Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 AĞUSTOS 1999 PAZARTESİ OIAYLAR VE GORUŞLER Ulus-Devlefin Temeli: Büyük Zafer imYekta GÜngÖr ÖZDEN ADD Genel Başkar, taturk,"YabagımsE- sal Kurtuluş Savaşı orgutlenme (Kong- Alık ya ölüm" dıyerek yola çıkmış, ölum fet- valanna-ıdam ferman- lanna aldırmamış, ya- sal sanlan bırakıp ge- neral gıysılennı çıkarmış, bırey olarak ulusunun goğsune gommuş, ısyanlan, ıhanetlen nıce guçluklen ve yoksun- luklan yenerek bugun 1~> yıldönümu- nu coşkuj la kutlamaya çalıştığımız Bu- yuk Zafer'ıkazanmış gununü de Turk Sılahlı Kuvvetlen'ne "Zafer Bayramı" adıyla armağan etmıştır "Yüce amaçlar ıçin ölmesini bihriz. -Devletımiz ve halkımız, bağsız-koşul- suz bağımsızdır ve bağsız-koşulsuz ba- ğunsızlığmı korumak ıçın savaşım \ere- cektır- Savgınlığı. onuru ve vetenekle- ri çok yuksek \e çok buvuk olan bir ulus tutsak vaşamaktansa >ok olsun, daha iyidır" dıyen Ataturk. I919'da Samsun'a çıktığında elınde hıçbır guç olamamasına karşın ulusunun soylu- luğundan doğan, vıcdanını dolduran yuksek \e tınsel güce guvenerek sava- şıma başladığını açıklamıştır Mudafaa-ı Hukuk ruhu ve Kuva-yı Mıllî'ye ateşı ıle başlayıp başanlan Ulu- reler, Heyet-ı Temsılıye kararlar, TBMM'nın kuruluşu), uvgulama (TBMM Ordulan, 1 -2 tnonu ve Sa- karya Savaşlan) evrelennden sonra Dumlupınar'da sonuçlanan buyûk ut- kuyla basanya ulaşmıştır Tanhsel bıl- gıler çok kımsenın belleğındedır Ba- ğımsızhk, ozgurluk. ulusal egemenlık temelınde yukselen ulusal yapının, an- layışıyla ınsanından toplumuna, devn- mıyle, kural ve kurumlanna yannlar- da surdurülecek ve korunacak sağhklı başlıca amaçtı Yurdu, \ ayilmacı ve somurgecı ya- bancı gûçlerden kurtarmak yeterlı de- ğıldı Ordulaşan ulusun hıçbırsoy\e ınanç aynmı gozetmeden katılan tum kesımlenyle sağladığı basan, uygarge- reklenn edınılmesıyle kokleşmelıydı Yenılmez Başkomutan Gazı Mustafa Kemal, Alaşehır'de "\skeriikalanında- ki zaferlerle ovunmeyeüm. Yenı bilim ve ekonomi zaferlerine haznianalnn" der- ken, onden olacağı Turk devnmının ızlencesını yapıyordu (1923) Izmır Ik- nsat Kongresı'nde "Tam bagmıSHhkiçin ilkeşudur Ulusalegemenük, ulusal eko- nomiyle sağlamlaşanlmalı,ekonomikza- ferierie taçlanmabdır" sözlen çok an- lamlıdır Her yıl gençleşen Atatûrk'un her alanda bağımsızlığı amaçlayarak ön- gorduğu, sık sık yıneledığı *tam bağnn- szhk" ereğmı (hedefinı) gunumûzün ko- şullannı gözeterek hepımız, yurttaşlık bılıncımıze, gıderek ınsanhknıtelığımı- ze ışlemelıyız "Tam bağımsızlık ve ulusal egemenlikyeni devietin dayandı- ğı ild temeldır" dıyen Ataturk, dıl ko- nusunda goruşlennı açıklarken "_yük- sek bağımsızlığını korumasını bilen Türkulusu_"tanımınıyapmıştır Tam bağımsızlığı tam olarak gerçekleştıre- bılmek ıçın tek gücün, gerçek, en guç- lü temelın ekonomi olduğunu anlat- makla kalmamış. ulusun, ulusal varlı- ğını ve bagımsızlığını kendı gûcüne dayanarak sağlayamazsa şunun bunun oyuncagı olmaktan kurtulamayacagını belırtmıştır(1929) Daha 1920'de"Dev- let biçinıinde örgütlenmiş birinsan top- lumunun anayasasında, adalet erkının bağunsızlığuıın onemını açıklamayage- rekyoktur. Ulusun yargı hakku bağım- sızhğının bınnci koşuludur Vargı erki bağımsız olma>an bir ulusun devletola- rak variığı kabul edilemez" demıştır (1) Yabancı yatınmcı ve yerh ortaklan ıçın, üstelık sakıncalı eylemlerle bu ey- lemlen ışlemeyı alışkanlık durumuna getırmış kımılenne kolaylıklar sağla- mak odunûnü vererek uiusal yargıyı dışlamak bağışlanır bir davranış değıl- dır Bağımsızlık bır tûmdur ve şehıt kanlanyla çızılen ulusal sınırlar ızmde tam bır egemenlığı amaçlar Sıyasal, ekonomik bağlantı, ortaklık, ışbırhğı ay- n, bağımlı duruma duşmek ayndır Hu- kukunu, gencılığe satarak alınan so- nuç kımseye onur vermez Yme Ataturk gonullere su serpıyor "Türk ulusunun toplumsal dûzenini bozmaya yöneien didinmeter bogulma- ya mahkûmdur. Turk ulusu, kendineve yurdununyuksek yararlanna karşı ça- hşmak isteyen bozguncu, alçak, vatan- sız ve millivetsiz beyinsizierin saçmala- malanndakı gızlı ve kırlı emellen anla- yamavacak ve onlara hoşgörü gostere- cek bir toplum değildır. O, şimdiye ka- dar olduğu gıbı dogruyu görûr. Onu yolundan sapünnak istevenJer, ezUme- ye, yok edilmeye mahkûmdur. Bu doğ- rultuda köytü, ışçu ozellıkle kahraman ordumuz candan bırlıktedır. Bunda kimsenin kuşkusu olmasın -1929" (2) 30 Ağustos 1922'de bağımsızlık te- melı atılan ulus-devlet, şımdılerde edıl- gen duruma sokuluyor Ekonomik guç- luklen aşamayan kımı sıyasetçıler, üs- telık laık nıtelığı de bozacak çırkm pa- zarlıklarla bağımsız yapıyı yıkmak ıs- teyen dış güçlerle ıçerdekı destekçıle- nnı sevındırecek teslımıyetçı görunum- dedır Mustafa ICemal ve arkadaşlan- na borcumuz böyle mı ödenecektır9 Ülkemızdekı sıyasal partılenn ne öl- çüde demokratık yapılar oldugunu, h- derlennın durumu, milletvekillerinin çoğunun kımlerden ve nasıl seçildiği, bağımsızuk konusundakı duyarulıkla- n her gun yenı bır ornekle daha ıyı sap- tanmakta, kımlenn 30 Ağustos'a yaraş- tığı daha ıyı ortaya çıkmaktadır Umutluyuz Kendımıze, ulusumuza gûvenıyoruz Ataturk'ün yolundan bı- zı kımse ayıramaz Atatûrk mıllıyetçı- lığı çağdaş Turk mıllıyetçılığıdır En büyük Turk Ataturk de en büyük Türk mıllıyetçısıdır Tutuculuğun, gencılı- ğın karşısında çağdaşlığın sımgesı, Turkıye aydınlanmasınm kaynağı, Tür- kıyemızle ozdeşleşen Atatürk'ü engın saygı, yürekten bağlılıkla anıyoruz (1) Ataturk 'ün Söylev ve Demeçle- n, Cılt 1, Sayfa 55-56, Turk Inhlap Tanhı Enstıtûsü Yayım, 1945 (2) Ayın Tanhı. Cılt XX, Sayı 65, Sayfa 4791, yıl 1929 ARADA BİR OZGUN O Z G U R Tanh Öğretmem Atatüpk Deynimini Yıkma Girişimleri Suruyor Hem de Koy Enstıtulerının ders ızlencelerının yozlaştı- nldığı 1947 yılından bu yana Hem de 'laıkeğı- tım'\n ıçıne ılk 'sızıntı' başladığı o yıllardan bu yana Demokrası dıye dıye demokrasının tepelen- dığı, devnm duşmanh- ğının azgınlaştığı 1950'den bu yana da, gencılık yanı karşıdevnm adım adım, -12 Eylufden aidıklan hızla- dın somurusuyle oy toplayıp devlet yonetımıne oturan- lar tarafından beslendı, buyutuldu Geldık bugune Sıyasal yaşamlarında, 1950 ve sonrasında yaşanan Ataturk devrımı karşrtı gıdışe sahıp çıkanlar, o sureç- le butunleşenler, Ataturk ve laıklıkten dem vurdukla- nnda sahtecılıklerı bıraz daha sırrtıyor, gulunçleşıyor- lar Meclıs'tekı 'gerıcı gosterı'ye boyle gelındı' Başı bohçalı, bılıncı karanlık bır kadın, hem Ataturk ve dev- nmlerı uzerıne yemın edecektı hem de devnmı yıkma surecınde bır adım daha atmış olacaklardı' Bır başka kadın (bu modern gıyımlı 1 - şenat duzenı geldığınde boy- le gıyınebılecek ıstedığı gıbı yaşayabılecek mıydı 71 ) 'dev- nm duşmanları'run sozculuğunu yapıyor bırkaç yıldır Hıç şaşırmadım 1 Bır sure once okuduğum krtabında- kı bazı noktalar, onun Ataturk Devnmı'nı yetennceta- r)imadığını, kavramadığını gosterıyordu Bu 'noktala- n'krtap bende olmadığı ıçın buraya alamayacağım Ama by saptamamı doğrulayıcı olarak kıtabın adını verebı- lınm "Ikı Ulke Ikı Devnm Türkıye, Iran " Bu bayan ya- zar 'devnm" ıle 'karşıdevnm'olgularını, aynmını bılsey- dı, söz konusu ıkı ulkedekı bırbınnın karşıtı ıkı devırme olayını da 'devnm' dıye nıtelemezdı 1 Burada Ataturk'ün Buyuk Soylevı'nde dıle getırdığı goruşlere bır goz atalım " bunca yuzyıllarda olduğu gıbı, bugun de uluslann bılıstzlığınden ve bağnazlığın- dan yarartanarak bın bır turtu sıyasal ve kışısel amaç ve çıkarsağlamak ıçın dını, araç olarak kullanmaya kal- kışanlann yurtıçınde ve dışında bulunuşu bızı bu ko- nuda soz soylemekten, ne yazık kı, şımdılık alıkoya- mıyor Insanlıkta dın duygu ve bılgısı, her turiu boş ınan- lardan sıynlarak gerçek bılım ve teknık ışığıyla arınıp olgunlaşıncaya değın, dın oyunu oyuncuianna her yerde rastlanacaktır " ••• Bugun de olan budur Dın somu- rusu sıklıkla rastlanan bır durum "Bın bır turlu sıyasal ve kışısel amaç ve çıkar sağlamak ıçın dını araç olarak kullanmaya çalışmak" dıne de say- gısızlık değıl mı?1 Insanlann bılınçsel uyanışları engellenmek ıçın Tevhıd-ı Tedrısat Yasası (Eğıtım Bıriığı) yok sayılıyor, egıtımden ve yaşamdan fel- sefe dışlanıyor, boylece duşunme yetısı koreltılıyor, ınsanın kışılık gelı- şımı, ozgurleşmesı olanaklan yok edılıyor Boylesı ın- sanlar topluluğu ıle demokrasıye değıl, kölecı toplu- ma gıdılır ancak! Arapça ezana yonelışın, Osmanlıca sozcuklen Turk- çeye yeğleyışın 'ulusçuluk' adına nasıl bır çelışkı, ay- mazlık oldugunu soylemeye gerek yoksa, seçım mey- danlarında halka sozler verenlerın Meclıs'e gelınce verdıklen sozlen unuttuklarını soylemeye gerek yok 1 Boş sozlerle halkı kandıranların Meclıs te daha çok kendı çıkarlarının peşınde ve "AtaturkDevnmı'nıgenletmek, yok etmek ıçın" yapabıleceklennı gerçekleştırmenın ça- bası ıçınde olduklannı goruyoruz' Devlet kurumlannda başortusuyle çalışmayı kabul et- tırerek, laık duzenı bıraz daha yozlaştırma çabası, ça- lışma saatlennı namaz saatıne gore ayarlama gınşımı, devrımlen, laık anayasal duzenı koruyan maddelerı (anayasa maddelennı) anayasadan çıkarma gırışımle- n, son olarak geçen gunlerden bınnde, Mechs'te top- lanan Anayasa Komısyonu'nda "vakıflann denetımını sağlamak amacıyta"yasao\uşturmag\r\ş\m, muhale- fettekılerle bırlıkte hareket eden hukumetten bazı uye- lenn de katılımı ıle kabul edılmemıştır" Işte sıze Ata- turk Devnmı'nı hedef alan gınşımlerden kımılerı Laık cumhunyetı korumak ıçın yapacaklanmıza ge- lınce Kuran kurslannın denetımı ne denlı önemlıy- se, 163 maddenın yenıden anayasaya konulması o denlı onemlı Ataturk devnm ve ılkelennı koruyan ana- yasa maddelen korunup uygulanmalıdır özenle Eğı- tım Bıriığı Yasası'nın anlamına, ıçenğıne uygun olarak, laıkleştırılmış Mıllı Eğıtım kadrolan ıle eleştırel aklı onemseyen, ozgür kışılıklı gençleryetıştınlmelıdır Bu- nun gerçekleşebılmesı ıçın de ders ızlencelen ve öğ- retmenler amaca uygun şekılde oluşturulmalı, yetış- tınlmelıdır Yoksa partı kapatarak genlığın, karanlığın yok edıl- mesı olanaksızdır . Gokyuzunun Gözyaşlan Jale DEMÎR Öğretmen H anı ınsan buyuk bır acı yaşadığında genhme gırer, sessızlığe sığınmaya çahşır, ama sonra dayanamaz ağlamaya başlar ya. gokyuzu de kardeşı yerkürenın ınsana vurduğu denn darbeyı bırkaç gun sonra hıçkıra hıçkıra ağlayarak dıle getınr gıbıydı Adapazan'na ağlayan ınsanlarla dolu bır otobuste yol alırken, ınsanın çaresızlığını, zavallılığını, aynı zamanda yucelığını duşunurken, gozyaşlanmıza gokyuzunun de katıldığını anımsadım Gördüğum yerle bır olmuş evlerde, ınsan anılan gözyaşlanna boğulmuş, korkunç sarsıntıdan sonra çöken evlenn her bu- taşı acıya kesmış, bır zamanlar balkon olduğunu kımsesız kalan çamaşırlanndan anladığımız yıkıntılar, başka hıçbır canlının kalmadığı avlular acıyla ınhyordu Soluk alan ölum, ağlayan gökyuzuydu Evler, evlenmız sığmağıdır bızlenn Duvarlannda seslenmız, sevmçlenmız, huzunlenmız asılıdır îster varsıl, ıster yoksul her msan evınde rahatlar Koruyan ve güçlu olandır onlar ınsanın güçsuz anlannda Insanın uısana yaptığı kötülüğu, doğa yaptığında, ırk, mıllıyet, cınsıyet aynmı yok oluyor, uzak ulkelerden gelen, dılını, dınını bılmedığımız, uzmanlıklarma umut bağladığımız ınsanlar, tanımadıldan ınsan kardeşlenne yardım edıyorlardı Kendı ınsanımızınsa, yardım ederken yureğı yanıyordu alev alev Gokyuzunun gozyaşlannın o yangını söndürmeye gücü yetmezdı artık Insanüstu çabalanyla bır can daha kurtarabılınm dıye çırpınan, gelın kısıtlı da olsa bağışlayan, bır turlu gulmeyen yuzu daha çok asılan, ama ınsan onurunu gökJere yukselten halkıma saygı duyarken -Yeter ağladığın, yeter dolaştığın ulkemın ustünde'- dıye bağırdım kapkara bulutlara. " " ' " ! Bız msanlar her şeye rağmen, sıze kafa tutmaya devam edeceğız' Sızın sarsıntılarmızla, sellennızle değıl, kendı gucümuzle sınırlan ortadan kaldıracak, bu mavı kurenın tek sahıbının, dıl, dın, ırk aynmı gozetmeyen dunya ınsanı olduğu gerçeğını kavrayacak, yasalanmızı ve yönetıcılenmızı yenıden değerlendınp eleştırecek, yalnız dünyadakı tüm kardeşlerımızle değıl, sızlerle de ıyı geçınmenm yollanm mutlaka bulacağız Bu ınancımız ve umudumuz olmasa, onanlmaz acılara rağmen nasıl ayakta kalırdık 9 Günde 275.000 TL... Her ay 20 yenı fılm, en popüler dızıler futbol, basketbol, belgeseller, konserler, çızgı fılmler, talk shovv'lar Haftanın her gunu, gunde 20 saat yayında 3 ay, 6 ay veya 12 ay uyelıklerden bınne çok uygun TL taksıtlenyle sahıp olabılırsınız Unutmayın, CINE5'in günlüğü 275.000 TL'ye geliyor. Üstelik dekoder bedava. CINftHemen arayın (0212) 225 55 55 w « w . c i n e S coro tr CIMHÜRÎYET'TEN OKURLARA ORHAN ERİNÇ Siyasal İktidarın Uzmanlık Alanı.. Turkıye ne yaptığını bılmeyen ya da yaptığının ne anlama geldığının ayırdında olmayan sıyasal ıktıdarlar konusunda deneyımlıdır Ama uzmanlık alanı, ne yaptığını bılmemek ya da ayırdına varmamak olan bır sıyasal ıktıdarla ılk kez karşı karşıyayız Hem de uçu bır arada Ortalığı, aymazlığımız nedenıyle neredeyse sılıp supuren depremın acısını yaşıyoruz Yaşıyoruz ama ıktıdanmız ayırdında değıl Dep- rem sonrasında yetersızlıkler nedenıyle busbutun onune eğılen başını, ABD Başkanı'nın onunde dık tutatNİmek ıçın, yaygın ve toplu tepkılere neden olan sosyal guvenlıktasansını bır "knko" gıbı kullanma- yı yeğledı Goruntuye bakıp, yapılanın ayıp oldu- ğunu vurgulayan uyanlara kulak verırsenız, sıya- sal iktidarın deprem yıkımının ayırdına kaç gun sonra varabıldığını anlayabılırsınız Prof Mümtaz Soysal'ın "Ç/<JWc"başlıklıyazısın- dakı (Humyet, 27 8 99) şu saptamaya kım hayır dı- yebdır "Ne yazık kı hükumetın son bırkaç gun ıçınde bu bakımdan aldığı not hıç pariak değildır Her şey, acemılık, hatta çığlık kokuyor Insanlar yastayken tartışmalı ve tepkılı bır sos- yal güvenlık 'reformu'nu yangından mal kaçınrca- sına Meclıs'ten geçırmenın ne âlemı vardı7 " Sıyasal ıktıdar, son anda tasarıya eklettığı geçı- cı madde ıle depremde yaşamını yıtıren ya da sa- kat kalan sıgortalılarda aranacak çalışma suresını bır yıla ındırmekle yureklere su serptığını sandı Ama orta yerde kalmış malullerle dul ve yetım- lennın olası protez gereksınımlennı duşunmedı Bağlanacak uç kuruşluk aylıklardan asgan ucretın bır buçuk katını alma aymazlığından caymadı Aynı kargaşayı af tasansı sırasında da yaşadık Onu da Yılmaz Karakoyunlu'nun "Picasso'nun Gözlennde Af Kanunu" başlıkh (Sabah, 29 8 99) yazısından okuyalım "Meclıs cuma gecesı sabaha kadar çalışarak ışkence yapanlann cezalannı arttıran kanunu ka- bul ettı ve boylece ınsan haklan yolunda onemlı bır adım attığımızı dunyaya duyurdu Aynı Meclıs cumartesı gecesı sabaha kadar çalışarak bu de- fa ışkence yapanlann cezalannı af kapsamına al- dı ve ınsan haklan yolunda onemlı bır gerı adım attığımızı dunyaya ılan ettı Yırmı dört saat dolmadan boylesıne çelışen ıkı kanun duzenlemenın hılkat ganbesını andıran Pı- casso portrelennden farkı varmı? Etrafında ne olup bıttığını goremeyen tepegözlerden farkı ne 7 " Konulara kafa karışıklığı ıle yaklaşan bır sıyasal ıktıdann faturayı kıtle ıletışım araçlarına çıkarması doğaldı Demokrat Partı ıktıdarı bıle ıkı yıl dayan- dıktan sonra onlem almaya kalkışmışken, gunumuz sıyasal ıktıdannın ıkı ayda aynı noktaya gelmesı, yapısına bakılırsa hıç de şaşırtıcı değıtdır Yasaya gore "özerk ve tarafstz bır kamu tüzel- kışılığı" olan RTUK e yoneltılen baskı sonucu Ka- nal 6'rnn kapatlması, gerçektetum kıtle ıletışım araç- lanna aba altından sopa gostenlmesının somut bır orneğıdır Seçımlenn, erkenlerı dışında anayasaya gore beş yılda bıryapıldığı ulkemızde, uyelıklennın ıktı- dar ve muhalefet partılenne paylaştırılacağını vur- gulayıp uyelennın de altı yıl ıçın seçılmesını ongo- ren bır yasa mantığı ıse tam bıze gore bır Doğu an- layışının gostergesıdır Bır kamu kurumu olan TRT'nın ozel yasasında bıle nakfen yayın sırasında oluşan yasaya aykın du- rumlardan çalışanlar sorumlu tutulmazken, RTUK'un Kanal 6'ya yaklaşımını anlamak zordur RTUK, uyguladığı yayın ılkelen maddesının (j) ben- dının bıraz altına baksa "Haber ve olaylann çabuk ve doğnı şekılde sunul- ması ılkesı"r\\n de (I) ben- dınde yer aldığını gore- cektı Devietin, TRT'de bıle ıletışım ozgurluğu kapsa- mında hoşgoru ıle baktı- ğı beklenmedık konuş- malar karşısındakı tutu- munu anımsayarak belkı daha değışık bır sonuca ulaşacaktı Bereket yargı katlan var da skandalı daha başlar- ken onlemek mumkun oluyor Basın suç ve cezalan- nın ertelenmesı yetersız de olsa demokrası adına atılmış tek adım olarak kalıyor Çunku sınırlı ge- nel af yasası son andakı pazarlıklarla çetelen, ış- kencecılen, dolandıncıla- n, sahtekârlan, kaçakçıla- n kapsayan bır ıçenk ka- zandı Boylece devletı yone- tenler, Abdı Ipekçi, Çe- tin Emeç ve Uğur Mum- cu suıkastları nedenıyle eleştırılmekten, Susurluk nedenıyle de hesap ver- mekten kurtuldular Eskıler boyle durumla- rı nıtelendırırken "tuydık- tı" derlerdı Geçen haftanın ağırlık- lı konuları yıne depremın etkılerı ve TBMM'nın ça- lışmalanydı Merkezlebu- rolanmızdakı tum çalışan- larımız sorunlan ırdele- meyı ve yansıtmayı sur- durduler TBMM'dekı ya- sama maratonunu ıse Meclıs Buromuz ızledı • Önumuzdekı pazar- tesıye kadar gonlunuzce bır hafta geçırmenız dıleğı ve saygılarımızla oerinc(« cumhuriyet. com.tr