Katalog

t OCAK2000CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA JvLJJ-iJ. LJ.ll. [email protected] 15 9 \z bırakaıılardaıı aımıışaclıldamııız YILMAZ CÜNEY Senaryosunu Yılmaz Gûney'in yazdıği, Şerif Gören'ın yönetnğı 'Yol' fılmi 17 yü ara- dan sonra ilk kez Türk izleyicisiyle buluş- tu. 1982'deCannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Ödülü'ne değer bulunan 'Yol', Yıl- maz Güney Kültür ve Sanat Vakfı ıle Fatoş Gûney'in çabalanyla Imaj stüdyolannda ye- niden elden geçirilerek, çağm son teknik olanaklan kullanılarak yenilendi, 35 kopya olarak hazırlandı. 16. Uluslararası lstanbul Fihn Festivali'nde filmleri gösterildi. SELİM İLERİ Yitirdiğimiz Istanbul'un intikamını ahnak için yazdığı, izlenimler, duyumsayışlarla başlayıp, anılarla süren ve okumalarla, oku- ma notlanyla noktalanan 'Yıkhztar Amnda lstanbul', kırkıncı kitabıydı Setim Üeri'nin. 'Ay Hâlâ GüzeT, 'Biten Dd Yüzyd'dan son- ra 'Ada, Her YahuzhkGibi' adh kitabında 'd- liyaşm cesaretiyle' iç dünyasını 'kjşisel' anı- lannı aktardı Gerçek yaşamdan ızdüşümler- le örülü 'içhûn tarihi'nı yazdı. okura 'kalbt- ni acn'. hayatının 'şiirsiz masahm' kurdu. Selim lleri'nin çok üretken geçen bu yılda son ürünü, ölümünün yirminci yılında haya- tı boyunca en çok hayranlık duyduğu şair- lerden birincisini andığı bir kitapn: 'Kmkln- cdflderin Şairi: Behçet Necatigü' TÜRKAN ŞORAY TürkanŞoray'a Roma Fihn Festivali'nin Büyük Ödülü verildi. Sanatçının Selvi Boy- hun Al Yazmahm, Mine, yönetmenliği yap- tığı Yüanı Öidürseier fıhni gösterildi. An- kara'da Uçan Süpürge Kadm lletişim Mer- kezı tarafindan düzenlenen '2. Kadm Film- leriFestivai'nın bu yüki kadın yönetmeni olan Türkan Şoray'uıyönettıği ve oynadığı füm- ler gösterildi. Son olarak Truva Kültür Sa- nat Ödülü aldı. SALAH BİRSEL Deneme yazan olarak tanınan, şürlerin- de zekâ ve duygu çok farklı bir bireşimle kay- naşan. şiinne egemen olan alaycı tavnnı düz- yazılannda da sürdüren usta şair, yazar Sa- ühBirseL 80 yaşında yaşamını yıtırdı. 1940 kusağının çok yönlü edebiyat adamlanndan olan Salâh Birsel, ardında pek çok yapıt bı- raktı. BÜLENT ERKMEN Kabataş Kültür Merkezi'nde sergüediği *97/98Çahşmalan'nın sergi kataloğunu sun- du. Zürih'teki AGI Semineri'nde 'Self Pro- motion IV (fihn çahşması) gerçekleştirdi. Almanya'da Essen'de 'German Prize for Communications Design 1999' sergisinde 'Brecht'in lOODoğumgünü' sergısı için afış, °E*pd> (Shanng Jerusalem' afışi, 'KBN: 975- 342-142-T kitabı ile üç adet 'High Design Quality' ödülü aldı. MENCO ERTEL Mesleğinde 40.yıh geride bırakan, Türk grafik sanatının önde gelen isimlerinden 'resmin suurlan içinde dolaşan' Mengü Er- td, dıjıtal baskı teknığım kullanarak çok büyük boyutlara getinlen son dönem grafik çalışmalannı 'Büyültmeler' sergisinde sun- du. SANATA SALDIRILAR 11 .Uluslararası lstanbul Tiyatro Festiva- li'nde La Fura deb Baus topluluğunun sah- neledığı 'F(5 ust Sürüm 3.0', iki televizyon kanalı tarafindan kamuoyuna çağdışı bir zih- niyetle pornografık olay ve şeytan oyunu ola- rak sunuldu. 21 .yüzyılın eşiğınde, sanat Or- tacağ'dan kalma bir yaklaşımla yargüanarak, ÎKSV'ye fütursuzca saldınldı. Tiyatro Stüd- yosu'nun sahneledığı David Mamet'in 'Bağ- b Şn Isj' adlı oyunu Tarsus'ta yasakçı ve san- sürcü bir yaklaşımla kaymakam tarafindan oyun sırasında engellendi. Tiyatro Manga HaldunTaner'in yapıtlanndan derlenmiş bır oyunu Sivas Gürün'de sahnelerken yerel yö- netıcılenn tepkılenyle karşüaştı. Tiyatro Bi- rikim' in Taner'in 'Gdzkrimi Kapanm Vazi- femi Yapanm' adh oyunu Kozan Kaymaka- mı tarafindan yasaklandı. AHMET CEMAL Yazüan aracüığıyla kendisiyle en çok he- saplaştığı kitabı 'ŞerefBey Arnk Burada Ya- şamryor'dan sonra ilk kez 'öykücü' olarak karşımızaçıkan AhmetCemal 'Dokunmak' üe sıradışı, çarpıcı ama gerçek konulara çe- kinmeden el atıyor. 'Gençnge Mektuptar'ı yayımlayan AhmetCemal için bu yıl olduk- ça \erimliydi. 'Urfaust', 'LukuUus'un Sor- guhnması', 'Sofokies'in Antigonesi', 'Dava', 'Niteliksiz Adam' gıbı çevinlen birbın ardı- na yayımlandı. Ahmet Cemal şimdi de geç- miştne yaptığı uzun bir yolculuğun, çok yo- ğum bir hesaplaşmanın romanı olan 'Nec- detln Romanı'nı yazıyor. AYSE ERKMEN Arupa ve Afrika'dan 83 sanatçının karıl- dıgStuttgart'taki 7. Küçük Heykel Triena- li'nie Büyük Ödül, AyşeErkmen'in 'PRM 1 aıdotners' adh işine verildi. Bu yü Frank- furt'ta Galeri Brigitte'de 'Summertime' (Yaz Zananı), Göppingen'de Stadtische Galeri Göşpingen'de 'Ctaoo,Choo\ Stuttgart'taGa- lenvlueller Roth'da 'BatmanandOmersand Otter Auto Shapes' (Batman ve diğerleri ve di^r otomatik bıçunler) başlıklı sergiler aç- tı. 1-elsınkı'de 'UnderthesameSky', Bonn'da 'Zetwenden', Amsterdam'da 'Rreworks', Jensalem Bienali kapsamında Kudüs'teki açuhava sergisinde 'Sunan's Pool', Kas- selie 'Cronos and Kairos', Münih'te ise Durmadan üretiyor 14 yıl önce hazniadığı 'ÇağdaşTûrk Şüri Antolojisi'ni genişleterek yenıle- di. 97 şairin yer aldığı antoloji, 1920- 1970 arasını eksiksiz olarak sunuyor. Antolojiye, kimı şaırlen, tartışma bö- lümleri ve düzyazılan ekleyen Me- met Fuat, yeni basımda kitabın sonu- na eklediği 'Sonrası' başlıklı bölüm- le tartışma yaratn. Bu yü içinde bir baş- ka tartışmayı, şiir üzerine yazdıği, Cumhuriyet'te başladığı, Adam Sa- nat'ta sürdürdüğü yazılan 'Yaşh Şaire Mekruplan' adlı kitap olarak yayım- ladı. Futbol tutkunu Memet Fuat, 'dost- hığu,sev^yi,aınatDfceyakiaşnnlan'an- lattığı 'Tribünden Palavra Andar'ı da bu yü yayımladı. Çocuklara futbol uzun yıllar Altmyurt'da voleybol ant- renörlüğü yapan, on yıl voleybol er- kek milli takımım çalıştıran, günü- müzde de yerli yabancı spor dünyası- nı yakından izleyen Memet Fuat, bu kitabıyla futbolun yakın geçmişini an- latıyor. Gençlere yönelik 'Yaşamı/ sana- to/yapıtlarv'örnekler' dizisı olarak ha- zırladığı kitaplardan Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Tevfik Flkret, Ahmet Haşim, Şinasi, Namık Kemal bu yılın ürünlennden. "Demokrasi Kültûrû", 20 sayfalık incelemeyi de ıçeren " İkinciYeniTar- üşması", filozoflann Allah üzenne düşüncelerini yazdıği "Din ile Febe- fe" ve Nâzım Hikmet'ın çok kapsam- b yaşamöyküsüyle, Nâzım için yazdı- ği bütün yazılan kapsayan kitabı da ya- yıncısını bekliyor! Yeni yılda farklı işler îstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürü ve Genel Sanat Yönetmeni Yekta Kara, Almanya'nın Chemnitz Operası'nda 35 yıllık bir aradan son- ra Vferdi'nin 'Nabucco'sunu güncel bir yorumla konuk yönetmen olarak sah- neye koydu. Bu sezon ise nisanda ABD'de yeni bir opera sahneleyecek. Önce Habitat II, sonra Lizbon'da- ki Expo 98 kapsamında sunulan 'Li- rikTarih Gösterisi'nın mıman, genel sanat yönetmeni Yekta Kara'nm AGlT zirvesinde de AIi Taygun ile birlikte gerçekleştirdiği 'Lirik Tarih Göste- risi' dünyamn önde gelen liderlen ta- rafindan büyük beğeniyle karşılandı. 2000 yılında İDOB'un 40. yaşmı sergi, kitap, yeni prodüksiyonlar ve CD ile kutlamaya hazırlanan Yekta Kara yine dünya standartlannda ilk- lere imzaatacak. SaintSeans'ın 'Sam- son ile DaKla'smı kendisi sahneye ko- yacak. Rossini'nın 'İtah-a'da Bir Türk Opera»', Arif MelikofT-Nâzun Hik- met'ın 'FerhatileŞirin' balesi, And- rePrevin'in 'ihtirasTramvayı', Ben- jamin Britten'in 'Peter Grimes'ı da yıne ünlü isimlerce sahnelenecek. Aynca yeni bir Türk operası ve bir de VVagner operasma yer vermeyı tasar- hyor. Opera ve balede 'yeni binyılda daha farkh işler gerçekleştinne' ama- cındakı Yekta Kara'nın en büyük dü- şü 'tDOB'aaitbirbina!' Aynca AKM dışında yeni mekân- lara, Bakırköy ya da Kadıköy yaka- sına uzanabilmeyi, opera ve balenin 'kitleler'e seslenmesi dileğinde. luslararası lstanbul Tiyatro Festivali'nde ilk kez bir ortak yapım gerçekleşti. 21. yüzyılın eşiğinde sanat, Ortaçağ'dan kalma bir yaklaşımla yargılandı:'F@ust Sürüm 3.0' adlı oyun, iki televizyon kanalı tarafindan kamuoyuna çağdışı bir anlayışla pornografık olay ve 'şeytan oyunu' olarak sunuldu. Tiyatro Stüdyosu'nun, Tiyatro Birikim'in oyunlan kaymakamlar tarafindan yasaklandı. Yılmaz Gûney'in 'Yol'u 17 yıl sonra ilk kez Türkiye'de yenilenerek gösterildi. Eczacıbaşı Sanal Müzesi kuruldu. Semiha Berksoy, New York'ta Robert Wilson'ın oyununa konuk sanatçı olarak katıldı. 1) Semiha Berksoy, 2) Sertab Erener, 3) Afcv Ebüzriya, 4) Kudsi Erguner, 5) Sefim tfcıi 6) Erol Akyavaş^ 7) Yılmaz Gûney, 8) Türkan Şoray, 9) Mengû ErteL 'Dream City' adb çalışmalanyla toplu ser- gilere katıldı. Ayşe Erkmen, Almanya'da Gelsenkirschen Universitesi'nde yeni yapı- lan Recklinghausen Kampusu içinkahcı ya- pıt gerçekleştirdi. CENCO ERKAL Genco ErkaL Dostlar Tiyatrosu'nun otu- zuncu. kendi tiyatro yaşamınm kırkıncı yı- lını kutladı. Can Yücd'in dizelerini sahne- ye taşıdı. 1975'ten bu yana Nâzım Hikmet, BertoltBrechtve AzizNesin'ın şiırlerini sah- neye uyarlayarak tiyatroyla şiır arasında köp- rüler kuran sanatçı, 'Can Yücel'in kâğıtûze- rindeki sözcüklerine kanıyla canıyia yaşam vermeye soyundu.' İPİL BİRET Chopin yıh nedeniyle bestecinin tüm ya- pıtlaruıdan oluşan 15 CD'lık bir külliyatı dünya müzik piyasalanna sunan İdil Biret'in Bilkent Senfoni Orkestrası'yla yaptığı tüm Beetnoven konçertolannın albümlen de ya- yımlandı. Ünlü pıyanıst. Rachmaninov'un tüm yapıtlanndan oluşan bir albüm dizısini de tamamladı. TİYATRO FESTİVALİ'NDE DÜNYA PRÖMİYERLERİ Uluslararası lstanbul Tiyatro Festivali, At- tis Tiyatrosu ve Uluslararası Tiyatro Oüm- piyatlan ile büiikte ilk kez bir ortak yapıma imza atn. Festrvalde TnedorosTerzopotos'un yönettiği 'Herakks Üçlemesi'nın ve ünlü yö- netmen Antunes Filho'nun Macunaıma top- luluğuyla sahneledığı 'Truvah Kadınlar'ın dünya prömiyeri gerçekleştirildi. ALEV EBÜZZİYA AlevEbüzziya'nın 'uçaraknnşhissi veren'. 'bflyölâ', 'boşhıkta asıhymışçasına duran' 'çanaldan' bu yıl Galeri Nev'de sergilendi. Aynca, her biri sanat yapıtı olan çanaklar kaliteden ve estetikten ödün vermeden yaşa- mı kolaylaştıran ürimler olarak gündelık ya- şamın bir parçası oldu. Ebüzzıya'nın Beymen ıçın hazuiadığı sofra aksesuvarlan sensı 'Alev at Beymen Home1 adı altında toplandı, kul- lanıcısının yaratıcılığuıı ve kombinasyon yapma yeteneğini kullanmasına olanak ver- di. İZMİT SEHİR TİYATROSU tzmit Şehır Tiyatrosu, bu yü açılışını yap- üğı Demirel Kültür Merkezi'nde Knkla Ti- yatrosu Atöryesi kurdu. Deprem felaketinın ardından Işd Kasapoghı'nun öncülüğünde 'Gökkuşağı' adlı projeyle bölge insanına ve çocuklara 'yaşam desteği' vermek için etkin- liklere başladı. Bu çalışmalar için Avni Dil- ligil Ödülleri'nde özel ödül aldı. KUDSİ ERCUNER Film ve tiyatro müziklerinde Peter Gab- rid, Maurice Bejar, Peter Brook gibi önem- li adlarla çalışan neyzen Kudsi Erguner bu yıl Robert Wflson'ın oyun müziklerini yap- tı. 'TacMahal' projesınde çeşitli ülkelerden müzisyenlerle birlikte Türk tasavvuf müzi- ği ile geleneksel Hint müziği sentezini ger- çekleştirdi. Paris'teki 'Osmanlı'danVersail- les'a sergisinde mistik dınletıler gerçekleş- tiren Kudsi Erguner. Montrö Caz Festiva- li'nde de Sufi-Caz albümü 'Ottomania'dan örnekler sundu. ZÜLFÜ LİVANELİ Yılın başında ünlü bestelerinin senfonik yonımlannı Londra Senfoni Orkestrası'yla üretip New Age Rhapsody adıyla yayımla- yan Zulfü Iivaneii, yü sonuna doğru bu kez bestelerinin özgün hallerinı çift CD'hk Unu- tulmayaniar albümünde topladı. Türk pop tarihinin kilometretaşı sayüabüecek birçok besteyi içeren bu albümler arşivlik yönle- riyle de önemli bırer kaynak... SEMİHA BERKSOY Türkiye'nin ilk opera sanatçısı... Dûşle- rini özgürce düe getirip, gerçekleştiren sa- natçı SemihaBerksoy. Sanatı bir yaşam tav- n olarak benimseyen, özgün ve renkli kişi- liğiyle evrensel bir sanatçı... Şimdıdeoda- sı Bonn'daki Kunstmuseum'da serg^lenıyor. Robert WHson'un 'ÖNCEKİ GUNLER, ölüm,yıkun-detroit' adh oyununa konuk sa- natçı olarak davet edildi. New York Lincoln Center'de gerçekleşen oyunun prömiyerin- de Wagner aryalannı okudu Sanatçı aynca bu yü Berlin'de 'Zeitweden 2000' sergisin- de resımlerini sergilemeye hazırlamyor. SERTAB ERENER Sertab Erener bu yü adından en çok söz ettiren pop sanatçılanndan bıri oldu. Ken- di adını verdiği son albümünde Demirkan'ın yanı sıra Atiİİa Özdemiroğhı ve Fahir Ata- koğhı ile çalışan Erener. Ricky Martin ıle Come To Me şarkısına düet yaptı. EROL AKYAVAS Çalışmalannı New York ve lstanbul'da sürdüren Erol Akyavaş'ı yitirdik. 1957'de New York'ta açtığı sergıden bır eser Muse- um of Modern Art'ın koleksiyonuna katıl- dı. 40 yıh aşan sanatsal üretim sürecınde çe- şitlilik gösteren yapıtlar ortaya çıkardı: Hal- lac-ı Mansur, Gazan, Che Guevara, Duvar- lar adlı dizılen birbirlerinden kopuk gibı gözükse de hep aynı ırmağın kollanydı as- hnda. Bu kollar her zaman 'gelenek' delta- sında denize kanştı. 2. lstanbul Bienali'nde fih ma fih (ıçindeki içinde) adlı yapıtında üç dinın sembollerini kullandı. Bosna'dakı sa- vaşı protesto etmek ıçın Nash Edınons'da öz- gün baskı yaptı. İkonoklasüar İçin Ikonalar adlı diziyi St Petersburg Hermıtage'da ve ts- tanbul'da sergiledi. ZEKİ DEMİRKUBUZ ilk fıhni C BJok'un konusu ve üslubuyla eleştirilen üzenne toplayan Zeki Demirku- buz, bu yıl 'Üçüncü Sayfa' ıle yenru sağlam- lastırdı. Geçen yıl çektiği 'Masumiyet' ad- h fümiyle birçok ödül alan ve gerek eleş- tinnenler gerekse sinemaseverlerin beğeni- sini kazanan Demirkubuz, son fıhni 'Üçün- cü Sayfa'yı bu fılmden elde ettigj gehrle çek- ti. Demirkubuz, bağımsız suıemacı yalda- şımıyla Türk sinemasının yaşaması için ge- reklı olan 'film h)«"latinı yeniden yeni film- fere yatnrma' adına önemli bır örnek oiuş- turdu. MUSTAFA U6URLU Daha önce Mustafa Altıoklar' ın Ağn* Ro- man filmınde de rol alan Mustafa Uğurlu, yine Altıoklar'ın son fıhni Asansör'de baş- roldeydı. Hep aym rolleri ve karakterleri canlandırmayı sevmeyen. 25 yıllık tiyatro oyuncusu Mustafa Uğurlu'nun oyunu, be- ğenihneyen fıhnde tek başanlı yöndü. FATİH SULTAN'IN PORTRESİ Gentile Beflini'nin Fatih Sultan Mehmet Portresı Osmanlı Devletı'nın 700. kuruluş yıldönümü nedeniyle Yapı Kredi Kazun Taşkent Sanat Galerisi'nde sergilendi. ECZACIBAŞI SANAL MÜZESİ Eczacıbaşı Sanal Müzesi, Türkçe ve tngi- lizce olarak genç kuşaklann plastık sanat- lara olan ılgı düzeylerirun yükseltihnesi, sa- nat konusunda zengın bır başvuru kaynağı oluşturması ve genç sanatçılann tanınmına destek verihnesi amacıyla kuruldu. Müze farklı yaklaşımlan ve yapıt seçimi ölçütle- rini paylaşabihnek amacıyla oluştunılmuş yeni bir platform olarak katılım bekhyor. VEDAT TÜRKALİ Vedat Türkan nın 194O'lı yıllar TKP'si- nın (Türk Komünıst Partisi) tarihini anlatan romanı 'Gûven'in ilk cıldının basımı ülke- mizde olaylı oldu. İki ciltlik 'Güven', üni- versitelerde ders kitabı olarak kullanılacak. TAHSİN YÜCEL Tahsin Yücd bu yıl yeni yapıtı 'Komşu- br'la Dünya Kitap Ödülü'nükazandı. 'Söy- lemierin tçinden' adh yapıt ıyla Sedat Sima- vi Edebiyat Ödülü'nü aldı.lstanbul Üniver- sitesi, Fransız Dili Edebiyatı Bölümü'nden önümüzdekı günlerde emekli olacak olan Tahsin Yücel, ısminin önündeki Prof. Dr. un- vamndan sıkıldığınj ve artik edebiyat ala- nında yaptığı çalışmalarla bılınmek ıstıyor. CAN YÜCEL Onun için şiir yazmak 'beynüı işlemeyen yûzde doksanun harekete geçirmek'ti. Ya- şamı boyunca şiınn 'hırcın' delücanhsı ol- du. îlerleyen hastalığına karşın hasta yata- ğında yazdıği 'iki kitap dolusu şnrkri' ba- sümayı bekliyor. 'Yazma', 'Sevgi Duvan', 'Rengâhenk' ve 'Mekânım Datça Olsun' gibi şiir kıtaplan hâlâ en çok satan şiir ki- taplan arasında yer alıyor. 'Çeviri bir kadın gibidir, güzeti sadık ohnaz, sadığı gûzel' di- yen Can Yücel' m, yabancı dıh kendi kültü- rü ve şaır ustahğı Ue buhışturan 'Banar Nok- tası', 'Fırtına' gibi Shakespeare çevinlen üe Brecht'in 'Kaflcas Tebeşir Dairesi" hâlâ en iyi çeviriler arasında. 'Can Yücel'siz bir ŞHTdünyasmaveTürkiye'ye alışmak da o ka- dar kolay ohnayacak. NAZAN ÖNCEL Doksanlar'ın başında yaptığı iki pop al- bümüyle geniş kitlelerle tamşan Nazan Ön- cd, zamanla beymmn bir köşesinde birik- tirdiği özel malzemeyi, dünya görüşünü ak- taran albümler çıkardı. Bu uzun ve zahmet- li yolculuğun son adımı 1999'da çücardığı Demir LeUebi albümüydü. Arabeskten hip hopa, balladlardan Anadolu ezgilerine dek çok geniş yelpazede bır soundu içeren al- büm Türk popunun ulaştığı noktayı yansıt- ması açısından da önemli bir projeydi. Ön- cel'ın cesur arayışlan onu diğer kadın ozan- lar arasında farklı bir konuma getırdı.