Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 EYLÜL 1999 CUMAKTESİ 10 DIŞ HABERLER dishabCo cumhuriyet.com.tr Almanlar ve Sovyetler Avrupa'ya, İngiliz, Amerikalı ve Japonlar ise denizlere hâkim olanın dünyaya hâkim olacağma inanırdı Çölde ve denizde savaş rüzgârları seri estîÇÖL SAVAŞI , ; Libya ve Arnavutluk'ta başansızlığa uğ- rayan Mussolini, Hffler'i, Aftika'dakı birlik- lerini takviyeye zorlamıştı. Birliklerini bu denli geniş harekât alanlanna sevk eden Hitler, Almanya'nın savaşıkaybetmesine ne- den olan bir unsuru kendi elleriyle hazırlı- yordu. Afrika'daki zırhlı kolordunun başı- na da Ikinci Dünya Savaşı'nın en parlak as- kerlennden birisini getiriyordu. Çöl Tilki- sı Mareşal Envin Rommel. Hitler onun sadece çölde savunmada kal- masını istemesine karşıhk, Hitler'in Balkan- lan işgal etmesinden yaklaşık iki hafta ön- ce 24 Mart'ta ilk taarruzunu başlatmıştı. Cephedeki askerlerinin yansını Yunanis- tan'a göndermiş olan tngilizler başlanna ge- len felakatin ne olduğunu henüz çıkarama- mışlardı. Birkaç gün içinde ta Mısır'a ka- dar sürülmüşlerdi. Rommerin Libya'ya ayak bastığı Şubat 1941 'i izleyen 14 aylık sürede Çöl Savaşı, bir Rommerin bir tngi- lizlenn başansına tanıklık etti. Ingilizler Malta'yı elde tutmayı başardılar. Rom- merin ihtiyaç duyduğu desteğin önü Mal- ta'nın elde bulundurulmasıyla kesilebil- mişti. Malta'nın kendilerine verdiği zaran anlayan Alman Hava Kuvvetleri adayı bom- balamayabaşladı. 1941 yılraın Arahk ayın- da Rommel kalkıştıgı taarruz sonucunda ln- gilizleri Gazala-BirHacheım hattına sürdü. Rommel Mayıs'tatekrar taarruz etti. Hazi- ran ayının 21 'inde Tobruk düşmüştü. Rom- mel mareşalliğe yükseltilmişti. Yakıt, mü- himmat. viyecek ve diğer elzem malzeme- lerin hepsı ele geçmişti. O ne- denle Rommel Malta'nın iş- galinin durdurulmasını iste- di. Bu talebi Hitler kabul et- ti. Ve Rommel Mısır'a doğ- ru yürüyüşe geçti. Ancak General Auchinleckkararlı- lıkla dövüşüyordu. Temmuz başlannda Rommel E1- Ala- meyn'de durdurulmuştu. En azından şim- dilik. Churchin, 1942'de en başanlı askeri kararlanndan birini vererek General Alexan- der'ı Auchinleck'in yerine Ortadoğu'daki bırlıklerin komutanlığına atadı. 8. Ordu Ko- mutanlığı'na atanan General Gottuçak ka- zasında ölünce yerine General Montgo- mer>r 'i getirildi. "Monty" lakabıyla tanınan Montgomery. teçhizat yönünden ezici üs- tünlüğe sahıp olmadan taarruz etme yanlı- sıdegüdi. 1942 sonbahannda Montgomery, Rommel'in taarruz hazırlığında okiugunu biliyordu. Kader iki güçlü askeri tskende- riye'nin 75 kilometre bansında çorakbirkö- yün yamacında karşı karşıya getirdi. Bu yer 2. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalann- dan birisı olan El- Alameyn'di. Herkes ken- disini Rommerin zaferine göre hazırlamış- tı. Ama Ingilizler savunma hattında tutun- mayı başarmışlardı. Rommel rahatsızdı. Almanya'ya döndü ve sanatoryuma yattı. Montgomery, 23 Ekim'de birliklerine artık Rommerin ordusunun imha edilmesinin zamanının geldiğini bildirdi. Üstün sayıda asker, silah ve teçhizat karşısında afallayan Alman birlikleri çekilmeye başlamıştı. Ta- arruzdan iki hafta sonra Rommel cepheye geldi. Hitler tek asker kalana dek savaşıl- masmı emrediyordu. Rommel itiraz etti ama nafile. Çok büyük zayiat verdikten sonra geri çekilme emri verdi. 2 Kasım'da Rommel çekilmeye başladıktan sonra Mont- gomery, Rommel'in birliklerini çevirdi. Ancak Rommel çekilmeyi ve geçici birhat tesis etmeyi başardı. 8 Kasım'da Müttefîk- lerin K. Afrika'ya çıktığı haberi gelmişti. Artık Mihver birlikleri için Afrika'da so- nun başlangıcı oluyordu. Torch Harekâtı Rommel'in birlikleri El-Alameyn'den püskûrtülürken, Amerikan birlikleri de Gu- adalcanal açıklannda Japonlan püskürtüyor- du. Alman Ordulan Stalingrad önlerinde ka- ra ve soğuğa saplanıpkalmışlardı. Bir yıldır Almanya ile savaş halinde olan ABD'nin hiçbir askeri Alman ordusuyla karşı karşı- ya gelmemişti. Haziran 1942'de ABD Ka- ra Kuvvetleri Kurmay Başkanı General MarshalL Tuğgeneral Eisenhower'ı Ame- rikan birliklerinin komutasını devralması için tngiltere'ye gönderdi. O ve Marshall 1943 bahanndâ Fransa"ya çıkarak Almanya'ya karşı tkinci Cephe açmak istıyorlardı. In- gilizler ise Müttefıklerin Almanya ile Fran- sa'da çarpışmaya hazır olmadığını ileri sü- rerek 1942 yılmın Kasım ayında Kuzey Af- rika'ya çıkılmasını savunuyorlardı. Torch (Meşale) Harekâtı, Kuzey Afrika çıkarması için 3 kuvvethazırlandı. Birincisi Amerikan askerlerinden oluşan ve Fransız Moroccosu'na ayak basacak olan 35 bin kişilik birlik, ikincisı yine Amerikan asker- lerinden oluşan ve Cezayir'in batısındaki Oran'a çıkacak 39 bin kişilik birlik ve üçün- cüsü de 10 bini Amerikan, 23 bini Ingiliz- lerden oluşan ve Cezayir kentine çıkacak bir- likti. Birliklerin komutanlığına Eisenhovver getinldı. 8 Kasım 1942 sabaha karşı 03.00'te birhkler K. Afrika'ya çıkmaya başlamıştı. Bu arada DeGauBeKuzey Afrika'yı kont- rolü altına almıştı. Sicilya'nın Tunus'un ya- kınında olmasının avantajlannı kullanan Almanlar çok kolaylıkla Tunus'u işgal et- tiler. Amerikan askerleri başlangıçta pek başanlı olamıyorlardı. Rommel. El- Kas- reyn geçidinde Amerikan birliklerini püs- kürttü. Tümgeneral Patton. El - Guettar'da çakılıp kalmıştı. General Patton'a Sicilyaçı- karması için hazırlık yapması bildirildi. Mart ayında hem Roma'dan hem de Ber- lin'den anlaşıldı ki Kuzey Afrika'da Müt- tefıklerin kıskacı Kazablanka ve Mısır ara- smda er geç kapanacaktır. Hitler, Rom- mel'ı, teslim olarak Müttefıklerin eline düş- mesini önlemek için Airika'dan çağırttı. lfÂidway, Pasifîk Savaşlan'nda Amerika için dönüm noktası sayılabilir. Bu savaşla birlikte Amerika ilk kati zaferini kazanmış oluyordu. Midway Savaşı'nın sona erdiği, 6 Haziran 1942'de Japonların Pasifık'te kontrolü ele geçirme emellerine ilk darbe inmiş oluyordu. Atlantik Savaşı dönemi de Ikinci Dûnya Savaşı'nın en ağır koşullanmn cereyan ettiği safhalanndan birini teşkil etmiştir. Torch Harekâtı başanlı olmuştu ama za- yiat çok fazlaydı. lngiltere'de Müttefıkle- rin çok az bırliği kaldığını bilen Hitler he- nüz Ikinci Cephe'nın açılamayacağını he- saplayarak Rusya'ya daha fazla birlik tah- sıs edebildi. Sonuçta Ikinci Cephe'nin açıl- ması biryıl gecikmiştı. Kuzey Afrika'ya ya- pılan çıkamnada Mihver birlikleri ölü ve yaralı olarak 350 bin zayiat vermişlerdi. Japonlar saldırıyor Japonlar savaşa başladıklannda bir ko- nuyu hiç dikkate almadılar. tkinci Dünya Savaşı süresince rakiplennin malzeme üre- timi kendilerinden yırmi kat, doğal kaynak zenginlikleri ise en az yüz kat daha fazlay- dı. 1941 yazında cereyan edecek şiddetlı ha- va-kara muharebeleri için yakıt stoklannın ömrüüç aydı. Roosevelt'in koyduğu ambar- \ Savaşı, 1941'i izleyen 14 aylık sürede bir Rommel'in bir îngilizlerin başansına tanıklık etti. Ingilizlerin Malta'yı ellerinde tutmalan, Rommel'e destek gelmesinin önlenmesini sağlamıştı. gonun kaldınlması için ya Hindiçini'nden ve Çin'den çıkacaklar ya da kendi yakıtla- nnı kendikri bulacaklardı. Petrol yatakla- n HollandaDoğuHint Adalan'ndaydı. Fa- kat Filipinler ılerleme hattının üzerindey- di. Amerikalılarburaya ağirbombardıman uçaklan göndemıişti. Japonlar, Filipinleri. ondan birkaç saat önce de sürpriz bir taar- ruzla Pearl Harbor Denız Üssü'ndeki Ame- rikan Donanması'nı imha etmeyi planlamış- lardı. Bu ıkinci taarruzu planlayan Amiral Yamamoto idi.Yamamoto, buradaki do- nanmayı saf dışı bıraktıklan takdirde en az iki yıl Pasıfik'i kontrol altında bulundura- caklannı savunuyordu. Ancak Yamamoto Pearl Harbor baskınıyla aslında, uyuyan bir devi uyandınyordu. 2 Aralık'ta taamız em- ri verildi. 7 Aralık 194l'de İkinci Dünya Sa- vaşı'nın dönüm noktalanndan birisi olan Pe- mesiydi. Hitler'in ordulan Aralık 194l'de Moskova önlerindeyken Japonlar da Hong Kong, Malaya ve Filipinler'e taarruzlar dü- zenliyorlardı. Filipinler'de -\merika Birle- şik Devletleri'nin Uzak Doğu Hava Birli- ği vardı. Pearl Harbor'dan sadece birkaç sa- at sonra buraya yapılan saldın sonucu uçak- lar büyük hasar görmüştü. Üç hafta içeri- sinde General Homma'nın komutasındaki güçlü çıkarma birliği Luzon Adası'nın ku- zey ve güney kıyılanna ayak bastı ve ora- dan Manila'ya dogru ilerlemeye başladı. 2 Ocak 1942'de Manila düştü. Amerikalı ve Filipinli birlikler çekilmeye başlamışlardı. Hong-Kong da düşmüştu. İngiliz Kraliyet Deniz Kuv^vetleri hüsrana uğruyordu. Do- ğu'nun kalesi olan Singapur, Malaya can- gıllanndan taarruza kalkışan 200 bin Japon askerine karşı koymaya çalışacaktı. 6 haf- ta içerisinde yanmada ele geçmişti. îngilizler Singa- pur'a çekildiler. General Per- cival 15 Şubat 1942'de 70 bini aşkın askeriyle teshmol- du. Japonlar Malaya'dan Hollanda Doğu Hint Adala- n'na ve Avustralya açıklan- na, batıda ise fayland ve Burma'ya ve Hindistan la- yılanna doğru ılerliyorlardı. Japonlann asıl stratejik hedeflerinden birisi Hollanda Do- ğu Hint Adalan'ydı (şimdiki Endenozya). Japonlann petrole ihtiyaçlan vardı. Japon- lar Java Adası'nı işgale başlamışlardı. Müt- tefıkler 27 Şubat 1942'de üç günlük Java De- niz Muharebesi'nde Japonlarla çarpıştılar. Müttefık birlikleri tamamen imha oldu. 4 asırdır buraya sahip olan Hollandalılar, 4 haf- ta içerisinde bu impaoıterluğu kaybettiler. Işgalin en önemli stratejik sonucuAvustral- ya'nm işgale açık hale gelmesiydi. 22 Şu- bat 1942'de Roosevelt, General MacArthur'a karşı taarruza hazırlanmak için, Filipinler'i tahliye ederek Avustralya'ya çekilmesini emretti. Roosevelt, MacArthur'u Güneyba- tı Pasifık'teki kuvvetlerin komutanlığına atadı. MacAtthur, birliklerin komutasını General Wainwright'a bırakarak Avustral- tedirler. Japonlar 6 ayda inanılmaz büyük- lükte bir bolgeyi işgal etmişlerdi. Fakat bu arada Amerikan uçak gemilerinden kalkan uçaklar Pasifık'teki savaşın ilk karşı taar- ruzlannı gerçekleştireceklerdi. 18 Nisan 1942'de Albay »oolittk komutasında 16 adet bombardıman uçağı Hornet uçak ge- misinden havalanarak Tokyo'yu bombala- dı. Lexington ve Yorktown uçak gemileri, deniz muharebeleri tarihinde büyük önemi olan ve 7-8 Mayıs'ta cereyan eden Coral Deniz Savaşf nda tarihi bir rol üstlenmiş- lerdi. Sonuçta Japon amiralleri Merkez Pa- sifık'te savaşmak için Güneybaö Pasifık'ten çekilmeye karar vermişlerdi. Yamamoto, Pasifık'i tamamen kontrol etmek için artık büyük deniz muharebesi- nin zamani geldiğine inanıyordu. Bekle- nen denız muharebesi çok geçmeden gel- di. Amiral Nimitz'in 76 adet çeşitlı türden gemilerinden donanması, Japonlann 162 gemiden oluşan ve şimdiye dek toparladık- lan en büyük donanmalanyla karşı karşı- ya geliyordu. Japonlann gemi üstünlükle- rine karşı Amerikalılann başka avantajı var- dı: Midway 'deki havaalanlan, radarlar ve Ja- pon mesajlannın şifrelerinin çözülebilme- si. Japonlann 3 Haziran'da Aleut Adala- n'nda Dutch Harbor'u bombalamalannın taktik olduğunu öğrenen Amerikan istihba- ratı asıl hedefın Midway olduğunu Nimitz'e iletmişti. Japonlar Midway Adası'ndaki Amerikan uçaklannın birçoğunu imha et- mişse de Amerikan uçak gemilerinden ha- valanan uçaklar yetıştiğınde hazırlıksız ya- kalanan -\miral Nagumo'nun uçak gemile- ri ve 322 uçağı imha edilmıştir. Midway, Pasifık Savaşlan'nda Amerika için dönüm noktası sayılabilir. Bu savaşla birlikte Ame- rika ilk kati zaferini kazanmış oluyordu. Midvvay Savaşı'nın bittiği 6 Haziran 1942'de Japonlann Pasifik'te kontrolü ele geçirme emellerine ilk darbe inmiş oluyordu. Atlantllc Savaşı Almanlara ve Sovyetlere göre merkez Avrupa'ya hâkim olan dünyaya hâkim olur- du. Bu strateji İngiliz, Amerikalılar ve Ja- ya'ya geçti. 8 Nisan'da Bataan'dan geri çe- kibne emrini verdiğini Avustralya'da bulu- nan MacArthur'a bildiren Wainwright. Hit- lervari bir emir aldı. Taarruz etmesi emre- diliyordu. Silahlannı ellerinde zorlukla tu- tabilen birliklerle nasıl taarruz edecekti. Emri dikkate almadı. Bataan'da bulunan mühimmat depolannı havaya uçurduktan sonra kendisi, az sayıda askerle Corregidor Adası"na geçti. Birliklerin geri kalanı tes- lim oldu. ABD'nin Pasifik'te uğradığı yenilgiler karşısında kamuoyu ve Kongre'nin baskısı altında kalan Roosevelt ve kurmaylan Pe- arl Harbor baskını başlamıştı. 352 adet Ja- pon uçağı, birkaç dakika içerisinde ABDDe- niz Kuvvetleri'nin neredeyse yansını saf dışı bırakmıştı. 6 ana muharebe gemisinden kimi batmış kimisi ağır hasar görmüştü. Japonlar gerçekten denız savaşlan tarihin- de en büyük baskınlardan birini büyük bir zaferle sonuçlandırmışlardı. Ancak Japonlar yaptıklan hatalann far- kına varamamışlardı. Pearl Harbor baskı- nından sonra Amerika savaşa girmişti. Ja- ponlar baskın sırasında yakıt depolannı bombalamayı ihmal etmişlerdi. Dahası yıl sonuna kadar gerçekte yeterli savunması ohnayan Hawaii Adası'na a^^^^ taarruz etmemişlerdi. ^ | üsteuk,2. DünyaSavaşı'nm J aponlar Pearl Harbor baskınından zaferle denız muharebelennm y,l- ^ ^ ^ u y u y a n b i r d e v j d e u y a n d l r m i Ş t l . Amerika Birleşik Devletleri, böylece girmiş oluyordu. dızlan olan Amerikan uçak gemileri o pazar sabahı li- manda değillerdi. Ertesı gün Amerika Bir- leşik Devletlen Japonya'ya savaş ilan etti. 10 Aralık'ta Almanya, ardın- dan da ttalya Amerika'ya savaş ilan etti. Al- manya'nın savaş ilan etmesi pek anlaşıla- bilir değildi. Eylül 1939'da Almanya-ttal- ya-Japonya arasında imzalanan Üçlü Pakt uyannca savaş açtığı düşünebilinir, ancak, kendisi Rusya'ya taarruz ettiğinde Japon- ya yardım etmemişti. Hitler bu karannda da askerlere danışmamıştı. Böylece Hitler Ha- ziran-Aralık 1941 tarihleri arasında iki büyük hata yapmıştı. Ilkı Rusya'nın işga- liydi, ikincisi de Amenka'ya savaş ilan et- arl Harbor'dan sonra Churchill'in tespit et- tiği birinci hedef olan Nazi Almanyası'nın imhasından vazgeçmediler. Dünya ve Müttefıkler için tkinci Dünya Savaşı'nın en karanlık ve umutsuz dönemi 1942 yılmın yaz ayıdır. Almanya Rusya'da tekrar taarruza geçmiştir, Stalingrad'a ve Kafkas petrollerine doğru ilerlemektedir. Rommel Mısır'ı tehdit etmektedir. Atlan- tik'te Alman denizaltılan olan Ubotlar ye- nilmez gibidirler. Pasifik'te Amerikalılar ve müttefıkleri darbe üzerine darbe vemek- ponlarda ise denizlere hâkim olanın dün- yaya hâkim olacağı yönündeydi. Almanla- nn Ubotlannın da dâhil olduğu dikkate de- ğer büyüklükte deniz kuvvetleri varken Ja- ponlann ve tngilizlerin de büyük ordulan vardı. Her ikı stratejinin de doğru ve yan- lış taraflan vardı. tkinci Dünya Savaşı'nda sadece Almanya ile Rusya arasmdakı savaş- ta deniz kuvvetlen nispeten önemsizdi. Pasifık'teki mücadelede asıl belirleyici de- niz gücü olmuştu. Karada ve denizde hava gücü en kritik unsur olarak göriilüyordu. An- cak tngilizler ve Amerikalılar Akdeniz, Av- rupa ve Pasifık'teki kara ve hava harekâta- lanna denizleri kontrol edeme- den destek olamamışlardır. Kuzey Atlantik, tkinci Dünya Savaşı'nın en kritik muhare- belerinin cereyan ettiği birha- rekât alanı olmuştur. Müttefik- lerin Nazileri yenerek zafere ulaşmasmda tngiltere'nin çok önemli stratejik birkonumuol- muştur. O nedenle Amerikan Hava Kuvvet- leri lngiltere'de üslenmiştir. Bunun sonucun- da da Ikinci Cephe hazırlıklan burada ya- pılmıştır. Çok uzun bir süre Almanya, Müt- tefikleri alt edebılecek gibiydı. Müttefık- ler 1943 yılmın ortalannda dunımda den- ge sağlamayı başarabildiler. İkinci Dünya Savaşf nı 1939'da başlatan Hitler, ağırlığını Alman Hava Kuvvetle- ri'ne vermişti. Ama, Manş Denizi'ni deniz birliklerinin yetersizliği nedeniyle geçeme- miş ve yüzünü Doğu Cephesi 'ne çevirmiş- Roose\«ft'in taiimatrvia Rlipinlerden Avustralya'yagjden General Mac.\rthur.başına buyrukbir asker olarak bilinirdL MacArthur, söz verdiği gjbi Filipinler'e geri döndü. 352 adet Japon uçağırun birkaç dakika içinde gerçekleştirdigi baskmda, 6 ana muharebe gemisinden kimi batmış, kimi ağır hasar görmüştü. tir. K. Afrika'da Akdeniz kıyılannı kontrol edebilselerdi Rommel Mısır'a girebilirdi. Japonlar ise deniz kuvvetlerine gereken önemi vermişlerdi. Bir yanılgılan Pearl Harbor baskınının askeri üstünlüğe ulaşa- bilmek için yeterli zamanı kazandırabilece- ğini sanmalanydı. ABD'nin deniz gücünü doğru hesaplayamamışlardı. Savaşın başlangıcında tngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetlen'nin 19'uncuyüzyılınim- paratorluk döneminin deniz gücü olmadı- ğını bütün dünya görmüştü. Alman Deniz Kuvvetleri Komutanı Reader, 1942 yılına dek bir çatışma çıkmayacağıru umuyordu. Ve bu süre zarfinda 250 adet Ubotu. 13 adet ana muharebe gemisı ve 4 adet de uçak ge- misindenoluşan birdonanmayı teşkil etmek için planlama yapmıştı. Savaş başladığın- da sadece denizaltı inşa etmesi istendi. At- lantik Savaşı'ndaki ilk dramatik çarpışma earl Harbor baskını, 7 Arahk 1941 'de gerçekleşti. Ikinci Dünya Savaşı'nın dönüm noktalanndan biri olan baskmda, Japonlar ABD Deniz Kuvvetleri'nin neredeyse yansını saf dışı bırakmıştı. Japonlar, deniz savaşlan tarihinin en büyük baskınlanndan birini zaferle noktalamışlardı. Latin Amerika'da Almanlann cep denizal- tısı Graf Spee ile îngiliz kruvazörleri ara- smdaydı. tngiliz kruvazörleri tarafindan sı- kıştınlan Graf Spee 17 Aralık 1939'da ken- dini imha ederek sulara gömüldü. tkinci büyük karşılaşma ise 1941 yılının bahanndâ yaşandı. Kuzey Atlantik'teki In- giliz ablukası alrındaki bölgelerde gemi ba- tınnak amacıyla Polonya'dan denize açı- lan Alman ana muharebe gemisi Bismarck, 21 Mayıs'ta Norveç'in Bergen limanında İn- giliz kruvazörü Hood ve ana muharebe ge- misi Prince of Wales tarafindan tespit edil- di. Hood ve Prince of Wales Bismarck'ı buldular ve ateş açtılar. Hood aldığı isabet- le battı. Prince of Wales ise çok ağır yara alarakuzaklaştı. Ağır hasar gören Bismarck da Fransa'nın Alman işgali altındaki top- raklarda bulunan St. Nazaire limanına doğ- ru yola çıktı. Bismarck 26 Mayıs'ta Fran- sa açıklannda, İngiliz uçaklarmca tespitedil- di. Saldınlar sonucu ağır yara alan Bis- marck kendini imha etti. Denizde kovalamaca Bu olayda Ingilizler Almanya'mn en bü- yük ana muharebe gemisi olan Bismarck'ı batırdıklan için stratejik açıdan başanlı gö- zükmektedirler. Ancak onlar da Hood kru- vazörünü ve başka iki adet muharebe ge- misi ve muhrip kaybetmişlerdi. Daha da önemlisi Ingilizler donanmalannın birbö- lümünü Akdeniz'in çok daha fazla önem arz eden görevlerinden alıp ele avuca sığmaz Bismarck'ın takibine vermişlerdi. Böylece haziran ayında işgal edilen Girit'in savun- ması zayıf düşmüş oldu. Atlantik Sava- şı'nda iki önemli safha göze çarpmaktadır. tlkiPearl Harborbaskınındanönce, ABD'nin tngiltere'ye yaptığı yardımlann nispeten artarak sürdüğü dönemdi. Bu dönemde İn- _ giltere ikmal yollannı açık tutmak ıçm Ubot- . larla baş etmeye çahşırken aynı zamanda Al«- . man gemileriyle de çafpı&rak fcdnvoyran v. emniyeteahnayaçalışıyordu. İkinci safha- da ise ABD Kuzey Atlantik rotası boyur£\ ca ta Newfounland'dan tzlanda'ya kqjdi y yaklaşık 5 bin kilometrelik rota boyunca kon- voylara eşlik etmişti. Fransa'nın 1940'tadüşmesiyle Alman- ya Atlantik Okyanusu'nda bir güç olarak or- taya çıkmıştı. Ubotlannı göreve göndere- bileceği kendine ait yaklaşık4500 kilomet- relikbirkıyı hattına sahip olmuştu. 1940 ya- zı Ubotlar için çok başanlı bir dönem ol- muştu. Hitler. Komutan Raeder'in Ubot- lan mevcudunu arttırma önerisine uymaya- rak hatalanna bir tanesinı daha eklemiş ol- du. Hitler hâlâ Îngilizlerin banşa razı ola- bileceğine inanıyordu. Denizaltılardaki üretim sınırlaması 1940 yıluun Temmuz ayında kalkmışsa da prog- ramın tam kapasiteyle hayata geçiribnesi bir yıl sarkmışt. Bu süre içinde Ingilizler güç- lü savunma yöntemleri geliştirmeye çalış- mışlardır. tngilizler Alman mesajlannın şif- relerinin çözümünde büyük başan kazan- mışlardı. Ahnan Ubotlan Komutanı Ami- ral Dönitz'in gemi komutanlanna verdikle- ri emirleri anlayabilmeleri lngılızlere Ubot- larla çarpışmalannda büyük avantaj lar sağ- lamaya başlamıştı. Almanlar da İngiliz Kra- liyet Deniz Kuvvetleri'nin şifrelerini çöz- meyibaşarabiliyorlardı. 1941 yılındakimu- harebelerde bir Almanlar öne geçiyordu bir Ingilizler. Alman denlzaltılarının gücü Ubotlann ikinci başanlı dönemleri baş-. lıyordu. 1942'de Alman denizaltılannın Amerikan donanmasına verdiği zarar Pearl Harbor'a eş değerdeydi. Amerikalılar At- lantik Savaşfda bu safhanın üstesinden an- cak yeterli miktarda muhrip inşa ederek ve konvoylara refakatçi gemiler vererek ve bunlan da hava kuvvetleriyle destekleyerek gelebildi. Bu muharebelerin cereyan ettiği 1942 yılmın ilk dönemleri Amiral Dönitz'in ünlü "Kurtkapanı" taktiğini icra etmeye başladığı dönemdır. Belli sayıda Ubotlar gemilerin seyir istikametlerinde beklerken, konvoyu ya da gemiyi ilk gören Ubot di- ğerlerine haber veriyordu. Bunun üzerine tespit edilen geminin ya da gemilerin üze- rine her yönden topluca ve aynı anda sal- dmyorlardı. Bununla birlikte radar siste- mindeki ve Amerikan uçaklannın menzil- lerindeki gelişmeler Almanya lehine olan üstünlüğü değiştirmeye başlamıştı. 1943 ortalannda Ubot kadrosunun dörtte üçüba- tınlmıştı. Artık Müttefıkler Stalin'e ver- dikleri sözü yerine getirebilirlerdi. Daha sonra yaygın adıyla Kutup Konvoylan ola- rak bilinen konvoylarla Müttefîkler kuzey- deki Sovyetlimanlan olan Murmanskve Ar- hangelsk'e malzeme sevk etmişlerdir. 1941 yılının Haziran ayı ile 1943 yılı Eylül ayı arasında buraya sevk edilen gemilerin yak- laşık beşte biri batınlmıştır. Beş buçuk yı- lı aşkın süren savaş sonucunda Almanlar 1157 adet Ubotu inşaetmişlerbunlardan 789 adedi bannlmışnr. MihverDevletleri Alman- ya, ltalya ve Japon denizaltılan ise 2828 adet Müttefık gemisi baürmışlanür. Atlantik Sa- vaşı dönemi, İkinci Dünya Savaşfnınen ağır koşullannın cereyan ettiği safhalanndan birini teşkil etmiştir. SÜRECEK