Katalog

Cumhuriyet INTERNET'TE www.cumhuriyet.com.tr www.cumhuriyet.com Cumhuriye75. YIL SAYI: 26838 / 200.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: V U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) Cumhuriyet STANBUL VE ÇEVRESİNDE YAYINDAYIZ 31 MART 1999 ÇARŞAMBA C U M H U R İ Y E T KURT STEINHAUS İ N E Ğ İ T İ M V E K U L T U R H İ Z M E T L E R İ ATATURK DEVRIMISOSYOLOJISI Çeviren: Necdet Sander Alman bilim adamı ve sosyoloğu Kurt Steinhaus. "Atatürk Devrimı Sosyolojisi" adlı bilimsel çalışmasının ikinci cildinde, cumhuriyetçi ulusal devletin kuruluşundan sonra kültür ve hukuk alanlarındaki Batılılaşma ve laikleşme hareketlerini anlatmakta, ekonomide sermaye birikıminin, toplumda ise yeni sınıfsal niteliklerin oluşma surecini, belgelere ve istatistiklere dayanarak ıncelemektedir. Yazar, ayrıca bu kitabında, Türkiye'deki politik ve sosyal değışim surecı ıçinde devlet-toplum ilişkilerine de değınmektedir. Atatürk'ün 'tam bağımsızlığın' ancak 'politik, mali, ekonomik, kültürel, askeri, adli ve öteki alanlardaki tam bağımsızlık ve özgürlükle birarada gerçekleşebileceği' ilkesinin, 1950'lerden sonra ne ölçüde uygulandığı üzerinde de durmaktadır. Kurt Steinhaus, bü ilgi çekici bilimsel incelemesini şu sözlerle tamamlamaktadır: "Bugunkü Türkiye objektif olarak incelenırken, Kemalist devrimin amaçlarına tam olarak ulaşamadığı gormezlıkten gelinemez." 6u onemli bilimse! çalışmanın ikinci cildinin de ilgiyle karşılanacağını umarız. Cuma günü Cumhuriyet'le birlikte... L İ S E L E R E G İ R İ Ş DENEME SINAVI Özel Dershaneler Birliği Derneği (ÖZ.DE.BİR.) ile ortaklaşa yürütülen bu çalışma 8. Sayfada 21 yıl sonra Kayseri 'de... Ecevit, iktidarını üanetti• Başbakan Bülent Ecevit, seçim gezileri çerçevesinde dün, 21 yıl aradan sonra eşi ve DSP Genel Başkan Yardımcısı Rahşan Ecevit ile birlikte Kayseri'ye gitti. Ecevit, seçimlerden "koalisyon" çıkma olasılığına dikkat çekerken "Bu seçimlerden sonra hükümet kuracağıma inanıyorum, ancak ortağımın kim olacağına, bıraktn vatandaş karar versin" dedi. • Ecevit, Kosova sorununa değinirken, Rusya Başbakanı Primakov'la Yugoslavya Devlet Başkanı Miloşeviç'in dün yaptıklan görüşmeden umutlu olduğunu aktardı. • 5. Sayfada Mesut Yılmaz îzmir 'de 'Siyaset hizmet araculır'• Seçim çalışmalan için tzmir'de bulunan ANAP Genel Başkanı Yılmaz, siyaseti hizmet aracı olarak gördüklerini belirterek "Kendim için, partim için değil, sizin için oy istiyorum" dedi. "Ne kadar çok oy verirseniz, size hizmet için o kadar çok çalışınz" diye konuşan Yılmaz, seçimlerden sonra da halkın arasında olacaklannı söyledi. Gaziemir'in Sarnıç beldesi ve Karabağlar'da kent turu yapan Yılmaz, 18 Nisan seçimlerinin, Tûrkiye'nin bugüne kadar yapılan en önemli seçimlerinden biri olacagmı söyledi. • 7. Sayfada Deniz Baykal Antalya 'da 'Turizmde kayıp büyük9 • CHP lideri Baykal, Antalya'da yaptığı konuşmada, seçimin demokratik rejim, huzur ve ekonomi için önemli olduğunu vurguladı ve turizmdekı durgunluk konusunda hükümetın yeterli çaba göstermediğini ileri sürdü. Kemer'de esnafın sorunlannı dinleyen Baykal, "Bir tane bile turist göremedim. Bu yıl turizm sancılı bir dönem yaşıyor. Bu konu önümüzdeki dönemde Tûrkiye'nin en önemli sorunudur" dedi. • 5. Sayfada Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Lebedev son gelişmeleri Cumhuriyet 'e değerlendirdi W ABD yaıılışyapıyor'Her etnik topluluk devlet olamaz' Hoibrookeun girişimlerinin hep başarısız olduğunu öne süren Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Lebedev, ABD'nin diplomatik çabalanmn yetersiz olduğunu söyledi. Lebedev, "Kosova Arnavutlan Tito zamanında sahip olduklan otonomiyi istemekte haklılar bana göre. Dağlık Karabağ Ermenileri de otonomi istemekte haklılar. Çeçenler de otonomi istemekte haklılar. Eğer biz şimdi her etnik topluluk için sınırlan değiştirmeye ve devlet vermeye kalksak yok oluruz. Savaşlar her yerde patlak verir" dedi. SERKAN DEMİRTAŞ ANKARA - Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Alek- sander Lebedev, Rusya'nın Ermenıstan'daki askeri üs- lerine yerieştirdigı Mıg 29 savaş uçaklan ve S-300 fü- ze sistemlennin, Incirlik'i kullanan Amerikan ve Jngi- liz savaş uçaklanna karşı bir sıgorta oluşturduğunu söy- ledi. Terör örgütü lideri Ab- dullah Ooüan'ın Türkiye ve Rusya'yı fuzağa' düşürme- ye çalışhğını. ancak iki ülke yönetimlerinın akılcı tutum- lan sonunda kurtuldukJannı anlatan Lebedev, "Bn ada- ıran rehineieriotaıuüdan son anda kurtufchık" diye ko- nuştu. NATO'nun Yugoslav- ya'ya yönelik askeri hare- kâtı sonunda gerilen NATO- Rusya ilişkileri, Ankara- Moskova ilişkilerini de et- kiledi. Büyükelçi Lebe- dev "in sorulanmıza verdiği yanıtlar şöyle: - Kosova bunalımı ve NA- TO harekâünı nasıl değer- lendiriyorsuntız? - Hava saldınlannın Do- ğu-Batı. Rusya-NATO ılış- kilenni bozacağını düşünü- BİNLERCE KOSÖVALIY OLLARA DÜŞTÜ - Sırp güçlerinin uvguladığı baskı yüzûnden evlerini terk etmek zorunda kalan Kosorab Arnavut- lar kafileler halinde Arnavutluk, Makedonya ve Karadağ'a geciyoriar. Binkrce mültecinin de yoUarda olduğu bildirildL (Fotoğraf: REUTERS) Migler İncirlik'e karşı sigorta' indriik'in ABD tarafından kullanılmasından rahatsız olduklannı söyleyen Lebedev "Bir gün bazı çılgın pilotlann, kazayla da olsa, coğrafi olarak bu kadar yakın olan bir bölgede, ortak hava savunma sisteminin içinde bulunan bir ülkeyi vurmayacağından nasıl emin olabilirim?" şeklinde endişesini dile getirdi. Rusya'nın Öcalan'ın tuzağına düşmekten kurtulduğunu de belirten Lebedev "Bu bağlamda, başta Cumhurbaşkanı Demirel, Ecevit ve Yılmaz'a, akılcı politikalan nedeniyle teşekkür ederiz" dedi. BM uyardı 'Bölgede göçpaniği başladı' \ # Btrleşmış Milletler, bölgede sığınmacı krizi yaşandıgı uyansında bulundu. Komşu ülkeler sığınmacı akınmdan duyduklan kaygıyı dile getiriyor. Karadağ Özerk Cumhuriyetinın Devlet Başkanı Dyukanoviç, şu ana kadar 17binden fazla mültecinin Karadağ'a geldiğini, binlerce mültecinin de yolda olduğunu söyledi. Arnavutluk'taki Kosovalı sığınmacılan taşıyan "San Marco" gemisi dün ttalya'ya ı ulaştı. Yetkililer, gemiye ilk seferde binemeyen çok sayıda sığınmacının ise Arnavutluk sahilinde beklediğini söylediler. • 10. Sayfada yorum. Büyük bir hata. Bu- nu söylemekle Belgrad yö- netiminın her zaman akılcı davrandığını. doğru da\ ran- dığını söylemek istemiyo- rum. Ama Holbrookebu de- fa başanlı olamadığı Yugos- lavya'da daha önce de bir- kaç defa başansız oldu. Kıb- ns 'ta da başansız oldu. Eğer Holbrooke'un diplomatik yeteneklerine bu kadar gü- venilıyorsa nıçin ısrar edil- medi. bu çabalara niye de- vam edilmedi? Eğer bütün çabalar devam ettinlseydı o zaman saldınlan normal karşılayabılirdık. Konular arasında analojiler. benzer- likler kurmak istemem, ama Dağlık Karabağ konusu var. Azeriler, Karabağ'ın tarihi topraklan olduğunu söylüyorlar. Aynı şe- yi Yugoslavlarda Kosova için söylüyorlar. Tarihi olarak doğru, ama şimdi durum de- ğışik. Kosova Arnavutlan Tito zamanında sahip olduklan otonomiyi istemekte hak- lılar bana göre. Dağlık Karabağ Ermeni- leri de otonomi istemekte haklılar. Çeçen- ler de otonomi istemekte haklılar. Eğer biz şimdi her etnik topluluk için sınırlan de- NATO'danMiloşeviç'e netRusya Başbakanı Yevgeni Primakov, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç ile Belgrad'da dün yaptığı görüşmeden umutla aynldı. Ancak ittifak üyeleri Miloşeviç'in önerilerine tepki göstererek NATO operasyonlannın durdurulması için somut bir önerinin gelmediğini vurguladılar. Görüşmeden sonra Almanya Başbakanı Schröder ile bir araya gelmek için Bonn'a geçen Primakov, "Miloşeviç yapıcı olmaya hazır. Bombardıman durursa bölgedeki askeri varlığını azaltmaya kararlı" dedi. Miloşeviç de televizyona yaptığı açıklamada, sorunun siyasi yollardan çözülmesini istediklerini belirterek "Sorun çözülebilir, ancak binlerce ton bombayla değil" diye konuştu. _.,-.;. t .^ 1 ABD Başkanı Bill Clinton, harekâtı durdurmak için Miloşeviç'in önerilerini yetersiz buldu. îngiltere Dışişleri Bakanı Robin Cook da Miloşeviç'in kendilerine koşul dayatma noktasında olmadığını, NATO'nun koşullanru kabul etmedikçe harekâtın devam edeceğini söyledi. Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ise Primakov ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, NATO'nun Yugoslavya'dan, müzakerelere hazır olduğunu gösteren somut işaretler almaya ihtiyacı olduğunu belirtti. Schröder, "Yugoslavya Devlet Başkanı'nın önerileri kabul edilebilecek gibi değil. Miloşeviç'in teklifi, siyasi çözüm için temel oluşturamaz" dedi. • //. Sayfada ğiştırmeye kalksak ve devlet vermeye kalksak yok oluruz. Sanınm ki tüm dünya kaybeder. Ve o durumda savaşlar her yer- de patlak verir, etnik çatışmalar artar ve ne NATO ne onun askeri kuvveti bunlan çöz- meye yeter. - Türldye-Rusya ilişkilerine geçersek- Abdullah Öcalan bunalımının ardından son gelinen durumu nasıl değeriendiriyor- sunuz? - Aslında her iki taraf da Öcalan tarafin- dan yaratılan birtuzağa düşmekten kurtul- du. Çünkü Öcalan'ın Moskova'ya gelişi ve orada bannması dunımunda iki ülke ilışkilennin büyük ölçüde bozulması riski vardı. Bu bağlamda Türk liderlerine, baş- ta Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Bülent Ecevit ve eski Başbakan MesutYılmaz'a, ızlediklen akılcı polıtika- lar nedeniyle teşekkür ederiz. Tabii ki biz de işbirliği içindeydik ve ortak çabalar sa- yesinde tuzağa düşmedik ve ikili ilişkile- rinuzi bu adama rehın bırakmamış olduk. Çünkü böyle bir durum son derece olum- suz sonuçlara neden olabilirdi. Şimdi Öca- lan mahkeme sürecinde. Ne kadar sürece- gini bibniyorum, Dışişleri Bakanlığı "1 ay, 2 ay, 3 ay sürebflir" yanıtını veriyor. A- ma şunu söylemek gerekıyor; ilişkileri- mizde bu adamın rehıni olmamamız gere- kir. - Rusya'da Öcalan'ın tuzak kurmasına vardım edenler,destekolanlaryok nıu> du? - Bildiğiniz gibi Bayan Mitterrand bıle mArkasıSa.l9,Sü.3'te İRTİCA 'DERİBAYRAMF YAPTI • t Sayfada AVCI PKK EYLEME GECEBtLtR B i Sayfada ÖC\LAN'IN AVUK^LARINA İZÎN VERİLMEDİ Ml Sayfada PARTİLER YALNIZCA UMLT DAĞITTI U P~ Sayfada GUIVCEL Mavi Carsı saldırısı CUNEYT ARCAYL REK Aynaya Bak! Bir zanlı daha yakalandı 2000 yılı, Türkiye'yi yönetenler için 20. yüzyılın her- hangi bir yılı. 2000'li yıllann büyük Türkiyesi'nden söz açan nu- tuklara, demeçlere kulak asmayın. 21. yüzyılın Türk yüzyılı olacağını söyleyenlerin 20. yüzyılda yaptıklarına bakın, neler olabileceğıni anlar- sınız. 18 Nisan seçimlerinden sekiz ay sonra 21. yüzyıla MArkasıSa. 19.SÜ. l'de Istanbul Haber Servisi - Kadıköy 'de- ki Mav ı Çarşı'ya düzenlenen molotof- kokteylli saldınya kanştığı ileri sürü- len bir kişi Mersin'de yakalandı. Yaka- lanmasının ardından İstanbul'a getiri- len zanlının sorgusu, Vatan Cadde- si'ndeki Terörle Mücadele Şubesi'nde sürüyor. Mavı Çarşı'ya düzenlenen saldınya kanştığı bildirilen Metin Yamalak, Mersin Emnıyet Müdürlügü Terörle Mücadele Şubesi ekipleri tarafından yakalandı. Mersin'de yakalanan Yama- lak, dün herhangi bir işleme tabi tutul- madan tstanbul Terörle Mücadele Şu- be Müdürlügü'ne getmldi. Emnıyet yetkilileri, Yamalak'ın sorgusunun sürdüğünü ve önümüzdeki günlerde görgü tanıklanyla yüzleştirileceğini bildirdi. UArkastSa. 19, Sü. l'de Beşiktaşlı Oktay iyilesirse ilk 11'de oynayacak Fener'de Rüştü sıkıııtLSi Fenerbahçe'de Beşiktaş maçı önce- si kaptan Rüştü paniği yaşanıyor. Kramponlannın altına yapışan çamur- lan maket bıcağı ile çıkanrken elini kesen millı kalecinin Beşiktaş maçına yetiştirilmesi için doktorlar seferber ol- dular. Beşiktaş'ta ise Fenerbahçe ile yapacağı derbi maçın hazırlıldan sü- reıîcen teknik direktör Feldkamp, kalan tüm maçlan kazanmak zorunda olduk- lannı, sakatlığı süren Oktay'ı iyıleş- mesi dunımunda oynatacağını söyledi. Galatasaray'da yedeklere şans doğ- du. Cumartesi günü deplasmanda Samsunspor ile karşı laşacak olan Sa- n-Kırmızılılarda sakat futbolculann çokluğu teknik ekipte sıkıntı yarattı. Tugay ve Emre'nin sakatlıklan teknik direktör Fatih Terim'i düşündürürken uzun süredır yedekte bekleyen futbol- culara bu maçta forma giyme şansı doğdu. I Spor'da