Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 AĞUSTOS 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
ANAP lideri
Yılmaz'dan
basma suçlama
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz, borsadaki
işlemlerden elde edilen
kazançlardan vergi
alınmayacağı haberini
yalanlayarak "Böyle bir
çalışma yok" dedi.
Partisinin yerel yönetimler
toplantısı sırasında
gazetecüerin sorulannı
yanıtlayan Yılmaz, bir
soru üzerine ÖSS
sınavlannda bir belirsizlik
bulunduğunu ifade etti.
Yılmaz, borsaya kayıtlı
senetlerin alım satımından
elde edilen kazançlann bu
yıldan itibaren 4 yıl
sûreyle vergi kapsamı
dışına çıkanlması için
Maliye Bakanlığf nın bir
tasan hazırladıgı
yolundaki haberlere
tepkisini ise "Buna
gazeteler mi karar
verecek" diye gösterdı.
Yılmaz. 'Borsa açılmadan
böyle sorumsuz manşetler
atmak sorumsuzluktur"
dedi.
ABD'li bakan
Koh'un temasları
siipüyor
• ŞANLIURFA
(Cumhuriyet) - ABD'nin
insan haklanndan sorumlu
Dışişleri Bakan
Yardımcısı Harold Koh,
Güneydoğu'daki insan
haklan ihlallerini yerinde
incelemek ıçin
beraberindeki bir heyetle
bölgeye geldi. Koh,
Başbakan Bülent Ecevit'ih
"insan haklan öncelikli
konumuzdur"
açıklamasından memnun
kaldıklannı söyledi.
Kentte belediye ile bazı
sivil toplum örgütü
temsilcıleriyle de görüşen
ABD heyetinin,
Şanhurfa'nın yanı sıra
Diyarbakır ve Mardin'i de
kapsayan gezisi 3 gün
sürecek. Heyet daha sonra
tstanbul'a gidecek.
Devlet Bakanı
Çay yupda
döndü
• İstanbul Haber Servisi -
Kazakistan'daki temas ve
incelemelerini
tamamlayan Devlet
Bakanı Abdülhaluk Çay,
diin yurda döndü. Devlet
Bakanı Çay. Atatürk
Havalimanı'nda yaptığı
açıklamada. Ahmet Yesevi
Türbesi'nin restorasyon
çalışmalannı yerinde
gördüğünü ve
berabenndeki teknik
heyetin bu konuda
raporlar hazırladığını
belirtti.
Tarım Gıda-
Sen'den
açıklama
• istanbul Haber Servisi -
Tarım Gıda-Sen'den
yapılan yazılı açıklamada.
KESK. Ğenel Sekreteri
Sevim Erol'un hiçbir
hukuki ve yasal dayanağı
olmadan tamamen keyfi
olarak gözaltına alındığı
kaydedildi.
Huzur
operasyonu
• İstanbul Haber Servisi -
tstanbul'da dün gece
gerçekleştirilen Huzur
34( A) operasyonunda
çeşitli suclardan 33 kişi
yakalanırken 102*si
yabancı toplam 390 kişi
kimlik ve pasaport
buiunmadığından dolayı
gözaltına alındı. Yapılan
açıklamada.
operasyonlarda 6 adet
ruhsatsız, 3 adet de kuru
sıkı tabancanın ele
geçirildiği belirtildi.
Avukat Halit Çelenk, çıkanlması düşünülen yasayla banşa ulaşılamayacağını söyledi
'Düşünce suçu da affedflmeK'ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - \\ ukat Halit Çelenk. hazırla-
nan af taslağı ile toplumsal banşa
ulaşılmasımn olanaksız olduğunu
ifade ederek "Anayasada değişik-
lik yapılarak düşünce açıklama
suçlan ile sivasal suçlar af kapsa-
mına aluımalıdır" dedi.
Affin genellıkle toplumlann
çalkantilı ve bunalımlı dönemle-
rinden sonra kaybolan huzuru ve
banşı sağlamak amacıyla çıkanl-
dığına dikkat çeken Çelenk. "Tür-
kiye özellikle 80'li yıllardan sonra
böyle çalkannlı bir dönem yasadı
ve yaşıvor. Kamuovu bundan te-
dirgjn ve huzursuzdur, bu nedenle
bir af gereklidir. Ancak Adalet Ba-
Demirel
'Türkiye
tanmda
kendine
yetebilir'
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Türkiye Ziraatçılar Derneği
(TZD) 50. yaşını kutladı. Cum-
hurbaşkanı Süteyman Demirel, ta-
nmın sorunlannın köylü sorunla-
nndan ve diğer sorunlardan ayn-
lamayacağmı vurgulayarak, Tür-
kiye'nin hâlâ ufak tefek çabalarla
tanmda kendi kendine yeten 7 ül-
keden bıri olabıleceğini söyledi.
TZD'nin 50. kuruluş yıldönü-
mü nedeniyle DedemanOteli'nde
düzenlenen törene katılan Cum-
hurbaşkanı Demirel, derneğin
Özel Onur Ödülü'ne değer görül-
dü. Türkiye'nin cumhuriyetin 75.
yılında kutladığı "değişimin"' yal-
nız siyasi anlamda değil. ekono-
mik ve sosyal anlamda da büyük
bir olay olduğunu kaydeden De-
mırel. "Birülkenüfusununvüzde
80-85'i maişetini topraktan alıyor-
sa, o iilkenin zengin olması münv-
kün değüdir" dedi. Tanmdan ge-
çimini sağlayan nüfusun yüzde
10'lara düşürülmesi gerektiğini
yıneleyen Demirel, "İnmezse,
yoksuDuk. fukaralık şikâyetfcri
devam eder. Büyük kitklerin dev-
lete olan muhtaçhğı devam eder.
Bu böyle olursa devlete olan ba-
ğunuhk devam eder" görüşünü
belirtti.
Cumhurbaşkanı Demirel. top-
raktan kopup şehirlere gitme, şe-
hirlerin hem köy hem şehir hali-
ne getirilmesi durumunun yadır-
ganacak, utanılacak bir şey olma-
dığını belirterek "Hiçbir ekono-
mi. yüzde3 artan nüfusa cevap ve-
remez. Ne olur. bir nesil içinde top-
raklar böiünür, ikinci bir nesil gel-
diği zaman bir daha böiünür. Nü-
fusu topraktan almak sadece dev-
letin işi değildir. Bu,dtvletin ve hal-
kın beraber çalışması suretiyle
meydana gelecek hareketliliğin
içinde çok kere kendiliginden vu-
ku bulur'* diye konuştu.
Demirel. ınsanoğlunun en ön-
celikli sorununun "karnının doy-
masT olduğunu belirtirken
u
Bu
ihtiyaç ne kadar iyi karşüanabüir-
se, esaret de o kadar azaltüır" de-
di. Demirel, 250 milyon dönüm
ekili toprağı olan Türkiye'de veri-
min 2 kat arttınlmasıyla 500 mil-
yon dönüm. 3 kat arttınlmasıyla
750 milyon dönüm toprağa sahip-
miş gibı katkı sağlanabileceğini
bildirdi. Demirel. tanmda fiyatla-
nn dünyadan ayn düşünülemeye-
ceğini. üretımin dünya fiyatlan-
nın çok üstünde olmaması gerek-
tiğini, mevcut durumun ise Türk
sanayicisinı öldüreceğini şöyle
anlattı: "Tanm ürünlerini dünya
fiyafJannın üstüne çıkararak bir-
takım lazla üriin mevdana getir-
meye, tütünde olduğu gibi götü-
riip sonra yakmava veya başka
hirtakım mahsuUerde olduğu gibi
hiç kullanınamava dönük ürerim,
asünda halkın refahına hizmet et-
mez. Çünkü. onlara devletin ver-
diği para gene bir enflasvon para-
sı olacaktır ve borçlanarak vere-
cektüf
• Affın tarih boyunca siyasal suçlar için çıkanldığını ya da bu suçlara öncelik
tanındığını söyleyen Halit Çelenk, "Siyasal suçlar ile düşünce suçlan affın
kapsamına ahnmadıkça toplumsal banşa ulaşılamaz. Her ne kadar bir kısım
siyasal suçlann affma 1982 Anayasası 87 ve 14. maddeler ile engeller getirmiş ise
de bu maddeler değiştirilebilir ve böylece sağlıklı bir af yasası çıkanlabilir" dedi.
kanhğı tarafmdan hazuianan af
yasa tasansı taslağı toplumsal ba-
nş getiremez"' diye konuştu. Çe-
lenk, taslak ile ilgili şu değerlen-
dirmeyi yaptı:
"Af, tarih boyunca siyasal suçlar
için çıkanlmış va da bu suçlara ön-
celik tanımışbr. Siyasal suçlar ve
düşünce suçlan affedilmedikçe
toplumsal banşa ulaşılamaz. Her
ne kadar bir kısım siyasal suçlar
için 1982 Anayasası,87ve 14. mad-
deler ile engeller getirmiş ise de bu
maddeler değiştirilebilir ve böyle-
ce sağlıklı bir af vasası çıkanlabi-
lir. İ İkemizin ve yargınuı bağım-
sızlığını ortadan kaldıran. serma-
yeçevTelerineçıkar sağlayan, kapi-
tülasvon niteligmdeid tahkim ve
benzeri konularda anayasa deği-
şiktiğine gidflirken -Ki biz buna te-
melden karşıyız-aym şcyin düşün-
ce ve basın suçlan ile siyasal suçlar
için düşünülmemesi. yasa taslağt-
nın niteliğuıi göstermektedir"
Düşünceyi açıklama ve siyasal
suçlara af getinlmesi için anayasa-
da değişiklik yapılması önerisinde
bulunan Çelenk şu görüşleri dile
getırdi: "Bu yapdmazsa çıkacak
yasa. affin yukanda açıklanan af-
fin gerekçesine ters düşer ve kendi
gerekçesi ile çelişir. Anayasa deği-
ÇtZMEDEN YUKAM MUSA KART
şikliği yoluna gidilmediği ve basın
yolu ile işlenen suçlar için 3 yıl er-
teleme yoluna gjdildiği takdirde,
yazar, çizer ve gazeteci 3 yıl' Yaz-
dığım haber ya da yazı suç oluştu-
ruyor mu' endişesiyie diken üstün-
de görev vapmaya çahşacak, bun-
dan da haber alma hakkma sahip
olan vatandaşlar zarar görecektir.
Çünkü, 3 yıl içinde yazı, çizi ve ha-
berierinde bir suç görüldüğü tak-
dirde eski ve yeni cezasının tama-
mını çekecekbr. Üst ceza sının 12
yıl otan adli suçlar için af olanağı
sağlanırken düşünce suçu işlemiş
sayüan yazann, gazetecinin, kari-
katüristin 10-12 ayuk cezasının af-
fedilmemesi büyük bir çelişkidir."
TİHV raporu
'İşkence
tedavisine
673 kişi
başvurdu'
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Türkiye İnsan Haklan Vak-
fi (TtHV). Tedavi ve Rehabilitas-
yon Merkezleri 1998 raporunda,
işkence tedavisi için vakfa başvu-
ran 673 kişiden 110'unda kalıcı
iz ya da fiziksel sakatlık kaldığı
bildirildi.
Tedavi ve Rehabilitasyon Mer-
kezleri Raporu, geçen yıl vakıf-
tan tedavi isteyen 706 kişiden
673'ünün verdiği bılgilere daya-
nılarak hazırlandı. 196'sı kadın,
477'si erkek olan 673 kişiden
63'ünün 0-18 yaş grubunda ol-
duğu belirtilenraporda, 108 kişi-
nin Olağanüstü Hal Bölgesi sı-
nırlan içinde işkence gördüğü
kaydedildi. Raporda, vakfa baş-
vuranlann yüzde 92'sine siyasal,
yüzde 8'ine de adli nedenle iş-
kence yapıldığı bildirildi. işken-
ce görenlerin 229'u haklannda
herhangi bir ışlem yapılmadan ve
savcıhğa çıkanlmadan serbest bı-
rakıldı.
207 kişi savcılık tarafindan
serbest bırakıhrken 237 kişi gö-
zaltı sonucunda tutuklandı. Ra-
pora göre, 673 kişiden 289'u iş-
kenceyi tıbbi raporla belgeleye-
mediğinı bildirdi. Raporda, gö-
zaltından sonra haklannda
u
is-
kencegörmediğine" ilişkin rapor
düzenlenen 62 kişinin, daha son-
ra kendi girişimleriyle "işkence
raporu" aldığı belirtildi.
Parasızlıktan yakınan ANAP'lı belediye başkanlarına ANAP'tan öneri
4
Zamyapmaktan Uaçınnutyın'
ANKARA
(Cumhuriyet Bü-
rosu) - ANAP Ge-
nel Başkanı Mesut
Yılmaz. parasız-
lıktan yakınan belediye başkanla-
nna, bakanlıklann ve hükümerin
de büyük sıkıntılan bulunduğunu
belirtirken "Yıl başından sonra
her şeydaha iyi olacak" dedi. Yı 1-
maz, belediyeleri ekonomik ola-
rak rahatlatacak ve yetkilerini art-
tıracak olan yerel yönetim reform
tasansını da ekim ayında Mec-
lis'e sevk edeceklerini bildirdi.
ANAP lideri Yılmaz, Maliye Ba-
kanlığı'nın yanndan itibaren nü-
fiısu 50 binın altmda kalan bele-
diyelere olanaklar ölçüsünde pa-
ra göndereceğinı bildirdi.
ANAP Yerel Yönetim Başkan-
lığı tarafindan düzenlenen "Ye-
rel Yöneümlerde Yeni Hedefler1
"
toplantısı dün Ankara'da gerçek-
leştirildi. ANAP'lı belediye baş-
kanlannm hemen hemen tama-
mının katıldığı toplantıda konu-
şan Mesut Yılmaz. ANAP'ın
"özgürlükçü felsefesini" daha
açık ve kararlılıkla ortaya koyma-
sı gerektiğini söyledi. Türki-
ye'nin içinde bulunduğu sorunla-
nn özgürlükçü bir açılımı zorun-
lu kıldığını kaydeden Yılmaz.
"Elbette ANAP'm safi özgürlük-
çülük. demokrasi v« hukuk safi-
dır. Unsurian eksik kalmış bir
cumhuriveti içimize sindiremeviz.
Bizim cumhuriyet anlavışımız,
vatandaşın onunınu vaşatan ger-
çek cumhuriyet olmahdır" dedi.
'Demokrasinin bedeli'
Yılmaz. özgürlük ve demokra-
tik hukuk devletiyle ilgili sözle-
rinin nedeniyle ilgili olarak da
"Gettşmis Baa demokrasilerinde
halk bunun için bir bedel ödenüş-
tir. Ama Türkive'de demokrasi.
hak ve hürrivetler için bedeli halk
değil onun temsilcileri ödemiştir.
Bu bedeli neredeyse 16 yıldır tek
başına .\N.\Pödemiştir" diye ko-
nuştu.
Türk Ceza Yasası "nın 141 -142
ve 163. maddelerinin kaldınlma-
sına. insan haklanyla ilgili söz-
leşmelere Türkiye'nin taraf ol-
masına ve Türk insanının dünya-
da başı dik gezmesine neden ola-
cak her türlü gelişmeye ANAP'ın
imza attığını savunan Yılmaz,
bütün bunlara karşın partisinin
bazı çevrelerin boy hedefi oldu-
ğunu söyledi. Yılmaz, "Çünkü
ANAP Türldye'de demokrasinin
temel direğidir. Bizim sayemizde
millerin gözündeki perde inmiş,
ayaklanndaki pranga çözülmüş-
tür. Milktle devlet banşmıştır"
dedi. Yılmaz, ANAP'ın Türki-
ye'ye getirdiği yeniliklerin, arka-
sına halkı alması nedeniyle hâlâ
geçerli olduğunu ifade etri. De-
mokrasinin ayakta kalabilmesi
için dev letle milletin uzlaşması-
nm zorunlu olduğunu kaydeden
Yılmaz. "Sivil ve özgürlükçü çiz-
gimizi yeniden hâkim kılmalıvız"
dedi.
Belediye başkanlannın para-
sızlıktan yakındığını ancak ba-
kanlıklann ve hükümetin de çok
büyük sıkıntılan bulunduğunu
belirten Mesut Yılmaz, "Ekono-
mik önlemler daha büyük sıkın-
ulann önünün kesilmesi amacıy-
la alındı. Ama. her yokuşun bir
inişi olduğu gibi her sıkıntüı döne-
min de bir rahadama dönemine
dönüşmesi kaçınılmazdır. Yıl ba-
şından sonra her şey daha kolay
olacak" diye konuştu.
Yılmaz, Maliye Bakanlığı'nın
gerekli çalışmalan tamamladığı-
nı, yanndan itibaren nüfusu 50
binin altında kalan belediyelere
olanaklar ölçüsünde kaynak akta-
nlacağını bildirdi.
Durak'm önerisi
ANAP'lı belediye başkanlan-
nın hemen tamamının özelleşn'r-
meyi, işçi çıkarmayı ve zammı sa-
vunması dikkat çekti. Adana Bü-
yükşehir Belediye Başkanı Aytaç
Durak. Türkiye'de belediye baş-
kanlannın başanlı olabilmesinin
olanaklı olmadığını ileri sürdü.
Durak. "Bazı belediye başkanlan
başanh gibi gözüküyorsa buonla-
ruı başansızhklannı iyi gizledikle-
ri ve bazı cambazhklar vBpnklan
içindir. Ben de dahil" dedi.
Durak, belediyelere çalışan
personellerinin sayısını azaltma-
lan, işçi çıkarmalan önerisi ya-
nında. "Zam yapmaktan da çe-
kinmeveceksiniz. En önemlisi de
suya zam yapacaksnıız" dedi.
Genel Başkan Kutan, partisinin ANAP, DSP ve DYP'ye benzemediğini söyledi
'FP'den hiçbir kopma olmaz
9
Kutan: Biz farkhyız.
ANKAR4 (Cumhuriyet
Bürosu) - FP Genel Başkanı
Recai Kutan, partısınden
hiçbir kopma olmayacağını
belirterek "Bizim partimiz
ne ANAP, ne DSP, ne DYP;
hiçbirpartiye benzemez. Biz
farklıyız. düşüncelerimiz de
yapılanmız da farklı" dedi.
Kutan. dün Cumhurbaş-
kanı Süleyman Demirel ile
görüştü. Yaklaşık yarım sa-
at süren görüşmenin ardm-
dan açıklama yapan Kutan,
Demirel'eTürkiye'nin için-
de bulunduğu sıkıntılan an-
lattığını, bu sıkıntılann ba-
şında ekonominin geldiğini
söyledi. Ülkede yatınmlann
durduğunu, üretimin azaldı-
ğını kaydeden Kutan, görüş-
mede parlamento ile ılgılı sı-
kıntılan dilegetirdığini, mu-
halefet ile iktidann arasında
diyaloğun olmadığından ya-
kındığını anlattı. Kutan.
•*Mecüs ne zaman tatile gire-
cek belü değil, hangi kanun-
lann gündeme getirileceğûı-
den haberimiz yok. Bizdiya-
log önerdikçe onlar işbirti-
ğinden kaçıyor. Diğer sıkın-
tılar milletin sıkıntılan. Mec-
lis'ten çıkan yasalar ile ilgili
sıkmnlar, bu yasalann başın-
da da Kuran kurslan ile ilgi-
li. Vatandaş 12 yaşındaki ço-
cuğunu tatilde bile Kuran
eğhimine gönderemiyor. Bu
insan haklan ile bağdaşmaz.
Bunlan dile getirdim" dedi.
Kutan. "Partinizle ilgili
yonım yapmaktan hâlâ ka-
çınıyor musunuz" sorusu
üzenne "Partimle ilgili yo-
rum yapnıayacağını. Gaze-
teci arkadaşlar birşeyi kanş-
tırıyor. Bizim partimiz ne
ANAP, ne DSP, ne de DYP;
hiçbir partiye benzemez, biz
farkhyız. düşüncelerimiz de
yapımız da farkh. Bizden
hiçbir kopma ohnaz. Zaten
arkadaşlar da görüşlerini
açıkJadılar" dedi.
Nevzat Yalçıntaş' ın istifa-
sının son ıstifalarla ilgili
olup olmadığının sorulması
üzerine de Kutan, "Hayır,
hiçbir Ugisi yok. Daha önce
istifa edecekti ama Istan-
bul'da olduğu için gecikri"
yanıtını verdi.
FP Genel Başkan Yardım-
cısı AB Gören de düzenledi-
ği basın toplantısında, parti-
sindeki istifalann noraıal ol-
duğunu, dünyada değişme-
yen tek şeyin "değişim'" ol-
duğunu söyledi. "Sebepsiz
kuş uçmaz. Her parride de-
ğişim olur, her değişimin bir
nedenivardır. Herkes her şe-
yi öğrenemez. Medyanın
üzerine gitmesi gereken da-
ha önemli konular vardır"
diyen Ali Gören. "Bizegöre
FP'de önemli bir problem
yok. Çahşmalarunız sürii-
yor" görüşünü dile getirdi.
POLTltKA GLONLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Aşk, Ölüm, Çaresîzlik
Uzun ve soluksuz bir geceydi. Kent kendi yalnız-
lığı içine gömü/müştü. O hâlâ ayaktaydı. Günlerdir
gözüne uyku girmiyordu...
Yves Bonnefoy'un dizelerini anımsadı birden...
"Istiyorum kizaman alaycı olmayan gülüşüyle/O az
güneş bense derinlik,/O ölüm bense yaşama bilge-
llği." Masanın üzerinde iki kitap vardı...
Ingo Schulze'nin 'Sıradan Oyküler'] Firuzan Gür-
büz'ün Türkçesiyle Doğan Krtaplan'nda yayımlan-
mışto. Öteki, Tevfik Turan'ın çevirisiydi: Walter Ben-
jamin'in 'Tek Yön'ü. Yapı Kredi Yayınlan'ndan çıkrrnş-
tı...
Ne diyordu Benjamin:
"Mutlu olmak demek, ürküntü duymadan kendi-
nin farkına varabilmektir..."
Gözlerini yumdu...
Frank O'hura'nın gecenin büyük kapısı önünde
beklıyor gibıydi. Ağaçların kapkara örgüsü içinde
yürüdüğünü sanıyordu...
Sahi aşk neydi? Onun büyüsünü iç evreninde his-
setmiş miydi?
"Yaz yaşlandıkça tekdüze bir sevinçle derini çat-
latıyordu; yaşamın kusuriu esrikliğjni hor görüyor-
duk..."
Bir resim geçti gözlerinin önünden...
Sonra kendi kendine sordu:
"Mutlu olmak ürküntü duymamaksa, mutsuzluğu
nasıl anlatırsınız?"
Yeryüzünde belki son ptyano çalıyordu. O boş ve
karanlık sokaklarda belki Mozart. Chopin. Debussy.
Bach yürüyordu...
Bir yaz akşamında kar yüklü dallar gibi hissetti
yaşamını...
O saatlerde bir kadın kocasına yaşanmış oyküler
anlatamıyordu; bir genç kız sevdiği erkege ulaşamı-
yordu...
Yitirilmiş tılsımı, ilk sevmelerin; yrtirilmiş çocuksu
öpücüklerın çok uzağındaydık...
Biz, Ahmed Arif'i bile unutmuştuk!.. Zeus soyun-
dan kalma aşklan bir kenara atmıştık!..
Artık aşkın hüznüyle havalandınyorduk gökkuşağı
rengindeki uçurtmalanmızı...
• • •
Ingo Schulze'nin 'Sıradan Öyküter'ini okurken Ba-
tı Berlin'den Dogu Berlin'e trenle gidişini düşündü...
1975'in Aralık ayıydı...
Yeniden gözlerini yumdu...
Walter Benjamin'in yazdıklannı okumaya başladı...
İki yazann yazdıklan onu düş evrenine sürükledi...
Sosyalizmin çöküşünden sonra ilk kez halya'ya
giden bir ailenin öyküsünü anlatıyordu Schulze. Ben-
jamin ise yaşamın içinden kesitler aktanyordu...
Sabaha daha çok vardı...
Bir kahve hazırladı kendisine...
Balkona çıktı...
Gökyüzündeki yıldızlarla konuşmaya başladı...
Dedi ki:
"Artık yonıldum aşklardan, günbatımı hüzünleıin-
den, yeni düşler kurmaktan..."
Yan külrengi bir uykunun derinliğine gömülüyor-
du...
Drvana uzandı... Duvarda asılı o eski fotoğrafa bak-
tı...
Yüregi bir uçtan bir uca ışıktan bir demetti... Bir
kuşun kanatlannda aşkın adresini anyordu...
Mınldanmaya başladı:
"Beni eljerin kahreder. gözlerin, kirpiklerin..."
Sonra Özdemir Asaf geldi aklına:
"Sana gitme demeyeceğim
Gene de sen bilirsın
Yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim
Incinirsin."
Benjamin'in kitabını aldı eline yeniden. Hoşuna gi-
den bir bölümü üç-dört kez okudu:
"İnsan sevdiği kadınla beraberdir, onunla konuş-
maktadır. Sonra, haftalar ya da aylar sonra, ondan
aynyken, vaktiyle neden söz ettikleri gelir aklına.
Konu karşısındadırşimdi: alelade, kaba, sığ; o zaman
anlaşılır ki, sadece sevgi ile üzerine eğilen kadın
esirgemiş, korumuştur o konuyu bizden, öyle ki bir
kabartma gibi bütün kıvnmlannda, oyuklannda dü-
şünceyaşamıştır. Bizyalnızkalınca, şimdi olduğu gi-
bi, dürndüz, yavan, gölgesiz kalakalmışbraynı dü-
şünce bilgimizin ışığında."
•••
Walter Benjamin...
Hitler faşizminin yürek sızlatan ünlü kurbanı...
49 yaşında ölüme yolculuk nasıl bir şeydir?
Belki bunu en iyi Cesare Pavese anlatmıştır:
"Ölüm gelecek ve senin gözlerine bakacak
sabahtan akşama dek uykusuz,
sağır, eski birpişmanlık
ya da anlamsız bir ayıp gibi »
ardını bırakmayan bu ölüm. ',
Bir boş söz, bir kesik çığlık, '
bir sessizlik olacak gözlerin:
Böyle görülür her sabah
yalnız senin üzerinde
kıvnmlar yansıtırken aynada.
Hangi gün, ey sevgili umut
bizler de öğreneceğiz senin '.
yaşam olduğunu, hiçlik olduğunu" "
hikmet.cetinkaya@cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
C A G D A S Y A Y I N L A R I
liıın CrııttM ' ÇAĞININ TANIĞI ÜC YAZAR
2. BASI
eooeooma
KÜBILAY OIAYI VE TARIKAT
KAMPLARI
4 BASI
900 000 TL
SANCIll YILLAR KUJATILJKIS
SOKAKLAR
4 BASI
6O0OO0TL
KUZJJ POSTUNDA KURT
ZAMBAK SANA DA BULASTI KAN
2 BASI
1
10C0COTL
DİN BARONUNUN KAZLARI
2 BASI
1 20C OCO TL
AJIK KADINLAR SOKAİI
2 BASI
SERİAT PAZARI
1 100 000 TL
SEVDANIN ADRESİ BELLİ DEĞİL
:00 C«0 TL
TÜRKİYE'NİN SEYTAN ÜCGENİ
2 000 000 TL
Cumhunyet Krtap Kulubu Çağ Pazarlama A Ş Tûrkocağı Cad
No.39/41(34334)CaJaloğlu-lstanbul Tcl.514 01 96