Katalog

iCumhurlyt jAj«nd««ı Cumhuriyet Kitap Kulübü •ergi Salonlannda ve Temsilciliklerinde (LED1BERG SpA -lalya TejBİmnde ûrcütaı*».) f Türtoo£ Caddea Na 3*41 (34334) CsÇafcgu 3 btatojnet(212)514 01 96 Fate:<212)514 0195 Cumhuriyet A Bütün Dünya | DİN! BpTUN i- Bfe ASKER. POLITIKAC1. DEVLET ADAM1. ;. USMET İNÖNÜ 71 Y1L SAYI: 27083 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 1 ARALIK 1999 ÇARŞAMBA I NC U M H U R 1 Y E T ' LIMAN VON SANDERS TÜRKİYE'DE BEŞ YIL-1 Çeviren: Örgün Uğurlu ' " ". ' Ünlü Alman Ceneral Liman von Sanders'in "Türkiye'de BeşYıl-l" adlı kitabı yakın tarihimizin önemli dönemlerinden birini (1913-1918) anlatmaktadır. Bu ilgi çekici anı kitabının kapsadığı olaylar Balkan Savaşı sonlarından başlar, Birinci Dünya Savaşı yenilgisiyle son bulur. Liman von Sanders, bu önemli anı kitabıyla ilgili olarak şunları söylemiştir: "Bu kitap, Malta'da K Ü U R H î M I tutuklu bulunduğum sıralarda yazılmış, ülkeme döndükten sonra elimdeki belgelere göre tamamlanmıştır. Türkiye'deki beş yıllık çalışmam, savaş yıllarına rastlamıştır. Bu yıllar içinde yalnız Dünya Savaşt'ndaki düşmanlanmızla değil, Alman Askeri Komitesi'nin etkisini azaltmak için çalışanlarla da sürekli mücadele etmek şeklinde olmuştur. Bu nedenle, bu zor zamanlarda özveri gösterip yanımdan ayrılmayan Alman ve Türk silah arkadaşlarıma burada şükranlarımı sunarım (Kasım 1919)." Türk ordusunun "Liman Paşası" olarak tanınan Alman Ceneral Liman von Sanders, Türkiye'ye askeri bir görevle gelmiş olmasına karşın, ister istemez ülkemizin iç ve dış politikasını ilgilendiren birçok olaya tanık olmuştur. Liman von Sanders'in bu anı kitabında yer alan düşünce ve görüşleri yakın tarihimiz açısından oldukça ilgi çekicidir. Bu önemli anı kitabını okurlarımızın ilgiyle karşılayacaklarını umarız. Cuma günü Cumhuriyet 'le birlikte... Elektrik ve doğalgazda yaşanan sorunlar hükümete çok daha önceden rapor edilmişti DPT'yi dinlemedilerEkonomiye yük binecek DPT tarafından hazırlanan raporda, enerji alanmdaki ilgili kamu kuruluşlannın, birbirinden kopuk, farklı bilgi ve hedefleri göz önüne alarak çalışma yaptığı vurgulandı. Raporda "Sağhksız gözüken doğalgaz planlama çahşmalannın gelecekte ekonomiye ciddi bir yük getireceği anlaşılıyor. Plansızlık nedeniyle Türkiye, hem üretilemeyen hem de tüketilemeyen gaz bedelini ödeme tehlikesine düşecek" denildi. KOOrdinaSyon ekSİklİğl "Gelecekte, bitmiş olan ancak temin edilemeyen ya da gazı hazır olduğu halde henüz bitmemiş olan projeler ile karşı karşıya kalınılacak" uyansında bulunan DPT raporunda, elektrik enerjisi ile ilgili planlama yapan kuruluşlann birbirinden kopuk davrandıklan vurgulandı. Ülkenin doğalgaz gereksiniminin gerçekçi bir şekilde belirlenmesi gerektiği ifade edilen raporda, aksi halde ekonomiye büyük bir yük geleceği savunuldu. Doğalgaz talebl arttı Raporda Türkiye'nin ihtiyacmın üzerinde santral yapılması ve dış ülkelerle gaz alım bağlantısına gidilmesi halinde alım garantileri nedeniyle kullanılamayan elektrik ve gazın bedelinin ödenmesi durumunda kalınacağı belirtildi. Devlet Planlama Teşkilatı tarafindan hazırlanan raporda, BOTAŞ'ın hazırladığı doğalgaz projeleri ile birlikte ülkenin yüksek miktarda bir arz fazlalığına ulaştığına da yer verildi. IŞIKKANSU ANKARA - Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlı- ğı'nın (DPT) hazırladığı bir rapor, ülke çıkarlanna uy- gun enerji planlamasından uzak olunduğunu gösterdi. Enerji alanındaki ilgili kamu kuruluşlannın birbirinden kopuk, farklı bilgı ve hedefleri göz önüne alarak çalış- malar yaptığı saptanırken plansızlık nedeniyle Türki- ye'nin hem üretilemeyen hem de tüketilemeyen gaz be- delini ödeme tehlikesine düşeceği belirtildi. Sağhksız gözüken doğalgaz planlama çahşmalannın gelecekte ekonomiye ciddibir yük getircceğinin anlaşıldığım vur- gulayan DPT, gelecekte, bitmiş olduğu gazı temin edi- lemeyen ya da gazı hazır olduğu halde henüz bitmemiş olan projeler ile karşı karşıya kalınacağını bildirdi. DPT'nin son dönemde hazırladığı rapor, elektrik ener- jisi planlamasında tam bir curcuna yaşandığını belgele- di. Enerji planlaması çahşmasının amacının. ülkemizin gelecek yıllardaki elektrik enerjisi gereksiniminin "ka- Kteii, kesintisiz, güvenli ve mümkün olan en düşük maK- yette" karşılanması olduğu vurgulanan DPT raporunda şu durumdan yakımldı: " Enerji sektöründe şu ana ka- dar oluşan yapı ve mfisteşaruğımız tarafindan bakanlık- la yapılan muhteüfyanşmalarda gündeme getirilmesine rağmen enerji planlaması uygulamasuıdan uzak uygn- lamalar sonucundaçoksa>ida santral projesiyle ileri aşa- malara getirilmiş olan görüşmeler, bu tür bir planlama aıüayışının sektörde uygulanmasuu bugün için imkân- nz kilmaktadır."' DPT raporunda, "elektrik enerjisi planlaması" ile ya- kından ilgili kuruluşlann bilgileri, hedefleri, uygulama- lan arasında derin çelışkiler bulunduğuna da şöyle dık- kat çekildi: "Müsteşarlığımız koordinasyonunda yürü- tülen çalışmalar sırasında ilgili kuruluş temsUcfleri tara- findan beyan edilen bilgiler arasında ciddi farknlıklann olduğu; baa projelerin kapasketerinde,çpğu projenin ise gerçekleşme tarihlerinde uyuşmazlıklann bulunduğu, toplantılar sırasında gündemegetirilmeyen ban projele- W ArkasıSa. 6, Sü. 8'de . . • BOTAŞ'A SATIŞ YOLU • 6. Sayfada • 'ENERJÎ POLÎTlKALARI HATALI'• 6. Sayfada • 'ELEKTRlK KESÎNTÎLERÎ KASITLI' • 6. Sayfada Lıderler, öcalan'la ilgili AlHM karannı gorustu beldemede# Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Avrupa Insan Haklan Mahkemesi'nin Abdullah Öcalan'la ilgili olarak verdiği "ihtiyati tedbir" karannı "Konunun muhatabı hükümettir" şeklinde değerlendirdi. Başbakan Bülent Ecevit, koalisyon ortakları ile yaptığı olağanüstü toplantıdan sonra "Konu yargı karanyla hükümetimize intikal ettiğinde değerlendirilecektir" diye konuştu. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Avrupa tnsan Haklan Mahkemesinın (AtHM) Abdul- lah Öcalan ile ilgili verdiği ''ih- tiyati tedbir" karannın ardından hükümet ortağı partı liderlen olağanüstü zirvede bir araya gel- di. Başbakan Bülent Ecevit, AÎHM'nin karannın kendileri- ne iletildiğini belirterek "Karar düzeltme istemi için tanınan ola- nak henüz tüketilmemiştir. Ko- nu, yargı karam la hükümetimi- ze intikal ettiğinde değerlendiri- fccektir" dedı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, kararla ilgi- li "Konunun muhatabı hükü- mettir" demekle yetindı. Görüş- melerde liderler arasında bir an- laşmazlık noktası çıkmadığı ve karar düzeltme süresinin beklen- mesinin kararlaştınldığı öğrenil- di. Abdullah Öcalan hakkmdaki karann onanmasının ardından AİHM'nin aldığı ihtiyati tedbir karannın Ankara'da duyulması- mn ardından Başbakan Ecevit: Devlet Bakanı Mehmet Ali jrtemçelik, Adalet Bakanı Hik- metSami Türk ve Dışişleri Bakam tsmail Cem ik birlikte Başbakanhk Merkez Bınası'nda yıklaşık iki saat görüştü. Ecevit, DemirePi kar- şiamaya gıderken yaptığı açıklamada, ortaya çtkan durumu değerlendirmek üzere toplantı AİHM'den ihtiyati tedbir m 19. Sayfada 'Mahkeme kararına uyulmalı' m 19. Sayfada 'Türkiye'de azınlıh sorumı var' m 10. Sayfada yapılacağını söyledi. Zirve, Başbakanhk Merkez Bina- sı'nda saat 21 .OO'de başladı. Başbakan Ecevit'in başkan- lığındaki toplantıya, Devlet Bakanı ve Başbakan Yar- dımcısı Devlet Bahçeti ve ANAP Genel Başkanı Me- sut Yrimaz'ın yanı sıra, Baş- bakan Yardımcısı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, devlet bakanlan Şükrü Sina Gflrel, Mehmet AH İrtemçelik ve AbdulhalukÇay. Adalet Ba- kanı Hikmet SamiTürk, Dı- şişleri Bakanı tsmail Cem ile Dişişleri ve Adalet bakanhk- lan bürokratlan katıldı. Top- lantıda, "yapılan başvnnı- nun usul ve esastan görüşül- mesi sırasında infazın ger- çekleştirümemesi" yönün- deki AİHM karan değerlen- dirildi. İlgili bakanlann son durum hakkında bilgi verdi- ği toplantıda liderler, Öcaian'ın yapabileceği karar düzeltme başvurusunun beklenmesini, değerlendirmelerin bunun ardından yapılma- sı görüşünü benimsedi. Liderler arasında bir görüş aynlığının ortaya çıkmadığı belirtildi. mArkasıSa.l9,Sü.4'te '* NlHAT AKGÜN ClNAYETÎNDE 6 TUTUKLAMA • 4. Sayfada TANSU ÇİLLER JAZMÎNAT ÖDEYECEK B 4. Sayfada HAZÎNE ARALIKTA ÎHALEYE ÇIKMIYOR • 4. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Kargaşa Cumhurbaşkanı Demirel'e sorulmaması gereken soruldu. Konu; Emekli Orgeneral Çevik Bir'in cumhurbaş- kanlığı adayltğı. Demırel'den, bu sürpriz açıklamayı nasıl değerlen- dirdiğınin açıklaması isteniliyor. Yaşam boyu demokratik kurallar içinde kalınarak adaylar arası yanşı savunan Cumhurbaşkanı ne diye- • Arkası Sa. 19, Sü. l'de Kötü hava koşullannı çadırlarda kaı^dayan depremzedeler günlük yaşama ayak nydurmaya çalışıyoriar. (Fotoğraf: AA) Yardımlara polis denetinü olu'da yardım sırasında yaşanan izdiham nedeniyle yetkililer çareyi çevik kuvvet ile önlem almakta buldu. Bölgeye gelen yardımlar kente girdiği andan itibaren polis ekipleri tarafindan koordinasyon merkezine teslim ediliyor. Depremzedelere dağıtım sırasında polis ekipleri düzeni sağhyor. İ J SK Istanbul Bölge Müdürlüğü, Sakarya ve ^ Düzce'de çadır hastanelerde sağlık hizmeti ı A vermeye başladı. Düzce'deki çalışmalardan f^J sorumlu Dr. Hikmet Çevik, günde 6-7 doğum, yaptırdıklannı belirtti. Çevik, "Çok sayıda çocuk hastamız var, tam donammlı olarak hizmet veriyoruz" dedi. • 8. Sayfada KORAY AYDIN'DAN ÖZEL SEKTÖRE PREFABRİKE KONUT SUÇLAMASI • 8. Sayfada Kızıl Ordu Konserde Çeçen protestosu # Istanbul'daki "Kızıl Ordu" konseri, Rusya'nın Çeçenistan'a yönelik operasyonunu protesto eden bir grubun eylemlerine sahne oldu. Çeçen bayraklan ile sahneye giren iki kişiyle birlikte 6 eylemci, polis tarafindan gözaltına almdı. Seyirciler, eylemcileri ıslüdarla protesto etti. • 19. Sayfada BORSA CrDun 8460 önceki 8105 DOLAR ûDün 519.000 önceki 516.500 MARK ûDün 267.200 Onceki 266.800 ALT1N ûDün 4.870.000 önceki 4.863.000 Milli maç ihalesi Star'ın 9 A Milli Futbol Takımı'nın, Türkiye'de oynayacağı 2002 Dünya Kupası Eleme Grubu maçlanyla, Ümit Milli Futbol Takmıı'mn 2002 Avrupa Şampiyonası Eleme Grubu karşılaşmalannın televizyondan naklen yayın ihalesini, Inter Star televizyonu 5 milyon 200 bin dolarla kazandı. • 19. Sayfada Eyiemler DTÖ zirvesini sııstıınlıı # Serbest ticaretin yeni yüzyıldaki kurallannın belirleneceği, tarım ve hizmet gibi hassas sektörlenn liberasyonunun tortışılacağı Dünya Ticaret Örgütü'nün Seattle zirvesi, yoğun protesto gösterileri nedeniyle geç başladı. 0 Dünyanın birçok yerinden gelerek Seattle'da toplanan eylemcüerle polis arasında çatışma çıktı. Güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gaz kullandığı olaylarda çok sayıda kışi yaralandı. Olaylar yüzünden açıhş töreni iptal edilirken toplantı güvenlik nedeniyle başka bir binada yapıldı. • ABD Başkanı Bill Clinton gösteriler karşısında yumuşayarak "Ticari anlaşmalarda çevre ve çalışma koşullannın dikkate alınması gerekiyor" dedi. mii. Sayfada Cumhurbaşkanlığı TBMM Çevik Bir9 e soğıık • Çevik Bir'in cumhurbaşkanlığı adaylığıyla ilgili olarak TBMM'den 'soğuk' değerlendirmeler yapıldı. "Halk seçerse aday olurum" diyen Çevik Bir, "Bundan sonra top, toplumda" dedi. # Cumhurbaşkanı Demirel "Halk seçsin, diyenler bir gün arzulannda başanya ulaşacak" yorumunu yaptı. Ecevit ise "Üniversite mezunu olan, seçilme hakkı olan herkes aday olabilir" diye konuştu. FP lideri Kutan "Keşke adaylığını koysa, halk nezdinde nasıl bir tasvip gördüğünü anlar" dedi. • 5. Sayfada Sultançifitiği Hücre evi operasyonu: 3 kişi öldü Istanbul HaberServisi- Sultançiftliği'nde polis tarafindan düzenlenen operasyonda 3 kişi öldürüldü. 2. Cebeci 28. Sokak 3 numaradaki daireye Istanbul Terörle Mücadele Şubesi ekiplerince dün gece baskın yapıldı. Baskında dairede bulunan kişilerin polise ateşle karşılık vermesi üzerine silahlı çatışma çıktığı öğrenildi. Çıkan çatışmada DHKC üyesi olduğu ileri sürülen 3 kişi ölü olarak ele geçirildi. Operasyonun ardından olay yerine gelen Istanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir, konuyla ilgili bir açıklama yapmadı. Bu arada, Cağaloğlu Babıâli Caddesi'ndeki Dıyanet Vakfi Yayınlan ile yakınındaki Sabah Gazetesi Cağaloğlu bürosunun önüne kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişilerce meşrubat kutusu içine yerleştirilerek bırakılan parça tesirlı patlayıcılar bomba uzmanlannca etkisiz hale getirildi.