Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç
0 Genel Yayın Koordınatorû. Hikmet
Çetinkaya • Yazıışleri Müdüru: Ibrahim
Yıldız '• Sonımlu Müdür Fikret tlkiz
9 Haber Merkezı Müduru: Hııkan
Kara 9 Görsel Yönetmen: Fikret Eser
tstıhbarat: Cengiz Yıldınm 0 Ekonomı Özlem
Yüzak0 Kültür Handan Şenköken 0 Spor:
Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler Sami
Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı 0
Fotograf. Erdoğan köseoğlu 0 Bılgı-Belge.
Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri. Mehmet Faraç
Yayın Kurulu: llhan Selçnk
(Ba$kanl, Orhan Erinç, Oktay
Kartböke Hikmet Çetinkaya,
Şûkran Soner, Ibrahim Yıldız.
Orhan Bursalı, Mtıstafa Balbay.
Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay Atatürk Buivan
No: 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel- 4195020 (7
hat), Faks:4195O270IzmırTemsücısı SerdarKızık.
H.ZiyaBK 1352 S 2 3Tel 4411220. Faks. 4419117
0 AdanaTemsılcısr Çetin Yiğenoğlu, lnönüCd. 119
S. No 1 Kat 1. Tel. 363 12 II. Faks 363 12 15
Müessese MuJuru Cstfin Aluneo •
Koontaatör Ahrart Korulsan • Muka-
sebe Bûknt VenerCldare Hüseyin
Gûrer* Bılgı-tşlem \»y tnal • Bılgy-
sayar Sıstem. Mûrüvet Çiler• Satış
FuiirtKıua
MEDYA C: • Yonetım Kurulu
Başkanı - Genel Müdür Gülbin
Erduran # Koordınalor Reh»
Işıtman # Genel MüdürYardımcısı
SevdıÇoban Tel 514 07 53 -
513 95 80-513846(^61, Faks.5138463
Ya>ımla\an ve Basan: Yeni Oun Haber Ajansı, Basm \e Yayıncıtık A Ş
Turkûtağı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 Istanbul PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbul
Teh(O212)5!2O5 05(20hat)
Fak^ ıO212)5!3 95 95 www.cumhuriyet.com.fr 9HAZİRAN 1999 İmsak:3.24 Güneş: 5.25 Öğle: 13.10 Ikındi: 17.08 Akşam: 20.42 Yatsı: 22.33
Rollerblade
gösterisi
• Haber Merkezi - Paten
tutkunları, Erenköy Mega
Benetton önünde
düzenlenen gösteride
ızleyicılere heyecanlı
saatleryaşattı. Dünya
gençliğinin yeni tutkusu in-
line (tek sıra) patenlerin
yaratıcısı Rollerblade'in,
şampiyon patencilerin
katılımıyla düzenlediği
gösteride, dünya beşıncisi
Aykut Taylaner, Türkıye
• şampiyonu Güney Cino.
llhan Bilir ve Cenk
Kasmazar. akrobatık
hareketleriyle ızleyıcilerin
nefeslenni kesti.
Sigarayı
yasaklayan köy
• MIŞ(AA)-Mu!j"un
JCorkut ilçesıne bağlı
Degırmelıtaş köyünde iki
yıldır devam eden 'sigarayı
bırakma kampanyası"
devam edıyor. Değirmelitaş
Muhtan Maşallah Subaşı.
iki yıl önce köylerinde
sigara tıryakısı Tayip
Alkan'ın ayaklan
kesildıkten sonra öldüğünü,
bu kötü alışkanlığin
bırakılması için o günden
beri köylerinde sigarayı
bırakma kampanyası
başlattıklannı hatırlattı.
Subaşı, sigara içtiği tespit
edilen kışilenn köyden 2
aylığına uzaklaştınldığını
belırtti.
Babalara gün
doğacak
• Haber Merkezi-20
Haziran'da kutlanacak
Babalar Günü ıçın Hotel-
Bilkent Ankara özel bir
program hazırladı. Babalar
Günü 'brunch'ı, pop müzik
topluluğu Grup
Gündoğarken'in konseriyle
başlayacak. Ardından erkek
gı>ım markası Scabal'ın
defilesi gerçekleştirilecek.
Rezervasyon için (0312)
266 46 86'yı aramak yeterli
olacak.
Tanitı gün ışığına
çıkanlıyor
• ŞANLIURFA(AA)-
Şanlıurfa'da tarihi gün
ışığına çıkarmak için 15
höyük ve ören yerinde
arkeolpjik kazılar yapılıyor.
Şanlıurfa Müze Müdür
Vekili Hamza Güllüce.
Atatürk Barajı sulan altında
kalacak Lidar ve Hassek
höyükleri ile Çavi tarlası ve
Nevali Çori'de yerli ve
yabancı bilim adamlannca
yürütülen çalışmalann
tamamlandığını belirtti.
Güllüce, M.O. 8000 ile
2000 yıllan arasında
yerleşim merkezi olarak
kullanılan söz konusu
yerlerde kronolojık saptama
yapılabildiğini ve demir
çağına kadar inildiğini
söyledi.
Kuduzuyarısı
• GAZİANTEP (AA) -
Gaziantep Sağlık Müdürü
Yaşar Boyacıoğlu, kuduzda
etkili tedavinin kuluçka
döneminde
uygulanabileceğini
belirterek, "Budönem
biter, belirtiler başlarsa
tedavi şansı ortadan kalkar"
dedi. tnsanda kuduzun
kuluçka dönemınin 10 gün
ile 1 yıl arasında
değişebilecegini anlatan
Boyacıoğlu, şüpheli temas
olduğunda, temas
bölgesinin bol su ve
sabunla yıkanması. hemen
bir doktora başvurulması,
mümkünse ısıran hayvanın
gözetim altında tutulması,
aşılann mutlaka
tamamlatılması ve gerekirse
tetanos aşısı yaptınlmasını
ıstedi.
Ozondaki delinme
• lZMÎR(AA)-Ozon
tabakasındaki delinmenin
çocuklann sağlığını
olumsuz yönde etkilediği
bildirildi. Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Cihangir
Özkınay, atmosferdeki ozon
tabakasının delinmesiyle
meydana gelen ani hava
değişikliklerinin, 0-6 yaş
grubundaki çocuklara daha
eok zarar verdiğini söyledi.
Özkınay, çocuklarda en
fazla görülen hastahklardan
olan bağırsak
enfeksiyonlannın
yerini,ozonun neden olduğu
ani hava değişikliklerinin
yol açtığı üst solunum
yollan rahatsızlıklannın
aldığmı bildirdi.
Bayındırlık ve Iskân Bakanı Koray Aydın, büyük tepki gören sahil yolunu tartışmaya açacak
Karadeııiz için luııutAHMET ŞEFİK
TRABZON - Türkiye'nin ekonomik
ve stratejik çıkarlan ile örtüşmeyen. do-
ğal alanlan, kıyılan yok ederek büyük bir
çevre katliamına yol açtığı ileri sürülen
Karadeniz Sahil Yolu genişletme çalışma-
lan, Bayındırlık ve Iskân Bakanı Koray
Aydm tarafindan tartışmaya açılacak. Ba-
kan Aydın, tüm taraflan bir araya getire-
rek doğru olanı bulmaya çalışacaklannı
açıkladı.
u
Türkive''yi Kafkaslar veOrta Asva'va
• Bayındırlık ve tskân Bakanı Koray Aydın, Karadeniz'de
kıyılan yok ederek büyük bir çevre kıyımına yol açan Karadeniz
Sahil Yolu projesinin yeniden ele alınacağını açıkladı. Karadeniz
Ulaşım ve Çevre Gönüllü Çalışma Grubu. bakana bir mektup
göndererek birlikte bütün bölgeyi dolaşmayı önerdi.
götüreceği" iddiasıyla dış kredi ile hızlan-
dınlan, ancak doğru dürüst projesi bulun-
mayan, yaklaşık 250 km'lik denız dolgu-
su öngörülen Sınop-Sarp yol genişletme
çalışmaları, bilımadamlan ve çevreci
gruplann itirazlan üzerine yeniden ele
alınacak. Karadeniz"de kıyılan, kumsal-
lan doldurarak. insanla deniz arasına bü-
yük bir duvar çekilerek yapılan yol ça-
lışması sürerken. Bayındırlık ve Iskân
Bakanı olan Koray Aydın taraflan dinle-
yeceğini belirtti. Trabzon'da bir yerel te-
Hukukcular Türkiye'de çevre merkezli anlayışa geçilmesini istedi
'Ekolojik cinayetler sona ersin'
tstanbul Haber Servisi - Türkiye'nin
'ekolojik cinayeder ülkesi' olmaktan çı-
kanlması gerektigi belirtilerek, insan
merkezli anlayıştan çevre merkezli an-
layışa geçilmesi gerektigi vurgulandı.
Türkiye'nin deonayladığı uluslararasıbel-
geler ışığında, 'uyum düzenkmeleri'nin
geciktirilmeksizin yapılması istendi.
Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi
Akademisi (WALD), Limoges Üniver-
sitesi Hukuk Fakültesi, Marmara Üniver-
sitesi Hukuk Fakültesi ve lstanbul Baro-
su'nun ortaklaşa düzenlediği 'Çevre ve
KentAlanındaBilgiyeUlaşmaKararSü-
rednde Kaühm ve Yargıya Giriş Hakkı'
başlıkh toplantırun sonuç bildirgesi açık-
landı.
Türkiye'nin ekolojik cinayetler ülke-
si olmaktan çıkanlması gerektiğinedik-
kat çekilen bıldirgede. çözüm için İnsan
merkezü' anlayıştan 'çevre merkezfi' an-
layışa geçilmesi istendi. Ekolojik suçla-
nn çevre hukuku mevzuatına konulma-
sı islenilen bildirgede özetle şu görüşle-
re yer verildi:
'Çevre haklanna gûvence'
• Sürdürülebilir gelişme çerçevesinde
pottukalaryürüriüğe konularak ekolojik
felakeuere yoi açıcı projekre son verünje-
lidir.
• Çevre hakkını ve kentsel haklan gü-
venceye alan mekanizmalan içeren ve
Türkiye'nin de onayladığı uluslararası bel-
geler ışığında, 'uyumdüzenleıneteri' ge-
ciktirilmeksizin yapılmalıdır.
• ÇED gerçek katriım aracıolarak gö-
rülmeti ve bunun işbirligî saglanmabdır.
• Çevre alanında politikacılann huku-
ka hâkimiyetine son verilmeli; bilim çev-
releri, hukukcular ve sivil toplum örgüt-
len, siyaset adamlannı düzenli ve ka-
rarlı biçimde bilinçlendirmelidir. Bu
amaçla politikacılan izleme birimleri
oluşturulmalıdır.
• Kültür ve tabiat vartıklannı koruma
kuruUannın güçtendirilmesi ve bunlann
birer bağumız idari otorite statüsüne ka-
vuşturulması gerektidir.
• Yargı kararlannın uygulanmasını
sağlamak amacıyla tdari Yargılama L'su-
lü Kanunu'na bu konuda özel hükümler
konulmalıdır.
• Ekolojik suçbr, çevre hukuku mev-
zuatına konubnab; çevre ve şehirtiük hu-
kuku, hukuk sistemimizin \ unıuşak kar-
nı obna özeffiğinden çıkanhnalidır.
levizyona açıklamalarda bulunan Aydın,
olayın çok boyutlu olduğunu, bu aşama-
da proje hakkında olumlu ya da olumsuz
bir görüş belirtmek istemedığini, ancak
en yakın zamanda bütün taraflan bir ara-
ya getirerek nasıl bır yol izlenmesi gerek-
tığini saptamak ıstedıklennı söyledi. Ay-
dın, yetkililerin. müteahhit firmalann,
bilim adamlannın. çevreci gruplann ve
sivil toplum örgütlerinın bir araya gele-
ceği bu toplantılarda ortaya çıkacak olan
doğrulann yaşama geçirilecegini bildir-
di.
Bakana çağn
Bakan Aydın bu açıklamalan yaparken,
Trabzon'da çalışmalannı yürüten Kara-
deniz Ulaşım ve Çevre Gönüllü Çalışma
Grubu. Koray Aydın'a bir mektup gön-
dererek kendisine brifing \ ermeyi ve bir-
likte bütün bölgeyi dolaşmayı önerdi.
Grubun mekrubunda, çalışmanın Türki-
ye'nin ekonomik ve stratejik çıkarlanna
uymadığı, bölgesel kalkınmaya bekle-
nen ölçüde hizmet etmeyeceği, aksine
yolun bu biçimde yapılması halinde ül-
kenin önünü kapatacağı sav unuldu v e yo-
lun çe\ resel açıdan getireceği yıkıma dik-'
kat çekıldi.
Yol için birçok seçenek bulunduğu, ül-
kenin asıl gereksinmesinın demir ve de-
niz yollanyla entegre bir sistem olduğu-
na dikkat çekilen mekrupta. "Chsa kota>-
cılığa kaçılarak doğal değerler inamlmaz
biçimde \okedilmekte, kamunun kıt kay-
naklan yanhş, aceleci vegereksiz yere har-
canmaktadır. Bu yol doğru projelendiri-
lirse, hem Türkiye'nin, hem bölgenin herıı
de doğanui geleceği kurtulacaktır" de-
nildı.
400 ÖĞrencL Mr arOVa Qeldİ S«anenswTürkh«temsikasiSimkotaranTidan
uu uıu\u gtıuı d ü z e n
,e n e n Ç e v r e
tesislerinde gerçekkştirildi. "Çevre ve Geleceğüniz Projesi" kapsamında düzenlenen şenliğe 8 ilkoğretim okulundan
400'e >akm öğrenci katıkİL Şenliğe katılan ÇYDD Genel Başkanı Prof. Türkân Saylan. çevreyi kendimiz için tahrip
ettiğünizi belirterek "tnsan doğay la vardır. Şimdi çevre>e zarar vermeyecek teknolojDeri kullanmahyız'' diye konuştu.
Simko Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Sabuncu ise çe\re bilincini getiştirmek için çocuklann bu konuda eğftimlerinin
daha iyi yapılması gerektiğini \ urguladı. Şiir \edans gösterUerinin yer ajdıgı şenükte, komp<visvon ve resim yanşnıasında
dereceye giren öğrencilere ödülleri de \«rildi. (Fotoğraf: KAAN SAĞANAK)
Çevre Bakanı, diğer bakanlıklan yakından izleyeceğini söyledi
Am taldpçi olacağım9
lstanbul Haber Servisi - Çevre Ba-
kanı Fevzi Aytekin, sadece kendi ba-
kanlığının çabalanyla çevrenin koru-
namayacağını söyledi. Diğerbakanlık-
lann ve yerel yönetimlenn de çe\Te ko-
nımada etkin rol oynaması gerektiğı-
ni belirten Aytekin, " Hükümette yer
alan bakaniıklann ve belediyelerin
amansız takipçisi otacağun" dedi.
Çevre Bakanlığı, çok sayıda çevre-
ci kuruluşu içeren Çevre Kozası ve
Marmara ve Boğazlan Belediyeleri
Birliği'nin ortak düzenlediği. ''Mar-
mara Bölgesi Çe>re Sempozyumu"
dün lstanbul Atatürk Kültür Merke-
zi'nde yapıldı. Hayvan haklan savu-
nuculanndanEmelYıkBz sempozyu-
ma katılmak üzere salona giren Çev-
re Bakanı Aytekin'e "çevre konusunu
rant alanı haline getirmek iste>enler
olduğunu, pazar günü deniz eviemini
organize edenJerin de bu kJşiler oldu-
ğunu" iddia ettı. Yıldız, bunlann kim
olduğunu soran Bakan Aytekin'e, bu
konuda kendisine tstanbul Valisi Erol
Çaku" aracıhğıyla yazılı başvurusuy-
la bilgi vereceğini bildirdi.
Aytekin, Çevre Bakanlığı 'na ilk ge-
tirildiğinde hemen denetleme faaliyet-
lerine giriştiğini, ancak teknik perso-
nelin araç gereç bakımından son de-
rece yetersiz olduğunu gördüğünü an-
lattı. Bu yetersizlikleri gördüğünde,
"Bu ne biçim bakanlık" dedigıni ve ek-
sikliklen gıderdığini söyledi.
Marmara Beledıyeleri ve Boğazla-
n Birliğı Genel Sekreteri Fikret Tok-
sÖ2 de, serbest girişimcilerin yatırım-
lanna teşvik verilirken bunlann Çev-
re Bakanlığı'ndan izinleri olup olma-
dığına bakılmadığını söyledi.
Sempoz>'umda çevre korumaya kat-
kılanndan dolayı Erol Çakır'a, Mar-
mara ve Boğazlan Belediyeleri Birli-
ği arfuıa Çanakkale Belediye Başkanı
Ismafl Ozay'a ve Çevre Kozası'ndan
Doga ile Banş Derneği Başkanı Yük-
selL'stüne birer çevre beratı verildi.
TECV'nin eğitim parkları
Bilgisayarı kamuoyuna
benimsetme çabalan
e-posta: tan (a prizma. net. tr
Ekonomi Servisi - Dün-
yada teknolojik gelişmeler
eğitim sistemlerini giderek
daha fazla etkilerken Türki-
ye'de de dev bilgisayar fırma-
lannın bilgisayarlı eğitim an-
layışını kamuoyuna benim-
setme çabalan hız kazanma-
ya başladı.
Türkiye Eğitim Gönülle-
ri Vakii (TEGV) tarafindan
hayata geçirilen eğitim park-
Iannda çocuklar ve gençler,
yazılım fırması Microsoft'la
yapılan işbirliği çerçevesin-
de bilgisayarlı eğitim görü-
yorlar. Devletin verdiği te-
mel eğitime destek olmak
amacıyla kurulan TEGV'nin
yediden yetmişe herkese açık
olan eğitim parklannda üc-
retsiz eğitim verildiğini söy-
leyen TEGV Genel Müdürü
M. Kemal Kafadar. şimdiye
kadar eğitim parklanndan 50
binin üzerinde çocuğun fay-
dalandığını belirtiyor.
Eğitim parklannın cum-
huriyetin ilk yıllanndaki hal-
kevlennin teknolojı katıla-
rak güncelleştirilmiş hali ol-
duğunu ıfade eden Kafadar,
TEGV'nin Türkiye'de eği-
tim sisteminde var olan fir-
sat eşıtsizliğıni ortadan kal-
dıracak olanaklan ortaya koy-
duğunu söyledi. Fatih Eği-
tim Parkı, Çarşamba Eğitim
Parkı ve Eskişehir Eğitim
Parkı dışında iki hafta sonra
Van'da da bir eğitim parkı
açacaklannı açıklayan Ka-
fadar."Mevcut parklara her
a> vaklaşık olarak 300-400
kadaryeni üye geü\or. Anka-
ra ve Antalya'da da eğitim
parkları açacağız" diyor.
lOOmilyarhkbağış
Bu arada. TEGVnın eği-
tim parklannaMicrosoft. pa-
rasal değeri 100 milyar lira-
lık bağışta bulundu. Micro-
soft Genel Müdürü Süreyya
CilKde Türkiye'nin bilgisa-
yarlaşması sürecıne katkıda
bulunmayı amaçladıklannı
belirtti.
Yerüpe/dnördeği
üretimindebaşarı
Antaha'nın Serikflçesindeiki \ıl önce kurulan
pekinördeği üretim çiftligi, ithal pekinördeği'njn
önünü kesi\or. İlçede karadavı Ziraat tarafindan ilk
kez iki \ıl önce getirilen saf ırk pekinördeklerinin
deneme çahşmalan iyi sonuç verince, Fransa'dan
getirilen 400 anaç ördekle bir üretim çiftüği kuruldu.
Tiirki\e'deki turistik otellerin mönülerini
çeşidendirmek amacıv la her yıl binlerce küogram
pekinördeği ithal edildiğine dikkat çeken çifUik sahibi
Atilla Konuk. bu vıl sonuna kadar 10 bin kilogram
üretim hedeflediklerini söyledi. Türkiye'de saf ırk
pekinördeği üreten başka çiftlik bulunmadığmı
smleyen Konuk. 200 dekarlık arazide 800 metrekare
kapalı alanda üretim yapüdığuu belirtti. (AA)
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
Bu 'Kötü' İse, Obürü 'İyi' Olamaz!
/ A kşam,Kanlıcayolcusuyum;vapurda,kirlisa-
l#\kalh bir genç. yanıma sokuldu: "- 'Yengecin
Kiskacı'nı okudum' dedi, '...en çok şaşırdığım, o
erotique bilim/kurgu öyküsü! Siz ve bilim/kurgu!
Böyle bir şey yazacağınız, hiç aklıma gelmemiş-
tü". Yakınlarım bilim/kurgu merakımı bilir, hevesim
çok eski yıllara uzanıyor; ilk romanım, bilim/kurgu
romanıydı; adı "Merih'e Seyahat"; ortaokulun ilk
sınrfındaydım, sanınm 1939/1940 dersyılı.
Bunları niye yazıyorum, 'hayali senaryo' tecrü-
bemi, kanıtlamak için mi, evet; herkesçe 'müsel-
lem', senaryoyazarlığımı da bunaekledinızmi; si-
ze sunmak niyetinde olduğum, 'siyasi' bilim/kur-
gu denemesi için, 'icâzetinizi' aldım demektir!..)
'Moskova parmağı' .
( O oğuk Savaş'ın, belâlı yılları; dünya ikiye bö-
O lünmüş, bir yanda 'acımasız' bir liberalliği
'Hür Dünya' diye yutturmaya çalışan -ABD önder-
liğindeki- 'Batı Bloku'; bir yanda 'acımasız' birto-
taliterliğı, 'sosyalizm' diye yutturmaya çalışan, -
SSCB öndeıiiğindeki- 'Dogu Bloku'! Işı 'Sıcak
Savaş'a yozlaştırmamaya özen göstererek, iki ta-
raf da, kıyasıya vuruşuyor; kendi bloklarına dahıl
'üçüncü ülkeleri', çeşitli -siyasi, iktisadi, askeri-
düzeylerde, iyice 'evcilleştiımeye' çâre anyorlan hem
de, neçâreler! Üniversite kampüslerinden, öğren-
ci ajan devşirmek; türlü burs ve eğitim imkânlarıy-
la, gelecek vaadeden ecnebi aydınları çağınp; ken-
di çıkarlanna, uygun kafadayetiştirerek; daha son-
ra, kendi ülkesindeki yüksek yönetim kademele-
rinde, yer edinmesini sağlamak, vs vs...
Işte bu 'Soğuktan Gelen Casus' ortamındaki
ağırgerilimde; Ruslar, öteki ülkeleri etkileyebilmek
amacıyla, 'Uluslararası Karl Marks Banş Vakfı'nı
tesis etmiş; bu Vakıf aracıhğıyla, hem Stalin'cı 'to-
taliterliğe' uygun vasıfta adam yetiştirecek 'Fried-
rich Engels Üniversitesi'ni; hem de, Üçüncü
Dünya ülkelerınin aydınlarına verilen 'Yaratıcı
Emek Bursu'nu kurmuşlar; 'seçilen' aydın, burs
aracıhğıyla o üniversitede okutuluyor; böylece, 'So-
ğuk Savaş'ın koşullarına uygun 'evsafta'yetiştiri-
liyor. Elbette, başlıca amaçlarından birisi de Tür-
kiye'deki siyasi kadrolara, bu çerçevede 'yetişti-
ri/m/ş'aydınlardan. birkaçını katabilmek!
Köklü bir siyasi partiden genç bir gazeteci, An-
kara'daki Sovyet Büyükelçiliği ve Dışişleri'nde-
ki gayretkeş bir 'yetkili' aracıhğıyla, 'Yaratcı Emek
Bursu'ndan yararlandırıhyor; Moskova'ya gön-
derilerek, 'Friedrich Engels Üniversitesi'nde, - di-
yelim ki 'Ortadoğu Tarihi ve Sosyal Psikoloji' oku-
ması sağlanıyor. Ülkesine döndükten sonra. elbet-
te partisinin 'yükselen yıldızı' olacak; siyasi kade-
rini değiştirecektır! Meraklısı biliyor kı hem 'Fried-
rich Engels Üniversitesi'nın, hem de 'Yaratıcı
Emek Bursu'nun gerisindeki 'beyin'; KGB'nin 'ef-
sanevi' Başkanı 'Yoldaş' Beria'dır; üstelik bu burs,
çevre ülkelerinde, yüksek politikacılar düzeyinde
gerçekleştirilen, o pek namlı 'Oktiyabr Toplantı-
lan'nın da kurucu ve yatınmcısıdır, ki hem o parti-
li gazeteci, hem de sonrakı yıllarda Türkiye'de
önemli roller oynayacak olan başka bır partinin
genç lideri bu toplantılara çağrılmış, katılmışlardır,
ama...
Bu da bir şey mi?
'Yükselme potansiyeline sahip
yabancılar...'
Moskova, 'Soğuk Savaş'ın 'ideolojik dayatma'
ortamında. başka sılâhlardan ve ilişkilerden de,
hınzırca yararlanıyor; bunlardan bir başkası da,
'Mareşal Zukhof Bursu'dur; bursun mahiyetini me-
rak mı ertıniz, ünlü Trud gazetesinde, onun hak-
kında bakmız ne yazılmış: "...kendi ülkelerinde yük-
selme potansiyeline sahip yabancılan SSCB'ne
çağınr; bunlann büyük bir çoğunluğu, sonra-
dan kendi ülkelerinde etkili mevkilere yüksel-
mişlerdir; bunda SSCB hakkındaki bilgi ve dü-
şüncelerinin rolü büyük olmuştur..." (24 Mayıs
1969)
Daha önce 'Oktiyabr Toplantılan'na katılmış
(18/21 Eylül/lstanbul) ünlü bir siyasetçinin kurdu-
ğu partiden, genç ve 'yükselme potansiyeli yük-
sek' bir mühendis. 'Mareşal Zukhof Bursu'ndan
yararlanarak, Moskova'ya eğitim ve öğretime git-
mış; döndükten sonra, partisinin, genel başkanlı-
ğınaoynadtğı kurultayında, kendisini 'yo/daş'Brej-
nef'le kolkola gösteren bir fotoğrafını dağrtarak, ba-
şarıh olmuştur. Daha ilginç başka bir mühendisin,
Moskova'da bulunduğu yıllarda, KGB yöneticisi
'yoldaş' Andropof la da, 'yoldaş' Brejnef'in Gü-
venlik Danışmanı 'yoldaş' Prmikof'la da, 'yakın
ilişkiler' ıçinde olduğu biliniyor; bu genç mühendi-
si, zaten Andropof'la tanıştıran, KGB'nin Anka-
ra'daki eski Istasyon Şefi'dir ki, SSCB'nin dış po-
litıkasını yönlendiren iki kişiden biridir, ötekisi elbet-
te 'yoldaş' Beria. 'Mühendislik Ekonomisi'nde uz-
manlaşan bu ıkinci mühendis de, Türkiye'ye dön-
dükten sonra, kurduğu yeni bir partiyle seçimlere
katılabilmek için, askeri yönetimle epeyce becel-
leşmiş; o sırada Ankara'da görevli Sovyet Büyü-
kelçisınin az mı desteğini görmüştü; eğer. 1952'de
Moskova'dan aynhrken, 'ülkemdem aynlırgibihü-
zün duyuyorum' demişse, haksız mıdır?
Ne görüyoruz? 'Soğuk Savaş'ın acımasız ko-
şullarında. taraflardan birisi olan 'Doğu Bloku' -
hassaten onun lideri olan SSCB- Türkiye'de koz-
larını iyi kullanmış; memleketin kaderinde önemli
rol oynayacak, 'geleceği parlak aydınlan' iyi seçip,
bünyesinde eğiterek, 'çıkarlannı korumak' bahsin-
de önemli mesafe kazanmıştır; bu da elbette Do-
ğu Bloku'nun 'dayattığı' ideolojik totalitertiğin', Tür-
kiye'dekı 'Kemalist Düzeni' bozmasında etkili ve
yararlı olmuştur.
çocuk oyuncağı!..
Bu 'siyasi'bilim/kurguserüveni, -bütündeh-
şetiyle- elbette 'aynen' yaşanmadı; ama bu,
hiç yaşanmadı anlamına gelmiyor; yaşanma-
sına maatesef yaşandı, çektiğimiz onca 'sey-
yiât' da, esasen -karşıt kampta aynen- 'yaşan-
mış' olmasından doğuyor. Ne şekilde 'yaşan-
dığını' aydınlatabilmek için, sadece bazı isim-
leri ve yerteri değiştirmek, kâfi gelecektirya, aca-
ba o zaman yaptığımız vahim yanlışın, mahiye-
tini ve kapsamını, tam kavrayabilecek miyiz?
'Yaratıcı Emek Bursu', ABD'nin ünlü Rocke-
feller Bursu'dur: 'Uluslararası Karl Marks Vak-
fı', o pek ünlü Rockefeller Vakfı'dır ki, bu burs za-
ten o vakıf tarafindan verilmektedir. 'Friedrich En-
gels Ünh/ersiteşi', o çok gencimizin okumaya can
attığı 'Harvard Üniversitesi'dir ki, KGB'nin başı
Beria, yani hem vakfın, hem de bursun yöneticı üye-
si olan, ABD'nin eski Dışişleri Bakanı Henry Kis-
singer'den başkası değildir. 'Oktiyabr Toplant-
lan'nı da, bu vakıf örgütlüyor, bildiğimiz adı Batı
Bloku yöneticilerinin aralannda gizlice buluşup ey-
leştıği, ünlü 'Bilderberg Toplantılan'dır. Anlayan
zaten anladı, 'Mareşal Zukhof Bursu', ABD'nin ün-
lü bursu, 'Eisenhovver Bursu' oluyor; KGB'nin
başkanı, o dönem CIA Başkanı George Bush'un
ta kendisi: Güvenlik Danışmanı'nı da o adı zor te-
lâffuz edilen Zbigniyef Brzezinskiy olarak anla-
yın; eh. tablo aşağı yukan, bütün çıplaklığıyla or-
taya çıkar.
Geriye genç gazetecinin, genç parti lıderinin, o
iki genç mühendisini kim olduğunu bulmak kalıyor
ki, o da çocuk oyuncağı canım!
Meraklısı için NOT: Bu köşede çıkan 'Söyleşi-
ler'\, Bilgi Yayınevi'nin tarih sırasıyla kitaplaştırdı-
ğını bilıyorsunuz; dizinin ilk kitabı, 'BirSap Kırmı-
zı Karanfil'den (Haziran/1998) sıcak alâkanızı ek-
siketmediniz: budefa, ikinci kitapyayınlandı: 'Uf-
kun Arkasını Görebilmek!' (Mayıs/1999); aynı sı-
cak alâkayı, ondan da esirgemeyeceğinizden emi-
nim.
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm