Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 MAYIS 1999 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab a cumhuriyet.com.tr fırp ordusunda savaşmak istemeyenler de var. Birisi anlatnuştı. Bir Sırp askeri çaüşmadan kaçıp avlulanna sığmmış. Asker genç. korkmuş. Ordu yakalasa öldiirecek. Yemek \ermişler. Arkan gibi miHs gruplanndan askerlerden daha çok korkuyonız. Oıüar bu iş için para alıyor. Kosova'da çocuk şarkılannda bifc nefretvar.' Füridye güzel. Tfirk halkı güzeL Bizun oralar gibi. An» eve dönmefc istiyoruz. Türkiye çok pahafa. Yemeider çok pahab. tstanbul'da ohnak yine de Kırklareti'deki kampta olmaktan daha iyi. Çahşmak istiyoruz. tş yok, ptyasa durgun... Buradan geçen arabalara bakıyoruz. 'Adama bak' diyoruz. Arabaa var, her şeyi var. zenginMği var, iyi de egkniyor, gidiyor geziyor.' ırptarla biıükte yaşamak istenüyoruz. Kosova'da sadece Arnavutiar katacağız. Eğer vermezlerse, sonuna kadar savaş! l ÇK'nin âlahı yoktu ama şimdi güçleniyor. Biraz daha silah tuplasınlar, hepimiz gideceğiz. Savaş bitince görürsünüz, orada ne yaptılar. Evteri yakûlar. Yeni evier mermerden. Baktdar yakamıyorlar, yıkıyorlar. Yerie bir ediyorlar. Etnik temiztik yapryorian' Savaşın çoeuklarıAYÇA ATAV Tüm dünyanın ızledığı Koso- va tragedyasının tanınmayan kah- ramanlan onlar. Adlan Şipe,Su- at, Lingrid. Fatos, Burhan, Bülent, Aryanid. Burin, \rdiyan._ Her gun. kaldıklan akraba ev- lennden çıkıp Kosovalılar Kül- tür ve Dayanışma Demeğı'nin karşısındakı ağaçlann altında toplanıyorlar. Birbirlenyle tanı- şıp dertleşiyorlar. Bir evde 12 - 14 kışı. Bazılan ev kiralamış. "250 mark kira. Çok pahah." ls- tanbul'da olmaktan memnunlar memnurı olmasına. ama en çok parasızlıktan dert yanıyorlar Dernekte Arnavutluk haber- lerini dinliyorlar. Geride kalan akrabalann akıbetini merak edi- yorlar. Kosova'danhıç haberah- namıyor. Yaşlan 18 ıle 25 arasın- da. Büyüklerdenıekte. onlar aşa- ğıda. Herkes dengı dengıne. Şıpe, Pnştine Ünıversıtesrnde mımarhk 3. sınıfta okuyor. NA- TO bombardımanı başlay ınca aı- lece arabayla Makedonya'ya gıt- mişler. Blaçe kampında günler- ce süren bekleyışten sonra Ma- kedonya'ya gırebılmışler. sonra da Türkiye "Binterce kişi iğne atsan yere düşmez. tnsan 4 gün aç kahnca insanhğından çıknor." Yoldatren gürültülerinın silah seslerine kanştiğını anlatıyor Şı- pe. Alışmış gürültülere, duymaz olmuş onlan. Ama şimdı yanın- da bınsi hapşırsa korkudan sıç- nyormuş Kosova'nın çocuklan anlatı- yorlar. "Mitroviça'dan Arnavut- luk arası 130 küometre. 13 gün yürüdük." Bırbaşkası. "Sırppo- Usi evlere giriyor. 5dakika. Ne al- duı, aldın. Çıkıyorsun öylece. Na- sılgirdiysenöyle." Polıs, Şıpe'mn yeğenınin evı- ne de girmış. "5 dakika." "Ev- den çıkınca kaçarun" dıye düşün- muş yeğenı Evın dışına çıktı- ğında bakmış kı ınsanlar dızı dı- zi kuyruk olmuş Nereye göturul- • Istanbul'da akrabalannın yanmda ya da kendi tuttuklan evlerde kalan Kosovah sığınmacı gençler, her gün Fatih'teki Kosovalılar Kültür ve Dayanışma Derneği'nin karşısındaki ağaçlann altında buluşup dertleşiyorlar. Zorluklarla geldikleri Türkiye'de eve dönecekleri günü bekliyorlar. düklerinı söylemeden trenlere bindırmişler Balık istifı. Tren bir duruyor. bir kalkıyor. Öldü- rüleceklerinı sanmışlar Sonra tren durmuş. "Makedonya sını- nndasınız" demışler Kosova'nın çocuklannın içle- ri dolu. Öykülennı anlatmak ıs- tıy orlar. Dernek kurucusu Hü- seyinGöğüş, medyaya sitem edı- yor "Orada zulüm devam ediyor. .Ama arükhaberierde yer vermi- yorlar." Suat. Kosova'da elektronik mü- hendisliğı okuyormuş NATO bombardımanı başlay ınca ülke- yi terk etmışler Okul yanda kal- mış. Türkiye ellerine 6 aylık ge- çicı bir oturma iznı vermış, ama burada eğitımlenne devam edıp edemeyeceklen belirsiz. Gerçi Kırklareli'ndeki kampta liseye kadar okunuluyor ama. Istanbul'da olmak kampta ol- maktan daha iyi "Orada otur dur" Kosova'nın çocuklan gayet iyi Türkçe konuşuyorlar. Sırp yö- netımi Arnavutça televızyon ya- yınını yasaklay ınca uydu anten- lerle Türkiye'yi seyTetmışler "Türkiye güzel, Türkhalkı gü- zeL" Ama eve dönmek istıyor- lar. "Ya Sırplar?™" dıye soruyo- ruz. Yüzlerde nahoşbir ıfade be- liriyor. "Kosova'da sadece Arna- vutlar kalacağız. Eğer vernıez- terse, sonuna kadar savaş!n Hıç Sırp arkada^lan olmamış. Türkiye\leki akrabahmn durumu da zof Kosovalılar Dayanışma Derneği. Kosovah gençler içın çeşıtlı etkinlıkler düzenliyor. Folklor, koro çahşmalan... 5 Haziran'da Tokat'ta bir konser düzenleyecekler. Kosovah göçmenlerin kurduğu 38 adet dayanışma derneği bir araya gelerek Dayanışma Komitesi'ni oluşturmuşlar. Türkiye'ye şu ana kadar giriş yapan 12 bin Kosovalının 6 bini akrabalannın yanmda kahyoriar. Komite. bu ailelere erzak yardımtnda bulunuyor. Komitenin etkinlikleri hakkında bilgi veren Hüseyin Göğ&ş, bazı hastanelerin parasız tedavi uyguladıklannı belirterek Kosovah sığınmacılann sağhk sorunlannın büyük ölçüde çözüldüğünü söylüyor. Komite bir de bagışlann dağrtımınt koordine ediyor. Sığınmacılan agırlayan aileler de zor durumda: "Afleter yatak temin ediyorlar etmesine. Bir de onca boğazın doyurulması var. Stğmmacıian misafir eden akrabalannın maddi dummlan da öylt pek ahım şahım degfl kL." (Fotoğraflar ÜĞUR DEMİR) Ne savaştan önce ne de sonra. "Bir Sırp Debir arada kalmakzo- runda kalsanız* ona kar^ı ne his- sedersûüz?" diye sordugumuzda ıse birbırine kanşan sesler arasın- da boğuk bir ses Arnavutça ya- nıt veriyor. Çevnnyorlar- "Bir Sırp ile kaham onu hemen vuru- nım. Bir Sırp senin ananı baba- nı öldürmüşseonunla nasıl yaşa- yabüirsin. Sırp ismine bile taham- mül edemem." Bir başkası atılı- yor "Savaş bitince görürsünûz orada, ne yaptılar. L\kri \akb- lar. Yeni evler mermerden. Bak- tılar yakamıyorlar. yıkıyorlar. Yerie bir ediyxjrlar." "Etnik te- miztik >apıyorlar" Kosova'nın çocuklanna, ken- dı aralannda en çok ne konustuk- lannı soruyoruz- "MDoşeviç'i na- sü devirmek" diye yanıtlıyor bir ses. Sonra söz Kosova Kurtuluş Ordusu'na (UÇK) gelıyor. Her- kes bir ağızdan konuşmaya baş- lıyor: Onlar orada savaşıyor, biz burada ne yapıyoruz? Birisi atıhyor "UÇK'y«gider- sin, ne ile savaşu-sm? n "Tanka karşı sopayla savaşdmaz kL" Si- lah versınler dönup savaşacaklar. Ama artık UÇK güçleniyor. "Sırplan mahvedecekT 'İstanbul pahah' Sonra söz parasızhğa geliyor Istanbul çok pahah. Yemek pa- halı. İş yok. Pıyasa durgun. lçtenlikle yoldan geçen araba- lara baktıklarını anlatıyor- lar "Adama bak diyoruz. Parası var, arabası var, her şeyi var,zen- ginliği var, iyi de egleniyor. Gidi- yor, geziyx)r. r Gülümseyen yüz- lerin ardında saklamaya çahşrık- lan öfkeleri \e endişeleri ıle Ko- sova'nın çocuklan "Biz küçük bir miDetiz" diyor Şipe. "Büyük- ler yaayor, biz oynuyoruz." As- lında çok fazla şey ısteıruyorlar. IETT bedava olsun. Bir de dün- ya nasıi yaşıyorsa onlar da öyle yaşasmlar ESKİBAŞBAKAN Y\RD1MC1SI DBASKOVİÇ 'Saldmbirhafta içinde sona erecek' PARİS(AA)-Belgrad yönetıminin görevden aldığı eskı Yugoslavy a başbakan yardımcısı Vuk Draskoviç, NATO'nun ülkesıne yönelik bombalamanın bır hafta ıçınde sona ereceğini ılen sürdü. Fransa'da yayımlanan Le Pansien gazetesıne konuşan Draskoviç. "Göreceksiniz, en çok 8 gün içinde bombalama duracak ve her şey sona erecek" dedi. Draskoviç. "niçinböyle iyimser bir Fıkre sahip olduğu" sorusuna ise "Bu benim fikrim. Daha fazla bir şey söyleyemem" yanıtını verdı. Vuk Draskoviç, bombalamanın sona ermesınden sonrakı aşamanın ıse seçim olacağını öne sürerek bu seçımlerde Yugoslavy a De\let Başkanı Slobodan >Bloşe>iç'ın karşısına aday olarak çıkacagını söyledı. Draskoviç geçen ay Kosova"da BM denetimı altında yabancı askerlenn konuşlanması yönündekı isteğıni açıklamasından sonra Belgrad yönetımi tarafından göre\ den alınmıştı. Fabrika yerine sivîller vuruldu NATO'nun önceki günkii saldınlannda Priştine'nin 40 kilo- metre güneyindeki l rose\aç kenti de vuruldu. E>1eri yerie bir olan Arnavutlar çaresizlikiçindeydi. (Fotograf: REUTERS) DışHaberierSenisi-NATO' nun Yugoslavya'ya yönelik operasyo- nunda dün Kosova'nın Urosevaç kentınde bır yerleşim birimının vıırulması sonucu yedi Arnavut'un ağır yaralandığı bildırildı. Görgu tanıklan, uçaklann bu- yük bir olasıhkla Urosevaç'taki bır metal fabnkasını hedef aldığı- nı. ancak bombalann yanlışhkla yerleşim merkezıne ısabet ettığı- nı behrttıler NATO uçaklan dün Belgrad'da- ki Sırbistan lçişlen Bakanlığı'nı da vurdu. Tanyug ajansı. daha ön- ce de v^ırulan Içişleri Bakanhğı bi- nasının dün sabaha karşı TSt 04.05'te vuruldugunubelirtti. Sır- bistan lçişlen Bakanlığı'nın, Ko- sovah Arnavut sığınmacılan Ko- sova'dan göçe zorlayan güvenlik güçlennın koordinasyonundan so- rumlubakanhk olduğu belirtiliyor. Özel Studıo B radyosu ıse NA- TO uçaklannın Belgrad'daki Sırp polıs merkezıni vurduğunu bildir- di NATO'nun dün gece vurduğu yerier arasında Belgrad elektnk dağıtım şebekesi. radyo vericile- n. petrol ve cephane stok merkez- lerinın bulunduğu kaydedıldi. 'Operasyon sürmeli' NATO Avrupa Müttefık Kuvvet- ler Başkomutanı General VVeskıy Clark operasyona ara verilmesi- ne karşı olduğunu söyledı. Clark. operasyonlara ara vermenin Sırp- lann Kosova'da etnik temizliğe devam etmesını ve hava savunma sıstemlerini yenılemelerini sağla- yacağım belirtti. 19 MKYIS - 4 HAZİRAN 1999 İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı 11. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali programında 24 - 25 Mayıs 1999 tarihlerinde yer alan "Fausf'gösterilerinin gerçekleştirilmesindeki değerli katkıları için VVestdeutsche Landesbank'a teşekkür eder. VVestLB FESTİVAL SPONSORU Henkel KUBUMSAL SPONSORLAR KOCBANK ! S T U B I L V RENAUU Bu ılan Cumhurıyet Gazetesı'ntn katkısıyla yayınlanm<şt<r Cumhurtyet Nevvsvveek "- Başkan Bill Clinton'ın onayı alındı 6 CIA, Miloşeviç'e karşı hackerları kuüanacak' NEVV YORK (AA) - ABD Merkezı Haber Alma Teşkilatı'nın (CIA) Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'ı devirmek ve beş parasız bırakmak içın. Başkan Bill Clinton'ın onayıyla "çok gizli" bır plan hazırladığı öne sürüldü. ABD'de yayımlanan haftalık Nev. r sv, r eek dergisinin habenne göre. hava saldınlanndan istedığı sonucu alamayan. kara harekâtına ise sıcak bakmayan Başkan Clınton. Mıloşevıç'ten kurtulmak içın son derece gızh üçüncü bır senaryoyu denemeyi kararlaştırdı. Derginın son sayısında Gregory VTstica imzasıyla yayımlanan habere göre. CIA. Mıloşeviç'ın "hakkından geimekiçin'" iki aşamalı bir plan hazırladı. Planın ılk bölümü bombardımanlar yoluyla Yugoslavya'nın altyapısını mahvetmeyı, ülkede gıda başta olmak üzere her türlü ihtıyaç maddesi sıkıntısı • Newsweek dergisinin haberine göre, CIA hesabına faaliyet gösteren bilgisayar korsanlan. Miloşeviç'e ait hesaplarda bulunan paralan azar azar başka hesaplara aktaracak. yaratmayı ve sosyal huzursuzluk çıkartarak Miloşeviç'i devirmeyi amaçlıyor. Planın, sıyası gözlemciler tarafından inanılması güç olarak nıtelendırilen ikincı aşamasında ıse CIA, Miloşeviç'in özellikle Rusya, Yunanıstan ve Kıbns Rum kesımindeki bankalarda saklandığını tespit ettığı mılyonlarca dolarlık servetiyle ilgili planı devTeye sokacak. Buna göre. CIA ilk aşamada kendi adamlan aracılığıyla bu bankalann çalışma ve güvenlik yöntemlerinı öğrendikten sonra, teknolojık jargonda "hacker" olarak adlandınlan bilgisayar korsanlannı devreye sokacak. CIA hesabına faaliyet gösteren bilgisayar korsanlan. Miloşeviç'e aıt hesaplara "çengel atacaklar" ve hesaplarda bulunan paralan azar azar başka hesaplara aktaracaklar. BIÇAK SIRTI EROL MANtSAU Tüketim Tophımu Bindiği Dah Kesmiyop mu? Tüketim toplumu acaba ınsanlarasunduğu "her şey tüketim için" felsefesinın kurbanı mı olacak so- rusu, yann için tehlike sinyallerini de beraberinde getirmektedır. Her şey tüketim için deyince... Dünyamız insanı bugün tüketim çılgınlığı yaşı- yor. özellikle gelir düzeyı yüksek toplumlar (ülke- ler) sistemin yeni alışkanlıklann, iletişim çağının, adı- na ne dersek diyelim, bunlann sonucu olarak bir tüketim çılgınlığı içinde. Yeni ürünler, yeni alışkan- lıklar, yeni eğlenceler, yeni "markalar" çılgınlığı sü- rükleyen öğeler. Daha fazla tüketim insanlann bilinçaltına ve üs- tüne yerieştirilen "cips"ler gibi toplumlan sürük- lüyor. Ve daha "maddeci" bir toplumsal yapı or- taya çıkıyor. Tüketim ve mutluluk özdeşleşiyor. "Ne kadar tüketirsen o kadar mutlusun" ifadesi insanların beyinlerine yerleşiyor. özellikle ekono- mik olarak gelişmış toplumlarda. Azgelişmişler ise bunun "özlem çılgınlığını" ya- şıyorlar. Histeri krizi içındeler. Ellerine fırsat geçe- bilen dar çevreler bunu sonuna kadar uyguluyor. Tüketim, marka, insan benliğı iç ıçe geçmış. In- san benliği, tüketim ve markalar arasında kaybol- muş. Marka, benliğın yerini almış. Ve doğal sonuç: Gelişmiş ve azgelişmiş dünya "daha maddeci" bir toplum olma yolunda hızla "iler- liyor." Tüketim ve tüketim özlemi, maddeyi insan benliğinin üzerine çıkartıyor. Insanlık ölçüleri, mutluluk ölçüleri değişmiş. "Ne kadar tüketim, o kadar mutluluk" adeta bır özde- yiş olmuş. Artık insanlar çevreye, "tükettiğin ka- dar konuş, markan kadarkonuş" dercesine bakı- yor ve bakılmak istiyor. Maddeci bir toplumsal yapı, yaşam "felsefesi" doğmuş ya da doğuyor. Mutluluk anlam değiştı- riyor. Tüket, mutlu olursun, ya da senı ancak mar- kalar mutlu eder dercesine insan benliğinin üze- rine çöreklenmiş bir yılan gibi çıngırağını öttürü- yor. Bu ses her yere yayılmış.. yayılıyor. İletişim sis- temi ile her yere ulaşıyor. Kulaklar bu çıngırağın se- sine alışmış. Duymak, görmek, bunu yaşamak is- tiyor. Madde, mal, tüketim, marka, her şeyin önünde gidiyor. Arkasında milyarlarca insan, bunu izliyor. Hattayakalamak için kovalıyor. Yakalayabilen ya- kalıyor, yakalayamayan gelecek sefere diyor, koş- mayı sürdürüyor. Ya yann ne olacak? BM istatistiklerine bakıyoruz, dünya gelir bölü- şümü daha da bozuluyor. Gelir farklılıklan arasın- daki uçurum büyüyor. Ve en önemlisi, uzmanlann hazırladıklan raporlar; 10 yıl, 20 yıl sonra uçuru- mun çok daha büyük olacağını yazıyor. Düzelme gözükmüyor. Bk taraftan tüketim ile mutluluğu, marka De kicp- liği "özdeşleştiren" maddeci bir yeni dünya düze- ni, "yeni yannlar" sunuluyor. Maddeci bir yaşam felsefesi yaratılmakta. Diğer yandan, yann "gelişmişlerle azgelişmiş- lerarasındaki" uçurumun daha da büyüyeceği bir dünya geliyor. O zaman tüketimi mutluluk olarak gören bu yaşam felsefesi içindekı insanlar, özlem- lerinin çok gerisinde kalmak zorunda olduklannı gördükleri zaman ne yapacaklar? "Mutsuz" ola- caklar, mutsuzluğun tutsağı olduklannı görecek- ler. Tüketim mutluluktur felsefesinı yaratanlar mil- yaıiarca insana nasıl bir yanrt verecekler? Mutsuz- luk sizin kaderiniz diyebilecekler mi? Tüketim. marka, mal, mutluluğuntekölçüsüdür diyen anlayış, yarının bunalımından çıkış yollannı da düşünüyor mu? Dünyamız hızla, "bu çelişkinin" içine sürüklen- mektedir. Büyük bunalımlara yol açacak bir çeliş- kinin... Milyartar, mutsuzluğun bir kader olduğunu kabul- lenecekler mi? 'Sırp lider için kaçış senaryoları' LONDRA(AA>lngil- tere'de yayımlanan The In- dependent gazetesi, NATO harekâtının amaçlarına ulaşmasından sonra Yu- goslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'e 'ne olacağı' sorusuna yanıt ararken, Sırp liderin NA- TO üyesi olmayan bir ül- keden sığınma hakkı ala- bileceği olasılıgına dikkat çekti. Brükserdeki diplomat- lann nabzını yoklayarak bu soruya yanıt arayan ga- zete, uluslararası kamu- oyundakiyaygınbeklentı- nin, Miloşeviç'in Ulusla- rarası Savaş Suçlan Mah- kemesi önüne çıkanlması yönünde olduğuna, dün- yanın pek çok ülkesinde Miloşeviç'in 'dokunul- mazlık' sahibi olduğu gö- rüşüne itibaredilmediğıne dikkat çekti. NATO müt- tefıklennin şimdi, harekâ- tın tamamlanması ve NA- TO'nun hedeflerine ulaş- masınm ardından Miloşe- viç'e nasıl davranılacağı üzerinde de tartıştıkları ifade edilen haberde, bu • Miloşeviç'in bir başka ülkede sığınma araması olasıhğı üzerinde kuvvetle duran gazete, bu konudaki tahminlere de yer verdi. Bu tahminlerir başında Belarus'un yer aldığıru belirtti. ülkelerden birinin üst dü zey bir diplomatının "Önun gibi bir diktatön kapılannı açacakbir ülkı her zaman çıkacakür" de diğıne işaret ettı. Darbe olasıhğı Bır başka senaryonuı da, Miloşe\iç'in halkmıı isteğiyle ıktidardan düşü rülmesi olduğunu yazaj gazete, Romanya Devle Başkanı NikoiayÇavuşes ku'nun başına gelen son la karşılaşabileceğini d kaydetti. The Independen bır dığer senaryonun ds Miloşeviç'm yakın çevre sinın darbesıyle uzaklaşti nlacağı yönünde olduğu nu belirtirken, ancak ş anda bu senaryolann hiç birinin gerçekleşeceğin dair bir işaret bulunmad ğını savundu. Miloşeviç'in bir başk ülkede sığınma arama olasıhğı üzerinde kuvve le duran gazete. bu konı dakı tahminlere de yer ve dı. Bu tahminlerin başıı da Belarus'un yer aldığı belirtti.