Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 AĞUSTOS 1999 PAZAR OIAYLAR VE GÖRÜŞLER EVET HAYIR OKTAY AKBAL 'Açılıp bayrak gibi Yüpümektesin yürümektesin' Nice dost, nice değerti insan teker teker kurban gitti. Çoğunun katilleri de bulunmadı. Kim vurduya gittiler gerçekyurtseverierimiz, aydınlanmız, devrimcilerimiz... Ama anılan yüreklerde... Bugün de yarın da... Bir eğitimci okur, Kemal Bayrak- çışiirierteanmışonlan. Hepsi biranı- ta kazılacak güzellikte dizeter!.. Bu pa- zar gününü bu şiirlerin anımsatmala- rıyla hüzünleriyle geçirsek mi? 1- Orhan Yavuz sevgidir/ince bir hastalığa tutul- muş/yüreciğin/güzlerini akıtsalar/da- marını boşaltsalar/dünyanın bütün çiçeklerine/öz katar kafa işçiliğin. 2- Doğan Öz bir tartaç kurarsın/güneşlenir ki- tapların alnında/kefesinde gülüşen hakkın/en köklü özüsün/yıldızlann ışı- ğınca/büyüdüğümüz sabahlarda/sus- kunluğu körelten/bir halkın sözüsün. 3- Bedrettin Cömert soluğu kavalda/gezdirir gibi gez- dirir/dudaklannda türküyü/gözlerin- de sevgi kestirir/kinin püskürttüğü öfkeyi. 4- Bedri Karafakioğlu güneşin saçlanna/tırmanan ölüm / dönmüş gözlerle/sapladı çiçeğin te- nine/ nefretin bıçagını/kabaran bir deniz gibi/yüreğinde taşırdı sevgi- nin/sıcağını. 5- Abdi Ipekçi yaşanandır her kurşunda/ param- parça yüreğin/gözlerin zeytin dilin güvercindi/ konardı sabahın ilk ışı- ğında/halkın alın çatına/kanayan acı- lar direncindi. 6- Necdet Bulut ey hayatın ta kendisi/cehennemin çatal döşündesin/ve gökten kan ya- ğarken/tenin delik yüreğin ezik- ken/yeryüzünü cennet kılma/dövü- şündesin. 7- Ümit Doğanay dudağının ucundan bir damla dü- şer/yaratır pirinç beyazı yannı/yüre- ğini yakarken sevdalarına/gözlerinin çiçeği muştular ilkyazı. 8- Cavit Orhan Tütengil ölmektesin/ölmektesin/parmakla- nn hüneriyle açılırken/buğday tenin- de nar çiçeği/yüreginin sevdası morg gülüdür/açılıp bayraklar gibi/yürü- mektesin/ yürümektesin. 9- Ümit Kaftanctoğlu sırtını dayamış göklere/yüreğiyle ateşlenmiş cıgarasını/ve ırz ve na- mus ve ekmek/ve haczedilmiş top- rak/ve kara sevda adına/ kor kestirir aşkını dudaklannda. boynu kırık gülün yangımnı/ alıp koyar köröglunca sazına/çıkarsa da kalleş ölüm/ boyunlan kıldan ince kı- lan fermanını/bir yiğit öpücüktür ha- yat/konar halkın alnına. 10- kan çiçeklerini koklayarak yaşa- mak/derin bir aşkla sanlmaktır yaşa- ma/sevdiklerimizin sıcakyüzleri, hal- kımızın/her gün bir dost merhabası eksilerek/girmekteyiz yeni bir ak- şama. Darülfünun'dan İlk Üniversitemize... Prof.Dr. HAMZA BULUT îzmir Üniversiteleh Öğretim Elemanları Derneği (ÎZÜNİDER) Başkanı C umhuriyetgazetesindebu bir reforma gereksinim olduğuna ka- konuda yayımlanan 6 rar vermiştir. Bu amaçla: Darülfunun Ocak 1999 tarihli ilk ya- ile ilgili inceleme yapmak ve çagdaş- zımda üniversitelerin iş- lannın konumuna ve işlevine kavuş- levleri ile toplumsal ya- turmak için rapor hazırlamak ve öne- konuda yayımlanan 6 Ocak 1999 tarihli ilk ya- zımda üniversitelerin iş- levleri ile toplumsal ya- şamdaki önemini belirtmiş, üniversite- lerimızin sorunlannı dile getirmiş ve Cumhuriyetimizin 75. yılında üniver- sitelerimizin içindebulunduğudurumu 1933 Üniversite Reformu öncesi Da- rüKün'un işlevsel olarak düzeyini ve ko- numunuçağnştırdıgmı vurgulamıştun. Bu yazımda, Tiirk bilim ve üniversite tarihınde çağdaş anlamda ilk üniversi- ter kurumlaşmaya geçışi sağlayan 1933 Üniversite Refonmu'na damgasını vu- ran Cenevre Eğitbilim öğretim üyele- rinden Prof. Dr. Albert Makhe'nin ve zamanın Milli Eğitim Bakanı Dr. Re- şit Gaip'ın Dariilfûnun ile ilgili göz- lem ve eleştirilerine göz atacağız ve 21. yüzyıla aylar kala üniversitelerimi- zin geldıği noktarun 1933 öncesini çag- nştırdığını sergileyeceğiz. Bilindiği gibi. Isianbul Darülfünun'u Cumhuriyet Türkiye'sinin Osmanh'dan devraldığı tek üniversitedir. 1933 refor- mundan önce Darülfunun'da, 88" i pro- fesör ve 44'ü doçent otmak üzere 132 öğretim üyesi görev yapıyor ve 2606 öğrenci okuyordu. Dariilfûnun, çağdaş anlamda üniversiter işlevleriyerine ge- timıekten ve ana görevi olan teknoto- jik vetoplumsalsermayedemek olan bfl- gi üretmek ve bu bilgjyi toplumun bi- linçlendirilmesinde, sistemin çalışunl- masında kullanmaktan uzakn; aydmlan- ma sürecinde ve devrimlerin gerçekleş- tirilmesinde köstekti. Oysa üniversite- ler, birtoplumun dinamiğı, geleceği ve toplumu uygar dünyaya, çağdaş dün- yaya taşıyan lokomotiftir. Mustaîa Kemal, bu gerçeği görmüş ve Darülfünun'u Batı üniversitelerinin konumuna ve işlevine kavuşturmak için rilerde bulunmak üzere, Cenevre Eğit- bilim öğretim üyelerinden Prof. Dr. Al- bert Malche'yi Türkiye'ye davet et- miştir. 16Ocak 1932'de Türkiye'ye ge- len Malche, Darülfünun ile ilgili çahş- malannı 1 Haziran 1932'de tamamla- mı$ ve bir rapor halinde Milli Eğitim Bakanlığı'na sunmuştur. Prof. Malche'dan istenen "DarûMü- nun ile ilgili rapor ve üniversite refbrm öoerisT, CumhuriyetTürkiye'sinin çağ- daşlaşma atılımlanyla örtüşmesi ne- deniyle benimsenmiş ve uygulamaya konulmak üzeTe hemen yasal düzenle- melere girişilmiştir. 6.6.1933 günlü Resmi Gazete'de ya- yınlanan 2252 sayılı "Istanbul Darül- fümın'ununflgasinave MaarifVfekâle- ti'nce yeni bir üniversite kurulmasına dair kanun" ile 31 Temmuz 1933 tari- hi ıtıbariyle Darülfünun'un ortadankal- dınlması ve yerineçağdaş anlamda ts- tanbul Üniversitesi'nin kurulması (1 Agustos 1933) gerçekleştirilmiştir. 1933 Üniversite Reformu öncesi Da- rülfünun ile ilgili zamanın Milli Eği- tim Bakanı Dr. Reşit Galip'in şu söz- leri ise anlamlıdır: "Memlekette bü- yük siyasal ve toplumsal dajgalanma- İar ohnaktaydı, Darülfünun bununkar- ştandatarafeızbirse>irciotmayısünlür- dü. tktisat alanında önemü değişikKk- lerolmaktavdı. Darülfünun bunlara ta- mamen ilgisiz göriinü\wdu. Hukukta köktenci değişiklikkr vapılıyordu, Da- rülfünun yalnızca yeni yasalan ders programına almaklayetiıidi. Yaa refor- mu yapılmış ve dilin özJeştiribnesi taa- reketi başlanuşb. Darülfünun tnınlar- la hiçbir şçkikfe flgüenmiyordu. Yeni t Bu radyoda siyaset var. Ekonomi var. Borsa var. Hava durumu var. rt ~*"" var. Maç.var. At yarışı var... 24 saat. dakika dakîka. Jİjrumu var. Basından başlıklar •M r' Magazin var, Sinema-tiyaVo- konser var. Aiışveriş var. TV programları var. at. hızlı hızlı. jügiieri var. Nöbetçi eczanöîer ,... .(İtap. sergi haberleri var. iilgisayar ve îeknoloji dünyası var. 24 saat, kısa Rısa. bu radyodan alıyor. RADYO <$• Türkiye'nin 04.8 •Haber Radyosu bir tarih değeriendirilmesi uhısal bir hareket anlamında bütün ülkeyi sar- mışü, Darülfünun'un buna karşı ilgLsi- ni uyandırmakkan 3yılbektemekve ça- balâr sarfetmek gerektL Darülfünun en sonunda sustu, kendi kabuğuna çe- kBdiw birortaçağiaıteyomı>iadış dûn- yadan tamamen koptu." Makhe raporu Prof. Dr. Albert Malche'nin Darül- fünun ile ilgili eleştiri ve gözlemlerini iki başhk altında toplamak olanaklıdır. Bunlardan biri, üniversitelerin görev alanlanna ilişkin yetersizliklerini, öbü- rii üniversitelerin yapı ve işle>işine iliş- kin yetersizliklerini anlatmaktadır. Şım- di bunlara topluca bir göz atalım: • Fakülteler arasında bilimsel işbir- liği bulunmamakta, fakültelerin bir kıs- mı kendini yalnızca öğretimden so- rumlu görmekte; öğrenciler kendileri- ni yalnızca teksir ve ders notlanyla â- mrlamakta; seminer, laboratuvar ve uy- gulama çalışmalan yeterince yapılma- makta, tıp öğretiminde klinik uygula- malara az yer verilmektedir. • Öğretim üyeleri bilimsel sayılabi- lecek ciddi hiçbir araştırma yapma- makta ve özgün düşünce üretmemek- tedirler. • Öğretimüyeleriönemli eserler ver- memekte, ders teksirlerini seminerler- de yinelemekte ve basit çevirileri bile tez olarak nıtelemektedırler. • Öğrenci ve öğretim üyesi arasın- daki etkileşim ders dışında görübnernek- te, öğretim üyeleri öğrencilere rehber- likte bulunmamaktadırlar. • Öğretim üyeleri dışandaki işleri- ni birinci, esas görevlerini ikinci plan- da tutmakta ve aralanndaki zıtlaşma nedeniyle akademik yönetim belli bir grubun elinde bulunmaktadır. • Özerkliğin, üniversiteyi politika- dan anndırmasına karşın; zümre, klik ve grup nüfuzu devam etmektedir ve öğretim üyeleri arasında soğukluk. zıt- lıklar ve küskünlükler yaşan- maktadır. Dikkat edilirse, Malche'ın raporunun odak noktasında. hep insan niteliğindeki yeter- sizlikler yer almakta ve tüm iyileştirici önlemlerolarak da nftetikfibtümuısaıüannınco- ğalması gerçeği öne çıkmak- tadır. Raporda aynca; Darül- fünun'un var olan sorunu ile Türkiye'nin düşün. manevi ve natta bağımsızbk sonınu- nun aymotduğu;uygaıkğpıbi- Kmsiz ve bilimsiz bağunszb- ğm olamayacagı vebu neden- le üniversitelerin bir ülkenin yaşamsal önemi olan kunım- İann basında yerini alması gerektiği belirtümistir. Universiteden Darülfünun'a 1933 Üniversite Reformu, Darülfünun'dan üniversiteye geçişi sağlayan büyük bir do- nüşümdür. Bu dönüşüm, 1946'da çıkanlan ilk özerk üniversite yasası ile pekişti- rilmiştir. 1960 yılında üni- versitelerin özerkliği genişle- tilmiş ve 1973'te çıkanlan 1750 sayılı üniversiteler ya- sası ile de özerklik kavramı daha da genişletilmiş ve ile- ri götürülmüştür. 6 Kasım 1981'de bu gidiş tersine çeyrilmiş, bu tarihten sonra üniversitenin yeniden Darülfünun'a dönüşümü hız- landınlmıştır. Merkeziyetçi, antidemokratik, sıradüzen (hiyerarşik)ve buyurgan do- nanımlı 2547 sayılı Yükse- köğretim Yasasryla, üniver- sitelerimiz 1933 üniversite reformu öncesi Darülfü- nun'un işlevsel olarak konu- muna ve düzeyine çekilmiş- tir. Çünkü; bugün üniversi- telerimizin içinde bulundu- ğutablo, Malche'ın görüşle- rini yansıtmaktadır. Prof. Malche ve Dr. Reşit Galip bugün yaşasalardı, günümüz üniversiteleri içinraporhazır- layıp sunsalardı, rapora üni- versıtelerimizin yeni dünya düzenidoğrultusundakı başa- nh (!) yapdandınlmasmı, öğ- retim birliğj yasasının delin- diğini, Türkçenin bilim dili olarak horlandığını. yabancı dille eğitimin yaygınlaştınl- dığım, bir müdür bir mühür örneği üniversiteler açıldığı- nı ve özel üniversitelerin pıt- rak gibi çoğaldığını da ekler- lerdi. Aynca;rektörlerin,atan- mışlann ve çevresindekile- nn, her şeyiyalnızca kendfle- rinin Ki bfldâderini; beş on ta- ne klarigörevi aynıanda sür- dürdülderini; mestektaşlan- na bile mesafe koyduklannı; övgüden boşlandıklannı: deş- tiriistemediklerini: her şeyiel- lerinin altında tuttuklannı: demokrasininve bilimsel an- layışın en temelflkderiolanka- üiım ve paylaşunı sevmedik- lerini; ünK ersiteteri tkarileş- ürdiklerini; hastaneleri mu- ayenehaneye ve yerleşkeleri gecekonduya çevirdiklerini; geniş yetkilerle donatıunala- rma karşın tasarruflanndan sonımlututubnaduâannı;bir lasmuun Cumhurijet karşı- lı kadrolaşmayapüidannı vb. da yazarlardı... Ûniversitelerimizin 1933 üniversite reformu öncesi Da- rülfünun'un işlevsel olarak düzeyine ve konumuna geti- rilmesi üzücü ve yeni dünya düzenidoğrultusundaki yapı- iandınlması ise düşündürü- cüdür. > YAKIN DOĞU 988 ÜNİVERSİTESİ SPOR AKADEMISI'ne 6 AĞUSTOS'A KADAR ÖN KAYITLA 60 ÖĞRENCİ ALINACAKTIR. On Kayıt İçin Gerekenler: a) 1999ÖSSSonuçBelgesi/ b) Nüfus Cüzdanı Fotokopisi, c) 2 adet vesikalık resim, d) YDÜ Eğitim Vakfı Hesabına 10 Mityon TL Yetenek Sınavı 11 Ağustos'ta Lefkoşa YDÜ Kampüsü'nde, Ankara'da ve İstanbul'da yapılacaktır YDÜ SPOR AKADEMİSİ, Başkent Lefkoşa'da 20 öğretim elemanı ve 170 öğrencisi ile, 1 Kapalı Spor Salonu, 1 Olimpik Kapalı Spor Salonu, Uluslararası yanşmalann gerçekleşlirildiği Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu, fenis kortları, basketlx)l - voleybol sahabn, her tür su sporunu yapmak üzere donatılmısSu Sporları Gemisi ile eğitimini sürdürmekte, çeşitli spor branşlannda şampiyonluklar yaşamaktadır. BİLGİ VE KAYIT İÇİN (HAFTA SONU DAHIL) IDtOŞA, TDÜ Ö^nci Korrt İ k PJC. 470, W. m m HM • Fo (0397) 223 6461 İSUNIU,YDÜTUUİICİII6İ m lm) %i -KHMUl MmehMun Cad. Ho. 116/2. Cmkoya TeJ (0312J44SM79 43616S1 F«r (03121445 0452 İZMİR, YDÜ TEMSİLCİÜ&İ Ziyo Gikdp BuhnrıU«ıne»dcse Apl. IZMİt Tet(OÎ3214îl5S46 4215558 YAY1NLAR1 MuzatTer İlhan Erdost Yeni Dünya Düzenine Zorlanması Odağında T Ü R K İ Y H Yazann, Üç Sivas'ın çocuğu olarak oluştuğunu vurguladığı son kitabı: Yeni Dünya Düzenine Zorlanması Odağında Türkiye "Azınlık ve Anadil" Tartışmala ı "Federasyon" Tartışmalan "Imparatorluk" Tartışmalan "Pan" Tartışmalan "Din, Bilim ve tdeoloji" Tartışmalan başlıklı beş bölüm- den oluşuyor. 216 sayfa, 1.500.000.-TL SOl. \cONLR YAYINLARI İLHANİLHANKİTABEVİ Karanfil Sokak 30/1 Kızılay Ankara Tel: 0 312 417 00 08 Faks: 419 43 76 E-posta: [email protected] PMdulcinea6 Utuslararası Istanbul Caz Festıvafı kapsamında Duteınea'da gerçekieşen konsertefe emeğı ve kaıkıları bylunao kurum \ıe ktşılere leşekkur eder (attabetok stra Je) All Göravtn (Zebra) All Tallp Akar (Yapalı Grup) B**ak Sanaf ıDutonea) B M ( TOftur (Dulanea) C*n G«kt*t ıDılscn Hotel) Camr Yapah IYapalı Grup) Cengi2 Işılay (Supercniıne) CenkYıldız Claire-Lyu Bucci (Dulonea) Ertvm Ylitt Zabfal E«ra AHçavutoğlu (Cumhuriyst) Esra Okiıtan (Superontae) O4t(han Karaku; (Superonlıne) GörgOnTanerllKSVı Gül Gürdamv (Zebta) Gûlbln Erduran (Cjmhunyei) Hakwı Dnnirier (Dulcmea) FestNal Sponsonı: IKSV kutuıraat Sporaorlan: Handan Şenk6ken {Cumhurıyel) Hös«yln Tann&ven {S^yeronlıve) Irfan Vartı (IKSV) Kemal YiğHcan <IKSV) IMRı Ferefl IIKSV) lir. PiakJUJ (Fransız Kûltûr) Ömür Borturt ılKSV) Özgür Akı? ıSuperonlcne) Rftha Işrtman ICumhunyet) RuN Çanak (Zaba) S«ıly« MdKiiz ıDulonea; S«<> KunuKi lYapalı Grup) Sefm« Tolan (Ofset Yapımevı) Sknin Su Baytok Zeftra) Tüm Oulcinaa Parsoneli ıDuloneaı Yasln Kolaşm :Cilson Hotell Yuksel Onver {Yapalı Grup) Garantı Bankası Koçbank. Baytuf TheMatmara. Renault. DHL SUPtRI II+E d u I c I n 0 • y ı p ı m Meşsiık Sok 20 Berojlt* tstanbtıi 1*1 245 10 39 / 48 7i Ul-taı: 249 55 70 ITALYAN KULTUR MERKEZI t1eşrutiyetCad.i61Tepebaşı Tel: 2 9 3 9 8 4 8 YOGUIM ITALYANCA DİL KURSLARI BAŞLANGIÇ VE ORTA SEVİYEDE 02-26 AĞUSTOS HAFTADA 4 GÜN Pazartesi - Salı - Çar;amba - Persembe 11.OO-14.00 / 15.00-18.00 / 18.30-21.3O Kayıtlar 22 Temmuz'da Başlıyor MOr: 09.00 - 18.30 saarieri arasında 2 fohsğraf ve kayıt ikreti olan 50.000.000 tl. GÎZEM EREN ile OMAR BAİG Evlendıler. Kutlar, mutluluklar dilenz tstanbul Ortaköy, 31 Temmuz 1999 M. ve S. KARAÖREN