Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 TEMMUZ 1999 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
UyuşmazJık
Mahkemesi'ne
seçim
>• ANKARA (Cumhuriyet
|Bürosu) - Uyuştnazlık
jMahkemesi Başkanhğı'na 4
lyıllık bir dönem için
[Anayasa Mahkemesi asıl
jüyesi Ali Hüner,
jbaşkanvekilliğine de yedek
lüye Samia Akbulut seçildi.
'Şehitler Evi'
açıldı
• Istanbul Haber Servisi -
Bahçelievler Beledıye
Başkanlıgrnca yaptınlarak
Şehit Aileleri Dayanışma ve
Şosyal Yardımlaşma
Derneği'ne (ŞADDER)
bağışlanan "Şehitler Evı"
^örenle açıldı. Törene
pahçelievler Belediye
Başkanı Saffet Bulut'un
yanı sıra llçe Kaymakamı
Abdullah Durukan,
Bahçelievler Askerlik
Şubesi Başkanı Binbaşı
Yakup Dursun, ŞADDER
Başkanı tmran Akansel.
şehit aileleri ve yurttaşlar
J<atı!dı.
Karakola taciz
ateşiI Istanbul Haber Servisi -
Kartal llçe Emniyet
Müdürlüğü'ne bağlı Yakacık
polis Karakolu'na dün
Sabaha karşı tacız ateşi açan
Resul Duman, Oktay Kartal
ve Ragıp Çetin, llçe
Emnıyet Müdürlüğü Asayiş
ve Terörle Mücadele Büro
Amirlrği'ne bağlı ekiplerin
çalışmalan sonucunda
olayda kullanılan tabanca ile
birlikteyakalandı.
Eşhrin boğazını
kesti
• Istanbul Haber Servisi -
Zeytırburnu"nda oturan Isa
Ülaşlı. 15 gün önce
kaçırarak ıman nikâhıyla
evlendiği eşi Fidan
Sancaktar'ın,
belirlenemeyen bir nedenle
girdiği tartışma sonucu
boğazını kesti. Sancaktar
ağır yaralı olarak hastaneye
kaldınlırken Ulaşh gözaltına
alındı.
Bakrköy'de su
kesfntisi
• Istanbul Haber Servisi -
Istanbul Büyükşehir
Belediye Başkanlığı'nca
Psmaniye Yeni Mahalle'de
Vapılacak çalışma nedeniyle,
fnıgünsaat 14.00'ten 17
Temmuz 1999 Cumanesi
giinü saat 06.00'ya kadar,
Bakırköy Merkez,
Ösmanıye. Yenimahalle ve
lncirlı semtlenne su
Verilmeyeceği bildirildi.
Aygün'ün savcının
evinde iddiası
• İstanbul Haber Servisi -
Banka dolandıncılığı
hedeniyle 18 yıl ağırhapsı
bulunan Banker Bako
lakaplı Baki Cengiz
Aygün'ün Sanyer
Cumhunyet Savcısı Ertaç
Gıray"ın Nişantaşı'ndaki
evinde bulunduğu ıddia
edildi. Gazeteciler ile evin
Önünde bekleyen polis Şişli
Çumhuriyet Savcilığı'ndan
gerekli arama izni
alınmadığı ıçin ablukadan
\azeeçti.
Pikniğe
engelleme
P Istanbul Haber Servisi -
Kültür Merkezleri Platformu
yaptığı basın açıklamasında,
Vüz Çiçek Açsın Kültür
Merkezi'nin Çatalca'da
düzenlemek istediği
pıkniğin polis tarafmdan
engellendiği belirtildi. Bu
tür engellemelenn son
tünlerde sık sık görüldüğü
çne sürülen açıklamada,
demokratik kitle örgütlerine
yönelik baskılar kınandı.
Eyüpte cinayet
• tstanbul Haber Servisi-
TaksinVde bir hayat kadınını
otomobillerine alan 2 kişi,
kadını getirdikleri Eyüp
semtinde başına kurşun
sıkarak öldürdüler.
Araştırmayı yapan ekipler.
Çürkan Uzun ile Murat
î^albant adlı kişilerin kadını
Eyüp'teki bir eve getirmek
istedığini. ancak bu sırada
çjkan tartışma sonucu kadını
vurduğunu tespit ettiler.
HÜr TUS'ta bipinci
• ANKARA (Çumhuriyet
Bürosu) - Hacettepe
Üniversitesi Tıp Fakültesi,
tıpta uzmanhk sınavmda
(TUS) büyük başan
kazandı. Hacettepe
Üniversitesi "Ağırlıklı Tıp
Bilimleri" ve Ağırlıklı
Temel Tıp Bılimlen puan
ortalaması ile binnci oldu.
Bakan Cumhur Ersümer, firmaların ihale karmaşasını anlaşarak çözmelerini istedi
Enerjide raııt kavgasıBANU SALMAN
ANKARA - tzmir, Aydın, Denizli, Muğ-
la, Isparta, Eskişehir, Bilecik ve Balıkesir
illeri için iptal edilen ilk ihalenin yargı ka-
ranyla jürürlüğe girmesi ve ikinci kez ya-
pılan ıhaleyle yeni hak sahiplerinin ©luş-
ması ülkenin batısında "enerji rann kavga-
sı'' başlattı. tki ihaleden birinin geçerlilik
kazanması durumunda diğer şirketlere
devletin tazminat ödeme riski oluşurken
Başbakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kay-
naklar Bakanı Cumhur Ersümer, kamu-
oyu baskısı oluşturmaya çahşan fırmalann
"anlaşmalannı" istedi.
Ersümer, önceki akşam elektrik dağıtım
şebekeleri için ikinci kez yapılan ihalede
Izmir-Manisa bölgesinı alan GEDAŞ ile
Denizli-Muğla bölgesini alan DEMAY'ın
Hilton Oteli'nde gerçekleştirdıği toplantı-
ya katıldı. Ersümer, toplantıda yargıyı,
DPT'yi özelleştirmelere karşı "direnç"
göstermekle, bürokratlan da kendilerinden
daha siyasi davranmakla suçladı. Bakanlık
hakkında açümış 700 dava bulunduğunu
kaydeden Ersümer, DPT'nin Enerji Bakan-
lığı'nın hesaplannın yanlış olduğu, özel
sektör enerji projelerinin fazla olduğu ya-
zısı hakkında Başbakan Yardımcısı Devlet
BabçeU ile görüştüğünü açıkladı.
GEDAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Cem
Bakioğlu, tzmir Beledıyesı'nin de ortak ol-
duğu şirkette 7 bin ortak bulunduğunu be-
lirterek bu bölgenin elektrik dağıüm işinin
kendilerine verilmesini istedi. Ilk ihalede,
görevlendirme yapıldıktan sonra görev
bölgelerine ilişkın Bakanlar Kurulu kara-
nnın çıkanlması nedeniyle hukuken ge-
çersiz olduğu savunuldu.
Ersümer, yargının iptal ettiği ilk ihale-
nin iptaline ilişkin karann Bakanlar Kuru-
lu"ndan yeniden gerekçeli olarak çıkarabi-
leceklerini, ancak bunun bu karardan son-
raki işlemlerin yok olduğunu kabul etmek
ve ihalelerin yeniden yapılması anlamına
geleceğini bildirdi. Ersümer, yasal yollan
zorladıklannı belirtirken yargının bu işi
"bu kadar arapsaçına döndürmeden çöz-
me olanağT bulunduğunu söyledi. Sonuç
ne olursa olsun, firmalardan ikinci ihale-
deki kayıp-kaçak oranları ve yatmm gü-
vencelerinin isteneceğini kaydeden Cum-
hur Ersümer, yargı karanna akıllanna yat-
sa da yatmasa da uyulacağını söyledi. Er-
sümer, bu durumun yalnızca îzmır'i değil,
kendi memleketi olan Çanakkale'yi de il-
gilendırdiğıni belirtirken şöyle konuştu:
"Bu kararname iptal edilmemis oisaym,
şu anda Balıkesir'de yapılmış olsa Çanak-
kak'de yapdamayacakb. tzmir'deyapdmış
olsa Manisa'da yapdamayacakü. Eskise-
hir'de yapuacakn."
Enerji ihalelerinden bu yılın sonuna ka-
dar Hazine'ye önemli bir kaynağın girece-
ğini belirten Ersümer, gazetecilerin soru-
lan üzerine de, 11 Temmuz'da bitirilmesi
planı gerçekleşmeyen Bakû-Ceyhan proje-
si görüşmelerinin çok kısa bir zaman için-
de tamamlanacağını, Türkmenistan doğal-
gaz anlaşmasının da ileri bir tarihte imza-
lanmasının kararlaştınldığını bildirdi.
Cumhur Ersümer, firmalann teklifleri-
nin geçerlilik süresinin sona ereceği 15
Ekim 1999'a kadar karar verilmezse, Tür-
kiye'nin artık nükleer santral yapamayaca-
ğıiu söyledi.
Yargı: 1991 ihaleleri geçerli
'REFAHYOL'un iptal
karan geçersiz'
ANKARA (Çumhuri-
yetBürosu)-Damştay Ida-
n Dava Daireleri Genel
Kurulu, ülkenin batısında
"enerji ranO kavgasına"
neden olan iki ayrı ıhaley-
le ilgili son karannı verdi.
Bakanlar Kurulu, 12
Ekim 1991 'de devir işlemi
yapılacak 21 görev bölge-
sini gösteren yönetmelik
değişikliği karannı Resmi
Gazete'de yayımladı. 5
bölgeye ilişkin görev len-
dirmeler 9 Ekim 1991 ta-
rihinde yapıldı. Bu karar-
la, 4. bölge Aydın-Deniz-
H-Muğla'daAYDEMGü-
neybatı Anadolu Enerji
Sanayi ve Tıcaret AŞ; 6.
bölge Isparta"da Gökdere
Elektrik; 7. bölge Eskişe-
hir ve Bilecık'te Tektar
Elektrik Üretım, tletım,
Dağıtım ve Ticaret AŞ;
11. bölge Balıkesir'de
Best Balıkesir Enerji Sa-
nayi; 18. bölge tzmir'de
Senkom Enerji 30 yıllığı-
na işletme hakkını aldı.
Ancak, REFAHYOL dö-
neminde 13 Kasım 1996
tanhli kararla bu görev-
lendirme karan iptal edil-
di. Danıştay 10. Dairesi,
görevlendirmeleri iptal e-
den karan iptal etti.
Bakanlığın temyiz baş-
vurusu üzerine Danıştay
Idari Dava Dairelen Ge-
nel Kurulu, 10. Daire'nm
karannı yerinde bularak 6
Aralık 1998 tarihinde iptal
karannı kaldırdı. Ancak,
bakanlık bukez de "karar
dûzehme" istedi. Danıştay
tdari Dava Daireleri Ge-
nel Kurulu. 14 Mayıs
1999 tarihinde karar dü-
zeltme istemini de redde-
derek ilk ihalenin yürür-
lükte olduğuna hükmetti.
Bu süreç içerisınde. 24
Kasım 1996 tarihinde gö-
rev bölgeleri genişletile-
rek ikinci ihaleyle tzmir-
Manısa, Balıkesir-Çanak-
kale, Eskışehir-Bilecik-
Kütahya, Afyon-Uşak-ls-
parta-Burdur, Aydın-De-
nizli-Muğla'da yeni şirket-
ler hak sahibi yapıldı.
KÖKSALOGLU
AİLESİ
KatledUen CHP nuüetveküiKöksabğlu amldı
1980 yıfaıtda faşistferce katJedilen dönemin CHP
tstanbul MiUetvekUi Abdurrahman Köksaloğlu,
CHP tstanbul tl Örgütü'nce Zincirtikuv^ıdaki
mezan başında anüdı. CHP tstanbul tl Başkanı
Mehmet Bolûk, 1980 öncesinde araiannda
belediye, fl ve llçe başkanlannın da bulunduğu çok
sayıda CHP'Bnin, gerfci g&çjerce öJdürüldüfünü
aıumsatarak "FaşBtterce katkdilen bu CHP'Her,
Ecevit'in genel başkan olduğu yıflarda
yaşamlannı yitirdîler. Şimdi ise Ecevit değîştiği
iddia edilen bir MHP fle hükümet kurdu. Sanınz
bu dnayetier, deği^m aMatmacasına kananlara
bir şeyler hanrlaar" dedL
(Fotoğraf: BARIŞ DOSTER)
Antalya'da elektrikteki sıkıntılann nedeni olarak gösterilen Kepez Etektrik'e tepki yağıyor
Kepeztalanı• Kepez Elektrik AŞ'nin son 3 yıl içinde hiçbir enerji yatınmına
girmediği, aynca sattığı elektrikten yatınm için ayırması gereken
tutan da, devlet bankası yerine Uzan ailesine ait lmar Bankası'na
faizsiz yatırarak zarar etmiş gibi gösterdiği ileri sürülüyor.
BÜLENT ECEVİT Kepez Elektrik çalışanlannca öne
sürüldü.
ANTALYA - Antalya'da hava
sıcaklığmm aşın derecede
yükselmesi ve elektrik konusunda
yaşanan sıkıntılar nedeniyle kentin
elektrik dağıtımını elınde
bulunduran Uzan ailesine ait
Kepez Elektrik AŞ'ye
tepki yağıyor.
Son birkaç yıldır kent merkezi dahil
ilçe ve köylerde yaşanan elektrik
sıkıntılannın tek nedeni olarak
gösterilen Kepez Elektrik AŞ'nin son
3 yıl içinde hiçbir enerji yatınmına
girmediği bildirildi.
Aynca sattığı elektrikten yatınm
için ayırması gereken tutan da,
devlet bankası yerine Uzan ailesine
ait îmar Bankası'na faizsiz yatırarak
zarar etmiş gibi gösterildiği de, eski
TEDAŞ'm devri
TEDAŞ'ın da Kepez Elektrik AŞ'ye
devredilecek olmasını, TEDAŞ
çalışanlan ve elektrik konusunda
yatınm yapmak isteyen özel
şirketlerin yanı sıra Antalya Ticaret
ve Sanayi Odası (ATSO) Meclis
Başkanı Tunav Altınpınar da
eleştirdi. Altınpınar, TEDAŞ'ın,
Kepez Elektrik AŞ'ye
devredilmesinin yanlışlığına işaret
ederek şunlan söyledi:
"Söz konusu fırma, Enerji Bakantağı
ile yapmış olduğu sözleşmeve karşın
yapması gereken yatınm ve işleri
bugüne kadar yerine getirmemiştir.
Bir de TEDAŞo fırmaya devTedflirse
kentin elektrik sistemi tamamen
çöker. Aynca devir ücreti de bedava
denecek kadar ucuz bir fiyatla
devredilecek. Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanhğı'nm bu konuda
yeniden düşünmesi gerekiyor.
TEDAŞ'ın Kepez AŞ'ye devrine hem
işadamlan hem de çalışanlar karşL"
Altınpınar, son 3 yıl içinde
Kepez AŞ'nin hiçbir enerji :
hattı yenilemediği ve
yapmadığını, kentin tüm
bölgelerinde görülen sıkıntının
baş sorumlusunun da bu fırma
olduğunu vurguladı. Enerji
konusunda yatınm yapmayı
planlayan 128 üyeli Antalya
Güçbirliği Holding yöneticileri de, bu
konudaki girişimlerinin Uzan ailesi
tarafindan engellendiğini belirtmiş ve
konuyu Enerji Bakanlığı ve
Cumhurbaşkam Süleyman Demirel'e
iletmişlerdi.
Holding yöneticileri, her elektrik
santralı kurma teşebbüslerinde
karşılanna Uzan ailesinin koyduğu
engellerin çıktığım, devletten sadece
otorite desteği beklediklerini
belirttiler.
Antalya'nm en büyük ilçelerinden
olan Alanya'da da sık sık elektrik
kesintilerinin ve voltaj düşüklüğünün
yaşanması nedeniyle Alanya
Elektrikçiler Odası'nca (AEO)
hazırlanan raporda "Kepez Elektrik
AŞ'nin ana nakil hatbtnnın
yetersizliği'", sorunun ana kaynağı
olarak belirtildi. ... ?.
AEO Başkanı Hasan Fevzi '•
Yüksekkaya, "3 bin vott olması
gereken voltaj 2 bin 400 voha kadar
düşüyor. Bu da tüketkUeri regülatör
ve jeneratör almaya mahkûm ediyor.
Aynca voltaj düşüklüğü nedeniyle de
elektrikli aletlerde anzalar meydana
gekliğinden büyük nıaddi kayıplar da
söz konusu" dedi.
Alanya TEDAŞ Müdürü Cemil
Danışman ise yeni enerji hattının
olmaması ve ısı artışının enerjide
soruna neden olduğunu belirtti.
Danışman, TEDAŞ olarak yaptıklan
yatınmın da ilçe için yeterli
olmadığını. yeni enerji hatlannm
yapılması gerektiğini söyledi.
TPAO Genel Müdür Vekili Osman Demirağ, araştırmalann sonuç vereceğini söyledi
Petrolde Baü Karadeniz umudu
ANKARA (AA)- Türkiye Pet-
rolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)
Genel Müdür Vekili Osman De-
mirağ, Batı Karadeniz'de zengin
doğalgaz ve petrol yataklan bu-
lunduğu konusunda umutlu ol-
duklannı söyledi.
Demirağ, TPAO ve
ABD sermayeli ARCO
firmalan tarafindan or-
taklaşa yûrütülen Kara-
deniz'de petrol ve doğal-
gaz arama çalışmalan
çerçevesinde. 19 Tem-
muz tarihinde başlana-
cak olan sondaj faaliyet-
lerini değerlendirdi.
Karadeniz'in batısın-
da TPAO'nun ARCO,
doğusunda da British
Petroleum (BP) firmala-
n ile ortaklaşa petrol ara-
ma çalışmalannda bu-
lunduklannı belirten De-
mirağ, Batı Karadeniz'de
tğneada'nın 70 km do-
ğusunda, Istanbul Boğa-
zı çıkış noktasına 80 km
mesafede, öncelikli ola-
rak doğalgaz bulma
amacı taşıyan iki adet sondaj ya-
pılacağını bildirdi.
Açılacak iki kuyu arasında 4-
5 kilometre bulunduğunu ve son-
daj çalışmalannın 3 ay içerisin-
de bitirilmesinin öngörüldüğünü
ifade eden TPAO Osman Demi-
rağ, «TPAOolarak, Bau Karade-
niz'de zengin petrol ve doğalgaz
yataklan bulunacağı yönünden
çok umutluyuz" dedi.
Batı Karadeniz'de olası petrol
veya doğalgaz rezervi konusun-
da şimdiden bir rakam verilme-
sinin çok zor olduğunu kayde-
den Demirağ, yeraltı kaynaklan-
nın zengin olmasının tek başına
yeterli olmayacağını, bunlann
üretilebilme oranlannın çok da-
ha önemli olduğunu söyledi. Os-
man Demirağ "Bir rakam ver-
Uzak ve pahalı Turkmen gazının devre dışı bırakılabileceği belirtildi
Türidye ucuzAzeriga&nayönelecek
WASHINGTON (AA) - Azerbaycan'm Şah Deniz
bölgesinde yeni ve çok zengin doğalgaz yataklan
bulunmasının ardından. bölgenin en önemli müşterisi
konumundaki Türkiye'nin, uzak ve pahalı Türkmen
gazı yerine Azeri gazına yönelebileceği bildirildi.
Enerji uzmanlan, Şah Deniz'de ortaya çıkanlan 700
milyar merreküp miktanndaki doğalgaz yataklannın,
Hazar havzasırun enerji denklemini bir anda
değiştirdiğini vurguladılar.
Dfinyanm 4. büyük rezervi
Uzmanlar, bu durumun en fazla, dünyanın dördüncü
büyük doğalgaz rezervlerine sahip ülkesi
Türkmenistan'ı vurduğunu, çünkü Türkmenistan'ın
coğrafı bakımdan müşteri konumundaki devletlere
uzaklığmdan dolayı boru hattı inşa projelerinin
pahalıya mal olacağıru belirttiler.
Türkiye, Türkmenistan'dan yılda 16 milyar metreküp
doğalgaz satın alma ve daha uzun vadede bir o kadar
gazı topraklanndan Avrupa'ya taşıma konusunda
Aşkabat ile prensip anlaşması imzalamışü. Ancak
Türkmen gazının Türkiye*ye ulaşana kadar
Azerbaycan ve Gürcistan'dan önce Hazar Denizi'nin
altından boru hattıyla geçirilmesi gerekiyor. Hazar
Denizi'nde hak iddia eden Rusya ve tran da bu projeye
karşı çıkıyor. Uzmanlar, bu durumda Türkiye'nin,
Hazar'm altından boru hattı geçmesi gibi tartışmalı bir
durumu devTedışı bırakarak, doğrudan, elde edilmesi
daha kolay ve ucuz olan yeni Azeri gazına
yönelebileceğini belirttiler.
mek petrolcülükte çok zordur.
SahanıngeUstirumesihalindebir
rakam verflebfflr" şeklinde ko-
nuştu.
Dogu Karadeniz
TPAO'nun BP ile ortaklaşa
olarak Doğu Karade-
niz'de yürüttüğü petrol ve
doğalgaz arama çalışma-
lan hakkında bilgi veren
Demirağ, bu bölgede ça-
lışmalara devam edildi-
ğini söyledi.
Doğu Karadeniz'de
yürütülen petrol ve do-
ğalgaz arama çalışmala-
nnın, deniz suyu derinli-
ğinin 2 bin metre olması
nedeniyle belli bir süre
için durduğunu kaydeden
Demirağ şöyle devam et-
ti:
"Denizsuyu derinHği 2
bin metre olunca tabii Id
çok daha büyük yanrun
gerekiyor. Sondaj lann
ekonomikolması için tek-
noktjinin gelişmesini bek-
livorsunuz"
GÖRÜŞ
Prof. Dr. TOLGA YARMAN(*>
Akkuyu'ya Mesaj
Bu kez aranıza katılmaktan mahrum kaldığıma sı-
kılıyorum. Birkaç satırla da olsa, sizi bir araya getiren
nedenlere dönük olarak, görüşlerimi dikkatinize su-
nayım diliyorum.
Bugün dev bir nükleer santralın Akkuyu'ya kurul-
mak istenmesine ilişkin olarak gösterilen gerekçele-
rin hemen hepsi yanhştır; teknik dayanaktan ve basi-
retten yoksundur. Bu konudaki görüşlerimi çeşitli ve-
silelerie açıkladığım hatırlardadır.
Bir defa bugün için, Türkiye'nin nükleer enerji üre-
timine 'mecbur' olduğu yolundaki iddia hiç doğru de-
ğildir. Hele böylesi bir iddianın; yirmi, yirmi beş yıl ön-
cesinden üikemizde bugünler için nükleer enerji üre-
timinin 'zorunlu' olduğunu ileri süren ve zaman için-
de yanlışlığı kaç defa ve kaç türlü ortaya çıkan 'kele-
pir şablonlarta' sürdürülüyor, hele hele bunun, bir 'bi-
limsellik kisvesi' arkasında yapılmaya yelteleniliyor ol-
ması, inanılmaz derecede tutarsız, oölçüdepişkin, ay-
nı bir ölçüde ehliyet özürlü, aynı zamanda da toplu-
ma karşı vurdumduymaz ve saygısız bir yaklaşım ser-
gilemektedir.
Bu kadanna 'pes' dememek mümkün değildir.
Aynca defaatle belirttim, nükleer santral o sebep-
ten, bu sebepten, ama mutlaka kurulmak istenmek-
teyse (ki hep söyledim, böylesi bir siyasi karara, iç-
tenlikli olması koşuluyla saygı duyanm), 'Akkuyu mev-
kii' bugün için, çok yanlış bir yer seçimi oluşturmak-
tadır.
Buradaki en önemli sebep, Akkuyu paralelinde, hat-
ta şöyle bir, Marmara Bölgemiz güneyi paraleline ka-
dar olan Akdeniz kuşağı içinde, nükleer enerji üreten
devletler olan, Ispanya, Fransa ve Italya'nın, Akdeniz
sahillerinde, tek bir nükleer santralın bulunmaması ve
Akkuyu'ya kurulacak santralın, defaatle belirttiğim bir
yığın öteki risk ve sakatlık saklı olarak, 'Akdeniz turiz-
mimizi' bir hayli baltalayacak olmasıdır. Bu yöndeki
kaygıları giderecek hiçbir çalışmanın yapılmamış ol-
ması ve sanki böyle bir kaygı 'yersizmiş' gibi davra-
nılıyor olması ise çok hazindir.
Biraz avam olacak olmakla birlikte, herkesin anla-
yacağı bir dilden söyleyeyim:
Bugünkü koşullarda, Akkuyu'ya ya da herhangi
başka bir Akdeniz mevkiimize nükleer santral kurma-
yakalkışmak, misafirodasındaki halımızın üzerine 7a-
zımlık' koymakla eş anlamlıdır.
Dost var düşman var; dosttan çok düşmanımız var.
örneğin birileri çıkar, ne denli üfürürce söylerse söy-
lesin, ama Akkuyu'ya kurulacak nükleer santralımıza
'sabotaj' yapacağı balonunu uçurursa, siz sittin sene
bunun bir yalandan, 'blöften' ibaret olduğunu haykı-
nn ya da Akkuyu'nun sinek uçmayacak biçimde ko-
runduğunu ifade edin; dilinizde tüy biter, ama derdi-
nizi kimseye anlatamazsınız; güzelim turistik tesisle-
riniz sinek avlar; turizm gelirlerinizden olursunuz. Kaş
yapayım derken göz çıkarmış olursunuz. Etrafta, öy-
le bir balonu uçurmak için, ellerini ovuşturarak aport-
ta bekleyen, herhalde birden çok mihrak olduğunu
görmek üzere, çok fazla kâhin olmak gerekmez.
Türkiye gibi bir ülkenin bunu tartamamasına ya da
bu kadar 'kör kör parmağım gözüne' türünden b«
'•gerçeğin, tabii milyar dolarlık çıkariara, ancakgörgö-
re göre kurban edılmesıne şaşmamak mümkün de-
ğildir.
Akkuyu'da bir 'Çewe Etki Değerlendirmesi'nöen
söz ediliyor. Buna kestirmeden 'ÇED' deniyor. ÇED,
daha ziyade teknik bir değerlendirmedir. Böyle bir de-
ğerlendirme yıllar önce önemli bir ölçüde gerçekleş-
tirilmiştirde... Ne ki, Akkuyu'da aklı olanın bugün, en
önce asıl, bir 'TED', yani bir 'Turizm Etki Değeriendir-
mesi' talep etmesi gerekir.
Özellikle Akdeniz sahillerimizdeki turistik tesis sa-
hiplerinin Akkuyu'ya kurulacak santrala dönük olarak
behemehal bir 'TED' talep etmeleri zorunludur. Yok-
sa üstlerine gelmekte olan tehlikeyi görmüyor olurlar;
encamında ise bu tehlikenin kurbanı olurlar!
Onları tekrar aciliyetle uyarmak istiyorum.
Benzer olgu Akdeniz yöremizdeki sebze meyve üre-
ticileri, özellikle ihracatçıiarı açısından da ne yazık ki
geçerli. Birileri eğer çıkar da, söz konusu mahsulleri-
mizin radyasyonlu olduğu yönünde ne kadar asılsız
olursa olsun, ama bir 'şayia' çıkanrsa, 'yandı gülüm
keten helva'; kimseyi kolay kolay bunun 'doğru' ol-
madığına inandıramazsınız, çok zarara girersiniz.
Demek ki böyle bir açıdan, bir 'PED', yani dışarıya,
hatta içeriye de dönük, bir 'Psikolojik Etki Değerlen-
dirmesi'ne ihtiyaç doğuyor!
Bu, şimdiye kadar hiç farkına vanlmadığını esefle
izlediğim, sorunlar açısından, başta, Enerji Bakanı,
devlet yetkililerimizi, halisane duygularla ve fevkala-
de önemle uyarmak ihtiyacındayım.
Bir kelamla da; buraya mallarını tanıtmaya gelen
nükleer tacirlere çevreci kuruluşların, 'Nükleer atıkla-
nn ne olacağı' sorusunu yöneltmeleri üzerine, nükle-
er tacirlerin, "Bu topraklann akıllı çocuklannın, nük-
leer atık sorununa nasılsa bir çözüm bulacakları, en
kötü ihtimalle atıklann Toroslar'ın altına gömülebile-
ceği" yönünde verdikleri cevaba değinmek istiyorum.
Ne diyor bunlar Allah aşkına... Bu topraklann ço-
cuklan, onlann sandığından da akıllıdıriar ve şuna ka-
rar vermişlerdir ki, Toroslar'ın altına gömülecek olan
'nükleer atıklar
1
değil, 'onlann kursaklanndaki zekâ
özürlü ilkel çıkar hevesleridir.'
Onlara şu kadannı söyleyelim:
Siz o kadar akıllı adam, yanm yüzyıldır çalıştırdığı-
nız yüzlerce nükleer santralın atık sorununa, hâlâ bir
çözüm bulamadınız da, şimdi, bir de bu konuya hiç
kafa yormamış Türk'ün aklından ve Toroslar'dan mı
medet umuyorsunuz! Boşverin, biz barbanzdır, yörü-
ğüzdür; bizim aklımız öyle şeylere pek ermez. Bize bu
konuda güvenmeyin; kendi işinizi kendiniz halledin!
•••
Akkuyu'da demokratik etkinlikleri düzenleyenleri,
ona omuz veren hepinizi yürekten kutluyor; etkinlik-
lerinizin güzel günlerde devamı dileğiyle hepimize sev-
giler, saygılar sunuyorum.
(*) Eski BaşbakanlıkAtom Enerjisi Kurumu Danışma Ku-
rulu ve Nükleer Güvenlik Komitesi Üyesi
Yaşam, kalbin iki vuruşu arasındaki
zamandır.
Kalbinizi koruyuru
TÜRKKALPVAKFI
19 Mayıs Cd. No: 8 Şişli/İSTANBUL
Tel: (0212) 212 07 07
(pbx)10Hat
Faks:(0212)212 6835