Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 4 OCAK 2000 SALI
14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr
Çağdaş ve bağunsız bir siııeıııa
TURHANGÜRKAN
85 yaşındaki Türk sineması sayısal açıdan kısır,
nitelık yönünden başanh sayılan filmlerle umut ve-
ren, ancak depremlerle sarsılan acıh biryılı daha ge-
ride bıraktı. 2000'lere eskiye oranla daha güzel, da-
ha coşkulu ve güvenli bakıyor.
1999'lann özellıkle ikinci yansında Türk sine-
masında yaşanan kapsamh değişim aynı ivmeyle sü-
rüyor. 20. yüzyılın son yılını 5'i piyasa işi 19 füm-
le kapatan sinemamızın düzenli yapıtlannın bir bö-
lümü yerli festivallerde boy göstenrken, bir kesimi
de dünyaya açılma olanağı buldu. Kimileri yabancı
ülke salonlannda gösterim şansına kavuştu. Katıl-
dığı fesrivallerde sinemamızın adını dışanda da du-
yurdu ve ödül topladı.
çok yönlü fllmler
1999 yılmda eskiden olduğu gibı bölge işletme-
cileri yerine izleyici dikkate alınarak gerek iç pazar-
da gerek dış dünyada beğeni toplayan; konu, öykü,
anlatı. görüntü, oyuncu olarak birbırinden çok aynm-
lı fılmler üreten çağdaş. özgün, bağımsız bir sine-
ma oluşturma yoluna gidildi. Son iki yılın sinema
dünyasında yankılanan birbirinden ilginç filmleriy-
le Türk sineması, çağdaş birdönemin kapısmdan adm-
lannı attı.
çağda; blr kuşak
Sinema dünyamızda yaşanan yenıden doğuşla bir-
likte, büyük bölümü daha ilk ya da ikinci yapıtlan-
nı veren çok yeni, deneyimsiz, parasal yönden ye-
tersiz çağdaş bir genç sınemacılar kuşağı görevi dev-
raldı. Birkaç destekçi iyi niyetli yerli kurum dışın-
da, arkalannda güçlü ve düzenli bir yapımevi oluş-
madığı için EUROIMAGES (Avrupa Sinema Birlı-
ği Fonu) ya da dış ülke sinemacılanyla ortak yapım
yöntemine sığrnıp, yoktan var edercesine olmazı
gerçekleştirdiler. Çağdaş bir Türk sinemasının teme-
lini atan öncüler oldular. Bu yeni çağdaş sınemacı
kuşağı; yönetmeni, teknisyeni, yazan, çekimi, mü-
ziğı, oyuncusuyla Batı ölçütlerine uygun fılmler üre-
rip, Yeşilçam'ın izlerinin silindiği, geçmişin klasik
anlayışından çok aynmlı bir döneme yöneldi.
Starsız blr sinema
Günümüz Türk sinemasında tûm eksiklerine kar-
şın yabana anlamayacak biryenilenme yaşanıyor. Yı-
İalan star sisteminin yerini daha bilinçli, kültürlü, ye-
tenekli, atılımcı, çoğu tiyatro kökenlı yeni bir oyun-
cu kuşağı aldı. Sesli çekilen son dönem filmlerinde
oyuncular kendilerini seslendirdiklen için yıllar bo-
yu sinemamızı kemiren Yeşilçam'dan miras "dub-
laj" rezaleti de ortadan kalkü.
Sinema etklnllMerl
Türkân Şoray 'a ttalyan ödülö -185 filmi bulunan
ünlü sanatçı Türkân Şoray'a Roma Film Festiva-
li'nin Büyük Ödülü verüdi (4-16 Aralık). Sanatçı-
nın Selvi Boylum Al Yazmalım, Mine ve yönetmen-
liğini yaptığı Yılanı Öldürseler filmiyle Kasaba. Ma-
sumiyet, Akrebin Yolculuğu adlı Türk fUmleri gös-
terildı. Şoray, yönetmen OnıerKavur'la Cesene ken-
tindeki Türk Filmleri Haftası'na katıldı.
Türk sineması 85 yaşmda - Türk sinemasının ku-
FESTİVALLER
18.1JLUSLARARASIİSTANBULFİLMFES-
TtVALİ: 17 Nisan-2 Mayıs 1999. Altın Lale Ya-
nşmasf nda Türkiye'yi Güneşe Yolculuk fılmi
temsil etti. En iyi film: Güneşe Yokuhık. FIB-
RESCI (Sinema Eleştirmenleri) Onat Kutlar
Ödülü: Güneşe Yolculuk. En iyi yönetmen: Ye-
şim Ustaoğhı. Jüri Özel Ödülü: Yara. En iyi ilk
film: Gemide Hürriyet Halk Ödülü: Lob ve Bi-
Nuri Bflge Ceylan'ın profesyonel oyuncular yerine anne ve babasına rol verdjği 'Mayıs
SıkmOsı' adta filmi gişe basansmın aksine bu yüın en cükkat çeken filmleri arasındaydL
iidikid. Sinema Onur Ödülü: Vedat TürkaB, Er-
tem Göreç. Türker İnanoğlu, Neriman KöksaL
IL ANKARA ULUSLARARASI FİLM FES-
TÎVALİ: 26 Nısan-9 Mayıs 1999. En ıyı film:
Güneşe Yolculuk. En iyi Yönetmen-En İyi Se-
naryo Yazan Onat Kutlar Senaryo Ödülü: Yeşim
Ustaoğlu. Görüntü yönetmeni: Jacek PotrycJd
Umut veren kadm oyuncu: Mirzin Papazan.
Umut veren erkek oyuncu: CMgun Şimşek. Umut
veren yeni yönetmen ve senaryo yazan: Serdar
Akar SCurgu: Nevzat Disiaçık. Ozgün müzik:
Nedim Otyam. Sanat yönetmeni: Suna Çiftçi.
Işık. ErcanDunnuş. SeçıcilerKurulu Özel Ödü-
lü: Gemide. En iyi kadın oyuncu: Ayda AkseL
En iyi erkek oyuncu: Erkan Can. En iyi yardım-
cı kadın oyuncu: Güler Ökten. En iyi yardımcı
erkek oyuncu: Haldun Boysan. Aziz Nesin Onur
Ödülü: Sinema yazan Agâh Özgüç ve yönetmen
Zeki Ökten. Kitle Uetişim Ödülü: Binnur Kı-
lınçkaya (TRT ve sinema), trfan Demirkol (Ka-
vaklıdere Sineması).
36. ANTALYA ALTIN POKTAKAL FİLM
FESTtVALİ: 1-5 Ekim 1999. En iyi 1. Film:
Salkım Hanımın Taneleri. 2. film: Mayıs Sdan-
bsı (Avni Tolunay Ödülü). 3. film: Üçüncü Say-
fa (Behlül Dal Ödülü). En iyi yönetmen: Nuri
Büge Ceylan. En iyi senaryo: Zeki Demirkubuz.
Görüntü yönetmeni: AB Utku. Özgün müzik:
TamerÇn-ay. Sanat yönetmeni: Mustafa ZiyaÜl-
kenciler En iyi kadın oyuncu: Başak Köklüka-
ya. En iyi erkek oyuncu: Uğur Polat. En iyi yar-
dımcı erkek oyuncu: Ercan Yazgan En iyi yar-
dımcı kadın oyuncu: Serra Yıbnaz ve Inge Ke-
ler. Jüri Özel Ödülü: Mayıs Sıkınüsı Kurgu:
Meviüt Koçak. Laboratuvar: Fono Film. Yaşam
Boyu Onur Ödülü: Şerif Gören, Türker tnanoğ-
ru, Cüneyt Arkm, Göksel Arsoy, Hayati Hamza-
oğlu. Osinan Şahin, Cahit Berkay, Nedim Ot-
vam.
H. ULUSLARARASI tZMÎR FİLM FESTt-
VALİ: 8 Nisan 1999. Altın Artemis Onur Ödü-
lü sinema oyuncusu Hüseyin Baradan'a verildi.
1999 StYAD (Sinema Yazarian) Ödülleri: En
iyi film: Masumiyet. En iyi yönetmen ve senar-
yosu: Zeki Demirkubuz. En iyi kadm oyuncu: Der-
ya Alabora. En iyi erkek oyuncu: Haluk BUgi-
ner. En iyi yardımcı kadın oyuncu: Şerif Sezer.
En iyi yardımcı erkek oyuncu: Setim Naşit Öz-
can. Görüntü yönetmeni: Jurgen Jurges. Umut
veren yönetmen: Nuri Bilge Ceylan.
2. ANKARA UÇAN SÜPURGE KADIN
FİLMLERt FESTTVALİ: 31 Mayıs-6 Haziran
1999. Yılın kadın yönetmeni seçilen Türkân Şo-
ray'ın belgeseli, aynca oynadığı ve yönetmenli-
ğini yaptığı filmlerden örnekler gösterildi.
YİTİRDIKLERIMIZ
Öztürk Serengü,
Muharrem Gürses. Suzan
Akay. Nejat Gürsoy,
Ferhan Tanseü, Mahmut
Tali Öngören, lzzet Akay,
Sevim Tuna, Sevim
ŞengüL Neriman Köksal,
Orhan Bartas, Tuncan
Okan, Tank Gürcan,
Banş Manço, Hasan
Kazankaya, Fakir Baykurt,
AliUğur.
Ç
Ajinema dünyamızda
yaşanan yeniden doğuşla
birlikte, çok yeni, çağdaş
bir genç sinemacılar
kuşağı görevi devraldı.
Günümüz Türk
sinemasında tüm
eksiklerine karşın yabana
atılamayacak bir
yenilenme yaşanıyor. Star
sisteminin yerini daha
bilinçli, kültürlü,
yetenekli, atılımcı, çoğu
tiyatro kökenli yeni bir
oyuncu kuşağı aldı.
YENİ FILMLER
Yol- (Senaryo Ydmaz Gü-
ney, yönetmen Şerif Gö-
ren), YaşamaHakkı-(Nu-
rettin Özel), Propaganda
- (Sinan Çetin), Lalefi'de
Kr Azi»-(Kudret Saban-
cı), Lola-Bflidikid - (Kut-
luğ Ataman), Harem Su-
are - (Ferzan Özpetek),
Kayıkçı - (Biket Ilhan),
Gülün Bi«Şi Yer - (îsma-
il Güneş), Uçüncû Sayfa -
(Zeki Demirkubuz), SaJ-
kım Hanımın Taneleri -
(Tomris Giritlioğlu), Asansör-(Musta-
fa Altıoklar), Mayıs Sıkmtıa-(Nuri Bil-
ge Ceylan), Kaç Para Kaç - (Reha Er-
dem), Dnruşma - (Yalçm Yelençe).
Ferzan Ozpetek'in 'Harem Suare'si 1900'lerin başmda
Osmanh Sarayı'nm gizemli haremini izleykiye sundu.
'Gemide' tstanbul FestivaB'nin En tyi Ük FDmL (ûstte)
'Masumiyet'i sinema yazarian en iyi film seçti. (altta)
ruluşunun 85. yüı (14 Kasım 1999) Beyoğlu Bele-
diyesi'nin düzenledıği bir dizi etkınlıkle kutlandı. Si-
nemakuruluşlanmn ilgi gösterdiği kutlamalar nede-
niyle Taksim Alanı'ndaki törenden sonra Tank Za-
fer Tunaya Merkezi'nde çeşitli füm gösterileri dü-
zenlendi. Türk sinemasından 20 emekçı sanatçıya
Emek Onur Ödülü verildi.
Gezici festh'ahn Anadolu serûveni - Ankara Sine-
ma Derneği'nin, Avrupa Birliği, Avrupa Komisyo-
nu ve Kültür Bakanlığî sponsorluğunda dûzerüedi-
ği 5. Avrupa Fihnleri Festivali (12 Kasım-6 Aralık)
bu yıl Ankara, Bursa, Çanakkale, tzmir gibi Anado-
lu kentlerini dolaştıktan sonraYunanistan'ın Drama
kentınde seferini tamamladı. Festivalin "Bir Oymı-
cu* bölümünde yer alan Tunce) Kurtiz'in fılmleri-
nin toplu gösterimi yapıldı. Yönetmenliğini yapıp oy-
nadığı Gül Hasan ile Yıhnaz Gûney'in Umut ve Ze-
ki Ökten'in Sürü filmleri gösterildi.
Salkım Hanım Oscar yohmda - Tomris Giritlioğ-
hı'nun bol ödüllü filmi, Akademi Ödülleri'ne (Os-
car) yabancı film dalında aday adayı seçıldi.
2. Llusbrarası Sincma-Tarüi Buhışması -Osman-
ldılar'ı ana terna seçen etkınlık, 27 Aralık 1999-6 Ocak
2000 tarihleri arasında yapıhyor.
Pı$ etkinHkler
Güneşe Yolculuk - Yeşim Ustaoğhı'nun filmi 49.
Berlin Film Festivali Yanşma Bölümü'nde AGICOA
Mavi Melek, Panorama Bölümü'nde 14. Banş Ödü-
lü aldı. Variety dergisi sinema eleştirmenlerince Eu-
rope New 10 Avrupa fihninden biri seçıldi. Fransa,
Almanya ve Ingiltere'de gösterime girdi. Kanada 18.
Vancouver Festivali'ne katıldı. Hollanda Uluslara-
rası Yanşma Jürisi'nce en iyi Avrupa filmi seçıldi.
Lola veBiüdikid-Nev, York'taki Fest Şenliği'nde
birincilik ödülü. Itarya'da Torino Uluslararası Gay ve
Lezbiyen Festivali Büyük Ödülü. Oslo Gay-Lezbi-
yen Filmleri Festivali Gay ve Lezbiyen Festivali Bü-
yük Ödülü. Oslo Gay-Lezbiyen Fihnleri Festivali
Seym:ı Büyük Ödülü.
Uçüncü Sayfa - Zeld Demirkubuz'un filmi 52. Lo-
carno Film Festıvalr'nde yanştı. Oslo Film Festiva-
h ve Vıyana Film Festıvaİı'ne kaöldı.
Kasaba-NuriBügeCejlan'ın filmi Fransa'da An-
gers FUm Festivali Jüri Özel Ödülü kazandı. 28. Rot-
terdam Uluslararası Film Festivali'nde üç gün bo-
yunca gösterildi.
Yara- YAnazAsbn'ın fılmi 21. Nantes 3 Krfa Film
Festivali ve 22. Göteborg FUm Festivali'nde göste-
rildi.
Tabutta Rövaşata - Önceki yıl San Francisco Fes-
tivali'nde bu filmiyle birincilik ödülü alan yönetmen
Derviş Zaim. 9 Mayıs'ta 42. San Francisco Festiva-
li'nde jüri üyesi olarak görev yaptı.
Propaganda - Sinan Çetin'in filmi 4. Şanghay
Füm Festivah'nde Altın Kupa, 20 Valencia Film Fes-
tivali'nde Gümüş Pahniye, 19. Amiens FUm Festi-
vali'nde Hal Ödülü, 15. Bastia Füm Festrvali'nde Al-
tın Zeytin Ağacı, Eleştirmenler Jürisi Ödülü, Genç
Seyirciler Ödülü, En İyi Ses ve Müzik Ödülü kazan-
dı. 14 Ekim'de Almanya'nın 25 kentınde gösterime
girdi.
Dayım - Yazar-ressam Taynın Pirselimoğlu'nun
ilk kısa metrajh filmi Venedik Film Festrvah'nde
Türkiye'yi temsil etti.
Babanu Hırsztar Çakta - Genç yönetmen Esen
Işk'ın filmi Isviçre'de SUISIMAGE En iyi Film
Ödülü'nü kazandı.
Peruk Takan Kadmlar - Kuthığ Ataman'ın filmi
48. Venedik Bienah'ne katıldı.
çetriml tamamlanan fllmler
EylülFırünası- AüfYıhnaz 1999da HabibBek-
taş'ın "GöJge Korkusu" romanından uyarladığı fıl-
minde, işkencenin egemen olduğu 12 Eylül darbe-
siyle altüst olan değerleri küçük bir çocuğun_bakış
açısmdan anlatıyor TankAkan,Zara,KutayOzcan,
Hazun Körmükçü, Deniz Türkali oynuyor.
Güle Gflle - Arkadaşlan Galip'i yıllar önce âşık
olduğu Kübalı dıplomatın lazına kavuşturmak için
banka soyan Bozcaadalı dört yaşlı kişinin öyküsü.
Zeki Ökten'in fılminde Yıkhz Kenter, Zeki Alas>-a,
Metin Akpman Eşref Kolcak, Şükran Güngör, Ha-
luk BUgjner, ıNüüfer Açıkalm oynuyor.
Kahpe Bizans - Gani Müjde'nin tarihsel filmler-
le dalgasını geçtiği ilk fılminde Yeriş Bey'in serü-
venleri yer ahyor. Bizanslı askerler, krallar. kraliçe-
ler bir kahkaha göstensı sunuyorlar. Mehmet ABEr-
biL Hande Ataizi. Can Davran,AyşegülAldmç, Nur-
seü İdiz, Yıfanaz Köksal oynuyor.
Sevgflim tstanbul-Yunanh gazeteci Irini'nin, sev-
güisi Türk gazeteci Alı ile yıllar önce Istanbul'dan
göçe zorlanmış babasını ve geçmişini arayış öykü-
sü. Seçkin Yasa'mn, Nedim Gürsel'ın ıkı öyküsün-
den uyarladığı ikinci filmınde KaryofvUa Karabe-
ti ve ,41ptekm Serdengeçti oynuyor.
Hayal Kurma Dersleri - Lokantacılık yaparken
borca gömülüp. alkolik eşi taranndan terk edüen
emekli edebiyat öğretmeniyle aşk kırgını genç birka-
dının öyküsü. Ya\ıızOzkan'ın fılminde Tank Akan,
Serap Aksoj, Ayşegül Aldinç, Mehmet Günsur. Pe-
fin Batu, Mert Gür. Mümtaz Sevinç oynuyor.
Renkli Türkçe - Yeşılçam'ı saran 1970'li yıllann
seks furyasını anlatan AhmetÇakKi'nın füminde Os-
man Cavcı, Nttûfer Aydan, Sibel Gökçe, Mustafa
L'zumıbnaz var.
Roinantik - Sinan Çetin'in, Ahmet Ümit'in "Sis
ve Gece" kitabrndan uyarladığı filmde bir bar şarkı-
cısının yaşamı konu ediliyor. Oyunculan Okan Ba-
yülgen, Teoman, Esin Morahoğhı.
Kara Kentin Çocuklan - Orhan Oğuz'un. aykın
gençlerin yaşamına eğUdiğı filminde NUüfer Açıka-
lın, Toprak Sergen, Peker Acıkahn. Uğur Çavuşoğ-
hı. Ismet Ay var
BaşJangKm Sonu - Üm» Elçi'nin, Murat Kadıoğ-
hı'nun romanından uyarladığı filmin başrolünde Yd-
da Kaymakçı Reynaud oynayacak.
Suur- Gürsel Ateş-Yaşar Güner'in filmınde Ga-
ni Rüzgar Şavata, Üknur Bozkurt, E>1ül Deniz, AH
Şakar. Deniz Akbuhıt, Aynur Aydan oynuyor.
DoğumYeriAbsürdistan-Viyana'dakihastanede
aynı andabiri Türk öbürüAvusturyah iki aüenin, hem-
şirelerin hatası yüzünden kanşan bebeklerinin öy-
küsü: Iran kökenli Avusturyalı yönetmen Huşeng
ABahyari'nin filmınde Ahmet UğurhuMehem Cum-
bul, Karl Marlamifsch. Julia Stemberger var.
Fasulye-Köydekı emeklılenn vergi iade zarflan-
m kente götürürken para bekleyen kiralık katilin ara-
basına binen bir genç ve dağ evinde tatile giden TV
muhabiri kızrn öyküsü. Bora Togan'ın filminde Ta-
ner Barlas. Haluk Bılgıner. Biilent Kayabaş, Burak
Sergen, EKin Beşikçioğlu o>-nuyor.
Abuzer Kadayıf- Tunç Başaran'ın füminde, ha-
müe kansı rinercüerin saldınsı sonucu ölünce sokak
çocuklannın eğitimi için adrnı Abuzer Kadayıf ola-
rak değiştirerek türkücü olan Güneydoğulu sosyo-
log Ersin'in öyküsü var. Filmde Talat Bulut, Metin
Akpınar. Sfl)d TUrnagöL Savaş Dinçel var.
YAZI ODASI
SELtM tLERİ
Bir Fincan Çay Sanatı
Eski, güzel romanlarda.. belki de virgülsüz.. es-
ki güzel romanlarda çok sevdiğim çay saati sah-
neleri vardı. Adlarını, konularını, kişilerini hatırla-
yamadığım o romanlarda, akşamüzeri bahçeye
çıkılır, hasır koltuklara oturulur, porsefen fincan-
lardan çay içilirdi.
Bizse daracık apartman katında oturuyorduk.
Ne bahçe, ne hasır kottuk-masa, ne porselen çay
takımı.
Gerçi porselen, üstelik kenarları ince altın şe-
rftli çay takımımız vardı ama, ancak hatırlı misa-
fıriere çıkartılır, sonra yine büfenin camekânın-
daki yerine kaldınlırdı.
Romanlann çay sahnelerinde ince yaz esinti-
leri, usul usul akşam renklerine bürünen gökyü-
zü, kuşlann gün sonu ötüşmesi, esintinin dalga-
landırdığı çiçek kokulan, şebboylar, güller, zam-
baklar... Bizim evdeyse, bunaltıcı, iç karartıcı ko-
nuşmalar, memleketin hali, cevizli kekin tekrar-
lana tekrarlana bayatlamış 'tarifnamesi', stcak yaz
günlerinde açık pencereter, havasız, yapraksız so-
kak...
1950'lerde yayımlanmış bir sözlükte 'çay', tıp-
kı o romanlardaki gibi tanımlanıyor:
"Misafııierin çay, pasta, bisküvi ile ağırlandı-
ğı, danslı ve musikili yahut danssız toplantı."
Danslısını, musikilisini, Taksim Belediye Gazi-
nosu'ndaki okul çaylanmızda yaşamıştım. So-
nu çoğu kez hüzünle biten, ama sevinci, heye-
canı günler öncesinden başlayan okul çayları!
Çay sözcüğü Çince'den geliyor; çaygillerden
bir agaççık, bu ağaççığın, haşlanarak suyu içi-
len kurutulmuş yapraklan.
Ben öyle pek çay düşkünü degilim. Bununla
birlikte çay yazılan okumaktan her zaman hoş-
lanınm. Şimdilerde Çay KültürTarihi'ni okuyorum.
Alman asıllı, Paris'te yaşayan ve "başlıca uğra-
şı çay içmek" olan Stephan Reimertz'in eseri-
ni Mustafa Düzel -okunması tat veren birTürk-
çe'yle- dilimize çevimniş, Dost Kitapevi -gerçek-
ten özenle- yayımlamış.
"Japon bahçesinde çay evine giden küçük
patika"da günlerce, günlerden beri çay içme sa-
natının gizlerini yaşadım, yaşıyorum. Burada sa-
natın bütün özünü yakaladım desem yeri.
Bazı alıntılar:
"Nitekim çay evini çevreleyen bahçe, simge-
selbir 'cordon sanitaire'e, misafııierin çay töre-
nine adım atarken nıhsal birpaspas üzehnde kir-
lerini sıyınp attığı tinsel bir annma bölgesine
benzetilebilir."
"Bahçıvanlaryapıtlannda bir manzaranın ger-
çek görünümünden çok, onun tininisimgeleme-
ye önem veriyohardı. Ortasında bahçe evi bu-
lunan Japon bahçesi, dünyayı minyatür boyut-
lannda temsil eden bir mekândı."
Her roman, her resim, her şiir gibi...
Ibplumsalstatü işaretlerinin, ömeğin eskiden
Samuray kılıçlannın, kapıda bırakılması gerekir."
Bir öyküyü okurken, bir tiyatro eserini izterken
de...
"(...) bir resim, çiçek dalı ya da sanat yapıtıy-
la süslenmiş 'tokonoma' köşesi (...)"
Bu tokonoma köşesini o kadar çok sevdim ki,
keşke bundan bir roman 'çıkarabilsem' diye dü-
şündüm.
Stephan Reimertz sıcak bir yazar; yazdıklan,
okura umut aşılayan yazariar vardır, onlardan. Bir-
den Salah Birsel'i ne kadar çok özlediğimi his-
settim.
Çayın Kültür Tarihi'ni okurken üst üste, fincan
fincan çay içeceğiniz geliyor. Ama yalnız o ka-
dar değil. Bir yandan da edebiyattan küçük de-
dikodulara -geçmiş zamanın çay tutkusu dedi-
kodulanna- dağılarak, çayın kültür tarihi derken,
yaşama kültürünün bütün birtarihine açılıyorsu-
nuz.
Her gün bir araba dolusu kitap yayımlanıyor.
Bir yanıyla sevindirici. Bir yanıyla 'işportacı' bir
tutum da ağırlık kazanmıyor değil. Üç beş gün
sergilenen, sonra yitip giden kitaplar. O karga-
şada nitelikli eserierin gündem dışı kaldığı olu-
yor.
Çayın Kültür Tarihi, Temmuz 1999'da yayım-
lanmış. Ben yeni edinebildim. Dediğim gibi, umut-
lar kuşanarak, sevinç duyarak okuyorum.
Takvimde îz Bir akan:
"Şeklalır semaverde I Gümüşten, şeffaf bir
sır" Hamit Macit Selekler, "Çay" şiirinden.
BUGUN
• CRR KONSER SALONU'nda saat 19.30da
Brezüyalı gitanst MarcusVlnkaus'un resitali izlenebiür.
(231 54 97)
• MEBASANATEVİ'nde saat 20.00'de MineErgen'rn
'Tarihten Bugüne Italyan Tiyatrosu" konulu söyleşisi
ve 21.30'da Gruplarla Tiyatro Atölye Çabşması yer
ahyor. (547 13 35)
SİNEMA-TARİH BULUŞMASrNOA BUGÜN
• ALKAZAR StNEMASI'nda saat 14.00 ve
19.00'da 'Volkan', saat 16.30 ve 21.30'da 'Dördüncü
Bölüm' fihnleri gösteriliyor. Aynca yanşma fihni
Volkan'ın yönetmeni Ottokar Runze üe söyleşi
fümin 19.00'daki gösteriminden önce ızlenebilir.
(293 24 66)
• ALMAN KÜLTÜRMERKEZİ nde saat 15.00'te
'Kkmdike'aZorlu Yol', saat 16.00'da Chiapas
Admda Bir Yer' ile gösterimin hemen ardından saat
17.30'da, fıımin Kanadalı yönetmeni Nettie WTW'ın
bir söyleşisi yer alıyor. (249 20 09)
• ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZt'nde saat
11 .OO'de Rhhy Pank'ın yönetmenlığıni yaptığı 'Site
2' adlı belgesel fihn, saat 15.00'te 'Diyet' ve
'Ferman' fihnleri; saat 19.00'da 'Pembe încili
Kaftan' ve 'Töpuz' filmleri izlenebılir. (251 66 00)
• LEVENT KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat
14.00'te 'Guneş Yanığı', saat 16.30'da 'Albay
Kwietkowski'. saat 19.00'da 'Garaj Olimpo' \e saat
21.30'da 'Lotna' adlı fıımler gösteriliyor.
(325 72 88)
• İSTANBUL BtLGİ ÜNtVERSİTESİ nde saat 20.
30'da 'Yağmurdan Önce' adlı fihn yer ahyor.
(216 22 22)
• BAHARİYE SfiNEMASI'nde saat 14.00'te
'Özgürtüğümü Ver', saat 16.30'da 'Kıyametten
Sonra', saat 19.00'da 'Son Sözleşme' ve saat
21.30'da ' Gerçeğin r^şinde' filmleri izlenebilir.
(414 35 05)