Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 KASIM 1999 CUMA OLAYLAR VİJj olay.gonıs(5cumhuriyet.com.tr Bizleri yetiştiren ve 21. yuzyılın çağdaş, dinamik nesillerini yetiştirecek olan öğretmenlerimize minnettarız. SÜMERBANK | Saffet Ankan'ı Anımsayalım Rahmİ K U M A Ş Hukukçu, Eski Parlamenter 0,1887 yilında Erzmcan"da doğmuştur. Öğrenirru askerlik olmuş, Harp Akademisi'ni bi- tirmiş: Fransızca ve Almanca bilen yürekli bir subay olmuş- tur. AB FuatCebesoy Baü Cep- hesiKomutanı olunca. ondan kendine kurmaybaşkanı olma- sını istemiş. o da olmuştur. Ne zaman kı Ali Fuad Paşa Moskova'ya bûyükelçi olmuş, kendısinden astceri ataşemili- teri olmasını istemiş, Saffet Ankari da kabul etmiştir. Bu bakımdan 23 Nisan'da kuru- lan Meclis'e girememış ama, 1923 yılında yenilenen secım- lerle Meclis'e girmiş, ölûnce milletvekilhğı sana ermiştir. Camhuriyet Halk Partisi" nin on kurucusundan biri olmuş- tur ve Izmir miHetvekili ol- muştur. Daha sonra CHP'ye genel sekreter olmuş ve bu görevi 6 yılın üzerinde sür- müştür. (15 Man 1925-20 Ma- yıs 1931) CHPnin atanmtş genel sekreterleri arasında bu görevi en uzun süre yapanı olan Ankan, Kasnn Gûlekten sonra en uzun sure genel sek- reterlık yapmış kişıdır. (x) Ama bugünkü CHP Genel Sekreteriiği katında bir resmı bile olamamıştır. Oysa o öldü- ğünde (26.11.1947) CHP Gmp Başkanvekili görevıni yapar durumdaydı vecenaze- sıni -CHP'nin 7. K.unıltayı ça- lışmakta iken- Cumhurbaş- kanı tsmet Inönü. TBMM Başkanı Kizım Karabekir, Başbakan Hasan Saka. Ge- nelkurmay Başkanı Orgeneral Salih Omurtak ve daha nice- leri Ankara'dan Istanbul'a uğurlamışlardı. Kardeşı de ün- lü Baha Ankan olan Saffet Bey, Eyüp'te toprağa venl- rniştir. Yukanda saydıklanm Saf- fet Ankan'ı unutmamamıza belkı yetmez. O zaman yö- rüngeye Eğitim Bakanı Saffet Ankan'ın kendiliğinden gır- Yeni T28s, Ericsson dünyasından olağanüstü bit tasarım harıkası; uzayda kapladığı hacim açısından en küçük cep telefonu. Geniş ekran, titreşim, sesle arama ve cevaplama, tek elle kullanılabilen dokunmatik kapak, akıllı aksesuarlar, yeni lityum polimet pil teknolojisi sayesinde uzun konuşma ve bekleme süresi... Kalangöriişmesüresinigöriintülemeimkânı... Menülere kısayoldanerişebilme.. Grup mesajı gönderme olanağı... Yeni açıtdamalı menü sistemi... Profiüer... Akıllı yaşam belirtisi. Yeni Ericsson T28s. Encum Mijan Hnmalm. 10212) 2S6 86 86 Ttrkm Yeıkıli DvmUtirün- K.V K. Mijan HnmKkn: (0216) 445 7045 (ptx) GEN-PA MSfUn Hmmlın- (0212) 287 l? 17 Iftı) ERİCSSON ^ mış olduğunu görürüz. Ger- çekten bu büyük yönetıcının en büyük yanı Eğitim Baka- nı olarak yaptıklanndan gecer. Zeynel Abidin Özmen'in ye- rine 7. Inönü hükümetınde 17.7.1935 günü Eğitim Ba- kanı olan Ankan, "tansryon düşüklüğü ile birlikte nulu- nan şiddetli sürmenajdan ıs- tırap çektiğinden" (28.12.1938) bakanlıktan ay- nlır ve yenne Cumhunyet'in becerikli eğitim bakanı ola- cak olan Hasan Ali Yücd ge- lır. Saffet Ankan. Mustafa Ne- cati'den sonra bakanlıgı ba- şandan başan> a koşturan bir çızgı izlıyordu ve öyle ki Ha- san Ali Yücel'le bir arada anı- lan kö\ enstitûsüolgusunu ya- kalıyordu. O bakımdan An- kan'ın döneminde neler olup bittiğine kısaca göz atmakta yarar vardır. 1935 yılındaki öz-türkçe- leştirme akımı öylesine doru- ğa çıkmıştı ki maarif vekâle- ti yenne kültür bakanbğı de- niroldu. Bu bakımdan Atatürk döneminde ayn bir kültürba- kanlıgı yoktur, bu sözler ma- anf vekâletınin yerine kulla- nılmıştır. Nıtekım aynı günkü Meclis tutanağındabazan ma- anf, bazen de kültür bakanı sözcüklen geçmiştir (26.5.1938 günlü tutanak ör- nek) 1938 eğitim bütçesı iize- nnde konuşurken yükseköğ- retim bakımından ülkeyi 3 bölgeye ayırmış; Batı'dâ Is- tanbul Üniversitesi. merkez- de Ankara Üniversitesi. Do- ğu'da da Van Gölü kıyılann- da bir kültür kenti yaratılma- sını Atatürk'ünbuyurduklan- nı açıklıyor. Van üniversite- sınin temelı o zamanlar kafa- larda atılıyor. Dıl-Tanh Fa- kültesı 1937 yılında açılıyor. Üniversitede yapılan düzel- timden bin de hukuk fakülte- sı ile siyasal bilgıier okulu- nun (mülkıye mektebi) öğre- nım sürelennin 4 yila çıkanl- ması SBO'nun Ankara'yata- şınması ve Istanbul'da bir ik- tisat fakültesının açılmasıdır. Ortaöğretımde öğretmen yehştinneye, ama niteiikh öğ- retmen yeriştirmeye çok özen veren Ankan, bu alanda ilk kez çift ögretim uygubmaa- nı başlatmış oldu. Yurttaşa verflecekbiigvyaşamındaken- disine yararb oknahdır anla- )işını temel aldıklannı; once -bu İ7Jente (prograra). sonra öfrermen daha sonra bu iki temel sağlanınca okul acmak ilkesı uygulanmış oldu. Eğitim Bakanı Saffet An- kan' ı eğitımde doruğa çıkar- tan başanlan ilköğretımdeki uygulamaSanndan geçer. Bu- nun için 1938 bütçesi (eği- tim) üzerinde yaptığı konuş- mayı 1937. 1936 yıllan ile karşılaştırarak çok özetle de- ğerlendırelım: "Bugünefimiz- de ilkögreninı için 14 bin do- layındaöğretmen >ar. \ ünısu 800'dcn çok \i da 800 ile 400 arasında olan kövler de için- deolmak üzere buralara verii- mek üzere 12 bin öğretmene gereksinim var. Nüfusu 400'den aşağı olan 32 bin kö> bunlardan avndır. Nüfuslan 400'den aşağı olan kövter için 1936 yılında yapmış olduğu- muzeğjtmen kursu deneyimi gerçekten başanv la bitnıiştir. Köy zekâsını toplavarak öğ- retmen okullanna almak ve buradan öğretmen yetiştir- mek. 1937'deki ödenekle sa- tın alınmış olan KratçuDuoku- hı bu biçime sokulmuştur. Beş ilin zekâsını burada topladık. Böyle bir okulu Eskişehir'de Çiftefer'de açmış bulunuyo- ruz. "Görülüyor ki Ankan köy enstitûsü uygulamalan- mn tohumunuatan bir bakan- dır. O öğretmensiz bir okul açıporayaöğrencileridoldur- makta hiçbirvarar yoktur di- ywı birbakandır" (26.5.1936 TBMM tutanagı sayfa 247, cilt 2, lçtima 68) Hastalığı nedeniyle eğitim bakanlığından aynlan Ankan bir süre sonra Savunma Baka- nı olur(5.4.1940-12.11.1941) Ikinci Dünya Savaşf nın en yoğun olduğu yıllarda bu ba- kanlıgı başanyla yürüten An- kan, yine bir şanssızlıkla kar- şılaşır. RefahVapuru'nun Kıb- ns açıklannda batınlması (23. 6.1941) olayında bakanlığına bağlı üst düzey subay ve gö- revlilerin soruşturulmasında, soruşturmanın esenliğı yö- nünden bakanlıktan aynlır. Ah bugünkü bakanlar da böy- le duyarlı olsalar, ne olurdu! Arkadan Berlın'e bûyükelçi olarak atanır ve dolayısıyla milletvekilliğinden aynlır ama, 1946'da yine milletvekılı olur. 1923-1947 arasında 34 kez söz aldı: 15"i eğitim bakanı. ll'i savunma bakanı ve 8'i de miHetvekili olarak. Hep kısa konuştu. Ne olurdu bugünkü- ler de söz ekonotnisini uygu- layabilseler. Atatürk-tnönü dönemının bu parlak eğitim bakanından kız ve erkeklen ayırarak okut- malan istenince, u ...Bu bir devrim ilkesidir,yanıt verme- yebüedeğmez", sözlerinı kul- lanmıştır. (26.5.1937) (x) Rahmi Kumaş, CHP 'nin soyağaa, Ist. 1999, s.22 PENCERE Olmakya daOlmamak... İki variık: Insan.. Ve doğa. • Hazreti Isa döneminde dünya nüfusu 150 mil- yonmuş; insan, doğayı ekip biçiyor, temiz havayı soluyormuş. 20'nci yüzyıla girerken dünya nüfu- su 1.5 milyar olmuş; 2000 eşiğinde 6 milyarayak- laşıyor. Dünya bu nüfusu taşıyabilir mi?.. Taşıyabilirdi.. Ama insan tek durmuyor ki yüksek teknolojiye dayalı sanayi üretimini tüketim ekonomisine bağ- lamış, habire pompalıyor, doğa kaynaklannı sö- mürüyor, kirletiyor, yok ediyor. Doğa sancılı.. Nehirler can çekişiyor.. k Balıklar soluksuz.. . Denizler zehirleniyor. Ormanlann yeşilliğine kahredici atıklar yağıyor, meyvelerle sebzeler yapay hormonlann dürtüle- riyle kıvranıp bozuluyorlar; gezegenimiz evrende bilinmedik bir yolculuğa çıkmış, sonun başlangı- cını yaşıyor. Doğa kanserli hasta gibi.. Doğanm dengesi bozuldu. • Ya insan?. M. Niyazi Akıncıoğlu mutlu insanın dinginliğini nasıl dile getirmişti: "Yeni doğmuş gibiyiz; kitaplanmız, defterlerimiz yeni. Dünya eski bile olsa, gün aynı günse de bacamız tüter, destilerimiz dolu. Elden öğün beklenmez oldu beş parmağında beş hüner, mutludur insanoğlu." ' Öyle midir?.. "Uygariıkgelişti" diyoruz; ama, doğayı yok eden birtoplum düzeni sürecinde hızlanan tüketim eko- nomisi, insana ne getiriyor?.. Özgürlük mü?.. Eşitlik mi?.. Birieşmiş Milletler'in verilerine göre insanlığa dayatılan düzen, zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapıyor. Egemeni daha da egemen- leştirip doğayı da kirieten bu sürecin sonunda in- san nasıl daha mutlu olabilir?.. • "Aydınlanma Devrimi"n\n "İnsan Haklan Bildi- hsi "ndeyazar: Madde 1: "Insanlar doğuştan özgür ve eşittir- ler ve öyle kalıriar; toplumsal farklar ancak ortak yarara dayanabilir?" Insanlar arasındaki eşitsizlikleri uçurumlaştıran hiçbir düzeni uygar sayamayız; YDD (Yeni Dünya Düzeni) yaşadığımız dönemde elbette bir olgudur. Bu, birgerçek... Ancak bu gerçeğih irdelenerek değerlendiril- mesi de aklın gereğidir. Bilgisayann bir tuşuna basarak nice insanı kahredebilecek yetki, bir para egemenine nastl tarunabilir?.. • insan hem kendisini hem doğayı kurtaracak bir hakça düzen kurmak zoaında... Olmak ya da olmamak sorunu bu!.. Cumhuriyet Kitap Kulübü Ankara Temsilciliği İlhanilhan Kitabevi TANİLLİ GÜNLERI SÖYLESI ve IMZA YARIN 27 Kasım Cumartesi, 11.00-19.00 28 Kasım Pazar, 11.00-19.00 (11.00-11.40 Söyleşb "Yüzyılımıza Nasıl Bakmalı?) Tanilli İmza Günü Armağanımız: "Gel dostcı gidelim..." 30 imza, 35 yazı ve fotoğraf Server Tanilli ile buluşamayanlar imzasıyla buluşabilecek Aşağıdaki sctlerden birini seçerek, tutannı 27 Kasım Cumartesi akşamına kadaı Türkiye tş Bankası Ankara Meşrutiyet Şubesi 4213 0468510 (B.Erdost) hesap nosuna yatınp, havalenin dekontunu adresleriyle birlikte îlhanilhan Kitabevinin (0312) 419 4376 nolu faksına iletenlere Tanilli'nin imzalı kitaplan ptt ya da kargo ile gönderilecektir. (1) Yüzyıllartn Gerçeği ve Mirası (6 cilt, 38 milyon) (2) Öteki kitaplan (8 kitap, 32,7 milyon) (3) Osnumlı fmparatorluğu Tarihi (2 cüt, 11,5 milyon) (4) Tüm kitaplan (18 kitap, 82 milyon) tlhanilhan Kitabevi Karanfil Sokak 30/1 Kızılay 06650 Ankara Tel: 0312 417 0008 Faks: 0312 419 4376 SİNCAN ASLİYE HUKUK HÂKÎMLİĞİ'NDEN Sayı: 1999/438 Sincan Aslıye Hukuk Mahkemesi'nin 19.7.1999 ta- rih 1999/438 esas ve 1999/665 karar sayılı ilamı ile Yozgat ili, Şefaatli ılçesi, Kızılkoca köyü, cilt: 0044, kütük sıra no: 47'de nüfusa kayıtlı Hamza kızı Sev- gi'den olma 1.1.1997 doğumlu Hanıvn Aksu'nun nüfus- takı ısmi Eda olarak düzeltilmiştir. llan olunur. 24.9.1999 Basm: 58423