Katalog

EKİM 2000 ÇARŞAMBA • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 19 dJNCELcÜNEYT ARCAYÜREK H l Baştarafi 1. Sayfada rumadı. Seçildiği saatlerde CHP'de biriik ve beraber- liği sağıamayı ivedi bir görev saydığını, attını çi- zerek ilan eden Deniz Baykal; bu vaadinin ne denli gerçek olduğunu -maşallahı var- kurultay- d a n üç gün sonra kanrtladı. Vaatlerinin tersine davranması olasıydı, bekle- niyordu da bu kadar hızlı bir manzara sergileye- cegi -doğrusu- umulmuyordu. Fikret Bila'ya verdiği uzun demeçte şu cüm- le hemen göze çarpıyor: "Eğer CHP'yi sevmeyen vetrsa, aynlmak iste- y&n varsa, gitmek isteyen varsa, başka parti kur- makisteyen varsa, elbette gidebilir, yenipartiku- ra/bilir." Evet, yanılmadınız. Bu söylem; üstelik kurul- tay kürsüsünden ulusa ve örgüte partide birliği, beraberliği sağlayacağı güvencesini veren, vaat eden Deniz Baykal'a ait. Şifa bulmaz hizipçilik virüsüne daha ilk gün mağlupolan bu Baykal CHP'si, Türkiye'nin umu- du olmaya aday ha? Vay benim köse sakalım! ••• Türkiye'nin yaşadığı gerçekleri bilerek konu- şanla o gerçeklerin pek ayırdında olmadığı izle- nimini veren bir başkası arasında geçenleri, med- yanın "yaşlı-genç" tartışmasına dönüştürmesi- ne ne demeli? Istanbul Üniversitesi'nin yeni eğitim yılı törenin- de Rektör Kemal Alemdaroğlu, yaptığı konuş- mada: "Hiçbir demokratik rejim, variığını tehditeden düşünce ve eylemlere özgüriük tanımaz. Atatürk Türkiyesi'ni korumakta ve cumhuriyet değerie- rine sahip çıkmakta kararlı olan ulusumuz, baş- ta TSK olmak üzere üniversitelerimiz ve çağdaş kunımlanmız asla ödûn vermeyeceğini göster- miştir. Oemokrasiyi 'özgürtükler kaosu' haline getir- meye kimsenin hakkı yoktur." 1962'de üniversiteyi bitiren rektörden sonra 1963 doğumlu Turizm Bakanı Erkan Mumcu, adeta ateş parçası. Kolay esen bir rüzgâr. Ülkeyi bölecek akımlar- dan, bir Islam cumhuriyeti yaratma peşinde olan- lardan bihaber mi ki böylesine hiddetli! Hani bir süre önce Turizm Bakanlığı'nın kapı- sına kilit vurulmasını isteyen, ne ki koltuktan ko- pamayan bakanımız alıyor sazı eline ve vuruyor tellerine. Ne diyor? Ne demiyor ki... Önce rektöre hak verir gibi duruyor, "Hiçbir sistem kendisine dö- nük eylemleri hoşgörüyle karşılayamaz" diye başlıyor. "Ama " diye sürdürüyor; "her düşünce sonsuz ve sınırsız özgüriük ortamı yaratmak zorunda- dır". Cumhuriyeti korumak ve kollamak konusun- daki üniversite duyarlılığını... "TSK duyariılığı ile üslup ve biçim olarak aynı olamaz'a bağlıyor. Tabii, coşku yaratmaya, demagojik havaestir- meye kendini kaptınnca; TSK'nin görev ve so- rumluluğunu ıskalayıp geçiyor. TSK'nin, laik cumhuriyeti korumak ve kollamak görevini anayasadan ve yasalardan atdığını unu- tuveriyor. Yazmayı istemezdik; ama, üstelik laik cumhu- riyetin sivil kadrolarelinde ne hallere geldiğini, la- isizmin dünden bugüne ne ölçüde törpülendiği- ni bilenler biliyor. Ne ki Bakan Mumcu henüz ay- nı kıvamda değil. Verdiği izlenim; doğrulan söylese de askere karşı! Güçleri yeterse; Mumcu ve -ANAP'ta 18 Nisan seçimlerindeki erimeyi 28 Şubat kararlanna bağ- layarak- hemen aynı tonda konuşan genel baş- kanı, anayasayı ve yasalan değiştirerek TSK'yi asli görevlerinden uzaklaştırsınlar... Kuvvet komutanlan, son olarak Harp Akade- mileri Komutanı Orgeneral Nahrt Şenoğul; dur- madan "sinsice yürütülen laiklik karşıtı faaliyet- lerden kaygı duyduklannı" neden yineliyoriar acaba? Bizde yer yer eyleme de geçen rejim karşıtı dü- şüncelere hemen hiçbir Batı ülkesinde bulun- mayan "sonsuz ve sınırsız özgüriük ortamı" ta- nıyın da görün olacaklan. Yunanistan Savunma Bakanı 'Silaha daha az para harcansın' MURATÎLEM ATİNA-Sa\unma Bakanı Sabahattin Çakmakoglu ile Yunanistan Savunma Bakanı Akb Çohacopulos'un dûn gerçekleşen görüşmesi beklenenin üzerinde iyimser bir tablo ortaya çıkardı. Yunanistan Savunma Fuan'nın açılışı ıçin geldiği Atina'da Yunanlı meslektaşı ile dûn bir saatlik bir görüşme yapan Çakmakoğlu, *üd ülkeyi ügilendiren temd konutann gündeme getirüditmi" söyledi. Çohacopulos, iki ülkenin savunma harcamalannın ülkeler elonomilerine getirdiği yükû vurguladı ve şöyle konuştu: Hkiülkearasudaltaııgi kırarlar ahnırsa ahnsm savunma tyrT-amalanmr7in knbnası gerektiğme inuıryoruz. İki ûlke de yüklü miktartarda savunma harcamalan yapmaktadır. Bu halklanmızuı güvennği için gereklklir. Ancak bu harcamalamı en azmdan bir lasnunın halLlanmmn ihtiyaçtan doğruttusunda yaptlmasuıı ortak möşahede ettik" dedi. Yaklaşık bir saat süren görûşmede Kıbns konusunun da gündeme geldiğini kaydeden Çohacopulos bu sorunun uluslararası adalete göre çözülmesi konusunda görüş belırttığinı açıkladı. Çözüm bekleyen sorunlar konusunda Yunanlı meslektaşı ile olumlu bir görüşme yaptığını belirten Çakmakoğlu, "Temd mesdderi içine abn bu görüşmekrin devamhhğını halldanmız istiyor, biz de bu tstekJeri zorunhı oiarak dikkate abnabyız'' dedi. Ermeıriler tasarıyı geçîrdiH Baştarafi 1. Sayfada Parti Milletvekili Dan Burton arasmda sert tartışmalar yaşandı. Tasanya karşı Tûrkiye'yi destek- leyen Burton, Gilman'ın konuş- ma süresine sürekli müdahale et- mesinden rahatsız oldu. Tasan- nrn görüşülmesi sırasmda, Bur- ton tarafından komiteye sunulan, soykırımı hiçbir ülkeyi öne çıkar- madan geniş anlamda kınayan ve Türkiye ile Ermenistan'ı arala- rmdaki anlaşmazlıklan çözmeye davet eden değişiklik önerisi de reddedıldi. Komite Başkanı Gılman, tasan- ya karşı çıkan Demokrat Parti Ca- lifornıa Milletvekili Fon Lan- tos'un da sık sık sözünü kesti. Lan- tos, konuşmasında bu tasanya ABD Dışişleri Bakanlığı, Savun- ma Bakanlığı ve ister Cumhuri- yetçi, ister Demokrat olsun bugü- ne kadarki bütün ABD başkanla- n ile eski genelkurmay başkanla- n, savunma ve dışişleri bakanlan- nm tamamen karşı olduğunu söy- ledi. Lantos, ABD Başkanı Bill Clinton'ın her yıl 24 Nisan'da o dönemde yapılan katlıamlardan duyduğu üzüntüyü dile getiren bir açıklamayı zaten yapagmı söyle- di. Lantos'un talebi üzerine Tem- silciler Meclisi lstihbarat Komite- si Başkanı Porter Goss, komitede ifade verdi. Goff, konuşmasında Ermeni tasansının ABD için çok ciddi olumsuz sonuçlar doğurabi- leceğine işaret etti. "Eğer Türk mOletini küstürürsek, bir gün çok üzüleceğimiz ortada" diye konu- şan Goss, tasan kabul edilırse ABD'nin hem uzun dönemde hem de kısa dönemde ulusal çıkarlan- nın zarar görebileceğini söyledi. Demokrat Parti Connecticut Mil- letvekili Sam Geidenson, Goss'a hitaben, "Siz bize Rusya ve Çin fle uğraşırken bu ülkelerdeki insan haklan ihlaUerini gönnezden gel- memiz gerektiğini, aksi takdirde Çin ve Rusya'nın rutumunun bi- zim dış polMkanuzda ciddi sonuç- lar doğurabileceğini de söyleyebi- lir misiniz? Biz dış politikamızı böyle mi belirtemeüyiz? Bizden bu tarihi gerçeği görmezden gelme- mizi mi istrvorsunuz? Bu çok teh- tikelT diye konuştu. Geidenson, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türk hükümeri, umut dolu bir gelecek için bu durumu kabul et- meB. O zaman hem Türkler hem debaşkalan için çok daha iyi hiz- met verecek. Bakın, bugünkü Al- manya hükümeti soykırımı kabul etti ve ABD ile çalışmaya devam ediyor. Tasanyı reddedersek, bu, gelecek için tehlikeli bir mesaj ola- cak. Türk hükümeti, bu tarihi ger- çeği kabul etmeli ve ileriye bakma- h. Biz de onlara srviltoplumu geiiş- tirmeleri için yardım etmeJrviz." Goss ise buna yanıt olarak, "Ben insan haklan ihlallerinden bahsetmiyorum. Sadece bu tasan- mn kabul edilmesinin çok ve çeşit- li ağır sonuçlan olacağma inanıyo- rum" diye konuştu. TBMM heyeti oturumda Tasannın görüşüldüğü oturuma, ANAP Istanbul Millefvekili Meh- met Ali Irtemçelik, DSP Adana Milletvekili Tay-yibe Gülek, DYP Içel Milletvekili Ayfer Yümaz, MHP Muğla Milletvekili Metin Ergun ve FP Sıvas Milletvekili Temel KaramoDaoğlu'ndan olu- şan TBMM heyeti de katıldı. Lan- tos'un, TBMM heyetinden bir ki- şinin Türk parlamentosu adına ko- nuşması önerisinin kabul edilme- si üzerine ANAP Istanbul Millet- vekili Irtemçelik, komite üyeleri- ne Türkiye'nin hassasiyetini ile- ten bir konuşma yaptı. Daha önce ABD'de buna benzer tasanlann ele alındığmı, ancak TBMM'nin heyet göndermediğini belirten Ir- temçelik, TBMM heyetinin bu zi- yaretinin Türkiye'nin duyduğu hassasiyete işaret ettiğini söyledi. Irtemçelik, "Siz soylanmdan bahsediyorsunuz. Bunun getirdigi birfiyatetikeri de var. Bu gezegen- de bir tane so> kırını oldu, hangisi olduğunu biliyoruz. BahsertiğinJz soykınm gerçekleşmedi ve Türk milleti, bu iddiayı asla kabul etrne- yecektir. Tarih belgelerie yanür'* dedi. Tarihi tek bir belge yok' Osmanlı Imparatorluğu'nun soykınm suçu işlediğine dair tek bir tarihi belge bulunmadığtnı vur- gulayan Irtemçelik, o dönemde bazı Ermenilerin işgalci Rus kuv- vetlerine katılarak imparatorluğa karşı ayaklandığını ve o zamanki hükümetin de bu Ermenileri teh- cir etmeye karar verdiğini anlattı Bu sırada çıkan karşılıklı çatışma- larda her iki taraftan ağır kayıplar olduğunu belirten trtemçelik, "Ta- rin, belgelere dayanarak yazüma- hdır. Osmanlı arşhleri açık, ancak Ermeni arşhleri değU" dedi. Irtemçelik, Amerikan Kongre- si'nin ve başka bir yasal organın kendisinde bu konuda otorite olma hakkını göremeyeceğini de kay- detti. O dönemde trajik olaylar ol- duğunu herkesin kabul ettiğini, ancak soykınmı ilişkin hiçbir ta- rihi belge bulunmadığuıı da söy- leyen Irtemçelik, komite üyeleri- ne hitaben şunlan söyledi: "Eğer sistemli bir soykının, ya- pıldnsa, neden Osmanh Impara- torluğu'nun başka bölgelerindeki Ermenflere hiçbir şey olnıadı. Bu tasanyı geçirmek çok temel bir yanhş olacaknr. Biz ABD ile ilişki- lere kıymet veriyoruz. Buraya size ne yapacağınızı sö\ lemek için gel- medik. Sadece bu konudaki hassa- siyetimizi Uetmek istiyoruz. Bizim için ikiü ve böigesel ilişkflerimiz çok değeril" Türkiye-Ermenistan ilişkilerine de değinen Irtemçelik, Türki- ye'nin komşulanyla iyi ilişkiler kurma isteği taşıdığını, Ermenis- tan'ı tanıyan ilk ülkelerden biri- nin Türkiye olduğunu belirterek "Ancak unutmamak lazım ki tan- go yapmak için iki Idşi gerekir. Er- menistan, Türkiye ile ciddi olarak iyi ilişkiler kurmayı istemeli. Buta- sanya izin vermeyin, çünkü temel olarak yanhş ve ilişkflerimize hiz- mete etmeyecek" diye konuştu. Demokrat Parti New Jersey Milletvekili Steven Roshman da konuşmasında, salondaki TBMM heyetüıe dönerek "Siz bizim dos- rumuzsunuz. Bu yapbğımız, sizin degüvennğiniziçia Bizydlarca Af- rika kölekrini, Kızüderilileri inkâr ettik. Sizin büyük bir tarihi geçmi- şiniz olduğunu da kabul ediyoruz. Bu durum bizim karşılıklı çıkaıia- nmıza olumsuz yansımamaü" di- ye konuştu. İrtemçeük'e sert yanıt Tasannın destekçilerinden Cumhuriyetçi Parti California Mil- letvekili George Radanoviç de ov- lamadan öncekı konuşmasında, ıı- temçelik'in konuşmasına sert eleş- tireler yönelterek "Tasan, Türldye Cumhuriyeti'ni Ermeni soylarunı- nı tanımaya çağırmryor ya da ABD'nin bugünküTürİdye'den bir şey istemesini öngörmüyor. De- mokrasi ve insan haklanndan çok zayıf olan yabancı bir hükümetin, bta kerıdi tarihimiz hakkmda ko- nuşrurması da beni şaşırayor. Bu durum kabuledilemez.Ben miDet- vekillerini, Amerikan Temsikfler MecfisTnin işine dışandan gelen bu müdahakye karşı çıkmaya çağuı- yorum*' dedi. Yaklaşık 2.5 saat sü- ren oturumun ardından yapılan oy- lamada, sözde Ermeni soykınmı karar tasansı 11 ret ve 2 çekimser oya karşın 24 oyla ABD Temsilci- ler Meclisi Uluslararası İlişkiler Komitesi'nde kabul edildi. 'İlişkilerde sorun yaratır' ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - ANAP Ge- nel Başkan Yardımcısı A- hat Andican, sözde Er- meni soykınmı tasansı- nın ABD Temsilciler Meclisi Uluslararası iliş- kiler Komitesi'nde kabul edilmesinin ilişkiler açı- sından ciddi sorun yarata- cağıru kaydetti. Andican, tasannın ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edilmesinin ise "dosthık dışı bir davramş" olarak değerlendirileceğini kay- detti. Tasannın kabul edilmesinin Ermenistan'a hiçbir yarar getirmeyece- ğini kaydeden Andican, "Tasannın kabul edilme- si, Ermeni toplumuna ve Ermenistan'a hiçbir ya- rar sağtamayacak, çünkü Ermenistan böigesel ola- rak yaşammı sürdürebü- mek için bir anlamda Türkiye'ye bağhdır" de- di. Eski Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, ani ve aşı- n tepkilerden kaçınmak gerektiğini vurgulayarak, "Türkiye hakhokhığu ko- nuyu savunmaya ve anlat- maya devam etmeüdir'' dedi. TBMM Anayasa Komisyonu Başkam Er- tuğrul Yalçınbayır, tasan- nın Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'ndan geçe- ceğini sanmadığını, ABD'de bulunan 5 kişilik parlamento heyetinin ça- lışmalannı sürdürdügünü söyledi. Soykırımı tasan- sının kabul edilmesinin, sadece Tûrkiye'yi ilgilen- dirmeyeceğini belirten Yalçınbayır, "Bundan sonra dünyamn diğer ül- kekrini de ügilendiren ko- nular gündeme gelir ve banş ortamı sarsınr" de- di. Türkiye'nin tarihi ger- çekleri daha iyi anlatma- sı gerektiğini kaydeden Yalçıbayır şunlan söyle- di: "ABD'deki gelişmelere paralelolarak TBMM ba- zmda çahşmalar olacak- ur. Bu doğnımıda parla- mento bazında bir birün oJuşturulabilir. Hükümet üzerine düşeni yapıyor, yasama da görevini yapa- caktu*. Türkiye, tarih bo- yunca savaş hukukuna uyan bir ülke ohnuştur. Tasannın Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'n- dan geçeceğini zannerme- mekle beraber, geçse de geçmese de Türkiye bun- dan sonra daha aktif bir pothika yürütmeUdir.'' MHP Grup Başkanve- kili Ömer tzgi, tasannın genel kurula kadar gebniş ohnasının kabul edileceği anlamınageknediğini belirtti. MIT, tarihini kitaplaştıracak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - MlT'in Basın Müşavirliği 'nin açılışın- da Başbakan Bülent Ecevh, yardımcı- lan Deviet Bahçeü, Hüsamettin Özkan ve Mesut Ydmaz'a önceükli tehditler konusunda brifmg verildi. Ecevit, artık istihbaratm yüzde 85'inin açık olduğu- nu belirterek MlT'in yanıltıcı ve yön- lendirici istihbaratı önlediğini dile ge- tirdi. istihbaratm gizli bilgileri öğren- mekten önce var olan bilgileri zekâ ile değerlendirmek olduğunu kaydeden Ecevit, "îstihbaratçıhkozamanbiren- teiektfiel kurum sayıiabüir" dedi. MtT Müsteşan Şenkal Âtasagun, Teşkilat-ı Mahsusa dönemi ile 1965 yıllan ara- smda kalan döneme ait belgelerin ta- randığını, 2002 yılında bazı belgelerin de yer alacağı bir kitap yayımlayacak- lannı kaydetti. Atasagım, eski MİT Kontrterör Daire Başkanı MehmetEy- mür'ün açıklamalanndan duyduğu üzüntüyü dile getirdi. MlT'in Yenimahalle'de bulunan kampusunun girişine teşkilatın adının bulunduğu tabela asüırken, Basm Mü- şavirliği de faaliyete başladı. Basm Müşavirliği'ne Cem Koca getirildi. Ba- sm Müşavirliği'nin açılışma Ecevit, Bahçeli ve Yılmaz kaüldı, Liderleri beklerken, gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Âtasagun, Ecevit, Bahçeli ve Yılmaz'a iç tehdit konusun- da brifıng vereceklerini kaydetti. Âtasagun, iç tehdidinüç unsurdan oluş- tuğunu behrterek burilan Kürtçülük faaliyetleri, irtica ve aşm sol faaliyet- ler olarak sıraladı. Fransa Büyükelçisi Bernard Garcia: Ermenistan geçmişe değil, geleceğe bakmalı 'Tasan Fransa'yı b Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden aldığım öğrenci kartımı kaybettim. Hükümsüzdür. RIZA YALIM ÖZİLHAN AYHANŞtMŞEK ANKARA- Fransa'nm Ankara Büyükelçisi Bernard Garcia, hü- kümetinin sözde Ermeni soykın- mı yasa tasansının Fransız Senato- su'nda gündeme gelmemesi için büyük çaba gösterdiğini söyledi. Böyle bir konuyu senatoda oyla- mamn anayasaya aylon olduğunu düşündüklerini kaydeden Garcia, "Bu yasa tasansı kabul edflse bile, Fransa hükümetini bağlamaz. Tür- kiye'yeyöneükpolhıkanıızbundan etkflenmez" dedi. Türkiye'nin AB üyeliği sürecinde temel belge ola- cak olan ve hazn-lıklan süren Ka- tılun Ortaklığı Belgesi (KOB) üze- rinde de görüşlerini açıklayan Fransa Büyükelçisi, Kıbns ve Ege sorunlannın çözümünün Türki- ye'nin AB üyeliği için "önkoşul" ohnadığmı beUrtirken, Kaülım Or- taklığı Belgesi'nde bu konulann yerahnasmı beklemediğini kaydet- ti. Garcia'ya yöneltilen sorular ve yanıtlan şöyle: - Sözde Ermeni soykmmı yasa tasansının Fransız Senatosu'nda yeniden gündeme getirihnek is- tendiğibüdirinyor. Bu konuda hü- kümetinizin rurumu nedir? -Bizim bu konuda tutumumuz açık. Hükümetimiz daha önce BM'de bu konuda yapılan oylama- larda karşı oy vererek de bunu gös- terdi. Bugünlerde bazı parlamen- terlerin bunu yeniden gündeme ge- tirme hazırlığmda olduğunu bili- yoruz. Hükümetimiz bunu engelle- mek için her zamanki gibi çaba gösterecektir. Ancak, biliyorsunuz bizde sistem, yasama ve yürütme arasında kuvvet aynhğma dayalı- dır. Yüriitmenin yasama üzerinde gücü yoktur. Türkiye'de hükümet ve medyanın bu demokratik ışleyi- şi anlaması gerektiğini düşünüyo- nım. Zannederim, Türkiye'de de hükümet, istediğimi Meclis'ten ge- çireyim, diyemez. Türkiye'nin bu konudaki du- yarlılığını, memnuniyetsizliğini anlıyoruz. Türkiye"nin tarihi ile ugraşmarun bize düşmediğini dü- şünüyoruz. Türkiye'nin, böyle bir tasannın kabul edilmesi duru- munda bazı grup veya devletlerin bundan çıkar sağlamaya çalışma- sından duyduğu kaygılan da an- layışla karşılıyoruz. Fransız hü- kümetinin bu konuda tutumu açık. Tasanya karşı çıkmamızın i- ki nedeni var. Birçok hukuk adamı böyle bir konunun Fran- sız Senatosu'nda oylanmasının anayasal ohnadığını düşünüyor. Ikincisi, böyle bir tasannın kabu- lü ne Fransa, ne Türkiye ne de Er- menistan'ın çıkanndadır. Kafkasya'run ihtiyaç duyduğu şey, "geriye bakmak değD ileriye bakmaktır" -AB Dönem Başkanı Fransa, Türkiye üe Kaülım Ortakhğı Bel- gesi'nde Kıbns ve Ege konularmm yer ainıası konusunda ne düşünü- yor? - AB içerisinde sorunlannı çöz- müş bir Türkiye istiyoruz. Kıbns ve Ege sonınlannın AB üyeliği öncesinde çözümünü istiyonoz, ancak bunlar "önkoşul" değildir. KOB ile bu sorunlann çözümü paralel iki ayn süreçtir. Bu arada, Fransa Senatosu Başkanlık Divanı'nın dün yaptı- ğı toplantıda, sözde Ermeni soy- kınmı tasansının gündeme alın- ması için girişimde bulunulduğu, ancak gündeme alınmadığı öğre- nildi. AP raportörüne l soykırımı baskısı BRÜKSEL(AA)-Av- rupa Parlamentosu'nda genel kurul görüşmesi- ne hazırlanan Türkiye Raporu'na sözde Erme- ni soykınmı iddialanm sokturmak isteyenlerin raportör PhioppeMorfl- lon'a baskı yaphklan, ancak Fransız parla- menterin bu konuda ta- viz venneye yanaşmadı- ğı öğrenildi. Dış İlişkiler Komis- yonu'nda bu ay ele alm- dıktan sonra, masımda Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'nda oy- lanması beklenen Tür- kiye Raporu, 9O'lı yılla- nn başında, BM'nin Bosna'daki banş gücü FORPRONU'nün ko- mutanlığını yapmış eski bir general olan Hıristi- yan Demokrat Fransız parlamenter Morillon tarafından hazırlandı. Geçmiş yıllarda hazırla- nan raporlardan daha farklı bir içeriği bulun- mayan Morillon Rapo- ru, geçen ay, bazı deği- şiklik önergelerine he- defoldu. Değişildik önerilerin- den birinde, Türkiye'de üretim sistemlerinin ge- hştirilmesine ve çevre- ye ilişkin projelere des- tek verilirken "özeOikle deprem bölgelerinde nüldeerenerjinin geoşti- rUmesine" bağlı proje- lerinreddedihnesiisten- di ve "Türk yetküüerin deprem bölgesinde nük- leer santral kurmaian, nükleer feJaket riskini artönr" ifadeleri rapora ilave edildi. Bir başka değişiklik önerisinde, "azmlık haklaruun ko- nınması, kimtiklerimn tanuunası ve öhîm ceza- sına karşı girişim içe- ren" projelerin destek göreceğinin özellikle vurgulanması talep edi^- di. Budeğışikliklerin ra- por taslağına yansuna-. smdan sonra, parlamen- to dışmdan bazı lobi gnıplan ile bir kısuf parlamenter, sözde Er- meni soykınmı iddiala-_ nnı, "dotayh ve yumiF sakifadderkdeoba" ra- pora sokma çabasma gir rişti. Morillon'un, "za? ten sert obn"raporabu tür iddialann yansıtıU mamasına, kesin tavç koyarak karşı çıktığı beç lirtiliyor. Bazı parlamenterleîr rin, Enneni lobisinin et= kisinde kalarak genel kuruldaki tartışmalar SH rasında bir değişiklik önergesi vermekten söt ettiklen dikkat çekiyo^ Bazı gözlemciler, Er- meni lobisinin ve bir l i sım parlamenteriıü ABD Temsilciler MecUj si'ndeki gelişmeleri i*r lediklennı ve "tetikft beklediklerini", sözd4 soykınmı iddialannın bu gelişmelere göre Avi rupa Parlamentosu'nf, "dayanak bulunarak" yansıtılabileceğini ileri sürüyorlar. J , öte yandan, Morilloft raporunun taslağındalg son cümlede, Latincç ifadelere yer veriliyor ve "Cedant Arma Togae" deyişinin bugün de gqr çerli olduğu yazılıyoç. Bu ifadelerin Çiçe- ron'dan kaldığı ve "Si- lahlar yerini hukukufl cüppesine buikmalf dff" anlanuna geldiği belirtiliyor. Parlament(|- da bazı üyeler, "Bosna kahramanı" olarak tanı- nan ünlü General Moril- lon'un, yorumsuz ola- rak raporunun sonuna eklediği bu cümleyle "önemHbirmesaj venfi- ğtai" ileri sürüyorlar. \ABD mesajı anlamadı] H Baştarafi 1. Sayfada mesi için gerekli son aşamada sağduyulu davfanmalannı bekledı- ğini belirten Türkiye, Dışişleri ve Genelkur- may'ın ortaklaşa yürüt- tüğü çahşmalar sonun- da Ermenistan ve ABD'ye uygulayabile- ceği yaptınmlan içeren "eytem pianuun" ana hatlarmı oluşturdu. Türkiye'nin Ermenis- tan'a ambargoyu ağır- laştınrken ABD'ye "yumuşak karnı" Irak aracıhğıyla yamt vere- bileceğı bildirildi. Kara- nn NVashington'da açık- lanmasmdan sonra Dı- şişleri Bakanlığı Müste- şan Büyükelçi FarukLo- ğoğlu başkanlığında ya- pılan toplantının ardın- dan yazılı bir açıklama yapıldı Açıklamada şu görüşlere yer verildi: "Tasannın içeriği tarihi gerçddereaykmdir. Tasa- nnın Temsilciler Meclisi tarafindan kabul edflme- siniıı, Türkiye ik Erme- nistan arasmdaki flişldle- rin nonnaüeşmesini ve Kafkasy^'daki banş giri- şimlerini oiumsuz etkfle- yeceğini, aynca Türkiye- ABD flişkileri üzerinde ciddiysuısnnalanolacağı- m21Evh1120O0tarihin- deki bakanbğnnız açüda- masında beiirtmiştik Bu mesajlanmızuı henüz ge- rpgmrg algıianmafhgı »n- iaşjhnaktadır.Temsilcfler Mecfai üyeferi, alacakla- n karannmuhtemelyan- snnalarmm bimcmdeha- reket ederek sağduyıryu galip getirmekiçin bu son aşamavı iyi değerkndir- metidirler." Dışişleri ve Genelkur- may yetkililerinin bir araya gelerek hazırladık- lan "eylem planına" son şeklin verilme aşamasm- da olduğu kaydedildı. Eylem planının ABD ve Ermenistan'a yönelik yaptınmlarla ilgili bölü- mü, tasannın Temsilciler Meclisi'nde onaylanma- sı ve karara dönüşmesi durumunda uygulana- cak. Tasannın Temsilci- ler Meclisi'nden geçme- mesi durumunda ise ey- lem planının, sözde Er- meni soykınmı iddiala- nnın çürütülmesine yö- nelik uygulanacak Öp- lemlerle ilgili bölürnü yasama geçirilecek. D,ı- şişleri Bakanlığı, söz ko- nusu iddialann bir daha gündeme gelmemesi için gerekli çalışmalann yapılmasından sorumhı olacak. Eylem planının, Er- menistan'a yönelik daha sert ABD'ye ise daha ılımlı yaptınmlar içerdi- ği biliniyor. Türkiye'nin Ermenistan ile ılışkıleün normalleşebihnesi iom Ermeni kuvvetlerinin iş- gal ettiklen Azeri top- raklanndan çekilmesi koşuluna ek olarak soy- kınmı iddialannın siyasi platformlarda gündeme getirilmemesi gibi ttr koşulu da ekleyebileeis- ği kaydediliyor. Türfâ- ye'nin bu kapsamda Er- menistan'a uyguladtğı ambargoyu ağırlaştırabi- leceği ve jest olarak açjk tuttuğu "hava koridonı- nu" kapatabıleceğı bekr- tiliyor. Ankara'nm Wa>- hington'a karşı ise ABD'nin yumuşak karnı Irak'la olan ilışkılermı kuUanması olasılığı ağır- lık kazanıyor. Körfez Sa- vaş.ı'nın ardından diplo- matik temsil düzeyini maslahatgüzarlığa düşü- ren Türkiye, uzun süre- dir yükseltmek istediği temsil düzeyini ABDÎle yaşanan bu sorun firsa- tıyla artnrabüir. Dışişfe- ri Bakanı tsmail Cem, Bağdat'a büyükeJçi atanmasının hükümetin gündeminde olduğunu söyledi. Türkiye'nin 'I- rak'la ilişkilen açısından ikinci önemli bir aduftı, isadamlannı ve bazı trb- bi malzemeyi taşıyan Si- vil bir uçağı Bağdat Ha- vahmanı'na göndermek- le atabilecegi belirtihypr. Türkiye, Fransa'nm hava ambargosunu delerek gerçekleştirdiği uçuşlan desteklemiş ve gereğkı- de kendısının de yapaca- ğmı bildirmişti. BuuÇü- şun gelecek haftalarÜa yapılması bekleniyör. Türkiye'nin ABD'ye yö- nelik alabileceği bir di- ğer karann savunma §a- nayii ihalelerinden An^e- rikan firmalannın dış- lanması olabileceği de belirtiliyor. *