Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
29 KASIM 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
17
Aklm ak öğretmeni
Dışarıda kar yağıyor
Tıklım tıklım salona gıren
gençlerın yuzlerını ateş
basmış Server Tanilli
konuşuyor "Soylendığı gıbı
tarıhın sonu gelmedı, ıdeolojıler
bıtmedı. Gençler, sınıf kavramı
olmadan tanhe bakılmaz
Bunlar Amenkan
emperyalızmının zırvalandır "
Sıyasal Bılgıler Fakultesı'nın
nıce devnmcı duşunceye
kucak açmış amfısınde ılık ılık
gulumseyen genç kızlar, gozlerı
ışıl ışıl delıkanlılar dıkkat
kesılmış Server Tanıllı,
uygarlığın kapısını aralıyor
Aydınlanma, aklm
mahkemesının kurvlmasıdır "
Defteriere duşulen kuçucuk
notlar, Server Tanıllı'den
yurtseverlık dersı oluyor
"Cumhunyet donemının
kurvmlarından 'faşıst kurumlar'
dıye soz edenler, zıbıdı
solculardır "
Bağımsız, laık, demokratık bır
toplum ozlemı ayakta şımdı,
Server TanıHı'yı dakıkalarca
alkışlıyor Dışanda kar yağıyor
Ankara, aklın ak oğretmenını
dınlıyor
ISIK KANSl
kansu@cumtiuriyet.com.tr.
Sıra koylulere geldiMemurların, emeklılenn maaşlan
neredeyse donduruldu Çalışanların
sosyal guvenlık haklarında kısıtla-
maya gıdıldı Sıra koylulere, çıftçıle-
re geldı
IMF onerıyor, bızımkıler kabul et-
meye hazırlanıyor
"Tanmsal destekleme kapsamın-
dakı urun sayısı azaltılsın Urünlenn
destekleme alımlannda mıktar kısıt-
lamasına gıdılsın Zıraat Bankası'nın
çıftçılere açtığı duşuk faızlı kredılenn
faız oranlan arttınlsın "
Zıraat Muhendıslerı Odası Başka-
nı Prof Dr Gürol Ergin, IMF'nın ıs-
teklennı 19 yuzyıldakı Duyun-u Umu-
mıye Idaresı'nın dayatmalarına ben-
zetıp Turkıye'nın durumunu yorum-
luyor
"Bınm alandan en yüksek venmı
elde eden AB ve OECD ulkelerınde
bıle tarım Turkıye'dekınden daha faz-
la desteklenıyor 1968-88 yıllan ara-
sında tanmda desteklemenın bır ol-
çusu olan, uretıcı destek eşdeğerı
oranlan OECD ulkelennde 41, AB 'de
46, Turkıye'de 20'dır 1997 yılında
ıse aynı değer OECD ulkelennde 32,
AB'de 38, Turkıye'de 31 olmuştur
Bu rakamlar şunu göstenyor
Bugun toprağının yapısı tam bılın-
meyen, toprağı tam olarak sulana-
mayan, yetennce gubre tuketemeyen
Turk tanmı, bu konulann her bırınde
ustun teknotoji ıle 5e/// sonuçlara ulaş-
mış olan Avrupa 'ya ve gelışmış ulke-
lenn tanmına, Turkıye'dekıdestekler
aynen surdurulse bıle hıçbır zaman
ulaşma şansına sahıp değıl"
Gurol Ergın'e gore, tanmsal des-
teklemeden vazgeçılmesının bır baş-
ka sonucu da şu olacak
"Tanmdan desteğın çekılmesı, yal-
nızca buyuk çoğunluğu oluşturan,
çıftçıleşememış koylulenn aleyhıne
olacaktır
Onlann tanmdan kopması, bıran-
lamda onemlı olçude kapıtalıstleşen
beilı sermaye gruplannı çok daha faz-
la guçlendırecektır "
Vergıler kapıda Akaryakrt
Tuketım Vergısı artıyor, KDV desen
oyle
Turk-lş'ın bu hafta sonunda
başlayacak olan genel kuruiuna
sunulacak olan çalışma
raporunda, bu vergılenn genış halk
kıtlelerı açısından ne anlama
geldığı şoyle ozetlenmış
"Hükumet, butçesıyle topluma
hızmet vaat etmezken yenı vergı
yuklen artışı getırmekte ve bunu
tüketım vergılen aracılığıyla
yaparak eşıtsız yuk dağıtımını daha
Kaptımz vuruluyop
da pekıştırmektedır "
Çarpıcı, herkesın anlayabtleceğı
bır de örnek venlmış raporda.
"Yılbaşında maaşına yuzde 15 zam
yapıldığını gören memur, eğer
kırada oturuyorsa devletımızın
2000 yılına ılışkın kıra artışlannın
yuzde 64 artışına onay verdığını,
eğer bır otomobılı varsa ödeyeceğı
motoriu taşıtlar vergısının en az
yuzde 90 oranında arttınlacağını,
ışıne aracıyla gıdıp gelıyorsa
akaryakıt tüketım vergısı
oranındakı yüzde 677//c artışı
karşılaması gerektığını -toplu
taşıma araçlannda da benzer
oranlarda artışlar olacağını-
hesaba katmak zorundadır
Özetle, reel gelınnde, yanı satın
alma gucunde önemlı bır kayıp
olacağını goren memur, eğer eskı
yaşam standardını sürdürmek
ıstıyorsa, tek seçenek olarak
etındekı bazı servet unsurfannı
(örneğın arabasını) satarak
mab/ahığında bır yoksullaşma
pahasına bır sure daha durumu
ıdare etmek zorunda kalacak, eğer
boyle bır olanağı yoksa, yaşam
standardını duşunneye
zorianacaktır "
Yoksulluk kapıyı vuruyor
- Tok, tok, tok..
- Kım o?
- Aç, aç, aç..
Tok, açın halınden anlar mı?
Cihana bedel
Türk
Aıle fotoğraflarının vazge-
çılmez sıması Cavrt Çağlar'ın
bankası Interbank'ın ıçının bo-
şaltılmasının malryetı, mahke-
meye sunulan belgelere gore
1,5 katrılyon lırayı buluyor-
muş
1,5 katnlyon ne anlama ge-
lıyory
?
1,5 katnlyon lıra, 2000 yı-
lında konulacak ek vergıler-
den beklenen 1,4 katnlyon lı-
radan 100 mılyar daha fazla-
dır
1,5 katnlyon lıra, 2000 yılı
devlet butçesınden tum yatı-
rımlar ıçın aynlan 3 katnlyon
lıranın yarısıdır
1,5 katnlyon lıra, IMF'den
2000'de geleceğı varsayılan
1 mılyar dolarlıkyardımın tam
uç katıdır
1,5 katrılyon lıra, 1986'dan
bu yana kamu kuruluşlarının
haraç mezat satılmasından,
yanı ozelleştırmelerden elde
edılen 2 katnlyon 250 trılyon
lıranın yarısından fazladır
1,5 katrılyon lıra, bedellı as-
keriıkten gelecek yaklaşık 400
tnlyon lıranın aşağı yukan dort
mıslıdır
1,5 katnlyon lıra, depremze-
deler ıçın 8 Kasım 1999 tan-
hıne değın Zıraat Bankası'nda
toplanan yaklaşık 50 trılyon lı-
ranın 30 kat fazlasıdır
1,5 katrılyon lıra, battığı ıle-
rı surulen SSK'nın 1999'deki
emeklı aylığı ve sağlık gıder-
lennın toplamı olan 3 katnl-
yon 400 mılyar lıranın yakla-
şık yarısıdır
Bır Turk cihana bedekjır, Ca-
vıt Çağlar da mılyorrlarca
Turk'e Kendısıyle ne kadar
ovunsek azdır.
ÇALIŞANLARIN / SORULARI
SORUNLARI YILMAZ ŞÎPAL
SSK'den Emeklî Aylığı
Alarak Çalışmak
SORL: SSK emeklisiyitn ve bir kamu kurumunda T.C. Emekli Sandığı'na
tabi uzman olarak çalışmaktayım. Sorunum SSK'den aldığım
emeklı avlığı ıle ılgılı Bugune kadar SSK'den emeklı aylığımı
alarak çalışıvorum. Sosyal Güvenlik Reformu, aldığım emekli
aylığının kesilmesine neden olacak mı? (K.L.)
^.YAMT: Sosyal Sıgortalar Kurumu ndan yaşlıhk aylığı almakta olanlar-
dân, T C Emeklı Sandıgı Yasası kapsamında yenıden çalışmaya başlayanla-
nn, aylıklannın kesılecegıne ılışkın bır hukûm, gerek Sosyal Sıgortalar Ya-
sası nda, gerek TC Emeklı Yasası ndayeralmamışür Sos>al Guvenlık Re-
formu nda bu hukumlerde degışıklık yapılmamış ve korunmuştur
Sosyal Sıgortalar Kurumu'ndan yaşlılık a> lığı almakta olanlar, yenıden Sos-
yal Sıgortalar Yasası kapsamında çalıştıklannda, a> lıklannın kesılmesı ıstek-
lenne bırakılmıştır Ancak, çeşıtlı sosyal guvenlık kurumlanndan emeklı ya
da yaşlılık av lığı alırken çalışanların aldıklan ucretlenn. sıgorta pnmıne esas
tavana ulaşan bolumunden %6 sı sıgortalı, %18'ı ışveren payı olarak toplam
%24 oranında Sosyal Guvenlık Destek Pnmı kesılmesı ongorülmüştu Sos-
yal Guvenlık Reformu ıle bu oran
O
o24'ten %30'a çıkanlmıştır
SSK'den vaşlıhkaylığı almaktaolanlann, TC Emeklı Sandığı kapsamın-
da çalıştıklannda aylıklannın kesılmeyeceğı konusu Yargıtay Onuncu Hu-
kuk Daıresı 20 9 1994 gunlu karannda vurgulanmaktadır
"(...) KARAR: Dava sonuç olarak; davacıya Sosyal Sigortalar Kanu-
nu'na göre bağlanan vaşlılık avlığının 5434 sayıb Kanuna tabi işte çalış-
ma) a başlamasından bahısle kesılmesi gerektîğinin tespıti ıstemine iliş-
kındır.
Davacıya 31.3 1987 tarıhlı talebı üzerıne 2829 savılı Kanun hükümle-
n de uvgnlanmak suretıyle 1.4.1987 tanhinden ıtıbaren 506 sayılı Ka-
nuna gore vaşlılık sıgortasından tahsıs vapıldığı. davacının 19.1.1993 ta-
rihlı dılekçesrvle Sosval Sıgortalar Kurumu'na muracaat ederekT.C. Emek-
lı Sandığı'na tabi olarak goreve başladığından bahısle 15.1.1993 ıtiba-
riyle tarafına bağlanan vaşlılık avlığının kesılmesını ıstedığı dosya içen-
ğindekı delıllerden anlaşılmaktadır 506 savılı Kanun m. 60'a göre vaş-
lılık sıgortasından bağlanan avlıkların kesiİmesı aynı Kanunun 3279 sa-
yılıKanunladeğışık63 maddesındeduzenlenmıştır 506savılı Kanunun
63/A maddesı hukmune göre bu Kanuna göre vaşlılık aylığı almakta
ıken sıgortalı olarak çalışmava başlavanlann vaşlılık aylıklan çalışma-
ya başladıklan tanhte kesılır. (Avnı maddenın (B) bendı hukmu saklı kal-
mak kay dıv la). O halde 506 sav ılı Kanuna göre vaşlılık sıgortasından ay-
Iık alanlann bu avlıkları ancak 506 sayılı Kanun kapsamında sıgortalı
olarak çalışmava başlamalan halınde kesilir. Yoksa. T.C Emeklı Sandı-
ğı'na tabi bır ışte çalışmalan Sosval Sıgortalar Kanunu hukumleri çer-
çevresinde vaşlılık avlığının kesilmesını gerektirmez. Öte yandan, Sos-
yal Güvenlik Kuruluşlarına Tabi Olarak Geçen Hızmetlenn Bırleştiril-
mesı Hakkındakı 2829 savılı Kanunda da TC. Emeklı Sandığı'na tabi
işte çalışmava başlamasıyia 506 savılı Kanuna göre bağlanan yaşlılık av-
lığının kesılecegıne dair hukum yoktur. Hukme davanak kılınan bılirki-
şi raporunda öngorfilen 2829 sayılı Kanun m.5/son dava konusu olayla
ilgili olmayıp. hızmetlenn ihvasına ılışkındır. Gıderek sosyal guvenlığe
ilişkın haldardan feragatcaız değıldır. Şoyle kı, davacı yaşlılık aylığı tah-
sis talebınde bulunup kendısıne bu sıgorta dalından aylık bağlandıktan
sonra Kanunda ongorulen haller dışında artık bu haktan feragat etme-
si mümkûn değildir.(...)"
(Yaıgıtay 10 Hukuk Daıresı, 209 1994 gun, 1994/10379 Esas ve 1994/16510
Karar)
Yargıtay'ın bu karanna göre T C Emeklı Sandığı kapsamında uzman ola-
rak çalışmanızı surdurmenız, Sosyal Sıgortalar Kurumu'ndan aldığınız yaş-
lılık aylığının kesılmesını gerektirmez (9952)
HAYVANLAR ismtL GVLGEÇ
KtM KİME DUM DUMA BEHİÇAK behicak@turk.net
HARBİ SEMİH POROY
TARİHTE BUGÜN MÜMTAZARIKAN 29 Kasım
BULMACA SEDAT Y4Şİ\4!\
1 2SOLDANSAĞA 1/Sıvılpolıs 2/0s-
manlılarda kapıkulu askerlenne ve
kımı devlet gorevlılenneuçavda bır 1
venlen ucret Hızmet hayvanlan- o
nın ayağına çakılan demır 3/ Bır
nota. Afhka'da yaşayan veguçlusıç- 3
rayışıvlatanınanbırantılop 4/Ku\-
ruksokumu kemığı Kaynak, pmar
5/ Kokulu kiraz da denılen ve ye-
mışı bahar olarak kullanılan ağaç
Kuzu sesı 6/ "Meyhane mukassı
gorünür taşradan amma Bır başka
ferahbaşka — var ıçınde" (Nedım)
7/ Borazankuşu da denılen ve Gü- 8
ney Amenka da yaşayan kuş Bıl- g
gısız, kultursuz kımse 8/ Bır malın
cınsını ve fıyatını gosteren kuçuk kâğıt 9/
Dere, çay Bademden yapılan bır şerbet
YUKARIDAN AŞAĞIYA:
1/ Özel bır makıneden sıkılıp ınce uzun oluk-
lu bır bıçım venlen hamur tatlısı 2/ Ço-
rum'un bır ılçesı Yerolçmeyevararduğum- 4
lu ıp 3/ Dervış selamı Yabanı armut 4/ Gos-
tenş, fıyaka Bır şeyı elle tutma, dokuna-
rak mssetme 5/ Turkıye'den göçen Yunan-
lılannoluşturduğubırmuzıkturu 6/Gemı-
nın arkası Ilaç deva II Kendısıne ınanı- 8
lan, sır venlen kımse Içınde şarap yapılan g
bırçeşıtfıçı 8/Belırtı, ız 9/Metalden tur-
lü bıçımlerde yapılan, alçak kabartma levha
GÜNEYKUTUP'TA BİR UCAK..
1929'PA 8U&ÛU, UMLU AMeHIICALf KÂpF,
RICHARP g/Kû, HJC KE2 UÇAKJLA SÛA/EY KUT8U
f. 192£ 'OA, AR&DAp FWYD
OEAJ UÇAfClA SBÇMıf OLAU AMtRAL BYBOfeÜ
BU KB2 AYHI $GYI GUUEy /OJTBU'HPA YAf-
MAYA KARAR VeejbttÇTt- 13Z?'DE ÖL£H A8.-
MDAÇfAJ/fJ AUtSfNA "FLOYD 8EUNe7T' Dt-
YE ADLAMDIRPI&I ÛÇ MOVDRUJ UÇAS/YLA,
AMTABKTfKA 'OAKı B'R. ÛSTBM HAVAIANA-
RAK GÛNEY JUITSU'MUN Üze&NPeN GEÇ-
MlÇTl. BU AMAÇLA, 2.5TS <ILOMETBEUK.
YOLU UÇAKIA AÇMASt G£g.EICMıÇTI.
AUUBAL BYRD, DAHA SOMBAK1 YILCAR, 4
PAHA AAJ7XB*:77tCA'yA DÖMECJEKTHZ..
Eskı Mısır'da guneş tannsı
MANİSA 1. SULH HUKUK MAHKEMESt'NDEN
1998/931
Davacı Ahmet Çam vekılı Av Bulent Kar tarafından davahlar Sevıl Aksüyek ve arkadaşlan aleyhıne açılan ızale-ı şuyu davasında ve-
nlen ara karan gereğı ,
Manısamrk Topçu Asım Mh 1519 ada, parsel 3'te kayıtlı gaynmenkulde hıssedar görülen, ancak kendılenne teblıgat yapılamayan
davahlar Ekrem Coran, Mukerrenı Karaca, Natık Nalbantoğlu, Şadan Mekık (Nalbantoğlu), Nılüfer Nıhal Sezış, Alı Bodruk ve Sevıl
Aksüyek ("Tansık)'m duruşmanın atılı bulunduğu 22 12 1999 gunü saat 9'da mahkememızde bızzat hazır bulunmalan veya kendılennı
bır vekılle temsıl ettırmelen. duruşmada hazırbulunmadıklan veya vekılle temsıl ettırmedıklen takdırde HUMK nun 509 maddesı ge-
reğınce karar venleceğı teblıg olunur 12 11 1999
Basın 58269
GÖRÜŞ
TAHIR KARATAŞ
Enerjide Gerçekler
Turkıye'nın elektnk enerjısı uretımı açısından mev-
cut konvansıyonel yerlı enerjı kaynaklan ulkenın ıhtı-
yacı olan enerjıyı karşılamakta yetersız olup, enerjı ala-
nındakı ıthalat bağımlılığı, yaşanan ekonomık gelış-
meler doğrultusunda gıderek artmaktadır
1998 yılında yerlı kaynaklara dayalı enerjı uretımı top-
lam bırıncıl enerjı talebının yaklaşık yuzde 39'unu kar-
şılamış olup, gıderek azalan trend ıçensinde, 2010 yı-
lında yuzde 29 unu ve 2020 yılında ıse ancak yuzde
25'ını karşılayabılecektır
1999 yılı eylul ayı sonu ıtıbarıyle elektrık enerjısı ku-
rulu gucu 25817 MW'a ulaşmış bulunmaktadır Elekt-
nk enenısı talebının 2000 lı yıllarda yılda ortalam yuz-
de 8-10 arasında artış gostermesı beklenmektedır Onu-
muzdekı yaklaşık yırmı yıllık donem ıçın yapılan talep
tahmınlerıne gore, elektnk enerjısı talebının 2005 yı-
lında 200 mılyar kWh'ye, 2010 yılında 300 mılyar
kVVh'ye ve 2020 yılında ıse 565 mılyar kVVh'ye yuk-
selmesı beklenmektedır
Dığer yandan Turkıye'nın elektnk enerjısı uretımı
açısından hesaplanmış olan konvansıyonel yerlı ener-
jı kaynakları potansıyelı lınyıt olarak 105 mılyar kWh,
taşkomuru olarak 16 mılyar kWh ve hıdrolık olarak da
125 mılyar kWh mertebesındedır Dolayısıyla, elekt-
nk enerjısı uretımıne uygun olan toplam konvansıyo-
nel yerlı potansıyel kaynaklar 246 mılyar kWh duze-
yındedır Görulebildiğı gibı, Türkiye'nın toplam yer-
lı potansıyelinin tümü değeriendinlse bıle, 2010
yılı elektrik enerjısı talebinı karşılamaya yetme-
mektedir.
Sonuç ıtıbanyle Turkıye'nın elektnk enerjısı ıhtıya-
cının guvenılır olarak karşılanabılmesı ıçın 2020 yılı-
na kadar mevcut kurulu guce ılaveten yaklaşık 84000
MVV'lık bır kapasıtenın tesıs edılmesı, dığer bır ıfadey-
le, 2020 yılına kadar elektnk kurulu gucunun, mevcut
gucun 4 katının ustune çıkarılması gerekmektedır
Enerji yatırımları ~
Enerjide net bır ıthalatçı konumunda olan ve bu ko-
numu ılerıde daha çok belırgınleşecek olan Turkı-
ye'nın enerjı geleceğını guvence altına alabılmesı ıçın
bu alandakı gecıkmış altyapı yatırımlarını hızla ta-
mamlaması gerekmektedır Yıllık toplam yatınm tuta-
n olarak 4-4,5 mılyar ABD dolan finansman gerektı-
ren bu altyapı projelennın kamu finansman kaynak-
lan zorlanarak yenne getınlmesının makro ekonomı-
ye getıreceğı yuk geçmış donemlerdekı tecrubelerle
de ortadadır Bu nedenle, dunya genelındekı perspek-
tıf ve uygulamaya da paralel olarak, ozellıkle son on
yıldan ben enerjı sektorundekı altyapı yatınmlarında
yerlı ve yabancı sektorünun yatınm yapmasına ımkân
sağlanmaktadır
Yerlı ve yabancı yatırımcılann enerjı sektorune ka-
nalıze edılmesı ıçın yapılan ılk uygulamalarda teşvık
edıcı bır çızgıde yatınmcıların kendı ınısıyatıflen ıle
yaptıkları tum başvurular değerlendınlmekte ve fızı-
bılrte şartları ve başta finansman olmak uzere dığer
proje gereklen yenne getırıldığı takdırde projeler re-
alıze edılmekteydı Ancak son donemde Enerjı Bakan-
lıgı Resmı Gazete ılanı yoluyla duyuru yaparak ılgıle-
nen yatırımcılardan ortak bazda fızıbılıte almması şek-
lınde btr ıhale uygulaması gelıştırmış bulunmaktadır
Bu uygulama ıle optımal sıstem planı çerçevesınde
belırlenen projelenn seçımınde en duşuk elektrık ta-
nfesıne ulaşılabılmesı daha çok mumkun olmaktadır
Oığer yandan son dönemde bazı basın ve yayın
organlarında elektnkte uretım fazlasının olduğu sa-
vının ışlenmeye çalışıldığı gorulmektedır
Öncelıkle bu sav, kamu ve ozel sektor eüyle ger-
çekleştınlmesı planlanan ve halen değeriendırme aşa-
masında olan tum projelenn, planlamalarda ongoru-
len tarıhlerde devreye alınacağı varsayımına dayan-
maktadır Planlama çalışmaları yıllara yayılarak can-
lılığını muhafaza etmesı gereken programlardır Dığer
bır ıfadeyle yaşayan programlar olarak plan çalışma-
lannın, kapsadıklan projeierde yıllar ıçınde yaşanan ge-
lışmeler ve değışıklıklere gore belıriı aralıklarla revıze
edılmelerı gerekmektedır Dunyanın hıçbır ulkesınde
revızyon klozu taşımayan plan çalışması yoktur
Bu ıtıbarla, yapılan ıtıbanyle uzun sürelı ve hassas
araştırmalargerektıren enerjı projelennın herhangı bır
şekılde revıze edılmeden uygulanabılmesı mümkun de-
ğıldır Buna ılaveten projenın gerçekleştırılmesı ıçın TE-
AŞ, TEDAŞ, DSİ, BOTAŞ, EEF ve Hazıne Musteşar-
lığı gıbı dığer kurum ve kuruluşlarla yapılması gerek-
lı ıkılı çalışma ve anlaşmalar yanında kesın proje ça-
lışmalan da dıkkate alındığında kuçuk kapasıtelı bır
santralın bıle fizıbılıte teslım/teklıf alınma aşamasın-
dan ınşaatına başlanabılmesıne kadar geçen sure en
lyımser tahmınle 4-6 yıl arasında değışmektedır. Ya-
kın geçmışte tum dunya olçeğınde yaşanan ekono-
mık knzlerın tekrarlanması veya bugun ıçın ongoru-
lemeyen sosyo-ekonomık knzlerın ortaya çıkması ha-
lınde proje finanman guçluklerının daha da ağıriaşma-
sma bağlı olarak bu surenın çok daha artabıleceğını
de hesaba katmak gerekmektedır
Kamu kuruluşları tarafından gerçekleştınlen proje-
ler goz onune alındığında Turkıye'nın makro-ekono-
mık yapısı, dunya pıyasalarındakı aktuel ekonomık
gostergeter ulkemızın finansor kurum ve kuruuşlar nez-
dındekı kredıbıhtesı ve genel butçe ımkânlan gıbı fak-
torlere bağlı olarak bu projelenn çok kuçuk bır bolu-
mu 2-3 yıl ıçınde finansman bulabılmekte, buyuk ço-
ğunluğu ıse teknık çalışmalanntn tumunun tamamian-
masına rağmen 5-6 yıl, hatta bazen 10 yıl beklemek
zorunda kalmaktadır Arada geçen sure zarfında pro-
je temel gırdılennden herhangı bınnde yaşanan onem-
lı bır degışıklık proje revızyonu gerektırebılmekte ve
bu durumda sure daha çok uzamaktadır Aynca bu
surelerın uzerıne proje ınşaat surelen de ılave edıldı-
ğınde projenın realıze edılmesıne kadar 15 yıla kadar
ulaşan bır sure soz konusu olabılmektedır
Geçmış donemde yaşanılan bazı proje yatınmlann-
dan örnekler vermek belkı konunun daha 1yı anlaşıl-
masına ımkân sağlayabılır
* TEK tarafından yapılan Afşın Elbıstan A Termık
Santralı'nın ınşaatına 1974 yılında başlanmış ve 5 yıl
ıçınde ışletmeye almması ongonjlmuştur Ancak ode-
nek yetersızlığı nedenıyle ılk unrtesı on yıl sonra 1984'te,
tam kapasıteyle ışletmeye almması ıse 1989 yılında
mumkun olabılmıştır
* DSİ tarafından gerçekleştırılen yaklaşık 170 MW
kurulu guçtekı Çatalan Barajı ve HES projesının soz-
leşmesı 1982 yılında ımzalanmış, ancak benzer so-
runlar nedenıyle ılk unıte sozleşmenın ımzalanmasın-
dan 15 yıl sonra 1997 yılında devreye alınabılmıştır
* Yap-lşlet-Devret modelı ıle yapılan Marmara
Ereğlısı Doğal Gaz Santrallan (her bırı 478 MW gucun-
de ıkı santral olmak uzere toplam 956 MW kurulu
guçte) sozleşmesı 1993 yılında ımzalanmış ve 1997
yılı başında devreye almması ongorulmuştur Ancak
tesısın ınşaatına 1996 yılı sonunda başlanabılmış ve
1999 yılı ortalarında tesıs bazında ışletmeye alınabıl-
mıştır
* Yine YİD modelı kapsamında halen ınşaatı de-
vametmekteolan 672 MW kurulu gucundekı Bırecık
Barajı ve HES projesının sozleşmesı 1989 yılında ım-
zalanmış ancak ınşaata 1996 yılı nısan ayında başla-
nabılmış olup 2001 yılında ışletmeye alınabılmesı ıçın
gayret sarf edılmektedır
Görulebildiğı gıbı gerek kamu ve gerekse ozel sek-
tor enerjı yatırımlarında malı, hukukı, ıdarı ve teknık
bazı nedenlere bağlı olarak planlama çalışmalarında
tahmın edılen devreye alınma zamanlannda cıddı sap-
malar olabılmektedır
Kapasite sorunu
llerı surulen savın bır dığer yanlış kabulu ıse sant-
rallann ongorulen tam kapasıtelerde çalıştınlabılece-
ğı varsayımıdır 1999 yılı tuketım artışı (10 aylık fıılı ve
2 ay tahmını program değerierıne gore) bır oncekı
• Arkası 19. Sayfada