Katalog

Cumhuriyet Imtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç 0 Genel Yaym Koordınatöru Hikmet Çetinkaya 0 Yazıışlen Mudürü İbrahim Vıldız 0 Sorumlu Mudûr Fikret llkiz # Haber Merkezi Müdürû Hakan Kara • Görsel Yönetmen Fikret Eser lsnhbarat Cengiz Yıldınm 0 Ekonomi Özlem Yüzak0Kültur Handan Şenköken0 Spor Abdulkadir Yucelman 0 Makaleler Sami Karaoren • Duzeltme Abdullah Yazıcı 0 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge EdibeBuğra0YurtHaberlen MehrnetFaraç Yaym Kurulu: tlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç. Okuy Knrtböke. Hikroet Çetinkaya, Şükran Soner, tbrahim Vüdız, Orhan Bursah, Mustafa Balbay. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No: 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 hat), Faks 4195027 0 îzmır Temsılcısı: Serdar Kmk, H.ZıyaBlv 1352 S Z'3Tel 4411220, Faks:4419117 0Adana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu, inönüCd. 119 S.No:lKat:l,Tel 363 12 11,Faks 363 12 15 Müessese MüdunL Cıtiu Akrocn # Kootdmaör AhDMtKonıban • Muha- sefae Böleffl Yraer«tdare Hfiseytaı Girtr» Bügj-lşkm N«illn«l»Bılgı- sayarSıflon Mûrüvd ÇlerCSaoş FazfletKua MEDYA C: • Yönetun Kurulu Başkanı - Genel Mudûr Gülbin Erdaran • Koordınator Rehı Iptman 9 Genel MüdürYardımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 513 95 8O-51384«Wl,Faks. 5138463 vao ve Basao: Yenı Gün Haber Ajansı, Basın \e Yayıncıhk A.Ş ı Cad 39 41 Cağalojlu 34334 Istanbul PK- 246 - Snkecı 34435 istanbul Td Faks (0 212)513 85 95 www cumhuriyet.com.tr 5EYLÜL1999 lmsak:4.56 Gûneş: 6.27 Öğle: 13.10 İkindi: 16.46 Akşam: 19.39 Yatsı: 21.05 Bilgisayar rahatsızlıkları arttı • A\KARA(ANKA)- Amerika'da işçi ıstatistikleri ile ılgilenen bır bûronun yaptığı araştırmaya göre son 5 yılda bıJgisayar ıle çalışmaya bağlı olarak gelışen rahatsızlıklar iki fcatına çıktı. Bilgisayar kullanmaktan kaynaklanan 5irt. boyun, omuz ve kollardakı ağnlar ve gerginlığin gıdenlmesı içın sistematik bir yaklaşım ile dıkkatlı bır deöerlendirme gerektiğini kaydeden Dr. Sema Polatkan. özel tetkikler ve D>gun tedavmın sorunu çözmeye yeterlı olmayacağını belirtti. Avrupa ve Amenka'da çalışanlann masa başında nasıl oturması gerektığının yasalar ıle güvence altına ilındığını anımsatan Polatkan, kişılerin bılgısayar ekranı karşısındaki aralık ile doğru oturma pozisyonu, ışık ayan, sandalye ve klavyenin yüksekliğinin kişilere göre a>arlanabılmesınin önemıne dıkkat çekti. Cnuise ve Kidman • Haber Merkezi - Amerikalı ünlü sanatçı çift. Tom Cruise ve Nicole Kidman, ünlü yönetmen Stanley Kubrick'in çevirdıkten kısa bir süre sonra öldüğü son fîlnıi Eyes Wide Shut'm önceki gün yapılan galası için tjıgıltere'ye gittıler. Kıskançlık olgusu ve fcksüel takıntılann işlendıği fılm 10 Eylül'den itıbaren tngiltere'de gösterime girecek. n/hıhtardatı YÖK'e tepki İl tSKENTJERUN (Cumhuri>et) - Hatay'ın İskenderun ilçesine bağlı Süleymaniye Mahallesi Muhtan Halil Saçu, YÖK'ün ünıversiteyi kazanan ögrencilerin DÜfus cüzdanı örneklerine noter onayını zorunlu tutmasına tepki gösterdi. Muhtarlann yapacaklan işler içınde nüfus cüzdanı örneklerini onaylayabıleceğinın de bulunduğuna dikkat çeken Muhtar Saçu, YÖK'ün hem muhtarlara yasayla verilen yetkılen gasp ettığinı hem de öğrencilen ekonomik gidere zorladığını ılen sürdü. Yabancı dil eğitiminin sakıncası • ANKARA (ANKA)- Mılli Eğıtım Bakanlığı, 8 yıllık ilköğretım kapsamında ılköğrenmın 4'üncü smıfindan itıbaren yabancı dil dersi okutulmasını kararlaştınrken, Türk Eğitım-Sen bu uygulamayı 'sakıncalf buldu. Türk Eğitım-Sen tarafından hazırlanan "21'inci Yiizyılda Türk Milli Eğıtirm" başlıklı raporda, 12 yaşından önce yabancı dil öğretilmesinin 4fülrürel tahribata' yol Üfcacağı iddia edildi. Raporda, "Anadil ile yabancı dilın farklı köklerden gelmesi halınde sakıncanın tahribata dönüşme ihtimali daha da yiikselmektedir. Çünkü, Itültur öğesınden başka, dıllerde mantık ve düşünce tarzı da farklılaşmaktadır. Mesela, fıılin Türkçe'de sonda, Ingılızce'de ıse öznenin ardından gelmesi, düşünce yapısını da etkılemektedir" görüşü yer aldı. HnviulrtnUUŞIUMU lr/nrfî Moskova'dabulunanStarcit> (VıldızKentijaroksadecekozmo- m ü a r a d e ğ i l turistiere de hizmet veriyor. Onceki gün Moskova ya gelen Amerikalı ve Alman turistier, bindikleri uçakta yerçekimsizliği yaşadüar. Havacüık dilinde vunuslama hareketi diye bilinen uçağın aşağı yukan geniş salırumlarla uçması sırasında bir süre yerçekimsiz ortam yaşa- myor. IL 76MDK uçağının tavanında iplerie rurisrJerin yaşadığı bu deneyim 23 saniye sürdü. Feinstein, çalınan Maya eserini sahibi Guatemala'ya kazandırdı Türkiye'nin ABD'Ii avukab başardı ÖZGENACAR New York'ta bır Amerikalı özel ko- Ieksıyoncunun satışa çıkardığı bın yıl- lık Maya sanatının değerli bir esenni Türk hükümetının de avukathğını ya- pan hukuk fırması Hernck Feınsteın, çeyrek yüzyıl önce çalındığı Guate- mala'ya kazandırdı. Guatemala'nın Peten bölgesınde El Peru önen yennde kazı yapan arkeolog Dr.IanGraham, 1971 yılmda Maya uy- garlığına ılışkin önemlı kalıntılar bul- muştu. Dr. Graham, araştırmalan sıra- sında yasadışı kazılarla kıreç taşmdan bazımezartaşlannınkesilerekkaçınl- dığını da saptamıştı. 27 yıl sonra bunlardan binnı geçen sonbaharda Nevv York'ta gören Dr. Graham, durumu başkonsolosluğuna duyurdu. Başkonsolos Fabioia Fuentes Orei- bna'run başvurusu üzenne, Türkıye'ye Karun Hazinesi, Elmalı Defınesi, Gır- landlı Lahıt, Marsiyas Heykelı, Erdek Arkaık Torsosu, Dıvnği Camıi ahşap panolannı kazandıran Larry Kaye ve Howard Spiegler adlı avukatlar, ese- nn Guatemala'ya geri venlmesı için ge- reklı yasal ışlemlen başlattı Avukat- lann harekete geçirdıği ABD Gümrük ve FBI yetkililerinin ginşımi üzerine adı açıklanmayan Amenkalı koleksı- yoncunun, esen satıştan çekerek Gu- atemala hûkümetine teslim ettiği bil- dıriliyor. Yapılacak çalışmalar değişik ihtiyaç gruplanna yönelik olmalı Artık psikolojik destek zamaıııIstanbul Haber Servisi - Deprem felaketınin ardından değişik ihtiyaç gruplanna yönelik psikolojik des- tek planı hazırlanması istendi. Anne Çocuk Eğitimı Vakfı (AÇEV) Genel Koordınatörü Efea Evrengfl, Marmara Bölgesı'nı yerle bir eden depremde insanlann farklı kayıplar yaşadığını belirterek dola- yısıyla da psikolojik ya- lunmalanrun şiddetinin de farklı olacağına dikkat çek- ti. AÇEV yetişkin deprem- zedelere güç kazandırmak ve çocuklanyla ilgilene- bilmelerinı sağlamak ama- cıyla yapılabilecekleri an- lattı. Genel Koordinatör Ef- za Evrengil, budenli büyük bir olayda psikolojik so- runlann yaşanmasının nor- mal olduğunu belutti. Değişik ihti- yaç gruplanna yönelik bir plan ha- zırlanması gerektiğini vurgulayan Evrengil, felaket sonrası ılk venle- bilecek tepkjlen şöyle sıraladı: "Korku, gü>«nsizlik, mal varbğı- nıterk etmemek, uyumsuztuk\eduy- gusuzluk. karar vermede zorluk, bü- gi ihtiyacu diğer felaketzedelere >ar- duıı etmemek. birilerirıi suçlama,dik- kat toplamada zorluk, ha&za sorun- lan, aşın uykusnziuk, iyi bilinen Id- şfleri veya nesneleri taoıma zorluğu, öfke, kızgınlık, kâbusiar, kas titre- mesi,tansiyon proMemlerigibi fizik- sel soruntar." Efza E\Tengil, bazı kişilerin tep- kilerinin ise daha sonra gelişebilece- ğini ifade etti. Evrengil, böyle bır olayın sonrasmda çevremizdekilere yapabileceğimiz yardımlan şöyle sı- • Mümkün olduğunca fazla hare- ketedin, • Bırisıne sanlmak ve dokunmak çok önemlidır, • Engellen ortadan kaldırmak için kûçük ama akılcı hedefler saptayın. Çocuğunuza vardım • Deprem felaketinin ardından değişik ihtiyaç gruplanna yönelik psikolojik destek planı hazırlanması istendi. AÇEV Genel Koordinatörü Efza Evrengil, Marmara Bölgesi'ni yerle bir eden depremde insanlann farklı kayıplar yaşadığını belirterek dolayısıyla da psikolojik yakınmalannın şiddetinin de farklı olacağına dikkat çekti. raladı: • Üzülmek için kendinıze izin ve zaman venn, • Kendi duygulannız hakkında başkalanyla konuşun, • Başkalanndan gelen yardımı ka- bul edin, • Mümkün olan her zaman, sev- diğınız bir şeyler yapmak için vakit ayınn, • Yedek gücûnüzû aıttırmak için yeterli şekilde dınlenin, Duygulan ve kendi duygulan hakkında çocuğunuzla ko- nuşun, onun anlayacağı şe- kılde gerçek bilgüer verin, • Onu, sizin ve kendisi- nın artık güvende olduğu- na ıkna edin, • Çocuğunuzun rolünü de içeren güvenlik işlemle- rini gözden geçinn, • Çocuğunuza dokunun, • Ozellıkle yatma zama- nı çocuğunuzla daha fazla zaman harcayın, • Kurallan yumuşatın ama aile yapısını ve sorumluluğunu sürdürün, • Sorumlu bir davranışından öv- güyle bahsedin. Toplumumuz için vardım • Sorunlan olanlan dınleyin, • Felaketle ilgili duygulannızı pay- laşın, • Başkalanmn gösterdığı davra- nış bozukluklanna ve asabiyete hoş görülü olun. SLIDING DOORS PALTROVV IssızhktaM Gülümsemeler IŞILÖZGENTÜRK Büyük kanşıklık geçtikten sonra dep- rem bölgesi daha da korkutucu. Özellik- le de gecelen. Denizin ve toprağın her şe- yi yuttuğu. ınsanm olmadığı bir galaksi- ye benziyor her yer. Arada ışıklar göze çar- pıyor. Bunlar çadır kentlenn ışıklan, ölgün, san ışıklar, gerisi derin bir ıssızlık. Ara- da köpek sesleri duyuluyor, bir de acele geçen ambulanslann siren sesi var. Bır başka dünyadayız sanki. Hiç bilme- dığımız, hıç yaşamadığımız bir dünyada. Acınm usulca her yere, bütün eşyalara, bütün sevgilere, bütün yüzlere sızdığı bir mekândayız. Güneşle birlikte bu ölü galakside her şey değışiyor ve hayat bir kez daha "mer- haba" diyor. Çadır kentlenn mutfaklann- dan yemek kokulan gelmeye başlıyor. Yirmi yıl Istanbul'da aşçılık yaptıktan sonra Kocaeli'de lokanta açan ve lokan- tası depremle birlikte yok olan Zeki usta 2500 kışilik mercimek yemeğinın tadının yerinde olması için bütün hünerini gös- teriyor. Ilk za- manlar ölçüyü pek tutturama- mışama.. şim- dilerde kıvamı bulmuş. Yar- dımcısi acemi, Zeki usta koca- mankazandaki mercimek ye- meğini iman kuvvetiyle ka- nştırmaya çalı- şan yardımcısı- nı ışaret edıp "Yakında pi- şeıf diyor. "Na- süsa uzun bir zaman burada- yız.Ustasınıbi- legeçer." Zeki ustanın yanında çalış- mayatalipolan pek çok. Yakım 18 kişinin mezarlannı tek tek kazıp, onlan toprağa emanet eden Necmi Bey baş talip. Necmi Bey'in gön- lü rahat. O ölülerini kendi eliyle toprağa verenlerden. Onun ölülerinin mezan bi- liniyor. Gönlü rahat ama boş durmayı sevmiyor. Necmi Bey, iş olsun da ne iş oiursa olsun yapmaya razı. Boş oturmak delirtebilironu. Hiçbir şey yapmadan boş oturmak, ona verilecek en büyük ceza! Çadır kentteki kadınlara imreniyor Nec- mi Bey. Kadınlann işleri var. Kimileri yûn örmeye başlamış bile, kimileri çocuk kreşinde çocuk bakıyor, hiç olmadı otu- rup hamur açıyorlar. Üstüne üstlük geçen gün tüm çadır komşulan toplanıp kısır partisi bıle yap- rjlar. Yakında altm günü de yaparlar. Nec- mi Bey ise öyle çadınnm önünde oturup duruyor, yaptığı tek iş sigara içmek. Böy- le çadınn önünde oturup bütün gün sıga- ra içmekten yorulmuş Necmi Bey, iş is- tiyor. Çalışmak istiyor. Çalışmayan adairı delirir.. bunu çok görmüş Necmi Bey. Üstehk yorulmayan bedeni uyku da tutmuyor. Gece çıkıp ça- dınn etrannda gezinmek de tuhaf karşı- lanıyor. Kötü gözle bakılıyor böylesine. Uyku tutmayıncadik gözlerini çadmn derme çat- ma tavamna, düşün baba düşün. lşte tam o saatlerde gömdüğü yakınlannın ziya- reti başlıyor; tek tek geliyorlar. Kımi gü- lerek, kimi yakınarak tek tek geliyorlar. Hayır çalışmak istiyor Necmi Bey, ne iş oiursa olsun yapmak istıyor, geceleri gör- düğü kâbuslardan kurtulmak, yattığı yer- de derin bir uykuya dalmak istiyor. Iste- diği sadece bir iş ve derin bir uyku o ka- dar. Gecelenn ölü galaksisı gündüzleri keti- dini onarmaya çalışıyor. Konuşmayan, büyük depremden bu yana hiçbir şey ko- nuşmayan çocuklar dolaşıyor çadır kent- lerin çevresinde. Kimseler onlan konuş- turmayı basaramıyor. Anneler, babalar. kardeşler, arkadaşlar farketmiyor. Ama gencecik bir kız, okul- dan yeni mezun bir psikolog birini konuş- turmayı başarmış. Şimdı alo yaşındaki oğ- lan psikolog ablasının yamndan hiç ay- nlmıyor, hiç durmadan deprem korlcu- sunu anlatıyor. Diğer suskun çocuklar ilgiyle ona ba- kıyorlar ve en azından psıkologlann on- lara uzanan elinı usulca tutuyorlar. Her şey böyle başlıyor. Bu ölümü ve yıkımı altetmeye çalışan galaksinin pek çok konuğu var. Herkes ya- şamı diriltmek için ışın bir ucundan tu- tuyor. AH Akbulutda bunlardan biri. Lap- seki'den yola çıkıp, îzmit'in Değirmen- dere'sinde mekân tutmuş. Bir zamanlar silme ahşap heykelle dolu olan, şimdi de- nizin yuttuğu ünlü çınarlı parkın nasılsa karada kalmış bir parçasında açmış tez- gâhını. Koymuş önüne dikiş makinesini, asmış tabelasını, bedava ayakkabı tamir ediyor. Tabelasına şöyle yazmış: "Tüm depremden zarar gönenlerin dik- katine. Siziere başsağtağı dilijflrum. büyük geçmiş olsun diyonım. Ben Çanakkale Lapseki'den geliyorum. Size ayakkabda- nnızı para almadan tamir etmeye geldim. Bu şeldlde bir nebze katkım oiursa sevi- nirim." Saçı sakalı bembeyaz AH Akbulnt'un. Yaşı da az değil. İki oğlu bir kızı varmış. Oğlanlar tstanbul'da ayakkabıcıymış, kız da evlenip Istanbul'a gıtmiş. Çocukla- nyla küsmüş Ali Akbulut. Bu felaket günlerinde onlan hiç aramamış, onlar da babalanm aramamışlar zaten. Küsmüş- ler işte. Ama Alı Akbulut Lapseki'den Değir- mendere'ye gelmiş, depremzedelerin ayakkabılann tamir etmeye. Önü silme ayakkabı dolu. Uzun zaman Değirmendere'de kalacağa benzer. Bir de çocuklanyla banşsa... ısoz50@ hotmail.com