Katalog

Cumhuriyet f tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Ya>tn Yönetmenı Orhan Erinç Genel Yayın Koordınatorü Hikmet Çetinkav a 0 Yazuşlen Müdüru: Ibrahim YUdız • Sorumlu Müdür Fikret tlkiz Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Istıhbarat Ceagjz Yıldınm • Ekonomi Özlem Yüzak 9 Kultür Handan Ştnköken # Spor Abdülkadir Yücelman • Makaleler Sami Karaören • Düzeltme Abdullah Yazıcı • Fotograf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge Edibe Buğra • Yun Haberleri Mehmet Fıraç Yayın Kurulu llh»n Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Oktay Kurtböke. Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. îbrahim Yddız, Oritan Bursah, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı. Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No: 125. Kat 4, Bakardıklar-Ankara Tel- 4195020 (7 hat), Faks 4195027 •tzmırTemsılcısi SerdarKızık, H. Zıya Blv. 1352 S. 2/3 Tel 4411220, Faks- 4419117 • AdanaTemsilcisı: Çetin Yiğenogiu, inönüCd 119 S.No:lKat:l,Tel:363 12 11, Faks. 363 12 15 Müessese Müdürü Cıtün Akmen 9 Koordmatör AJuntt Kondsan• Muha- sebe Bikot Yener • tdare Hûseyta Görer • Büjo-lşlem Nail Inal • Bıİg- sayarSıstm Mörâvet Çyer#Sanş FazOetKaza MEDYA C: • Yönetım Kunılu Başkanı - Genel Müdür Gfilbin Erduran 9 Koordınatör Reha fptman # Gene! MudürYanhmcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 51395 80-51384«Wl,Faks.51384O \ayimlayan \e Basan: Yenı Gun Haber Ajansı, Basın \e Yayıncılık A.Ş Türkocağı Cad 39 41 Cagaioğhı 34334 laanbul PK 246 - Sırkecı 34435 Islanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0/212)513 85 95 www.cumhunyet.com.tr 23 AĞUSTOS 1999 Imsak:4.38 Güneş: 6.14 Öğle: 13.14 Ikindi: 16.58 Akşam: 20.00 Yatsı: 21.29 boJgesinde tıava durumu • ANKARA (AA)- Meteorolojı Genel Müdürlüğü yetkilileri, Trakya Bölgesi'ni etkisi altına alacak yağışın bugünden itibaren deprem bölgesinde etkisini göstereceğıni bildirdi. Marmara'nın doğusu, Iç Ege, Karadenız, Iç Anadolu'nun kuzey batısı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı olacağı gibı, hava sıcaklığı mevsim normallennin altına düşecek. Yağışlann, çarşamba gününe kadar özellikle Kocaeli, Sakarya ve Istanbul'da gök gürültülü ve sağanak şeklinde olması bekleniyor. Yağışlann yanndan itibaren Iç Anadolu'dan Doğu Anadolu Bölgesi'ne. çarşamba günü de Marmara'nın doğusundan Karadeniz. tç ve Doğu Anadolu'nun kuzeyine kayması bekleniyor. 2ya Taşkent • ANKARA (AA) - Tatilıni geçirmek üzere gıttiği Yalova'da, deprem felaketi nedeniyle yaşamını yitiren Türk sanat müziği sanatçısı ve bestekâr Ziya Taşkent, toprağa verilmeden önce TRT Ankara Radyosu önünde düzenlenen törenle anıldı. Ziya Taşkent ve eşi Ulviye Taşkent'in naaşlan, TRT Ankara Radyosu önünde bekleyen acılı dostlan tarafindan karşılandı. Törende Kültûr Bakanı lstemihan Talay, ve TRT Genel Müdürü Yücel Yenerde bırer konuşmayla Taşkent'ı andılar. Konuşmalann ardından tabutlann başında sıraya giren dostlan, Ziya Taşkent ve eşine veda ettiler. Sınavtara erteleme • İSTANBUL(AA)- Kocaeli Ünıversitesi Rektörü Prof. Dr. Baki Komsuoğlu, üniversitenin kayıt ve fînal sınavlannın ikinci bir duyuruya kadar ertelendiğini bildirdi. Prof. Dr. Komsuoğlu, Kocaeli Ünıversitesi'nde hasann büyük olmasma rağmen, kısa bir sürede geciktirilmeden eğitime geçebilecek duruma geleceğıni tespit ettiklerini söyledi. Maden ocağmda kaza: 1 ölü • SOMA (AA) - Manisa'nın Soma ılçesinde özel sektöre ait bir maden ocağında meydana gelen iş kazasında, 1 kişi öldü. Türk-Iş'e bağlı Genel Maden-Iş Sendikası Soma Şubesi'nden alınan bilgiye göre, gece vardiyasında malzeme taşıyıcısı tsmail Kırbıyık (23), ocakta kaynak malzemesi ile çalışıldığı sırada, taşınan demir plakanın açık olan kabloya değmesi sonucu, elektriğe kapılarak öldü. Trafik durumu • Haber Merkezi - Deprem nedeniyle hasar gören Istanbul-Ankara Otoyolu'ndaki Sakarya Vîyadüğü-Akyazı aynrnı arasındaki yolun her ıki yönü de trafığe açıldı. Karayollan Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre, yolun açılmasjdolayısıyla Ankara- Istanbul Otoyolu'nun tümüyle ulaşıma açıldığı bildirildi. Afyon şehir geçişinde sürdürülen bakım ve onanm çalışmalan nedeniyle ulaşım tek şeritten kontrollü olarak sağlanıyor. Basğ ve İzmir saüandı • Haber Merkezi - Merkez üssü Elazığ Karakoçan'da, aletsel büyüklüğü 4.3, Izmir'dede 3.6 büyüklüğünde deprem oldu. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştuma Enstitüsü'nden alınan bilgiye göre, Elazığ'daki deprem dün saat 14.13'te, Izmır'deki deprem de ssaat 20.40'ta meydana geldi. Kayıtlan başlıyor • ANKARA (AA)- tlköğretim okullan ile genel liselere kayıtlar bugün başlıyor. Kayıt ışlemlen, okullann açılacağı 13 Eylül Pazartesi gününe kadar sürecek. Veliler kayıtlarla ilgilı sorunlannı (0 212) 76 41-413 37 42 numaralı telefonlara iletebilecekler. Deprem bölgelerinde çöp ilaçlama çalışmalan sürüyor, çeşitli duyurularla halk bilgilendiriliyor Salgın hastalık uyarısı• Su verilemeyen yerlerde dışandan su içilmemesi, yemek yenilen kaplann sürekli temiz tutulması, açık alanlar yerine, çadır kentlerde kurulan tuvaletlerin kullanılması, çöplerin dağıtılan poşetlere atılması isteniyor. • Deprem felaketi nedeniyle olağanüstü tedbirler alınan hastanelerde, rutin hasta kabulüne yann başlanıyor. Haber Merkezi - Depremin yerie bir ettiğı afet bölgesinde enkaz kaldırma çalışmalan sürerken, halk salgın has- talık tehlikesiyle karşı karşıya. Böl- gede el ilanlan ve duyuru yolu ile halk sürekli salgın hastalıklara karşı uyan- lıyor. Su verilemeyen yerlerde dışan- dan su içilmemesi, yemek yenilen kap- lann sürekli temız tutulması, açık alan- lar yenne çadır kentlerde kurulan tu- valetlerin kullanılması, çöplerin dağı- tılan poşetlerde toplanması isteniyor. Afet bölgesinde ilaçlama sürerken. ce- setler de kıreçlenerek gömülüyor. Yalova'da dün sabah saatlerinden iti- baren hem Sahra Hastanesı'ne, hem de Devlet Hastanesi'ne getirilen her 10 ço- cuktan 6-7'sinde ıshal görüldü. Bölge- de bulunan gönüllü hekımler bu artışın ürkütücüoldugunuacıkladılar. Resmi gö- revlıler ise ıshal tablosunun gönüllü he- kimler tarafindan abartıldığını öne sür- düler. Gazetemız muhabinnin Sahra Hastanesi'nde olduğu sırada ishal şikâ- yetiyle getirilen çocuklann sayısının fazlalığı gönüllü hekimlen doğmlar ni- telikteydi. Hekımlerin vakalara yetiş- mede zorlandığı görüldü. tzmit'te yağmur beklentisı nedeniy- le öncelikle depremde evi yıkılan in- sanlar çadır kentlere yerieştirilmeye başlandı. Çadır kentlerin yanında ku- rulan SağldcBakanlığı'nın gezici araç- lannda sağlık taraması yapılıyor. Ya- ralanan ınsanlann tetanoza karşı aşı- lanması sürüyor. Kentte ishal şikâyet- lerinin arttığı bıldinldi. Vatandaşlara, ishale karşı tuzlu ve seker karışımından oluşan oresa dağı- tılıyor. Öte yandan Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğıtım Genel Müdürü Şadan Karaufilaslan ın yıllık izınde olması tepkılere neden oldu. Adapazan'nda sağlık görevhleri hal- kavebölgedegörevyapanlarasaJgınhas- talığa karşı koruyucu haplar venyor. Kentte kireçlemeçalışmalan da sürüyor. Bolu'nun Gölyaka ve Düzce ilçele- rinde, diğer deprem bölgelerinde ol- duğu gibi, çevrenin temiz rutulmasın- da ve yaşam için şart olan bazı ihtiyaç- lann giderilmesınde güçlük çekiliyor. Iki ilçede kurulu bulunan çadır kent- lerde tuvalet sıkıntısı yaşanıyor. Bura- da yaşayanlar, çamaşır ve bulaşıklan- nı mahalle aralannda bulunan çeşme ve tulumbalann başında yıkıyor. Dûz- ce ilçesindeki vatandaşlann çoğu Bü- yüksu deresinden su alarak bulaşıkia- nnı yıkıyor. Belediye ise sivrisinek ve bu sinek- lerin taşıyacağı hastalıklardan halkı korumak için derenin kenanndaki ot- lan tırpanla kestinyor. Depremden etkilenen bölgelerde da- ğıtılan broşürlerde hastalık tehlikesi- ne karşı vatandaşlann şu önlemleri al- malan istendı: 1-Sulanmutiaka nükroplardan arm- dınn: Her türlü suyun (musluk, şişe, tanker, su istasyonu gibi) mikroplar- dan anndınlması için: Mümkünse kaynatın: Fokurdama- ya başladıktan sonraen az5 dakika kay- natılmalıdır. Klorlayın: Klortableti temin edebi- lirseniz kullanma talimatına uyarak kullanın. Çamaşır suyu ile anndırma için şun- lan yapm: Önce eriyiği hazırlayın . 5 su bardağı suya bir su bardağı çama- şır suyu kanştınn. Bu ana eriyik içil- mez. Bu enyıkten bir litre suya üç damla, S litrelik şişeye 3 çay kaşığı kanştınn. Yanm saat bekleyin artık içme ve kullanma suyunuz hazır. Ana eriyiği gûneşten koruyun. Gölgede bu- lundurun. Koyu renk poşete koyun. 2-YiyeceklertettgiliöııJemler:Çiğyı- yecekleri klorlanmış su ile ıyıce yıka- ym. Kabuklannı soyabildiklerinizi so- yun. Pişmış yiyecekleri sıcakken tüke- tin. Soğuk yiyecekleri iyice ısıtıp yi- yin. Pişmiş ve çiğ yiyecekleri bir ara- da tutmayın. 3 -KişiseJ önlemler: Ellerinizi temiz tutun, tuvaletten sonra yemek hazıriar- ken, yemekten önce bebeklennizı bes- lerken ve altlanm değiştirirken sabun- la ellerinizi uzun uzun yıkayın ve ku- rulaym. 4 - Dışkı ve çöplen Dışkı, çöpler ve yiyecek atıklan en önemli hastalık kaynaklandır. Tuvalet ihtiyacmızı 2 metre derinliğinde, 2 metre uzunlu- ğunda çukurlarda giderin. Her ihtiyaç gördükten sonra dışkınm üzerine top- rak örtün, çöplerinizi gömün. Ankara Sağlık Müdürlüğü, deprem bölgesı için her türlü tıbbi yardıma ih- tiyaç oldugunu bildirerek yapılacak tıbbi yardımlann tek elden organize edilmesinin daha faydalı olacağına dikkat çekti. Ankara Sağlık Müdürlü- ğü'nden yapılan yazılı açıklamada, fe- laketzedelere yardım etmek isteyen kurum, kunıluş ve kişilerin tıbbi yar- dımlannı Ankara Saglık Müdürlüğü ka- nalıyla iletmeleri halinde, dağıtımla- nn daha etkili olacağı hatırlatıldı. Rutin tedaviler başhyor Deprem felaketi nedeniyle olağa- nüstü tedbirler alınan hastanelerde, ru- tin hasta kabulüne yann başlanıyor. Sağlık Bakanlığı Müsteşan HaiukTo- kuçoğlu, deprem felaketi olduğu gün- den bu yana bölgeden gelecek yaralı- lariçin Ankara ve tstanbul başta olmak üzere hastanelerde rutin hasta alımı- nın durdurulduğunu \Tirguladı. Ancak son zamanlarda bölgeden ya- ralı gelmediğini ve bundan sonra da bu sayımn çok büyük rakamlara ulaşma- srnm beklenmedığini ifade eden Toku- çoğlu, bugünden itibaren Ankara ve ts- tanbul başta olmak üzere hastaneler- de rutin hasta kabulüne başlanacağım bildirdi. Deprem faciasının ardından çocuklar günlerini, gecelerini aileleriyle birlikte sokaklarda geçirmeye başladılar. (Fotograf: BERTAN AĞANOĞLU) Çocuklann kimi malzeme taşıyor; kimi yüzlerinde maske, ellerinde eldivenle çöp topluyor 'Büyiiyünce çökmeyen evleryapacağım' e-posta : tan @ prizma. net. tr KOCAELİ (AA) - Türkiye'yi yasa boğan facianın ardından her gün oynadıklan, gezdikleri parklar, bahçeler yuvalan olan çocuklar, depremin açtıgı yaralara meydan okuyor. Günlerini, gecelerini aileleriyle birlikte sokaklarda geçiren çocuklar, depremin üzerlerinde bıraktığı korkuyu attılar. Çöp toplayarak, yardım malzemesi taşıyarak seferberliğe katılan çocuklar, masum yüzleriyle eğlenmeyi de unutmuyorlar. Enkazlardan çıkardıklan bisikletlerle ya da dere boylannda sularla oynayan çocuklar, acılann sanhnası için yürütülen seferberliğe de destek veriyorlar. Yardım dağıtım merkezlerinde malzeme taşıyan çocuklann yanı sıra bazılan da yüzlerinde maske, ellerinde eldivenlerle çöp toplayarak çevrelerınin temizliğine katkıda bulunuyorlar. Ailesinden 4 kişiyi kaybeden 14 yaşındaki Mustafa Ata, bu zor günde boş boş oturmak istemediklerini, gönüllerinden gelerek çalıştjklannı söyledi. Çöp toplayan 3 kardeşten 12 yaşındaki Turgay Turan da "Şimdi depremin oe oldugunu daha ivi anladnn" diyor. Turgay, hedefıni ise "Büyüyünce müheodis olup çökmeyen e\1er yapacağun" sözleriyle açıklarken, adeta acı gerçeğı gözler önüne seriyor. Turgay'm 13 yaşındaki kardeşi Elif ise depremin şokunu Istanbul'da dayısının yanında olduğu için yaşamamış. Kocaeli'ye geldiğinde üzüldüğünü, şaşkınlığa uğradığını belirten Elif, evlerinin dunımunun kötü oldugunu, ancak okullannda hasar olmamasına çok sevindiğini söylüyor. 16 yaşındaki Nurettin Turan da evini özlediğini, ama geleceğe iyi baktığını. her şeyin düzeleceğini dûşündüğünü ifade ediyor. Kimsesiz kalan çocuklara ev sahipliği yapan yurttaşlarla ilgilı bir açıklama yapan Devlet Bakanı Hasan Gemkl 08.00 ile 21.00 saatleri arası 0 262 323 20 07 nomarah telefonla; 21.00 ile 08.00 saatleri arasında da 0 262 325 30 61-62 numaralı telefonla irtıbat kurulmasını istedi. Bakan Gemici, evlat edinmek veya koruyucu aile olmak isteyen yurttaşlann ise bulunduklan ilin Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne başvurabileceklerini belirtti. Sucluluk ctuygusu Depremzedelere psikolojik rehber hazırlandı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Psikologlar Derneğı bünyesınde oluşturulan Deprem özel ÇalışmaGrubu, depremin psi- kolojik sonuçlannı tanıma ve hafıfletmede yardımcı olacak bir rehber hazırladı. Doğal afetmardındanduygusal donukluk, haüzakay- bı, sucluluk, güvensizlik ve insanlardan uzak- laşma gibi psikolojik sorunlann yaşanabile- cegıni belirten psikologlar, bu tür tepkilerin nonnal oldugunu vurguladılar. Psikologlar, depremzedelerin bu tepkileri bılmeleri duru- munda depremin psikolojik etkisinden daha kolay kurtulabileceğini kaydettiler. Rehber- de şu önenlerde bulunuldu: • Bu dönem, kuşkusuz yaşamınızın zor bir dönemidir. Toparlanmak ve kendini- ze gelmek için zaman tanıyın. Duygulan- nızda iniş çıkışlar olması normaldir. • Bu olayı yaşayan herkes sizin hıssettik- lerinizi hissetmektedir, onlarla dayanışma içinde olun, duygulannızı paylaşm. • Alkol ve uyuşturuculardan kaçının. • Kendınizi oyalayın. Bu oyalama çaba- lan, başkalanna yardımcı olmak, şu anda olabildiğince hayatınızı düzene koymaya ça- lışmak ya da çocuklannızla daha yakından ilgılenmek biçiminde olabılir. Depremden sonra yaşanan korkunun özellikle çocuklar için zorlayıcı oldugunu vurgulayan psiko- loglar, çocuklann daha küçük yaşlarda oldu- ğu gibı, parmak emme, altını ıslatma gibi davranışlara dönebıleceklerini kaydettiler. Çocuklann daha sık öfke nöbeti geçirebıle- ceğı ya da içlerine kapanıpyalnız kalmak is- teyebıleceklenne ışaret eden psikologlar, ço- cuklar için yapılabileeeklen şöyle sıraladı- lar • Onlarla daha fazla zaman geçirin. Olaydan hemen sonraki günlerde çocu- ğunuz sizden aynlmak istemeyebilir. Sık sık elinizi tutmak, kucağınızda oturmak, boynunuza sanlmak isteyebilir. Her fırsat- ta kendisiyle ilgilenmenizi bekleyebilir. Bunlara göz yumun, anlayışlı davranın. Onlara dokunun. sarılın. Bu tür fiziksel temaslar çocuklar için çok yararlıdır. • Gerginliklerinı azaltmak ıçın onlaraoyun imkânlan tanıyın. Küçük çocuklarresim ya- parak olayla ilgili gerginliklerinden kurtula- bilirler. • Dokuz vaşından büyük çocuklarını- zm sizinledaha aynnnlı konuşmalanna izin verin, duygu ve düşüncelerini ifade etme- leri için onlan destekley in, yüreklendirin. Bu sayede felaketle ilgili olarak kafalann- daki sorulara yanıtlar buiabilirler ve kor- kuları azalır. Sık sık onlan sevdiğinizi, korkulannı ve ka> gılannı anladığınızı gös- terin. Yemek \emek, oynamaL uy unıak gi- bi faaliyetleri mümkün olduğunca belli saatlerde yapmalarını sağlamaya çahşın. Bu sayede çocuklannıza hayatın norma- le dönmekte olduğu duygusunu verebilir- siniz. Bakırköy Ruh ve SinirHastalıklan Has- tanesi'nin, deprem felaketinden ötürü ken- dini sıkıntıda hisseden ve psikolojik yar- dım almak isteyen vatandaşlara yardım amacıyla psikolojik yardım hattı olan '182 Umut Işığj Hatü' ile telefonla 24 saat hiz- met verdiği belirtildi. ' » • TUBFTAK: Yoğun artçı deprem aktivitesi söz konusu • Depremin merkez ûssünün Sapanca- Gölcük arasında oldugunu belirleyen TÜBİTAK, Kuzey Anadolu fay kuşağının kuzey kolunda ana şoku izleyen 8 saat içerisinde 900 artçı deprem oldugunu vurguladı. EBRU TOKTAR ANKARA - TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Yer Bilimlen Araş- tırma Enstitüsü, 17 Ağustos'ta saat 03.02'de meydana gelen 7.4 şiddetin- deki depremin ardından oluşan artçı depremleri 20 istasyonluk ağıyla izleme- ye aldı. Depremin merkezüssünün Sapanca- Gölcük arasında oldugunu belirleyen TÜBİTAK, Kuzey Anadolu fay kuşağı- nın kuzey kolunda ana şoku izleyen 8 saatte. 900 artçı deprem oldugunu vur- gulayarak "Burada çok yoğun bir dep- rem aktivitesi söz konusudur. ,\rtçı dep- remlerin uzuncabirzamansürmesi bek- lenmektedir" açıklamasında bulundu. TÜBtTAK tarafindan artçı deprem- lerin ızlenmesı sonucu hazırlanan ra- porda, "Deprenı,KuzeyAnadolulay zo- nunun kuzey kolu üzerindesağ yöndoğ- rultulu aürnlı yanal bir hareket sonu- cunda meydana gelmiştir. Depremin merkezüssü Sapanca-Gölcûkarasında- dtr. Çok yoğun bir artçı deprem aktivi- tesisöz konusudur" denildi. TÜBtTAK Yer Bilimlen Araştırma Merkezi Müdü- rü Prof. Dr. NamıkYalçm, araştırmala- nnın tamamlanması ile Izmıt depremi- ne neden olan yırtılmanın özellUderinı ve gelişmesini, bölgedeki deprem riski, tektoniği vekabuk yapısındaki deformas- yonu ortaya koyacaklannı vurgulaya- rak, "Böylece ülkemizde omşması kaçı- nıfanaz yeni depremlerin meydana geti- receği zararlann en aza indirilmesini sağlayacakbflgi birikimi vebunlarm uy- gulamalara aktanlması saglanacakür" dedı. Ana şoku izleyenartçı depremlerin çok önemli olduğuna dikkat çeken Yalçın, ".Artçı depremler, uygun deprem kayıt ağlan yardımı ile sayısal olarak izlene- bilmektedir" dedı. Artçı depremlerin ızlenerek, "deprem etldnliginin göç y ö- nünün" ortaya konabıleceğıni kayde- den Yalçın, TÜBİTAK'rn 35 istasyon- luk ağı işletmeye koyduğuna işaret etti. Türkiye'de Kuzey Anadolu fayı üzerin- de yer alan tüm bölgelerin Erzincan'dan başlayarak Tekirdağ'a kadar risk altın- da oldugunu kaydeden Yalçın, "Bu ne- denle de "Bu fay kuşağuunyenideprem- lere neden olmasıhep beklenenbir oiay- dı. Bu nedenle deafet bölgesinde de dep- rem bekUyorduk, ama bunun ne zaman olacağmı bilmiyorduk" dedı. Büyük deprem kapsamında Şiddetı 7'nin üzerindeki depremlerin büyük deprem kapsamına girdiğine işa- ret eden Yalçın, günün teknolojisinde depreminöngörümünü yapmanın müm- kün olmadığını söyledi. Yalçın, en son 1894'te Istanbul'dabüyük birdeprem ol- dugunu, o tarihten bu yana da bölgede deprem bekJendiğini belirtti. Yapılan is- tatistiksel çalışmalara göre yüzyılda bir büyük bir deprem olduğunun ortaya konduğunu kaydeden Yalçın. "Amabu- nun bilimsel altyapısı henüz yok" dedi. Erken uyan sistemı ile depremi en fazla 15 saniye önce öğrenebildiklerini kaydeden Yalçın, u Buradaamaç,elekt- rik, su,doğalgazbağlannlanru hemen or- tadan kakhrarak, depremin yaratacağ) tehükeleri azaltmak. Ama 15 saniyeçok kısabirsüreolduğu için bazen buna bile valdt kalmayab0iyorr dedı.