Katalog

8 OCAK 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA Jl<JVv-fi ı UİTjJ. / ekonomi(a cumhuriyetcom.tr 13 Kira tartışması sürüyor • ANKARA (ANKA)- Ev sahiplerinin kira artışlannı, geçmiş enflasyona endeksleme alışkanlıklanna son verilmedikçe tüketici fiyatlanndaki enflasyonun önüne geçilemeyeceği belirlendi. Merkez Bankası araştırmacılannın yaptığı bir çalışma, ev sahiplerinin kira artışlannı geçmiş enflasyona endekslemelerinin, belli aylarda enflasyonu artırdığını ortaya koyuyor. Enflasyonla mücadele programı çerçevesinde 2000 yılında kira artışlannı yüzde 25 ile sınırlandıran yasa, devletin kiracılanna da kamu mallannı daha ucuza kullanma imkânı getirecek. MaNye'den 2000*6 uyım süresi • ANKARA (AA)- Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü, yazar kasa fışleri hâlâ 2000'e uyumlu hale getirilememiş işletmelere, uyum için 3 aylık ek süre verdi. Gelirler Genel Müdürlüğü yetkilileri, 1999yılının Agustos ayında ödeme kaydedici cihaz kullanan bütün işletmelerin, cihazlannı 31 Aralık'a kadar 2000'e uyumlu hale getirümesini istediklerini, ancak buna rağmen bırçok işletmede bu uyumun sağlanamadığını bildirdiler. BankaJar faiz duşunıyop • Ekonomi Servisi - Ziraat Bankası, faiz oranlannı tüketici kredilerinde 0.55-0.70, taşıt kredilerinde 0.30- 1.55, kredili mevduat hesaplannda da 0.45 puan düşürdü. tktısat Bankası mevduat faiz oranlannı 5 ile 8 puan arasında düşürürken, Bank Kap"ifal >r de kredi karu faiz oranını yüzde 7.90'dan yüzde 6.9'a indirdi. Özelleştirmeler sürüyor • ANKARA (AA)-Et ve Bahk Ürünleri A.Ş'ye ait Burdur Kombinası'nm, toplam 875 bin ABD Dolan bedelle, Burdur Güçbirliği Ortak Girişim Grubu'na satılması kararlaştmldı. Satış bedelinin yüzde 25'inin sözleşmenin imza tahhinde peşin olarak ödenmesi şartıyla, bakiye borca, 3 yıl içinde eşit taksitler halinde tahsil edilebümesi için vade tanrnacak. gerektiğini kaydetti. OtoyoHarm bilançosu • ANKARA (AA)- tstanbul Boğaz köprülen ve işleönedeki otoyollann yüksek getirisi sürüyor. Geçen yıl toplamında Bogaz köprülen ile işletmedeki paralı otoyollardan 82.4 trilyon lira gelir saglandı. Karayollan Genel Müdürlüğü'nün 1999 yılı Boğaziçi ve otoyol gelir değerlerine göre geçen yıl tstanbul Boğaziçi, Fatih Sultan Mehmet köprüsü ile işletmedeki paralı otoyollardan toplam 82.4 trilyon lira gelir elde edildi. Boğaz köprülerinden 184 milyon araç geçiş yaptı. DÜZELTME Yaşar Holding A.Ş'nin Basın Danışmanı Ahmet Yazıcıoğlu'nun 6 Ocak 2000 tarihine haberimize ilişkin açıklaması şöyle: "6 Ocak 2000 tarihlli Cumhuriyet Gazetesi'nde 'Banka sahiplerinin malvar- lüdanna ihtiyati tedbir' ka- ran başlüdı yazı yer almış- tır. Söz konusu yazıda, Ya- şarbank sahiplerinin mal- varlıklanna da ihtiyati ted- bir konulduğu' kaydedil- mekte, 'banka sahiplerinin yakuılannın da malvarhkla- n \e bankalardaki hesapla- n incelenecektir' denflmek- tcda: Ancak, Yaşarbanksa- hûpterinin ve yakınlannın nutvarhklan için böyle bir tedbir karan kesinlikle bu- linmamaktadır." Yoksulluk sının 441 milyon liraya çıkarken ekonomik önlemler yurttaşlara yansımıyor Halk geçimderdmde T ± ur Hükümet, IMF'nin kararlan doğrultusunda faizleri asağıya çekerek ekonomi- de "olumlu rüzgârlar" estirirken bu geüşmeler yurttaşlann cebine yansımadı. Ekonomi Servisi - Hükümet çalışanlara "sefalet ücreti"ni layık görürken dört kişi- lik bir ailenin, temel gereksinimlerini kar- şılayabümesi için gerekli olan parayı gös- teren yoksulluk sının 1999 yılı sonunda 441 milyon liraya yükseldi. Halkın beklentileri yerine Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) güdümünde hareket eden hükümet, sermaye- nin baskılan doğrultusun- da kararlar alırken çalışan- lar yine geçim derdi çeki- yorlar. Türkiye Kamu-Sen ta- rafından yapılan hesapla- malara göre dört kişilik bir ailenin Aralık 1998 sonun- da 246 milyon lira olan as- gari geçinme standardı, 1999 yılmda yüzde 79.4 oranmda artarak 441 mil- yon 334 bin lira oldu. Ailenin, gıda, konut, ısm- ma, giyecek, ulaşım, ha- berleşme, eğitim, sağhk ve diğer harcamalar baz ahna- rak yapılan hesaplamaya göre yoksulluk sının iki ki- şilik bir aile için 305 mil- yon 318 bin liraya, üç ki- şilik bir aile için de 374 milyon 870 bin liraya ulaştı. Türkiye Kamu- Sen'in açıklamasında, yoksulluk sınınnın bu noktaya ulaştığı Türkiye'de hâlâ 121 milyon lira maaş alan devlet memurlanmn bulun- duğuna dikkat çekildi. Hükümetin enflasyonu düşürme çabala- n, Merkez Bankasf nın açıkladığı para ve kur politikalan ve faizlerin aşağıya çekilmesiy- rkiyeKamu-Sen tarafindanyapılan hesaplamalara göre dört kişilik bir ailenin Arahk 1998 sonunda 246 milyon lira olan asgarigeçinme standardı, 1999yüında yüzde 79.4 oranmda artarak 441 milyon 334 bin lira oldu. Kamu- Sen 'in hesapladığı yoksulluk sının kişi başına indirgendiğinde 110 milyon 333 bin liraya denkgeuyor. le ekonomide "olumlu rüzgâriar" estirilir- ken bu gelişmeler yurttaşlann cebine yan- sımadı. Yapılan hesaplamalara göre dört ki- şilik ailenin asgari geçim standardını yaka- layabilmesi için Aralık 1999'da gıda için 146 milyon 458 bin lira, giyim için 52 mil- yon 245 bin lira, ev eşyası için 43 milyon 320 bin lira, hane halkı bakım hizmetleri için 8 milyon 775 bin lira, sağ- hk için yıne 8 milyon 755 bin lira, ulaştırma ve haberleş- me için 35 milyon 259 bin lira, kültür-eğitim ve eğlen- ce için 17 milyon 500 bin li- ra, konut kirası için 69 mil- yon 894 bin lira, ısınma için 32 milyon 205 bin lira, di- ğer gereksinimler için de 26 milyon 943 bin lira harcama- sı gerekti. AB'ye uyum zor Kamu-Sen'in dört kişilik aile için hesapladığı 441.334 milyon liralık yoksulluk sı- nın kişi başına indirgendiğin- de 110 milyon 333 bin lira- ya denk geliyor. Hükümetin geçen günlerde açıkladığı 80 milyon 650 bin lira olan asgari ücret, yoksulluk sını- n düzeyini bile yakalayamıyor. Türkiye'deki asgari ücret, üye olmak için çırpındığı Avrupa Birliği'yle karşılaştınldı- ğmda çok düşük düzeyde kalıyor. Asgari ücretin AB ülkelennden Danimarka'da 2 bin 40, Avusturya'da 1.843, Fransa'da 1.358 ve Almanya'da 1.100 dolarda olduğuna dik- kat çekiliyor. Türkiye Masası Şefi Carlo Cottarelli, ekonomiden sorumlu 3 bakanla görüştü IMF, stand-by kontrolü yaptıANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Uluslararası Para Fonu (IMF) heyeti, stand-by'ın yüriir- lüğe girdiği ilk günlerde ekono- miden sorumlu 3 partiye men- sup bakanlarla görüştü. Görüşme- lerde, stand-by'ın uygulamasın- tfct dikkat edilecek fconufar ete almdı. Türkiye Bankalar Birlıği'nin düzenlediği konferansa katılmak üzere Türkiye'ye gelen IMF Tür- kiye Masası Şefi Carlo Cottarel- li, dün Ankara'da ANAP'lı Ma- liye Bakanı Sümer Oral, MHP'li • Devlet Bakanı Tunca Toskay, Cottarelli'yle yanm saat süren görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, mevcut ekonomik durumu, stand-by anlaşmasıyla ilgili dikkat edilmesi gereken noktalan değerlendirdiklerini kaydederek, bu çerçevede kamu finansman hedeflerine ulaşılması ve desteklenmesinin görüşüldüğünü belirtti. '-?-• -*\ Devlet Bakanı Tunca Toskay ve DSP'li Devlet Bakanı Recep Önal'la görüştü. Cottarelli"nin resmi olmayan, nezaket ziyaretin- de bulunduğu açıklamalan ya- pıhnasına karşın, söz konusu gö- rüşmelerin stand-by'ın yürürlü- ge girdiği ilk günlerde gerçek- leşmesi dikkat çekti. Ankara'dan yann aynlacak olan Carlo Cottarelli, alınan ekono- mik önlemlerle son birkaç hafta- dan bu yana faiz oranlanrun düş- meye başladığuu, bunun iyi bir başlangıç olduğunu, faizlerin düş- mesiyle ekonominin canlanaca- ğını söyledi. Devlet Bakanı Tunca Toskay, yanm saat süren Cottarelli'yle görüşmesinden sonra yaptığı açık- lamada, dışsatımı teşvık için ye- Fon her adunı denetleyecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükü- met programından daha kapsamlı ve ayrıntı- h olan niyet mektubunu bile yeterîi görme- yen Uluslararası Para Fonu (IMF), uygulama- daki her adımı denetlemek üzere Türkiye'de ofıs acacak. IMF, Türkiye'de açacağı temsil- cilikle stand-byprogramı doğrultusunda doğ- rudan müdahale gerçekleştirme olanağını el- de ederken, hükümet de böylece siyasi sorum- luluğu üzerinden atmaya çalışıyor. Türkiye, seçeneksizliğe itilerek enflasyo- nu düşürmede tek şansı stand-byprogramı ola- rak gösterilen IMF'ye mahkûm edilirken, fon doğrudan yönetimde etkin ohnasını sağlaya- cak bir ofisi mart ayında açmayı planlıyor. IMF'nin Türkiye'de ofıs açma planmda, 3 yıllık stand-by programı süresince öngörülen pohtikalann uygulanmasun garanti altına al- ma amacının da yatüğı belirtüiyor. Daha önce Türkiye'de uygulamaya soku- lan, ancak tam olarak istenilen düzenlemeler gerçekleştirilmeden stand-by programlannın yürürlükten kaldınldığına dikkat çekilerek, IMF'ninkuracağı ofısle programın işleyişi ko- nusunda baskı unsuru ohnayı planladığı kay- dediliyor. Stand-by'uı koşutu olan politika- lann yaşama geçirilmesini garanti altına ala- rak Türkiye'ye yenı dünya düzeninin istedi- ği biçimi vermeyi amaçlayan IMF'nin Tür- kiye'de ofıs açma planının ABD'nin Türki- ye'ye biçtiği konumla da yakından ilişkili ol- duğuna dikkat çekiliyor. EMF 'nin, Asya ve Rusya'da kaybettiği pres- njini yeniden sağlamak için Türkiye deneyi- mine önem verdigi beürtilmesine karşın, Tür- kiye'ye bu ülkelere açılan kredilerle kıyasla- namayacak kadar düşük düzeyde kullanım olanağı sağlanması dikkat çekiyor. Bu du- rumda IMF'nin çok ciddi kaynaİdar aktardı- ğı ülkelerde ofıs açması söz konusu değilken, Türkiye'de ofıs açmayı planlaması da dikkat çekici bulunuyor. ni önlemlerin almacağıni açıkla- dı. Mevcut ekonomik durumu, stand-by anlaşmasıyla ilgili dik- kat edilmesi gereken noktalan değerlendirdiklerini kaydeden Toskay, bu çerçevede kamu fi- nansman hedeflerine ulaşılması, "lEşsatnhm desteldenmesinin gö-' rüşüldüğünü belirtti. Türk Eximbank'm kısa vade- li dışsatım kredi faizlerini düşür- düğünü, faizlerdekı düşüşe koşut yine faiz ındırimlennin yapılabi- leceğıni açıklayan Toskay, harca- ma reformunun Maliye Bakanlı- ğı tarafindan yürütüldüğünü, mut- laka uygulanacağmı söyledi. Maliye Bakanı Sümer Oral da görüşmeden sonra yaptığı açık- lamada, Cottarelli'nin genel eko- nomik dummdan gayet memnun olduğunu ifade ettiğıni belirtti. Devlet Bakanı Recep Onal da Cottarelli'nin ekonomik progra- mın toplum tarafindan benimsen- mesi ve gösterilen idare şeklinden çok memnun olduğunu söyledi- ğini aktardı. Önal, uygulanan ekonomik programm IMF değil, Türkiye ta- rafindan yapıldığı görüşünü yine- lerken, "Bizim sorunlanmızı biz- den iyi künse bilemez. Türk insa- nının yapüğı şeyi küçümsemek doğru değil. Çözüm yoüannı en iyi bulacak olan yine bizim insa- nırmzdır" dedi. Paralarını alamadılar Domates üreticisi alternatifanyor BURSA / KARACABE Y (Cumhuriyet) - Salça fabrikalanna verdiği tonlarca domatesin parasını alamayan Karacabeyli üretici alternatiftanmayöneldi. Karacabey Ziraat Odası Başkanı Nuri Karaca, "Salca fabrikalarmdan miryariarca liralık alacağumz var. Banka sahiplerini kurtaran hükümet üretkrve bakmrvor. Bıçak kemiğe dayandL Bir yandan ses getirecek eylem planlarken diğer yandan yaşamak için alternarif tanma yöneByoruz" dedi. Karacabey Ziraat Odası verilerine göre son yülarda zeytinciliğin yanı sua şeftali, elma ve kiraz da Karacabey yöresinde ilgi görmeye başladı. Odanın getirdiği ceviz fidanlan da kapışıldı. Bir günde 1500'e yalon fidan sattıklannı bildiren Nuri Karaca, üreticinin alternatif tanma yönelmesi için destek olacaklannı bildirdi. Ceviz fıdanlannı ahm fiyatıyla üreticiye_sattıklannı anlatan Karaca, "Üretki biıiiği kurduk! Salça fabrikalanndan alacağınıızı alanıadığınuz gibi kapüarda da hoıiandık. Üretici kendi göbeğini kendisi kesmeye kararu. Örgütlü hareket ederek zoriuklan aşacağız. Alternatif tarun için düğmeye basüdı ve bir süre sonra bizi kapüarda bekleten salça fabrikalan peşimizden koşacak. Kolay teslim olnıayacağız'' diye konuştu. Fındık üreticisine bayramyok AHMET ŞEFÎK ERDOĞAN ERİŞEN TRABZON/ORDU - Yılbaşı- nı parasız karşılayan findık üre- ticisi ramazan bayramını da ürü- nünün karşüığmı alamadan gırmek zorunda kaldı. Hükümetin yeterh kaynak sağ- lamaması ve IMF'ye verilen ta- ahhütlerden ötürü FmdıkTanm Sa- nş Kooperarifleri Birüği'nin (FlS- KOBÎRLÎK) fmdık üreticisine olan 90 trilyonluk borcu hâlâ öde- yememesi paraya ihtiyacı olan üretici yan fiyat veren tüccannku- cağına itti. FlSKOBÎRLÎK sağlanan kay- naklann büyük bölümünü dep- rem bölgesine aktararak önceük- li olarak buradaki fındık üretici- sinin ürün bedellerini öderkaı do- ğuda aylardır para bekleyen fin- dık üreticileri mağdur bırakıldı. FlSKOBlRLİK Genel Müdürü Cevat Ayhan'ın bayram sonrası için umut vermesine karşın görü- nürde ciddi hiçbir kaynak bulun- maması karamsarlık yaratıyor. Büyük bir çoğunlugu Doğu Ka- radeniz'de olmak üzere 220 bi- nin üzerinde ailenin yaşamını doğ- rudan, 7-8 milyon kişiyi ise do- layh olarak etkileyen findıkta sı- kıntılar sürüyor. Ordu Ziraat Odası Meclis Baş- kanı Ayhan Yılmaz, FİSKOBİR- LÎK'te parasını alamayan ürericı- lerin gelecek sezonki findıklan- na karşılık tüccarve tefecilerden para aldığını belirterek bu bölge- de de büyük bir şiddette ekono- mik deprem yaşandığını söyledi. Hükümetin yeterince kaynak ayır- maması ve piyasayı üreticinin ürününü ucuza kapatan tüccara teslim etmesi nedeniyle ortaya çıktığı hesaplanan üretici kaybı 150-200 trilyon civannda. Şubat umudu Gerekli kaynaklann sağlanma- ması ve IMF taahhütlerinden do- layı, üreticinin çıkarlannı korumak ve piyasayı dengede tutmak ama- cıyla kurulan FÎSKOBÎRLİK, al- dığı findığrn parasım çok gecik- meli olarak verebiliyor. Üretici büyük birbatak içine dü- şerken, hükümetin gerekli kay- naklan sağlayamaması ve firsat- çılara karşı gerekli önlemleri al- mamasından dolayı dış piyasa fı- yatı kilogram başma ortalama 3.48 dolara kadar düştü. Bu fiyat, önceki yıl 4.5, geçen yıl ise 4.07 dolardı. Fındık piyasasmdaki bu kar- maşa ve kaygılara ilişkin açıkla- malarda bulunan FtSKOBtRLtK Genel Müdürü CevatAyhan, bir- liğin üreticinin elindeki diğer fın- dığı da almak istediğini açıkladı. Yeni yılla birlikte Tanm Bakan- lığı'nın yeni bir program ortaya koyacağını belirten Ayhan, şubat ayma kadar üretici alacaklannın ödenebileceğini söyledi. Depremzede üreticigözetilirken Doğu Karadeniz umıtuldu. ÎŞÇMN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER İletişim Yağmurlu, kapkara, kirii havanın içimizi karart- ması yetmiyormuş gibi, sokağa adımımızı atma- mızla terslikler üst üste biniyor. Otobüsler hem çok dolu, hem de trafik yürümüyor. Trenlerde gecikme var. Trafik her zamankinden biraz daha fazla dur- muş. Bankalarda her zamankinden çok bekleme, kaımaşa. Beyazıt, Eminönü meydanlanndayerese- rilmiş çarnur içindeki tezgâhlar, kalabalık arasından yol bulun ki yürüyesiniz. Birbirlerine çarpan, yo) vermeyen, hak tanımayan insanlar, öfke içinde küfürleşiyor. Gülümseyerek, saygılı konuşarak iletişim kuran insanlan mumlaan- yorsunuz. Öfkeli bu telaş, herkesin bumundan so- luması neyin nesi? Şeker Bayramı hazıriıklanmızı tamamlamaya ça- lışıyoruz da... Yıllardır Istanbul gibi ulaşımı zor bir kentte, varoş- larda yaşayanlann bayram alışverişi için, akıl almaz bir çileyi göze alarak, Beyazıt-Eminönü meydanla- nnı doldurmalanna kafayı takar dururum. Yanıt hep biraz daha fazla seçenek, daha ucuza alışveriş umu- du olur. Yıliar içinde degışen, çeşitlemenin kalite- sizlik üzerine yoğunlaşması gaiiba. içine daha çok naylon, daha çok sentetik kumaş katılarak üretilmiş kazaklar, pantolonlar, çoraplar. Fiyatlarbiruçdana- sıl başlıyorsa, diğer uca aynen uzanıyor. Bu yılın pantolonlannda, kazaklannda en çok bağınian fiyat 3 milyon. Bir kilo beyaz peynir, et, zeytin fiyatına, kalitesiz- malitesiz, sonuçta bir yeni pantolon ya da kazak. Çocuklarevde bekierken, varayoga bakılmadan alı- nacak. Haberlerde sürekli bayram üzeri pıyasaya sü- rülmüş, boyalı, sağlığa zaraıiı şekertemeler, sahte çikolatalann duyurusu var. Şeker Bayramı bu, şe- kersiz, çikolatasız olur mu? Pariak ambalajlanna göre, boyalısından, en pariak görünen, fiyatı en eh- veni şerlerinden seçilip eldeki naylon torba paket- leri dolacak... Yıne de insanlarta konuştuğunuzda, alıcısı, satı- cısı, Şeker Bayramı alışverişinin çok kısıtlı olduğun- dan yakınıyor. Herkes kendisine göre, bayram har- camalannı en alt düzeye indirmek için çırpınıyor. Para çıkışmıyor. İnsanlar böyle zamanlarda daha bir net kıyaslama yapıyorlar gaiiba. Herkes daha ön- ceki yillann bayram hazırlıklan ile bu yılkini karşılaş- tınyor. Vazgeçtiklerine, vazgeçmek zorunda kaldık- lanna bakarak öfkesini kabartıyor. Acısı önüne çı- kandan çıkanlıyor. İnsanlar gülümsemeden, birbiri- ne çarpa çarpa, küfrede küfrede, işini bitirmeye ba- kıyor. "İyi bayramlar" diye gülümseyen bir insan çt- karsa, ne demek istediği anlaşılamadan, anlamsız bakılıyor. Doyumsuz, öfkeli dönüş yolunda çocuk annesi- ni tekmeliyor. Anne çocuğunu çimdikliyor. Baba to- katlıyor.. sevgisiz, iletişimsiz, ilişkiler gelişiyor. Belki bayram öncesi en az üç gün boyunca göz- lemledığim, kafamı taktığım benzer görüntülerle içi- mi karartığımı, durumu abarttığımı düşünebilirsiniz. Nüfusun çoğunlugu için geçerli olan yoksullaşma, yaşam düzeyınin geriye kayması sizin yaşamınızda yok mu? "Eğitim görmüş, mesleği olan, bir yaşam duzeyi- ne ulaşmış insanlar için bile, yıldan yıla bir sürü alış- kanlığından vazgeçme zorunluluğu yok mu? Eski- si kadar çok tattl yapabiliyor, dışarda yemek yiye- bifiyor, kültür etkinliklenne katılabiliyor, harcama alış- kanlıklannızı sürdürebiliyor musunuz? Yoksa yoksullaşmadan siz de üzerinize düşen payı alıp, alışkanlıklannızdan vazgeçmek zorunda kalanlar, toplumsal ilişkilerinizi, iletişiminizi yitiren- ler arasında mısınız? Doğrusu tek belirleyici, gelir düzeyinin düşmesi, satın alma gücünün yitirilmesi değil. lletişimin kop- ması, umutlann, ortak değerterin yok olması varya.. Liderleri, iktidan, muhalefeti ile kirlenmiş, halk yığın- lan için umut, ömek olmaktan çıkmış siyaset, ada- let, kurumlar, örgütlenmeler. Yeni yüz, yeni bin yıllara, yeni bayramlara, yeni si- yasi liderier, yani partiler, yeni sendikal kadrolar, ye- ni demokratik örgütlenmeler, temizlenmiş kurumlar- la, sil baştan katılımla girmek için, bu bayramdan sonrasından tezi yok işe koyulmak gerek... sukransonerc» yahoo.com Vergi iadeleri mercek altmdaEkonomi Servisi - Ver- gi iadelerinde sahte fatu- ra ve fış kullanutunın yay- guılaştığı bildirilirken Ma- liye Bakanlığı, defterdar- lıklara "vergi iadesi bikli- rimlerine, ödeme öncesi denetim" talimatı verdi. Bu arada, kamu kurum ve kuruluşlannda görev ya- pan denetim elemanlan- nın "iş müfetrişi'' gibi dav- ranarak sigortasız işçi ça- lışüran işyerlerini SSK'ye bildirecekleri kaydedildi. Gelirler Genel Müdürü Akif Hamzaçebi tarafin- dan defterdarlıklara ve ge- lirmüdürlüklerine gönde- rilen "Vergi Denetimi \-e Koordinas>onu lç Genei- gesTnde.ücretlilenn 1999 içinde yaptıklan eğitim, sağlık, gıda, giyim ve ki- ra harcamalarına ilişkin belgeleriyle ayrn 20'sine kadar özel gider indirimi- ne ilişkin bildirimi doldu- rarak çahşuklan işyerleri- ne teslim etmeleri gerek- tiği arumsatıldı. Genelge- de, sahte veya içeriği itiba- nyla yanıltıcı belge kulla- nıknası ve belgelerde tah- rifat yapıhnası ya da di- ğer suretlerle doğan fark verginin fazla hesaplan- masına neden olunması halinde, bunun ilgüilerden cezalı olarak geri alınaca- ğı kaydedildi. Genelgede şu uyanlar yer aldı: -Kamu kurum vekuru- luşlarıyla değişik işkolla- nndaki özel işletmelerden örnekleme suretiyle seçüe- cek mükeUefler nezdinde, bildirimlerin Ocak ve Şu- bat2000 aylannda rvetnlik- le taranması sağlanacak, bu konuda defterdarhk- larca gerekli düzenlemeler yapılarak tedbirier aluıa- caktır. - Özel gider indirimi ile ilgili olarak sahte fatura veya fış kullanıldığına da- ir defterdarlıklara veya Alo Maliye 189 telefonuna ya- pılan ihbarlar ivedı olarak değerlendinlecektir. - Yajguı ve yoğun \«rgi denetimlerinde ruhsatsız olarak kullanılan ödeme kaydedicicihazlarla,pera- kende saöş fîşkri düzenle- yenlerin tespiti konusun- da özel hassasiyet gösteri- lecektir. Çalışma ve Sosyal Gü- venlik Bakanlığı'nuı ge- nel ve katmabütçeli kuru- luşlann denetim elemanla- nnın yapacaklan tespitler- le ilgili yönetmeliği Res- mi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik uyannca, ge- nel bütçeye dâhil dau^eler ile katma bütçeli idarele- rin denetim elemanlan, kendi mevzuatlanna göre işyerlerinde yapacaklan her türlü denetim ve ince- lemeler sırasmda, işyerle- rinde hizmet sözleşmesine dayanılarak çalıştuılanla- nn sigortalı olup ounadık- lannı da tespit edecekler.