Katalog

7ARALIK1999SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI /ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 İTO'ıta yeni yönetim • Ekonomi Servisi - Istanbul Ticaret Odası'mn 29 Kasım'da yapdan seçimle belirlenen yeni yönetim kurulu ilk toplanhsında görev bölümü yaptı. Mehmet Yıldınm ittıfakla yeniden Yönetun Kurulu BaşkanlığYna seçüiıken, Ugur Çatbas ve Zekai Eres'in Başkan Vekilliklerine, Dınçer Şekerci'nın de Muhasip Uyeliğe getınldıği bildırildı. Yönetim Kurulu üyelıklenne de Nermı Bekıroğlu, Ali Kopuz, Ahmet Kuşçulu, Bülent Barlak, Hikmet Tannverdi, Muharrem Keçeli, Nejat Yirmibeşoğlu' nun seçildıği kaydedildı. DTÖ'ye karçı • ANTALYA(AA)- Tanm ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Vedat Uzunlu, Türkıye'de pamukçuluk sektörünün, Dünya Ticaret Örgûnî'nûn (WT0), tanmda liberalizasyona ılişkin alacağı kararlara karşı hazırlıklı olması gerektığıni söyledi. Uzunlu, Türkıye'de tanmda yapısal reformlara gıtmek ıçin birtakım adunlann atıldığuıı kaydederek, "Bunu yalnızca dünyaya entegre olmak içın değil, tanmın genel ekonomiye katkısuıı arttırmak için de yapıyoruz" dedi. Fatıra -*9 *919 ?,:1 : CHnton'a çıktı • Ekonomi Servisi - Önümüzdeki yüzyılda dünya ekonomisini şekillendırecek kararlann almmasırun beklendiği Dünya Ticaret Örgütü'nün (WT0) Seattle toplantılanndaki başansızlığın faturası ABD Başkanı Bill Clinton'a çıkanldı. ABD basını, WT0 zirvesindeki başansızhğa, Clinton yönetimınin uluslararası ticaret stratejisini yanlış yönlendirmesini gerekçe gösterdi. New York Times gazetesı de, Clmton'ın başkanlık görevinin son yılmda tıcaretin liberalleştirümesine yönelik yem bir hareketi devTeye sokmasını "ölümcül bir yanlış" olarak değerlendirdi. tşBankasıTıa kredi • İSTANBUL(AA)- Türkiye Iş Bankası'nın uluslararası mali piyasalardan sendikasyon yoluyla sağladığı 275 milyon dolarhk krediye ılışkın anlaşma, bugün Londra'da imzalanacak. îhracatın finansmanında kullanılacak lıbor artı yüzde 0.55 faizli ve 1 yıl vadeli krediye, 34 uluslararası banka katıldı. Genel Müdür Ersın Özince, Türkiye'nin dış kaynağa en çok ihtiyaç duyduğu ve yüksek kredi faizlerinden şikâyet ettiği bir dönemde, Iş Bankası'nın libor artı yüzde 0.55 faiz oranı ile 275 milyon dolarhk bir krediyi kolaylıkla sağlamasını, büyûk bir t başan olarak niteledi. Kentbank'a yeni genel müdür • İS1ÂNBUL(AA)- Kentbank Genel Müdürlügu ve Yönetim Kurulu üyeliği görevine Veysel Bilen getirildi. Bankacıhk yaşamına 1979 yılında Garanti Bankası'nda başlayan Bilen, 1992 yılmda Toprakbank'a geçti. Bilen, 1996 yıhndan bu yana Toprakbank'ta genel müdüriük görevıni yürütüyordu. Özel finans kurumlan tepki göstererek, hükümeti 'yeraltına kaymakla' tehdit ediyor Islaıııi para denetim istemiyorEkonomiSenisi-TBMM'ye göndenlen Bankacılık Kanunu değışıklik tasansıyla "faizsiz kazanç" uygulamasına son verilme- si öngörülürken tslami finans kuruluşlan, hükümeti "veralüna kaymakia" tehdit edı- yor. Bankacılar, finans kurumlannın hükü- mete olan tehditlerini "Banka ohnasüredn- de en az 40-50 milyon dolar zorunlu serma- yesözkoousuohcak.Edd bankahrmda avan- tajlanndan yararlanamayacaklar. Bütün dertleribu" biçiminde değerlendınrken, bu kesimin müşterisinin de, Islamı holdingle- re, gayrimenkul, borsa, döviz ve aJtına ka- yacağı bildiriliyor. tslami finans kuruluşlan aynca, ban- kacılık sıstemırun munzam karşılığı ayır- • Faizsiz kazanca son veren tasanya tepki gösteren Islami finans kuruluşlannın tedirgin olmasının arkasında, banka olma sürecinde gerekli olan ortalama 40-50 milyon dolarlık zorunlu sermaye yatıyor. Kuruluşlar aynca, bankacılık sisteminin munzam karşılığı ayırmak başta olmak üzere tabi olduğu birçok denetim mekanizmasından da tedirgin. mak başta olmak üzere tabi olduğu birçok denetim mekanizmasından da tedirgin olu- yorlar. tslami banka olarak da nitelendirilen özel finans kurumlanrun (ÖFK) ayncalıklannı kaldıracak olan bu düzenleme, 28 Şubat sürecmin devamı olarak nitelendiriliyor. Bu süreçte, ırtıcaya hızmet ettıklen kuşkusuy- la mercek altma alınan ÖFK'lerin banka- cılık sektöründeki kredilerin yüzde 4.7'si- ne sahip olduklan bildiriliyor. TBMM'ye sunulan yasa tasansıyla ÖFK'lerin tasfiyesi ile birlikte, Islami ku- rallara göre çalışan bankalara "faiz haram" diye akan milyonlarca dolar tutanndaki ta- surruflann kontrolü de gündeme gelecek. Philsa ürünlerine de zam geldi Sigarafiyatlancuitı EltoooifflSerYBİ-TEKEL ürünlerinin önceki gûn yüzde 44 oranında artnnlmasından sonradün de Philip Morris / Sabancı (PfflLSA) tarafindan üretilen sigara fıyatlanna zam geldi. Sigaralann fiyatlan, yüzde 25 ile yüzde 41.18 arasında değişen oraniarda yükseltıldı. Buna göre, 650 bin lira olan Marlboro 100's ve Marlboro Lights 100's yüzde 30.77 artışla 850 bin liraya çıktı. 600 bin liradan safılan Marlboro Box ve Marlboro Lights Box da yüzde 33.33'lükartışla 800 bin lira oldu. Yûzde 30.77 zam gören Parlıament Special Box ve Parliament Lights Special Box'ın fryan 650 bin bradan 850 bin liraya ulaşb. 400 bin lira olan Chesterfield Box ve Chesterfıeld Lights Box sıgaralan da yüzde 37.50 fiyat artışının ardından 550 bin lira oldu. L&MUzunveL&M Lights Uzun sıgaralan da 600 bin liraya yûkseldi. Beyanname isteniyor Matiye'den ek vergi Ekooomi Seniâ - Maliye Bakanlığı. yeni Vergi Yasası ile getirilen vergüerde, sadece "Ekgdr ve ek knrnnrfar vtrğsi'' ile ilgılı olarak beyanname verilmesi gerektiğmi bildirdı. Ekemlak vergisi ve ek motorlu taşıtlar vergisi için ise beyanname verilmeyeceğini açıkladı Maliye Bakanlığı'ndan yapılan yazüı açıklamada, ek gelir ve ek kurumlar vergisi beyannamesınin tek sayfa olduğu belirülerek, Resmı Gazete'de yayımlanan tebliğ ekinde yer aian beyanname örneğınin, fotokopi yoluyla çoğaioiıp kuüanüabileceği kaydedildi. Açıklamada, beyannamenin düzenlenebilmesı ıçin 1998 ydına ılışkin olarak beyan edilen gelir ve kurumlar vergisi matrahının bilinmesinin yeterli olduğu belirtilerek, kimlik bilgılen ve matrahm beyan edilmesi dışında yapılacak başka bir ışlemin olnıadığı bildırildı. Banka olmazsa kapanması gündeme ge- len ÖFK'lere, bankaya dönüşme basvuru- su konusunda 31 Aralık 2000 tanhine ka- dar süre tanımyor. Daha sonra da bankacı- lık kurallanna göre kendilerini düzenleme- leri bir yıl beklenecek. Verilen süre içinde bankacılık faaliyetlerini sürdürebilecek du- ruma gelmeyen ÖFK'lerin tasfiyesine gi- dilecek. Üst düzey bu- bankacı bu düzenlemeler- le tslami finans kurumlanna tamnan ayn- caüklann ortadan kaldınldığmı belirterek şunlan söyledi: "Hukuki olarak 'hemen kapatın' demek mümkün değildi. çünkü zamanında izinve- rilmiş. Bu düzenkmeyle doğrudan kontrol altına gireceklec İddk ettiklerigibi tasarruf lar yerarana gitmez. Çünkü statü oimadan gayri resmi tşlemi knnse vapamaz. Giriş ve çıkıslar göriUmeyecek. Bunlann tek denü, finans kurumu ve banka olma arasmdaki yüksek tutarh sennayeyi ödememek." Para nereye gidecek? Türkıye'de faahyette bulunan 6 finans kunımunun bdanço büyüklüğünün 7303 tril- yonu bulduğu düşünüidüğünde faizsiz ban- ka yasağının ardından bu kesimin yaünm- lannın yeraltı diye adlandınlan yastık altı- na gıdeceği ifade edıliyor. Faizsiz bankacı- lıktan önce bu kıtlenın parasını, altın, dö- viz ve gaynmenkulde değeriendırdığinî amnısatan bır bankacı, "Turgut Özal döne- mindekurulmaya başbnan OFK'lerbu pa- ranın önemli bir bölümünü çekmişti. Şfan- di faizsiz bankaatağın bftmesı ilebu parala- rm başka alternatiflere ghme ihtunaB ağır- hk kazandı Id bu küçümsenmeyecek bir oran. Bu para bugün ya borsaya gidecek ya da yinegavTİmenkul,akmvedövizgibialan- fau-a yönetecek. Ancak paranm dövize git- mesi ABD Merkez Bankaa'nı kalkmdır- maktan başka bir işe yanunayacak" dedi. Daha ne olsun? IİL6İSAYAR* YAZICI- İNTEINET 2000 Muttimedya • Intel» Pentium» III 450 MHz İşlemci • Intel 810 chipsetli Anakart • 6.4 GB EIDE, UDMA Sabit Disk • 32 MB SDRAM PC 100 Bellek 15" 0.28 mm Dijital OSD kontrol, renkli, düşük radyasyonlu ekran • PCI, 3D (16 Bit DAC) O/B ses kartı • Tümleşik Intel 752 AGP, 3D, MPEG-2 özellikli. max. 8 MB shared Ekran Kartı • 10/100 Ethernet • 56 Kbps dahili (V.90) Fax Modem • 44x CD Rom, 120 W Stereo ses düzeni, Mikrofon, • W98 Türkçe Klavye, Disket Sürücü, Fare • Windows 98 Türkçe (CD+Lisans) • Micro ATX Kasa Hepsi 52 $ x 24 av! XEROX DocuPrint C6 Renkli Inkjet Yazıcı • 4 farklı kartuş teknolojisi ile %40 mürekkep tasarrufu • 600x600 dpi çözünürlük, • Dakikada S/B 4, renkli 1.5 sayfa çıkış hızı • Fotoğraf kalitesinde renkli basım • Lazer kalitesinde S/B yazı kalitesi • VVindovvs 98 uyumlu 24ay Sinırsız ATLAS ON-UNE «Dijital Intemet Bağlantısı i » Bedava e-posta adresi * • Fiberoptik altyapı f » V.90 destekli dijital modemler I- • 622 Mbit Türk Telekom î- ahyapıs • 34 Mbit yurtdışı bağlantoa I » 34MbitTTNetTûrkiye ( I bağlantısı • Gûçlü teknîk destek. İlk 5555 kişiye Microsoft Works • Dünyanın en çok satan ofis yazılımlarından biri. • Yazısma ve hesaplamalarınızt yapar, envanter kayrtlarınızı tutar, zarf ve etiketlehnizi hazırlar. • OrijinalsetveCD • • = ESBANK B İ R E Y S E L K R E D İ Kolay, hızlı bireysel kredi Tüm ZET ürünlerı ESTRON A.Ş. tarafindan 3 yıl garantılidir ve 2000 yılına uyumludur. Xerox yazıcı 1 yıl garantilidir. Sörfû bırakın, internete dalış yapın! Terfi (upgrade) olanakları ve ayrıntılı bilgi için Tel: (0212) 224 54 04 www.zetcom.tr Esbank ve Estron "Zeytınoğlu Holdıng" kurulujlarıdır >,1'ya nasıl sahip olacaksınız? • Nüfus cûzdanınız ve gelir betgenızle dıledigtniz Esbank jubesine gıdıp 99 Î+KDV ödeyin ve Bireysel Kredi Basvuru Fonnu'nu doldurun. • İslemleriniz tamamlandıktan sonra 30 gün ıçınde bilgisayarınız, yazıcınız, yazılımınız ve internet paketınız faturası ile birlikte adresinıze ûcretsiz teslım edılecek, internet üyeliğinız baslamış olacak, dilerseniz 15 milyon TL+KDV karşılığında ZET Yetkıli Servısleri tarafindan da montajı yapılacaktır. • Ödemelerinız kredi baslangıç tarihı itibariyle baslayacak ve ayda 52$+KDV düzenlı olarak tahsıl edılecektir. • • Ayrıntılı bılgı ZET bayilerinde, Esbank şubelerınde. Ü E S T R O N İŞÇİMNEVRENİNDEIV ŞÜKRAN SONER Yok Olmamak İçin Türk-lş, Türkiye'de sendikal hareketin yok dmama- sı için tartışılması gerekenleri genel kurul sonrasına bıraktı. Yeni yönetimin, genel kurul gündeminde at- lanmış, yok sayılmış olsa da gündeme alması gere- ken öylesine çok yaşamsal sorunlar var ki.. Isterseniz genel kurulda nerede ise satır arası ge- çen bir karardan söze girelim: Genel kurulda benimsenen bir karara göre Türk-lş, hükümetten, yetkili sendikanın belırlenmesinde bir iş- yerinde aranan çoğunluğun yüzde 50 artı 1 'den yüzde 25'e ındirilmesı içın yasa değişikliğı isteyecek. Işyerte- rinde, özel sektörde çok yaygın, yasaya aykın olmak- la birlikte çajışanlar kandınlarak "kapsam dışı" olarak adlandınlan işçi çalıştınlması nedenı ile çoğunluk sağ- lanamıyor. Sadece yeni orgütlenmeye çaJışılan işyerte- rinde degıl, yıllarca örgütlü olan işyerlerinde bile top- lusözleşmeyaprnak için yetkı almak giderekzorlaşıyor. Üç yıllık ara ile yapılan genel kurul, gidişin aynas oluyor. Bir önceki genel kuruldan bu genel kurulasen- dikalar büyük üye kayıptan ile geldiler. Hem işyeri, hem de işyerlerinde sendikalı işçi kaybettiler. Yeni ör- gütlenme yapabilmiş sendika sayısı ise parmakla sa- yılıyor. Onlann da yeni kazandıklan, kaybettiklerini dengeleyemiyor. Türk-fş genel kuruluna fazla delege getirebilmeK ağırlık koyabilmek, kuyruğu dik tutmak üzere yapılan bikJirimlerin gerçek olmadığı, Bakanlık ıstatistikterinin ise katlanmış bir sahtekârlık simgesi haline geldiğini sağır sultan biliyor. (Gerçek sendikalı işçi sayısı 750 bınlerde seyrederken, Türk-lş delege dağılımına gö- re 1 milyonda, Bakanlık ıstatıstiğınde3.5 milyonun üze- rinde gözüküyor.) İşçi sayısı, genç nüfus sayısı büyü- yen bir ülkede, sendikalı işçi sayısı düşüyor, sigorta- lı işçi sayısı bile büyümüyor (yıllardır 5 milyonun artın- da). Devleşen kayrt dışı ekonomıde çalışanlar ile iş- sızlerin sayılan; kayrt dışı çalışanlann, sigortalı-kayrt- lı çalışan 5 milyondan fazla olduklan, gerçek işsiz sa- yısının da onayakJaştığı, kimi çakışan, kımı çelişen ıs- tatistiklerle ortaya çıkıyor. Dünya sendikacılık hareketi, küresel tek ideolojinin emeğe, sendıkalizme ağır saldınsı karşısında yok ol- mamak üzere çeşıtlı önlemler alıyor. Yok olmamak üze- re ilk savunma refleksı ise güçlerin bırleştınlmesı. Ba- tı sendikacılık hareketi, dünya tekellerinin güçlerini bir- leştirmeleri, büyük sermaye evliliklen ile yanşırcasına, aralannda birleşiyor. llgili, ilgisiz işkollanndaki ulusai ve uluslararası sendikalar tek çatı altında buluşuyor. On binler, yüz binlerce üyeşi olan sendikalar, güç- tenen sermaye karşısında kendilerini güçsüz kabul edip tek çatı altında toplanıyoriar. Ya Türk-lş'ın 35 sendi- kasının durumu? Tek kelıme ile ıçler açısı. Yasa hükmü işletilse, gerçek istatistiklerie Çalışrna Bakanlığı'nın işkolu barajı beliıiense, barajı aşabile- cek sendika sayısı 10'u geçemez. Doğru istatistikle gensi toplusözleşme yapamaz. Kapısına kilit vurmak zorunda kalır. Türk-lş bu ayıplı durumunu genej ku- rulunda gündeme bile getiremedi. Sadece aynı işko- lunda ayn kalmakta direten sendikalar ile çok küçük kalmış kimi işkollannın bağlantılı sendikalannın birleş- tirilmesi dileğine şöyle bir değinildi. Türk-lş'in özel sektörde örgütlenebilmış üye sayısı, hâlâ toplam üye sayısının üçte bin oranında dolaşıyor. Hükümetin gündeminde ise çok hızlı, çarpık özelleş- tirmeler var Ozelleştirme Türkiye pratiğınde sendika- lı işçilerin işlennı kaybetmelen ile nerede ise eşanlam- lı. Genel kurul boyunca canı yanmış ve gündeminde ozelleştirme olan bütün sendikalar özelleştirmelerden yakındılar. Ama önümüzdeki çalışma donemi ıçin bir savaşım, direnme stratejisi de belirleyemedıler. Daha ayıplı bir durum, bu konuda kafa bile yormadı- lar. Sadece ağladılar. Daha daha ayıplı bir durum ola- rak, günahı, yalanı varsa, kürsuden söyleyenlerin boy- nuna. Yeniden seçilen Genel Başkan Etayram Merarın başka işkollanndaki ışyerienndekı ozelleştırmelerde alı- cı konumda olduğu ılışkılerden ömekler verdiler. Işçiler için can yakıcı SSK emeklılık hakkı gaspına kar- şı ne yapılacağı uzerinde bir şey söylenemedi. Hükü- met bol bol suçlanarak, Kızılay Meydanı'nı doldurmuş olma ile bol bol övünülerek, biraz da geçmiş yönetimin bu konuda ne kadar suçlu olduğu, hükümetle kapalı ka- pılar arkasında nasıl anlaştığı tartışıldı, hepsi o kadar. Arada kıdem tazminatlannın da gasp edilmesinin gündemde olduğu uyanlan geldi. Işverenlerin bu ko- nudaki gizli hazıriıklan ve hükümetin olumsuz eğilimin- den bilgiler verildi. "Kıdem tazminatlannın da gaspı yakın günlerde gündeme gelırse ne yapılacak" soru- suna yanrt aranması ise unutuldu... Medyanın Ankara'da bir Türk-lş olrnadığını kanrt- lamak istercesine ilgisiz kaldtğı, Ebru Gündeş'in has- talanması kadar bile yer verilmeyen bir Türk-lş genel kurulu daha bol dedikodulu, liste çekişmeli olarak, ta- mamlandı gitti. Ankara'da geçmişte bir özlem olarak kalan Türi<- Iş'in ağırlığı için, daha çok sulann akması gerektiği or- taya çıktı. Şimdi daha daha erimemek, yok olmamak için, Türk-fş'inyeniyönetiminın, başkanlar kurulunun neler yapacaklanna, her zamankı gibi umutla bakıl- maya çalışılacak. En azından sendikalar yok olmamak için kendi başlannın çaresine bakma konusunda ye- teneklerini geliştirmek zorunda kalacaklar. KOBİ Zirvesi basladı 6 Kayıp bir yüzyıl geçirdik' ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)-Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğı (TOBB), Türkiye Küçük ve Orta Öİ- çekli Işletmeler, Serbest Mes- lek Mensuplan ve Yönetici- ter Vakfi (TOSYÖV) ile Dün- ya Gazetesi'nın düzenledığı KOBİZirve si'nde, küçük ve orta ölçek- li işletmeler, ekonomik. sosyalvesiya- sal istikrann temeli olarak nitelendirildı. KOBİ Zir- vesi'nekaulan Başbakan Yar- dımcısı Devlet Bahçeli. ülkenin kayıp bir yüzyıl geçirdiğinı belirtır- ken, sanayileşmeyi yakala- yamamış bir unparatorluğun ardından kalkınmada isteni- len düzeyin yakalanamadı- ğını kaydetti. Bahçeü, KO- Bl'lerle gelir dağılımının ya- tay gelışımınin sağlanacağı- nı, orta sınıfın gelişeceğını belirtirken, KOBl'leri esas alacak kalkınma anlayışı ile demokrasinin ve siyasi istik- rann güç kazanacağmı söy- ledi. Kalkınma ve teknoloji- deki süreklıliğin ancak bi- limsel bilgiyle sağlanabilece- ğini beürten Bahçeli, "Buise ideoloji, dogmatik saplanu- lardan uzak. hfir ünhersite- lerie mümkündür" dedi. ANAP Genel Başkanı Me- sutYrimaz, tuccar toplum ve ^ — — asker toplum sı- nıflamasmda son 15-20 yüa kadar Türki- ye'nin ıkmaka- tegoriye girdi- ğını, ancak bu durum KO- Briermyetenn- ce destek gör- düğüanlamına gelmediğıni söyledi. jDahçeü, KOBl'leri esas alacak kalkınma anlayışı ile demokrasinin ve siyasi istikrann güç ^ kazanacağmı söyledi. " KO- Bl'lerin imalatta yüzde 90.8, istılıdamda yüzde 55.60, dış- sabmdayüzde 8.10, katma de- ğeryaraümında yüzde 27'lik paya sahip olmalanna kar- şın banka kredilerinden yüz- de 3'ler seviyesinde pay ala- bildiklenne dikkat çekti. Ma- liye Bakanı Sümer Oral ise KOBl'lerin ekonomik koşul- lanndışındatutulamayacağ)- nı, Türkiye'nin çarpık kamu maliyesı sorunu bulunduğu- nu, enflasyondan KOBl'le- rin zarar gördüğünü anlattı.