Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
*SAYFA CUMHURİYET 10 EYLUL 1999 CUMA
14 JvLJJ-il LJ1\ kultur(a cumhuriyet.com.tr
Venedik Film Festivali'nin sona ermesine bir gün kala Altın Aslan heyecanı artıyor
Kiarostami ve Yimou beğenildiKüHürSenisi-56. Venedik Film Fes-
tivah'nde sona yaklaşılırken, Altın As-
lan ödülünü kımin alacağı da merakla
bekleniyor. Yann sona erecek olan fes-
tivalde yanşan filmlerden. Iran sinema-
sının başanh yönetmeni Abbas Kiarov
taminın son çalışması 'The VVind VVTIl
Carr> L's' ve Çınlı yönetmen Zang Yi-
mou'nun yönettiği 'NotOneLess'eleş-
tırmenlerin beğenisinı kazanmış durum-
da. Venedık'ın bu haftaki en hoş sürp-
rizlerinden bın ıse 25 yıl önce ölen yö-
netmen Vlttorio De Sica'nın daha önce
hiç yavımlanmamış kısa metrajlı fılmi
'Ambienti e Personaggi'
Daha önce 'Kjrazın Tadı' \e 'Ve Ya-
şam De^am Ediyor' fılmlenyle büyük
beğenı toplayan Kıarostami'nın yeni ya-
pıtında başrolü. aslmda bır görüntü yö-
netmeni olan Behzad Dourani üstlenı-
yor. Filmlerinde profesyonel oyuncular
yerine halktan insanlan oynatmayı yeğ-
İeyen Kiarostami, yeni fılmini tanmla
geçinen bir kasabada çektiği için. bu
kez kendıne zaman ayıracak sinema gö-
nüllülen bulmakta güçlük çekti|ini be-
lirtiyor.
The Wınd Will Carry Us'ın en büyük
özellığı, finalın, izleyıci tarafından ta-
mamlanmak üzere açık bırakılmış olma-
sı. Kiarostami filmde, izleyıcinin düş
gücüyle içı doldurulacak çeşitli boşluk-
lar bırakıyor ve bu kez İran'a gelen bir
grup yabancıyla bölgenin yerel halkı
arasında kurulan iletişimi anlatıyor.
Çin'e eleştirel bir tavır
Yimou'nun yanşmayakatılan ve sa-
lonlan dolduran filmi 'NotOneLess'de
çok fakır bır Çin kasabasında geçıyor ve
kadrosunda profesyonel oyuncu yer al-
mıyor. Yimou"nun neo-realizme dönüş
filmı olarak gösterilen Not One Less'in
13 yaşındaki başrol oyuncusu Wei Minz-
hi, kasabanın öğretmensiz kalan ılkoku-
lunda birkaç haftalığına öğretmenhk ya-
pan küçük birkızi canlandınyor. Ancak
oğrenciler. kendileriyle hemen hemen ay-
j^larda olan bu yeni öğretmenı cid-
Jiye almakta bıraz güçlük çekiyorlar.
Çahşmalan bugüne dek birçok kez
sansüre ugrayan 49 yaşındaki Yimou
filmde, Çin'in küçük kasabalannda ya-
şanan yoksulluğa sosyal bir eleştıri ge-
tiriyor ve bu yoksulluğa kayıtsız kalan
düzeni yargılıyor. Filmin genel çerçeve-
si içinde, çalışmak zorunda olduklan
için okullannı bırakan çocuklardan bü-
rokrasinin saçma kurallanna, para tut-
kusundan televizyonun msanlar üzerin-
Abbas Kiarostami ve başrolü üstienen Behzad Dourani (üsste).
Zhang Yimou'nun \eni fılnıinde profesjonel o\ uncu yer almıyor.
de kurduğu hâkimiyete ve kolektıf ru-
hun yitirilişinden bireyciliğe değin çok
çeşıli sorunlara değiniyor.
Sonuç olarak da bireyci, özelleştiril-
mış, kentlere yatınm yapan ama ülke-
nin çoğunluğunu oluşturmuş kırsal ke-
sımi yoksulluğa terk eden günümüz
Çin'ine karşı eleştirel bir tavır çıkıyor
ortaya; ancak yönetmen yine de Not
One Less'te öncekı filmlerine oranla
çok daha ılımlı, olumlu \e yapıcı bir
yaklaşım sergiliyor.
Eleştirmenler, filmi gerçekçi bır üs-
lupla çeken Yimou'nun amatör oyuncu-
lan yönetmekte de çok başanh olduğu-
nu belırtiyorlar. Ağırbaşlılığı, sabn ve
mücadeleciliğiyle, fılmdeki çocuk öğ-
retmen fıgürünün en az 1992 yılında
Yimou'ya Venedik'te Altın Aslan kazan-
dıran 'Qui Ju'nun Öyküsü'nde Gong
Li'nın canlandırdığı karakter kadar et-
kileyici olduğu ve ızleyicinin belleğin-
de silinmeyecek ızler bıraktığı söyleni-
yor. Geçen yıl Zubin Mehta'yla birlik-
te 'Turandot'u yönetmiş olan Yimou'nun
yeni tasansı ıse Monaco'da Mozart'ın
'Sihirli Flüt'ünü sahnelemek.
Yanşmalı bölümün bir diğer filmi
'The Cider HouseRuks' da oldukca ba-
şanh bir çalışma olarak değerlendirili-
yor. LasseHallstrom'un. Johnlrving'in
romanından sınemaya uyarladığı film-
de, Michael Caine'in yöneticı rolünü
üstlendiği kimsesizler yurdunda büyü-
yen bir gencin yetişkinhğe geçiş süreci
anlatılıyor. Sonuçta olgunluk. herkesin
kendi seçımini yapabileceğini kabul-
lenmek ve ihtiyacı olanlara yardım et-
mekle özdeşleştıriliyor.
Neşeii bir kaçış öykûsû
Sinema yazarı Lietta Tornabuoni
festıvalde yanşan Italyan filmi 'A
Domani'den de övgüyle söz ediyor.
Tornabuoni, GianniZanasTnın yönettiği
fılmi 'iddiasız ama sevimli ve anlamh'
olarak değerlendırmiş. Filmin, bir ağacın
çevresinde koşup duran çocuklan
gösteren aynı karelerle başlayıp bitmesi,
zamanın değişmezliğini, durgunluğunu
ve yaşamın kendini sürekli tekrar ettiği
gerçeğini yansıtıyor.
A Domani, Bologna'ya 30 km
uzaklıkta. birbirinden güzel mey\r
alann
ve çileklerin yetiştırildiğı 20bın nüfuslu
kasabada yaşayan iki kardeşin büyük
kente kaçış öyküsünü anlatıyor. Geziyor,
araba yanşlarını izliyor, güzel
restorantlarda yemek yiyiyor. flört
ediyorlar. Ancak yine de iki kardeşin
evlerine dönüşüyıe son buluyor film.
Bu kısa kaçış öyküsünün amacı dramatik
bir hava yaratmak değıl, inanın keşif
duygusunu anlatmak. A Domani, içinde
çok hafıf bir melankolı taşıyan, ama
duyarlı, gerçekçi. doğal ve komik bir
çalışma olarak değerlendiriliyor.
Vittorio De Sica'ya saygı...
Festivalin en hoş sürprizlerinden biri
ise şüphesiz, ünlü yönetmen Vittorio
De Sicr'"'
l
ın bugüne dek hiç
yayıml.ı ,iamış kısa metrajlı fılmi
'Ambk' J Personaggı'nin izleyıcıyle
buluşmıiM Cıneforum ltaliano, 'De
Ska Dostten' ve Milano Sinematek'in
ortak çabalanyla göstenme sunulan
film, yönetmenin 1948 yapımı
başyapıtı 'Bisiklet Hırsızlan'nın set ve
çekim süreci üzenne hazırlanmış bir
belgesel niteliğinde. Italyan Yeni
Gerçekçilik akımının babalanndan
sayılan De Sıca, Bisiklet Hırsızlan'na
da kaynak olan toplumsal eleştirisini
ideolojik mesajlardan anndınyor ve
duyarlı öykülere dönüştürüyordu.Bu
yüzden özellikle Bisiklet Hırsızlan'nı
halk arasında da görmeyen ve
duymayan kalmamıştı.
Bisiklet Hırsızlan, ış ararken bisikleti
çalınan ve onun peşine düşen bir
adamın öyküsüydü. Amatör
cyunculann yer aldığı filmde
Roma'nın yoksul ve sorunlu yüzü
bütün açıklığıyla beyazperdeye
yansıyordu. ışte ilk kez Venedik'te
izleyicıye sunulan 'Ambıenti e
Personaggı'de filmin set öykülen ve
çekim süreci anlatılıyor.
De Sica'nın Bisiklet
Hırsızlan finıinin set ve
çekim süreci Venedik'te
ilk kez gösterilecek.
A Imanya 'nın
Müllheim kentinde
bugün başlayacak
ve 20 Eylül 'e dek
sürecek Theather an
der Ruhr 'un
dikenlediği 'Türk
Oyunlan
Festivali 'ne
"Azizname", "Bir
Casusa Ağıt" ve
"Küçük Bir İş İçin
Yaşlı Bir Soytarı
Aranıyor" adlı
yapıtlar katılacak
Devlet Tiyatrolan'nda Cevat Fehmi Başkut'un 'Küçük Şehir' adlı oyunu 50. yılın anısına sahnelenecek
Açihşta, ııstalareskioyunlmia anüacak
BAHAR TANR1SEVER
ANKARA-Devlet Tıyatrolan, 50. ya-
şını kutlayacağı 2000 yılını yerli ve yaban-
cı yazarlann ünlü oyunlan ile karşılama-
ya hazırlanıyor. 1999-2000 tiyatro sezo-
nunun açıhşında Devlet Tıyatrolan'nın
ilk oyunculan ve kadronun en yaşlı üye-
leri eski oyunlanndan örnekler sunacak-
lar. Tiyatronun ilk oyunlanndan, Cevat
Fehmi Başkut'un "Küçük Şehir" adlı ya-
pıtı, 50. yılın anısına bu sezon yenıden
sahnelenecek. Bu yıl Ankara'da 5, Istan-
bul'da 3. lzmır'de 2 yeni oyun ızleyiciler-
le buluşacak.
Devlet Tiyatrolan'nın 1999-2000 se-
zonu. Can Dündar'la ortaklaşa hazırla-
nan belgeselle açılacak. Tiyatronun 50.
kuruluş yıldönümü nedeniyle yapmayı
planladığı genış çaplı etkinliklerin Mar-
mara depremi nedenıyle iptal edildiği be-
lirtıldı. Büyük Tıyatro'da gerçekleştınle-
cek açılış gecesınde Devlet Tiyatrolan'nın
ilk oyunculan ve kadronun en yaşlı üye-
len eskı oyunlanndan örnekler sunacak-
lar. Ekim ayı içinde yapılacak olan açılı-
şın tanhı henüz kesınleşmezken, lstan-
bul'da da benzen bır etkinliğm düzenle-
neceğı belırtildi.
Devlet Tıyatrolan (DT), Almanya'nın
Müllheim kentinde 10-20 Eylül tarihleri
arasında gerçekleştırilecek olan festival-
de 3 oyunla Türkıye'yı temsil edecek. Ge-
çen avlarda Türkıye'ye konuk olan The-
ather an der Ruhr'un düzenleyecegi 'Türk
Oyunlan FesuvaM'ne "Aazname", "Bir Ca-
susa Ağıt" v e "Küçük Bir İş İçin Yaşh Bir
Saytan Anuınor" adlı yapıtlar katılacak.
Ankara De\ let Tıyatrosu'nun sergileye-
ceği "Aazname" adlı oyunun yönetmeni
Y ücel Erten. Aziz Nesin'in öyİcülennden
uyarlanan oyunda. Hatice Aslan, Rüştü
Asvata, Hüseyin Avni Danyal. Bilal Gürde-
ne. SerhatNalbantoğhı. Berin Ötenel. Cem
Emülerve Ahmet Mümtaz Taylan rol alı-
yor.
Istanbul Devlet Tiyatrosu. festivalde
GeorgeTabori'nin yazdığı, CüneytÇahş-
kur'un yönettiği "Bir Casusa Ağıt" adlı
oyunu sunacak. Geçmişte bir hesaplaşma
nedeniyle buluşamayan üç gızli servıs gö-
revlisinin kişıliğinde son derecede farklı
bir yaşam diliminm sorgulandığı oyunda,
CıvanCaııova,NihatÜerive
Sema Çeyrekbası yer alı-
yor.
Istanbul Devlet Tiyatro-
su, Matei Vlsniec'in yazdı-
ğı, Müge Gürman'ın yö-
nettiği "Küçük Bir tş için
Yaşlı Bir Soytarı Aranıyor"
adlı oyunu da sunacak fes-
tivalde. LeventÖktem. res-
sam Mehmet Güleryiiz ve
Özkan Uğur'un rol aldığı
oyun, gazetedeki "Yaşh Bir
FalyaçoAramyor" ılanı üze-
nne, belirtilen saatte ıstenı-
len adrese gelen üç kişının
seçilmeyı beklerken yaşa-
dıklannı anlatıyor.
Diyarbakır Devlet Tiyat-
rosu da Nâzım Hikmet'in
yazdığı ve Gürol Tonbul'un yönettiği "Y<rf-
cu" adlı oyunu Berlin'dekı "TTyatrom'1
grubunun kuruluşunun 15. yıldönümü ne-
deniyle düzenlenen etkınlikler çerçeve-
sinde. 4 Ekım'de Berlın'de sahneleyecek.
Devlet Tıyatrolan'nda 50 yıl önce sah-
nelenen 2 yerlı yapıttan biri olan Cevat Feh-
mi Başkut'un "KüçükŞehir"i de bu yılm
anısına yenıden sergilenecek. Yönetmen
ErgünUçucunun sahneyekoyacağı oyun-
da, tbrahim Kala>cıoğlu. Neşet Erdem.
Şahap Sayılgan, Fanık Günuğur. Guray
Kip. Ta>fun Orhon. Alptekin Ertürk. AH
Hürol ve Edip Tümerkan rol alacak.
Aynca Devlet Tıyatrolan'nın yeni bırya-
saya kavuşturulması yönündekı çalışma-
lara da hız venleceğı bildırildi.
O>Tin provaları başladı
12 yerleşik bölgedekı 30 sahnede yeni
dönemde sergilenecek oyunlara yönelik ha-
zırlıklar da başladı. Ankara'da bu sezon 5
Tiyatrolan'nm ilk
oyunculan ve
kadronun en yaşh
üyeleri eski
oyunlardan ömekler
sunacaklar. Cevat
Fehmi Başkut'un
'Küçük Şehir' adlı
yapıtı, 50.yılm
anısına sahnelenecek.
yeni oyun sahneye konulacak. Friedrich
Dürrenmatt'ın "Büyük Romulus" adlı
yapıtını ŞakirGürzümar yönetecek. Oyva-
da, Erol Kardeseci. Zevnep Eronat Sükun
Işjtan. Ali İpin. Erdal Beşikçioğlu. Orhan
Aral. İlhan Kantara. HalukCömert Kur-
tuluş Şakirağaoğlu \ e Selçuk Özdoğan rol
alacak.
Shakespeare'in "3. Richard" adlı oyu-
nunu yönetmen Işıl Kasapoğlu sahneleye-
cek. "3. RkhanTda Burak Reis Sergen,
Levent ligen, Sinan Pekinton. Cahit Ça-
ğıran. Sabri Özmener. Mithat Erdemli.
AB Davutoğla Volkan Ozgömeç ve Hakan
Çunenser oynayacak.
AleksandrGelman'ın "BanktaİldKi-
şi" adlı 2 perdelik yapıtını da VaddeÖk-
sözcü sahneye koyacak. Oda Tiyatrosu'nda
sergilenecek oyunda Öztem Ersönmez ve
Mustafa Uğurlu rol alacak.
Geçen sezon sahnelenen "Arizname'95,
ZiyaretçL Vışne Bahçesi, Mutlu Son, Go-
>a,.\rka Bahçe" v e "Gejik-
ler ve LaneÜer" adlı oyun-
lann da devam etmesi bek-
leniyor.
Istanbul'da Lorca'nın
"KanhDüğün" adlı oyunu-
nu Mahir Gfinşiray sahne-
ye koyacak. Oyunda. Ser-
pD Tamur. Ülkü Duru. Öz-
lem Gü\«H Serap Ev üboğ-
lu. Alptekin Serdengeçti,
Kürşat Alnıaçık, Suna Se-
len ve Seda Yddız rol ala-
cak.
Brecht'in "ArturoLTnin
ÖnlenebiBrTırmanışır
ad-
lı yapıtı Yücel Erten tara-
fından sahnelenecek. Ya-
pıtta Bülent Emin Yarar,
Gökalp Kulan. Cengiz Bav-
kal, FikretUrucu. OzgürErkekli, Osman
VVöber. AlpÖyken. Orhan Kurtuldu. Se-
len Şenba>-
ve Halil Kaptanlar oynayacak.
Aynca Bilgesu Erenus'un "Kırmızı Ka-
raağaç
r
adlı esen Metin Belgin'ın yönet-
menliğınde ızleyicıyle buluşacak. Oyun-
da, Arsen Gürzap, Ce> det .Ancıbr ve Cem
Kurdoğlu rol alacak.
Izmir'de tıyatroseverler Vasıf Öngö-
ren'in "Asiye Nasıl Kurtulur" adlı yapı-
tını Ergin Orbey'ın rejisiyle izleme ola-
nağı bulacaklar. Sezonda Aristophanes'm
"Banş" \ e Jose Santis Sinisterra'nın "Car-
melailePaolina" adlı yapıtlan sahnelene-
cek. "Banş"ı Yücel Erten, "Canneta Oe
PaoKna"yı Bülent Ann yönetecek.
Devlet Tiyatrolan'nın dığer sahnele-
rinde sergilenecek yeni oyunlar, yazar ve
yönetmenleri şöyle:
Ankara: Tacir (Arnold Wesker-Boz-
kurt Kuruç), Oyunlarla Yaşayanlar (Oğuz
Atay-Rüştü Asyalı).
Bursa: Külhanbeyi Operası (Ülkü Ay-
vaz-Raik Ahııaçık).
Adana: Pazartesi Perşembe (Musahip-
zade Celal-Ayşenil Şamlıoğlu).
Diyarbakır: Şahmeran (Erhan Bener-
Coşkun Irmak), Bir Yaz Dönümü Gecesı
Rüyası (Shakespeare-Semih SeTgen).
Konya: Keşanlı Alı Destanı (Haldun
Taner-Selçuk Yöntem). Söz Veriyorum
(Aleksey Arbuzov-Mehmet Ege).
Trabzon: Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
(Azız Nesin-Alı Düşenkalkar).
Srvas: Şıpsevdi (Hüseyın Rahmi Gür-
pınar-Ferdi Merter Fosforoğlu). Bir Yıl-
dız Seç Kendine (Zernn Akdenizlı Çe-
lenk-Şemsettin Zırhlı).
Erzunım: Ibişin Rüyası (Tank Buğra-
Serhat Nalbantoğlu).
Van: Ramazan'la Cülide (Erhan Gök-
gücü-Zafer Kayaokay), Masallarla Yeni-
den (Ozan Sanlı Şentürk-Ozan Yıldınm).
Antalya: Aldülcanbaz (Turhan Selçuk-
Ege Aydan). Othello'nun Ölümü (Aslı-
han Ünlü-Sönmez Atasoy).
1949'da kurulan Devlet Tiyatrolan, 50.
yıldönümü nedeniyle 2000 yılında Efes'te
uluslararası bir tiyatro buluşması düzen-
lemeyi planlıyor. Bu buluşmanın gelecek
yıllarda antık bölgelerde sürdürülmesi he-
defleniyor.
YAZIODASI
SELİM İLERİ
Türkân Hanım'ın Açelyalan
O çok eski zamanlarda, Yeni Konfuçianist oku-
lundan Cou Dun-i, çiçekler arasında yalnız lotos
çiçeğini sevdiğini söyler.
'Lofos'... Bugün artık lotus diye bildiğimiz çiçek.
Cou Dun-i lotus çiçeğini berrak sularda yıkanır
arınırken görür. Kokusu uzaklara ulaşır. Hiç de
hoppa bir hali yoktur. Deneme yazarı, sevdiği çi-
çeği ve sevgisini yalın, dupduru anlatır.
Çiçek yazılan hoşuma gider. Çiçekleri zaten çok
severim. Onlan bir de okumak bambaşkadır. Bir-
çok yazıyı unuturum, çiçek yazılannı unutmam.
Balkonumda bitkiler var, oturma odasında da.
Hepsi yeşil yapraklı bitkiler. Yeşillikleri kasvet da-
ğıtır. Bazen yeşertilerine dalıp giderim, lotusun
berrak sularda annması gibi benim de içim aydın-
lanır.
Çiçeklerimse iki saksı açelya. llki, kırmızı, hem
de mor- kırmızı çiçek açanı kocaman saksıda. Öte-
kisi, fırfırian beyaz, kendisı pespembe çiçekli açel-
ya, küçük saksısının ne zaman değiştirileceğini
sorup duruyor.
Açelyalanm, Türkân Şoray'ın armağanı bana.
Mor- kırmızıyı, üç dört yıl önce, yılbaşında gönder-
mişti. Pembe çiçekli, geçen güz...
Açelya bilgileri devşirmeye çalıştım:
Açelyalar kışın ya da ilkbaharda çiçek acartar-
mış. Topraklan çürüntülü ve zengin olacak. Açel-
ya çok su istiyor. Yaprakları haftada birkaç kez
püskürtmeyle ıslatılacak mutlaka...
Türkân Hanım'ın açelyalan biraz farklı. Eylül gi-
rer girmez, konca veriyoriar. Geçen güz çıkagelen,
pembe de fırhriarı beyaz açelya, silme çiçekliydi.
Mor-kırmızı şimdiden, daha eylül başında çiçek aç-
tı. Yedi sekiz çiçek göz kamaştırıyor.
Peride Celal'in harikulâde öyküsü "Çukur'öa-
ki gibi, onun da ömrü sönüp gidebilirdi. Geçen yaz,
tatildeyken, ya bana küstü, ya su dolu kaba otur-
tulmaktan hoşlanmadı; dönüşümde yapraklannı sa-
rarmış buldum. Derken dökülmeye başladı yap-
raklar. Ne yapacağımı şaşırdım.
Açelyalann 'yaprak dökülme' adı verilen bir has-
talıklan varmış. Bir tür mantar hastalığı. Yapraklar
önce saranyor, sonra kızıl-san, derken esmer renk-
te lekeler ve yaprak kuruyup dökülüyor.
Bütün kış, geçen yıl, kuru dal uçlannda yine mor-
kırmızı çiçekler! Acaba iyileşecek mi diye tasala-
nırken, bu ilkyaz, kuru dallar altından taze yaprak-
lar, taze dallar belirdı, açelya şenlendi.
Pembe sapasağlam neyse. O da tek çiçek açtı
henüz.
Açetyalanmı çok seviyorum. Türkân Hanım'ı çok
sevdiğim gibi.
Açelyalanm bana mevsimleri anlatıyor. Ama de-
ğişik zamanlarda çiçek açışlarıyla. llkbahar yerine
güz, sonra bütün kış. llkbahardaysa çiçekler usul
usul göçüyor. Şimdı gelen, yaz mevsimıdir... Keş-
ke yaşam böylesı sakın düzenlerde geçse.
Mor-kjrmızı açelya asla yanılmaz. Eyiülün haber-
cisidir. Eylüle beş on gün kala yeşil, çok uçuk ye-
şil koncalar verir. Sonra büyür koncalan, bir de ba-
karsınız, kırmızı uçlargözükmüş...
Açelyanın vatanı Çin. Geçen yüzyılın başlarında
Avrupa'ya adım atmış. Pembesi, kırmızısı, âteş
renklisi, portakal alacalısı, beyazı, daha birsürü renk-
te çıçeklisiyle çok değişik türleri söz konusu.
Hep yabancı kişılerin adlarını almışlar: Mme. Au-
gust van Damme açelyası, Roosvelt açelyası,
Mme. Petrick açelyası... Balkonumdakilerde Tür-
kân Hanım açelyası, asıl türleri, tür adlan ne olur-
sa olsun.
Kimi çiçekleri kokularından dolayı severiz. Ya-
semen benim için öylecfir. Kimisinde edebiyatın dam-
gası hissolunur: Kamelyalı Kadın olmasaydı, ka-
melyao kadar çekicı gelir mıydi? Bazılannın alçak-
gönüllülüğü sevgıler uyandırır, işte renk renk sar-
dunyalar!, nereye dikseniz yaşamaya çalışırlar. Ki-
mileri de, gülde olduğunca, aşk sözlerinin simge-
sidir.
Cou Dun-i en çok lotusu seviyor. Ben bütün çi-
çekleri severim.
Tokvimde lz Bırakan: < .
"Su Dung-po şöyle diyor: 'Hayat bir bahar rü-
yası gibi -arkasından hiçbir iz bırakmadan- ge-
çer' Hayatımı fırça, mürekkep ile tasvir etmez-
sem, bu, zengin hediyelere karşı nankörtük olur."
Şen Fu, Çin Denemeieri, Çevirenler: W. Eberhard
- N. Hızır, MEB Yayınlan, 1947.
Ahmet Ertegün'den
depremzedeler için konser
• Kültür Servisi - Atlantik Records'un sahibi
Ahmet Ertegün, depremzedeler yaranna
New York'un ünlü salonu Madison Square
Gardens'ta dünya müzik devlerinin katılacağı bir
konser düzenlemek için harekete geçti.
Nevv York'taki arkadaşlan Arif Mardin ve
David Foster'ın da desteğini alan Ertegün,
konserde yer almalan için Madonna, Whitney
Houston, Bette Midler, Stevie Wonder,
Phil Collins ve Jevvel gibi ünlü sanatçılarla
iletişime geçti. Konserin geliri Türkiye'de bir
kuruma değil, toplu konut yapunı, hastane inşaatı
gibi projelere doğrudan verilecek.
K Ü L T Ü R İ Ç t Z İ K
K Â M İ L M A S A R A C I
V-
s