'nin "atçakgönâBfik" dersi alması gerektiğini söyledi. Rogue, "Başka ûikelerde seçim pusulalanndakanşıidıkolsave seçimde usulsüzlük iddialan olsa ABD'nin ne yapacağını merak ediyorum" dedi. Roque, adaylardan hiçbiri Küba'ya yönelik yaptınmlan kaldîrmayı düşünmediği için sonucun kendileri için fark etmeyeceğini söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Richard Botıcber ise gazetecilerin Küba'nın bu açıklamasıyla ilgili sorulan üzenne, "Biz bu işi 200 yıklır yapıyonız. Kimsenin yardımına gereksüıimimiz yok" dedi. Boucher, Libya'run BM Büyükelçisi'nin "ABD demokrasisi skandal" sözlenne ilişkin yorum yapması istendiğinde, gülerek "Hah, bu yoruma kaülacağun" diye konuştu. Dışişlen Bakanlığı'nm bir yetkilisi ise, ABD'ye yöneük "muz cumhuriyeti'' yakıştırmasıyla ilgili olarak "Dünyanm her yerinde aptallar var" yorumunu yapü.